VOORWOORD COLOFON BESTE LEZER,

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2012

2 VOORWOORD BESTE LEZER, De jaarwisseling was niet zomaar de overgang naar een nieuw jaar. De start van 2013 betekende namelijk ook een wisseling van legislatuur. We namen afscheid van een bestuursploeg en verwelkomden een aantal nieuwe gezichten. In dit jaarverslag kijken we dan ook niet enkel naar de realisaties van het voorbije jaar, maar blikken we tegelijk terug naar de verwezenlijkingen uit de vorige legislatuur. Ook wat de toekomst ons zal brengen bekijken we even van naderbij. Binnen ons OCMW steeg de dienstverlenende capaciteit en konden meer hulpaanvragen worden beantwoord. De Sociale Dienst zette activering en participatief werken centraal. In de kinderopvang steeg onze opvangcapaciteit gevoelig en het opnamebeleid in de woonzorgcentra werd grondig herzien. We konden beslissingen nemen op basis van goed onderbouwde dossiers en kwamen tot een systeem van periodieke rapportage over de beleidsuitvoering. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van wat we de voorbije jaren konden en mochten realiseren met het OCMW-bestuur en al onze medewerkers. We mogen trouwens niet alleen met fierheid terugblikken op inhoudelijke realisaties. Ook de manier waarop we tot die resultaten kwamen verdient waardering. De samenwerking tussen alle betrokken partijen verliep steeds in een opperbeste verstandhouding en met grote transparantie. Als OCMW hebben we binnen onze regio een belangrijke en veelzijdige opdracht. We moeten er mee voor zorgen dat iedereen een kwaliteitsvol en menswaardig leven kan leiden. We kunnen dit echter niet met alleen machines en computers. Mensen spelen een cruciale rol. Geen zorgsector zonder mensen is dan ook niet voor niets de slagzin die we gebruiken bij het zoeken naar nieuwe medewerkers. De voorbije 6 jaar zijn heel wat (noodzakelijke) veranderingen doorgevoerd. Dat dit van onze medewerkers heel wat flexibiliteit en inzet heeft gevraagd, en nog steeds vraagt, is zeker. Ze bleven zich doorheen deze veranderingen echter dagelijks vol overgave inzetten voor de klant, de organisatie en voor elkaar. We staan daar als bestuur soms te weinig bij stil en willen hen dan ook in naam van de voltallige bestuursploeg en het (uitgebreid) managementteam bedanken voor hun inzet en het enthousiasme dat ze elke dag opnieuw tonen. Onze medewerkers zijn goed in wat ze doen, wat o.a. ook blijkt uit de resultaten van verschillende tevredenheidsmetingen bij zowel onze interne als externe klanten. We behaalden daar telkens een schitterend resultaat dat we verder in dit jaarverslag ook graag met jullie delen. OCMW Roeselare kent een lange traditie op vlak van hulpverlening gericht op verschillende doelgroepen. Twee van onze diensten mochten in 2012 dan ook 25 kaarsjes uitblazen: woonzorgcentrum Ter Berken en De Kindermobile (in 2012 omgedoopt tot Kindzorg). Ter Berken vierde niet alleen een verjaardag, maar werd het voorbije jaar ook verkozen tot zorgwerkgever 2012, een puike prestatie waar we meer dan trots op zijn. COLOFON In 2012 stond de organisatie zeker niet stil. We zetten verder in op het optimaliseren van onze kernopdracht binnen de Sociale Dienst en zochten naar manieren om nog beter te voldoen aan de noden van de ouderen, jongeren, ouders en kinderen binnen onze stad. Hoe we dit precies deden kan je lezen in het activiteitenverslag van Eindredactie: dienst communicatie, OCMW Vormgeving: : Fotografie: B.a.d. + Stefaan Beel Druk: Sparks nv. Verantwoordelijke uitgever: Geert Depondt, OCMW-voorzitter Alvast veel leesgenot en tot volgend jaar! Geert Sintobin OCMW-secretaris Geert Depondt OCMW-voorzitter

3 VOORWOORD 3 VORMING EN VRIJE TIJD IN DE DIENSTENCENTRA 29 EEN TERUGBLIK OP DE VOORBIJE LEGISLATUUR Departement Algemene Zaken EN EEN BLIK NAAR DE TOEKOMST De nieuwe OCMW - raad gaat digitaal MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING ALS KERNTAAL 6 KINDZORG Wat brachten de voorbije jaren? De Schijnwerper in de schijnwerpers VOOR ONS OCMW 5.1 Kindermobile mocht 25 kaarsjes uitblazen Ons OCMW doet (nog) meer dan vroeger 1.1 Financiële hulp en ondersteuning 5.2 Kinderopvang met dezelfde middelen EEN HR-BELEID IN VERANDERING Begeleiding voor mensen met schulden Optimaliseren van de opvang aan de hand van WANDA Waar nodig werd het beleid ten gronde bijgestuurd 10.1 Nieuwe functieprofielen in de maak 1.3 Een veilig en gezond dak boven het hoofd Regio Emilia: een nieuwe pedagogische visie in en aangepast aan nieuwe evoluties 10.2 De eerste stappen richting het nieuwe werken 1.4 Opleiding en tewerkstelling als basis voor zelfredzaamheid onze kinderdagverblijven Onze Sociale Dienst merkt de gevolgen van 10.3 Tijdsregistratie en uurroosterplanning 1.5 Het lokaal opvanginitiatief voor asielzoekers (LOI) Bruggen bouwen in de strijd tegen kinderarmoede de crisis en is meer dan broodnodig 10.2 Een professioneel stagebeleid 1.6 Een nieuwe aanpak bij energiebegeleiding 5.3 Therapeutische zorg Ons OCMW zet sterk in op samenwerking 10.2 Personeelsdienst OCMW en Stedelijk Ziekenhuis Een nieuwe conventie van toepassing op REVA COB Onze gebruikers blijken bijzonder tevreden over de in vriendschap uit elkaar THUISZORG EN DIENSTEN AAN HUIS Een strategische heroriëntering voor PAK en CO dienstverlening, onze medewerkers zijn blij dat ze 2.1 Een sociaal restaurant in warme lijn in Dienstcentrum 5.4 Spelotheek Pipo: betekent en toegankelijk voor ouders, bij ons werken REKENEN EN TELLEN : FINANCIËN 63 De Zilverberg kinderen, scholen, leerkrachten en partners We legden de fundamenten voor het OCMW van de toekomst 2.2 Ook Ten Elsberge krijgt een nieuwe keuken 2.3 Diensten aan huis TEVREDEN KLANTEN EN TEVREDEN MEDEWERKERS Wat brengt de toekomst? De uitdaging voor de Sociale Dienst: EEN NIEUW JAAR, EEN NIEUW BESTUUR 12.1 Een nieuwe raad voor maatschappelijk welzijn Zorgcoördinatie 6.1 Bezoekers DVC Sint-Henricus zijn 100% tevreden de aanhoudende crisis 12.2 Het vast bureau 6.2 Poetsdienst en dienst warme maaltijden onder de loep Spreken we binnenkort van Zorgbedrijf Roeselare? 12.3 De bijzondere comités RESIDENTIËLE OUDERENZORG Medewerkers denken mee over verbeteracties voor het OCMW Heroriëntering van en een nieuwe conventie 12.4 Het managementteam (MAT) 3.1 Woonzorgcentrum Ter Berken viert 25ste verjaardag 6.4 WZC Ter Berken verkozen tot ZORGwerkgever 2012 voor de diensten Kindzorg 3.2 De Waterdam in de steigers Opening van De Waterdam en de renovatie van 3.3 Dagverzorging en kortverblijf ECOLOGIE, DUURZAME ONTWIKKELING 45 Ter Beken 3.4 Dementie onder de aandacht EN HET GOEDE DOEL Vernieuwing van campus Gasthuisstraat Meer ruimte voor ouderen met dementie aan de hand 7.1 Personeelsleden met een groen hart van een zorgvernieuwingsproject 7.2 Duurzame en milieuvriendelijke mobiliteit ONDERSTEUNENDE DIENSTEN Een stukje in de puzzel dementie 7.3 Aandacht voor ontwikkeling en maatschappelijk engagement 9.1 Facility Woonzorgcentrum Ter Berken is een thuis voor Aandacht voor moderne infrastructuur en duurzaamheid senioren met dementie Preventie en bescherming op het werk OCMW Roeselare en Music for life Het masterplan catering in uitvoering

4 DEEL 1 MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING ALS KERNTAAK VOOR ONS OCMW OCMW Roeselare is er voor jou! Inwoners van Roeselare kunnen bij ons terecht met allerlei vragen rond kinderopvang, seniorenzorg, warme maaltijden aan huis, enz. Het is en blijft echter belangrijk om binnen deze ruime waaier aan dienstverlening steeds aandacht te hebben voor onze kerntaak en bestaansreden: het streven naar een menswaardig en kwaliteitsvol leven voor iedereen die verbonden is met de Roeselaarse samenleving en dat met een bijzondere aandacht voor zij die nergens anders terechtkunnen. De basis om deze kerntaak te realiseren bevindt zich in de dienstverlening van onze Sociale Dienst. Het is hier dat we er proberen voor te zorgen dat iedereen in de mogelijkheid is om een menswaardig en kwaliteitsvol leven uit te bouwen: een inkomen, een job en een stevig dak boven het hoofd. 1.2 BEGELEIDING VOOR MENSEN MET SCHULDEN In het departement Schuldhulpverlening wordt ondersteuning geboden aan mensen met financiële moeilijkheden of problemen bij het beheren van hun budget. Mensen met schulden kunnen er terecht om samen met de maatschappelijk werkers van onze dienst op zoek te gaan naar een oplossing voor hun schuldenproblematiek. De maatschappelijk werkers volgen een basisopleiding schuldbemiddeling, worden regelmatig bijgeschoold en worden extra ondersteund door juristen van het OCMW. In 2012 vroegen 366 personen of gezinnen dergelijke hulp aan. Dit is een stijging van meer dan 30% ten opzichte van het aantal aanvragen in Het totaal aantal behandelde dossiers schuldhulpverlening is gestegen met ruim 10%. In 2012 werden 708 dossiers behandeld. In 2011 waren dit er 642. Alle nieuwe aanvragen voor schuldhulpverlening worden eerst grondig geanalyseerd, waarna we op zoek gaan naar een oplossing op maat van de cliënt. Een beperkte of eenmalige bemiddeling kan soms al voldoende zijn om de cliënt opnieuw op het goede spoor te zetten. In 2012 werden 217 eenmalige tussenkomsten geregistreerd. Bij zo n tussenkomst onderhandelt de maatschappelijk werker met de schuldeiser. Het is de cliënt zelf die de afspraken uitvoert. Om een oplossing te bieden voor het groeiend aantal aanvragen werd in 2012 extra geïnvesteerd om waar mogelijk via eenmalige bemiddeling al een antwoord te kunnen formuleren. In 2012 zagen we als resultaat een stijging van meer dan 63% eenmalige bemiddelingen ten opzichte van FINANCIËLE HULP EN ONDERSTEUNING Door het bieden van financiële hulp en ondersteuning proberen we tegemoet te komen aan een van de meest noodzakelijke voorwaarden om een goed leven te kunnen leiden: een basisinkomen. De financiële crisis blijft aanhouden en steeds meer gezinnen krijgen het moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen. Het aantal dossiers bleef het voorbije jaar opnieuw stijgen. In 2012 zien we vooral een toename van het aantal dossiers leefloon. In vergelijking met januari 2012 zien we zelfs in december van hetzelfde jaar een stijging in absolute cijfers met 67 dossiers, een tendens die zich verder doorzet. GEMIDDELD AANTAL DOSSIERS FINANCIËLE HULP OP MAANDBASIS leefloon equivalent leefloon TOTAAL Een leefloon van respectievelijk 801,34, 534,22 en 1068,45 (op datum van ) voor alleenstaanden, samenwonenden en een gezinshoofd is ontoereikend voor de elementaire levensbehoeften. Extra financiële ondersteuning zoals overbruggingssteun, huurwaarborgen of een energieforfait blijven noodzakelijk om de levenskwaliteit van personen die een beroep doen op financiële steun te verbeteren. In 2012 ontvingen gemiddeld 127 inwoners per maand een energieforfait, werden er 244 tussenkomsten in de aankoop van stookolie geregistreerd en werden 191 huurwaarborgen betaald. Bij budgetbeheer wordt het volledige inkomen van de cliënt beheerd door het OCMW. In 2012 was dit het geval bij 355 dossiers. De doelstelling is steeds om het budget terug in evenwicht te krijgen, zodat op termijn de meeste cliënten hun eigen budget opnieuw kunnen beheren. Een laatste vorm van schuldbemiddeling is de collectieve schuldenregeling, waarbij de rechtbank bij een te grote schuldenlast een schuldbemiddelaar aanduidt die zowel de belangen van de schuldeiser als van de cliënt verdedigt. Onze dienst kan door de rechtbank als schuldbemiddelaar worden aangesteld en werkt hiervoor samen met 7 andere OCMW s uit de regio. Collectieve schuldenregeling wordt vooral ingezet in geval van een steeds groter wordende schuldenberg. Het biedt de mogelijkheid om na een bepaalde periode een nieuwe en schuldenvrije start te nemen. In 2012 werden 136 dossiers collectieve schuldenregeling behandeld. Ons OCMW zet zich niet alleen in om de zichtbare kant van armoede aan te pakken. Ook de meer subtielere en onzichtbare aspecten van armoede krijgen de aandacht van onze maatschappelijk werkers. Want armoede is veel meer dan geen geld, eten of een thuis hebben. Het is een aaneenschakeling van sociale uitsluitingen die zich ook uitstrekt over andere gebieden zoals gezondheid, onderwijs, werk, deelname aan het verenigingsleven, enz. Het is meer dan amper kunnen overleven. Het is ook het gevoel minder kansen te hebben dan anderen, buitengesloten te worden en niet mee te kunnen met een groep of samenleving. Deze beleving laat zich veel moeilijker in cijfers uitdrukken, maar is niettemin een belangrijke invalshoek in de begeleiding door de maatschappelijk werkers. Proactief handelen en preventie zijn in de schuldhulpverlening zeer actuele thema s. Onder regie van en in samenwerking met het CAW werden gezamenlijke initiatieven uitgewerkt om preventieve acties vorm te geven, zoals een folder Hulp bij budget & schuld voor gezinsverzorgenden bij thuiszorgdiensten. Een vormingsmedewerker van het OCMW startte in 2012 een vormingstraject Je geld de baas. Aan cliënten in schuldhulpverlening werden kennis, basisvaardigheden en attitudes aangeleerd om hen te versterken in het leren omgaan met hun budget.

5 1.3 EEN VEILIG EN GEZOND DAK BOVEN HET HOOFD Veilig en gezond wonen is helaas niet voor iedereen evident. Om daaraan tegemoet te komen verhuurde onze huurservice het voorbije jaar 50 woningen, waarvan 9 woningen ingehuurd en 41 woningen in eigendom. Deze woningen worden gerenoveerd en onderhouden door de 15 medewerkers van ons tewerkstellingsproject t Ateljee. Deze medewerkers staan daarnaast in voor het uitvoeren van een aantal kleinere onderhoudswerken binnen de verschillende OCMW-instellingen. Ook voor mensen met een dringende woonnood probeert de dienst Wonen een oplossing te vinden. Ons OCMW beschikt momenteel over 20 doorgangswoningen. Deze woningen bieden voor maximum 8 maanden onderdak aan alleenstaanden en gezinnen die in acute woonnood verkeren. Tijdens deze periode gaan de bewoners onder onze begeleiding op zoek naar een meer permanente woonplaats. In 2012 konden 44 gezinnen of alleenstaanden in een doorgangswoning terecht. Daklozen, hoofdzakelijk met een verslavings- of psychiatrische problematiek, kunnen voor 5 dagen opgevangen worden in laagdrempelige crisisopvang. Aan de hand van een bed-bad-broodformule krijgen deze mensen de kans om even terug op adem te komen. In onze crisisopvang werden er in personen opgevangen. Voor daklozen zonder deze problematiek werd in maart 2012 een nieuw initiatief voor crisisopvang opgestart. Dit initiatief bood een oplossing voor 5 cliëntsituaties en werd in het totaal 198 dagen bezet.

6 1.4 OPLEIDING EN TEWERKSTELLING ALS BASIS VOOR ZELFREDZAAMHEID 1.5 HET LOKAAL OPVANGINITIATIEF VOOR ASIELZOEKERS (LOI) De doelstelling van onze diensten bestaat er steeds in om ervoor te zorgen dat onze cliënten terug sterk en zelfstandig door het leven kunnen gaan. Zelfredzaamheid en empowerment zijn 2 basisprincipes van onze dienstverlening. Door mensen te begeleiden naar een betere maatschappelijke integratie aan de hand van opleiding en tewerkstelling kunnen onze cliënten hun talenten en competenties verder ontdekken en ontwikkelen. Cliënten krijgen tips voor het solliciteren, krijgen de kans om werkervaring op te doen, leren omgaan met het jobaanbod, enz. Om cliënten die kans op werkervaring te bieden werken we samen met verschillende externe partners. In 2012 werden 178 cliënten begeleid in een traject naar werk en werd de voortrajectwerking uitgebouwd. Concreet betekent dit dat iedere toegeleide vraag naar opleiding en tewerkstelling vanuit de Sociale Dienst naar het team Opleiding en Tewerkstelling resulteert in een individueel gesprek van de trajectbegeleiders met de maatschappelijk werker en de cliënt. Er wordt onderzocht welke pistes onmiddellijk mogelijk zijn. Waar nodig wordt toegeleid naar opleiding, al dan niet in eigen beheer, of naar het normaal economisch circuit, al of niet met een tewerkstellingsmaatregel. VDAB is hierin een belangrijke partner. Op deze manier kunnen mensen sneller aan hun taal of technische competenties werken, in plaats van op een wachtlijst te blijven staan in afwachting van opname in trajectbegeleiding. 242 OCMW-cliënten werden op deze manier in het voortraject bereikt. Het team Opvang van Asielzoekers en Vreemdelingen is verantwoordelijk voor het organiseren van kwaliteitsvolle opvang van asielzoekers en het verlenen van steun aan vreemdelingen. OCMW Roeselare beschikt over 70 woongelegenheden, verspreid doorheen de stad. Deze woongelegenheden zijn goed voor een opvangcapaciteit van 147 opvangplaatsen. Bij de begeleiding van asielzoekers besteden we extra aandacht aan het geven van informatie, het helpen bij administratie en inburgering. Ze worden ook ingelicht over en voorbereid op een mogelijke terugkeer naar hun land van herkomst. Om zo dicht mogelijk aan te leunen bij de leefwereld van de asielzoeker maken huisbezoeken een belangrijk deel uit van de begeleiding. OPVANGCAPACITEIT (PERSONEN) opvangcapaciteit L.O.I gemiddelde maandelijkse bezetting minimale bezetting In het kader van opleiding en tewerkstelling werden door onze regionale dienst voor trajectbegeleiding ook 119 cliënten begeleid maximale bezetting uit omliggende OCMW s, die hiervoor financieel tussenkomen. NIEUWKOMERS EN VERTREKKERS totaal aantal nieuwkomers (personen) totaal aantal vertrekkenden (personen) Totaal aantal vertrekkenden (dossiers) aantal vertrekkenden met statuut erkend vluchteling 10 9 aantal vertrekkenden met statuut geregulariseerd aantal vertrekkenden met subsidiaire bescherming aantal vertrekkenden illegaal aantal vertrekkenden met lopende procedure aantal vertrekkenden met hangende procedure RVS 3 13 Binnen t Koekegoed, een zorgtraject voor personen die nood hebben aan langdurige werkbegeleiding, namen 17 cliënten deel aan kookactiviteiten of werden ze ingezet bij logistieke taken op de voedselbank De Graancirkel en de verkoop van biopro- aantal vertrekkenden overname Dublin 0 0 ducten in vzw De Lochting. aantal vertrekkenden vrijwillige repatriëring 1 2 Het project JUMP (join us make progress) richt zich dan weer hoofdzakelijk naar cliënten met een verslavingsproblematiek. aantal vertrekkenden met transfer naar andere opvangstructuur 0 1 Door hun competenties en mogelijkheden te observeren, worden geleidelijk stappen gezet naar een job of trajectbegeleiding. aantal vertrekkenden met bestemming IN Roeselare Er kunnen 10 cliënten tegelijk deelnemen. In 2012 namen 33 personen deel aan dit project, waarvan ook 27 trajecten werden afgerond. Een doorstroom van 40,74% naar hulpverlening, opleiding of werk werd gerealiseerd. Dit cijfer mag gerust als een aantal vertrekkenden met bestemming BUITEN Roeselare succes beschouwd worden, gezien de zeer complexe en moeilijke context van de deelnemers. aantal vertrekkenden met onbekende bestemming Tot slot staat ons team Opleiding en Tewerkstelling ook in voor de begeleiding van brugprojecten voor jongeren uit het deeltijds onderwijs. Met deze brugprojecten combineren leerlingen een opleiding op school met een concrete werkopleiding. Tijdens het schooljaar volgden 61 jongeren een opleiding binnen een brugproject.

7 1.6 EEN NIEUWE AANPAK BIJ ENERGIEBEGELEIDING De departementen Sociale Dienst en Schuldhulpverlening namen in het verleden al heel wat initiatieven om onze dienstverlening op vlak van energiebegeleiding verder uit te bouwen. Zo kunnen sommige personen een financiële tussenkomst krijgen om de energiefacturen te betalen. De maatschappelijk werkers bemiddelen met de energieleveranciers om in geval van energieschulden een afbetalingsplan te bekomen en om afsluiting van de energietoevoer te vermijden. Het voorbije jaar werd voor 309 gezinnen in de Lokale Adviescommissie (LAC) bemiddeld voor hun schulden aan gas en/of elektriciteit. Vaak komen deze gezinnen terecht bij de sociale leverancier en wordt bij hen een budgetmeter geplaatst. In 2012 waren er bij ons 4886 opladingen. Dit is een stijging met ruim 14% tegenover Getuigenis ONTHAAL SOCIALE DIENST Investeren in preventieve energievriendelijke maatregelen om energieschulden te voorkomen is zeer belangrijk. Zo kunnen personen met een klein inkomen een tussenkomst krijgen voor de aankoop van een koelkast, diepvries of wasmachine met A++ label en wordt in alle woningen van onze Huurservice in samenwerking met Energiesnoeiers (mensen uit sociale economie die worden opgeleid om energiebesparende maatregelen uit te voeren) degelijke dakisolatie aangebracht. Ondanks deze inspanningen blijft ook in Roeselare energiearmoede helaas een actueel thema. We willen dan ook nog meer inzetten op preventie en doen dit door bijvoorbeeld de samenwerking met de Energiesnoeiers van het sociaal economie initiatief vzw Het Werkspoor verder te versterken. De Energiesnoeiers bieden in overleg met de begeleidende maatschappelijk werker energiebegeleiding aan voor cliënten van de Sociale Dienst en Schuldhulpverlening. Heel wat tussenkomsten op maat van de cliënt kunnen aangeboden worden: het uitmeten van alle elektrische toestellen en het detecteren van grootverbruikers, het regelen van de overstap naar een goedkopere energieleverancier, een maandelijkse opname van de meterstanden, advies en begeleiding bij de aankoop van nieuwe energiezuinige elektrische toestellen, onderhandelingen met eigenaars om ze te motiveren om over te gaan tot structurele energiebesparende investeringen (dakisolatie, hoogrendementsglas ), enz. Het onthaal van de Sociale Dienst bestaat al jaren en wordt gestuurd door mezelf en een collega. Het onthaal is vooral belangrijk omdat het dient als aanspreekpunt voor bezoekers en maatschappelijk werkers. Mensen met een budgetmeterkaart kunnen ook langskomen in de onthaalruimte en krijgen er van ons de nodige ondersteuning. Bezoekers met nieuwe hulpvragen kunnen zich iedere voormiddag aanmelden bij het onthaal en wij verwijzen ze dan door naar de intaker van dienst, die hen deskundig advies geeft en probeert te helpen waar nodig. Bezoekers die een lopend dossier hebben bij de Sociale Dienst komen op afspraak bij de maatschappelijk werker en melden zich eerst bij ons aan. Maatschappelijk werkers doen beroep op het onthaal voor inkomende berichten/telefoons/post, reservaties van voertuigen, opzoekingen in het rijksregister, archivering, Een aantal van deze tussenkomsten zijn gratis, andere worden aangeboden mits betaling. Met de middelen die de federale overheid in het energiefonds ter beschikking stelt, hopen we met deze structurele samenwerking de energiefactuur van kwetsbare gezinnen duurzaam te doen dalen. In 2012, maar ook daarvoor, was het onthaal opnieuw een belangrijke tussenschakel voor maatschappelijk werkers en bezoekers. In het onthaal is het iedere dag anders en kent iedere dag een nieuw verhaal! ( Peter Debrouwer: onthaal Sociale Dienst ) GETUIGENIS 13

8 2.1 EEN SOCIAAL RESTAURANT IN WARME LIJN IN DIENSTENCENTRUM DE ZILVERBERG DEEL 2 THUISZORG EN DIENSTEN AAN HUIS Met de vergrijzing van de bevolking wordt het steeds belangrijker om ouderen zo lang mogelijk op een kwaliteitsvolle manier thuis te laten wonen. Binnen de residentiële ouderenzorg wordt men geconfronteerd met wachtlijsten, waardoor de focus er steeds meer op zwaar zorgbehoevende ouderen komt te liggen. Aan de hand van een aangepaste dienstverlening streven onze dienst Thuiszorg en onze dienstencentra ernaar om senioren op een comfortabele manier langer thuis te laten wonen. In een aantal van onze keukens drongen investeringen zich op om ervoor te zorgen dat ze verder konden voldoen aan de minimumcriteria rond veiligheid en hygiëne bij de bereiding en verspreiding van maaltijden. Om een gefundeerde toekomstvisie uit te werken, werd in 2011 een masterplan catering opgesteld. Er werd gezocht naar de meest optimale werkwijze voor het maaltijdgebeuren binnen de instellingen, rekening houdend met de kwaliteitseisen (hygiëne, smaak, presentatie, ), kostenefficiëntie (personeelskost, voedingskosten, investeringskosten) en klanttevredenheid. Een belangrijk aspect hierbij was de keuze van de kooktechniek. De productie en verdeling van maaltijden in koude lijn (een zogenaamde regeneratiekeuken) werd als pilootproject getest in woonzorgcentrum De Zilverberg. De bewoners van De Zilverberg gaven echter in een bevraging aan niet altijd even tevreden te zijn over de kwaliteit van deze maaltijden. Met het oog op de opening van een gloednieuw sociaal restaurant, was dit een belangrijk signaal voor het bestuur om de kwaliteit van de maaltijden te verbeteren. Door het aanbieden van diensten aan huis zoals poetshulp, warme maaltijden aan huis, een Minder Mobielen Centrale, een boodschappendienst, een klusjesdienst, enz. kunnen ouderen en kwetsbare personen met wat extra hulp van buitenaf in hun vertrouwde omgeving blijven wonen. Vanuit onze dienstencentra zetten medewerkers en vrijwilligers zich dagelijks in om deze individuen en gezinnen te ondersteunen. Met onze diensten aan huis richten we ons vooral op nog thuiswonende ouderen, personen met een handicap, personen met een sociale indicatie of personen die revalideren na een ziekte of operatie. Zowel op vlak van kwaliteit en voedselhygiëne bleek de keuze voor eigen productie in warme lijn uiteindelijk de beste optie. Ook op financieel vlak bleek deze werkwijze de meest optimale te zijn. Het ter plaatse zelf bereiden van warme maaltijden stelt ons in staat om sneller en beter te kunnen inspelen op de verlangens van bewoners, onmiddellijk een aangepast dieet op te starten en zelf een kwaliteitsvolle invulling te geven aan gezonde, gevarieerde en seizoensgebonden maaltijden. Om de omschakeling van maaltijden in koude lijn naar eigen vers bereide warme maaltijden in de verf te zetten werden de bewoners van het woonzorgcentrum extra in de watten gelegd. Niemand minder dan de winnares van De beste hobbykok van Vlaanderen 2009, Claudia Allemeersch, kwam voor hen een lekker seizoensgerechtje bereiden samen met de koks van het woonzorgcentrum. De overschakeling in de werkwijze wordt niet enkel toegepast in het woonzorgcentrum. In mei 2012 ging namelijk het gloednieuwe sociaal restaurant van dienstencentrum De Zilverberg van start. Dit sociaal restaurant bevindt zich binnenin het gelijknamige woonzorgcentrum, waardoor het woonzorgcentrum en het dienstencentrum gebruikmaken van dezelfde keukeninfrastructuur. Naar het voorbeeld van onze dienstencentra Ten Elsberge en Schiervelde kunnen 55-plussers, voornamelijk buurtbewoners, elke werkdag in De Zilverberg terecht voor een lekker en gezond middagmaal.

9 2.2 OOK TEN ELSBERGE KRIJGT EEN NIEUWE KEUKEN De keuken van dienstencentrum Ten Elsberge werd 2 jaar na de opening van het dienstencentrum in 1980 in gebruik genomen. Bij de bouw van deze keuken werd rekening gehouden met het dagelijks klaarmaken van 100 maaltijden. Het aantal maaltijden dat vandaag vanuit het dienstencentrum aan huis wordt geleverd bedraagt ondertussen bijna 300. Samen met 40 maaltijden die in het dienstencentrum zelf worden genuttigd en 25 maaltijden voor het dienstencentrum Schiervelde, worden tijdens de week iedere dag veel meer maaltijden bereid dan bij de opstartfase van het dienstencentrum was voorzien. Investeringen in de keukeninfrastructuur dringen zich dus op. Niet alleen het plaatstekort, maar ook het niet meer beantwoorden aan de HACCP normen met betrekking tot compartimentering noodzaakte ons om de keuken uit te breiden en te herconditioneren. In november 2013 gaat de keuken volledig tegen de vlakte. In de plaats komt een industriebouw die een ruimere, volledig aangepaste en moderne keuken zal herbergen. Tegen september 2014 moet de nieuwe keuken operationeel zijn. Door de keuze voor industriebouw wordt het mogelijk om nog een extra verdieping te voorzien die ruimte zal creëren voor de andere activiteiten van het dienstencentrum. Ook daar zien we namelijk jaar na jaar een verdere groei bij de club- en vormingsactiviteiten. Er komen twee multifunctionele vergader- en leslokalen en een ruimere fitnesszaal voor onze 220 fitnessers. 2.3 DIENSTEN AAN HUIS Iedere dag leveren we vanuit het dienstencentrum Ten Elsberge bijna 300 maaltijden aan huis. In 2012 bracht dit het totaal op maaltijden. Daarnaast ontvangen we iedere middag klanten in het sociaal restaurant van de dienstencentra Ten Elsberge, Schiervelde en De Zilverberg. De maaltijden worden dagelijks met de grootste zorg bereid op basis van verse ingrediënten en we houden ook rekening met specifieke noden of diëten. De 82 medewerkers van onze dienst Thuiszorg (74 poetsmedewerkers en 8 maatschappelijk werkers of administratief medewerkers) zetten zich dagelijks in voor het uitvoeren van huishoudelijke taken bij 487 gezinnen of alleenstaanden die tijdelijk of blijvend niet meer in staat zijn zelf hun woning te onderhouden. Naast de dienst Warme Maaltijden maakt deze dienstverlening een groot deel uit van onze dienstverlening aan huis. Met de dienst willen we echter meer doen dan enkel het ondersteunen van mensen thuis. We willen ook tewerkstellingskansen creëren voor kansengroepen. De meeste medewerkers van de poetsdienst behoren tot kansengroepen die moeilijker doorstromen naar de reguliere arbeidsmarkt. Ze volgen een aangepaste opleiding en worden begeleid om nadien te kunnen doorstromen naar een duurzame tewerkstelling.

10 Voor kleine herstellings- of onderhoudswerken kunnen de inwoners van onze stad, die minstens 65 jaar oud zijn, een beroep doen op de klusjesdienst. De klusjesdienst helpt bij het tuinonderhoud, binnen- en buitenschilderwerk, het in elkaar zetten van meubelen, enz. In 2012 bestond de klusjesdienst uit 3 medewerkers die samen 519 gezinnen uit de nood hielpen. Net als bij de poetsdienst behoren de medewerkers van de klusjesdienst vaak tot kansengroepen. Sinds 2012 worden 2 tarieven gehanteerd. Naast het normale tarief van 18 per gepresteerd uur, kunnen kwetsbare doelgroepen beroep doen op een sociaal tarief van 10 per gepresteerd uur. Getuigenis DIENSTENCENTRUM DE ZILVERBERG Ouderen die zich vanwege hun gezondheidstoestand niet meer veilig voelen thuis en moeilijk iemand kunnen bereiken in een noodsituatie kunnen bij ons een alarmtoestel huren. Dit alarmsysteem in de vorm van een halssnoerzendertje wordt aangesloten op een telefoon. Als er dringend hulp nodig is, wordt via een druk op de knop een bemande centrale gewaarschuwd, die op haar beurt contact opneemt met een kennis of familielid van de persoon in nood. In 2012 werden 45 alarmtoestellen verhuurd. 2.4 ZORGCOÖRDINATIE Niet alleen ons OCMW, maar ook heel wat andere publieke en private partners bieden een dienstverlening aan die ouderen kan ondersteunen bij hun dagelijkse activiteiten. Het is echter niet evident om tussen deze brede waaier van mogelijkheden net die oplossing op maat te vinden. Om iedereen met een vraag rond thuiszorg (voornamelijk ouderen) te ondersteunen in hun zoektocht naar de meest geschikte hulpverlening werd in 2009, in samenwerking met de provincie West-Vlaanderen, een zorgcoördinator aangesteld. Vanwege de grote vraag naar ondersteuning kwam er ondertussen ook een tweede zorgcoördinator bij. Het samenbrengen van verschillende vormen van dienstverlening en het uitwerken van een aanbod op maat van de klant, is een van de hoofdtaken van onze zorgcoördinatoren. Iedereen kan er terecht met alle vragen over thuiszorg. Ze geven informatie en advies, gaan bij de klant op bezoek, leggen de nodige contacten en volgen de inschakeling van eventuele hulp in samenwerking met verschillende partners op. Ook in (zware) zorgsituaties kunnen de zorgcoördinatoren worden ingezet om de zorg te ondersteunen of te helpen organiseren. Het voorbije jaar werden 208 klanten begeleid. Toen we halfweg 2011 het dienstencentrum De Zilverberg opstartten werden we geconfronteerd met een aantal vragen: Lukt dat wel een dienstencentrum in een woonzorgcentrum? Zullen de mensen die stap wel zetten? Creëren we hier niet een extra grote drempel? Vragen die ervoor zorgden dat ik heel gedreven de uitdaging ben aangegaan. Kon ik maar in de toekomst kijken Eind 2012 stond het dienstencentrum De Zilverberg alvast op de kaart en is het in het dagelijks leven van zoveel mensen niet meer weg te denken! Dat is nu precies wat ik zo belangrijk vind. Ik geniet ervan te zien dat de mensen zich hier thuis voelen, ik houd ervan de mensen op hun gemak te stellen, ik zie graag hun enthousiasme bij het uitoefenen van hun activiteit We startten het voorbije jaar met het aanbieden van middagmalen ter plaatse, met als startschot een succesvolle open restaurantweek. Ik mocht ook, na een jaar solo, een collega verwelkomen. Het kunnen overleggen, het samen kunnen plannen en feedback krijgen is heel belangrijk. Onze zorgcoördinatoren organiseren op aanvraag ook een multidisciplinair overleg bij de klant thuis of op een andere locatie en staan in voor de opstart en de ondersteuning van het gemeentelijk overleg thuiszorg (GOT) in samenwerking met het SEL, het Samenwerkingsinitiatief Eerstelijnsgezondheidszorg bewees dat een dienstencentrum op de Zilverberg zeker zijn nut heeft bewezen en we hopen in 2013 op de ingeslagen weg verder te gaan! Een van onze belangrijke aandachtspunten wordt hierbij het verder uitbouwen van de buurtwerking. ( Katrien Denoo: verantwoordelijke dienstencentrum De Zilverberg ) GETUIGENIS 19

11 DEEL 3 RESIDENTIËLE OUDERENZORG Op de nieuwe locatie steeg de beddencapaciteit van 26 naar 90 en werd geopteerd voor een nieuwe naam: psychogeriatrisch centrum Ter Berken. Met deze nieuwe naam werd de doelgroep van het woonzorgcentrum een stuk ruimer omschreven. Niet alleen ouderen met dementie, maar ook mensen met een andere psychiatrische problematiek konden er nu terecht. Er werd gekozen voor een specifiek begeleidingsmodel waarbij werd afgestapt van het klassieke verzorgingsmodel. De leefgroepen werden kleinschaliger en livingwerkers wonen en leven sindsdien samen met de bewoners. Ze doen er het huishouden, begeleiden de bewoners en zorgen voor een zinvolle daginvulling. Dit concept was toen nog zeer vernieuwend in Vlaanderen, maar we zien vandaag steeds meer gelijkaardige vormen van kleinschalige leefgroepwerking verschijnen (onder meer in ons eigen WZC De Zilverberg). Ons OCMW beschikt over een grote expertise en een ruim aanbod op vlak van residentiële ouderenzorg. We proberen dagelijks tegemoet te komen aan de groeiende noden binnen de Roeselaarse omgeving door te streven naar een kwaliteitsvolle zorgverlening in onze vier woonzorgcentra (WZCa), onze kortverblijfcentra en ons dagverzorgingscentrum (DVC). Onze woonzorgcentra bieden een aangepaste woon- en zorgomgeving aan 500 matig tot zwaar zorgbehoevende senioren. Ze vinden er een nieuwe thuis. Als ondersteuning voor de mantelzorg zijn er binnen de woonzorgcentra ook 9 plaatsen voor kortverblijf en kunnen senioren terecht in het dagverzorgingscentrum Sint-Henricus voor een zinvolle daginvulling. Ook met de oprichting van een afdeling voor niet-dementerende psychogeriatrische bewoners was woonzorgcentrum Ter Berken een pionier. Er kwam een gedreven team van personeelsleden met specifieke interesse voor psychiatrie, waaronder heel wat psychiatrisch verpleegkundigen. We streven er steeds naar onze werking nog beter op het doelpubliek af te stemmen en mogen met trots terugblikken op de manier waarop we hand in hand met een enthousiast en multidisciplinair team Ter Berken hebben omgevormd tot een thuis voor onze bewoners. Vandaag kan het woonzorgcentrum rekenen op een gemotiveerde ploeg van een 75-tal personeelsleden, aangevuld met een team vrijwilligers. CAPACITEIT WOONZORGCENTRA 2012 De Waterdam 146 Ter Berken 90 Sint-Henricus De Zilverberg Totaal WOONZORGCENTRUM TER BERKEN VIERT 25STE VERJAARDAG Woonzorgcentrum Ter Berken opende op 1 juli 1987 de deuren. Naar aanleiding van het 25-jarig bestaan van het woonzorgcentrum werden in 2012 het hele jaar door verschillende activiteiten georganiseerd. In 1987 maakte OCMW Roeselare de keuze om naast de 314 bestaande rusthuisbedden voor valide tot zorgbehoevende bejaarden een nieuw rusthuis, Ter Berken, op te richten in een oude vleugel van het OCMW-gebouw. Ter Berken zou zich richten tot ouderen met dementie. Bij de start was er plaats voor 15 bewoners. Een jaar later werd een 2de vleugel voor 15 bewoners geopend. In september 1993 startten de bouwwerken voor een volledig nieuw Ter Berken op de plaats waar zich het stedelijk open zwembad van Roeselare bevond. Deze locatie werd door middel van een erfpacht door de Stad ter beschikking gesteld aan het OCMW. Daarnaast kon het OCMW ook rekenen op steun vanuit het VIPA (Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden). In december 1995 werd het gloednieuwe gebouw in gebruik genomen.

12 3.2 DE WATERDAM IN DE STEIGERS In 2010 smolten 2 woonzorgcentra van het OCMW, Ter Dreve en Ten Hove, samen tot De Waterdam. De Waterdam werd op deze manier het grootste woonzorgcentrum van Roeselare. WZC Ten Hove (134 permanente woongelegenheden + 3 bedden kortverblijf) werd in 1978 voor valide senioren gebouwd en was dringend aan vernieuwing toe. De kamers waren niet voorzien op de zwaar zorgbehoevende senioren die er tegenwoordig wonen. Ze waren te klein om het personeel toe te laten de bewoners met moderne technieken, zoals tilliften, te verzorgen. WZC Ter Dreve (90 woongelegenheden) dateerde van 1985 en was via een verbindingsgang gekoppeld aan WZC Ten Hove De opening van woonzorgcentrum De Zilverberg in 2010 was het startschot voor de (ver)nieuwbouwwerken aan De Waterdam. Dit gaf de mogelijkheid om bewoners van De Waterdam tijdelijk of definitief in De Zilverberg te huisvesten, waardoor ze zo weinig mogelijk hinder zouden ondervinden van de werkzaamheden. De werkzaamheden aan De Waterdam verlopen in 2 fasen. In een eerste fase wordt een nieuwbouw opgetrokken en een deel van de oude vleugel in de Handelsstraat gerenoveerd. Het gedeelte van WZC Ten Hove langs de Drafstraat werd gesloopt en in de plaats komt er een nieuwe vleugel met 4 verdiepingen met telkens 13 kamers. In een tweede fase wordt de resterende vleugel in de Handelsstraat onder handen genomen. In deze vleugel wordt de oppervlakte van 2 oude kamers gebruikt om één nieuwe verblijfsunit te maken. Bij de afwerking van het gebouw wordt de nadruk gelegd op het belang van maximaal comfort, ergonomie voor de medewerkers, ruimte, herkenbaarheid en het beperken van de werkingskosten. Er zal voldoende ruimte zijn voor beweging op iedere verdieping, er komen op elk niveau twee leefruimtes en een buitenterras, het gebouw wordt duidelijk herkenbaar in het straatbeeld en er wordt steeds gekozen voor onderhoudsvriendelijke en energiezuinige materialen. 3.3 DAGVERZORGING EN KORTVERBLIJF In het dagverzorgingscentrum Sint-Henricus kunnen dagelijks een vijftigtal bezoekers deelnemen aan een reeks activiteiten onder professionele begeleiding. De mantelzorger krijgt een welverdiende pauze, terwijl de bezoekers genieten van een zinvolle dagbesteding en goede zorg. Ook ouderen uit Izegem en Staden kunnen van ons dagverzorgingscentrum gebruikmaken. Met deze gemeenten werd hiervoor in 2008 een samenwerkingsovereenkomst gesloten. Binnen het centrum is er ook plaats voor een 15-tal ouderen met dementie via een zorgvernieuwingsproject (zie verder). Voor het transport van en naar het dagverzorgingscentrum kunnen de bezoekers een beroep doen op onze, aan rolstoelgebruikers aangepaste, busjes. DAGVERZORGING SINT-HENRICUS BEZETTING IN 2012 Bezetting cijfers in dagen aantal verschillende bezoekers aantal nieuwe personen aantal dagen open % bezetting (100% = 15) gemiddelde bezetting per dag JANUARI ,5 FEBRUARI ,7 MAART ,9 APRIL ,7 MEI ,4 JUNI ,5 JULI ,0 In het najaar 2013 zal fase 1 van de renovatie van De Waterdam in de Drafstraat en Handelsstraat in gebruik worden genomen. AUGUSTUS ,2 Onmiddellijk daarop start de renovatie van de resterende vleugel in de Handelsstraat door opnieuw telkens twee kamers om te vormen tot een ruime kamer. SEPTEMBER OKTOBER ,7 59,9 De nieuwe kamers van De Waterdam zullen niet onmiddellijk beschikbaar zijn voor nieuwe bewoners. Eerst zullen de huidige bewoners, die momenteel nog in het oude deel van het woonzorgcentrum wonen, hun intrek nemen in de gerenoveerde vleugel. Tegelijkertijd verhuizen, door de afbouw van tweepersoonskamers, een aantal bewoners van het oude Ter Dreve naar een nieuwe kamer. NOVEMBER DECEMBER totaal gemiddelde totaal totaal gemiddelde gemiddelde ,9 54,8 De woongelegenheden van De Waterdam zullen ruimer en beter aangepast zijn aan de noden van zwaar zorgbehoevende bewoners ,9 door te investeren in domotica, comfort en veiligheid.

13 Naast het dagverzorgingscentrum zijn er in onze woonzorgcentra Sint-Henricus, De Waterdam en De Zilverberg 9 plaatsen voor kortverblijf beschikbaar. Kortverblijf zorgt ervoor dat zorgbehoevende ouderen voor een korte periode in een van onze woonzorgcentra kunnen verblijven. Op deze manier krijgen mantelzorgers de mogelijkheid om een adempauze in te lassen en hun zorgen even opzij te zetten. Hierdoor wordt het thuis verzorgen van een partner of familielid een stuk haalbaarder. In woonzorgcentrum De Zilverberg is er een kamer kortverblijf beschikbaar die speciaal gericht is op ouderen met dementie. Dat er een grote nood is aan opvang van ouderen voor een korte periode blijkt duidelijk uit de bezettingsgraad van onze beschikbare plaatsen. In 2012 was er sprake van een bezettingsgraad van 99%. 3.4 DEMENTIE ONDER DE AANDACHT Vlaanderen telt vandaag meer dan mensen met dementie. Ongeveer 65% van de personen met dementie woont thuis, al dan niet omringd door familie, kennissen en vrienden. Ook in de woonzorgcentra worden personen met dementie met veel liefde verzorgd door het personeel en is de mantelzorger vaak een meer dan regelmatige bezoeker. Binnen de woonzorgcentra van ons OCMW wordt veel aandacht besteed aan het streven naar een kwaliteitsvol leven voor personen met dementie. Aan de hand van een zorgvernieuwingsproject, een goede samenwerking met de Alzheimerliga en tal van campagnes en activiteiten probeert ook OCMW Roeselare dementie op de kaart te zetten. hand duidelijk voorgesteld in het vernieuwde informatieboekje van het dagverzorgingscentrum. Ook worden de mantelzorgers beter en meer ondersteund. Daarom werden in mantelzorgnamiddagen georganiseerd om op een laagdrempelige manier en in een kleine vertrouwde groep de mantelzorgers te informeren en om hen de mogelijkheid te bieden lotgenoten te ontmoeten. Daarnaast is ons dagverzorgingscentrum Sint-Henricus, als medeoprichter en partner in de stuurgroep, nog steeds een drijvende kracht achter het praatcafé dementie De Zonnebloem dat actief is in de regio Roeselare, Izegem en Tielt. Het uitwerken van dit project doen we niet alleen. Er werden samenwerkingsverbanden aangegaan met de OCMW s van Izegem, Hooglede en Staden en met andere organisaties die een zorgvernieuwingsproject uitwerken of dezelfde doelgroep hebben (o.a. het dagcentrum Den Erker van het OCMW Brugge, de expertisecentra dementie Foton en Sophia, de Alzheimerliga, de thuiszorgcoördinatoren van het OCMW Izegem en Roeselare, het nachthotel van WZC Vincenthove, enz.) Een stukje in de puzzel dementie Het thema dementie kreeg in 2012 vanuit de Vlaamse overheid specifieke aandacht aan de hand van de campagne Vergeet dementie, onthou mens. Woonzorgcentrum De Zilverberg stapte mee in dit Vlaamse project en gaf in april vorig jaar officieel het startschot van hun campagne. In woonzorgcentrum De Zilverberg werden drie aparte leefgroepen specifiek ingericht naar de noden van personen met dementie. Daarnaast werd tijdens het opstartjaar van het woonzorg-centrum een werkgroep dementie opgericht. Deze groep komt driemaandelijks samen en bespreekt specifieke situaties, wisselt tips uit en licht gevolgde cursussen onderling toe. Samen met deze werkgroep dementie werd in het kader van het Vlaamse project een campagne uitgewerkt. Niet alleen de personen met dementie zelf, maar ook hun familie en hun verzorgers mogen niet vergeten worden. Als campagnebeeld werd vanuit deze filosofie gekozen om dementie te symboliseren als een puzzel. De puzzel stond voor de levensloop, de geschiedenis van de bewoner. Geleidelijk aan vallen er stukjes uit hun puzzel weg en deze stukjes worden opgevangen door zorgverleners, mantelzorgers, familie en vrienden. De stukjes passen, maar de kleur is nooit meer hetzelfde. Volledig herstel kan niet meer. Alle medewerkers van De Zilverberg kregen tussen april en september 2012 op hun naamkaartje een puzzelstukje toegevoegd om hun rol als puzzelstuk even extra in de verf te zetten Woonzorgcentrum Ter Berken is een thuis voor senioren met dementie Meer ruimte voor ouderen met dementie aan de hand van een zorgvernieuwingsproject Het dagverzorgingscentrum Sint-Henricus ging in 2010 van start met een zorgvernieuwingsproject gericht op ouderen met dementie. De doelstelling van dit project bestaat erin een definitieve opname van personen met dementie te vermijden of uit te stellen en een vernieuwing van het zorgaanbod voor kwetsbare ouderen die nog thuis wonen te realiseren. Het zorgvernieuwingsproject streeft naar een verbetering van de kwaliteit van de zorg en het activiteitenaanbod voor bezoekers met dementie. In dit kader werd een verpleegkundige opgeleid tot referentiepersoon dementie. Op vandaag heeft dagverzorgingscentrum Sint-Henricus een erkenning voor de specifieke opvang van 15 bezoekers met dementie. Voor iedere deelnemende oudere wordt een zorgplan op maat ontwikkeld. De activiteiten die worden aangeboden bieden steun, geborgenheid en structuur en zorgen ook voor een groter contact en comfort voor de deelnemers. Enkele realisaties in dit opzicht zijn het opzetten van een tuin op hoogte en het verzorgen van relaxatiebaden om een één op één begeleiding mogelijk te maken. Elke activiteit wordt een maand op voor- De zorg voor personen met dementie krijgt in al onze woonzorgcentra specifieke aandacht. In woonzorgcentrum Ter Berken, dat zich richt op senioren met psychische problemen, maken bewoners met dementie een groot deel uit van de doelgroep. 90 senioren leven er samen en vinden er hun thuis. De nadruk ligt op meeleven en meewonen om op deze manier een huiselijke sfeer te creëren en meer te doen dan enkel verzorgen en verplegen. Naast de flexibiliteit om zorg op maat te geven, kennen de bewoners dagelijks een vaste structuur. Deze structuur is vaak een houvast in hun soms dwalende wereld. Om het alledaagse ritme te doorbreken, wordt er aan zinvolle tijdsbesteding gedaan aan de hand van muziek, beweging, jeugdwerking, huishoudactiviteiten, reminisceren, snoezelen, enz. Vanwege de specifieke doelgroep van Ter Berken, is het WZC ook actief in verschillende organisaties die zich inzetten voor personen met dementie en hun zorgdragers: lid van het overlegplatform dementie Midden West-Vlaanderen, medeoprichter van praatcafé dementie De Zonnebloem, organisator van familiegroep Alzheimer Liga regio Roeselare, stuurgroep Dementie op de kaart in Roeselare.

14 foto s, muziek, enz. gebruikt. Het spel kan onder andere gebruikt worden tijdens intergenerationele activiteiten, waar kinderen samen met personen met dementie het spel kunnen spelen. De kinderen leren hoe de voorwerpen er vroeger uitzagen, ze kunnen er vragen over stellen en de persoon met dementie kan erover vertellen. Scholen en verenigingen kunnen dit spel ook lenen bij de uitleendienst van stad Roeselare. Een actie in het kader van Music For Life vroeg uiteraard ook om muziek. Tijdens de openingsavond van de tentoonstelling zong een delegatie van het koor van WZC Ter Berken enkele liederen als muzikaal intermezzo. Het koor bestaat uit een aantal personen met dementie en een aantal vrijwilligers van het koor de Herfstgalm uit Roeselare. Een groep van dansschool Induce studeerde ook een ingetogen dans in op een lied dat over dementie gaat. Ze brachten deze dans als opener van de tentoonstelling en op de Grote Markt van Roeselare. Ook vanuit woonzorgcentrum De Zilverberg werden een aantal activiteiten in het kader van Music For Life georganiseerd. Er was een ware Music for glühwein tijdens de kerstmarkt van het woonzorgcentrum, waar ook badges werden verkocht aan de bezoekers. Mensen met een badge kregen er een gratis drankje. Omdat dementie een groot deel uitmaakt van de leefwereld van de bewoners in Ter Berken neemt het woonzorgcentrum actief deel aan activiteiten in verband met, onderzoek rond en begeleiding van familieleden van personen met dementie. Op zaterdag 15 september ging in Brugge de Werelddag Dementie door. Op deze internationale dag werd over de hele wereld aandacht gevraagd voor dementie. Ook een ploeg van woonzorgcentrum Ter Berken werkte actief mee aan deze familiedag met als thema Dementie Samen Dragen. Samen met hun familie kregen alle bewoners de mogelijkheid om deel te nemen aan een bezoek aan het Venetië van België. Het woonzorgcentrum zorgde voor vervoer en begeleiding vanuit het huis en kon hierbij rekenen op de vrijwillige en enthousiaste inzet van een aantal personeelsleden. Dat dementie een actueel thema is werd opnieuw duidelijk toen ook Studio Brussel hun actie Music For Life volledig in het teken zette van dementie. Roeselare zette zich onder meer met de actieve bijdrage van Ter Berken in om een dementievriendelijke gemeente te worden en om een positieve beeldvorming rond dementie te creëren OCMW Roeselare en Music for life In de Week om dementie nooit te vergeten van Studio Brussel was ook ons OCMW actief om dementie op een genuanceerde manier in de kijker te zetten. Aan de hand van een tentoonstelling werd getoond dat personen met dementie nog heel wat kunnen en graag genieten van het leven. Een aantal personen met dementie maakten kunst in klei, samen met vrijwilligers en zorgverleners. Op verschillende foto s was duidelijk te zien dat deze ouderen genoten van het maken van deze mooie creaties. Een verpleegkundige met heel wat dichterlijke talenten schreef een aantal gedichten om het geheel te vervolmaken. Op de tentoonstelling werden ook een aantal kortfilmpjes getoond. Het nabije verf! van Ingrid Vandamme, die zelf voor haar moeder met dementie zorgt, en het filmpje Bomma dat gemaakt werd door leerlingen van de Roeselaarse Stedelijke Academie voor Schone Kunsten. Bij de opening van de tentoonstelling werd een reuze memoriespel voorgesteld waarbij oude voorwerpen moeten worden gelinkt aan de nieuwere versie ervan. Om herinneringen gemakkelijker terug op te roepen, worden vaak oude voorwerpen, geuren, smaken,

15 All those who love Nature she loves in return, and will richly reward, not perhaps with the good things, as they are commonly called, but with the best things of this world. Not with money and titles, horses and carriages, but with bright and happy thoughts, contentment and peace of mind. ( John Lubbock ) Getuigenis (VER)NIEUWBOUWWERKEN WZC DE WATERDAM Het opvolgen van de renovatie van WZC De Waterdam in al zijn aspecten is een mooie combinatie tussen zorgen voor en bouwen. Het is meer dan het stapelen van wat stenen en het aanbrengen van een likje verf. Om deze droom te realiseren is er veel contact nodig met de uiteindelijke gebruikers. Er wordt tijd gemaakt om te luisteren naar de werkvloer en de bewoners. Als Middle-Man tussen alle leden van het bouwteam ga ik steeds op zoek naar de gulden middenweg voor de vele verwachte en onverwachte hindernissen. Een optimale kwaliteit van uitvoering is hierbij steeds de hoogste prioriteit. DEEL 4 VORMING EN VRIJE TIJD IN DE DIENSTENCENTRA Lokale dienstencentra hebben als doelstelling om vanuit een buurtgerichte aanpak via een ruim aanbod aan activiteiten en diensten te proberen senioren zo lang mogelijk in hun vertrouwde thuisomgeving te laten functioneren. Uitgangspunt hierbij is het versterken van het sociaal netwerk en de laagdrempeligheid van het aanbod. Sociale contacten en ontspanning staan bijgevolg in Ten Elsberge, Schiervelde en De Zilverberg altijd centraal. Je kan er niet alleen terecht voor diensten aan huis. Het zijn plaatsen waar mensen elkaar ontmoeten en waar ze terechtkunnen voor een grote diversiteit aan leerrijke en ontspannende activiteiten. In onze dienstencentra bieden we verscheidene cursussen en club- en bewegingsactiviteiten aan om op een zinvolle manier vrije tijd in te vullen. Ons aanbod houdt steeds rekening met nieuwe noden en tendensen. Sinds 2011 kunnen bezoekers van de dienstencentra gebruikmaken van de vrijetijdspas. Met deze pas willen we vooral de meest kwetsbare doelgroepen bereiken. Aanzienlijke kortingen op het cursusaanbod verlagen de drempel voor deze doelgroepen en helpt hun maatschappelijke integratie te verbeteren. De architecten hebben een mooi en sober gebouw ontworpen met aandacht en ruimte voor een kunstzinnige toets, veel aandacht voor ergonomie en veel respect voor de noden en wensen van het uiteindelijke doelpubliek. Het zorglandschap en de manier van zorgen blijft niet stilstaan. Het juiste evenwicht vinden tussen efficiënte en performante hulpmiddelen enerzijds en high-tech oplossingen anderzijds is een grote uitdaging. Een bouwproject als dit van WZC De Waterdam is niet het werk van 1 individu, maar het resultaat van een jarenlange gebalde inspanning van een ruime groep mensen. Dat ik een beetje mee mag helpen aan de verwezenlijking van een nieuwe warme thuis voor onze senioren vervult mij met blije gedachten, tevredenheid en gemoedsrust. ( Peter Van der Velden: projectmanager )

16 DEEL 5 KINDZORG Kindzorg staat voor een netwerk van ambulante diensten voor zorg en opvang. Het aanbod is gericht aan alle kinderen, alle ouders en hun omgeving, die verbonden zijn met de Roeselaarse samenleving. Bijzondere aandacht gaat uit naar kinderen met een specifieke zorgbehoefte. Het gaat hierbij om kinderen die door medische of psychosociale problemen meer intensieve zorgen nodig hebben. Het aanbod van de diensten is divers (kinderopvang, advies, diagnostisch onderzoek en therapie) en richt zich tot de verschillende ontwikkelingsdomeinen (fysisch, psychisch, emotioneel, sociaal, cognitief, motorisch) van het kind. De dienstverlening vertrekt vanuit de sterktes van het kind en de ouders en leert hen om de eigen kwaliteiten verder uit te bouwen en om te gaan met hun moeilijkheden. Op die manier willen we de kans op zelfredzaamheid, welzijn en geluk verhogen. De kinderopvanginitiatieven van het OCMW hebben vandaag een opvangcapaciteit van 354 kinderen en jaarlijks worden meer dan 560 kinderen begeleid binnen de diensten Zorg, waaronder het revalidatiecentrum en de diensten PAK en CO. De aangeboden cursussen zijn vooral bedoeld als ontspanning. Ons aanbod en de manier van lesgeven wordt aangepast aan de leeftijd van de cursisten. We organiseren geen examens en er worden geen getuigschriften afgeleverd. Voor de taal- en computercursussen sloten we een samenwerkingsovereenkomst af met CVO Roeselare. Met de vormingsinstelling Vormingplus werken we samen voor het organiseren van een aantal human-intrestprogramma s. Met activiteiten rond vorming en vrije tijd willen we iedereen de mogelijkheid bieden om in een losse, ongedwongen sfeer zijn/haar hobby uit te oefenen of zich verder te verdiepen of bij te scholen. Naast leerrijk en creatief leggen onze dienstencentra de nadruk op actief zijn en bewegen. Senioren kunnen hun conditie op peil houden door op een gezonde en verantwoorde manier in beweging te blijven. Om dit te stimuleren kunnen ze zich aansluiten bij een van onze vele sportclubs. In groep wandelen, zwemmen, fietsen, fitnessen, aan yoga doen, dansen, bowlen, enz. geeft de mensen een extra stimulans om te blijven bewegen. Voor de minder actieve senioren is er dan weer de mogelijkheid om een gezellige namiddag door te brengen in de talrijke ontspanningsclubs. In april 2011 opende ons OCMW een derde dienstencentrum, De Zilverberg. Dienstencentrum De Zilverberg verschilt van onze andere centra door het feit dat alle activiteiten georganiseerd worden in de gebouwen van het gelijknamig woonzorgcentrum. Dat dit derde dienstencentrum opnieuw een ruim publiek aanspreekt werd snel duidelijk. Tijdens het eerste werkingsjaar noteerden we alvast 8 clubs met samen 332 leden en 17 cursussen met samen 695 cursisten. Daarnaast komen ook dagelijks heel wat oudere buurtbewoners genieten van een lekkere en gezonde maaltijd in het sociaal restaurant. (321 gebruikers REVA, 60 gebruikers hoorcentrum, 95 gebruikers PAK, 144 gebruikers CO, 133 leden spelotheek, 160 gebruikers Bloemenhove en Beverboot, 139 gebruikers De Speelboot, 112 gebruikers Pinochio De Nestel, 502 gebruikers dienst voor Onthaalouders waarvan 215 in voorschoolse opvang en 287 in buitenschoolse opvang)

17 5.1 KINDERMOBILE MOCHT 25 KAARSJES UITBLAZEN De Kindermobile, sinds januari 2013 omgedoopt tot departement Kindzorg, mocht op vrijdag 8 juni 25 kaarsjes uitblazen. Naar aanleiding van deze 25ste verjaardag werd een zorgacademie georganiseerd voor professionelen binnen het domein van de kindzorg. Spreker van dienst was Luc Isebaert, psychiater en medeoprichter en -bezieler van het Korzybski Instituut. In zijn presentatie Wat werkt in begeleiding? ging hij dieper in op succesvolle onderzoeks- en behandelingsmethoden binnen de kindzorg. In 1980 werd door het Stedelijk Ziekenhuis Roeselare op initiatief van Dr. Michel Vlaeminck en de toenmalige directeur J. Dewyngaert een revalidatiecentrum opgericht waar kinderen met spraak-, taal- en gehoorstoornissen onderzocht en behandeld werden. Het REVA was geboren. 7 jaar later kreeg ons OCMW een erkenning voor het uitbouwen van kinderdagverblijf De Speelboot. De opening van dit kinderdagverblijf, nu 25 jaar geleden, was het startschot van het netwerk De Kindermobile. Tot 1995 ontwikkelde De Kindermobile zich als een dienst binnen het Stedelijk Ziekenhuis, waarna het onder de hoede kwam van het OCMW. Het revalidatiecentrum is de spil waarrond het netwerk van andere diensten voor het kind werd uitgebouwd. Het biedt daarbij een professionele omkadering die constant het begeleidings- en hulpaanbod van het OCMW voor kinderen en jongeren stuurt, voedt en verbetert. De Kindermobile groeide doorheen de jaren uit van een dienst met een beperkte equipe tot een volwaardig netwerk met 4 kinderdagverblijven, een dienst voor onthaalouders, een spelotheek en een ruim aanbod aan diensten Zorg. 5.2 KINDEROPVANG Ouders kunnen voor de opvang van hun kinderen terecht bij onze dienst voor Onthaalouders t Harlekijntje en in een van onze kinderdagverblijven: De Speelboot, Bloemenhove, de Beverboot, Pinochio en De Nestel. De vraag naar kinderopvang is groot en onze opvanginitiatieven kenden in 2012 dan ook een gemiddelde bezettingsgraad van 91.32%. (OPVANGCAPACITEIT KINDERDAGVERBLIJVEN 2012) KINDERDAGVERBLIJF CAPACITEIT De Speelboot 59 Het kinderdagverblijf De Speelboot heeft een structurele erkenning voor het begeleiden van 12 kinderen met een extra zorgbehoefte. De andere opvanginitiatieven doen een beroep op individuele mogelijkheden tot ondersteuning. Door deze kinderen mee op te vangen in een grote groep van normaal ontwikkelde kinderen zorgen we ervoor dat ze zich maximaal kunnen ontplooien. Binnen de kleutergroep Tip Toe, onderdeel van De Speelboot, is er plaats voor 8 kleuters met gedrags- of emotionele problemen. We hechten veel belang aan een goede begeleiding voor zowel de ouders als het kind en werken nauw samen met hun school of kleuterklas. Niet alleen kinderen met gedrags- of ontwikkelingsstoornissen krijgen binnen onze diensten specifieke aandacht. De diensten zijn toegankelijk voor alle kinderen, ouders en hun omgeving, ongeacht hun nationaliteit, maatschappelijke afkomst, geslacht, geaardheid, geloof of cultuur en met bijzondere aandacht voor zij die nergens anders terechtkunnen, zoals ouders en kinderen die in kansarmoede leven. Onze lokale dienst voor buurtgerichte kinderopvang De Nestel, georganiseerd binnen de gebouwen van kinderdagverblijf Pinochio, heeft hierin een specifiekere opdracht met betrekking tot flexibiliteit, buurtwerking en ouderparticipatie. Onze onthaalouders, gegroepeerd binnen de dienst voor Onthaalouders t Harlekijntje, vangen kinderen op in de kleinschalige, huiselijke sfeer. De dienst groepeerde in 2012 gemiddeld 33 actieve onthaalouders die opvang aanbieden voor kinderen van 0 tot 12 jaar. In 2012 groeide het aanbod buitenschoolse opvang. Vijf onthaalouders organiseren buitenschoolse opvang voor 36 kinderen in basisschool De Mozaïek. In september 2012 startten we er ook met woensdagnamiddag- en vakantieopvang. Sinds de paasvakantie 2012 organiseren we vakantieopvang voor 8 kinderen in basisschool De Octopus. Door t Harlekijntje worden 502 kinderen opgevangen, waarvan 322 kinderen in buitenschoolse opvang (opvang zowel voor als na schooltijd). Bloemenhove 49 Beverboot Pinochio VOORRANGSGROEPEN EIND 2012 Alleenstaande ouders 13 % De Nestel 14 Ouders met laag arbeidsinkomen (werk/opleiding) 7 % Ouders met laag inkomen (economische/maatschappelijke part.) 8 % Sociale en/of pedagogische motieven 21 % Gemiddeld percentage voorrangsgroepen ,16% * Een gezin kan deel uitmaken van meerdere categorieën

18 5.2.1 Optimaliseren van de opvang aan de hand van WANDA Een dienst voor onthaalouders biedt heel wat voordelen voor zowel het kind als de onthaalouder. Ook de komende jaren zullen we blijven investeren in onze dienst. Alles wat de kinderen doen wordt bijgehouden en deze documentatie wordt gebruikt om ouders te informeren over de ontwikkeling van hun kind. Op deze manier zien ze ook wat hun kind beleeft in het kinderdagverblijf. Ouders worden nauw betrokken bij onze werking en krijgen er een zeer belangrijke plaats. Regelmatig krijgen ze dan ook meer informatie over onze manier van werken en kunnen ze gevraagd worden om materialen mee te brengen. In samenwerking met de Arteveldehogeschool en het Expertisecentrum voor Opvoeding en Kinderopvang (VBJK) nam de dienst voor Onthaalouders als testgroep deel aan het Wanda-project. Het doel van dit project is het realiseren van een praktische handleiding om waarderende praktijkanalyse te introduceren en te begeleiden in de sector. Wanda staat letterlijk voor Waarderen, Analyseren en Daden. Met deze methode worden in groep praktijkervaringen van begeleiders kritisch en vanuit verschillende invalshoeken geanalyseerd, om zo tot nieuwe inzichten te komen en het professioneel handelen te veranderen. Twaalf onthaalouders namen vorig jaar deel aan de Wanda-sessies. In 2013 kunnen onze onthaalouders zich opnieuw inschrijven Reggio Emilia: een nieuwe pedagogische visie in onze Kinderdagverblijven De benadering van Reggio Emilia is zeer ruim. Het is niet onze bedoeling om de benadering volledig over te nemen, maar wel om de positieve elementen te gebruiken in de manier waarop we met kinderen om willen gaan. In 2012 werden alvast een aantal stappen gezet in de implementatie van deze pedagogische visie. We organiseerden een algemene vorming voor alle medewerkers en zetten een begeleidingstraject op in samenwerking met VCOK (een vormingscentrum gespecialiseerd in opvoeding, kinderopvang, adoptie en bemiddeling) om elementen uit de visie concreet uit te werken volgens de haalbaarheid binnen de dienst. In 2013 wordt een actieplan opgesteld om de Reggio Emilia benadering te verankeren in de werking. In 2012 werd er binnen onze kinderdagverblijven ingezet op het implementeren van een vernieuwende, maar niet nieuwe, pedagogische visie: Reggio Emilia. Deze visie vertrekt vanuit een aantal kapstokken om de eigen werking op pedagogisch vlak verder uit te bouwen of te verdiepen. De visie Reggio Emilia kent 3 basisprincipes: 1 EEN KRACHTIG KIND De manier waarop we naar kinderen kijken bepaalt ook hoe we met deze kinderen omgaan. In de visie Reggio Emilia worden kinderen gezien als krachtige en sterke mensjes met veel kwaliteiten. Ze gaan voortdurend op onderzoek uit en willen communiceren met anderen en met hun omgeving. De taak van volwassenen bestaat er niet uit kinderen dingen aan te leren, maar vooral kinderen te stimuleren om zelf op ontdekkingstocht te gaan. 2 EEN KIND HEEFT HONDERD TALEN Kinderen willen zich uitdrukken en willen met anderen communiceren. Ze doen dit op verschillende manieren: lichaamstaal, gesproken taal, muziek, spel, creativiteit, schilderen, enz. Het is de opdracht van volwassenen om deze manieren, of talen, te herkennen en te begrijpen. Kinderen moeten gestimuleerd worden zodat ze deze talen optimaal kunnen ontwikkelen. Dit kan door hen te laten experimenteren en hen vrij te laten in hun activiteiten. 3 DE DRIE PEDAGOGEN Reggio Emilia legt de nadruk op het belang van 3 verschillende pedagogen of opvoeders: het kind zelf, de volwassene en de omgeving Bruggen bouwen in de strijd tegen kinderarmoede Het is onaanvaardbaar dat sommige kinderen vanaf hun geboorte kansen missen. Lokaal gebeurt er al heel wat in de bestrijding van kinderarmoede. Die goede praktijken willen we meer slagkracht en bekendheid geven, zodat gemeenten van elkaar kunnen leren. ( Minister van Armoedebestrijding Ingrid Lieten ) De praktische organisatie van onze kinderopvang lijkt sterk op deze van Reggio Emilia. Zo stellen we onze leefgroepen samen per leeftijd en is het aantal medewerkers per leefgroep ongeveer hetzelfde. Daarnaast geldt ook bij ons de voorwaarde dat kinderen regelmatig aanwezig moeten zijn. Knutselwerkjes, schilderijen, tekeningen, enz. bevatten heel wat informatie over het kind. Door veel aandacht te besteden aan activiteiten, observatieverslagen bij te houden en foto s of filmpjes te maken kunnen we de evolutie van de kinderen binnen het kinderdagverblijf op de voet volgen. Kinderen vanaf hun geboorte bevrijden van armoede, dat is de inzet van al de lokale initiatieven tegen de armoede van gezinnen met kinderen tussen 0 en 3 jaar die beroep kunnen doen op een subsidie van minister van Armoedebestrijding Ingrid Lieten. In de loop van oktober 2011 dienden onze kinderdagverblijven een subsidieaanvraag in voor het project Bruggen bouwen. De titel verwijst naar de inspanningen om meer kinderen uit kansarme gezinnen de weg te doen vinden naar kinderopvangdiensten. Met dit project slaagden we erin de minister te overtuigen en kregen we een subsidie van toegekend. Kinderen in armoede vinden zelden de weg naar kinderopvang. Kinderopvang kan voor deze kinderen nochtans een grote meerwaarde betekenen. Het zorgt er niet alleen voor dat ouders overdag kunnen gaan werken of solliciteren, maar het stimuleert ook de algemene ontwikkeling van het kind zodat ze niet met een achterstand aan de kleuter- en/of lagere school moeten starten. Dit zorgt er dan weer voor dat kinderen die geboren zijn in armoede meer kansen krijgen om later uit deze armoede te ontsnappen.

19 Door kinderen uit deze gezinnen thuis op te halen willen onze kinderdagverblijven een belangrijke drempel wegnemen. Vaak hebben hun ouders geen eigen wagen of kunnen ze geen ticket voor het openbaar vervoer betalen. Op deze manier wordt ook een zeer belangrijke vertrouwensband met de ouders opgebouwd. Ouders voelen zich gewaardeerd in hun ouderrol en krijgen meer zelfvertrouwen. Onze dienst audioprothesie is toegankelijk voor eventuele aankoop of aanpassing van hoorapparaten. De dienst CO (Centrum voor Opvoedingsondersteuning) biedt opvoedingsondersteuning aan ouders. Terwijl PAK (Psychologische Adviesdienst voor Kinderen) zich voornamelijk richt op de begeleiding van kinderen met psycho-emotionele problemen. Het voorbije jaar werden binnen PAK 95 kinderen onderzocht en/of behandeld. 144 gezinnen deden een beroep ons Centrum voor Opvoedingsondersteuning. Het project is een gezamenlijk initiatief van de kinderopvangdiensten van ons OCMW en het Sociaal Huis Wel Wel van de stad. 5.3 THERAPEUTISCHE ZORG Naast onze diensten voor kinderopvang kunnen de Roeselaarse kinderen en hun ouders een beroep doen op onze diensten therapeutische zorg: het centrum voor ambulante revalidatie REVA COB en de diensten PAK en CO. Tot slot hebben we een uitleendienst voor gewoon en aangepast spelmateriaal, spelotheek PIPO. Deze dienst is toegankelijk voor alle gezinnen, verbonden met de Roeselaarse samenleving, met bijzondere aandacht voor kwetsbare gezinnen en gezinnen met kinderen met een specifieke zorgbehoefte. Ook professionelen zijn welkom. De spelotheek geeft ook advies over spelmateriaal en informatie over het belang en de rol van spelen in de ontwikkeling van het kind. In 2012 werden 2925 stukken spelmateriaal ontleend, waarvan 986 stukken gratis (aan diensten verbonden aan het OCMW en aan kwetsbare gezinnen). De spelotheek telde in leden. Het revalidatiecentrum REVA COB biedt multidisciplinair onderzoek en therapie aan kinderen met ontwikkelingsproblemen (mentale handicap, autisme, ADHD, gedragsstoornissen, taal- en leerproblemen en algemene ontwikkelingsstoornissen). De kinderen worden begeleid door een team van specialisten, bestaande uit artsen, psychologen en een psychologisch assistent, logopedisten, kinesitherapeuten, ergotherapeuten, audiologen en een maatschappelijk werker. Voorafgaand aan het onderzoek vindt een verkennend gesprek plaats met een therapeutisch medewerker van het centrum om zicht te krijgen op het probleem. Dan volgen verschillende onderzoeken die, afhankelijk van de gestelde problematiek, worden uitgevoerd door een psycholoog (of orthopedagoog) of door paramedici (kinesist, logopedist, ergotherapeut en/of audioloog). Daarnaast is aan elk onderzoek altijd een consultatie bij de geneesheer specialist van het centrum verbonden. De resultaten van het onderzoek worden besproken met de ouders. Afhankelijk van de aard en de complexiteit van de problematiek wordt een multidisciplinair revalidatieprogramma op maat geadviseerd of wordt verwezen naar een andere aangepaste vorm van hulpverlening. In 2012 werden 321 kinderen in het revalidatiecentrum begeleid. Er werden 112 nieuwe aanmeldingen geregistreerd en 85 onderzoeken opgestart Een nieuwe conventie van toepassing op REVA COB Het REVA COB, een centrum voor ambulante revalidatie (C.A.R.), is erkend door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) en de revalidatie zelf wordt gefinancierd door het RIZIV. Tussen het RIZIV en de centra voor ambulante revalidatie is een overeenkomst afgesloten waarin de bepalingen voor de werking en organisatie van deze centra beschreven staan. Sinds 1 mei 2012 is een nieuwe overeenkomst (conventie) tussen het RIZIV en de C.A.R. van kracht. De doelstelling van deze nieuwe overeenkomst is om bij te dragen tot een kwaliteitsvolle diagnosestelling en revalidatie en zo de toekomst van de revalidatiesector te verzekeren. De nieuwe conventie bevat een aantal wijzigingen voor de werking en organisatie van de revalidatiecentra. Zo stelt het RIZIV dat vanaf 2015 de C.A.R. voor minimum 4 uur per week moeten beschikken over een kinderpsychiater om ook voor kinderen met een autismespectrumstoornis begeleiding aan te bieden. De C.A.R. moeten daarnaast vanaf 2014 jaarlijks 1040 zittingen (= therapie-uren) voor deze kinderen organiseren. Bovendien moeten de centra die voor deze groep van patiënten jaarlijks minder dan 2080 zittingen tellen samenwerken met een referentiecentrum voor autisme. De nieuwe conventie maakt het ook mogelijk om sinds mei 2012 een vermoedensdiagnose te stellen. Hierdoor is het mogelijk om voor patiënten jonger dan 7 jaar waarvoor nog geen diagnose kan gesteld worden door een gebrek aan bruikbare testen, toch een onderzoek en revalidatieprogramma van maximum 6 maanden op te starten. Voor een aantal kinderen wordt ook de maximale revalidatieduur afgeschaft en vervangen door een maximum op te nemen therapie-uren. Het RIZIV verwacht dat de centra voor ambulante revalidatie zich verder richten op de behandeling van medisch prioritaire doelgroepen en stelt daarom dat het percentage revalidatiepatiënten met diverse taal- en leerstoornissen (= groep 4) ieder jaar met minstens 3% moet verminderen tot aan 30%. Dit betekent dat groep 4 nog maximaal 30% van de totale capaciteit mag bedragen.

20 5.3.2 Een strategische heroriëntering voor PAK en CO Om een antwoord te bieden op een aantal knelpunten in de huidige dienstverlening en rekening houdend met de aanbevelingen uit een interne audit van het departement Kindzorg in 2012 wordt een nieuw concept voor de diensten PAK en CO voorgesteld. In het nieuwe concept worden beide diensten samengebracht tot één ambulante dienst. De nadruk ligt op het uitbouwen van een volwaardig onderzoekscentrum met een volledige screening van het kind en zijn omgeving en het geven van psycho-educatie en therapie. Dit kan zowel aan de hand van individuele therapie, gezinstherapie en sociale vaardigheidstraining. Het aanbod is dan ook gericht op zowel ouders als kinderen en jongeren. Eind vorig jaar konden we vaststellen dat sinds maart 2012 het aantal leden van de spelotheek gestegen was met 33%. Door het project zetten vooral steeds meer leerkrachten de stap naar de spelotheek. We merken een stijging van 50% in vergelijking met voorgaande jaren. De spelotheek blijft ook actief lid van de vzw Samenspel West-Vlaanderen. Dit platform zorgt voor provinciaal overleg, vorming, informatie en het delen van uitleenmateriaal. Op deze manier heeft een inwoner van onze stad ook toegang tot het assortiment speelgoed van alle andere aangesloten spelotheken. De tarieven voor onderzoek en therapie worden marktconform vastgesteld. Om ervoor te zorgen dat ons aanbod ook steeds toegankelijk blijft voor de meest kwetsbare gezinnen wordt voorgesteld om de bijdrage van de ouders te berekenen op basis van het gezinsinkomen, met de mogelijkheid tot het toepassen van een sociaal tarief. Daarnaast kan ook een tegemoetkoming via de mutualiteit aangevraagd worden. Ongeveer 20% van het totale aanbod zal exclusief worden gereserveerd voor kwetsbare gezinnen die kunnen terugvallen op het sociaal tarief. Door de heroriëntering van de dienst verhuist het inhoudelijke luik opvoedingsondersteuning van ons departement Kindzorg naar de Sociale Dienst. Deze integratie van opvoedingsondersteuning in de Sociale Dienst verlaagt de drempel ten opzichte van kwetsbare doelgroepen en verhoogt de slagkracht van een integrale begeleiding. 5.4 SPELOTHEEK PIPO: BEKENT EN TOEGANKELIJK VOOR OUDERS, KINDEREN, SCHOLEN / LEERKRACHTEN EN PARTNERS Onze spelotheek wil speelgoed aanbieden aan ouders die niet steeds nieuw speelgoed willen kopen of hun huis niet willen vullen met speelgoed waarvoor hun kind nog weinig interesse heeft. Speelgoed is duur en vaak speelt een kind slechts een bepaalde, soms zeer korte, periode met een stuk speelgoed of een spel. Anderzijds wil de spelotheek ook speelgoed aanbieden voor kinderen met een specifieke zorgbehoefte. Deze kinderen komen soms moeilijk tot spelen en dan is passend speelgoed waar het kind plezier aan beleeft en dat hen stimuleert in hun ontwikkeling heel welkom. In de spelotheek kunnen ouders, maar ook leerkrachten en professionelen, terecht voor materiaal en specifieke tips en informatie rond aangepast speelgoed voor thuis of in de klas. Met medewerking van stad Roeselare werd in 2012 samen met 3 scholen (De Plataan, Stedelijke Basisschool 1 en De Mozaïek) een project opgestart met als doel het bekendmaken van de spelotheek bij leerkrachten en ouders, het vergroten van het gebruik van de spelotheek door ouders in het algemeen en in het bijzonder door ouders met beperkte financiële mogelijkheden en het vergroten van het gebruik door leerkrachten. Voor ieder kleuterjaar in deze 3 scholen wordt een spelkoffer ter beschikking gesteld voor een periode van 3 maanden. De leerkracht integreert dit spelmateriaal in de klasactiviteiten en leert op deze manier samen met de kinderen het aanbod van de spelotheek kennen. Daarnaast organiseert de school in samenwerking met de spelotheek activiteiten waarbij ook de ouders en de omgeving van het kind betrokken worden. De spelotheek neemt deel aan opendeurdagen, oudercontact, infoavonden voor ouders in school, enz. Bij de opstart van het project werd een folder verspreid aan alle ouders met een gratis bon voor een ontlening.