Verslag. Invitational Conference op 24 juni Met leefstijlprogramma SLIMMER kunnen we samen diabetes verminderen

Transcriptie

1 Invitational Conference op 24 juni 2016 Met leefstijlprogramma SLIMMER kunnen we samen diabetes verminderen Geniet van gezond eten en lekker bewegen Samen met anderen Verslag

2 Diabetes voorkomen en de verschijnselen verminderen. De aanpak van leefstijlprogramma SLIMMER werkt in de praktijk, zo heeft een regionaal project in Oost-Nederland laten zien. De betrokken wetenschappers, beleidsmedewerkers en gezondheidsprofessionals willen SLIMMER verder uitrollen. Maar hoe financier je een preventieproject als de financiering in de zorg is gebaseerd op behandelingen? De deelnemers aan de Invitational Conference op 24 juni in Wageningen zien samenwerking als begin van de oplossing. een fysiotherapeut. Na afloop waren ze gemiddeld 3 kg lichter, ze voelden zich veel fitter en hun bloedwaarden voor glucose en insuline waren verbeterd. Ook een half jaar na SLIMMER vonden we dezelfde resultaten. Dat laat zien dat deelnemers hun nieuwe gewoontes vasthouden, en daarmee de kans op diabetes duidelijk verkleinen. Hoe kunnen we het programma SLIMMER, dat effectief helpt om diabetes te voorkomen, structureel organiseren en financieren? Met die vraag kwamen 40 deelnemers van onder andere universiteiten, gemeentes, GGD en, praktijkorganisaties en zorgverzekeraar Menzis op 24 juni naar het Restaurant van de Toekomst in Wageningen. Na korte inleidingen over diabetes, het programma SLIMMER, en praktijkervaringen met preventie gingen ze samen in discussie. VOORKOMEN MOET EN KAN Met enkele cijfers over diabetes maakt Edith Feskens, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan Wageningen University, duidelijk waarom preventie van diabetes noodzakelijk is: In Nederland krijgen elke dag opnieuw 200 mensen te horen dat ze diabetes hebben. Boven de 60 jaar heeft 25% van de bevolking deze ziekte, en ook bij kinderen komt het steeds vaker voor. Aan de behandeling van diabetes wordt in Nederland jaarlijks 1,7 miljard euro besteed, dat is 2% van het totale zorgbudget. Een oplossing voor dit probleem is er al: het leefstijlprogramma SLIMMER. Geerke Duijzer, onderzoeker bij GGD Noord- en Oost Gelderland, heeft in haar promotieonderzoek aangetoond dat deze gecombineerde aanpak van gezonder eten en meer bewegen werkt. Deelnemers kregen gedurende een jaar voedingsadvies van de diëtist en gingen samen sporten onder begeleiding van

3 Over de uitvoering en de resultaten van SLIMMER is de ambtenaar heel tevreden. Ze wil er graag mee verder, en zou ook graag het thema zingeving koppelen aan SLIMMER. Als we weten waarvoor mensen hun bed uitkomen, kunnen we ze gerichter stimuleren om gezonder te gaan leven. Ook in de zaal zijn partijen die verder denken dan SLIMMER. Ze willen leefstijlprogramma s ontwikkelen voor mensen met andere chronische ziektes of mensen in de bijstand. Een gezonde leefstijl is volgens Van Leeuwe niet alleen gerelateerd aan gezonde voeding en bewegen. Voorbeeld: iemand met schulden komt letterlijk en figuurlijk moeilijk in beweging. Er is dus meer nodig. Preventie is breed. VERDIENMODEL VROEG SIGNALEREN Doetinchem is een van de gemeenten die heeft deelgenomen aan SLIMMER. In de Oost-Gelderse plaats met veel laagopgeleide bewoners is het voorkomen van diabetes een speerpunt. Liesbeth van Leeuwe, beleidsmedewerker Volksgezondheid, vertelt: Onze doelstelling is om in een vroeg stadium te signaleren welke mensen een verhoogd risico lopen op diabetes, dan kunnen we op tijd ingrijpen om schade te voorkomen. Het leefstijlprogramma SLIMMER kwam voor Doetinchem als geroepen. We waren direct enthousiast, bijvoorbeeld over de aanpak in de wijk. Aansluiten bij een bestaand initiatief betekende dat we niet zelf het wiel hoefden uit te vinden. Wij zien het als onze taak om als gemeente te zorgen dat er lokaal een goede infrastructuur is die preventie mogelijk maakt. Een leefstijlprogramma als SLIMMER vraagt uitstroom van de 1e lijn naar reguliere vormen van gezonde voeding en bewegen inclusief de bijbehorende ondersteuning. Dat moet dan mogelijk gemaakt worden. De zorgverzekeraar is partner. Zij is verantwoordelijk voor preventie m.b.t. individuen met een (verhoogd) gezondheidsrisico en dus ook voor een deel van de infrastructuur. Carl Verheijen, oud-schaatser en nu werkzaam als directeur van gezondheidscentrum De Nije Veste in Nijkerk, benoemt tijdens zijn lezing het probleem van het huidige business model in de zorg: Nu verdient iedereen aan de zorg aan diabetes, terwijl het beter zou zijn om te investeren in preventie. Mijn droom is om geld te verdienen aan gezondheid. Hij heeft al een eerste stap gezet: De Nije Veste is betrokken bij een experiment met een zorgverzekeraar, waarbij de zorgverleners verantwoordelijk zijn voor de totale zorgkosten rond longproblemen. Zijn er minder kosten nodig voor onderzoeken, behandelingen en medicijnen, dan kunnen ze de besparingen besteden aan preventie. Met dit experiment krijgen zorgverleners de mogelijkheid om preventief te gaan werken, dat willen ze graag. Op grond van de huidige regels kan dat niet, want collectieve preventie wordt niet vergoed volgens de Zorgverzekeringswet. PRAKTIJK Dagvoorzitter Hans de Goeij, adviseur van de Oude Grachtgroep en voormalig directeur-generaal van Volksgezondheid, vat voor de paneldiscussie de uitgangssituatie samen: Met SLIMMER hebben

4 we heel veel theoretische kennis over diabetespreventie, waarmee we in de praktijk grote successen hebben behaald. Hoe rollen we dat verder uit? Hoe wisselen we informatie uit over succesfactoren? En wie betaalt de kosten? De gemeente, de zorgverzekeraar, de GGD? Nu levert de inspanning van de ene partij een voordeel op voor een andere partij. Zolang iedereen alleen kijkt naar zijn eigen doelstellingen, komen we er niet uit. SAMEN Tijdens de discussie blijkt dat alle aanwezigen willen doorgaan met SLIMMER en bereid zijn om te investeren in kennisuitwisseling, samenwerking en een creatieve aanpak. Om resultaten te boeken moeten we over de grenzen van onze organisatiebelangen heen kijken, desnoods door buiten de lijntjes te kleuren, zegt Arie Jongejan, directeur van Caransscoop, een organisatie die samenwerking van de eerstelijnszorg in Oost-Nederland bevordert. Esther van Dijk, teammanager Strategie en Propositieontwikkeling bij Menzis, benadrukt het belang van een open vizier: Bij Menzis hebben we een aantal projecten lopen rond diabetes. Ons doel is eerst uitproberen wat werkt, en later kijken hoe we dat duurzaam kunnen financieren. Ook Nathalie Koopman, vertegenwoordiger van Zorgbelang Gelderland-Utrecht, koepel van cliëntenorganisaties, wil graag meewerken aan het vervolg van SLIMMER. Dankzij ons netwerk komen we gemakkelijk in contact met SLIMMER is een leefstijlprogramma waarbij mensen met (een verhoogde kans op) diabetes type II de kans krijgen om onder begeleiding te sporten en hun eetpatroon te verbeteren. In Apeldoorn en Doetinchem hebben wetenschappers, medewerkers van gemeenten en GGD en gezondheidsprofessionals dit project met succes toegepast in de praktijk. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat dit werkt: deelname aan SLIMMER verlaagt de kans op diabetes aantoonbaar. Voor meer informatie over SLIMMER kunt u contact opnemen met Annemien Haveman-Nies, GGD Noord- en Oost- Gelderland / Wageningen University, , a.haveman@ggdnog.nl. de doelgroep, ook met cliënten die normaal gesproken moeilijk bereikbaar zijn. Zorgbelang Gelderland-Utrecht, koepel van cliëntenorganisaties, wil graag meewerken aan het vervolg van SLIMMER. VOLGEND JAAR Na een levendige gedachtewisseling zijn alle deelnemers enthousiast over een nieuwe Invitational Conference in Op de agenda staan onder andere een betere onderlinge kennisuitwisseling en meer aandacht voor diabetespreventie en SLIMMER. Hans de Goeij vindt de initiatiefnemers van SLIMMER en de panelleden bereid het voorwerk te doen. Wordt vervolgd op 23 juni 2017 in het Restaurant van de Toekomst in Wageningen.

5 Fotografie: Jan Harryvan Voorbereidingsgroep Invitational Conference 2017 Hans de Goeij (De Oude Grachtgroep) Edith Feskens (Wageningen University) Annemien Haveman Nies (Wageningen University en GGD Noord- en Oost-Gelderland) Paul Blokhuis (gemeente Apeldoorn) Ingrid Coenen-van der Burg (GGD Noord- en Oost-Gelderland) Esther van Dijk (Menzis) Arie Jongejan (Caransscoop) Nathalie Koopman (Zorgbelang) Liesbeth van Leeuwe (gemeente Doetinchem) Carl Verheijen (De Nije Veste)