Raadsnota. Aan de gemeenteraad,

Transcriptie

1 Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 24 september 2012 Agenda nr: Onderwerp: concept beleidsplan politie Limburg : Samen doen wat er toe doet! Lokale en gemeenschappelij ke veiligheidsaanpak verankerd, beleidskaders voor Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel Voorgesteld wordt in te stemmen met het voorliggende concept beleidsplan politie Limburg : Samen doen wat er toe doet! Lokale en gemeenschappelij ke veiligheidsaanpak verankerd, beleidskaders voor en de eventuele reacties/ opmerkingen van uw raad kenbaar te maken aan de (beoogd) regioburgemeester van de nieuwe politie-eenheid Limburg. 2. Situatie / Aanleiding / Probleem Inleiding De Nederlandse politie verkeert in een overgangsfase. Het proces is dusdanig ingericht dat in het geval de Politiewet op 1 januari 2013 in werking treedt, voor de nieuwe politie-eenheid Limburg beleid is vastgesteld binnen het nieuwe nationale politiebestel. In het nieuwe politiebestel is er één politiekorps. De 25 regionale korpsen en het KLPD, met elk een eigen rechtspersoon, korpsbeheerder en de regionaal colleges die het bestuur van de politie vormden, behoren dan tot het verleden. Het beheer van de politie is niet langer een decentrale aangelegenheid, maar wordt nationaal gevoerd. Het korps is onderverdeeld in tien regionale eenheden en een landelijke eenheid en een politiedienstencentrum. Het gezag blijft in het nieuwe politiebestel ongewijzigd: de burgemeester voert het gezag over de politie ten aanzien van het optreden voor de openbare orde handhaving en hulpverlening en de officier van justitie doet dat ten aanzien van het optreden voor de strafrechtelijke handhaving van de rechtsorde en taken ten dienste van justitie. Gezag is de beslissingsbevoegdheid over de inzet van de politie. De gezagsdragers maken daarom in de lokale driehoek afspraken over de inzet van de politie en waarop deze inzet wordt gepleegd. Ook spreken ze in de die driehoek over de taakuitvoering en het beleid over de taakuitvoering van de politie en over de criminaliteitsbestrijding in relatie tot de lokale prioriteiten. Dat doen ze (onder andere) op basis van het integraal veiligheidsplan van de gemeente zoals door de gemeenteraad vastgesteld. De burgemeester legt over zijn optreden verantwoording af aan de gemeenteraad. Het beheer over de politie is zoals gezegd gecentraliseerd. Beheer en gezag zijn echter nooit voor honderd procent te scheiden. Er bestaan nadrukkelijk raakvlakken waarin de wet voorziet. In elke regionale eenheid wordt, op initiatief van de regioburgemeester, eens in de vier jaar een beleidsplan vastgesteld door alle burgemeesters en de hoofdofficier van justitie. De (beoogd) regioburgemeester heeft begin dit jaar, in nauwe afstemming met de regiohoofdofficier van justitie, het initiatief genomen om in de geest van de nieuwe Politiewet te komen tot de ontwikkeling van nieuw beleid. Het doel daarvan is om in gemeenschappelij kheid tot de opdracht voor de politie in de gehele provincie Limburg te komen. Daarbij is bottom-up gewerkt. In iedere gemeente zijn inventariserende gesprekken geweest tussen de politie, het OM en de burgemeester over de lokale veiligheidsvraagstukken c.q. lokale thema s. Vertrekpunt hierbij zij n telkens de integrale veiligheidsplannen van de gemeenten geweest. De hieruit naar voren gekomen gemeenschappelij ke thema s komen in het concept beleidsplan terug als bij drage van de Limburgse politie. Dit komt op veel punten overeen met de landelijke gevraagde resultaten en de doelstelling van het OM-Limburg. Op deze manier is een gemeenschappelijk concept beleid voor ontstaan. Toepassing concept beleidsplan Het voorliggende concept beleidsplan heeft betrekking op de periode ; het voornemen bestaat om in de loop van 2014 een nieuw beleidsplan voor te leggen voor de periode aan de dan aangetreden nieuwe gemeenteraden. Het plan dient te worden beschouwd als een Pagina 1 van 6

2 versterking van en aanvulling op het lokaal veiligheidsbeleid en het is zeker geen keurslijf. Vanuit de overtuiging dat er in concrete situaties bepaald moet kunnen worden wat het vraagstuk is en hoe daarop passend kan worden gereageerd, is gekozen voor een plan op hoofdlijnen dat lokale veiligheidspartners ruimte biedt. Verder is het plan helpend in de toepassing van gemeenschappelijke aanpak van daarin genoemde thema's; dus indien een doelstelling voor de regionale eenheid in een gemeente niet van toepassing is en de gemeenteraad, de burgemeester of de officier van justitie van mening zijn dat de inzet van schaarse politiecapaciteit elders wordt gevraagd, dan is het aan de lokale driehoek om daarover te besluiten of voorbereidend te handelen. Waar het om gaat is dat het voorliggende concept beleidsplan vooral zicht geeft op de gemeenschappelij ke thema s en rol en (wij ze van) bij drage van de politie. Het is aan de gemeenten om dit plan te plaatsen in goede relatie met het eigen lokale veiligheidsbeleid en daaraan desgewenst nadere invulling te geven op lokaal niveau met de plaatselijke veiligheidspartners, zoals de politie. Context/aanpak concept beleidsplan Na een korte inleiding gaat het plan allereerst in op de context van de ligging van Limburg aan de grens met België en Duitsland. Uit de studie van professor Cyrille Fijnaut blijkt dat de grensligging nadrukkelijk effecten heeft op het politiewerk in de regio Limburg. Dit betekent o.a. dat vooral op het gebied van de criminaliteit sprake is van versterkende effecten van de grensligging en dat dit effect zich niet alleen uitstrekt tot klassieke vormen van grensoverschrijdende criminaliteit (productie en handel in hennep en synthetische drugs, mensenhandel, ladingdiefstal, autoheling e.d. ) maar dat ook meer sprake is van in wijken voorkomende overlast en criminaliteit (denk aan woninginbraken en aan diefstal en zakkenrollen in winkelcentra). De realiteit vergt dat gemeenten, OM en politie in een grensregio als Limburg permanent voorbereid zijn op internationale samenwerking. Context gedreven werken Vervolgens gaat het concept beleidsplan in op de aanpak van veiligheidsproblemen in het nieuwe politiebestel. Centraal staat dat er gekozen is voor een aanpak waarbij politie, OM en gemeenten zich richten op problemen die burgers en bedrijven ervaren. In het plan worden met name de thema s benoemd die spelen in onze regio en waarop partij en gezamenlij k willen handelen. Belangrijk is daarbij te vermelden dat de burgemeesters hebben aangegeven belang te hechten aan het zogenaamde context gedreven werken. Dit betekent dat het optreden van de politie niet allereerst door de (on)mogelijkheden van het strafrecht en procedures wordt ingegeven maar meer wordt bepaald door de leefwereld van de burger en de context waarin gebeurtenissen plaatsvinden. Vanuit de notie dat aanwezige politiemensen zien wat er gebeurt, en inzicht hebben over het waarom, kunnen zij voelen wat de behoefte is van een wijk of de mensen in de buurt. Zo kan een goed gesprek in voorkomend geval beter helpen dan het opmaken van een proces-verbaal. Deze manier van werken werkt ook door in de wijze van organiseren van de lokale politie. Dit laat overigens onverlet dat een ander deel van de politie meer specialistisch functioneert en vanuit haar deskundigheid bijdraagt aan doelstellingen die samen met partners zijn opgesteld. Denk bijvoorbeeld aan arrestantenzorg of financiële recherche, meldkamer en forensische opsporing. Die zaken vergen op de eerste plaats een kwalitatief hoogstaande behandeling waarin vooraf geformuleerde procedures de basis vormen. Betekenisvolle interventies De kern van de voorgestelde veiligheidsaanpak is de burger laten merken dat de politie er voor hem is en haar interventies betekenisvol zijn. Dat betekent dat samenwerking, problemen met elkaar aanpakken en kijken over eigen (gemeente)grenzen heen nodig is, zodat voorzieningen in stand blijven die de draagkracht van de afzonderlijke partijen te boven gaan, denk o.a. aan de veiligheidshuizen, het RIEC (Regionaal Expertise en Informatie Centrum) of de bureau s HALT. Samenwerking leidt ook tot betere analyse, afstemming van de aanpak en last but not least, gericht zijn op toekomstige ontwikkeling. De keuze voor betekenisvolle interventies en context gedreven werken waar dat mogelijk is, betekent niet dat de inzet van de politie en andere partners vrijblijvend is, integendeel. De Pagina 2 van 6

3 betrokken partijen committeren zich aan dit plan en met de concrete en meetbare afspraken die op lokaal niveau met elkaar zijn gemaakt. In onderling overleg, en zeker in het lokale driehoeksoverleg, spreken partijen elkaar aan op de werkwijze en de gerealiseerde inzet. Inhoud concept beleidsplan Het concept beleidsplan gaat aansluitend in op de bouwstenen, de lokale prioritaire veiligheidsthema s. Dit heeft geleid tot een tabel waarmee inzicht ontstaat in de door de gemeenten, het OM en de beide veiligheidsregio s gestelde prioriteiten. Het overzicht aan lokale thema's is een dynamisch geheel dat geregeld aanpassing kan behoeven. De discussie die het kan oproepen biedt kansen voor dynamiek in lokaal beleid. Het overzicht is opgenomen zodat zicht ontstaat op de grote gemene deler aan gemeenschappelijke veiligheidsvraagstukken en dus thema's. De vier gemeenschappelij ke veiligheidsthema s in Limburg zij n samengevat als volgt: - Aanpak van overlast en ernstige veelvoorkomende criminaliteit. Het gaat hierbij met name om na te noemen prioriteiten: woninginbraken en overvallen/straatroven, huiselijk geweld, patsers en het terugdringen van overlast (denk aan overlast t.g.v. drugs, van verkeer en van zorgwekkende zorgmijders). - Zorg voor de jeugd. Denk aan aanpak van overlast en criminaliteit rond uitgaansgebieden, rond alcohol en drugs, rond probleemjongeren e.d. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor de politie en de veiligheidshuizen. - Burgerparticipatie. Het gaat hierbij om de samenwerking tussen de politie en anderen gericht op de versterking van de burgerparticipatie bij de aanpak van veiligheidsvraagstukken. Denk bijv. aan de verhoging van de heterdaadkracht, o.a. door maatregelen als de invoering van burgernet. - Tot slot is het thema integriteit door zowel de gemeenten, het OM als ook de minister als prioriteit benoemd. Het gaat daarbij om de aanpak van zaken die ondermijnend zijn voor de (boven)lokale samenleving. Daarbij is de bestuurlijke aanpak van georganiseerde criminaliteit een belangrijk hulpmiddel. Deze vier overkoepelende thema s zij n in bij lage 1 van het concept beleidsplan vertaald naar een beschrij ving van de belangrij kste lokale Limburgse thema s en onderwerpen. Om een goede relatie mogelijk te maken tot gemeentelijk veiligheidsbeleid zijn deze geordend conform de indeling van de vijf veiligheidsvelden van de methode kernbeleid veiligheid van de VNG: Veilige woon- en leefomgeving, Bedrijvigheid en veiligheid, Jeugd en veiligheid, Fysieke veiligheid en tot slot Integriteit en veiligheid. Deze vijf veiligheidsvelden vormen met elkaar het gemeentelijke integrale veiligheidsterrein. Daarnaast bevat het concept beleidsplan een bijlage met de wensen en doelstellingen van het Openbaar Ministerie. In 2013 zal in onze gemeente weer de vierjaarlijkse enquête onder de inwoners worden gehouden inzake veiligheid en leefbaarheid. De uitkomst van dit onderzoek en de objectieve cijfers van de politie zal moeten uitwijzen in hoeverre de inspanning van de gemeente en de diverse partners al of niet heeft bijgedragen tot de gestelde doelen in de Beleidsnota Integrale veiligheid en leefbaarheid zoals die door de raad in 2010 is vastgesteld. Het is de bedoeling het nieuwe integrale veiligheidsbeleid in te delen op basis van de voornoemde vijf veiligheidsvelden, zodat er meegewerkt wordt aan de bijna landelijke structuur wat integrale veiligheidsnota s betreft. Politiesterkte De verdeling van de sterkte binnen de politie-eenheid Limburg wordt door de gezagen van de eenheid bepaald. In de toekomst zal dit plaatsvinden als onderdeel van het beleidsplan van de regionale eenheid. Voor de eerste keer is het echter ook onderdeel van het inrichtingsplan dat de minister van Veiligheid en Justitie vaststelt. Hierdoor vindt de verdeling van de sterkte als onderdeel van het beleidsplan deze eerste keer onafhankelijk plaats van de vaststelling van de Pagina 3 van 6

4 overige delen van het beleidsplan. De politie Limburg heeft op dit moment een sterkte aan personeel die tot en met 2015 vastligt. Eerder dit jaar (januari) en tijdens de laatste bestuursconferentie van de burgemeesters op 25 juni is het onderwerp sterkteverdeling binnen Limburg aan de orde geweest. Het politiegezag van Limburg heeft zich over de sterkteverdeling uitgesproken. Uitgegaan wordt van de huidige sterkte van de lokale politie die de komende periode wordt gehandhaafd, met dien verstande dat een evaluatie op die sterkteverdeling binnen 2 jaar of tussentijds aan de orde zou kunnen komen. Daarmee is er nu een situatie waarbij een goed houvast is op de sterkte voor de lokale politie en de behandeling van het concept beleidsplan op lokaal niveau. Proces Het concept beleidsplan ligt thans voor bij uw gemeenteraad. Ingevolge de nieuwe Politiewet hoort de burgemeester voorafgaand aan het vaststellen van het beleidsplan de gemeenteraad. De reactie van de raad kan worden verwoord in een brief dan wel blijken uit de toe te zenden notulering van de betreffende vergadering. Gemeenten die prijs stellen op verwerking van een eerste reactie van hun kant door het college of de desbetreffende raadscommissie zijn in de gelegenheid deze vóór 28 september a.s. te doen toekomen aan de (beoogd) regioburgemeester. Er zal voor worden gezorgd dat deze reacties samenvattend worden verwoord in een (hoor)document waarbij zal worden aangegeven wat deze reacties mogelijk zouden kunnen betekenen voor de inhoud van het beleidsplan. Dit document zal op 5 oktober 2012 worden gezonden aan de gemeenten. In ieder geval wordt verwacht dat agendering van het plan in alle gemeenteraden uiterlijk vóór 1 november a.s. kan plaatsvinden zodat de reacties alsdan, in eerste en enige termijn, ofwel in tweede termijn indien de gemeente reeds van de eerste gelegenheid gebruik heeft gemaakt, nog verwerkt kunnen worden in de definitieve versie van het beleidsplan. Direct ná 1 november worden alle reacties bijeengebracht en zullen zo nodig nog aanpassingen in het concept beleidsplan worden aangebracht alvorens dit wordt geagendeerd ter vaststelling door alle burgemeesters en de regiohoofdofficier van justitie op een werkconferentie op 22 november Tijdens die werkconferentie wordt het plan aangeboden aan de Minister van Veiligheid en Justitie. Vervolgens wordt het vastgestelde beleidsplan aan de gemeenteraden toegezonden. 3. Relatie met bestaand beleid Er wordt vooruitgelopen op de invoering van de nieuwe Politiewet per 1 januari Gewenst beleid en mogelijke opties Het voorgestelde beleid is mede gebaseerd op de overleggen die ambtelijk en bestuurlijk met onze gemeente hebben plaatsgevonden. De gemeentelij ke veiligheidsthema s zij n weergegeven op pagina 9 van het concept beleidsplan. In de vergadering van de commissie ABA van 10 september jongstleden is het concept beleidsplan besproken met de Chef Basiseenheid Politie Heuvelland. 5. Samenwerking 6. Aanbestedingen 7. Financiën 8. Communicatie 9. Afwegingen en Advies Pagina 4 van 6

5 Voorgesteld wordt in te stemmen met het voorliggende concept beleidsplan politie Limburg : Samen doen wat er toe doet! Lokale en gemeenschappelij ke veiligheidsaanpak verankerd, beleidskaders voor en de eventuele reacties/opmerkingen van uw raad kenbaar te maken aan de (beoogd) regioburgemeester van de nieuwe politie-eenheid Limburg. 10. Bijlagen concept beleidsplan politie Limburg : Samen doen wat er toe doet! Lokale en gemeenschappelij ke veiligheidsaanpak verankerd, beleidskaders voor Het college van burgemeester en wethouders van Valkenburg aan de Geul, L.T.J.M. Bongarts algemeen directeur/gemeentesecretaris Drs. M.J.A. Eurlings burgemeester Pagina 5 van 6

6 De raad van de gemeente Valkenburg aan de Geul, Gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders de dato 14 augustus 2012; Gehoord de raadsadviescommissie Algemeen Bestuurlijke Aangelegenheden de dato 10 september 2012 B e s l u i t : In te stemmen met het concept beleidsplan politie Limburg : Samen doen wat er toe doet! Lokale en gemeenschappelij ke veiligheidsaanpak verankerd, beleidskaders voor en hiervan mededeling te doen aan de beoogd regioburgemeester. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van 24 september De raad voornoemd, A.M. Hoeberigs griffier Drs. M.J.A. Eurlings voorzitter Pagina 6 van 6