Monument: Zierikzee/Colijnsplaat, Zeelandbrug

Transcriptie

1 Monument: Zierikzee/Colijnsplaat, Zeelandbrug REGISTER Monumentnummer Identificatienummer Basisregistratie Provincie Zeeland Gemeente Schouwen-Duiveland, Noord-Beveland Plaats Zierikzee, Colijnsplaat Straat/huisnummer Prov. Weg N 256 Postcode Kadastrale aanduiding Zierikzee H 574 Datum inschrijving in register beschermde monumenten Datum, deel en nummer van inschrijving in openbare registers Aanduiding of korte omschrijving Complexonderdeel van complex [naam of complexnummer] N 262, 350, 574, Kortgene N 455, 506, 105 Verkeersbrug

2 KENNIS: WAARDERING I Cultuurhistorische waarde: belang van het object/complex 1. als bijzondere uitdrukking van (een) culturele, sociaaleconomische en/of bestuurlijke/beleidsma tige en/of geestelijke ontwikkeling(en); 2. als bijzondere uitdrukking van (een) geografische, landschappelijke en/of historisch-ruimtelijke ontwikkeling; 3. als bijzondere uitdrukking van (een) technische en/of typologische ontwikkeling(en); 4. wegens innovatieve waarde of pionierskarakter; 5. wegens bijzondere herinneringswaarde. II Architectuur- en kunsthistorische waarde: (bijzonder) belang van het object/complex 1. voor de geschiedenis van de architectuur en/of bouwtechniek; 2. voor het oeuvre van een bouwmeester, architect, ingenieur of kunstenaar; 3. wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp; 4. wegens het bijzondere materiaalgebruik, de ornamentiek en/of monumentale kunst; 5. wegens de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur(onderdelen). De Zeelandbrug is van groot belang als uitdrukking van de ontwikkeling waarbij grote infrastructurele projecten werden uitgevoerd om de bereikbaarheid per auto te vergroten. De brug is van groot typologisch belang vanwege de bouwtechniek. De Zeelandbrug is van groot belang voor de geschiedenis van de bouwtechniek. De Zeelandbrug heeft hoogwaardige esthetische kwaliteiten, doordat de functionele en economisch bepaalde ontwerpeisen hebben geleid tot een spectaculaire ritmiek van 52 zich herhalende gebogen brugelementen op 95 pijlers.

3 III Situationele en ensemblewaarde 1. object als essentieel (cultuurhistorisch, functioneel en/of architectuurhistorisch en visueel) onderdeel van een complex; 2. a. bijzondere, beeldbepalende object voor het aanzien van zijn omgeving; b. bijzondere complex voor het aanzien van zijn omgeving, wijk, stad of streek; 3. a. bijzondere complex wegens de hoogwaardige kwaliteit van de bebouwing in relatie tot de onderlinge historisch-ruimtelijke context en in relatie tot de daarbij behorende groenvoorzieningen, wegen, wateren, bodemgesteldheid en/of archeologie; b. bijzondere object wegens de wijze van verkaveling/ inrichting/ voorzieningen. IV Gaafheid en herkenbaarheid: belang van het object/complex 1. wegens de architectonische gaafheid en/of herkenbaarheid van ex- en/of interieur; 2. wegens de materiële, technische en/of constructieve De brug is zeer beeldbepalend voor zijn omgeving en wordt gezien als symbool voor de provincie Zeeland. De brug is van groot belang omdat het een snelle verbinding vormt van de provincie Zeeland met het Noorden waardoor agrarische producten sneller afgevoerd konden worden en ook de bereikbaarheid voor toeristen beter werd. De brug zorgde voor een betere verbinding van Vlissingen, Middelburg en Goes met Zierikzee, Bruinisse en Rotterdam. De brug verbond destijds letterlijk en figuurlijk de eilanden met de rest van Nederland, waarna Zeeland beter bereikbaar werd en minder geïsoleerd. De Zeelandbrug is met uitzondering van de leuningen gaaf bewaard gebleven.

4 gaafheid; 3. als nog goed herkenbare uitdrukking van de oorspronkelijke of een belangrijke historische functie; 4. wegens de waardevolle accumulatie van belangwekkende historische bouwen/of gebruiksfasen; 5. (van specifiek het complex) wegens de gaafheid en herkenbaarheid van het gehele ensemble van samenstellende onderdelen (hoofd- en bijgebouwen, hekwerken, tuinaanleg e.d.); 6. in relatie tot de structurele en/of visuele gaafheid van de stedelijke, dorpse of landschappelijke omgeving. V Zeldzaamheid 1. belang van het object/complex wegens absolute zeldzaamheid in architectuurhistorisch, bouwtechnisch, typologisch of functioneel opzicht; 2. uitzonderlijk belang van het object/complex wegens relatieve zeldzaamheid in relatie tot één of meer van de onder I t/m III genoemde kwaliteiten. Typologisch is de brug van groot belang vanwege de innovatieve vorm van overspanning. Eerste brug in open zeewater Bij oplevering was het de langste brug van Europa en nog steeds is het de langste brug van Nederland. Onderdelen zonder monumentale waarde: - Exterieur - Interieur Receptiegeschiedenis, prijzen e.d.

5 Overige KENNIS: FEITENVERZAMELING Oorspronkelijke functie(s) Typologie Huidige functie (met jaartal) Weg- en Waterbouwkundige werken, Brug, Verkeersbrug Verkeersbrug Verkeersbrug 2012 Naam object Zeelandbrug (sinds 1967, daarvoor Oosterscheldebrug) Stijl/stroming Bouwtijd (ook de planfase) Opdrachtverstrekking 29 mei 1962 Bouwperiode Openstelling voor wegverkeer op 15 december 1965 door koningin Juliana Architect(en)/ontwerper(s) Uitvoerder (aannemer e.d.) Opdrachtgever Combinatie Brug Oosterschelde. (Samenwerkingsverband van aannemers Van Hattum en Blankevoort NV Beverwijk en de NV Amsterdamsche Ballast Maatschappij) Provincie Zeeland /NV Provinciale Zeeuwse Brug Maatschappij Exterieur De brug bestaat uit 54 pijlers met daartussen 52 geprefabriceerde overspanningen van 95 meter en een beweegbaar gedeelte van 40 meter (basculebrug). De brug heeft twee rijstroken en een smal fietspad. Een vluchtstrook ontbreekt. De brug heeft een lengte van 5022 meter. De overspanningen laten een doorvaarthoogte van 15 meter toen. gebouw, constructietechniek Voor elke van de 54 pijlers zijn drie holle betonnen palen in de zeebodem geboord. Daarop werd een koppelstuk in de vorm van een omgekeerde V geplaatst. Hierop steunen drie kokers die de geprefabriceerde overspanningen van 95 meter vormen. Interieur (indeling) interieur, techniek en materialen Kunstwerken/orgels/ gedenktekens/meubels die onderdeel zijn van het monument Groen erfgoed: beplanting

6 Stedenbouwkundige ligging, situering Archeologische relevantie ondergrond De brug overspant de Oosterschelde en verbindt Schouwen-Duivenland met Noord-Beveland. De brug is onderdeel van de N256. niet bekend Geschiedenis Roerende objecten van belang voor het gebouw Relevante wijzigingen De brug is in 2000 aangepast met als doel de brug verkeersveiliger te maken. De leuningen aan beide zijden zijn toen vervangen door betonnen voortuigkeringen, zogenaamde barriers, die het uitzicht wegnemen. De brugleuning aan de buitenzijde van het fietspad is niet vervangen, zodat fietsers nog steeds uitzicht hebben. Vanwege het zoute water wordt de coating van de brug voortdurend bijgehouden. Bezocht L.J.J. von Santen (juli 2012) Overige KENNIS: BRONNEN Primaire bronnen, kaarten, literatuur, documentatie, websites Nr. 1 Nr. 2 Nr. 3 Nr. 4 Interviews bewoners, gebruikers Marieke Kuipers, Toonbeelden van de Wederopbouw. Architectuur, stedenbouw en landinrichting van herrijzend Nederland, Zwolle Loenen, J.J.H. van, Ontwikkeling en ontwerp van de Oosterscheldebrug, In: Bouw 20(1965) p Krijn A.C., Produktie en montage van de elementen voor de Oosterscheldebrug, In: Bouw 20(1965), p met wie, door wie, wanneer, relatie geïnterviewde met het object.