RVC/ZGB2/14/014. Stichting ZorgGoedBrabant 2. Oss

Transcriptie

1 RVC/ZGB2/14/014 Stichting ZorgGoedBrabant 2 Oss Jaarverslag 2013

2 Voorwoord BrabantWonen en BrabantZorg werken intensief samen aan een aantal maatschappelijke opgaven. Deze samenwerking is in 2006 en 2010 geëffectueerd door deelname van BrabantWonen in respectievelijk ZorgGoedBrabant en ZorgGoedBrabant 2, twee stichtingen waarin het vastgoed van BrabantZorg is ondergebracht. ZorgGoedBrabant is een woningcorporatie (toegelaten instelling) en eigenaar van 16 woonzorgcentra en bijna 650 servicewoningen in de regio Oss. De samenwerking is uniek vanwege de krachtige en aansprekende visie en de wijze waarop wij het duurzaam juridisch en bedrijfsmatig hebben afgehecht. Wij maken gebruik van elkaars expertise en kwaliteiten. Wij zijn gericht op het creëren van toegevoegde waarde richting onze gezamenlijke klanten. ZorgGoedBrabant is als entiteit noodzakelijk om de formele organisatie en de onderlinge verhoudingen tussen partijen correct in te richten. ZorgGoedBrabant heeft echter geen eigen personeel. Verder is het geen merknaam die wij naar klanten toe gebruiken. Ook sponsort zij geen activiteiten van derden. BrabantWonen verricht naar buiten toe alle vastgoedgeoriënteerde uitvoerende werkzaamheden. BrabantZorg huurt de intramurale locaties van ZorgGoedBrabant en verleent zorg. De samenwerking is uniek, maar niet exclusief. BrabantWonen werkt ook samen met andere zorginstellingen en BrabantZorg met andere corporaties. Samen maken we het verschil, daar zijn we van overtuigd. De complexiteit en omvang van het maatschappelijk vraagstuk waarmee wij worden geconfronteerd neemt toe. Het vraagstuk van het scheiden van wonen en zorg vraagt van alle betrokkenen het nodige aan inzet, denkkracht en creativiteit. Juist op dit soort thema s en in deze tijd van overheidsbezuinigingen, zal onze samenwerking zich naar onze mening op het maatschappelijk middenveld ook bewijzen. Zo lang mogelijk, zo gezond mogelijk en zo plezierig mogelijk thuis blijven wonen. Dat is onze gezamenlijke visie. Door ons vastgoed, een gezamenlijke klantbenadering, een integrale wijkaanpak en een steeds verdere verkenning van onze samenwerking, werken we aan deze missie. In dit jaarverslag gaan we specifiek in op de activiteiten die we in het kader van ZorgGoedBrabant uitvoerden. De versnelde uitvoering van de extramuralisering had daarbij onze nadrukkelijke aandacht. In 2012 en 2013 hebben we een plan van aanpak opgesteld om de extramuralisering vorm te geven, zetten we stappen om onze portfoliostrategie te herijken en werkten we aan nieuwe woonservice concepten voor onze servicewoningen. Bij dit alles, uitgaande van het bieden van aandacht, keuze en gemak aan onze klanten. Met dit jaarverslag willen wij transparant inzicht bieden in de werkzaamheden van het afgelopen jaar. Wij hebben samen al veel bereikt, maar wij zijn nog lang niet klaar. Extra uitdagingen komen op onze weg, maar ook in 2014 zullen wij een vervolg geven aan de ingezette weg. 1

3 Oss, mei 2014 Ir. H.M.H. Windmüller Drs. F.H. van de Werfhorst Drs. A.C.M. van Osch Mevr. drs. W.J.C.M. de Jong 2

4 Inhoud Voorwoord... 1 Hoofdstuk 1: Besturing Governance Verslag Raad van Bestuur Verslag van de Raad van Commissarissen Verklaringen Hoofdstuk 2: Volkshuisvestingsverslag Voldoende, kwalitatief goede en betaalbare woningen Inleiding Typering woningvoorraad Woningmarkt Kwalitatief goede woningen Voldoende passende woningen Tevreden klanten Hoofdstuk3: Financieel Verslag Financieel beleid en sturing Financiële continuïteit gewaarborgd Investeringen Treasury Risicomanagement Hoofdstuk 4: Jaarrekening Balans per 31 december Winst- en verliesrekening over Kasstroomoverzicht Algemene toelichting en waarderingsgrondslagen Toelichting op de balans Toelichting op de winst- en verliesrekening Overige informatie Controleverklaring Bijlage 1: Belanghouders Stichting ZorgGoedBrabant

5 Hoofdstuk 1: Besturing 4

6 1.1 Governance ZorgGoedBrabant en ZorgGoedBrabant 2 BrabantZorg is een dienstverlener op het gebied van ouderenzorg in de regio s Oss- Uden-Veghel, s-hertogenbosch en de Bommelerwaard. Eind 2006 is een samenwerkingsverband ontstaan met woningcorporatie BrabantWonen, die woningen in Oss en s-hertogenbosch verhuurd. Deze strategische samenwerking heeft als doel het verouderd intramuraal vastgoed te herstructureren, een gevarieerd aanbod in woon-zorg-woningen te creëren, de bestaande dienstverlening op het brede terrein van het wonen te verbeteren en nieuwe producten en diensten op het snijvlak van wonen, zorg en welzijn te ontwikkelen. In de stichtingen ZorgGoedBrabant en ZorgGoedBrabant 2 is het zorgvastgoed van BrabantZorg ondergebracht. In ZorgGoedBrabant 2 is het vastgoed van de voormalige zorgstichting Welstaete en de zorgstichting Nieuweburg ondergebracht. ZorgGoedBrabant 2 is in juridische zin een zelfstandige, nevengeschikte entiteit. Door de nauwe verbanden tussen BrabantZorg en BrabantWonen hebben we deze stichtingen zoveel als mogelijk ingericht als een gezamenlijke dochter. De inrichting van de entiteit ZorgGoedBrabant 2 sluit grotendeels aan bij die van ZorgGoedBrabant. Echter er is één verschil: ZorgGoedBrabant 2 is geen toegelaten instelling. De insteek van dit jaarverslag en het overgrote deel van de bedrijfsvoering zijn wel geënt op die van een toegelaten instelling. Conform de statuten is ZorgGoedBrabant 2 een woningstichting voor de zorg zonder ministeriële toelating en eigenaar van veertien woonzorgcentra in de regio's Uden- Veghel, 's-hertogenbosch en De Bommelerwaard. ZorgGoedBrabant 2 heeft ten doel het huisvesten van ouderen in haar werkgebied. Gedeelde visie en governance BrabantWonen en BrabantZorg vinden elkaar in een gezamenlijke visie: Over elkaars grenzen. Deze visie leidt tot een gezamenlijke, integrale en wijkgerichte aanpak. BrabantWonen en BrabantZorg slaan nadrukkelijk de handen ineen vanuit een gedeelde missie: mensen helpen om zo lang, zo plezierig en zo thuis mogelijk te leven en te wonen, in een veilige leefomgeving. Als dat niet meer gaat, streven we minimaal naar behoud van eigen regie. Om dat te bereiken bieden we producten en diensten aan op het terrein van wonen-zorg-welzijn, die aansluiten bij de vraag van de klant. Een nadere uitwerking van de visie staat in de notitie Met zorg bouwen aan samenwerking. Hierin zijn de programma s, motieven, doelen en verantwoordelijkheden nogmaals bekrachtigd. Ook gaan we in op de governance. Belangrijk uitgangspunt is dat elke sector haar eigen disciplinerende werking van het eigen verdienmodel moet blijven houden. Dat de bedrijfsmatige prikkels blijven waar ze thuishoren. Vertrekpunt is: Alles wat in ZorgGoedBrabant 2 gebeurt, dient bij te dragen aan de missie en doelen van de afzonderlijke moederorganisaties. Aan de hand van een matrix hebben we de volgorde 5

7 van besluitvorming weergegeven en daarmee ook de verantwoordelijkheden van de afzonderlijke entiteiten inzichtelijk gemaakt. Portfoliostrategie en Financieel Meerjaren Plan Het beleid en de visie op specifiek zorgvastgoed start met een visie op zorg. De langetermijn-woningmarktvisie en het langetermijn-huisvestingsplan (BrabantZorg) vormen de basis van de portfoliostrategie. Deze hebben we in 2011 ontwikkeld. De portfoliostrategie schetst voor het zorgvastgoed een beeld tot Daarin zijn zowel de kwantitatieve als kwalitatieve elementen van de vastgoedstrategie bekeken. We hebben voor ZorgGoedBrabant en ZorgGoedBrabant 2 één portfoliostrategie gemaakt. De (financiële) consequenties zijn vervolgens wel voor deze twee entiteiten afzonderlijk inzichtelijk in de Financieel Meerjaren Plannen. Hierdoor is er inzicht in enerzijds de (resterende) investeringsruimte en anderzijds een strategie voor de langere termijn voor de (zorg)vastgoedportefeuille. Jaarlijks herijken we de portfoliostrategie en het Financieel Meerjaren Plan. Governancestructuur Belangrijkste doel van ZorgGoedBrabant 2 is om Mensen zo lang, zo thuis, zo gezond en zo plezierig mogelijk te laten wonen en leven. ZorgGoedBrabant levert hiertoe, samen met BrabantWonen, de huisvesting met aanvullende diensten. BrabantZorg levert de zorg en welzijnsarrangementen. ZorgGoedBrabant 2 is als entiteit noodzakelijk om de formele organisatie en de onderlinge verhoudingen tussen partijen correct in te richten. ZorgGoedBrabant 2 heeft geen eigen personeel. Het is geen merknaam die we naar klanten toe gebruiken. De taken zijn zo verdeeld dat BrabantWonen naar buiten toe alle vastgoedgeoriënteerde uitvoerende werkzaamheden verricht. BrabantZorg huurt de intramurale locaties van ZorgGoedBrabant 2 en verleent zorg. Moederorganisaties BrabantZorg en BrabantWonen hebben bij beide stichtingen de inbreng en de zeggenschap gelijkelijk verdeeld. In 2010 is de governancestructuur van ZorgGoedBrabant 2 heringericht. Er is voor gekozen deze structuur gelijk te maken aan de governancestructuur van ZorgGoedBrabant. Uitzondering hierop zijn zeer specifieke volkshuisvestelijke vereisten, zoals bijvoorbeeld het benoemen van twee leden van de Raad van Commissarissen op voordracht van de huurders (voor ZorgGoedBrabant 2 niet van toepassing). De hoofdlijnen van de governancestructuur bij ZorgGoedBrabant 2: De algemeen directeur van BrabantWonen en de leden van de Raad van Bestuur van BrabantZorg vormen gezamenlijk het bestuur van ZorgGoedBrabant 2; Het bestuur van ZorgGoedBrabant 2 is in stemverhouding paritair samengesteld uit het bestuur van BrabantWonen en BrabantZorg; De Raad van Commissarissen is op basis van de statuten samengesteld uit drie leden die afkomstig zijn vanuit de Raad van Commissarissen van BrabantWonen en drie leden die afkomstig zijn vanuit de Raad van Toezicht van BrabantZorg; De Raad van Commissarissen ziet toe op de financiële continuïteit, de rechtvaardigheid van de uitgaven (de legitimiteit), het maatschappelijk presteren, de governancestructuur, een aantal gedragsaspecten (integriteit), en het functioneren van het bestuur; 6

8 De uitvoerende werkzaamheden van ZorgGoedBrabant 2 worden verricht door werknemers van voornamelijk BrabantWonen; De Raad van Commissarissen en de Raad van Bestuur vinden goed ondernemingsbestuur (good corporate governance) van groot belang. De ambities, positionering en rolopvatting van de AedesCode en Governancecode Woningcorporaties worden onderschreven en er wordt naar gehandeld, ondanks het feit dat deze voor ZorgGoedBrabant 2 (geen toegelaten instelling) niet zijn ondertekend; Het toetsingskader van ZorgGoedBrabant 2 bestaat uit onder andere een reglement voor de Raad van Commissarissen, een bestuursreglement, een statuut investeringen en verbindingen, een financieel statuut, een integriteitsbeleid met klokkenluidersregeling, een klachtenreglement, inkoop- en aanbestedingsbeleid, een portfoliostrategie en Financieel Meerjaren Plan, een activiteitenbegroting en kwartaalrapportages; ZorgGoedBrabant 2 heeft diverse overeenkomsten gesloten, zoals een samenwerkingsovereenkomst, een dienstverleningsovereenkomst, een raamovereenkomst intramuraal vastgoed en individuele huurovereenkomsten intramuraal vastgoed; Een onafhankelijke accountant verricht extern toezicht. Hij is aangesteld door de Raad van Commissarissen; Binnen ZorgGoedBrabant 2 kennen wij een systeem van risicobeheersing; de belangrijkste risico s verantwoord we in de risicoparagraaf die in alle rapportages binnen de Planning & Control-cyclus terugkomen. Voor een uitgebreidere beschrijving van de governancestructuur en de bijbehorende documenten verwijzen wij naar onze website De Raad van Bestuur In statuten, reglementen en overeenkomsten staat hoe de bestuursorganen zijn ingericht. De algemeen directeur van BrabantWonen en de leden Raad van Bestuur van BrabantZorg vormen gezamenlijk de Raad van Bestuur (hierna het bestuur ) van ZorgGoedBrabant 2. In het jaar 2013 waren dit: de heer ir. H.M.H. Windmüller (1959), algemeen directeur van BrabantWonen; de heer drs. F.H. van de Werfhorst (1953), voorzitter Raad van Bestuur BrabantZorg; de heer drs. A.C.M. van Osch (1955), lid Raad van Bestuur BrabantZorg; mevrouw drs. W.J.C.M. de Jong (1956), lid Raad van Bestuur BrabantZorg. De nevenfuncties van bestuur, die relevant zijn voor de uitoefening van hun bestuurstaak, hebben we opgenomen in de jaarverslagen van BrabantWonen en BrabantZorg. De taakverdeling binnen het bestuur staat in het Bestuursreglement van ZorgGoedBrabant 2. Samenwerken met belanghouders Zowel BrabantWonen als BrabantZorg hebben belanghouders benoemd. Deze formele belanghouders zijn ook belanghouders van ZorgGoedBrabant 2. De contacten met belanghouders en hun beïnvloeding lopen via BrabantWonen en BrabantZorg. Voor een overzicht van de formele belanghouders verwijzen wij naar bijlage 1 7

9 1.2 Verslag Raad van Bestuur Scheiden van wonen en zorg Een belangrijk thema dat ons bezighoudt is scheiden van wonen en zorg. Per 2013 is het scheiden van wonen en zorg gestart. Hiermee bedoelen we het apart financieren van wonen en zorg. De cliënt betaalt zelf voor het wonen via huur of koop. De financiering van de zorg is geregeld via de zorgverzekeringswet, Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en (eventueel) via eigen middelen. De gedachte is dat bewoners van verzorgings- en verpleeghuizen hierdoor meer keuzevrijheid krijgen. Ook vergroten we zo de diversiteit in wonen. Zorgwonen Sinds 1 januari 2013 komen Zorgzwaartepakket 1 en 2 (ZZP) niet meer in aanmerking voor zorg mét verblijf. Vanaf 2014 komt daar ZZP 3 bij en in 2016 ZZP 4 (gedeeltelijk). BrabantZorg heeft hierdoor te maken met de reductie van verzorgingshuiszorg. Daarom hebben we een krimpscenario opgesteld. Dit scenario loopt tot en met Als vervanging voor het verdwijnen van verzorgingshuiszorg heeft ZorgGoedBrabant 2 samen met BrabantZorg het Zorgwonen ontwikkeld. Wonen met zorg binnen de geborgenheid van een zorglocatie met: 24-uurs aanwezigheid van de zorg; alle faciliteiten om aan sociale activiteiten mee te doen; gezonde en gevarieerde voeding; ondersteunende diensten in huis. De kosten voor deze verzorgde woningopzet betaalt de klant via huur en servicekosten, een basisarrangement en locatie specifieke arrangementen. De verlening van zorg gaat via de extramurale zorgindicatie. Sinds de tweede helft van 2013 is het Zorgwonen gestart op de locaties Atrium in Veghel, Odendael in St. Oedenrode, Sint Petrus in Boekel en Compostella in Zeeland. Binnen de nieuwbouw van Simeonshof in Erp passen we het Zorgwonen toe in de losstaande woonblokken, die sinds juni 2013 zijn opgeleverd. Ook in s-hertogenbosch passen we het Zorgwonen toe, op de locaties Noorderkroon en Nieuwehagen. In 2014 bieden we het concept ook aan op de locaties Sint Jan in Uden en Sint Antonius in Volkel. Doorontwikkelen Het ontwikkelen en implementeren van het Zorgwonen heeft in de eerste helft van 2013 veel inzet van beide moeders (BrabantZorg en BrabantWonen) gevergd. In onze visie zijn de klant en de klantvraag niet veranderd. Alleen het financiële stelsel rondom de klant is gewijzigd. Om aan te sluiten bij deze gedachtegang zijn de huisvesting-, verblijfen zorgproducten in detail uitgewerkt. De komende periode staat in het teken van verdere verdieping rondom het Zorgwonen. Hierbij besteden we aandacht aan: Positionering Zorgwonen in het woningaanbod voor ouderen in de regio. Om het Zorgwonen een plaats in woningaanbod voor ouderen in het verzorgingsgebied van BrabantZorg te geven is afstemming met de regionale corporaties essentieel. Zeker in de gebieden waar BrabantWonen niet de woningcorporatie van het omliggende woningaanbod is. Huurders van andere corporaties maken gebruik van de faciliteiten van BrabantZorg en ZorgGoedBrabant 2. 8

10 Marketing Zorgwonen; Afstemming administratieve en werkprocessen tussen ZorgGoedBrabant 2, BrabantZorg, BrabantWonen. 1.3 Verslag van de Raad van Commissarissen Elk jaar leggen wij als Raad van Commissarissen (RvC) verantwoording af hoe we intern toezicht houden bij ZorgGoedBrabant 2. Intern toezicht De RvC is het intern toezichthoudend orgaan bij ZorgGoedBrabant 2. Als RvC houden wij toezicht op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken binnen ZorgGoedBrabant 2. Het beleid van het bestuur toetsen wij aan wet- en regelgeving. Verder toetsen wij de inzet en het gevoerde beleid van het bestuur aan meer specifieke door het bestuur vastgestelde en door ons goedgekeurde beleids- en financiële kaders. ZorgGoedBrabant 2 is geen toegelaten instelling. Voor zover ZorgGoedBrabant 2 geen eigen specifieke reglementen en procedures kent, volgen wij die van ZorgGoedBrabant of BrabantWonen. Het toetsingskader bestaat uit onder meer: de statuten en reglementen; beleidsdocumenten (zoals de portfoliostrategie); de activiteitenbegroting; het financieel meerjarenplan. In onze rol als toezichthouder: kijken wij naar de omvang van het vermogen (de financiële continuïteit); toetsen we de rechtmatigheid van de uitgaven (de legitimiteit) en het functioneren van het bestuur; treden wij op als klankbord en adviseur voor het bestuur. Als basis voor het eigen functioneren en de relaties met het bestuur maken wij gebruik van een reglement. Dit is een aanvulling op de statuten van de stichting. Samenstelling Raad van Commissarissen De RvC bestaat uit zes leden. Elk lid is voor een periode van vier jaar benoemd en kan maximaal twee perioden zitting hebben in de RvC. De RvC samengesteld uit drie leden uit de RvC van BrabantWonen en drie leden die afkomstig zijn vanuit de Raad van Toezicht van BrabantZorg. Dit is statutair bepaald. De samenstelling van de RvC van ZorgGoedBrabant 2 is gelijk aan die van ZorgGoedBrabant. 9

11 De samenstelling van de RvC ziet er als volgt uit: Naam (leeftijd op ) Functie in RvC (Neven)functies Lid RvC vanaf Voordracht* Dhr. ir. D.J. Noy (55 jaar) Voorzitter - Directeur adviesbureau Atriensis BV - Lid Raad van Toezicht BrabantZorg - Voorzitter Raad van Commissarissen ZorgGoedBrabant 2 - Bestuurslid coöperatieve vereniging Energie Uden 2007 RvT BZ Dhr. W.T.G. Bens MBA (53 jaar) Vicevoorzitter - Directievoorzitter Rabobank Tilburg e.o. (tot 1 maart 2012 Directievoorzitter Rabobank Uden/Veghel) - Voorzitter Raad van Commissarissen BrabantWonen (tot mei 2014) - Vice-voorzitter Raad van Commissarissen ZorgGoedBrabant 2 (tot mei 2014) 2006 RvC BW Dhr. drs.ing. R.W.M. Rottier (60 jaar) Mevr. dr. M.J.M. Adriaansen (58 jaar) Dhr. prof.dr. E. Piëst (54 jaar) Dhr. ing. J.C.J. Reijers (63 jaar) Lid - Zelfstandig adviseur en procesmanager Dubbel-R advisering - Lid Raad van Commissarissen BrabantWonen (tot november 2014) - Lid Raad van Commissarissen ZorgGoedBrabant 2 (tot november 2014) - Voorzitter Raad van Toezicht Jeugdtheater Artemis - Lid Raad van Toezicht Bibliotheek De Meierij (per januari 2014) Lid - Lector van het lectoraat Langdurige zorg van de Han - Hoofdredacteur Tijdschrift voor Verpleegkundigen (TVZ) - Lid Raad van Toezicht BrabantZorg (tot januari 2014) - Lid Raad van Commissarissen ZorgGoedBrabant 2 (tot januari 2014) - Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Leerstation Zorg Lid - Parttime hoogleraar ondernemingsstrategie Universiteit van Amsterdam - Chief Executive Officer Acatris - Voorzitter Raad van Toezicht BrabantZorg - Lid Raad van Commissarissen ZorgGoedBrabant 2 - Voorzitter Raad van Commissarissen Bakker Beheermaatschappij - Voorzitter Raad van Commissarissen Lamboo Medical - Voorzitter Raad van Commissarissen Wireless Value Lid - Directeur Li.Re Holding BV - Directeur Rehoma BV - Lid Raad van Commissarissen BrabantWonen - Lid Raad van Commissarissen ZorgGoedBrabant Huurdersorganisatie BW 2008 Huurdersorganisatie BZ 2006 RvT BZ 2008 RvC BW 10

12 Mevr. drs. A.E. Spreen (55 jaar) Lid - Directeur Zorg & Wonen Stichting Philadelphia Zorg - Lid Raad van Toezicht BrabantZorg (per januari 2014) - Lid Raad van Commissarissen ZorgGoedBrabant 2 (per januari 2014) 2014 Huurdersorganisatie BZ Dhr. R.P. Prins (63 jaar) * BZ = BrabantZorg, BW = BrabantWonen Lid - Voormalig directievoorzitter Organon BioSciences Nederland BV - Vicevoorzitter Raad van Commissarissen BrabantWonen en per mei 2014 voorzitter - Lid Raad van Commissarissen ZorgGoedBrabant 2 (per mei 2014) - Voorzitter Raad van Commissarissen NV Noordelijke Ontwikkelings- Maatschappij (NOM) - Voorzitter Raad van Toezicht ROC de Leijgraaf - Voorzitter RvC BioConnection 2014 RvC BW 11

13 In 2013 hebben we nadere afspraken gemaakt over het rooster van aftreden. Om de continuïteit van het toezicht te bewaken, wilden we voorkomen dat een groot aantal leden ineens zou aftreden in Daarom blijven de heren Noy en Piëst langer lid van de RvC. Het rooster van aftreden hebben we als volgt vastgesteld: Naam Dhr. ir. D.J. Noy Aftredend Dhr. W.T.G. Bens MBA Dhr. drs.ing. R.W.M. Rottier Mevr. dr. M.J.M. Adriaansen Aftredend Aftredend Aftredend Dhr. prof.dr. E. Piëst Aftredend Dhr. ing. J.C.J. Reijers Aftredend Mevr. drs. A.E. Spreen Dhr. R.P. Prins Wij zijn van mening dat er voldoende relevante deskundigheid in de RvC is vertegenwoordigd om goed en onafhankelijk toezicht op het bestuur te kunnen uitoefenen. Aftredend en herbenoembaar Aftredend Alle commissarissen die vanuit de Raad van Toezicht van BrabantZorg zijn aangesteld, zijn lid van de NVTZ (Nederlandse Vereniging van Toezichthouders in Zorginstellingen). Alle commissarissen die vanuit de Raad van Commissarissen van BrabantWonen zijn aangesteld, zijn lid van de VTW (Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties). Kerncommissies We hebben geen remuneratiecommissie ingesteld, omdat de bezoldiging van de bestuurders plaatsvindt bij BrabantWonen dan wel BrabantZorg. In die zin vervult de Raad niet de rol van werkgever. Ook kennen wij geen auditcommissie. De jaarlijkse bespreking van de cijfers vindt plaats in gezamenlijkheid met de externe onafhankelijke accountant en het bestuur. Bijeenkomsten Wij zijn als RvC is in het verslagjaar vier keer bijeen geweest. Deze vergaderingen vonden verspreid over het jaar plaats, te weten in februari, juni, september en november Voorafgaand aan iedere vergadering hebben vertegenwoordigers van het bestuur (de heer Windmüller en de heer Van Osch) een vooroverleg gehad met de 12

14 voorzitter. Naar aanleiding van dit gesprek werd de agenda definitief samengesteld. Het bestuur was aanwezig bij de vergaderingen van de RvC. Besluiten en informatie Als RvC nemen we besluiten door documenten vast te stellen of door goedkeuring te verlenen aan bestuursbesluiten. Onze belangrijkste besluiten van 2013 op een rij: Besluiten Raad van Commissarissen Decharge bestuur voor verslagjaar 2012; Vaststelling jaarverslag 2012 RvC ZorgGoedBrabant 2; Vaststelling verslag zelfevaluatie d.d. 16 september 2013; Vaststelling notulen vergaderingen RvC; Honorering RvC. Goedkeuring bestuursbesluiten Vaststelling herijkt Statuut investeringen en verbindingen ZorgGoedBrabant 2; Vaststelling herijkt Financieel statuut ZorgGoedBrabant 2; Vaststelling jaarverslag 2012; Vaststelling activiteitenbegroting 2014 ZorgGoedBrabant 2; Vaststelling Portfoliostrategie 2013 BrabantZorg en ZorgGoedBrabant (2); Vaststelling Financiële Meerjarenplanning 2014 ZorgGoedBrabant 2; Afrekening exploitatielasten ZorgGoedBrabant Naast actuele ontwikkelingen hebben we tijdens vergaderingen stilgestaan bij: Accountantsverslag; Kwartaalrapportages; Presentaties Scheiden van wonen en zorg en Zorgwonen ; Financieel Meerjaren Plan vastgoed BrabantZorg. Onafhankelijke accountant Conform ons reglement en protocol accountant hebben wij een accountant: PricewaterhouseCoopers Accountants N.V. De RvC heeft de accountant opdracht verleend om de jaarstukken te onderzoeken en daarover een accountantsverslag uit te brengen. In de vergadering van de Raad op 12 juni 2013 hebben wij, in aanwezigheid van het bestuur, het accountantsverslag over 2012 inclusief de aanbevelingen met de accountant besproken. Zelfevaluatie Eens per jaar vindt er een zelfevaluatie plaats. In 2013 was dit op 16 september. Uit deze evaluatie kwam onder andere naar voren dat: de Raad content is met de verbeterde, meer transparante verslaglegging; we scherp moeten blijven op het in control zijn; de informatieverschaffing vanuit het bestuur en de organisatie is hierbij essentieel. We hebben hiertoe verbeteringen in de afgelopen periode ervaren; de verhoudingen onderling en met het bestuur goed zijn; we goed zijn geïnformeerd over actuele thema s en strategische kwesties, zoals het scheiden van wonen en zorg. Leningen of garanties en tegenstrijdig belang 13

15 ZorgGoedBrabant 2 verstrekt geen leningen of garanties aan de leden van de RvC en het bestuur. Verder hebben in het boekjaar 2013 geen transacties plaatsgevonden met tegenstrijdig belang aangaande het bestuur dan wel de RvC. Bezoldiging Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen Moederorganisaties BrabantWonen en BrabantZorg zorgen voor de bezoldiging van de leden van de Raad van Bestuur. Bij ZorgGoedBrabant 2 zorgt de stichting zelf voor de honorering van de werkzaamheden van de commissarissen. BrabantWonen en BrabantZorg kennen geen (aanvullende) vergoedingen aan de leden van de RvC toe. In 2013 was de bezoldiging voor de RvC als volgt: voor de voorzitter; voor de leden. Deze bezoldiging is onafhankelijk van de financiële prestaties van ZorgGoedBrabant 2 en is getoetst aan de Wet Normering Topinkomens. Vanaf het vierde kwartaal van 2013 is de honorering aangepast. Dat betekent dat de volgende vergoedingen vanaf 1 oktober 2013 van kracht zijn: 2.443,75 voor de voorzitter; 2.125,00 voor de leden. Oss, 24 februari 2014 Ir. D.J. Noy, voorzitter Raad van Commissarissen van ZorgGoedBrabant Verklaringen Bestuursverklaring De Raad van Bestuur van ZorgGoedBrabant 2 verklaart dat zij, ook in het verslagjaar 2013, de relevante wet- en regelgeving heeft nageleefd en dat de interne risicobeheersing- en controlesystemen effectief zijn. De Raad van Bestuur, Ir. H.M.H. Windmüller Drs. F.H. van de Werfhorst Drs. A.C.M van Osch Mevr. Drs. W.J.C.M de Jong Goedkeurende verklaring Raad van Commissarissen De Raad van Bestuur van ZorgGoedBrabant 2 heeft de jaarrekening en het jaarverslag over 2013 opgemaakt en vastgesteld. De jaarrekening omvat een kort verslag, de winsten verliesrekening, de balans en de daarbij behorende toelichting. Deze jaarrekening 2013 is door PricewaterhouseCoopers Accountants N.V., gecontroleerd en goedgekeurd, zoals blijkt uit de controleverklaring die u in de overige gegevens bij de jaarrekening aantreft. 14

16 De Raad van Commissarissen verleent goedkeuring aan dit jaarverslag en bijbehorende jaarrekening en verleent decharge aan de Raad van Bestuur voor het gevoerde beleid in het verslagjaar. Ir. D.J. Noy, voorzitter Raad van Commissarissen van ZorgGoedBrabant 2 15

17 Hoofdstuk 2: Volkshuisvestingsverslag 16

18 2 Voldoende, kwalitatief goede en betaalbare woningen 2.1 Inleiding Wonen ligt het dichtst bij onze kerntaak. ZorgGoedBrabant 2 is ontwikkelaar, bouwer en beheerder van voornamelijk intramuraal vastgoed. De focus van de werkzaamheden ligt op het beheer en de (her)ontwikkeling van intramuraal vastgoed. BrabantWonen verzorgt alle klant-, vastgoed- en organisatiegebonden activiteiten voor ZorgGoedBrabant Typering woningvoorraad Binnen ZorgGoedBrabant 2 kennen we drie typen zorgvastgoed: verzorgingshuisplaatsen (ná extramuralisering: Zorgwonen), verpleeghuisplaatsen en Dagzorg. Verzorgingshuisplaatsen Hieronder verstaan we de intramurale plaatsen voor bewoners met een ZorgZwaartePakket-indicatie (ZZP) 1 t/m 3 en 4(gedeeltelijk). In 2013 zijn we als gevolg van het scheiden van Wonen en Zorg gestart met de extramuralisering van verzorgingshuisplaatsen. Dit krijgt in 2014 een vervolg. Dit zogenaamde Zorgwonen bieden we dan aan in de locaties: Compostella, Zeeland; Sint Petrus, Boekel; AAtrium, Veghel; Odendael, Sint Oedenrode; Simeonshof, Erp; Noorderkroon, s-hertogenbosch; Nieuwehagen, s-hertogenbosch. Verpleeghuisplaatsen Ook dit zijn intramurale plaatsen, nu voor de ZZP s 4(gedeeltelijk) en 5 tot en met 8. Daarnaast kennen we tijdelijk verblijf(revalidatie): ZZP 9 en palliatieve zorg (ZZP 10). Dagzorg Mensen die in zekere mate de regie over hun leven verloren zijn, vangen we in de Dagzorg op (circa 365 plaatsen). Zij krijgen een volledig dagprogramma aangeboden. Zij blijven in de eigen woning wonen. 17

19 Onderstaande tabel geeft een overzicht van de 14 locaties die behoren tot ZorgGoedBrabant 2. In de tabel staat hoeveel en welke plaatsen we per locatie aanbieden: Verzorgings- Verpleeg- Zorg- Revalidatie Plaats Locatie huisplaatsen huisplaatsen woningen Sint Petrus Boekel Simeonshof Erp Odendael St.Oedenrode Sint Jan Uden AAtrium Veghel St. Joachim en Anna Veghel De Watersteeg 160 Veghel St. Antonius 38 Volkel Compostella Zeeland Nieuwehagen s-hertogenbosch Noorderkroon s-hertogenbosch De Lindeboom 47 Ammerzoden Het Zonnelied Ammerzoden Muzerijk 32 Uden Hotel BrabantZorg (Watersteeg) 48 Veghel Totaal Bron: Handmatig Peildatum: Woningvoorraad overige Daarnaast verhuren we delen van de zorglocaties rechtstreeks aan derden. Het gaat hierbij om: Locatie AAtrium Veghel Sint Petrus Boekel Verhuur 10 appartementen + gemeenschappelijke ruimten aan GGZ Gezondheidscentrum Odendael Sint Oedenrode Gezondheidscentrum+ gemeenschapscentrum (ODC) + 6 plaatsen aan gehandicaptenzorg Noorderkroon s- Hertogenbosch 2 groepswoningen (12 plaatsen) aan Cello In de locatie Odendael betaalt de gemeente Sint Oedenrode (aan ZorgGoedBrabant) huur en een deel van de exploitatielasten van het Ontmoeting- & Diensten Centrum (verder ODC). Dit zit deels in specifiek gehuurde ruimtes voor maatschappelijke partijen waarvoor de gemeente een huisvestingsplicht heeft, én deels in het gebruik van gemeenschappelijke ruimtes, zoals restaurant, zaal e.d. Wovesto betaalt een bijdrage in de kapitaals- en exploitatielasten voor het ODC. Hierdoor kunnen huurders van Wovesto uit naast gelegen panden tegen intramurale tarieven gebruik maken van de faciliteiten van het ODC. Met het betalen van deze bijdrage, kan Wovesto tevens gebruik maken van (vergader)ruimtes van het ODC. Op een aantal locaties exploiteert ZorgGoedBrabant 2 zorgcomplexen die geen eigendom zijn van ZorgGoedBrabant 2 maar die BrabantZorg huurt. Voor deze locaties verricht 18

20 BrabantWonen onderhoudswerkzaamheden. Hieronder staat een overzicht met deze locaties: Locatie Verzorgingshuisplaatsen Verpleeghuis plaatsen t Geerke Den Bosch 18 De Leyenstein Kerkdriel De Wielewaal Zaltbommel Totaal In Erp hebben we tegenover de locatie Simeonshof een pand in bezit, die we inzetten voor dagverzorging. 2.3 Woningmarkt ZorgGoedBrabant 2 heeft intramurale plaatsen en sinds 2013 ook zorgwoningen. Bij de intramurale plaatsen is er geen directe relatie tussen de woningmarkt en ontwikkelingen daarop met de bezetting van de intramurale zorgplaatsen. Scheiden van Wonen en Zorg Sinds 1 januari 2013 komen ZZP 1 en 2 niet meer in aanmerking voor zorg mét verblijf. Vanaf 2014 komt daar ZZP 3 bij en in 2016 ZZP 4 (gedeeltelijk). BrabantZorg heeft te maken met de reductie van verzorgingshuiszorg. Hiervoor hebben we een krimpscenario opgesteld. Dit scenario loopt tot en met Voor de afbouw van verzorgingshuiszorg proberen we per jaar een streefgetal te halen. Het behalen van dit streefgetal was in 2013 van twee zaken afhankelijk: het moment waarop de locaties het zorgwonen gingen aanbieden en de mutatiegraad binnen deze complexen. Als vervanging van het verdwijnen van verzorgingshuiszorg hebben ZorgGoedBrabant 2 en BrabantZorg een nieuw product ontwikkeld: het Zorgwonen. Wonen met zorg binnen de geborgenheid van een zorglocatie met: 24-uurs aanwezigheid van de zorg, alle faciliteiten om aan sociale activiteiten mee te doen, gezonde & gevarieerde voeding, ondersteunende diensten in huis. Huurders betalen voor deze verzorgde woningopzet via de huur & servicekosten, een basisarrangement en specifieke arrangementen per locatie. De verlening van zorg gaat via de extramurale zorgindicatie. Zoals we hebben aangegeven in hoofdstuk 2.2 zijn we in 2013 gestart met het Zorgwonen op een aantal locaties. In lijn met het krimpscenario bieden we vanaf 2014 op meerdere locaties het Zorgwonen aan. Portfoliostrategie Op basis van de portfoliostrategie van 2011 zijn alle capaciteitsverschuivingen uitgezet in een planning voor de periode Hierin zijn de (veronderstelde) 19

21 nieuwbouwplannen, ombouwplannen en afbouw (scheiden wonen en zorg) verwerkt. Naast alle 'harde' plannen hebben we ook 'zachte' plannen opgenomen die aansluiten bij de groeiende vraag naar psychogeriatrische zorg. Eind 2012 hebben we besloten om de portfoliostrategie te herijken op grond van de veranderde regelgeving in de zorg (het extramuraliseren van ZorgZwaartePakket 1 t/m 3 en 4 gedeeltelijk). 2.4 Kwalitatief goede woningen Duurzaamheid en energie De thema s duurzaamheid en energie nemen aan gewicht toe in de strategie, het beleid en de bedrijfsvoering van ZorgGoedBrabant 2. Daarvoor zijn verschillende redenen te noemen zoals: energiesschaarste is op de lange termijn een risico voor de exploitatie van ZorgGoedBrabant 2, als wij nu niets doen. De urgentie om daarop in te spelen is groot; de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energie gaan steeds sneller en de maatschappelijke en economische druk op het onderwerp neemt toe; de thema s energie en duurzaamheid bieden velerlei kansen, zoals het verbeteren van het imago, die wij graag willen benutten. Naast deze bedrijfseconomische redenen hebben wij ook oog en aandacht voor de positieve effecten van ons beleid voor: het beperken van de woonlasten van onze klanten; de beperking van de CO2 uitstoot; het verbeteren van het binnenklimaat van woningen maakt de woonomgeving gezonder en geeft meer comfort. Beide elementen zijn belangrijke woonwensen van klanten, zeker als het gaat om de doelgroep ouderen. Concrete resultaten in 2013 op het gebied van duurzaamheid en energie zijn: In 2012 zijn de voorbereidingen gestart voor het plaatsen van Canfill-filters in de luchtbehandelingskasten. In 2013 zijn de werkzaamheden uitgevoerd. Deze filters verhogen de luchtkwaliteit en geven minder weerstand in motoren, waardoor deze minder kracht nodig hebben en dus energiezuiniger zijn; Bij de locatie Muzerijk en Simeonshof is Warmte-Koude-Opslag (WKO) toegepast; In samenwerking met de huurder is het project Groen, Groener, Groenst opgestart waarbij gekeken wordt naar de toepasbaarheid van zonnepanelen voor de opwekking van groene stroom. Bij de locatie Muzerijk zijn zonnepanelen geplaatst. Onderhoud BrabantWonen voert namens ZorgGoedBrabant 2 het technisch beheer uit van de zorgen verpleeglocaties. Het dagelijks beheer en toezicht verzorgt de vestiging Maatschappelijk Vastgoed, ondersteund door de huismeesters. ZorgGoedBrabant 2 wil een goede woonkwaliteit bieden. Hiervoor spreken we Service Level Agreements (SLA s) af met onze huurders. Daarin staan bijvoorbeeld de betreffende onderhoudselementen benoemd en is het kwaliteitsniveau van de afhandeling vastgelegd. 20

22 In de volgende paragrafen belichten we achtereenvolgens de belangrijkste ontwikkelingen en omvangrijke onderhoudswerkzaamheden in 2013: Dagelijks onderhoud; Preventief/ contractonderhoud; Groot onderhoud; Verbeteringen. Dagelijks onderhoud In het dagelijks onderhoud maken we onderscheid tussen reparatieverzoeken, mutatieonderhoud en huurderonderhoud. Reparatieverzoeken Dit is correctief onderhoud dat we op verzoek van de huurder uitvoeren, nadat deze een reparatieverzoek doet. In 2013 bedroeg het aantal via BrabantWonen geregistreerde reparatieverzoeken en deze zijn afgewerkt binnen de gestelde urgentietermijnen. Deze urgentietermijnen zijn gerelateerd aan locatie en te repareren element. Een lekkende waterleiding heeft bijvoorbeeld een andere urgentie dan een lekkende dakgoot, terwijl levertijden van een fabriek grotendeels de afhandelingstermijn van een te vernieuwen aanrechtblok bepalen. In 2012 bedroeg het aantal via BrabantWonen geregistreerde reparatieverzoeken Mutatieonderhoud Dit is onderhoud dat voortkomt uit gebreken die we constateren bij het leegkomen van de zorgkamer nadat de huur is opgezegd. BrabantWonen voert de werkzaamheden, afhankelijk van de oorzaak, voor rekening van ZorgGoedBrabant 2 of van de vertrokken bewoner uit. Binnen de locaties verricht de vestiging Maatschappelijk Vastgoed in opdracht van BrabantZorg de twee volgende bijzondere activiteiten: met behulp van een checklist keuren van een vrijgekomen zorgkamer; opknappen van de vrijgekomen zorgkamer. Het opknappen van een zorgkamer betekent in veel gevallen dat, naast een aantal kleine reparaties, ook wanden en plafonds gewit worden. In onderstaande tabel staat het aantal mutaties en de mutatiegraad in 2013 van kamers per locatie weergegeven, voor zover relevant voor de vestiging Maatschappelijk Vastgoed. In totaal zijn er 358 mutaties geweest binnen ZorgGoedBrabant 2. Het aantal mutaties in 2012 was 303. De percentages van de mutatiegraad zijn in 2013 berekend op basis van het aantal mutaties gedeeld op het aantal verzorgings- en verpleeghuisplaatsen. 21

23 Bron: Handmatig Peildatum: De doorlooptijd van een leegstaande kamer is in ,9 dagen. Het gestelde doel was een maximale doorlooptijd van 7,8 dagen. In 2012 was de doorlooptijd 9,5 dagen. Hieronder staat een tabel met de doorlooptijd per locatie. Zoals zichtbaar in de tabel hebben we het doel niet behaald. Er is wel een verbetering te zien ten opzichte van In 2014 maken we strakkere afspraken om het gestelde doel in doorlooptijd te behalen. Bron: Handmatig Peildatum: Huurderonderhoud Voor het intramuraal vastgoed hebben we afspraken gemaakt over huurderonderhoud. Dat voeren wij uit voor BrabantZorg, tegen een vaste vergoeding van BrabantZorg. Wij bieden een uitgebreid servicepakket aan. Hierin verrichten wij niet alleen service aan alle bouwgerelateerde onderdelen, maar ook aan een aantal zorg of huurder gerelateerde onderdelen. Zo hebben wij onderhoudscontracten afgesloten voor bijvoorbeeld zorgalarmering, groot keukenapparatuur en telefooncentrales. Daarnaast hebben wij werkafspraken over de inzet van huismeesters van BrabantZorg. De huismeesters staan op de payroll bij BrabantZorg. Met ingang van 2013 is afgesproken dat omtrent de huismeesters geen verrekening meer zal plaatsvinden tussen BrabantZorg en ZorgGoedBrabant 2. Preventief/ contractonderhoud 22

24 Preventief onderhoud voorkomt storingen aan technische installaties en het waarborgt de veiligheid. In 2013 hebben wij vervolgstappen gezet in de onderhoudscontracten op dit onderdeel voor het professionaliseren van het beheer. In 2013 hebben wij onder andere de volgende preventieve onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd bij diverse locaties: We hebben onze elektrotechnische installaties geïnventariseerd om de voorbereidingen te starten voor het afsluiten van een onderhoudscontract voor de elektrotechnische installaties. Buitenschilderwerk Ter voorkoming van houtrot en vanuit esthetisch oogpunt schilderen we het vastgoed van ZorgGoedBrabant 2, conform de systematiek van BrabantWonen, één maal in de vijf jaar. In 2013 is het buitenschilderwerk voor de locatie Sint Petrus en het herstel van houtrot, reinigen van jaloezieën en groot buitenschilderwerk van de locatie Odendael uitgesteld en gepland voor uitvoering in Binnenschilderwerk In 2013 hebben we geen correctief binnenschilderwerk uitgevoerd. Groot onderhoud De opgevoerde projecten zijn werkzaamheden die niet kunnen wachten op clustering van een verbouwingsactiviteit. In 2013 hebben we onder andere de volgende werkzaamheden uitgevoerd: In de locatie Aatrium hebben we de hydraulische lift vervangen door een elektrische lift, wat tevens energiebesparing oplevert; In de locaties Aatrium en Sint Antonius hebben we als gevolg van stormschade op beide locaties de luifels vervangen; In de locaties Sint Joachim en Anna, De Watersteeg en Odendael hebben we de DECT-toestellen vervangen. De bestaande toestellen waren verouderd en werden technisch niet meer ondersteund; In de locatie Watersteeg hebben we de carrouseldeur van de hoofdentree vervangen door schuifdeuren met sluisfunctie. Het vervangen van de zonwering doeken in de locatie Compostella en de renovatie van de toiletgroep in het restaurant op de begane grond in de locatie Sint Anthonius voeren we naar alle waarschijnlijkheid in 2014 uit. Daarnaast hebben we diverse werkzaamheden in combinatie met verbeteringsprojecten uitgevoerd. Hierbij zochten we telkens naar een reële verdeling van de kosten in relatie tot de standaard exploitatietermijn van het bouwkundige onderdeel. Verbeteringen In 2013 hebben we verbeteringen uitgevoerd om de woon- en leefkwaliteit van de cliënten en huurders op een goed peil te houden en de bedrijfsvoering van BrabantZorg adequaat, veilig en efficiënt te kunnen laten verlopen. In 2013 onder andere: Op de teamposten van de locatie Noorderkroon hebben we koeling aangebracht; 23

25 In de locatie Nieuwehagen hebben we in de 2 e huiskamer van de PG-afdeling biodynamische verlichting aangebracht voor een verbeterd dagritme van cliënten. Onderzoeken: Brandveiligheidsonderzoek zorg- en verpleeglocaties Alle locaties van ZorgGoedBrabant 2 moeten voldoen aan wettelijke brandveiligheidseisen uit het bouwbesluit en gebruikersbesluit. Het verzorgingsgebied van ZorgGoedBrabant 2 bestrijkt verschillende gemeenten met elk hun eigen specifieke aanpak en prioritering op het gebied van inspectie, handhaving en preventie. Het is wenselijk dat de brandweer, BrabantZorg en BrabantWonen de brandveiligheid integraal benaderen en up-to-date houden. Dat is efficiënt en effectief. In 2013 hebben wij voor ZorgGoedBrabant 2 op 14 locaties een brandscan uitgevoerd. In 2014 gaan wij verder met de beoordeling van de uitkomst van de brandscans. We stellen op basis van geconstateerde knelpunten, prioritering en de feitelijke brandveiligheidsrisico s een plan van aanpak op, in afstemming met maatregelen vanuit het portfoliobeleid. In samenwerking met gemeente, brandweer en BrabantZorg bepalen wij de uiteindelijke maatregelen. Het bestuur van ZorgGoedBrabant 2 krijgt deze maatregelen in een concreet integraal uitvoeringsplan ter beoordeling voorgelegd. Parallel hieraan werken we aan een convenant met de regionale brandweer, de gemeenten in onze regio en BrabantZorg. Subsidieaanvragen We hebben voor een aantal locaties voor extramuraal wonen in 2011 subsidieaanvragen gedaan voor de zogenaamde Zorginfrastructuur regeling (beleidsregel NZa CA340). Deze aanvragen werden in 2012 goedgekeurd. Deze middelen besteden we onder meer aan zorginfrastructuur in de woningen van nieuwbouw Simeonshof. Technisch kwaliteitsbeleid In 2012 is het Programma Van Eisen voor intramurale capaciteit van BrabantZorg ingevoegd in het handboek Technisch Kwaliteitsbeleid van BrabantWonen. Gezien de wijzigingen in de zorg, zal deze volledig moeten worden herzien. In het eerste kwartaal van 2014 verwachten wij deze gereed te hebben. Sloop ZorgGoedBrabant 2 heeft in 2013 geen sloop verricht. 2.5 Voldoende passende woningen Woonruimteverdeling voor zorgkamers Gezamenlijk met de woningzoekende en op basis van de gestelde indicatie door het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) bepalen wij of de klant in aanmerking komt voor een kamer in een locatie. Indien de woningzoekende daarvoor in aanmerking komt, regelt BrabantZorg de plaatsing zodra een zorgkamer leegkomt. Nieuwbouw Hiervoor verwijzen wij u naar paragraaf 3.3 in dit verslag. 24

26 Aan- en verkoop In 2013 is door ZorgGoedBrabant 2 geen bestaand bezit verkocht en geen bezit aangekocht. 2.6 Tevreden klanten Overleg met cliënten, gemeenten en partners Cliëntenraad ZorgGoedBrabant 2 omvat voornamelijk intramuraal vastgoed. Dat betekent dat zij geen zelfstandig wonende huurders huisvest. Medezeggenschap is, conform het beleid van BrabantZorg, geregeld via de (centrale) cliëntenraad. Deze cliëntenraad behartigt de gemeenschappelijke belangen van cliënten. Hierin praten cliënten en vertegenwoordigers van cliënten mee over alle onderwerpen die voor hen van belang zijn. Gemeenten Indien sprake is van de realisatie van nieuwbouw door ZorgGoedBrabant 2 in een bepaalde gemeente, dan hebben we met de betreffende gemeente intensief contact. In 2013 waren dit de gemeenten Veghel en Uden. Partners Naast de overleggen met de gemeenten werken wij met vrijwel alle spelers in het veld samen. Dit doen wij, omdat wij willen ondernemen vanuit het maatschappelijk belang. Daar is samenwerking met gemeenten en andere partners (zoals de plaatselijke corporaties) voor nodig. Door met hen in overleg te gaan wil ZorgGoedBrabant 2 die samenwerking bereiken. In bijlage 1 is daarnaast een overzicht van de belanghouders van ZorgGoedBrabant 2 weergegeven. 25

27 Hoofdstuk 3: Financieel Verslag 26

28 3.1 Financieel beleid en sturing ZorgGoedBrabant2 heeft haar technisch en administratief beheer en haar projectontwikkeling uitbesteed bij BrabantWonen. Om praktische redenen sluit ZorgGoedBrabant2 met betrekking tot haar Planning- & Controlcyclus zoveel als mogelijk aan bij de P&C cyclus van BrabantWonen. Vanuit het strategisch beleidsplan van BrabantZorg, waarin zowel de nieuwbouw- en verbouwbehoefte en de mate waarin we extramuraliseren is bepaald, formuleren wij de benodigde projecten. De toekomstige onderhoudskosten worden door BrabantWonen vanuit het technisch beheer geformuleerd. Vanuit het strategisch beleidsplan van BrabantZorg voortkomende projecten en de reguliere exploitatie bepalen we de daaruit voortvloeiende kasstromen, de financieringsbehoefte en beleggingsmogelijkheden. Deze kasstromen leggen we vast in een financieel meerjarenplan (FMP) en volgen we wekelijks op dag basis (1 e week) en op weekbasis (de daaropvolgende 3 weken). Het laatste bijgestelde FMP van ZorgGoedBrabant2 is in juni 2013 door de RvC van BrabantWonen goedgekeurd. Het FMP is het kader voor het activiteitenplan en jaarbegroting. In het activiteitenplan verwoordt het bestuur de beleidskeuzes en vertaalt deze naar concrete acties en projecten. De projecten beoordelen we bij het voorgelegde bestuursbesluit aan de hand van de kaderstellingen, zoals die zijn vastgelegd in ons Statuut Investeringen en Verbindingen. Projecten die niet passen binnen de vastgestelde en goedgekeurde begroting, leggen we afzonderlijk aan het bestuur ter vaststelling voor. Opdrachten en uitgaven accorderen we vervolgens via de autorisatiematrix, die ook BrabantWonen intern hanteert en waarbinnen per functie de mandaten zijn vastgelegd. Eventueel benodigde (her-)financieringen van ZorgGoedBrabant2 bespreekt de treasurycommissie van BrabantWonen. Dan leggen we een financieringsvoorstel voor aan de bestuurder. In een dergelijk financieringsvoorstel beoordelen we de passendheid ervan. Ook vergelijken we de voorgestelde modaliteiten ten opzichte van de kaderstellingen, zoals vastgelegd in het Financieel Statuut ZorgGoedBrabant2 (Loan to Value, ICR, DSCR). In kwartaalrapportages en besprekingen verantwoordt BrabantWonen zich naar het bestuur van ZorgGoedBrabant2 over de voortgang ten opzichte van de vastgestelde en goedgekeurde begroting. De kwartaalrapportages ontvangt de RvC ter informatie. 3.2 Financiële continuïteit gewaarborgd Om de financiële continuïteit van ZorgGoedBrabant2 ook op lange termijn te waarborgen, hanteren we genormeerde kengetallen, waarmee we in onderlinge samenhang de financiële gezondheid van ZorgGoedBrabant2 bewaken. Deze kengetallen hebben we zowel in de FMP als in de begroting opgenomen. De ontwikkelingen van deze kengetallen bewaken we bij het aangaan van nieuwbouwprojecten, het aangaan van nieuwe financieringen en de voortgang in zijn totaliteit in de kwartaalrapportages. De door ons gehanteerde kengetallen zijn: Realisatie 2013 Norm 2013 Realisatie 2012 ICR 5,5 1,4 2,8 DSCR 2,5 1,0 1,6 27

29 LtV 59,4 75,0 72,2 Solvabiliteit 41,3 52,9 38,8 Intrest Coverage Ratio (ICR) Deze prestatie-indicator geeft de mate aan waarin de rentelast kan worden voldaan vanuit de operationele kasstroom. De huidige kasstroom geeft dus ruim voldoende zekerheid over het betalen van de rente op leningen. Debt Service Cover Ratio (DSCR) Deze prestatie-indicator geeft de mate aan waarin de rente- en aflossingsverplichtingen kan worden voldaan vanuit de operationele kasstroom. De DSCR is daarmee een aanvulling op de ICR. Door de ruime kasstromen voldoen we ook op dit punt ruimschoots aan de norm. Loan to Value (LtV) De verhouding tussen de netto schuldpositie en de beleidswaarde. Op de leningen zijn in 2013 veel aflossingen gepleegd hierdoor is de verhouding positief beïnvloed ten opzichte van We voldoen ruim aan de gestelde norm. Solvabiliteit Deze prestatie-indicator drukt het eigen vermogen uit in een percentage van het totale vermogen. De Verhuurderheffing heeft voor ons tot gevolg dat we vanaf 2014 een bedrag moeten voldoen dat oploopt van 0 in 2013 naar ca vanaf Dit is afhankelijk van aantal geëxtramuraliseerde woningen, en of deze woningen wel binnen de definities vallen voor de aanslag verhuurdersheffing Voor ZorgGoedBrabant2 geldt het fundamentele uitgangspunt dat we financieel gezond moeten blijven. De kengetallen moeten dan ook blijven voldoen aan de door ons gestelde minimumwaarden. Voor 2013 is dat ruim het geval. 28

30 3.3 Investeringen Nieuwbouw Nadruk lag in 2013 op de uitvoering van de bouw van Simeonshof in Erp en MuzeRijk (Bitswijk) in Uden. De eerste fase van Simeonshof (30 zelfstandige geclusterde appartementen) hebben we in april 2013 opgeleverd en als tijdelijke huisvesting in gebruik genomen. De bouw van de tweede fase het hoofdgebouw- is in augustus 2013 gestart en zullen we in het derde kwartaal van 2014 opleveren. Het project MuzeRijk hebben we eind december 2013 opgeleverd. BrabantZorg wordt één van de gebruikers van dit complex, dat we samen met woningcorporatie Area en de gemeente Uden realiseerden. Projecten in uitvoering in 2013 Project Aantal woningen Sector en type Segment Oplevering Simeonshof Erp Geclusterd, niet zelfstandig Geclusterd, zelfstandig Geclusterd, zelfstandig Geclusterd, niet zelfstandig Huur (fase 2) Huur (fase 2) Huur (fase 1) Huur (fase 2) fase 1: april 2013 fase 2: aug 2014 MuzeRijk Uden 32 Geclusterd, niet zelfstandig Huur dec Projecten opgeleverd in 2013 Project Aantal woningen Sector en type Segment Oplevering Simeonshof Erp 30 Geclusterd, zelfstandig Huur (fase 1) april 2013 MuzeRijk Uden 32 Geclusterd, niet zelfstandig Huur dec Overzicht nieuwbouwprojecten woningen ZorgGoedBrabant , (peildatum 31 december 2013) Simeonshof Erp Het project bestaat uit vervangende nieuwbouw voor het verzorgingshuis Simeonshof. Area bouwt een 32-tal appartementen op het naastgelegen terrein. Het nieuwe Simeonshof bestaat uit drie gebouwen die ondergronds met elkaar zijn verbonden. Om tijdelijke huisvesting van de bewoners in de nieuwbouw mogelijk te maken hebben we gekozen voor een gefaseerde bouwstroom. De appartementen van Area worden als tijdelijke huisvesting ingezet. In februari 2012 is de bouw gestart en de eerste fase hebben we, volgens planning, in april 2013 opgeleverd met 30 zorgeenheden voor ZorgGoedBrabant2. Na sloop van de oude opstallen zijn we in augustus 2013 gestart met de laatste fase. Op basis van de actuele planning verwachten we in augustus 2014 de tweede fase van Simeonshof op te leveren. 29