Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate"

Transcriptie

1 jaarverslag 2005 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate

2 Inhoud Kerncijfers 3 Profielschets van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 5 Overzicht deelnemende werkmaatschappijen 6 Bestuur en functionarissen per 8 juni Bestuursverslag 8 Jaarrekening Balans per 31 december 2005, na resultaatbestemming 19 Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht 21 Actuariële en bedrijfstechnische analyse 22 Algemene toelichting 23 Toelichting op de balans 27 Toelichting op de staat van baten en lasten 34 Toelichting op de actuariële en bedrijfstechnische analyse 38 Overige gegevens Voorstel resultaatverdeling 40 Overeenkomst met de onderneming 40 Actuariële verklaring 41 Accountantsverklaring 42 Begrippenlijst 43 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

3 Kerncijfers (bedragen x 1.000,-) Kerncijfers Aantal verzekerden Actieve deelnemers Premievrije deelnemers ( slapers ) Pensioentrekkenden Totaal Pensioentrekkenden per soort Ouderdomspensioen Partnerpensioen Wezenpensioen Vroegpensioen Totaal Gemiddelde leeftijd Actieve deelnemers 45,2 44,8 44,5 43,4 43,9 Premievrije deelnemers ( slapers ) 46,3 46,2 45,6 45,6 45,8 Pensioentrekkenden 73,9 74,2 74,0 73,9 74,0 Belegd vermogen Onderhandse leningen Obligaties Aandelen Onroerend goed Hedgefondsen Geldmarktbeleggingen Totaal Beleggingsopbrengsten Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten Kosten vermogensbeheer Totaal De lopende rente wordt vanaf dit boekjaar meegeteld in het belegd vermogen. Vergelijkende cijfers zijn aangepast. 2 Kosten vermogensbeheer eigen organisatie zijn in de cijfers van 2005 en 2004 verwerkt. Vergelijkende cijfers vóór 2004 zijn niet aangepast. 3

4 vervolg Kerncijfers Kerncijfers Dekkingsgraad op basis van vaste rekenrente Pensioenvermogen Pensioenverplichtingen (4%) Dekkingsgraad 122,7% 114,1% 107,3% 105,8% 133,3% Dekkingsgraad op basis van marktrente Pensioenvermogen Pensioenverplichtingen (3,7%) Dekkingsgraad 117,9% Performance Beleggingsrendement 12,7% 8,2% 8,9% -12,0% -5,9% Benchmark 12,8% 8,7% 9,0% -11,0% -4,9% Pensioenuitvoering Premiebijdragen Pensioenuitkeringen Saldo overdrachten van rechten Pensioenuitvoeringskosten In het boekjaar 2005 is de marktrente gedaald onder de maximale rekenrente van 4%. Dientengevolge is de voorziening pensioenverplichtingen ultimo 2005 niet meer gebaseerd op de maximale rekenrente van 4%, maar op de door De Nederlandsche Bank gepubliceerde rentetermijnstructuur (gemiddeld 3,7%). 4 In het boekjaar 2005 en 2004 zijn de pensioenuitvoeringskosten verminderd met de personeelskosten die betrekking hebben op vermogensbeheer (2005: 34 en 2004: 29). Vergelijkende cijfers vóór 2004 zijn niet aangepast. 4 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

5 Profielschets van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate (hierna te noemen TenCate Pensioenfonds ) is een ondernemingspensioenfonds dat vrijwel alle regelingen met een zogenaamd uitgesteld loonkarakter uitvoert voor de medewerkers in dienst van de Nederlandse werkmaatschappijen van Koninklijke Ten Cate nv. Ultimo 2005 waren alle Nederlandse werkmaatschappijen aangesloten. De werkmaatschappijen, onderdeel uitmakend van Ten Cate Nederland bv en vallend onder de CAO voor de Textielindustrie, zijn vrijgesteld van deelname aan het bedrijfstakpensioenfonds. Voorts neemt een aantal werkmaatschappijen, vallend onder de CAO voor de Kunststof- en Rubberindustrie, deel aan de regelingen welke minimaal gelijkwaardig zijn aan de in deze CAO vermelde regelingen voor ouderdoms- en vroegpensioen. TenCate Pensioenfonds wordt bestuurd door een algemeen bestuur bestaande uit 6 werkgeversleden, benoemd door de raad van bestuur van Koninklijke Ten Cate nv en 6 deelnemersleden, benoemd door de centrale ondernemingsraad (COR). In beide geledingen is een gepensioneerde opgenomen. Vanuit het algemeen bestuur is een paritair samengesteld dagelijks bestuur bestaande uit 4 personen benoemd. De uitvoeringsorganisatie bestaat in totaliteit uit 5 medewerkers. De manager pensioenfonds neemt deel aan alle vergaderingen van het dagelijks bestuur, het algemeen bestuur en de beleggingscommissie. De regelingen welke tot en met het boekjaar door TenCate Pensioenfonds worden uitgevoerd zijn de volgende: ouderdomspensioenregeling (inclusief partnerpensioen); vroegpensioenregeling; pensioenspaarregeling; Anw-hiaatpensioen. De vroegpensioen- en ouderdomspensioenregeling betreffen een eindloonregeling van 80% op 62-jarige leeftijd, respectievelijk 70% (is tezamen met het AOW-pensioen) op 65-jarige leeftijd van het vaste salaris en een geïndexeerde opbouwregeling voor wat betreft variabele salarisbestanddelen. Verder kent de ouderdomspensioenregeling een latent partnerpensioen van 70% van het te bereiken ouderdomspensioen. Voor wat betreft de vroegpensioenregeling bestaat de mogelijkheid het vroegpensioen eerder of later in te laten gaan. Indien de middelen van TenCate Pensioenfonds het toelaten worden - onder voorwaarden - de aanspraken in de vroegpensioenen ouderdomspensioenregeling jaarlijks geïndexeerd. Voor de werknemers, vallend onder de CAO voor de Textielindustrie, is een pensioenspaarregeling van toepassing. Deze regeling biedt de mogelijkheid jaarlijks een aantal bruto loonbestanddelen te sparen, waarmee extra (vroeg)pensioenrechten kunnen worden verkregen. Tevens wordt onder verantwoordelijkheid van een separate stichting (Stichting STUIVER) de administratie voor de verlofspaarregeling van Ten Cate Nederland bv en de tijdelijke overgangsregeling in de vroegpensioenregeling uitgevoerd. De tijdelijke overgangsregeling vervalt met ingang van Met ingang van 2006 is een nieuwe pensioenregeling en een tijdelijke aanvullingsregeling van toepassing. De vroegpensioenregeling is tegelijkertijd vervallen. De nieuwe pensioenregeling heeft de volgende kenmerken: Middelloon; Opbouwpercentage: 2,1%; Franchise 2006: ; Voorwaardelijke indexatie; Toetredingsleeftijd: 18 jaar; Pensioenleeftijd: 65 jaar; Voorwaardelijke overgangsregeling extra pensioeninkoop voor deelnemers geboren vanaf 1950; Aanvullingsregeling op het opgebouwd vroegpensioen voor deelnemers geboren vóór Het vermogensbeheer van TenCate Pensioenfonds is uitbesteed aan diverse binnenlandse en buitenlandse vermogensbeheerders. Toezicht hierop geschiedt door een intern samengestelde beleggingscommissie. De beleggingscommissie wordt ondersteund door een externe asset consultant. 5

6 Overzicht deelnemende werkmaatschappijen De volgende werkmaatschappijen nemen deel aan de pensioenregeling waarbij per werkmaatschappij het aantal actieve deelnemers is vermeld: Deelnemende werkmaatschappijen Koninklijke Ten Cate nv / Ten Cate Nederland bv Multistiq International Coating bv Nymplex bv Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate 5 5 Ten Cate Advanced Composites bv Ten Cate Advanced Spinning bv Ten Cate Advanced Textiles bv Ten Cate Advanced Weaving Ten Cate Assurantiën bv 2 2 Ten Cate Enbi International bv Ten Cate Nicolon bv Ten Cate Permess bv Ten Cate Plasticum Ede bv Ten Cate Plasticum Tilburg bv Ten Cate Protect bv Ten Cate Services bv 6 8 Ten Cate Technical Fabrics bv Ten Cate Thiobac bv Ten Cate Thiolon bv Arbeidsongeschikte ex-werknemers Sociaal Plan 4 10 Totaal De pensioenspaarregeling is van toepassing op werknemers bij werkmaatschappijen van Koninklijke Ten Cate nv vallend onder de CAO voor de Textielindustrie en voor werknemers van de zogenaamde Hay-groep die werkzaam zijn bij werkmaatschappijen waar deze CAO wordt toegepast. In totaal nemen 897 werknemers (2004: 980) deel aan de pensioenspaarregeling. 1 Deze bedrijven zijn in december 2005 door Koninklijke Ten Cate nv verkocht. De aanspraken van de deelnemers zijn per 31 december 2005 premievrij gemaakt. 2 In dit totaal zijn 26 (gedeeltelijke) arbeidsongeschikte werknemers meegeteld (2004: 46). 6 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

7 Bestuur en functionarissen per 8 juni 2006 Algemeen bestuur Benoemd door de onderneming: plaatsvervangers: L.J. Kuipers, voorzitter G.J. Getkate, 2 e voorzitter F.R. Spaan S. Malgaz P. van der Linde J.H.A.J. Gritter, vanaf 1 april 2006 F. ten Oever J.J. de Jong B.A.F. Keijzer Benoemd door de COR: plaatsvervangers: Aftredend per 30 november: 2006 C.P.C.G. de Bruijn, 2e secretaris, vanaf 1 mei A. Schipper L.J.F. Fens 2008 A.J. Oude Hergelink, secretaris K.P. Zwarts 2009 H.J. Dul J. Hartkamp 2010 J.C.M. Halkes H.B. Jansen 2011 J. Vlietstra H. Michel Dagelijks bestuur L.J. Kuipers, voorzitter G.J. Getkate, 2e voorzitter A.J. Oude Hergelink, secretaris C.P.C.G. de Bruijn, 2e secretaris Beleggingscommissie A.J. Oude Hergelink, voorzitter H. Scheppink, secretaris F.R. Spaan H.G. Noorlander-Bunt Pensioenbureau W.B.E. Rutgers, manager pensioenfonds A.S. Tepper J.H. Schoemaker N.F. Bosma S.I. Stiggelbout Actuaris Towers Perrin Accountant KPMG Accountants N.V. 7

8 Bestuursverslag Algemeen Beleggingsrendement 12,7% Het beleggingsrendement over 2005 bedroeg 12,7% (2004: 8,2%). Alle beleggingscategorieën leverden een positieve bijdrage aan het behaalde rendement. Het beleggingsrendement was 0,1% lager dan de interne benchmark van 12,8%. Deze underperformance werd veroorzaakt door de beleggingscategorie vastrentende waarden. Pensioenvermogen stijgt hierdoor Het pensioenvermogen bedroeg ultimo ,7 miljoen (2004: 261,0 miljoen). Extra verhoging voorziening pensioenverplichtingen door daling marktrente onder 4% De voorziening pensioenverplichtingen (VPV) over het boekjaar 2005 wordt in overeenstemming met voorgaande boekjaren vastgesteld conform de Actuariële Principes Pensioenfondsen (het APP-beleid). Het APP-beleid staat een rekenrente van maximaal 4% toe. Tot en met boekjaar 2004 bevond de marktrente zich overwegend boven de 4%. In het afgelopen boekjaar is de marktrente onder de 4% gedaald. Dientengevolge is de VPV ultimo 2005 niet gebaseerd op een rekenrente van 4%, maar op de per 31 december 2005 van toepassing zijnde rentetermijnstructuur zoals gepubliceerd door De Nederlandsche Bank (DNB) (gemiddeld 3,7%). De VPV komt hierdoor circa 4% hoger te liggen. De VPV op basis van 4% rekenrente bedroeg ultimo ,3 miljoen (2004: 228,8). Toepassing van de rentetermijnstructuur leidt tot een verhoging van de VPV met 9,5 miljoen naar 244,8 miljoen. Financiële positie is verbeterd, maar nog steeds onvoldoende Ultimo 2005 bedroeg de dekkingsgraad op basis van marktrente 117,9%. De dekkingsgraad gebaseerd op de vaste rekenrente is 122,7% (2004: 114,1%). De algemene reserve is gestegen van 32,2 miljoen naar 43,9 miljoen. Er zijn voldoende middelen ter dekking van de VPV, maar het aanwezige weerstandsvermogen, dat dient voor het opvangen van fluctuaties in de beleggingen, is van onvoldoende niveau. Er is dus sprake van een reservetekort. Reservetekort Sinds eind 2002 is sprake van een reservetekort. TenCate Pensioenfonds heeft op basis van dit reservetekort een plan van aanpak ingediend bij DNB. Op grond van het plan van aanpak werd ultimo 2005 een dekkingsgraad verwacht van 115,7%. DNB heeft destijds aangegeven dat het plan van aanpak voldoet aan de eisen die zij hieraan stelt. Per 31 december 2005 bedraagt de werkelijke dekkingsgraad 117,9%. De benodigde dekkingsgraad bedraagt ultimo ,8%. De feitelijke vermogenspositie is derhalve beter dan de in het plan van aanpak opgenomen prognose, maar er is nog steeds een reservetekort ( 19,3 miljoen). Financieel toetsingskader Hoewel het nieuwe financieel toetsingskader (FTK), als onderdeel van de nieuwe pensioenwet, naar verwachting op 1 januari 2007 van kracht wordt, kunnen pensioenfondsen opteren om met ingang van verslagjaar 2004 de beleidsregels reeds toe te passen. Het bestuur van TenCate Pensioenfonds heeft ervoor gekozen het huidige beleid te blijven volgen en nog niet over te gaan naar beleid dat aansluit op de nieuwe pensioenwet. Wel heeft het bestuur de financiële positie van TenCate Pensioenfonds op basis van het FTK laten berekenen, om zo inzicht te krijgen in de effecten daarvan. Hierbij is gebruik gemaakt van een zo goed mogelijke schatting. De definitieve uitwerking van het FTK kan dientengevolge op een aantal punten afwijken. De VPV bedraagt op basis van het FTK ultimo ,5 miljoen. Op basis van de strategische beleggingsmix voor het boekjaar 2006 zou het vereist eigen vermogen uitkomen op 41,3 miljoen, hetgeen overeenkomt met 16,4% van de FTK-voorziening pensioenverplichtingen. Dit resulteert in een vereiste dekkingsgraad van 116,4%. Op basis van het FTK ligt de aanwezige dekkingsgraad (114,3%) beneden de vereiste dekkingsgraad (116,4%). Premiebijdrage van werkgever en werknemer In het boekjaar zijn de reglementaire premies afgedragen. 8 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

9 Indexatie per 1 januari 2006: 1,45% Zolang geen sprake is van een premiekorting wordt ten hoogste een indexatie op basis van prijsinflatie toegekend. De hoogte van de indexatie is afhankelijk van de financiële positie van TenCate Pensioenfonds. Het bestuur heeft besloten per 1 januari 2006 de volledige indexatie van 1,45% toe te kennen. Dit percentage is gelijk aan de stijging van de afgeleide consumentenprijsindex alle huishoudens in de periode oktober oktober De ambitie van TenCate Pensioenfonds is om het pensioen jaarlijks te indexeren. De indexatie van het pensioen is voorwaardelijk en wordt gefinancierd uit de overrendementen; er is geen recht op indexatie en het is niet zeker of en in hoeverre in de toekomst indexatie zal plaatsvinden. Er is geen geld gereserveerd voor indexatie. Bestuur Bestuurssamenstelling De heer C.P.C.G. de Bruijn (werknemer van Ten Cate Thiolon bv en lid van de COR) is per 1 mei 2005 als secretaris toegetreden tot het bestuur. De heer J.H.A.J. Gritter (hoofd arbeidsvoorwaarden & management development van Koninklijke Ten Cate nv) is in het 1 e kwartaal van 2006 benoemd als werkgeverslid en neemt de plaats van de heer P. van der Linde in. De heer Van der Linde is op hetzelfde moment plaatsvervangend bestuurslid geworden. De nieuwe bestuursleden hebben inmiddels de toetsingsprocedure van DNB voor deskundigheid en betrouwbaarheid met succes doorlopen. Per 1 november 2005 waren de heren J. Vlietstra en H. Michel volgens het rooster aftredend. Beiden zijn herbenoemd. Mevrouw H.T. Kooi en de heer M.U. de Beurs zijn beiden uit dienst getreden en het plaatsvervangende bestuurslidmaatschap is gelijktijdig beëindigd. In afwachting van de nieuwe bestuursstructuur in het kader van Pension Fund Governance worden de vacatures van plaatsvervangende bestuursleden niet ingevuld. Bestuursvergaderingen In het verslagjaar zijn vijf bestuursvergaderingen gehouden. Daarnaast is een aparte vergadering gehouden waarin het jaarverslag 2004 door het bestuur is vastgesteld. Het dagelijks bestuur heeft tien keer vergaderd. De manager neemt vanuit zijn functie deel aan alle bestuursvergaderingen. Gedragscode Alle direct bij TenCate Pensioenfonds betrokkenen (bestuur en medewerkers) hebben zich geconformeerd aan de gedragscode van TenCate Pensioenfonds door het ondertekenen ervan. Deskundigheidseisen De nieuw te benoemen (plaatsvervangende) bestuursleden zullen allen een introductiecursus pensioenen volgen. Bij de keuze van de kandidaten wordt in goed overleg met de COR en de raad van bestuur rekening gehouden met een juiste deskundigheidsinbreng in het bestuur. Voor alle (plaatsvervangende) bestuursleden wordt twee keer per jaar een voorlichtingsdag georganiseerd. Daarnaast worden zij door middel van periodieken van onder meer Opf, actuariële bureaus en de vermogensbeheerder van de ontwikkelingen in pensioenland op de hoogte gehouden. In verband met de wijzigingen in de bestuurssamenstelling is een aangepaste bestuursmatrix als bijlage van het deskundigheidsplan ingediend bij DNB. Pensioenbureau In het boekjaar zijn geen personele wijzigingen opgetreden. Mevrouw Tepper heeft aangekondigd per 1 juli 2006 vervroegd met pensioen te gaan. 9

10 Interne (pensioen)ontwikkelingen Onderzoek door De Nederlandsche Bank Gedurende het boekjaar heeft DNB een onderzoek uitgevoerd. De onderzoeksbevindingen zijn besproken met het dagelijks bestuur en de manager pensioenfonds en daarna schriftelijk bevestigd. Deze brief is behandeld in de vergadering van het algemeen bestuur. Een aantal zaken is afgehandeld. Bij de aanpassing van de statuten en de actuariële bedrijfstechnische nota zal rekening worden gehouden met de bevindingen van DNB. De nieuwe zorgverzekering Met ingang van 1 januari 2006 is de nieuwe Zorgverzekeringswet in werking getreden. TenCate Pensioenfonds is verplicht de bijdrage van 4,4% voor de zorgverzekering op alle pensioenen in te houden. Het maximum inkomen waarop de bijdrage voor de zorgverzekering wordt ingehouden is ,00. Koninklijke Ten Cate nv heeft een collectief zorgverzekeringscontract bij Groene Land Achmea afgesloten. Dit contract is ook van toepassing op de gepensioneerden van TenCate Pensioenfonds. EDS en Towers Perrin starten joint venture: ExcellerateHRO De pensioenadministratie activiteit (Lifetime) is verhuisd naar een nieuwe joint venture, opgericht door Towers Perrin en EDS. De bestaande overeenkomst tussen TenCate Pensioenfonds en Towers Perrin is overgedragen aan de nieuwe joint venture. Deze overdracht is vastgelegd in een korte Overeenkomst van Contractsoverneming waarmee eveneens de wettelijke vereisten met betrekking tot de beveiliging en vertrouwelijkheid van de gegevens in de administratie worden geregeld. Asset consultant De heer J. van Alphen (asset consultant) is per 31 december 2005 uit dienst getreden bij Towers Perrin, de heer L. Leo is zijn opvolger. Beleggingsadministratie en performance meting Het voorstel van de beleggingscommissie om de beleggingsadministratie en performance meting vanaf 1 januari 2006 volledig uit te besteden aan de Kas Bank nv is door het bestuur overgenomen. Door deze uitbesteding zullen de externe kosten stijgen, maar de onderhoudskosten van het interne beleggingsadministratiesysteem zullen vrijvallen. De uitbesteding van de beleggingsadministratie geeft op termijn besparing op interne werkzaamheden. Na pensionering van mevrouw Tepper in 2006 zullen taken worden herverdeeld, zodat de totale uitvoering met het overblijvende team kan worden gerealiseerd. De contracten (inclusief Service Level Agreement) met de Kas Bank nv voor de beleggingsadministratie en performancemeting zijn inmiddels afgesloten. Statuten en reglementen In het pensioenreglement van TenCate Pensioenfonds zijn in het boekjaar de volgende wijzigingen aangebracht: in de artikelen 4, 5 en 10 zijn reguliere jaarlijkse aanpassingen verwerkt; de regeling voor het Anw-hiaatpensioen wordt in ieder geval tot 1 januari 2006 voortgezet. Communicatie Zoals ieder jaar is ook in dit verslagjaar een verkorte uitgave van het jaarverslag naar onder andere deelnemers en gepensioneerden verstuurd. Dit verslag wordt het jaarbericht genoemd. Het bestuur heeft in 2005 presentaties verzorgd voor de raad van bestuur en de COR van Koninklijke Ten Cate nv. Tevens is een presentatie verzorgd voor kaderleden van Ten Cate Technical Fabrics. In de maand december is op verschillende locaties voorlichting gegeven over de nieuwe pensioenregeling. Een uitgebreidere toelichting zal in de vorm van een pensioenkrant verschijnen. In Txtures (personeelsblad van Koninklijke Ten Cate nv) is het rendement over 2004 gepubliceerd. Alle actieve deelnemers hebben in het najaar van 2005 informatie ontvangen over hun opgebouwde en te bereiken pensioen. Hierbij is ook de pensioenaangroei over 2004 vermeld. 10 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

11 In het voorjaar van 2005 hebben premievrije deelnemers een overzicht van hun premievrije rechten ontvangen. Voor medewerkers van de P&O- en salarisafdelingen van Koninklijke Ten Cate nv is een werkgevershandleiding met informatie over pensioenregelingen en de mutatieprocedure opgesteld. Beleidsregels uitbesteding In januari 2004 heeft DNB de beleidsregels uitbesteding uitgevaardigd. Deze zijn per 1 februari 2004 in werking getreden. Het doel van de beleidsregels uitbesteding is effectief toezicht door DNB op alle processen bij pensioenfondsen mogelijk te maken, inclusief de processen die uitbesteed zijn. Eisen worden gesteld aan de administratief organisatorische maatregelen om het pensioenfondsbeleid te kunnen uitvoeren, de risicoanalyse van en controle op uitbestede werkzaamheden en de inhoud van de uitbestedingsovereenkomsten. De op 31 januari 2004 bestaande overeenkomsten van uitbesteding dienden uiterlijk op 31 januari 2005 aangepast te zijn. Met Towers Perrin Administration Solutions (TPAS) is met ingang van 1 januari 2005 een Service Level Agreement (SLA) afgesloten. Deze SLA vormt een integraal onderdeel van de pensioenadministratie-overeenkomst tussen TenCate Pensioenfonds en TPAS. Daarnaast zijn voorzover nodig de overeenkomsten met dienstverleners aangepast c.q. aangevuld, zodat TenCate Pensioenfonds voldoet aan de uitbestedingseisen van DNB. Vrijstelling bedrijfstakpensioenfonds Koninklijke Ten Cate nv had in 2005 een vrijstelling van verplichte deelname aan de pensioenregeling van het Bedrijfstakpensioenfonds Textielindustrie, met uitzondering van de Regeling Overgangsregeling Overbruggingspensioen Textielindustrie (ROOT). Algemene ontwikkelingen op pensioengebied Wet VUT, Prepensioen en levensloop (wet VPL) Op 22 februari 2005 is het wetsvoorstel Wet aanpassing fiscale behandeling VUT/ prepensioen en introductie levensloopregeling (de Wet VPL) in werking getreden. Met de Wet VPL worden pensioenpremies die verband houden met pensionering vóór de 65-jarige leeftijd, fiscaal niet meer gunstig behandeld en worden VUT-regelingen fiscaal gezien ontmoedigd. De maximum opbouwpercentages voor ouderdomspensioen van 2% (in een eindloon pensioenregeling) en 2,25% (in een middelloon pensioenregeling) gelden nog steeds, maar er zal een pensioenleeftijd van 65 jaar in acht genomen moeten worden. Voor beschikbare premie regelingen gelden vergelijkbare normen. Vervroeging van de ingangsdatum van het ouderdomspensioen naar een datum gelegen vóór leeftijd 65 blijft mogelijk, mits de actuarieel gebruikelijke korting wordt toegepast. Voor werknemers die vóór 1 januari jaar of ouder waren kan de op 31 december 2004 bestaande VUT- of vroeg/ prepensioenregeling onder bepaalde voorwaarden in stand worden gehouden. Aandachtspunt bij gebruikmaking van dit leeftijdsafhankelijke overgangsrecht is de mogelijke strijdigheid met de Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij de arbeid (WGBL). Het feit dat het leeftijdsafhankelijke overgangsrecht een onderdeel is van de fiscale Wet VPL, is geen garantie dat dit overgangsrecht ook toelaatbaar is op basis van de WGBL. Uiterlijk op 1 januari 2006 moet de VUT- of vroeg/ prepensioenregeling zijn aangepast aan de Wet VPL. Tenslotte is met de Wet VPL ook de levensloopregeling geïntroduceerd. Op grond daarvan kan een werknemer met ingang van 1 januari 2006 per jaar maximaal 12% van zijn bruto salaris sparen (over die inleg hoeft dus geen loonheffing te worden voldaan). Daarmee kan een maximum levenslooptegoed worden gespaard ter grootte van 210% van het bruto salaris, ter financiering van later op te nemen verlof. Tijdens dat verlof wordt het levenslooptegoed in de vorm van bruto salaris uitbetaald (dan is ook loonheffing verschuldigd). Voor werknemers die vóór 1 januari 2005 tussen 50 en 55 jaar oud zijn, geldt de 12%-grens niet; de 210%-grens blijft echter wel van toepassing. Werkgevers kunnen onder bepaalde voorwaarden meebetalen aan de levensloopregeling van de werknemers met respectering van de bovengenoemde grenzen. Pensioenwet Minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) heeft op 20 december 2005 het wetsvoorstel voor een nieuwe Pensioenwet (PW) bij de Tweede Kamer ingediend. De Pensioenwet zal waarschijnlijk op 1 januari 2007 in werking treden en daarmee de huidige Pensioen- en spaarfondsenwet (PSW) gaan vervangen. De belangrijkste elementen zijn de volgende: 11

12 Driehoeksverhouding De PW maakt een duidelijk onderscheid tussen de pensioenovereenkomst tussen de werkgever en de werknemer, de uitvoeringsovereenkomst tussen de werkgever en de pensioenuitvoerder en de pensioenverhouding (pensioenreglement) tussen de pensioenuitvoerder en de deelnemer. Pensioenovereenkomst De PW verplicht werkgever en werknemers de pensioenregeling te kenmerken als een uitkeringsovereenkomst (middelloon of eindloon), een kapitaalovereenkomst (een gegarandeerd kapitaal) of een premieovereenkomst (een beschikbare premie). De premieovereenkomst wordt ook weer in drie soorten onderscheiden. Voorlichting De PW beoogt de pensioenwetgeving overzichtelijker te maken door een helder wettelijk kader te scheppen. Eén van de vernieuwingen behelst de aangescherpte voorlichtingsbepalingen, met als doel betere transparantie voor de rechthebbenden op het vlak van pensioenen. Het wetsvoorstel geeft in dit verband kaders aan waarvan de invulling geschiedt bij algemene maatregelen van bestuur. Eens per jaar dienen deelnemers schriftelijk te worden voorgelicht over hun pensioenaanspraken en het indexatiebeleid (ook als er geen indexering is). Gepensioneerden en slapers eens per vijf jaar. Als er onduidelijkheid is over het indexatiebeleid, dan gaat de toezichthouder ervan uit dat de pensioenen onvoorwaardelijk worden geïndexeerd. Voorlichting over vrijwillige aanvullende pensioenmodules moet voldoen aan de eisen die ook nu al gelden voor voorlichting over (andere) complexe financiële producten, zodat werknemers de regelingen kunnen vergelijken. De Autoriteit Financiële Markten ziet toe op de naleving van de voorschriften over voorlichting. DNB op alle overige bepalingen (waaronder die ten aanzien van de financiële aspecten). Medezeggenschap Op basis van de PSW heeft een deelnemersraad alleen de wettelijke advies-, klacht- en beroepsrechten indien de deelnemersraad qua samenstelling een evenredige vertegenwoordiging van deelnemers en gepensioneerden bevat. In de PW krijgt iedere deelnemersraad de genoemde bevoegdheden. Bovendien krijgen deelnemersraden op grond van de PW ruimere adviesbevoegdheden dan dat zij nu op grond van de PSW hebben. Verbod vetorechten De PW bevat een uitdrukkelijk verbod op vetorechten. Iedere bepaling in de statuten of reglementen op grond waarvan bijvoorbeeld de werkgever, de deelnemersraad of ondernemingsraad instemming moet verlenen inzake een bestuursbesluit, is nietig. Witte vlekken Werkgevers worden op basis van de PW verplicht hun werknemers uiterlijk vanaf de 21-jarige leeftijd in de pensioenregeling van de onderneming op te nemen. Opheffen Plus-Circuit voor oude waardeoverdrachten Pensioenuitvoerders kunnen op vrijwillige basis meewerken aan waardeoverdracht van pensioenaanspraken voortgekomen uit ontslaggevallen van vóór 8 juli 1994 (dit is de datum waarop het wettelijk recht op waardeoverdracht is ingegaan). Daartoe is onder andere het Plus-Circuit opgericht. Veel pensioenuitvoerders staan huiverig tegenover het integraal mogelijk maken van oude waardeoverdrachten. Bij veel van deze oude waardeoverdrachten is namelijk nog sprake van achterstand in financiering van de over te dragen pensioenverplichting. Pensioenuitvoerders zouden geconfronteerd kunnen worden met een claim van de deelnemer om deze oude aanspraken alsnog te financieren. In de PW wordt daarom geregeld dat als de werknemer in geval van niet-volledig afgefinancierde aanspraken expliciet instemt met het overdragen van de feitelijke aanwezige waarde en de daarbij behorende lagere aanspraak bij de nieuwe pensioenuitvoerder, de pensioenuitvoerders zijn gevrijwaard van claims. Het Plus-Circuit zal worden opgeheven op de ingangsdatum van de PW. Pensioenwet/ Financieel Toetsingskader Het FTK voor pensioenfondsen zal vanaf 1 januari 2007 van kracht zijn. In de PW krijgt het FTK een wettelijke basis en wordt het verder uitgewerkt. De basis van dit alles is te vinden in een drietal aan de Tweede Kamer gezonden nota s daarover. De PW introduceert geen nieuwe elementen ten opzichte van de drie nota s. De belangrijkste elementen uit het FTK zijn de volgende: Pensioenverplichtingen worden voortaan niet meer gewaardeerd op basis van een vaste rekenrente (gangbaar is 4%), maar op basis van de rentetermijnstructuur, waarbij elke verwachte toekomstige pensioenbetaling contant gemaakt wordt tegen de (markt)rente die hoort bij de uitstelduur van die betaling. De omvang van de verplichtingen wordt daarmee afhankelijk van marktrentefluctuaties. 12 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

13 Tegenover de pensioenverplichtingen moeten uiteraard financiële middelen staan (voorgeschreven minimale dekkingsgraad 105%; vereiste dekkingsgraad voor een gemiddeld pensioenfonds: 130%). Een dekkingstekort moet binnen één jaar worden ingelopen; een reservetekort (dekkingsgraad is lager dan 130%) binnen 15 jaar. Onder andere moet een solvabiliteitsbuffer worden gevormd (voor het opvangen van beleggings- en verzekeringstechnische risico s). Qua grootte moet deze buffer zo groot zijn dat een pensioenfonds na een jaar nog voldoende middelen heeft om de verplichtingen na te kunnen komen, waarbij rekening mag worden gehouden met een kans van 2,5% dat het pensioenfonds in dat jaar in een situatie van onderdekking raakt. Ondernemingen moeten een kostendekkende pensioenpremie aan hun pensioenfonds voldoen (rekening houdend met hun indexeringsambitie, ook als de indexering voorwaardelijk van aard is). Kortingen op de pensioenpremie zijn onder andere afhankelijk van de dekkingsgraad en in samenhang daarmee van de indexeringsambitie. Voor de indexering van de pensioenen hoeft geen voorziening te worden gevormd, mits de indexering voorwaardelijk van aard is en dit duidelijk aan de belanghebbenden wordt gecommuniceerd. In dit kader is door het kabinet de indexatiematrix met een bijbehorende handleiding naar de Tweede Kamer gezonden. De matrix maakt onderscheid tussen verschillende categorieën van mogelijk indexatiebeleid, variërend van geen indexatie tot een onvoorwaardelijke indexatietoezegging. Voor elk van de categorieën gelden voorwaarden waaraan voldaan moet worden. De matrix zal naar verwachting in de PW worden opgenomen. Voldoet de communicatie niet aan de voorgeschreven voorwaarden of is deze onduidelijk, dan wordt aangenomen dat de indexering onvoorwaardelijk is. De indexatiematrix inclusief bijbehorende handleiding is geschreven voor pensioenregelingen die door een pensioenfonds worden uitgevoerd en is in principe niet van toepassing op rechtstreeks verzekerde regelingen. DNB heeft echter aangegeven, dat het voor rechtstreeks verzekerde regelingen desondanks wenselijk is het indexatiebeleid transparant te maken. Pension Fund Governance Op 16 december 2005 heeft de Stichting van de Arbeid (STAR) op verzoek van het kabinet een rapport gepubliceerd met daarin de principes voor goed pensioenfondsbestuur ( Pension Fund Governance ). Deze principes zijn erop gericht de kwaliteit, de zorgvuldigheid en de openheid van pensioenuitvoerders ondernemingspensioenfondsen, bedrijfstakpensioenfondsen en verzekeraars in ons land op een hoger plan te brengen, aldus de STAR. Belangrijk is dat de principes tot stand zijn gekomen in samenspraak met de diverse koepelorganisaties van pensioenuitvoerders en de ouderenorganisaties. De principes bevatten veel elementen die nu al gelden of binnenkort gaan gelden op grond van het in de PSW en PW vastleggen van taken en bevoegdheden van het bestuur, de uitgebreide voorlichtingsverplichting vanuit de PW, de regels voor het FTK en het huidige toezicht van DNB. Naast een aantal reeds bekende zaken is door de STAR een aantal nieuwe elementen toegevoegd. De belangrijkste zijn: Het pensioenfonds beperkt zich tot het uitvoeren van de pensioenregeling. Eventuele nevenactiviteiten worden uitgeoefend door een aparte rechtspersoon. Het bestuur dient een verklaring van beleggingsbeginselen op te maken waarin de relatie wordt vastgelegd met de ondernemingen waarin zij belegt. Het bestuur moet zorgdragen voor een adequate interne klachten- en geschillenprocedure. Het bestuur zorgt voor een adequaat communicatiebeleid, waardoor belanghebbenden op begrijpelijke wijze worden geïnformeerd over het fonds. Het bestuur stelt een procedure vast voor een periodieke evaluatie van het functioneren van het bestuur als geheel en van de individuele bestuursleden. Bij onvoldoende functioneren van een bestuurslid kan het bestuur dit bestuurslid ontslaan. Het bestuur stelt een verantwoordingsorgaan (met diverse rechten en bevoegdheden) in. Dit orgaan bestaat uit een evenredige vertegenwoordiging van de werkgever, werknemers en gepensioneerden. Het bestuur legt aan dit orgaan (ten minste) één maal per jaar verantwoording af over het gevoerde beleid en de resultaten daarvan. De deelnemersraad kan desgewenst los van het verantwoordingsorgaan blijven functioneren. Het bestaande adviesrecht van de deelnemersraad zoals is vastgelegd in de PSW blijft gehandhaafd. Wel kan een aantal zaken zoveel mogelijk in samenwerking worden opgepakt. Ook zou het verantwoordingsorgaan bijvoorbeeld samengesteld kunnen worden uit de deelnemersraad aangevuld met vertegenwoordigers van de werkgever. Het bestuur benoemt een intern toezichtsorgaan. Gekozen kan worden uit: a. een visitatiecommissie bestaande uit ten minste drie externe deskundigen die minimaal één keer in de drie jaar het functioneren van het fonds beoordeelt; b. een zogenaamde one tier board, waarbij in de statuten onderscheid gemaakt wordt tussen het dagelijks bestuur en het algemeen bestuur; deze laatste ziet toe op het goed functioneren van het dagelijks bestuur; c. een adviescommissie, benoemd door het bestuur bestaande uit ten minste drie onafhankelijke personen die jaarlijks rapporteren aan het bestuur over de bevindingen. 13

14 De in de principes vastgelegde taken van het intern toezicht zijn: beoordelen van het beleid en processen binnen het fonds, het beoordelen van de wijze waarop het fonds wordt aangestuurd en het beoordelen van de wijze waarop wordt omgegaan met de risico s op langere termijn. Deze principes gelden dus voor alle pensioenfondsen. De STAR heeft ook principes vastgelegd voor pensioenregelingen die rechtstreeks zijn verzekerd bij een verzekeraar. Ook bij die regelingen kan de werkgever namelijk invloed uitoefenen op bijvoorbeeld het beleggingsbeleid van de verzekeraar of ten aanzien van de indexering. De STAR stelt voor om de principes met ingang van 1 januari 2006 in werking te laten treden en de pensioenuitvoerders tot 1 januari 2008 de tijd te geven de richtlijnen te implementeren. Het voorstel is om de principes te gaan verankeren in de wetgeving, hierover zal nog nader overleg worden gepleegd met de betrokken partijen. Begin 2008 zal worden geëvalueerd in hoeverre de pensioenuitvoerders de principes hebben geïmplementeerd. Medezeggenschap gepensioneerden In samenhang met de principes van voor goed pensioenfondsbestuur ( Pension Fund Governance ) is ook het in februari 2003 tussen STAR en Coördinatieorgaan Samenwerkende Ouderenorganisaties (CSO) gesloten medezeggenschapsconvenant aangepast. Dit convenant bevestigt de afspraken en aanbevelingen inzake de versterking van de medezeggenschap van gepensioneerden bij pensioenfondsen uit het convenant van 1998, maar bevat ook afspraken over een verdere verbetering van de kwaliteit daarvan. Het convenant liep oorspronkelijk van 1 januari 2003 tot 1 januari 2007 en bepaalde dat de eindevaluatie uiterlijk op 1 juli 2007 zou worden afgerond met een evaluatieonderzoek met 1 januari 2007 als peildatum. Het convenant is nu dus verlengd tot 1 januari Ook de eindevaluatie zal een jaar later plaatsvinden met als peildatum 1 januari De verlenging van de looptijd van het convenant biedt de mogelijkheid de uitkomsten van de evaluatie van het medezeggenschapsconvenant en die van de evaluatie van de principes voor goed pensioenfondsbestuur met elkaar te verbinden. Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering De Stichting Financiering Voortzetting Pensioenverzekering (FVP), die haar middelen gebruikt om de pensioenvoorzieningen voor werklozen vanaf 40 jaar voort te zetten alsmede een pensioenvoorziening te bieden bij overlijden van jonger dan 40-jarige werklozen, heeft in november 2005 aangekondigd hiermee te stoppen. Vanaf 2008 zal het FVP geen nieuwe aanvragen meer in behandeling nemen. Het FVP kan niet garanderen dat de uitkeringen voor bestaande werklozen vanaf 2008 volledig betaald zullen worden. Beleggingen Op de totale beleggingsportefeuille behaalde TenCate Pensioenfonds over 2005 een rendement van 12,7% (2004: 8,2%). Hiermee kwam het rendement 0,1 procentpunt lager uit dan het rendement van de intern gebruikte benchmark. Alle beleggingscategorieën rendeerden gedurende 2005 positief. De aandelenportefeuille leverde de grootste bijdrage aan de totale waardestijging van de beleggingsportefeuille van TenCate Pensioenfonds. Het gemiddeld rendement over de afgelopen drie jaar is 9,9% (benchmark: 10,1%). Het gemiddeld rendement over de afgelopen vijf jaar is 1,9% (benchmark: 2,5%). In deze periode zijn de slechte beursjaren 2001 en 2002 meegenomen. Rendement TenCate Benchmark Vastrentende waarden 4,5% 4,9% Aandelen 26,8% 26,7% Onroerend goed 5,1% 1 3 Hedgefondsen 2,7% 2 3 Totaal 12,7% 12,8% 1 Dit is het rendement over de periode juli december Dit is het rendement over de periode september december Deze gegevens zijn niet beschikbaar, omdat sinds kort in deze categorieën wordt belegd. 14 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

15 Rendement driejaars- en vijfjaarsgemiddelde TenCate Benchmark TenCate Benchmark Vastrentende waarden 5,4% 5,6% 5,9% 6,4% Aandelen 17,4% 17,4% -0,9% -0,1% Totaal 9,9% 10,1% 1,9% 2,5% Beleggingsbeleid Hoofddoel van het beleggingsbeleid van TenCate Pensioenfonds is het, binnen aanvaardbare risicogrenzen, leveren van een optimale bijdrage aan het veiligstellen van de pensioenaanspraken van (gewezen) deelnemers en gepensioneerden. Het is daarbij van groot belang dat het beleggingsbeleid wordt afgestemd op de verplichtingenstructuur van TenCate Pensioenfonds. Hiertoe wordt periodiek een Asset Liability Management (ALM)-studie gedaan. De resultaten van deze studie worden verwerkt in het strategisch beleggingsbeleid en in de randvoorwaarden van het tactisch beleggingsbeleid. Naar aanleiding van de resultaten van de in het jaar 2004 uitgevoerde ALM-studie is het beleggingsbeleid aangepast. Het nieuwe beleid wordt gekenmerkt door meer risicospreiding in de beleggingsportefeuille. Dat wordt bereikt door naast de meer traditionele beleggingscategorieën als aandelen en obligaties ook alternatieven als onroerend goed, small/mid cap aandelen en hedgefondsen in de beleggingsportefeuille op te nemen. Tevens worden de aandelen genoteerd in Amerikaanse dollars, Britse ponden of Japanse yen afgedekt naar de euro. Het nieuwe beleggingsbeleid is in de maanden augustus en september van het boekjaar geïmplementeerd. De volgende tabel toont de nieuwe en oude strategische beleggingsmix: Nieuw Oud Vastrentende waarden 55% 1 60% Aandelen large caps 25% 2 40% Aandelen small/mid caps 5% - Hedgefondsen 5% - Onroerend goed 10% - Totaal 100% 100% 1 De vastrentende waarden kunnen verder onderverdeeld worden in 70% euro staatsobligaties inclusief onderhandse leningen en 30% bedrijfsobligaties. 2 Aandelen in USD, GBP en JPY worden volledig afgedekt naar de euro. Vanwege beperkte beschikbaarheid van onroerend goed geldt tijdelijk een afwijkende normverdeling van de beleggingscategorieën. Het deel van het onroerend goed dat nog niet geïnvesteerd kan worden is tijdelijk belegd in de vastrentende waarden/ aandelen (65/35). De volgende tabel toont de normwegingen en het feitelijk belang in de verschillende beleggingscategorieën: Norm Eind 2005 Vastrentende waarden 57,2% 55,4% Aandelen large caps 26,0% 27,4% Aandelen mid/small caps 5,2% 5,1% Hedgefondsen 5,0% 5,0% Onroerend goed 6,6% 6,7% Kasmiddelen 0,0% 0,4% Totaal 100% 100% Nieuwe vermogensbeheerders Bij elke beleggingscategorie is onderzocht welke vermogensbeheerder voor TenCate Pensioenfonds het meest geschikt is. Uiteindelijk zijn vijf nieuwe vermogensbeheerders geselecteerd en is afscheid genomen van ING Investment Management. De nieuwe vermogensbeheerders zijn Barclays (large cap aandelen en euro staatsobligaties), Pimco (bedrijfsobligaties), Altera (onroerend goed), Lupus Alpha (small/mid cap aandelen) en Credit Agricole (hedgefondsen). Vastrentende waarden Het totale rendement op de portefeuille vastrentende waarden over 2005 bedroeg 4,5% (2004: 6,5%). Het rendement ligt 0,4 procentpunt lager dan het rendement van de intern gebruikte benchmark. Deze underperformance wordt veroorzaakt door de mindere resultaten in het 2 e halfjaar. 15

16 Vanaf augustus 2005 is een nieuw beleggingsbeleid voor deze categorie van toepassing: Consistent met de marktkapitalisatie van alle euro obligaties, wordt het grootste gedeelte (norm: 70%) belegd in euro staatsobligaties (inclusief onderhandse leningen). Hierin wordt geen actief beleid gevoerd, omdat hiervan structureel gezien geen outperformance wordt verwacht. Het overige deel (norm: 30%) wordt belegd in een actief beheerd zogenaamd Credits+ mandaat. Naast euro credits (investment grade obligaties die niet zijn uitgegeven door staten), mag op tactische basis worden belegd in high yield obligaties, Emerging Markets Debt en derivaten. De portefeuille onderhandse leningen wordt intern beheerd, waarbij een passief beheer gevoerd wordt. Op termijn dient deze portefeuille volledig afgebouwd te worden ten gunste van de overige categorieën vastrentende waarden. Het beleid staat niet toe onderhandse leningen aan te kopen. In onderstaande tabel is de verdeling van de portefeuille vastrentende waarde ultimo 2005 en 2004 weergegeven: Portefeuille vastrentende waarden Ultimo 2005 Ultimo 2004 Staatsobligaties EUR 68,5% 74,3% Bedrijfsobligaties EUR 16,7% 15,7% Hypotheken EUR 1,8% 0,0% Onderhandse leningen EUR 6,0% 6,9% Staatsobligaties niet-eur 0,9% 3,1% Bedrijfsobligaties niet-eur 1,9% 0,0% Derivaten 0,0% 0,0% Liquide middelen ter zekerheid van openstaande derivatenposities 4,2% 0,0% 100,0% 100,0% Aandelen extern beheerd Het rendement op de extern beheerde aandelenportefeuille over 2005 bedroeg 26,8% (2004: 9,2%), 0,1 procentpunt hoger dan het rendement van de intern gebruikte benchmark. Na een positief 2003 en 2004 was ook 2005 een gunstig jaar voor aandelen. Het positieve beursklimaat was vooral te danken aan de bovengemiddeld hoge groei van de wereldeconomie en aan de hoge bedrijfswinsten. Vooral de Japanse beurs en de opkomende markten profiteerden hiervan. Ondanks de licht oplopende inflatieverwachtingen, de stijging van de olieprijs en de voortgaande renteverhogingen door de Amerikaanse centrale bank, de Fed, konden de aandelenmarkten over 2005 een indrukwekkende koersstijging noteren. Verschillende regio s hebben bijgedragen aan het behaalde rendement. Europa behaalde een rendement van 24,1%, Noord-Amerika 26,4%, Japan 53,8% en het verre Oosten exclusief Japan 32,1%. Vanaf september 2005 is een nieuw beleggingsbeleid voor deze categorie van toepassing: De core aandelenportefeuille wordt belegd in een wereldwijde portefeuille van large cap aandelen in ontwikkelde landen. De beleggingsstijl is index-enhanced : er wordt relatief weinig risico gelopen ten opzichte van de benchmark. Het valutarisico van de belangen in USD, GBP en JPY wordt structureel afgedekt. Een beperkt deel wordt bovendien belegd in Euro small en mid caps vanwege het verwachte extra rendement en spreidingsvoordelen. De regioverdeling binnen de core aandelenportefeuille is vastgelegd in het beleggingsbeleidsplan. De vermogensbeheerder heeft het mandaat binnen bepaalde grenzen van het strategisch belang af te wijken. In onderstaande tabel is de geografische verdeling van de aandelenportefeuille weergegeven, zowel strategisch als het feitelijke belang ultimo 2005: Regioverdeling core aandelenportefeuille Normverdeling Minimum Maximum Ultimo 2005 Europa 60% 55% 65% 59,1% Noord-Amerika 30% 25% 35% 29,7% Japan 8% 3,5% 12,5% 1 9,2% Zuidoost-Azië 2% 0% 4% 1 2,0% Totaal 100% 100,0% 1 Het gezamenlijk belang van de regio s Japan en Zuidoost-Azië zal nooit meer dan 12,5% van de aandelenportefeuille bedragen. 16 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

17 Hedgefondsen Vanaf september 2005 is deze beleggingscategorie voor 5% van het belegd vermogen toegevoegd aan de beleggingsportefeuille. Er wordt alleen in fondsen belegd die nastreven om rendementen te genereren die onafhankelijk zijn van markten en andere beleggingscategorieën. Deze lage correlatie met andere categorieën is de belangrijkste reden om in hedgefondsen te beleggen. Er wordt uitsluitend belegd in funds of hegde funds. In dit type fondsen wordt belegd in meerdere strategieën en fondsen, zodat de risico s worden gespreid. Bij de selectie van de hedgefondsbeheerder is het, zelfs nog meer dan bij andere beleggingscategorieën, van belang dat het gaat om een te goeder naam en faam bekend staande partij. Onroerend goed Geleidelijk is in het 2 e halfjaar van 2005 een belang in deze beleggingscategorie opgebouwd, door een aandelenbelang op te bouwen bij Altera. Belegd wordt in niet-beursgenoteerd Nederlands onroerend goed, vanwege de lage afhankelijkheid van rendementen op obligaties en aandelen. Bovendien is het algemeen aanvaard dat deze categorie een hoger verwacht rendement heeft dan obligaties. Een verdere risicospreiding wordt aangebracht door in verschillen sectoren te beleggen. Eind 2005 waren er belangen opgebouwd in de sectoren woningen, winkels en kantoren. Voor de sector bedrijfsruimten staat TenCate Pensioenfonds voor 7 miljoen op een wachtlijst, evenals een uitbreiding van het belang in de sector winkels met 2 miljoen. Risicobeheer Het risicobeheer van TenCate Pensioenfonds wordt in hoofdlijnen vormgegeven door het strategisch beleggingsbeleid, het tactisch beleggingsbeleid en het operationeel beleid. Voor de bepaling van het strategisch beleggingsbeleid maakt TenCate Pensioenfonds gebruik van een ALM-model. Hiermee worden periodiek simulatieberekeningen uitgevoerd met veronderstellingen voor onder meer het deelnemersbestand, de rente, de inflatie, de ontwikkeling van de verplichtingen en de rendementen van de verschillende beleggingscategorieën. Bij de keuze van de strategische beleggingsmix spelen de risicofactoren en het incasseringsvermogen van TenCate Pensioenfonds een belangrijke rol. Van de strategische beleggingsmix kan op tactisch niveau, binnen door het bestuur goedgekeurde grenzen, worden afgeweken om in te spelen op wijzigende marktomstandigheden. Per sector, per land of per werelddeel beleggen externe portefeuillebeheerders binnen beleggingsrichtlijnen en operationele risicobeheermaatregelen, waaronder procedures, systemen, organisatie en toezicht. De resultaten en de ingenomen markt- en valutaposities van de financiële beleggingen worden maandelijks berekend, gerapporteerd en getoetst aan geformuleerde criteria en toegestane afwijkingen van de desbetreffende vergelijkingsmaatstaven. De risico s van valutabewegingen in de belangrijkste niet-euro valuta worden strategisch afgedekt. De externe vermogensbeheerders mogen, binnen door het bestuur goedgekeurde grenzen, gebruik maken van derivaten. Bij de uitvoering van het beleggingsbeleid wordt, naast de periodieke (maandelijkse- en kwartaalrapportage) informatieverstrekking door de externe vermogensbeheerders, periodiek toezicht uitgeoefend door het pensioenbureau. Het pensioenbureau ziet er op toe dat de vastgestelde risiconormen niet worden overschreden en zorgt voor een maandelijkse interne rapportage van de beleggingen. Toekomstige ontwikkelingen Nieuwe pensioenregeling Voor medewerkers van de Nederlandse werkmaatschappijen van Koninklijke Ten Cate nv die aangesloten zijn bij TenCate Pensioenfonds is met ingang van 1 januari 2006 een nieuwe pensioenregeling ingevoerd. Omdat de overheid de fiscale wetgeving heeft aangepast, is het fiscaal zeer onaantrekkelijk vroegpensioen- of VUT-regelingen te hebben met een pensioeningangsdatum vóór 65 jaar. De sociale partners worden hierdoor gedwongen tot een pensioenregeling met een standaard pensioenleeftijd van 65 jaar, maar met vervroegingsmogelijkheden. De pensioenrichtleeftijd kan daardoor lager zijn dan 65 jaar. De oude pensioenregeling, vroegpensioenregeling en de bijbehorende tijdelijke overgangsregeling zijn met ingang van 1 januari 2006 vervallen. Hiervoor in de plaats zijn een nieuwe pensioenregeling en een aanvullingsregeling gekomen. De belangrijkste kenmerken van de nieuwe pensioenregeling zijn: Voorwaardelijk geïndexeerde middelloonregeling; Toetredingsleeftijd: 18 jaar; 17

18 Pensioenleeftijd: 65 jaar, vervroegen is mogelijk; Franchise per : ; Opbouwpercentage: 2,1%; Overgangsregeling extra pensioeninkoop (alleen voor medewerkers geboren vanaf 1950). Op medewerkers die vóór 1950 zijn geboren, is tevens een aanvullingsregeling van toepassing. Deelnemers kunnen vanuit deze regeling een aanvulling op het tot 2006 opgebouwde vroegpensioen aanvragen. De standaard ingangsdatum van het vroegpensioen plus aanvulling verschuift van 62 jaar (geboortejaar 1944) met 2 maanden per geboortejaar naar 62 jaar en 10 maanden (geboortejaar 1949). Door deze wijzigingen is de nieuwe pensioenregeling soberder. Hier tegenover staat dat de pensioenpremie lager is. In 2006 is voor de nieuwe pensioenregeling een volledige dispensatie bij Bedrijfstakpensioenfonds Mode-, Interieur-, Tapijt- en Textielindustrie (Bpf MITT) aangevraagd en verkregen. Verkoop Ten Cate Permess/Multistiq en Ten Cate Plasticum De bedrijven Ten Cate Permess bv, Multistiq International Coating bv (Permess/Multistiq), Ten Cate Plasticum Tilburg bv en Ten Cate Plasticum Ede bv (Plasticum) zijn per 1 januari 2006 verkocht en overgegaan naar een nieuwe eigenaar. De aanspraken van de deelnemers van Permess/Multistiq zijn per 31 december 2005 premievrij gemaakt. De leiding van Plasticum heeft het bestuur verzocht nog een jaar in TenCate Pensioenfonds te mogen blijven, omdat zij nog niet direct over een goede pensioenvoorziening kunnen beschikken. Het bestuur van TenCate Pensioenfonds heeft hiermee ingestemd. Financierings- en indexatiebeleid Het huidige premiebeleid en het indexeringsbeleid zullen in samenhang getoetst moeten worden aan de eisen van het FTK. Naar het zich laat aanzien zal het indexatiebeleid nader moeten worden geëxpliciteerd en zal een ambitieniveau moeten worden geformuleerd. In de financiering zal hiermee rekening moeten worden gehouden. Uiteraard bestaat een nauwe samenhang tussen het beleggingsbeleid en het financieringsmodel en kunnen deze niet los van elkaar aangepast/ bestudeerd worden. In 2006 zullen de voorgenomen wijzigingen middels een ALM-studie getoetst worden. Almelo, 8 juni 2006 Het bestuur 18 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

19 Balans per 31 december 2005, na resultaatbestemming (bedragen x 1.000,-) Activa Beleggingen Onderhandse leningen (1) Obligaties (2) Aandelen (3) Onroerend goed (4) Hedgefondsen (5) Geldmarktbeleggingen (6) Herverzekeringen (7) Vorderingen en overlopende activa Verzekeringsmaatschappijen (8) Premies (9) Vorderingen inzake beleggingen (10) Overige vorderingen (11) Liquide middelen (12) Passiva Stichtingskapitaal en reserves (13) Technische voorzieningen Voorziening pensioenverplichtingen (14) Overige schulden en overlopende passiva Stichting STUIVER (15) Premies (16) Overige schulden en vooruitontvangen rente (17) Dekkingsgraad 117,9% 114,1% 19

20 Staat van baten en lasten over 2005 (bedragen x 1.000,-) Beleggingsopbrengsten Directe beleggingsopbrengsten (18) Indirecte beleggingsopbrengsten Kosten vermogensbeheer Bijdragen van werkgevers en werknemers (19) Saldo overdrachten van rechten (20) Pensioenuitkeringen (21) Mutatie technische voorzieningen (22) Herverzekeringen (23) Pensioenuitvoeringskosten (24) Overige baten en lasten (25) Saldo van baten en lasten dat geheel ten gunste van de algemene reserve wordt gebracht 20 Pensioenfonds Jaarverslag 2005

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 >

SPNG. veranderingen. was voor. een jaar van grote. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Verkort jaarverslag 2013 > 2013 was voor SPNG een jaar van grote veranderingen. Eind 2012 liep het herverzekeringscontract met Nationale-Nederlanden

Nadere informatie

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram

2013 verkort in beeld. Ontwikkelingen. Pensioenen Beleggingen Organogram 02 verkort in beeld 03 Ontwikkelingen 05 08 10 Pensioenen Beleggingen Organogram Aantal deelnemers dat pensioen opbouwt Aantal personen dat een ouderdomspensioen ontvangt Aantal deelnemers met slapende

Nadere informatie

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008

Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 Stichting Metro Pensioenfonds Populair jaarverslag 2008 blad 1 van 7 Het Metro Pensioenfonds Hieronder eerst een aantal bijzonderheden over het Metro Pensioenfonds. Het Metro Pensioenfonds is opgericht

Nadere informatie

27 september Deelnemersvergadering

27 september Deelnemersvergadering 27 september 2007 Deelnemersvergadering Kernpunten 2006 Goed jaar, dekkingsgraad van 117,1% naar 122,7% Geen herstelplan meer nodig in 2007 Indexatie in 2006 verleend over 2005 van: - 0,63% voor de actieve

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam

Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Stichting Pensioenfonds Ballast Nedam Windmolenproject Egmond, 2006 1 Deelnemersvergadering 28 september 2006 Agendapunt 4 Kernpunten 2005 Goed jaar, dekkingsgraad van 112,1% naar 117,1% gestegen, ondanks

Nadere informatie

Het jaarverslag 2014 samengevat

Het jaarverslag 2014 samengevat Het jaarverslag 2014 samengevat Uw pensioenfonds blikt terug én vooruit Deelnemers 1.711 In 2014 verdiende het fonds 55,1 miljoen dankzij beleggen. Dat bedrag staat voor een rendement van 20,1%. Het fonds

Nadere informatie

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux

Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Kort jaarverslag Stichting Pensioenfonds nv Linde Gas Benelux Beleggingen Het totaal rendement over het afgelopen boekjaar 2010 is uitgekomen op 15,6%. Als we naar de onderverdeling kijken zien we het

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenen: actueler dan ooit Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur de pensioenregeling

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

stichting pensioenfonds wonen

stichting pensioenfonds wonen stichting pensioenfonds wonen Verkort Jaarverslag 2007 Kerncijfers Aantallen per 31-12 2007 2006 Werkgevers 4.331 4.161 Deelnemers 33.009 31.705 Gewezen deelnemers 70.948 62.860 Gepensioneerden 8.468 7.735

Nadere informatie

Waarom is het fonds afhankelijk van de rentestand?

Waarom is het fonds afhankelijk van de rentestand? PensioenNieuws Voor deelnemers aan de pensioenregeling van TenCate TIP! Bewaar deze PensioenNieuws in uw pensioenmap! nummer 3 september 2009 Financiële crisis raakt het pensioenfonds Het jaar 2008 was

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2013

Verkort jaarverslag 2013 Verkort jaarverslag 2013 Wat waren in 2013 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag 2013. Naast deze bondige versie treft u ook

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Terugblik 2011 in cijfers

Terugblik 2011 in cijfers Terugblik 2011 in cijfers U vindt hier een samenvatting van het jaarverslag 2011. Het volledige jaarverslag kunt u downloaden via www.pensioenfondsricohnederland.nl. Financiële situatie Door de kredietcrisis

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016

Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Verslag bijeenkomst SVG 9 maart 2016 Op woensdagmiddag 9 maart, aansluitend aan de jaarbijeenkomst van de Vereniging Gepensioneerden Getronics (VGG), organiseerde Stichting Voorzieningsfonds Getronics

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC

Stichting Pensioenfonds SABIC Stichting Pensioenfonds SABIC Presentatie SPF tijdens algemene ledenvergadering VGSE 15 april 2010 Jan van den Berg, voorzitter SPF 1 Programma 1. Algemeen 2. Situatie SPF eind 2008 3. Ontwikkelingen SPF

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad eind maart 2017 is 112,6% en is gestegen ten opzichte

Nadere informatie

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015

Belanghebbendenvergadering. 24 september 2015 Belanghebbendenvergadering 24 september 2015 Agenda 1. Opening 2. Actuele ontwikkelingen Ballast Nedam N.V. 3. Jaarverslag 2014 4. Nieuwe pensioenregelgeving en herstelplan 5. Toekomst pensioenfonds 6.

Nadere informatie

Jaarverslag verkorte versie STICHTING BEROEPSPENSIOENFONDS LOODSEN

Jaarverslag verkorte versie STICHTING BEROEPSPENSIOENFONDS LOODSEN Jaarverslag 2013 - verkorte versie STICHTING BEROEPSPENSIOENFONDS LOODSEN Verkort jaarverslag 2013 In deze verkorte versie van het jaarverslag 2013 leest u de belangrijkste ontwikkelingen van het afgelopen

Nadere informatie

PENSIOENKRANT Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate

PENSIOENKRANT Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate PENSIOENKRANT Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate INHOUD April 2006 Wij raden u aan deze pensioenkrant in uw pensioenmap te bewaren Uitleg over de nieuwe pensioenregeling 1 Begrippen 2 Belanghebbenden

Nadere informatie

Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Overzicht en kerncijfers pensioenregelingen Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie (BPF Baksteen) is opgericht op 1-4-1957.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009

Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics. Verkort Jaarverslag 2009 Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics Verkort Jaarverslag 2009 Inleiding 2009 is voor de Stichting Pensioenfonds SABIC Innovative Plastics (hierna Pensioenfonds SABIC-IP) weer een bijzonder

Nadere informatie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfspensioenfonds AVH 1. Introductie 1.1 Inleiding Deze verklaring inzake de beleggingsbeginselen geeft beknopt de uitgangspunten weer van het

Nadere informatie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie 1. Introductie Verklaring inzake de beleggingsbeginselen van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie Doelstelling en basis voor dit document Dit document ("de Verklaring") beschrijft

Nadere informatie

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd

Reservetekort weggewerkt, pensioenen verhoogd Verkort jaarverslag 2013 In dit verkorte jaarverslag 2013 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2013 en

Nadere informatie

Beleggingsovertuigingen. Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken

Beleggingsovertuigingen. Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Beleggingsovertuigingen Stichting Pensioenfonds Openbare Bibliotheken Beleggingsovertuigingen De missie van het Pensioenfonds Openbare Bibliotheken (POB) is een toekomstbestendig en verantwoord pensioen

Nadere informatie

4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016

4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2015 Den Haag, 21 januari 2016 Samenvatting cijfers per 31 december 2015 Dekkingsgraad (UFR): 100,5% Beleidsdekkingsgraad: 104,4% Belegd vermogen: 19,9 miljard Rendement 4 e

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013

Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden. Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Pensioenfonds KPN Pensioengerechtigden Oktober 2013 1 Pensioenstelsel Individueel Pensioen fonds Overheid Lijfrente Pensioen AOW B E L A S T I N G 2 Programma bestuur en taken bestuur

Nadere informatie

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen

Goed jaar Metro Pensioenfonds, toch geen verhoging pensioenen Verkort jaarverslag 2014 In dit verkorte jaarverslag 2014 zetten we de hoofdpunten uit het volledige jaarverslag van Metro Pensioenfonds voor u op een rij: we blikken terug op het pensioenjaar 2014 en

Nadere informatie

TIJDELIJKE AANVULLINGSREGELING van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate. Per 1 januari 2006

TIJDELIJKE AANVULLINGSREGELING van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate. Per 1 januari 2006 TIJDELIJKE AANVULLINGSREGELING van Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate Per 1 januari 2006 Looptijd tot en met 31 december 2014 Versie 1 januari 2013 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate

Nadere informatie

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen

2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Verkort jaarverslag 2009 2009: een actief jaar met interessante ontwikkelingen Het jaar 2009 stond in het teken van het treffen van maatregelen om de financiële positie van het fonds weer op het gewenste

Nadere informatie

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013.

Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Kwartaalbericht 2014 Samenvatting Marktwaardedekkingsgraad per 31 maart 2014: 128,6%, een toename van 3,3%-punt ten opzichte van 31 december 2013. Meer informatie vindt u op de website. Beleggingsrendement

Nadere informatie

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland

Deutsche Bank Nederland Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland In deze nieuwsbrief Voorwoord Dekkingsgraad van uw Pensioenfonds Behaalde rendementen in het tweede kwartaal Overige mededelingen De informatie in dit document is eigendom van en mag noch in haar geheel

Nadere informatie

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie.

Verder in deze nieuwsbrief een samenvatting van het rapport van de visitatiecommissie. Van het SPAN bestuur De maand mei staat in het teken van het afronden van het SPAN jaarverslag over 2012. Eind deze maand verwachten we dat het verslag wordt goedgekeurd door actuaris en accountant. Het

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Eerste kwartaal januari 2017 t/m 31 maart Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Eerste kwartaal 2017-1 januari 2017 t/m 31 maart 2017 Samenvatting: De maandelijkse nominale dekkingsgraad is gestegen van 105,7% naar 110,5%; De beleidsdekkingsgraad

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SMIT. Bestuursreglement V120620

Stichting Pensioenfonds SMIT. Bestuursreglement V120620 Artikel 1 Inleiding De wijze waarop de Stichting Pensioenfonds SMIT wordt bestuurd ligt op hoofdlijnen vast in de statuten. In dit bestuursreglement wordt hier verder invulling aan gegeven. Het bestuursreglement

Nadere informatie

Jaarverslag 2007 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate

Jaarverslag 2007 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate Jaarverslag 2007 Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate JAARVERSLAG 2007 5 juni 2008 Inhoudsopgave Jaarverslag Karakteristieken van het pensioenfonds...

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2014 t/m 30 september 2014

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal juli 2014 t/m 30 september 2014 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Derde kwartaal 2014-1 juli 2014 t/m 30 september 2014 Nominale dekkingsgraad is gedaald van 123,1% naar 117,0% Beleggingsrendement is 1,8%, Obligaties stegen

Nadere informatie

Ontwikkelingen in 2012

Ontwikkelingen in 2012 1 Jaarbericht 2012 Ontwikkelingen in 2012 2012 was, in alle opzichten, weer een bewogen jaar. We kregen onder meer te maken met hectische ontwikkelingen op de financiële markten, met veranderingen in de

Nadere informatie

Wet versterking bestuur pensioenfondsen

Wet versterking bestuur pensioenfondsen Wet versterking bestuur pensioenfondsen Presentatie voor het Platform Deelnemersraden Drs. Harrie J.P. Penders 12 april 2013 Leerdoelen inzicht bieden in het wetsvoorstel (sheet 3 24) inzicht bieden in

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Allianz Nederland. Waardeoverdracht uit dienst

Stichting Pensioenfonds Allianz Nederland. Waardeoverdracht uit dienst Stichting Pensioenfonds Allianz Nederland Waardeoverdracht uit dienst Inleiding... 3 1. Veranderen van baan en uw pensioen... 4 1.1. U treedt uit dienst... 4 1.2. Recht op waardeoverdracht... 4 1.3. Redenen

Nadere informatie

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012.

Dekkingsgraad 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Kwartaalbericht 2012 Samenvatting 121,8% per 30 september 2012, toename van 9,3%-punt ten opzichte van 30 juni 2012. Meer informatie over de dekkingsgraad vindt u op de website. Beleggingsrendement 4,2%

Nadere informatie

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG

2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 2011 in het kort TOELICHTING OP HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het jaarverslag legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010

Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Buitengewone vergadering van deelnemers 22 november 2010 Agenda 1. Opening, mededelingen en ingekomen stukken 2. Pensioenregeling uitgevoerd door BNPF 3. Vergelijking andere pensioenfondsen 4. Herstelplan

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2013

Verkort Jaarverslag 2013 Verkort Jaarverslag Han Thoman: Ons bestuur is zich echt goed bewust van de risico s die het pensioenfonds loopt. Voorzitter Han Thoman Onze financiële positie is redelijk maar moet nog beter Een jaar

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2016

Verkort jaarverslag 2016 Verkort jaarverslag 2016 Wat waren in 2016 de belangrijkste feiten en gebeurtenissen voor GE Pensioen? U leest het in deze verkorte versie van het jaarverslag. Naast deze bondige versie treft u ook het

Nadere informatie

WELKOM namens Stichting Pensioenfonds KAS BANK

WELKOM namens Stichting Pensioenfonds KAS BANK WELKOM namens Stichting Pensioenfonds KAS BANK Amsterdam, 0 Agenda 1. Welkom en voorstellen bestuur 2. Mededelingen van de voorzitter 3. Notulen deelnemersvergadering 23 september 2009 4. Bespreking jaarverslag

Nadere informatie

Eisen voor bestuursleden

Eisen voor bestuursleden Eisen voor bestuursleden (overgenomen uit plan van aanpak deskundigheidsbevordering Pensioenkoepels 2010) Om zijn verantwoordelijkheid te kunnen dragen moet een bestuurslid deelnemen aan de besluitvorming

Nadere informatie

Info over de PENSIOENWET voor Bedrijfstakpensioenfondsen. Nieuwe verdeling verantwoordelijkheden tussen werkgever, werknemer en pensioenuitvoerder

Info over de PENSIOENWET voor Bedrijfstakpensioenfondsen. Nieuwe verdeling verantwoordelijkheden tussen werkgever, werknemer en pensioenuitvoerder Info over de PENSIOENWET voor Bedrijfstakpensioenfondsen Nieuwe verdeling verantwoordelijkheden tussen werkgever, werknemer en pensioenuitvoerder De Pensioenwet Na jarenlange discussie is de Pensioenwet

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Pensioenfonds Cargill 2017 in beeld Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 van Pensioenfonds Cargill? U leest het in dit verkort jaarverslag. Financiële

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Cindu International in liquidatie. Informatiebijeenkomst

Stichting Pensioenfonds Cindu International in liquidatie. Informatiebijeenkomst Stichting Pensioenfonds Cindu International in liquidatie Informatiebijeenkomst (Maassluis) en 1 februari 2019 (Mijdrecht) Rita van Ewijk Anton Hoorman Pieter Heesterbeek Dirk Jagers (voorzitter) (secretaris)

Nadere informatie

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018

Pensioenbijeenkomst. 22 maart 2018 Pensioenbijeenkomst 22 maart 2018 Programma Welkom! Het fonds - mensen en cijfers* Financiële positie en beleid* Pensioenregeling en keuzes Actualiteiten 5 minuten 15 minuten 10 minuten 5 minuten Vragen?

Nadere informatie

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag. 12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 DERDE KWARTAAL 2015 KWARTAALVERSLAG DERDE KWARTAAL 2015 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 september 2015 bedroeg 112,6% Het rendement van 1 juli tot en met 30 september 2015 bedroeg -1,6% Het pensioenvermogen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Vierde kwartaal 2014-1 oktober 2014 t/m 31 december 2014 Samenvatting: dalende euro en dalende rente Nominale dekkingsgraad gedaald van 117,4% naar 115,1%

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Jaarbericht 2015 AUGUSTUS 2016 In dit Jaarbericht over 2015 legt Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland op hoofdlijnen verantwoording af voor het

Nadere informatie

Verklaring van beleggingsbeginselen

Verklaring van beleggingsbeginselen Verklaring van beleggingsbeginselen Inleiding Stichting Pensioenfonds APF (APF) voert de pensioenregeling uit voor de (voormalige) werknemers van AkzoNobel. Om de pensioenen te kunnen uitkeren, ontvangt

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/6 TWEEDE KWARTAAL 2017 KWARTAALVERSLAG TWEEDE KWARTAAL 2017 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 30 juni 2017 bedroeg 112,5% Het rendement van 1 april tot en met 30 juni 2017 bedroeg 0,8% Het rendement van 1 januari tot

Nadere informatie

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG

2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 2013 in het kort SAMENVATTING VAN HET JAARVERSLAG 1 Toelichting op het jaarverslag In het Jaarverslag 2013 legt het pensioenfonds uitgebreid verantwoording af over de ontwikkelingen, besluiten en gebeurtenissen

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland

Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Stichting Pensioenfonds Capgemini Nederland Papendorpseweg 100 3528 BJ Utrecht Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel onder nummer 41184467

Nadere informatie

Deelnemersbijeenkomst Stichting Jan Huysman Wz fonds 27 September 2016

Deelnemersbijeenkomst Stichting Jan Huysman Wz fonds 27 September 2016 Deelnemersbijeenkomst Stichting Jan Huysman Wz fonds 27 September 2016 1 1: OPENING & AGENDA Opening Notulen deelnemersvergadering 2015 Deelnemersvergadering juli 2016 Samenstelling bestuur en verantwoordingsorgaan

Nadere informatie

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016

KWARTAALVERSLAG. Philips Pensioenfonds. 1. In het kort. 2. Financiële positie Philips Pensioenfonds 1/5 EERSTE KWARTAAL 2016 KWARTAALVERSLAG EERSTE KWARTAAL 2016 1. In het kort De beleidsdekkingsgraad per 31 maart 2016 bedroeg 109,6% Het rendement van 1 januari tot en met 31 maart 2016 bedroeg 5, Het pensioenvermogen per 31

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2015 t/m 30 juni 2015 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2015-1 april 2015 t/m 30 juni 2015 De maand dekkingsgraad ultimo juni is sterk gestegen t.o.v eind maart De beleidsdekkingsgraad is gedaald van

Nadere informatie

AANVULLENDE PENSIOENREGELING

AANVULLENDE PENSIOENREGELING AANVULLENDE PENSIOENREGELING Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Agrarische en Voedselvoorzieningshandel Uw pensioen is onze zorg. Inleiding Voor u ligt de brochure over de aanvullende pensioenregelingen

Nadere informatie

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van:

In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: Financieel Crisisplan 1. Elementen crisisplan In de Pensioenwet is vastgelegd dat wanneer een pensioenfonds niet langer voldoet aan de gestelde eisen ten aanzien van: vereist eigen vermogen (ultimo 2011

Nadere informatie

REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE

REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN STICHTING PENSIOENFONDS ALLIANCE 1 INHOUDSOPGAVE REGLEMENT AANVULLEND PENSIOEN Inhoudsopgave BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN... 3 ARTIKEL 1. AANSPRAKEN... 3 ARTIKEL 2. VARIABEL PENSIOENGEVEND

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Vierde kwartaal 2017-1 oktober 2017 t/m 31 december 2017 Samenvatting: De (12 maands)beleidsdekkingsgraad is gestegen van 112,7% eind september 2017 naar 115,3%

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018

Stichting Pensioenfonds Avery Dennison. Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018 Stichting Pensioenfonds Avery Dennison Algemene Vergadering van Deelnemers en Gepensioneerden Oegstgeest, 3 september 2018 Agenda 1. Opening 2. Vaststelling notulen jaarvergadering 4 september 2017 3.

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

Jaarinformatie Stichting Pensioenfonds C1000 over het verslagjaar 2012. (opgesteld op basis van het jaarbericht 2012)

Jaarinformatie Stichting Pensioenfonds C1000 over het verslagjaar 2012. (opgesteld op basis van het jaarbericht 2012) Jaarinformatie Stichting Pensioenfonds C1000 over het verslagjaar 2012 (opgesteld op basis van het jaarbericht 2012) 1 1 Inhoud Algemeen 5 De bestuursleden van Pensioenfonds C1000 6 Uw pensioen van Pensioenfonds

Nadere informatie

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen

2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE. Datum Betreft Financiële positie pensioenfondsen > Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015

Kwartaalbericht. 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015. Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Kwartaalbericht 2e kwartaal 2015 Den Haag, 14 juli 2015 Samenvatting cijfers per 30 juni 2015 Dekkingsgraad (UFR): 108,3% Beleidsdekkingsgraad: 110,0% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2015 1 e halfjaar:

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting:

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal april 2012 t/m ultimo juni Samenvatting: Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m ultimo juni 2012 Samenvatting: Nominale dekkingsgraad gedaald van 107,6% naar 101,9% Beleggingsrendement is 1,6%

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2014. In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen.

Verkort jaarverslag 2014. In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen. Verkort jaarverslag 2014 In de verkorte versie van het jaarverslag leest u op hoofdlijnen hoe het jaar 2014 voor het pensioenfonds is verlopen. U kunt het volledige jaarverslag downloaden op www.bpfmedewerkersnotariaat.nl.

Nadere informatie

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015

Veel veranderingen in druk pensioenjaar 2015 Verkort jaarverslag 2015 Elk jaar legt Metro Pensioenfonds in het jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid van het afgelopen jaar. Voor degenen die liever een overzicht willen lezen van de

Nadere informatie

Jaarbericht 2014. Financiële positie Pensioenfonds Forbo 3. 2014 in cijfers 5. Wijzigingen in de pensioenregeling 7

Jaarbericht 2014. Financiële positie Pensioenfonds Forbo 3. 2014 in cijfers 5. Wijzigingen in de pensioenregeling 7 Jaarbericht 2014 Financiële positie Pensioenfonds Forbo 3 2014 in cijfers 5 Wijzigingen in de pensioenregeling 7 De organisatie Pensioenfonds Forbo 8 Kerncijfers 11 2014 stond vooral in het teken van gewijzigde

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Jaarbericht 2014 AUGUSTUS 2015 In dit Jaarbericht over 2014 legt Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland op hoofdlijnen verantwoording af voor het

Nadere informatie

Ballast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004

Ballast Nedam Pensioenfonds. Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden. Theo Bruijninckx 1 november 2004 Ballast Nedam Pensioenfonds Informatiebijeenkomst Premievrijen en gepensioneerden Theo Bruijninckx 1 november 2004 Onderwerpen Agendapunt 1: Jaarverslag 2003 Overzicht 2003 Herstelplan 2002 Agendapunt

Nadere informatie

Mijn Pensioen. Pensioen is meer! Onderwerpen van vandaag 23/11/2015. Mijn Pensioen (1) Hoe ziet mijn pensioen eruit?

Mijn Pensioen. Pensioen is meer! Onderwerpen van vandaag 23/11/2015. Mijn Pensioen (1) Hoe ziet mijn pensioen eruit? Mijn Pensioen Pensioen is meer! Oktober / november 2015 Onderwerpen van vandaag Mijn Pensioen (1) Hoe ziet mijn pensioen eruit? Mijn Pensioenfonds (2) Jaarverslag 2014 Hoe is het pensioenfonds georganiseerd?

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2006. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel

Verkort jaarverslag 2006. stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Verkort jaarverslag 2006 stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de detailhandel Inleiding Hierbij ontvangt u het verkorte jaarverslag 2006 van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel

Nadere informatie

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht

Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht Het jaarverslag 2012 in vogelvlucht De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 10 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2016 t/m 30 juni 2016

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal april 2016 t/m 30 juni 2016 Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2016-1 april 2016 t/m 30 juni 2016 De maandelijkse nominale dekkingsgraad ultimo juni is 101,7% en is gedaald ten opzichte van eind maart (101,8%);

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Buizerdlaan. Waardeoverdracht uit dienst

Stichting Pensioenfonds Buizerdlaan. Waardeoverdracht uit dienst Stichting Pensioenfonds Buizerdlaan Waardeoverdracht uit dienst Inleiding... 3 1. Veranderen van baan en uw pensioen... 4 1.1. U treedt uit dienst... 4 1.2 Vervallen dekking partnerpensioen... 4 1.3 Recht

Nadere informatie

NOTULEN DEELNEMERSVERGADERING VAN DE STICHTING JAN HUYSMAN WZ. FONDS 25 september 2012 Datum : 25 september 2012 Steller : D.W. Slok-Uittenbogaard

NOTULEN DEELNEMERSVERGADERING VAN DE STICHTING JAN HUYSMAN WZ. FONDS 25 september 2012 Datum : 25 september 2012 Steller : D.W. Slok-Uittenbogaard Datum : 25 september 2012 Steller : D.W. Slok-Uittenbogaard Voorzitter: R.J.P. Siebesma AGENDA: 1. Opening 2. Notulen deelnemersvergadering d.d. 20 september 2011 3. Samenstelling bestuur en verantwoordingsorgaan

Nadere informatie

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011

Persbericht. Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Persbericht Kwartaalbericht: vierde kwartaal 2011 Hoofdpunten: Dekkingsgraad van 94% is te laag: aanvullende maatregelen nodig Beschikbaar vermogen stijgt met ruim 11 miljard Door gedaalde rente nemen

Nadere informatie

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad

Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM. Tweede kwartaal april 2012 t/m 30 juni Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Kwartaalbericht Algemeen Pensioenfonds KLM Tweede kwartaal 2012-1 april 2012 t/m 30 juni 2012 Samenvatting: Lage rente drukt dekkingsgraad Nominale dekkingsgraad is gedaald van 110,0% naar 105,1% Beleggingsrendement

Nadere informatie

DEKKINGSGRAADSJABLOON PER 1 JANUARI 2009 & TOELICHTING HOREND BIJ HET HERSTELPLAN BPF BOUW

DEKKINGSGRAADSJABLOON PER 1 JANUARI 2009 & TOELICHTING HOREND BIJ HET HERSTELPLAN BPF BOUW BIJLAGE: DEKKINGSGRAADSJABLOON PER 1 JANUARI 2009 & TOELICHTING HOREND BIJ HET HERSTELPLAN BPF BOUW 25 JUNI 2009 Bijlage bij Herstelplan BPF Bouw 25 juni 2009: Dekkingsgraadsjabloon per 1 januari 2009

Nadere informatie

De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM

De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM De Nederlandsche Bank NV T.a.v. de heer S. Keereweer AA Postbus 98 1000 AB AMSTERDAM Wormerveer, 12 december 2011 Betreft: Herstelplan Stichting Pensioenfonds De Fracties Geachte heer Keereweer, De dekkingsgraad

Nadere informatie

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN

ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN ONDERWERP PRESENTATIE IS EEN STELSELWIJZIGING IN BELANG VAN U ALS DEELNEMER? GENOEMDE ONTWIKKELINGEN / PROBLEMEN OM ONS PENSIOEN STELSEL TE WIJZIGEN 1 GEVOLGEN DEMOGRAFISCHE ONTWIKKELINGEN 2 REKENRENTE,

Nadere informatie

A.1 Is het aantal werknemersvertegenwoordigers ten minste gelijk aan het aantal werkgeversvertegenwoordigers in het bestuur?

A.1 Is het aantal werknemersvertegenwoordigers ten minste gelijk aan het aantal werkgeversvertegenwoordigers in het bestuur? Stroomschema medezeggenschap in een ondernemingspensioenfonds De Stichting van de Arbeid (hierna STAR) en het Coördinatieorgaan Samenwerkende Ouderenorganisaties (hierna CSO) hebben een medezeggenschapsconvenant

Nadere informatie

Stichting Norit Pensioenfonds

Stichting Norit Pensioenfonds Stichting Norit Pensioenfonds Communicatieplan 2017-2019 Dit communicatieplan is voorbereid door de werkgroep communicatie van Stichting Norit Pensioenfonds en vastgesteld door het bestuur. Amersfoort,

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014. Samenvatting: dalende rente

Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel. Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014. Samenvatting: dalende rente Kwartaalbericht Pensioenfonds KLM-Cabinepersoneel Tweede kwartaal 2014-1 april 2014 t/m 30 juni 2014 Samenvatting: dalende rente Nominale dekkingsgraad gestegen van 123,6% naar 123,7% Reële dekkingsgraad

Nadere informatie

VOORGENOMEN LIQUIDATIE PENSIOENFONDS

VOORGENOMEN LIQUIDATIE PENSIOENFONDS VOORGENOMEN LIQUIDATIE PENSIOENFONDS Deelnemersvergadering 14 september 2015 Voorgenomen liquidatie pensioenfonds 14 september 2015 Pagina 1 AGENDA Regelingen pensioenfonds Achtergrond Voorgenomen besluit

Nadere informatie