Elektriciteit in onze Volvo s

Transcriptie

1 in onze Volvo s Een zegen als het werkt, een ramp als.. 1

2 Doel van deze avond Uitleg: Wat is elektriciteit Een klein stukje theorie Een aantal praktijkvoorbeeldjes Oorzaken van elektrische storingen Oplossen van elektrische storingen Omgaan met meet apparatuur En een stukje gezelligheid 2

3 Wat is elektriciteit? Je kunt het niet zien Je kunt het niet horen Je kunt het niet ruiken Je kunt het wel voelen, maar dat is erg ongezond Je kunt het eigenlijk alleen maar meten Proeflampje Universeel meter, enz. 3

4 Definities Omschrijving Symbool Eenheid Afkorting Spanning U Volt V Stroom I Ampère A Vermogen P Watt (U x I) W Weerstand R Ohm (U / I) Ω Capaciteit C Farad F Zelfinductie L Henry H 4

5 Hoe kunnen we ons elektriciteit voorstellen Water Uitstroompijp Pijp = weerstand Hoe dunner; hoe groter Hoe langer; hoe groter Waterniveau = druk (spanning) Waterhoeveelheid = stroom Weerstand van een draad R = ρ l A ρ= weerstands-coefficient Is een eigenschap van het materiaal l = lengte van de draad A= Oppervlak van de draad 5

6 Hoe kunnen we ons elektriciteit voorstellen Water Waterniveau = druk (spanning) Uitstroompijp Hoeveel stroom loopt er I = U R I = Stroom U = Spanning Pijp = weerstand Hoe dunner; hoe groter Hoe langer; hoe groter R = Weerstand Waterhoeveelheid = stroom 6

7 De stroomkring Schakelaar Er moet altijd een gesloten lus zijn, anders kan er geen stroom lopen! Accu Lamp 7

8 Vermogen P = U x I (stroom x spanning) Voorbeelden: Schemerlamp 60W = 230V x 0.26A Koplamp: 60W = 12V x 5A Conclusies: Ik kan stroom tegen spanning uitruilen Bij een hogere spanning kun je met een lagere stroom volstaan Dit is dan ook de reden dat men in de 60-er jaren is overgestapt van 6V naar 12V In de toekomst gaat men naar 42V (36V) 8

9 Vermogen P = U x I Voorbeelden: Stadslicht: 5W = 12V x 0.41A Koplamp: 60W = 12V x 5A Startmotor: 1PK 736W = 12V x 61A 29Ω 2.4Ω 0.2 Ω 9

10 Voorbeeld startmotor Stel: 2 meter schemerlampsnoer (0.75mm 2 ) R=ρ x l / A = / = 0.04Ω Spanningsval over de draad U = I x R = = 2.4V Vermogen in de draad P = U x I = = 144W Accu Startmotor 10 Conclusie: Draad zou wegsmelten!! Zware stroomverbruikers hebben dus een dikke draad nodig

11 Zo, dit was genoeg theorie. Laten wij eens naar een aantal praktijkvoorbeeldjes gaan kijken. 11

12 Het achterlicht Als de verlichting aanstaat werkt alles normaal Als ik rem gaat een van de lampen uit 12

13 Het elektrisch schema van de achterlicht / remlicht combinatie 12V Verlichtingschakelaar Remlichtschakelaar 5W 21W 21W 5W 13

14 Het elektrisch schema van de achterlicht / remlicht combinatie 12V Verlichtingschakelaar Remlichtschakelaar 5W 29Ω 8V 5W 21W 21W 5W 21W 7Ω 2V Onderbroken massaverbinding 21W 7Ω 2V 14

15 Het elektrisch schema van de achterlicht / remlicht combinatie 12V Verlichtingschakelaar Remlichtschakelaar 5W 21W 21W 5W Onderbroken massaverbinding 15

16 Klopt ons theoretisch verhaal met de praktijk? 5W 21W 21W 29Ω 7Ω 0,7Ω 7Ω 0,7Ω 8V 12V 2V 0,3V 2V 0,3V De weerstand van een lamp die koud is, is ongeveer een factor 10 lager!! De spanningsval over de 21W lampen is dan dus te verwaarlozen De inschakelstroom van een koude lamp is dus 10x zo hoog als de nominale stroom. Het inschakelvermogen is dus een factor 10 groter!! Dit is ook de reden dat een lamp bijna altijd kapot gaat bij het inschakelen 16

17 Het laadstroomlampje Het laadstroomlampje (Ampère lampje) heeft twee taken 1. Een waarschuwings-functie voor het geval de dynamo de accu niet meer bijlaadt 2. Een initiële stroom door de veldwikkeling voor een stukje voormagnetisatie Bovenstraande is voldoende stof om een technische avond mee te vullen In de praktijk zien we het laadstroomlampje vaak oplichten en toch wordt de accu normaal bijgeladen!! 17

18 Principeschema laadstroomcircuit Als de dynamo niet bijlaadt dan gaat er een stroom door het Ampère-lampje lopen Spanningsregelaar Dynamo Accu Ampère lampje Contactslot Een klein stroompje door de veldwikkeling is essentieel bij het opstarten van de dynamo!!! 18 Naar overige verbruikers

19 Laadstroomlampje dat oplicht door slechte contacten 14V Spanningsregelaar 14V Weerstand representeert diverse overgangsweerstanden Dynamo 4V 0.4Ω Accu 10V Ampère-lampje Contactslot 10A Naar overige verbruikers 19

20 Elektrisch schema van een Amazon Bron: Haynes Volvo 120&130 series Owners Workshop Manual ISBN Het gekozen schema is van de eerste versie; dus het minst complexe schema Wij gaan nu inzoomen op het laadstroomgedeelte 20

21 Dynamo Spanningsregelaar Zekeringkast Accu Startmotor Ruitenwisserschakelaar Cligneoteurrelais Fan Contactslot Laadstroomlampje 21

22 2x Zekeringkast 3x Laadstroomlampje Contactslot 1x Dynamo 1x Spanningsregelaar 1x 1x Accu Startmotor Ruitenwisserschakelaar Cligneoteurrelais 1x Fan Aantal overgangskontakten = x 30mΩ = 0.42Ω Alle verbruikers ingeschakeld: ~10A 4V spanningsverlies!! 1x 22 2x 1x

23 Constructie van het zekeringkastje Lippen voor AMP schuifcontacten Klinknagel Zekering Tussen de koperen lippen kan corrosie ontstaan Remedie: Goed schoonmaken en doorsolderen. Wel voldoende vloeimiddel gebruiken Bakelieten kastje 23

24 12V 21W Cligneoteur Cligneoteur-relais Bi-metaal schakelaar Controlelampje 21W Gloeispiraal (32Ω) 21W 21W 24 Als de RAW schakelaar in de middenstand staat zijn alle lampen uit Als de RAW schakelaar naar links gezet wordt zal er een stroompje door de gloeispiraal gaan lopen (alle lampen zijn dan nog uit) De gloeispiraal zal het bimetaal opwarmen en vervolgens wordt er contact gemaakt. De lampen gaan branden. Omdat de gloeispiraal nu is kortgesloten door het bimetaal koelt deze weer af; de lampen gaan dan weer uit Omdat de gloei-spiraal in serie staat met de lampen zal het knipper-tempo afhankelijk zijn van het aantal lampen dat is aangesloten

25 Toepassing van relais Als wij extra verbruikers (bv verstralers) willen aansluiten moeten we ons altijd afvragen of de schakelaar de benodigde stroom mag / kan schakelen! Immers elke schakelaar heeft een overgangsweerstand; dit heeft tot gevolg dat er warmteontwikkeling zal plaatsvinden. Als we zomaar extra verbruikers aansluiten kan de warmteontwikkeling in de schakelaar zo groot worden dat de contacten verbranden!! 25

26 Dus wat doen we niet Accu 26

27 Wij doen het dus zo Accu

28 Omgaan met meetapparaten Spanningszoeker Universeelmeter Zekering vervanger 28

29 Spanningszoeker Koop een goed exemplaar met een scherpe punt Met de krokodillenbekklem maak je massa op blank metaal Met de meetpen kun je op diverse plaatsen meten of er spanning staat Met de scherpe punt kun je door de corrosie heenkrassen Eventueel kun je ook door de isolatie heenprikken 29

30 Universeelmeter Analoog of digitaal? Een digitale meter is makkelijker af te lezen Meestal is een digitale meter ook nauwkeuriger Als de spanning niet stabiel is gaat een digitale meter over zijn nek; een analoge meter geeft dan meestal nog wel een betrouwbaar beeld Duur of goedkoop? Stem de aanschafprijs af op het gebruik dat je ermee denkt te doen Duurdere meters zijn over het algemeen nauwkeuriger en bieden meer mogelijkheden (bijv wisselstroom bereik) 30

31 Zekering-vervanger Ooit een kei-harde kortsluiting gehad? De zekering vliegt binnen 2 seconden om je oren Voor dat je het weet ben je door je voorraad heen En zoiets gebeurt altijd op zondag Vervang de zekering door een (oude) koplamp Deze oude koplamp fungeert als een stroombegrenzer en voorkomt dat je bekabeling doorbrandt Je kunt nu op je gemak gaan zoeken waar de fout zit 31

32 Hoe gaan we fout zoeken?? In geval van een kortsluiting Kijk welke zekering stuk is Zoek in het schema op welke verbruikers op deze zekering zijn aangesloten Schakel deze verbruikers één voor één uit (middels de schakelaar of door een draad los te maken) Werk systematisch Geduld is een schone zaak Maak een (uitvergrootte) copie van het schema; dan kun je aantekeningen maken 32

33 Hoe gaan we fout zoeken?? In geval iets het niet doet Kijk of er een zekering stuk is Zo niet, dan volg de bedrading en meet op alle punten of er spanning staat Werk systematisch Geduld is een schone zaak Maak een (uitvergrootte) copie van het schema; dan kun je aantekeningen maken 33

34 Hoe kunnen wij problemen voorkomen Regelmatig onderhoud plegen; dan zie je mogelijk verdachte zaken Zorg dat alle bedrading netjes vast zit; voorkom dat deze kan rammelen, te strak zit of ergens tegen aan schuurt Als bedrading door het plaatwerk heen loopt altijd rubber doorvoertules gebruiken Elektrische verbindingen altijd met wat zuurvrije vaseline monteren (voorkomt corrosie) Houdt accu(bak), ontsteking, zekeringkastje etc. altijd schoon. (Vuil kan zowel kortsluiting als slecht contact veroorzaken) 34