Alcoholpreventiebeleid Drentse gemeenten

Transcriptie

1 Alcoholpreventiebeleid Drentse gemeenten Inventarisatie alcoholpreventie jeugd, als zodanig door de gemeenten aangegeven. Afdeling Drenthe van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten

2 Gestelde vragen: - Is er sprake van een alcoholpreventieprogramma voor de jeugd. - Hoe ziet het programma er uit. - Hoe is de begeleiding/ondersteuning van het programma geregeld. - Wordt er in het kader van het alcoholpreventieprogramma samengewerkt met (een) andere gemeente(n). - Welk budget is er jaarlijks op de begroting uitgetrokken voor het project (svp met samenstelling van het bedrag) - Wat is de duur van het programma. 01. Aa en Hunze. Uit: Nota Gezondheidsbeleid: Alcoholgebruik onder jongeren Alcohol is schadelijk voor de gezondheid, vooral bij jongeren: - Alcohol drinken is schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen en andere organen die in de groei zijn. Uit een onderzoek van het Trimbos-Instituut en de Universiteit Utrecht blijkt een duidelijk verband tussen schoolverzuim en veel alcoholgebruik. - Alcohol drinken op jonge leeftijd kan leiden tot problemen met alcoholgebruik op latere leeftijd (verslaving). - Jongeren lopen sneller het risico alcoholvergiftiging te krijgen. Daarom is het voor jongeren onder de 16 jaar beter om helemaal geen alcohol te drinken. Daarnaast speelt alcohol een grote rol bij agressie en geweld, en ongelukken in het verkeer. Twee derde van de jongeren heeft wel eens alcohol gedronken. Jongens drinken steviger dan meisjes. Hoewel het percentage jongeren dat alcohol drinkt daalt, wordt door de jeugd steeds meer gedronken. De afgelopen jaren is het aantal ziekenhuisopnames ten gevolge van alcoholintoxicaties onder de jeugd sterk toegenomen. Dit duidt op een toenemend onverantwoord alcoholgebruik van de jeugd (bron: factsheet). Beïnvloeding van de oorzaken van (overmatig) alcoholgebruik vindt op landelijk niveau plaats door regelgeving, landelijke campagnes, het logo 'Geen 16? Geen druppel'. Op 1 januari 2013 is de nieuwe Drank- en Horecawet ingegaan. Jongeren onder de 16 jaar zijn strafbaar als ze alcohol in bezit hebben. Het kabinet wil ook de verkoop van alcohol aan jongeren onder de 18 verbieden. Wat doen we al Doelen m.b.t. de aanpak van alcoholgebruik zijn neergelegd in het Veiligheidsplan Drenthe , de nota integraal veiligheidsbeleid Aa en Hunze (thema s alcohol gerelateerde alcoholoverlast en jeugd en veiligheid) en het jeugdbeleid (Wmo-nota en Dit spreken we ook af ). Daarmee wordt een duidelijke link gelegd tussen het lokale veiligheidsbeleid en het lokale jeugdbeleid. Het gaat over jongeren die in hun omgeving problemen veroorzaken, maar ook over jongeren die problemen ondervinden en hulp nodig hebben. Binnen de gemeente Aa en Hunze wordt intensief samengewerkt tussen verschillende organisaties die met jeugd en jongeren te maken hebben: - Multi Disciplinair overleg CJG met netwerkpartners - Signalering vindt plaats via signalen van de SWAH (bijvoorbeeld jeugdsozen) - de gemeente heeft zicht op de (groepen) jeugd die hinderlijke overlast geven (nota integraal Veiligheidsbeleid, pg 18) In het aanvullende jeugdbeleid genaamd Dat spreken we ook af geven we aan hoe er in het algemeen moet worden omgegaan met de inrichting van jongerenontmoetingsplaatsen, beheersing van de overlast en communicatie met omwonenden. Dit alles ook in relatie tot middelengebruik en overlast door jongeren. T.a.v. het (voorkomen en of/bestrijden) van alcohol gerelateerde overlast vinden we een adequate informatievoorziening essentieel en een blijvend punt van aandacht (onder meer in het zorgnetwerk Jeugd) Inventarisatie Alcoholpreventie, pag. 1

3 Aa en Hunze heeft de afgelopen jaren geparticipeerd in het VDG-actieprogramma MaklukZat ( ). Met dit actieprogramma heeft de VDG de concrete invulling van het alcoholbeleid op gemeentelijk niveau ondersteund. Het actieprogramma biedt gemeenten een samenhangend kader dat aangeeft wat minimaal nodig is om een effectieve aanpak te realiseren. Daarnaast kan elke gemeente afhankelijk van lokale problematiek zelf acties toevoegen. In de eindrapportage (2012) zijn de resultaten gepresenteerd en voorstellen voor borging gedaan. Wat gaan we doen - we gaan middelen vrijmaken voor de aanpak van schadelijk alcoholgebruik zodat een meerjarige integrale aanpak van schadelijk alcoholgebruik onder jongeren kan plaatsvinden; dit is ook als voorwaarde gesteld voor de deelname aan het VDG-programma MaklukZat - we sluiten aan bij de aanbevelingen van MaklukZat (zie eindrapportage) op het gebied van de pijlers:. Vroegsignalering. Regelgeving en handhaving. Publiek draagvlak en communicatie - we continueren het betrekken van jongeren bij de aanpak van schadelijk alcoholgebruik; ervaringen met de campagne van MaklukZat laten het succes hiervan zien (bewustwording) - we continueren benodigde acties voortvloeiend uit de nieuwe Drank en Horecawet i.s.m. de gemeenten Tynaarlo, Assen en Noordenveld - we gaan door met de informatieverstrekking en voorlichting over schadelijk alcoholgebruik (o.m. veiligheidskrant); - we stimuleren en faciliteren scholen om preventieprogramma s in te zetten zoals het programma gezonde School en Genotmiddelen (zie ook roken) - integraal beleid vraagt om intersectoraal werken; we gaan intersectorale samenwerkingsmogelijkheden tussen jeugdbeleid, onderwijs, openbare orde en sport (bv alcoholvrije sportkantine) verder verkennen en uitwerken - we gaan onderzoeken of we de signaalfunctie kunnen verbeteren zoals:. met activiteiten die het mogelijk maken om jongeren met een hoog risico op te sporen en de toeleiding naar effectieve interventies of zorg mogelijk maken. stimuleren dat er verbinding wordt gelegd met preventie-interventies in de eerste en tweede lijn.. Te zorgen voor een basisaanbod op het gebied van vroegsignalering en kortdurende interventies. Doelstelling We hanteren hierbij de doelstelling zoals is opgenomen in het VDG-actieprogramma. Het gebruik van alcohol bij jongeren in Drenthe onder de 16 jaar is in 2016 teruggebracht naar het niveau van 1992: - In 1992 had 33% van de twaalfjarige meisjes ooit alcohol gedronken (48% in 2007); - Bij de jongens gaf in 1992 minder dan de helft aan al eens alcohol te hebben gedronken (63% in 2007). Het percentage jongeren in Drenthe in de leeftijd van 16 tot 24 jaar dat als zware drinker kan worden aangemerkt, is in 2016 teruggebracht van: Eén of meer dagen per week tenminste zes glazen alcohol drinken - 14% van de jonge vrouwen (2007) naar 10% (2016) - 38% van de jonge mannen (2007) naar 25% (2016) 02. Assen. De gemeente Assen heeft een actief vervolg gegeven aan alcoholpreventie middels het programma GoZeroProcent ( Hierin heeft het jongerenwerk van de gemeente Assen een prominente rol en zetten we in samenwerking met het voortgezet onderwijs jongeren in om voorlichting te geven aan jongeren. Voor 2013 betekent dit en inzet van plm. 200 uur jongerenwerk met een budget van ,--. Dit budget komt vanuit jongeren participatie en is bedoeld voor uitbreiding, programmering, promotie van een uitgebreide scholentour en 2 alcoholvrije feesten. Inventarisatie Alcoholpreventie, pag. 2

4 03. Borger-Odoorn. Het alcoholpreventie beleid jeugd is verweven met allerlei beleidsprogramma s zoals; - Lokale gezondheidsnota - Integraal jeugdbeleid - Drank- en horecawet Het valt onder het gehele sociale domein. De gemeente Borger-Odoorn vraagt zich af hoe gemeenten om willen gaan met de verplichte preventienota die wordt gekoppeld aan de Drank- en horecawet t.a.v. de leeftijdsverhoging naar 18 jaar vanaf Ook binnen de verplichte gezondheidsnota is dit een landelijk en lokaal speerpunt. De WPG en WMO zijn ook al bij veel gemeenten aan elkaar gekoppeld, de vraag is of hiermee wordt voldaan aan de verplichting van het hebben van een preventienota. 04. Coevorden. Er is geen alcoholpreventieprogramma voor de jeugd, alleen via SPP. Lesprogramma alsmede begeleiding en ondersteuning via VNN. Er wordt in het kader van het alcoholpreventieprogramma niet samengewerkt met andere gemeenten. Er is geen specifiek budget, maar zit in een totaal pakket met meerdere lessen. De duur van het programma is 1 les als de school hiervoor heeft gekozen. De lessen in het kader van het schoolpreventieplan worden ieder jaar geëvalueerd en aangepast naar de actuele ontwikkelingen binnen de maatschappij. Deze manier van voorlichting aan de jeugd zal gecontinueerd worden. Binnen het voorgezet onderwijs heeft gemeente Coevorden in het verleden ingezet op het project "Maklukzat" om het alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen. In het schooljaar 2011/2012 heeft gemeente Coevorden dit initiatief ondersteund. In het schooljaar 2013/2014 wordt onderzocht of er een programma is op te zetten waar de jeugd van het middelbaar onderwijs zelf actief gaat communiceren over schadelijk alcoholgebruik waarbij de regie volledig bij de jeugd komt te liggen en de gemeente ondersteunend is. Daarnaast zijn er verschillende interventies gepleegd, gericht op een preventieve aanpak tegen alcoholgebruik. Jongerenwerkers zijn over alcoholgebruik met jongeren in gesprek gegaan, onder andere tijdens inloopbijeenkomsten voor tieners in de leeftijd van 10 tot en met 15 jaar. 05. De Wolden. Op (bijna) alle basisscholen wordt het programma De Gezonde School en Genotmiddelen (DGSG) uitgevoerd. De Wolden heeft geen voortgezet onderwijs. Preventie voor die doelgroep wordt o.a. georganiseerd via het ketenbeleid. Alle jongeren die onderdeel uitmaken van een keet moeten verplicht een alcoholtraining volgen. Bij de aanpak van jeugdoverlast en hanggroepen, o.a. door inzet van actief koppelwerk (jongerenwerk en wijkagent) wordt ook preventief ingezet op het terugdringen van alcoholgebruik. Daarnaast worden er preventieve activiteiten voor jeugd en ouders georganiseerd door het CJG Ook zet de gemeente De Wolden in op alcoholpreventie, door middel van communicatie-uitingen (bijv. columns in de krant, gebruik website, twitter en posters). Vanaf 2013 zet de gemeente in op een gezonde leefstijl onder de jeugd en hun ouders via het project Jongeren Op Gezond Gewicht (JOGG). Onder een gezonde leefstijl hoort ook het alcoholgebruik. DGSG bestaat uit verschillende activiteiten en lespakketten voor leerlingen, docenten en ouders en wordt in De Wolden uitgevoerd door VNN. De alcoholvoorlichting voor de jongeren in de keten wordt verzorgt door VNN in overleg met het jongerenwerk (= maatwerk) Het aanbod van het CJG bestaat o.a. uit voorlichtingsbijeenkomsten. Het projectplan van het JOGG is nog in ontwikkeling. De interventies zijn nog niet bekend. De gemeente wordt ondersteund door VNN en het CJG. De GGD (zijnde kernpartner van het CJG) speelt een rol (bijv. bij het doen van onderzoek). De St. Welzijn/CJG en de politie werken actief samen in de aanpak op straat. SportDrenthe en het landelijk JOGG-bureau bieden ondersteuning in het kader van het JOGG-project. Vanuit het CJG wordt er samengewerkt in de regio Zuid-West Drenthe. Door het jongerenwerk wordt er samengewerkt met voortgezet onderwijs in Hoogeveen en Meppel. Inventarisatie Alcoholpreventie, pag. 3

5 Vanuit de politie wordt er samengewerkt op regionaal niveau. De gereserveerde budgetten zien er als volg uit: DGSG: 7.500,-- CJG: 2.500,-- Koppelwerk: Uit budget stichting welzijn Ketenbeleid: Uit budget stichting welzijn JOGG: ,--. Duur van het programma. - DSGS: is onderdeel van het lokale alcoholbeleid loopt nog tot en met Preventieve activiteiten vanuit het CJG: doorlopend - Koppelwerk: doorlopend - Alcoholpreventie vanuit het ketenbeleid: doorlopend - JOGG: is onderdeel van het Wmo-volksgezondheidsbeleid , vooralsnog een pilot in Emmen. De scholen in de gemeente Emmen kunnen een beroep doen op de GGD voor het project Gezonde School. Verder subsidieert de gemeente VNN ook voor preventieve taken (overigens niet alleen alcohol) en: - Vroegsignalering (400 uur) - Onderwijs (575 uur) - Deskundigheidsbevordering (175 uur) - Opvoedingsondersteuning en kinderen van verslaafde ouders (175 uur) - Informatie (250 uur) 07. Hoogeveen. Hoogeveen werkt met het programma De gezonde school en genotmiddelen, wat wordt uitgevoerd door VNN. Dit programma bestaat uit: - Voorlichtingslessen roken, alcohol en drugs op alle VO-scholen. - Convenant Veilig tussen scholen, VNN, politie, Halt en gemeente. (2 x per jaar overleg) - Ouderparticipatie (informeren over hun rol) - Signaleren en begeleiden van leerlingen die problemen hebben met genotmiddelen. (zorgprotocol en training, signaleren en begeleiden van leraren) Het programma wordt uitgevoerd door Verslavingszorg Noord Nederland, er wordt niet samengewerkt met andere gemeenten. De bekostiging maakt onderdeel uit van het budget aan VNN vanuit de centrumgemeente Assen, daarenboven financiert Hoogeveen structureel ,-- zodat het programma in zijn totaliteit op alle scholen kan worden uitgevoerd. 08. Meppel. Er is een lokale nota Jeugd- en middelengebruik die loopt tot eind 2016, Binnen deze nota wordt het preventieprogramma De gezonde school en genotmiddelen (DGSG) uitgevoerd. Het volledige DGSG-programma wordt aangeboden aan de basisscholen in de gemeente. Niet elke school neemt alle onderdelen af. Het programma wordt aangeboden aan de groepen 7 en 8. In het schooljaar 2012/2013 zijn 8 scholen gestart. In het nieuwe schooljaar zijn hier 2 scholen bijgekomen (dit zouden er 7 moeten zijn). Vanaf het schooljaar 2014/2015 wordt ook een vorm van preventie in het voortgezet onderwijs ingezet. Het programma wordt uitgevoerd door VNN. Er wordt op het gebied van preventie niet samengewerkt met andere gemeenten. Het jaarlijks budget bedraagt ,--. Het programma duur tot en met Het Maklukzat-team van Dingstede bestaat nog steeds en op deze school wordt nog actief de preventieweek verslaving uitgevoerd. De gemeente Meppel zegt te kunnen merken dat de druk op scholen hoog is en omdat niet alle scholen willen participeren in DGSG. Er zal dan ook worden gekeken of het CJG meer kan worden betrokken bij voorlichting en ouderbetrokkenheid op dit terrein. Inventarisatie Alcoholpreventie, pag. 4

6 09. Midden-Drenthe. Er is in Midden-Drenthe geen speciaal vervolgprogramma voor Maklukzat. Sinds de vaststelling van de gemeentelijke Alcoholbeleidsnota is alcoholpreventie (ook onder de jeugd) integraal onderdeel van het jeugdwelzijnswerk (geworden) van de lokale welzijnsstichting St. Welzijn Midden-Drenthe. Er wordt zo nodig een beroep gedaan op VNN voor voorlichting en bijscholing. Op dit moment wordt voor alcoholpreventie jeugd niet expliciet samengewerkt met andere Drentse gemeenten. Ook is er geen specifiek budget voor alcoholpreventie op de gemeentebegroting 2013 vrijgemaakt. Wel blijft de bijdrage voor preventie VNN op de begroting staan. Daarnaast komen er middelen beschikbaar voor handhaving in het kader van de nieuwe Drank- en Horecawet. 10. Noordenveld. Via het CJG is gestart met een alcoholcampagne. Dit programma richt zich in eerste instantie op de Rodermarkt, waarbij samenwerking is gezocht met het jongerenwerk, de politie, VNN en Halt. De campagne krijgt na de Rodermarkt een vervolg. De preventiecampagne bestaat uit: - Een opvoedcampagne met advertenties in de krant, posters en flyers (lokaal) - Nieuwsbrief vanuit het CJG naar scholen - Na de Rodermarkt, voorlichting op scholen - Materiaal Trimbos via campagne meer lol bij selfcontrol ( Er worden afspraken gemaakt met de politie t.w.: - Voorlichtingsgesprekken met jongeren en ouders via de CJG, uitgevoerd door VNN - Bij delict worden jongeren doorgestuurd naar bureau HALT De alcoholcampagne is een samenwerking tussen de gemeente, CJG Noordenveld, jongerenwerk, politie, VNN en HALT. Er wordt in het kader van het alcoholpreventie-programma niet samengewerkt met (een) andere gemeente(n), wel wordt de nieuwsbrief ook verstuurd naar de scholen in Leek. Voor de bekostiging van het programma wordt meegelift op bestaande campagnes, er is een budget van ongeveer 2.500,--. Het thema blijft actueel, het programma blijft daarom doorlopen. Na de pilot Rodermarkt wordt vervolgd met preventielessen, met volgend jaar weer een piek rond de Rodermarkt. 11. Tynaarlo. De gemeente heeft een alcoholbeleid jeugd (zie nota welke hier gedownload kan worden) Bij het opstellen van deze notitie is er gebruik gemaakt van de VDG notitie jeugd en alcohol. In de notitie zijn voornamelijk de zelfde doelen en acties opgenomen. Voor de verdere inhoud van het programma wordt verwezen naar de nota. Veel onderdelen zijn synchroon aan het project MaklukZat uitgevoerd, daarnaast heeft elke betrokken afdeling/ team zijn eigen stukje opgepakt. De beleidsmedewerker openbare orde en veiligheid en de coördinerend ambtenaar jeugd en alcohol zijn de verbindende factor. Naast algemene activiteiten (bijvoorbeeld uitwerking van de nieuwe horecawet, het verzorgen van lesthema's rond gezonde school en genotsmiddelen) proberen we op dit moment met maatwerk in te spelen op zorgsignalen rond jongeren en alcohol/ genotsmiddelen. Dit doen we, als gemeente, in nauwe samenwerking met politie, jongerenwerk, VNN en andere partners vanuit het CJG. Er wordt eigenlijk niet samengewerkt met andere gemeenten, wel zijn er nu contacten met Aa en Hunze omdat een aantal jongeren uit deze gemeente in Tynaarlo vertoeft en, onder genot van veel alcohol, overlast veroorzaakt. Er is geen specifiek bedrag gereserveerd voor uitvoering van een programma rond jeugd en alcohol. Activiteiten en acties worden gedekt uit verschillende budgetten (o.a. CJG en preventie) De huidige nota loopt tot Daarna zou er een evaluatie moeten plaatsvinden en aan de hand van deze evaluatie (al dan niet) een vervolg. Inventarisatie Alcoholpreventie, pag. 5

7 12. Westerveld. Westerveld heeft geen specifieke alcoholpreventieactiviteiten. De VO-school Stad en Esch Diever deed niet mee aan Makluk Zat. Omdat de gemeente Meppel wel activiteiten heeft op hun VO scholen, nemen Westerveldse kinderen, die in Meppel op school zitten hieraan deel. De GGD geeft vanuit de additionele taken reguliere voorlichting op basisscholen. De inzet van de Sport- en Cultuurcoaches in Westerveld is mede gericht op het doel om kinderen en jongeren lichamelijk gezond op te laten groeien. Dit wordt gedaan door het bewust maken van voldoende bewegen en goede voeding (gezonde leefstijl). Hun activiteiten zijn hierop mede gericht. Via WelzijnMensenWerk zet het schoolmaatschappelijk werk haar activiteiten breder in dan alleen op alcoholpreventie. De activiteiten zijn ook gericht op vergroten weerbaarheid en bewustwording over het gebruik (verdovende ) middelen. Daarnaast ook over de omgang met sociale media. Dit wordt (ook) ingezet via eigen programma's van scholen over middelengebruik. Inventarisatie Alcoholpreventie, pag. 6