Combinatie van vaste tekststructuren

Transcriptie

1

2 Tekststructuren

3 Soorten tekststructuren: Chronologische structuur Verklaringsstructuur Probleem- en oplossingsstructuur Vergelijkingsstructuur Evaluatiestructuur Argumentatiestructuur Combinatie van vaste tekststructuren

4 Chronologische structuur De centrale vragen? Vademecum pagina 28-29

5 Chronologische structuur Een chronologische structuur kan je gebruiken wanneer je: verslag doet van een gebeurtenis of een verhaal vertelt een historische ontwikkeling beschrijft een instructie geeft

6 Chronologische structuur Verslag doen van een gebeurtenis of een verhaal vertellen. Centrale vraag: Wat is de loop van een gebeurtenis of verhaal? 1. Over wie gaan de gebeurtenissen? 2. Welke gebeurtenissen spelen zich achtereenvolgens af?

7 Chronologische structuur Voorbeeld: De politie beboet Karel voor te snel rijden. Centrale vraag? Hoe verliep de beboeting van Karel? 1. Over wie gaan de gebeurtenissen? 2. Welke gebeurtenissen spelen zich achtereenvolgens af? 3. Waar en wanneer vinden ze

8 Chronologische structuur Een historische ontwikkeling beschrijven Centrale vraag: Hoe heeft iets zich in een bepaalde richting ontwikkeld? 1. Wat zijn de verschillende stappen in de ontwikkeling? 2. Waar en wanneer vonden die plaats?

9 Chronologische structuur Voorbeeld: De menselijke ontwikkelingsfasen. Centrale vraag? Hoe heeft de mens zich in de loop der tijden ontwikkeld? 1. Wat zijn de verschillende stappen in de ontwikkeling? 2. Waar en wanneer vonden die plaats? 3. Wat is de verklaring voor de overgang van de ene fase in de andere? 4. Wat is het (voorlopige) eindpunt?

10 Chronologische structuur Een instructie geven. Centrale vraag: Hoe verricht je een bepaalde handeling? 1. Wat is het doel van de handeling? 2. Welke hulpmiddelen (bv. gereedschap, ingrediënten ) heb je erbij nodig? 3. Wat moet je stapsgewijs in chronologische volgorde allemaal doen?

11 Chronologische structuur Voorbeeld: Eigenhandig een dressing room bouwen. Centrale vraag? Hoe bouw je een dressing room? 1. Wat is het doel van de handeling? 2. Welke hulpmiddelen heb je erbij nodig? 3. Wat moet je stapsgewijs in chronologische volgorde

12 Verklaringsstructuur De centrale vraag? Vademecum pagina 30

13 Verklaringsstructuur: Deze structuur is erg geschikt als je verklaringen wil geven voor iets. Over sommige daarvan valt nauwelijks te twisten, over andere kun je wel degelijk van menig verschillen.

14 Verklaringsstructuur Een verklaring geven voor iets. Centrale vraag: Welke verklaring is er voor een bepaald verschijnsel? 1. Wat voor kenmerken heeft het verschijnsel? 2. Hoe kan je het verschijnsel verklaren: welke oorzaken/redenen?

15 Verklaringsstructuur Voorbeeld: Waarom zie je vaak twee regenbogen naast elkaar bij een regenbui? Centrale vraag? Welke verklaring is er voor die dubbele regenboog? 1. Wat voor kenmerken heeft het verschijnsel? 2. Hoe kun je het verschijnsel verklaren: oorzaken/redenen? 3. Staat de verklaring vast of zijn er meningsverschillen over een of meer verklaringen?

16 Probleem- en oplossingsstructuur De centrale vraag? Vademecum pagina 31

17 Probleem- en oplossingsstructuur: Wanneer je het probleem benadrukt, ga je vooral in op de oorzaken/redenen en de gevolgen ervan. De nadruk kan ook liggen op de oplossing. Dan kaart je het probleem aan, stel je dat het een ernstig probleem is waar wat aan gedaan moet worden en vertel je vervolgens hoe het

18 Probleem- en oplossingsstructuur Oorzaak, redenen, gevolgen en oplossing van het probleem Centrale vraag: Welke oplossing is er voor een bepaald probleem? 1. Wat is het probleem precies? 2. Wie is erbij betrokken? 3. Hoe groot/ernstig is het probleem?

19 Probleem- en oplossingsstructuur Voorbeeld: Schoolcijfers dalen door toenemend internetgebruik. Centrale vraag? Welke oplossing is er voor de dalende schoolcijfers? 1. Wat is het probleem precies? 2. Wie is erbij betrokken? 3. Hoe groot/ernstig is het probleem? 4. Wat zijn de oorzaken ervan? 5. Welke oplossingen zijn ervoor? 6. Welke voor- en nadelen hebben de oplossingen?

20 Vergelijkingsstructuur De centrale vraag? Vademecum pagina 32

21 Vergelijkingsstructuur Het gaat vooral om overeenkomsten en verschillen of over voor- en nadelen.

22 Vergelijkingsstructuur Het gaat hier vooral om overeenkomsten en verschillen of over voor- en nadelen. Centrale vraag: Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen, of de voor- en nadelen van twee (of meer) zaken? 1. Welke zaken worden precies met elkaar vergeleken? 2. Welke overeenkomsten hebben ze? Welke voordelen hebben ze?

23 Vergelijkingsstructuur Voorbeeld: De mp3-speler kiezen die bij je past. Centrale vraag? Wat zijn de overeenkomsten en ver-schillen tussen deze twee mp31.spelers? Welke zaken worden precies met elkaar vergeleken? 2. Welke overeenkomsten hebben ze? 3. Welke verschillen hebben ze? 4. Waar gaat je voorkeur naar

24 Evaluatiestructuur De centrale vraag? Vademecum pagina 33

25 Evaluatiestructuur Wanneer je een waardeoordeel over iets wilt geven dan ben je bij deze structuur aan het juiste adres.

26 Evaluatiestructuur Een waardeoordeel over iets geven Centrale vraag: Wat is de waarde (bruikbaarheid, kwaliteit) van een bepaalde zaak? 1. Wat ga je beoordelen? 2. Wat zijn de relevante eigenschappen ervan? 3. Wat zijn de positieve aspecten ervan?

27 Evaluatiestructuur Voorbeeld: Filmbespreking: The Twilight Saga Centrale vraag? Wat is je waardeoordeel over The Twilight Saga? 1. Wat ga je beoordelen? 2. Wat zijn de relevante eigenschappen ervan? 3. Wat zijn de positieve aspecten? 4. Wat zijn de negatieve aspecten? 5. Hoe luidt je eindoordeel erover?

28 Argumentatiestructuur De centrale vraag? Vademecum pagina 34

29 Argumentatiestructuur: Wil je een standpunt verdedigen of aanvallen? Dan zul je moeten argumenteren.

30 Argumentatiestructuur Je standpunt staven met argumenten: Centrale vraag: Wat is mijn standpunt over omstreden onderwerp X? 1. Wat zijn jouw argumenten? 2. Wat zijn de belangrijkste tegenargumenten?

31 Argumentatiestructuur Voorbeeld: Leerlingen mogen tijdens de lessen van alle nieuwe media gebruik maken Centrale vraag? Wat is mijn standpunt hierover? 1. Wat zijn jouw argumenten? 2. Wat zijn de belangrijkste tegenargumenten? 3. Hoe kun je die tegenargumenten weerleggen