OplegvelRaadsvoorstel inzake eindbalans risicostudie externe

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven Dienst Stedelijke ontwikkeling en Beheer Raadsnummer 07.R2I86.OOI Inboeknummer o7bstor4o8 Beslisdatum B%W 3 juli 2007 Dossiernummer I OplegvelRaadsvoorstel inzake eindbalans risicostudie externe veiligheid Strij p S 1 Samenvatting De voor Strijp S, vanwege wettelijke eisen, verrichte risicostudie laat zien dat er sprake is en blijft van verhoogde risico s externe veiligheid. Die risico s kunnen beter worden beheerst door, ten opzichte van het stedenbouwkundig plan, enkele functiebijstellingen in het bestemmingsplan door te voeren en door te investeren in een pakket veiligheidsverhogende maatregelen. Globaal komt dit neer op een investering van ,ÃćâĆňâĂİ door de projectontwikkelaar en ,ÃćâĆňâĂİ door de brandweer. Onder die voorwaarden staat de Regionale Brandweer positief tegenover de ruimtelijke planvorming, en kunnen de provincie en de VROM Inspecties meegaan in de voorgestane ruimtelijke ontwikkeling van Strijp S. Wij zijn voornemens in te stemmen met de risico s externe veiligheid, de functie bijstellingen en het pakket veiligheidsverhogende maatregelen. In de Voorjaarsnota 2008 is de gewenste investering al opgenomen. Omdat de voorjaarsnota richtinggevend is voor de begroting van 2008, is ter zekerstelling van de door de gemeente te realiseren investering voor een beter blusmiddel, alsnog een expliciet besluit nodig. Omdat de raad bevoegd is voor zowel het vaststellen van het bestemmingsplan als de begroting, vragen wij u: 1 in te stemmen met het voornemen van het college de risico s externe veiligheid te aanvaarden; 2 de consequenties ervan, ten aanzien van het bestemmingsplan en de investering ten behoeve van het betere blusmiddel, te aanvaarden. 2 Bijlage(n) Als bijlage(n) bij dit voorstel behoren: De bijlagen 2, 3 en 5 zijn bijgevoegd. Ten aanzien van Risico s. 1 Basisrapportage TNO mei 2006 (rapport Externe Veiligheidstoets Strijp S in Eindhoven (2006-A-R0134/B). 2 Advies Centrum Externe Veiligheid aan VROM Inspecties september 2006 over de door TNO verrichte studie (bijgevoegd). 3 Aanvullende rapportage TNO maart 2007 (rapport Aanvulling op de externe veiligheidstoets Strijp S) (bijgevoegd).

2 Raadsnummer 07.R2I86.OOZ Ten aanzien van Vei li ghei dsverh ogende maatregelen en restri si co s. 4 Rapportage Veiligheidsmaatregelen in het project Strijp S, Arcadis, 13 oktober Eindbalans. 5 Rapport Beschouwing op de Externe Veiligheidstoets Strijp S, DSOB april 2007 (bijgevoegd). De bijlagen 1 en 4 liggen ter inzage in de leeskamer.

3 gemeente Eindhouen Dienst Stedelijke ontwikkeling en Beheer Raadsnummer 07. R2 Z 8 6. OOI Inboeknummer o7bstor4o8 Beslisdatum B%W 3 juli 2007 Dossiernummer I Raadsvoorstel inzake de eindbalans risicostudie externe ueiligheid Strij p S 1 Inleiding De gemeente is wettelijk verplicht bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen studie te doen naar externe risico s. Daarbij wordt nagegaan aan welke risico s toekomstige gebruikers van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in de omgeving van een risicobron met gevaarlijke stoffen zijn blootgesteld. Bij Strijp S is daarvan sprake, met name vanwege het spoor. Risico s worden bepaald door het product van kans en effect: R = k E. Het beleid is erop gericht zowel de kans op een incident zo klein mogelijk te maken als op het zo klein mogelijk maken/houden van de effecten. Bij externe veiligheid zijn de werelden van ruimtelijke ontwikkeling en crisisbeheersing dus onlosmakelijk aan elkaar verbonden. 2 Wat willen we bereiken Uitgangspunt is een zo veilig mogelijke stedenbouwkundige opzet en indeling van Strijp S, in een zo veilig mogelijke omgeving. Dit met het oog op de veiligheid van toekomstige gebruikers van Strijp S. Dat doen we door: de risico s van de voorgenomen ontwikkelingen te bepalen; deze vanuit de Eindhovense Veiligheidsketen te analyseren; veiligheidsverhogende maatregelen te bepalen en die zo compleet mogelijk in en rondom het plan te organiseren; de bevindingen extern af te stemmen met de Regionale Brandweer, de provincie Noord Brabant, de VROM Inspecties en ProRail. 3 Wat gaan we daarvoor doen Ten aanzien van de risico s externe veiligheid is door TNO onderzoek verricht. Vanwege de resterende verhoogde risico s hebben de inzichten geleid tot bijstellingen van functies in de strook bebouwing direct aan het spoor. In aanvulling op de risicostudie zijn door de projectontwikkelaar en de Regionale Brandweer aanvullende studies verricht naar veiligheidsverhogende maatregelen. Op 8 maart 2007 heeft de Regionale Brandweer positief advies uitgebracht over de voorgestane planontwikkeling, indien het bevoegd gezag garant staat voor en toeziet op de volledige uitvoering van de voorgestelde te treffen veiligheidsverhogende maatregelen. Een en ander is vervolgens afgestemd met de provincie en de VROM Inspecties. Dit heeft geleid tot enkele aanvullingen die inhoudelijk niet van invloed bleken te zijn.

4 Raadsnummer 07.R2I86.OOZ Op 19 juni 2007 is in finale afstemming met de provincie en de VROM Inspecties geconstateerd dat: de risicostudie naar behoren is uitgevoerd; het pakket aan veiligheidsverhogende maatregelen adequaat is; externe veiligheid geen belemmering is voor de verdere ontwikkeling van Strijp 5; dit onverlet laat dat het nodig blijft, in bestuurlijk vereende kracht vanuit Noord Brabant, invloed uit te oefenen op een zo veilig mogelijke Brabant route binnen het in ontwikkeling zijnde Basisnet spoor. De gemeente is primair bevoegd ten aanzien van het accepteren van risico s. Wij komen naar aanleiding van de verrichte risicostudie externe veiligheid tot de volgende slotsom: 1 wij onderkennen dat: a de externe veiligheidsrisico s (vanwege het omleiden van LPG over de Betuweroute of het water) naar verwachting zullen afnemen, maar dat de orienterende waarde voor het groepsrisico (vanwege de ontwikkeling van Strijp 5) overschreden wordt; b de voor- en nadelen van ruimtelijke alternatieven zijn onderzocht; c de mogelijkheden ter beperking van het groepsrisico en restrisico s zijn onderzocht; d de overschrijding onder de voorwaarden en na advies van de brandweer kan worden geaccepteerd; 2 wij spreken het voornemen uit in te stemmen met: a de Eindbalans van de risicostudie voor Strijp 5, dat wil zeggen met de som van: i de berekende, naar verwachting afnemende, groepsrisico s; ii bijstelling van in het bestemmingsplan vast te leggen functies; iii te treffen veiligheidsverhogende maatregelen door Park Strijp Beheer en de dienst Brandweer en Crisisbeheersing; iv de restrisico s; b het verlenen van een ontheffing voor het Klokgebouw voor de eis van hittewering van de aan het spoor gelegen gevel van 15 kw/m2 gedurende 30 minuten en stemmen in met een eis van 15 kw/m2 gedurende 20 minuten; c een en ander onder de voorwaarden dat: i de voorgestelde veiligheidsverhogende maatregelen ter reductie van risico s en resteffecten in het plan en ten aanzien van de slagkracht van de brandweer worden doorgevoerd; ii de voor de diverse ijkmomenten nu en in de toekomst berekende overschrijdingen van het groepsrisico als maximaal toelaatbare risicosituatie worden geaccepteerd (en dus als risicoplafond vastgelegd); iii de veiligheidsverhogende maatregelen contractueel bindend worden vastgelegd door de projectontwikkelaar; iv de projectontwikkelaar een sluitend monitoringsysteem hanteert waarin de transformatie van Strijp 5 en de overeenkomstige risicosituatie actueel wordt bijgehouden;

5 Raadsnummer 07.R2I86.OOZ 3. wij blijven realisering van het veiligheidsperspectief van het Kabinet omtrent de Ketenstudies (waarbij wordt voldaan aan de orienterende waarde voor het groepsrisico) in vereende kracht vanuit Noord Brabant nastreven. Omdat de raad bevoegd is voor een aantal van de onder 2 gestelde voorwaarden is expliciete instemming van de raad nodig. Pas na zekerstelling ervan kan de verrichte studie en het op basis daarvan gedane voornemen tot uitvoering worden gebracht. De verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het definitieve besluit ligt bij het college. Wij vragen u in te stemmen met het voornemen: 1 in te stemmen met de risico s externe veiligheid Strijp 5; 2 de consequenties ervan, ten aanzien van het bestemmingsplan en de investering ten behoeve van het betere blusmiddel, te aanvaarden. 4 Wat kost het Dit voorstel betekent indirect kosten voor de gemeente. De Regionale Brandweer staat positief tegenover de voorgestane ruimtelijke ontwikkeling als de gemeente investeert in een effectiever schuimblusmiddel. Dit betekent een investering van ongeveer 6 500,000,ÃćâĆňâĂİ. Het middel betekent overigens stadsbreed een verbetering van de slagkracht van de brandweer. In de Voorjaarsnota 2008 is de investering al opgevoerd. Bij instemming door uw raad zal de investering in de begroting worden verwerkt. Niet instemmen heeft een niet nader gekwantificeerde financiele keerzijde. In dat geval zijn verdere functiebijstellingen (extensivering) niet uitgesloten hetgeen consequenties heeft voor de exploitatie voor Strijp S. Ter informatie zij vermeld dat de projectontwikkelaar een pakket veiligheidsverhogende maatregelen van indicatief ,ÃćâĆňâĂİ voor zijn rekening zal nemen. Een ontwerpraadsbesluit bieden wij u hierbij ter vaststelling aan. Burgemeester en wethouders van Eindhoven, G. Kok-Mol, loco-secretaris.

6 Raadsnummer 07.R2I85.OOI Raadsbesluit De raad van de gemeente Eindhoven; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 10 juli 2007; besluit: de integrale natuurvisie Dommeldal uit de verf vast te stellen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 19 september 2007 J. van den Biggelaar, waarnemend voorzitter. J. Verheugt, griffier. BE

7 gemeente Eindhoven Griffie gemeenteraad Commissiesecretariaat &7. R2I Aan de leden van de raad van de gemeente Eindhoven. Commissie advies Betreft cie WR: Raadsvoorstel inzake eindbalans risico studie externe veiligheid Strijp S De commissie Wonen en Ruimte heeft in haar vergadering van 14 augustus 2007 beraadslaagd over het bovengenoemde onderwerp. Toezeggingen wethouder M. Fiers: in een nadere toelichting zal getracht worden het risico en het effect, waarover de raad in casu een besluit gaat nemen, in een breder perspectief te plaatsen door het schetsen van een aantal situaties (denk aan A2); bij de verdere uitwerking zal, daar waar mogelijk, in zo vroeg mogelijk stadium de verplaatsing/aanleg van de aarden wal worden meegenomen. Meerdere fracties hebben hun steun aan de wethouder uitgesproken aangaande de discussie die zij met andere partijen voert over het basisnet (gifvervoer over het spoor). De commissie heeft a Is volgt geadviseerd: PvdA: akkoord; CDA: akkoord; SP: akkoord; VVD: akkoord; GroenLinks: akkoord; leefbaar eindhoven akkoord; OuderenAppel: akkoord; D66: akkoord; De Stadspartij: akkoord; Lijst Pim Fortuyn akkoord; ChristenUnie: akkoord. De secretaris van de commissie, M. Honing Bijlage(n) : 0

8 gemeente Eindhoven Dienst Stedelijke ontwikkeling en Beheer Raadsnummer 07. R2 l 8 6. OOQ Inboeknummer Beslisdatum B%W ax augustus ox Dossiernummer 735.I5I Nadere toelichting bij raadsvoorstel Betreft eindbalans risico studie externe veiligheid Strijp S Verzoek tot een nadere toelichting waarin het te nemen besluit in een breder perspectief wordt geplaatst ten aanzien van risico s en effecten. Inleiding. In deze toelichting: worden externe veiligheid risico s nader toegelicht en in een breder perspectief geplaatst. Dat gebeurt door ze in vergelijking te plaatsen met andere risico s die burgers lopen, door verschillende type risicobronnen in Eindhoven met elkaar te vergelijken en duidelijk te maken hoe de gemeente in de breedte werkt aan Externe Veiligheid; wordt duidelijk gemaakt dat niet alleen het berekende risicogetal van belang is voor een te maken afweging/te nemen besluit, maar juist de combinatie daarvan met beschikbare mogelijkheden voor zelfredzaamheid en beheersbaarheid. Hierbij wordt verwezen naar: sheets van de Eindhovense Expositie Externe Veiligheid; artikel Eindhovens Dagblad naar aanleiding van de expositie. Op 11 september 2007 wordt u om uur (voorafgaand aan de vergadering van de commissie wonen en ruimte) in de gelegenheid gesteld de expositie te bekijken en eventuele vragen toegelicht te krijgen door medewerkers van de diensten Stedelijke Ontwikkeling en Beheer, Brandweer en Crisisbeheersing en Milieudienst Regio Eindhoven. Dat zal gebeuren in de hal voor de raadzaal. roeli cb ti ng risico s Externe Veiligheid. Externe Veiligheid is een abstract en complex onderwerp. Toch dient de gemeente het thema in allerlei wettelijke producten (zoals RO en Wm besluiten) op de voorgeschreven (erg technische wijze) uit te werken en er bij toenemende risico s expliciet over te besluiten. Externe Veiligheid betreft een thema dat de werkvelden Ruimte/economie, Risico s en Beheersbaarheid met elkaar in verband brengt. Te nemen besluiten zijn wat dat betreft per definitie integraal.

9 Raadsnummer 07.R2I86.OOg Gemeentelijke expositie over Externe Veiligheid. Juist vanwege die complexiteit is het van belang de gemeentelijke rol en aanpak in meer algemene zin breed aan te pakken en te communiceren. Daarvoor is eind 2006 een expositie over het thema ontwikkeld. De expositie bestaat uit een 8-tal sheets waarin de volgende onderwerpen op voor de burgers begrijpelijke wijze worden toegelicht: wat zijn risico s? In deze sheet worden Externe Veiligheidsrisico s ook vergeleken met andere risico s die mensen dagelijks lopen; Eindhoven beperkt risico s in de omgeving; Eindhoven werkt al 7 jaar aan veiligheid in de omgeving; Industrieterrein De Hurk (voorbeeld van externe veiligheid in een bestemmingsplan); veilig transport van gevaarlijke stoffen in en om Eindhoven. In deze sheet is de Eindhovense Veiligheidsketen opgenomen, aan de hand waarvan nieuwe ontwikkelingen integraal beoordeeld worden; vuurwerk (als voorbeeld van een risicovol bedrijf); de brandweer: meer dan alleen blussen; het veiligheidsgevoel van Eindhovenaren. De expositie is op 14 december 2006 in de Openbare Bibliotheek geopend door wethouder Van Merrienboer en het Eindhovens Dagblad heeft aan de externe veiligheidssituatie vervolgens uitvoerig aandacht besteed. Beoogd effect van de regelgevi ng en de Ei ndhovense aanpak. De wetgever heeft wettelijke regelingen zodanig opgezet dat het thema (naast enkele saneringssituaties van bedrijven (LPG tankstations) met name aan de orde komt bij nieuwe ruimtelijke of bedrijfsmatige ontwikkelingen. Het effect ervan is dat bij nieuwe plannen veel meer aandacht wordt besteed aan risico s en veiligheid dan voorheen het geval was. De bescherming van burgers en toekomstige gebruikers van nieuwe ruimtelijke plannen staat daarbij centraal. Anders gezegd kan gesteld worden dat de inzet is dat burgers in nieuwe ruimtelijke situaties beter beschermd worden dan voorheen het geval was. Met die insteek is ook de risicostudie voor Strijp 5 voorbereid. Gemeentelijk aanpak. Risico s worden bepaald door het product van kansen en effecten: Risico = kans x effect. Dit wordt uitgedrukt in een getal. Dat getal kan hetzelfde zijn terwijl er toch een gigantisch verschil kan zijn in kansen en effecten: Bijvoorbeeld: 1 =0,001x1000; 1= 0, x In het Externe veiligheidsbeleid van de gemeente Eindhoven gaat het erom dat we proberen zowel de kansen op het ontstaan van een calamiteit zo klein mogelijk willen

10 Raadsnummer 07.R2I86.oog hebben/maken, dat de effecten zo klein mogelijk zijn en dat kansen en effecten zo goed mogelijk beheersbaar zijn. Vei li ghei dsketen. In de gehanteerde gemeentelijke Veiligheidsketen zijn de werkvelden ruimte/economie, risico s en beheersbaarheid met elkaar in verband gebracht. In de Veiligheidsketen gaat het erom dat in elk van de vier schakels (zie sheet 5 expositie) datgene gedaan wordt dat redelijkerwijs mogelijk/nodig is. De optelsom van hetgeen in de individuele schakels bereikt wordt bepaalt het totale effect waarover het bevoegd gezag gevraagd wordt een besluit te nemen. Daarmee wordt duidelijk dat het bij te nemen besluiten niet alleen om de hoogte van berekende risico s gaat, maar juist ook over de mate waarin zelfredzaamheid en beheersbaarheid effectief inhoud gegeven kunnen worden. Ri si costucli e 5 trijp 5 i n bovenstaande context. Het externe veiligheidsrisico is in de eindsituatie van de transformatie van het gebied ten aanzien van het Groepsrisico 2 maal hoger dan de door de wetgever gehanteerde zogenaamde Orienterende waarde. Anders gezegd is de kans op een groot aantal slachtoffers niet 1 per miljoen jaar, maar 1 per jaar (zie ook sheet 1 van de expositie). Het risico ligt daarmee in eenzelfde orde van grootte als bij vliegen. Dankzij het totale voorgestelde pakket van veiligheidsverhogende maatregelen (in en aan gebouwen, te realiseren BHV structuur, in het overdrachtsgebied tussen het spoor en de gebouwen, effectieve blusmiddelen (voldoende water/nieuw schuimblusmiddel) kunnen zelfredzaamheid en beheersbaarheid tot een acceptabel niveau worden gebracht. Externe veiligheid risico s/5 trijp 5 i n vergelijking met andere risi cobronnen i n Eindhoven. Risicovolle bedrijven. Ten aanzien van een aantal LPG tankstations is sprake van te hoge risico s. De tankstations waar de norm van het Plaatsgebonden Risico wordt overschreden, zijn of worden op dit moment actief gesaneerd. Tankstations waar de Orienterende waarde wordt overschreden zullen door de LPG branche uiterlijk in 2010 worden gesaneerd. In de Eindhovense situatie komen lichte overschrijdingen van de Orienterende waarde voor (tot ongeveer 1,3 x). De invloedsgebieden (het gebied waarbinnen dodelijke slachtoffers kunnen vallen) van de LPG tankstations zijn relatief beperkt (straal van 150 meter om het vulpunt). De kans dat er een calamiteit optreedt bij bedrijven is relatief klein en het effectgebied is veelal relatief klein (uitgezonderd enkele bedrijven zoals Van den Anker op Ekkersrijt, High Tech Campus, OTB op de Hurk e.d.). Randwegen.

11 Raadsnummer 07.R2I86.oog De Plaatsgebonden risicocontouren liggen overal op het wegvak zelf. Er is dus geen sprake van overschrijdingen van risiconormen normen bij woningen of bedrijven. Het Groepsrisico ligt overal ruim onder de Orienterende waarde. Op het baanvak tussen de Tilburgseweg en de Poot van Metz wordt de hoogste waarde bereikt van ongeveer 0,7 x de Orienterende waarde. Het invloedsgebied bedraagt 200 meter aan weerszijden van de rijkswegen. Dit is relatief groot. De kans dat er een calamiteit optreedt is relatief groot ten opzichte van het spoor, maar vanwege de ligging van de bebouwing ten opzichte van de wegen en het feit dat het gaat om extensieve bebouwing is de Orienterende waarde toch laag. Lokale wegen. Uit de in 2006 door Haskoning verrichte studie blijkt dat de contour van het Plaatsgebonden Risico overal op het wegvak zelf ligt. Er is dus geen sprake van overschrijdingen bij woningen of bedrijven. Het groepsrisico ligt overal ver onder de Orienterende waarde. Het maximum van 0,1 x de Orienterende waarde komt voor aan de Jeroen Boschlaan. Het invloedsgebied bedraagt 200 meter aan weerszijden van de rijkswegen en is dus relatief groot. De kans dat er een calamiteit optreedt is vanwege de lagere snelheden relatief klein ten opzichte van de rijkswegen, maar vanwege de ligging van de bebouwing ten opzichte van de wegen en het feit dat het in het invloedsgebied gaat om extensieve bebouwing, is de Orienterende waarde toch laag. Spoor. Het plaatsgebonden risico wordt op dit moment nergens overschreden. Het groepsrisico overschrijdt de Orienterende waarde in het centrumgebied (dicht bevolkt, bebouwing relatief dicht bij het spoor) momenteel tot een factor 10. Dit betekent dat de kans op een aantal slachtoffers niet 1 maal per miljoen jaar bedraagt maar 1 maal per jaar. Het kabinet stuurt aan op ombuiging van het vervoer van de Brabant Route naar de Betuwelijn en/of vervoer per water. Daardoor kunnen de risico s in Eindhoven op termijn mogelijk overal tot onder de Orienterende waarde zakken. Met een gezamenlijke ambtelijke en bestuurlijke aanpak van gemeenten en provincies in Zuid Nederland wordt getracht die situatie rondom de Brabant Route in het Basisnet veilig gesteld te krijgen. De kans op een calamiteit op het spoor is erg klein (veel kleiner dan op autowegen), maar de effecten kunnen (afhankelijk van het ongevalscenario/de stof die vrijkomt en de mate van zelfredzaamheid en beheersbaarheid) erg groot zijn. Terinzage gelegde stukken. 1 sheets van de Eindhovense Expositie Externe Veiligheid; 2 artikel Eindhovens Dagblad naar aanleiding van de expositie.

12 Burgemeester en wethouders van Eindhoven, Raadsnummer 07.R2I86.OOg A. Brunninkhuis, secretaris BE