VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

Transcriptie

1 STUK 672 ( ) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING MEI 2017 VRAGEN OM UITLEG Commissie voor Welzijn, Gezondheid en Gezin van woensdag 3 mei 2017 Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: mevrouw Liesbet Dhaene, voorzitter, mevrouw Hannelore Goeman, de heer Arnaud Verstraete Verontschuldigd: mevrouw Brigitte Grouwels, mevrouw Khadija Zamouri 1490

2 - 2 - INHOUD 1. Vragen om uitleg (R.v.O., art. 60) - Vraag om uitleg van mevrouw Hannelore Goeman aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke kansen, betreffende het project sensibilisering woningscreening - Vraag om uitleg van mevrouw Hannelore Goeman aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke kansen, betreffende de moeilijke positie van de Nederlandstalige gezinszorg - Vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende ouderenmishandeling

3 Vragen om uitleg (R.v.O., art. 60) Vraag om uitleg van mevrouw Hannelore Goeman aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende project sensibilisering woningscreening Enkele maanden geleden stelde ik u een vraag over de campagne verhuis voor het te laat is. Deze werd beloofd in het bestuursakkoord, maar u kondigde aan dat die campagne er niet komt. U erkende wel de noodzaak van tijdige woningscreening en woningaanpassing. Dergelijke maatregelen zijn absoluut cruciaal als we mensen willen helpen om langer thuis te blijven wonen, iets wat wij bijzonder belangrijk vinden. In plaats van een campagne kondigde u een nieuw project aan waarbij de regionale dienstencentra een grote rol zullen spelen. Zij zouden dan moeten werken met vrijwilligers en ze aansturen. De vrijwilligers worden de straat opgestuurd en gaan via huisbezoeken de noden in kaart brengen. De vrijwilligers zouden een test gebruiken op de website van woningaanpassing om de gegevens te verzamelen. Dit project zou begin 2017 starten en zal 1 kalenderjaar duren met als doel om minstens 120 huisbezoeken af te leggen. Hierover heb ik volgende vragen: Is het project ondertussen van start gegaan? Wie zijn de trekkers van het project en welke partners zijn er betrokken? Hoeveel financiering is er voorzien voor het project? Hoeveel vrijwilligers zijn er actief om de huisbezoeken af te leggen, op welke manier worden zij begeleid en wordt er ondersteuning voorzien? Op basis van welke criteria zal het project worden geëvalueerd? Welke acties voorziet u na afloop van dit project (eind 2017) om blijvend aandacht te hebben voor ouderen die zolang mogelijk thuis willen blijven wonen? Collegelid Bianca Debaets: Het College heeft op 22 december 2016 een subsidie van euro voor het Kenniscentrum Welzijn Wonen Zorg goedgekeurd voor het project Woningscreening. Het project startte in januari Ik kan u volgende stand van zaken geven: De opstartfase is intussen afgerond. Het gaat over het betrekken van het regionaal dienstencentrum (RDC) Iris Thuiszorg van de CM (Thuiszorg Brabant was reeds partner); het aanstellen en vormen van 8 vrijwilligers door de regionale dienstencentra; de aankoop en de installatie van de tablets voor de vrijwilligers; de ontwikkeling en de testfase van een onlinetool voor de vrijwilligers in functie van de dossieropvolging. Er werden eveneens een aantal testhuisbezoeken afgelegd bij ouderen. De definitieve planning wordt momenteel opgemaakt. Dan zijn er de acties om ouderen over de drempel te halen. Het Steunpunt Woningaanpassing heeft al zeer vroeg ervaren dat het bespreekbaar maken van woningaanpassing geen evidentie

4 - 4 - is, nochtans lijkt het mij geen taboeonderwerp. Daarom worden de vrijwilligers van de regionale dienstencentra in eerste instantie ingezet om op basis van de contactenlijst van de centra proactief op zoek te gaan naar ouderen. En via een aanklampende aanpak wordt goede dossieropvolging opgezet. Het Kenniscentrum Welzijn Wonen Zorg is de formele trekker van het project. Het ondersteunt het Steunpunt Woningaanpassing, dat sinds 2011 opereert als gezamenlijk initiatief van Thuiszorg Brabant (FSMB), Iris Thuiszorg (CM), SVK Baïta vzw, EVA vzw, Odisee, Brussels Overleg Thuiszorg, Brusselse HuisArtsenKring, het Brussels OuderenPlatform en het Kenniscentrum zelf. De centrale partners en operationele dragers van het project zijn de 2 betrokken regionale dienstencentra: Iris Thuiszorg en het thuiszorgcentrum Federatie van Socialistische Mutualiteiten. De lokale dienstencentra worden eveneens betrokken bij de verder uitbouw ervan. Met de sociale huisvestingsmaatschappij Everecity wordt een proefproject opgezet in het testen en aanpassen van woningen voor ouderen. De 4 door de VGC gesubsidieerde klusdiensten woonzorg (Buurtconciërge, Bricoteam, Bonfix en Chato) worden waar relevant en mogelijk betrokken. Het project zal geëvalueerd worden op basis van het aantal woningscreenings en de verstrekte adviezen; het bereik van kwetsbare ouderen in een precaire woonsituatie en ervaringen rond het bereiken van deze ouderen, wat niet zo gemakkelijk blijkt; de ondernomen acties voor en ervaringen met het rekruteren, vormen, begeleiden en inzetten van de vrijwilligers voor woningscreenings bij ouderen; het samenwerkingsverband met de regionale en lokale dienstencentra; de acties ter verankering van het project en de stappen die werden ondernomen om het project ingang te laten vinden bij de lokale dienstencentra of de expertise-overdracht. Het doel is om na ontwikkeling van de nieuwe webmodule het project te verankeren binnen het Steunpunt Woningaanpassing en ingang te laten vinden bij de lokale dienstencentra. Dit werd zo opgenomen in de projectovereenkomst. Wat betreft andere initiatieven die eveneens als doel hebben ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen verwijs ik graag naar mijn antwoord op uw vraag inzake buurtgerichte netwerken in de plenaire zitting van 22 februari Mevrouw Hannelore Goeman (sp.a): Als ik het goed begrijp, zit het project eigenlijk nog een beetje in de opstartfase aangezien de tool nog moet ontwikkeld worden en dat er alleen nog maar testbezoeken zijn afgelegd. Ik ben vooral geïnteresseerd in de vrijwilligers. Hoe worden zij gerekruteerd? Wat is hun profiel? Collegelid Bianca Debaets: De vrijwilligers worden gerekruteerd via de regionale dienstencentra en hebben daar ook hun referentiepersonen. Wat hun profiel is, kan ik u niet zeggen.

5 - 5 - Mevrouw Hannelore Goeman (sp.a): Kan u verduidelijken wat u bedoelt met de verankering in de lokale dienstencentra? Collegelid Bianca Debaets: Het is de bedoeling om de expertise over te dragen naar de dienstencentra. Zij komen direct in contact met de mensen, kunnen behoeften detecteren en kunnen eventueel direct oplossingen aanreiken. Laat het duidelijk zijn dat het hier over een project gaat met een begin en een einde. Maar het is niet de bedoeling om de opgebouwde expertise te laten verloren gaan. Het Steunpunt blijft bestaan. Het is de bedoeling om de lokale dienstencentra en de vrijwilligers te betrekken omdat zij het dichts bij de mensen staan. Mevrouw Hannelore Goeman (sp.a): De sterkte is dat er hier niet alleen outreachend wordt gewerkt, niet alleen om expertise op te bouwen maar vooral om mensen concreet te helpen. Het is inderdaad niet altijd even gemakkelijk voor mensen om de hulpvraag concreet te stellen. Ik kijk vol verwachting uit naar de evaluatie. - Het incident is gesloten. Vraag om uitleg van mevrouw Hannelore Goeman aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende de moeilijke positie van de Nederlandstalige gezinszorg Ouderen willen graag zo lang mogelijk in hun eigen huis blijven wonen. Onderzoek van het Vlaams Kenniscentrum Gezondheidszorg wijst uit dat inzetten op de vele alternatieven voor rusthuizen hiervoor kan zorgen en de nood aan rusthuisplaatsen zelfs kan halveren. Het aanbod van thuiszorg en gezinszorg zijn daarin belangrijke spelers. Heel wat ouderen hebben op latere leeftijd nood aan hulp bij dagelijkse taken zoals wassen, strijken, het bed opmaken de woning poetsen enzovoort. Voor de niet-medische zorg zijn diensten voor gezinszorg en aanvullende thuiszorg een belangrijke steun en meerwaarde. Maar de Nederlandstalige aanbieders van gezinszorg hebben het niet altijd gemakkelijk in dit gewest. De thuiszorg in Brussel presteert gemiddeld 40% minder uren gezinszorg voor ouderen dan in Vlaanderen. Dat komt onder andere doordat de Vlaamse gezinszorg tegenover de diensten van Cocof en GGC een heel moeilijke positie hebben. De Vlaamse gezinszorg is namelijk 2 tot 3 maal duurder - en soms zelfs tot 7 maal - dan bij de andere gemeenschappen in dit gewest. Daarnaast speelt ook de mindere naambekendheid en zichtbaarheid de diensten parten. De lokale dienstencentra en andere Nederlandstalige partners in de ouderenzorg proberen zoveel mogelijk ouderen door te verwijzen naar de diensten gezinszorg om ervoor te zorgen dat zij zo lang mogelijk thuis kunnen blijven. Maar veel ouderen met een klein pensioen kunnen de Nederlandstalige gezinszorg niet betalen. Zij zijn genoodzaakt om zich tot andere diensten te wenden. Kortom, de Nederlandstalige diensten die gezinszorg aanbieden zoeken ouderen om te kunnen helpen, de ouderen die gebruik willen maken van een Nederlandstalig aanbod kunnen het niet betalen. Een situatie die niet zou mogen bestaan.

6 - 6 - Heeft u reeds overlegd met uw Vlaamse collega Jo Vandeurzen om te bekijken of de tarifering van de Vlaamse gezinszorg in Brussel kan aangepast worden? Welke stappen onderneemt u om de Nederlandstalige gezinszorg financieel toegankelijker te maken? Welke stappen onderneemt u om de naamsbekendheid en bekendheid rond het aanbod groter te maken? De heer Arnaud Verstraete (Groen): Ik sluit me graag aan bij deze vragen. Net zoals Groen, hebben de partijen rond de tafel al meermaals bevestigd dat ze voorstander zijn om ouderen zolang mogelijk thuis te verzorgen. Dat gebeurt het best in de eigen taal. De cijfers over de prijs en verhouding zijn voor mij wel een verrassing. Hoe lang is dat prijsverschil tussen het aanbod van de gemeenschappen al bekend? Wat is hiervan de oorzaak? Wat kan hieraan gedaan worden? Collegelid Bianca Debaets: De tarifering van de diensten thuis- en gezinszorg is een bevoegdheid van de Vlaamse Regering. Minister Jo Vandeurzen voorziet een contingent aan uren thuis- en gezinszorg voor Brussel, in overeenstemming met de afspraken over de Brusselnorm. Sinds de splitsing van de provincie Brabant in 1995 verleent de VGC een subsidie aan de door de Vlaamse Gemeenschap erkende diensten voor gezinszorg die in het Brussels actief zijn euro per jaar wordt proportioneel verdeeld onder de diensten pro rata het aantal gepresteerde uren gezinszorg. Het betreft vzw Familiehulp, vzw Solidariteit voor het Gezin en vzw Partena. Deze aanvullende subsidie maakt het voor de diensten gezinszorg mogelijk om hun diensten financieel toegankelijker aan te bieden. De VGC voorziet eveneens een budget van euro per jaar om het aanbod bekend te maken. Dat gebeurt onder meer via brochures en flyers die verspreid worden door huisartsen en andere hulpverleners. In het verleden is er zelfs een advertentie geweest in Brussel Deze Week. Daarnaast bieden er een aantal lokale dienstencentra ruimte aan diensten voor gezinszorg om hun aanbod bekend te maken. Onder meer Neder-over-Heembeek en Harmonie nemen hieraan deel. Op die manier worden de senioren direct bereikt. De VGC co-financiert eveneens het ESF-project Innovatief wijkzorgmodel op maat van een kwetsbare buurt. Dit project versterkt het cultuursensitieve karakter van de diensten voor gezinszorg. In dat project worden mantelzorgers ingezet en getraind door het inzetten en als cultuursensitieve zorgambassadeurs. Op die manier worden niet alleen de traditionele ouderen bereikt, maar evenzeer mensen met een andere taal of cultuur. De VGC investeert jaarlijks euro in het Platform Welzijn en Gezondheid (PWG) en subsidieert de actualisering van de data betreffende Brussel en mede-ontwikkeling van dat platform van het Kenniscentrum Welzijn Wonen Zorg. Via de websites en kan eveneens alle informatie over de welzijnsvoorzieningen in Vlaanderen en Brussel en de gezondheidsvoorzieningen in

7 - 7 - Brussel en bepaalde Vlaamse regio s geraadpleegd worden. Het zijn voornamelijk professionals die hiervan gebruik maken. De VGC ondersteunt het Brussels Overleg Thuiszorg (BOT) met euro, onder meer voor het organiseren van zorgknooppunten en info- en adviesmeetings, waar verschillende voorzieningen aan deelnemen en elkaars werking en aanbod leren kennen. Op die manier werken we aan de uitbouw van een Nederlandstalig netwerk om deze diensten bekend te maken. Tenslotte voorziet de VGC eveneens euro per jaar aanvullende middelen voor de opleiding en begeleiding van de DSP-projecten binnen de diensten thuis- en gezinszorg. Mevrouw Hannelore Goeman (sp.a): Het is een goede zaak dat de Vlaamse Regering de Brusselnorm toepast voor de thuiszorg in Brussel. Net zoals het positief is dat de VGC inzet op de bekendmaking ervan en de netwerkvorming. Maar slechts 13% van de beschikbare uren worden ingevuld. Meer nog dan de naambekendheid, speelt het prijsverschil hier een belangrijke rol. Volgens de mensen op het terrein ligt daar het probleem. Het aantal uren per gezin wordt zelfs afgebouwd omdat het te duur is. Er moet gestreefd worden naar een meer uniforme tarifering. Hiervoor moeten de verschillende overheden rond de tafel zitten. Het kan niet de bedoeling zijn dat de gemeenschappen elkaar hierin beconcurreren. Het is natuurlijk een zaak van de Vlaamse Gemeenschap, maar ik vraag u toch om het onderwerp aan te kaarten bij Vlaams minister Jo Vandeurzen. Collegelid Bianca Debaets: De centrale vraag is natuurlijk waar het probleem ligt. Zijn de tarieven die de Vlaamse Gemeenschap hanteert te hoog? Of zijn de tarieven van de bicommunautaire diensten niet helemaal correct, zodat ze de markt verstoren? De Franstalige en bicommunautaire diensten worden zeer sterk gefinancierd vanuit de overheid. Op die manier kunnen zij inderdaad een dienstverlening aanbieden die zeer sterk onder de marktconforme prijzen ligt van de door de Vlaamse Gemeenschap erkende thuiszorg. Ik vraag mij af hoe lang de GGC en de Cocof die hoge financiering nog zullen kunnen volhouden. Er is wel een belangrijk element dat een oplossing kan bieden voor de Vlaamse instellingen: de Vlaamse Zorgverzekering. Iemand die aangesloten is bij de zorgverzekering kan 130 euro per maand krijgen om voor thuiszorg te gebruiken. Dat helpt die financiële drempel toch wegwerken. Bovendien moet men weten dat de minimale bijdrage voor de Vlaamse diensten 3,20 euro per uur bedraagt. Dat is voor de meeste mensen geen onoverkomelijke drempel. Mevrouw Hannelore Goeman (sp.a): Stellen dat de prijzen van de Cocof en de GGC te laag zijn, is wel de wereld op zijn kop. Dat is een beleidskeuze. Als we kijken naar de armoedecijfers in ons gewest moeten we toch heel voorzichtig zijn voor dat soort uitspraken. Collegelid Bianca Debaets: Ik beweer niet dat hun prijzen te laag zijn. Ik vraag mij alleen af of die overheden de hoge subsidies voor die diensten zullen kunnen aanhouden.

8 - 8 - De Vlaamse Gemeenschap komt dan weer tegemoet via de Vlaamse Zorgverzekering. Mevrouw Hannelore Goeman (sp.a): De Vlaamse Sociale Bescherming is een instrument om de thuiszorg betaalbaarder te maken. Maar ik heb problemen met de Vlaamse Sociale Bescherming in het algemeen. We zien de cijfers achteruitgaan en we merken dat we in Brussel een zorg op 2 snelheden aan het organiseren zijn. Dat is een discussie waar we ongetwijfeld zullen op terugkomen. - Het incident is gesloten. De voorzitter: Op haar verzoek wordt de vraag om uitleg van mevrouw Khadija Zamouri aan mevrouw Bianca Debaets, collegelid bevoegd voor Welzijn, Gezondheid, Gezin en Gelijke Kansen, betreffende ouderenmishandeling uitgesteld naar een volgende vergadering.