Bijlage 1: Actieplan Bio-economie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Bijlage 1: Actieplan Bio-economie"

Transcriptie

1 Bijlage 1: Actieplan Bio-economie SD1: Het ontwikkelen van een coherent Vlaams beleid dat een duurzame bio -economie ondersteunt en faciliteert SD2: aan de top brengen voor onderwijs en vorming en onderzoek en innovatie in toekomstgerichte bio-economie clusters SD3: Biomassa wordt optimaal en duurzaam geproduceerd en gebruikt over de hele waardeketen. SD4: Versterken van markten en concurrentievermogen van de b io-economische sectoren in SD5: is een belangrijke speler binnen Europese en internationale samenwerkingsverbanden Nr. Trekker Betrokkenen A1.1 Kerngroep Leden IWG-Bioeconomie (brede groep) A1.2 Kerngroep Leden IWG-Bioeconomie (brede groep) Beknopte beschrijving van de actie De werking en bevoegdheden van de interdepartementale werkgroep bio-economie als overlegorgaan formaliseren en inbedden in beleidsmatige processen die invloed hebben op de ontwikkeling van een bioeconomie. De stakeholders worden betrokken voor overleg en consultatie via het overlegforum voor de bioeconomie A1.3 EWI Analyseren van belemmerende regelgeving Aanpak Dit is een continue actie. Voor 2017 worden volgende stappen voorzien: 1. Synergie uitbouwen met de opdrachten van Circulair 2. Afstemmen van onderzoeksvragen met SUMMA+ 3. Er wordt een mapping uitgevoerd die als doel heeft om de beleidsmatige processen in kaart te brengen die een invloed hebben op de ontwikkeling van een bio-economie. 4. Er wordt naast de mapping van beleidsprocessen ook een inventarisatie gemaakt rond wetgeving in samenwerking met VITO, dat databank ter beschikking heeft vanuit Europees project. Dit is een continue actie. Voor 2017 worden volgende acties voorzien: Organisatie van EWI-focus over biogebaseerde industrie in Bepalen doel en aanpak van een of meerdere stakeholderfora, organisatie en evaluatie ervan Opvolging van de ontwikkelingen i.v.m. regelluwe zones/experimenteerregelgeving. Link met andere acties Circulair OD 14 Pagina 1 van 9

2 KB (deel 1), OVAM (deel 2), SUMMaplus (deel 3) en deze wegwerken, inclusief het opvolgen van de regelluwe zones en de Innovation Deals rond circulaire economie en de opportuniteiten daarin voor de bio-economie De European Innovation Deals moeten regelgevende belemmeringen wegwerken die innovatie in de weg kunnen staan. Eerder dan te kiezen voor een lang proces van regelgevende aanpassingen, wordt gekozen voor een pragmatische aanpak waarbij de Commissie zal samenzitten met actoren in het veld en nationale, regionale en lokale overheden om te kijken hoe regelgeving anders/beter kan worden geïnterpreteerd zodat bepaalde huidige belemmeringen worden uit de weg geruimd. De eerste innovation deals zullen worden uitgewerkt in de context van de circulaire economie. Verschillende Belgische projecten zijn bij een eerste call voor de circulaire economie ingediend om in aanmerking te komen om een innovation deal rond uit te werken. Daarbij zijn er onder meer ook enkele in de bio-economie (het Steelanol-project van Arcelor mittal en ReMaP rond recyclage van nutriënten uit mest). Ondertussen heeft de COM twee Innovation deals geselecteerd zonder Vlaamse partners: - From E-mobility to recycling optimaliseren van batterijen van elektrische voertuigen - Sustainable waste water treatment using innovative anaerobic membrane bioreactors technology : regelgeving voor beter gebruik van (stedelijk) afvalwater De innovation deals die gelinkt kunnen worden aan de bio-economie worden ten volle ondersteund vanuit de IWG en hiervoor wordt samengewerkt met de transitie circulaire economie. gunstige randvoorwaarde n Bio-economie A4.4 Green Deals A1.4 VEA IWG-leden (brede groep) A1.5 Dep. Omgeving IWG-leden (brede groep) Flankerende maatregelen en subsidie voor kleinschalige biomassainstallaties. Visievorming en opmaak van een actieplan houtverbranding in individuele kachels A2.1 VLAIO Opvolging van de verschillende clusters en hun projecten die gerelateerd zijn aan de bioeconomie, en faciliterend optreden voor initiatieven in de bio-economie Analyseren van de belemmeringen door SUMMa+ Er werd reeds eerder een rapport opgemaakt i.v.m. belemmerende regelgeving. Vanuit de IWG-BE wordt gevraagd om dit binnen SUMMa+ verder te analyseren, en om oplossingen uit te werken. Uitwerken van een voorstel voor financiële ondersteuning van biomassa-installaties met een thermisch vermogen kleiner dan 1 MW, in combinatie met flankerende maatregelen. Daarbij zijn de beschikbaarheid van aanvaardbare biomassastromen en de impact op luchtemissies belangrijke aandachtspunten, duurzaamheid in het algemeen een uitgangspunt. Visievorming rond houtverbranding in individuele kachels: rol in de levenscyclus en de waardeketen van hout in, rekening houdend met de impact op de luchtkwaliteit en gezondheid. Actieplan (Green Deal) in overleg met de sector voor een versnelde technologische vernieuwing van het houtkachel- en openhaardenpark. In het kader van het clusterbeleid worden innovatieve bedrijfsnetwerken en speerpuntclusters ondersteund die inzetten op de valorisatie van innovatie in strategische domeinen waarmee wordt ingespeeld op maatschappelijke uitdagingen. Deze actie bestaat voornamelijk uit opvolging van de verschillende clusters en hun projecten, en faciliterend optreden voor deze initiatieven. Het initiatief zelf, het trekken van de acties en projecten, zal voornamelijk door de clusters worden gedaan (voornamelijk de speerpuntcluster CATALISTI, Industrie 4.0 en Flanders Food). Bio-economie A4.4 Green Deals Circulair OD 10 Roadmap circulair ondernemen en OD 13 toeleiden naar financiering en ondersteuning Pagina 2 van 9

3 Jaarlijks kan een overzicht worden gemaakt door het VLAIO van wat er binnen de clusterorganisaties allemaal gebeurt aan projecten in de bio-economie. A2.2 EWI Faciliteren en promoten van participatie in Europese bioeconomieprojecten voor zowel onderzoekscentra als voor grote en kleine ondernemingen. Hiernaast worden ook vanuit de reguliere steunkanalen van VLAIO projecten met een link met bio-economie ondersteund. Voorbeelden zijn de subsidies voor kmo innovatieprojecten en Onderzoeks&Ontwikkellings projecten. Jaarlijks zal ook een overzicht gemaakt worden van projecten inzake bio-economie die ondersteund worden vanuit de reguliere steunkanalen. Deze actie bestaat uit verschillende delen: 1. Opvolgen van de BBI-JU vanuit het departement EWI 2. Voorzien van programmacomité-delegates en national contact points i.k.v. Horizon 2020 De reguliere Horizon 2020-werking is verdeeld tussen enerzijds het departement EWI voor de programmacomités en VLAIO voor de national contact points. Actoren uit de bio-economie kunnen bij zowel de PC-delegates als de NCP s terecht die hen zo goed mogelijk zullen helpen de thema s die voor hen belangrijk zijn op de agenda te krijgen (PC-werking) of praktisch te helpen met het indienen op calls (NCP). 3. Ad hoc onder de aandacht brengen van bepaalde calls of steuninstrumenten 4. Opvolgen van het Vanguard initiative & Smart specialisation platform Deze initiatieven moeten op termijn leiden tot co-investeringen in genetwerkte demonstratoren. Eén van de pilootprojecten richt zich op bio-economie. Opvolgen van de pilootprojecten en evalueren en omzetten van de beleidsaanbevelingen. 5. Opvolgen van het Interreg-project SmartPilots waar dep EWI partner is Dit project brengt alle belangrijk pilootfabrieken van Europa samen die werken rond industriële biotech en bio-economie om van elkaar te leren welke steunmechanismen bestaan voor pilootfabrieken in de verschillende regio s en zo van elkaar te leren. Doel is om het instrumentarium te verbeteren voor pilootfabrieken, een soort actor in het innovatielandschap die vandaag vaak uit de boot valt. Dit project loopt 4 jaar, van 2016 tot A2.3 Dep. O&V AHOVOKS, Departementen EWI, WSE/VDAB en LNE Bio-economie een plaats geven in Onderwijs en Vorming Actie 2.3 a) Opvolging project Grenzeloos Biobased Onderwijs ( ) De biogebaseerde economie zorgt voor een dynamiek op de arbeidsmarkt wat betreft de inhoud van beroepen en de verwachte competenties ervoor. Het Vlaams-Nederlandse project Grenzeloos Biobased Onderwijs probeert de verwachte competenties voor jobs in de biogebaseerde economie waarop onderwijs kan voorbereiden in kaart te brengen. We zullen bekijken in welke mate deze competenties op termijn mogelijks geïntegreerd kunnen worden in Circulair OD16 Kennisdeling en opleiding over circulair ondernemen Pagina 3 van 9

4 beroeps- en onderwijskwalificaties binnen de Vlaamse kwalificatiestructuur. (Dept OV, AHOVOKS) Actie 2.3 b) Uitvoering van het STEM-actieplan, zo mogelijk i.s.m. andere beleidsdomeinen Jongeren worden gestimuleerd om meer te kiezen voor STEM-gerelateerde opleidingen ((Science Technology Engineering Mathematics). Door het promoten van STEM-onderwijs, worden jongeren gesensibiliseerd rond de maatschappelijke relevantie en toekomstperspectieven van technische (STEM-) opleidingen. Ook de STEM-oproepen en -projecten die worden opgezet (bv.rond Klimaat) focussen op de maatschappelijke relevantie. De bio-economie kan een belangrijke rol spelen bij de uitrol van deze oproepen, waarbij de scholen uiteraard de trekkende rol opnemen, o.a. bij de keuze van sectoren waarmee ze willen samenwerken. (Dept OV, Dept WSE, Dept EWI, Dept LNE) A3.1 VEA Vaststellen van duurzaamheidscriteria voor de in geproduceerde en gebruikte biomassa Actie 2.3 c) Het nastreven van de vakoverschrijdende eindtermen (VOETen) m.b.t. omgeving en duurzame ontwikkeling (context 4) in het secundair onderwijs Binnen educatie voor duurzame ontwikkeling kunnen de mogelijkheden bekeken worden om ook inhoudelijk te werken rond bio-economie en circulaire economie. (Dept OV, Dept LNE, Dept EWI, Dept LNE) - Finaliseren van het Besluit Vlaamse Regering rond duurzaamheidscriteria voor het gebruik van biomassa voor energie; - Uitwerken van een Ministerieel besluit voor de uitvoering van het BVR. - Actie spoort samen met de uitwerking van een Europese kader voor duurzaamheidscriteria voor vaste en gasvormige biomassa. A3.2 OVAM overlegplatform organischbiologisch afval bio-economie (OVAM, Ldb., VEA, LNE, VVSG- Interafval, VVP, Vlaco, Febem, Fevia, Cobelpa, Fedustria, VCM, Bemefa, Comeos, Vito,...), leden IWG BE,... Regelmatige actualisatie van de huidige en toekomstige vraag en aanbod van biomassa(rest)stromen voor de bio-economie in. Via de tweejaarlijkse actualisatie van de Inventaris Biomassa behouden we een overzicht van de praktijk/marktsituatie, wat van belang is voor o.m. een opvolging en evaluatie van het beleidsplan Biomassareststromen. Met de volgende updates beogen we optimalisaties zowel op het vlak van o.m. methodiek, inhoud en informatieweergave, bruikbaarheid van de data, marktanalyse,... In de eerste helft van 2017 komt een actualisatie beschikbaar. De werkzaamheden voor een nieuwe update zullen pas medio 2018 starten Pagina 4 van 9

5 A3.3 Kerngroep VLM ANB EWI ILVO ILVO - LV Bevorderen van meer duurzame, lokale biomassaproductie door de landbouw, bosbouw, aquacultuur, visserij en het landschap. Om effectief meer duurzame, lokale biomassaproductie door de landbouw, bosbouw, aquacultuur, visserij en het landschap te bevorderen, is een inventarisatie van deze onderzoeken en een analyse van de beleidsaanbevelingen nodig. In 2017 zoeken we uit hoe dit het best kan georganiseerd worden. Daarnaast zal de themagroep landschappen vanuit het Interbestuurlijk Plattelandsoverleg (IPO) in het voorjaar 2017 een advies naar de Vlaamse regering formuleren. In navolging hiervan wordt een platform oogstbare landschappen door ANB/VLM opgericht ( ). A3.4 OVAM Opvolgen van de verhoging van de stikstofefficiëntie in de Vlaamse landbouw en de voortgang van de VCMwerkgroep Transitie Mestverwerking Het Vlaams Klimaatakkoord (Engagementen VR, punt 8.9.) voorziet in een verhoging van de stikstofefficiëntie van de Vlaamse landbouwsector van 14% naar 28% tegen Het actieplan Biomassa(rest)stromen voorziet in een transitie van de mestverwerkingssector vanaf 2020, zij het zonder doelstelling. De werkzaamheden voor deze transitie werden opgepikt door het Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking (VCM) dat in overleg met de stakeholders een nota Transitie Mestverwerking opstart in Hieraan gekoppeld zal er in 2018 een update van de BBT studie Mestverwerking opgestart worden. De voortgang van deze werkgroep zal vanuit de IWG Bio-economie worden opgevolgd. Vlaamse Klimaatakkoord, Actieplan Duurzaam beheer van Biomassa(rest)str omen A4.1 EWI OVAM, facilitair bedrijf, Kanselarij en Bestuur, departement LNE Biogebaseerd aanbesteden aanmoedigen ifv de beleidsprocessen rond duurzaam en innovatief aanbesteden Deze actie wordt op 2 manieren aangepakt: - Biogebaseerd aanbesteden naar voren schuiven als een mogelijkheid voor het beleidsproces rond innovatief en duurzaam aanbesteden binnen de Vlaamse Overheid - Biogebaseerd aanbesteden naar voren schuiven als een mogelijkheid voor de plannen rond circulair aanbesteden binnen de transitie circulaire economie Circulair OD1 en OD2 Roadmap en Green Deal circulair aankopen A4.2 MOW EWI VND, VITO, dep. MOW Beleid, dep. LNE, ILVO, OVAM, ANB, EWI In kaart brengen van en inspelen op knelpunten en sterktes in de logistieke keten van de bio-economie en zoeken van synergiën m.b.t. bio-economie tussen de Vlaamse havens onderling en binnen de Vlaams-Nederlandse Delta. Om hier effectief te kunnen op inzetten, is meer informatie nodig over de markt: welke stromen/producten zijn beschikbaar, en hebben een groot potentieel voor invulling van aankoopbehoeften van overheidsaankopers. In 2017 wordt een analyse gemaakt van de beschikbare informatie. In kaart brengen van sterkten en zwakten van het logistieke-industriële weefsel en definiëren van adviezen ( ) 1. Op basis van de beschikbare studies en business cases worden de logistieke aspecten van bio-economie in kaart gebracht. 2. Knelpunten en sterktes worden toegelicht. 3. Er worden op basis van deze analyses adviezen en waar mogelijk incentives geformuleerd. Er wordt, met het oog op een benchmark, ook naar het beleid in de omliggende regio s gekeken. Pagina 5 van 9

6 4. Uit een selectie van de adviezen worden actiepunten voor de volgende jaren gedefinieerd. A4.3 LNE IWG-leden, OVAM Werk maken van bewustmaking van consumenten (burgers, bedrijven, overheden) rond biogebaseerde producten en de bio-economie in het algemeen. Versterken van de synergie tussen de havens met het oog op verdere verankering van de bioeconomie ( ) 1. Er wordt in kaart gebracht waar er synergiën (mogelijk) zijn tussen de Vlaamse havens en de havens in de Vlaams-Nederlands Delta. 2. Daarnaast wordt er bekeken welke drempels een samenwerking tegengaan. Deze actie wordt opgenomen door aandacht voor bio-gebaseerde producten in de plannen van Circulair m.b.t. bewustmaking van concumenten (burgers, bedrijven, overheden) Daarnaast is een gezamenlijke actie van de IWG Bioeconomie en Circulair het visualiseren van een toekomstige bio-economie in een fictieve circulaire stad Reburg in de toekomst (2050). Het is een manier om abstracte tekstuele visies, theorieën en ideeën concreet en aantrekkelijk te maken. Circulair OD 8 tastbare publiekscommuni catie en OD 6 Reburg visualisatietool De kern van de zaak is dat we trends, ideeën, toepassingen, onderzoek, bedrijven... die vandaag al kiemen van de toekomst bevatten, extrapoleren en met wat fantasie omzetten in tastbare eyecatchers: verrassende gebouwen, bedrijven of functies in de stad van de toekomst. Vervolgens geven we dat materiaal aan een grafisch bureau, dat het omzet in mooie (bewegende) beelden. Die beelden vormen samen 'Reburg': science non-fiction die tot de verbeelding spreekt. Non-fiction omdat de eyecatchers onderbouwd zijn door praktijken vandaag. A4.4 LNE OVAM, IWG-leden, bedrijven Inzetten van Green Deals voor de bio-economie De Green Deal kent zijn oorsprong in de beleidsnota en -brief Omgeving. De bedoeling is om bedrijven, ngo s, kennisinstellingen en andere (sector)organisaties te ondersteunen bij hun milieu-initiatieven ter vergroening van de economie. Partijen die obstakels ervaren (individueel of in groep) wordt de mogelijkheid geboden om een overeenkomst aan te gaan met de overheid, waarin afspraken worden gemaakt om deze obstakels samen aan te pakken. Er wordt daarbij bewust gebruik gemaakt van de dynamiek, de creativiteit en de kennis die in de samenleving aanwezig is om deze maatschappelijke (milieu-)uitdagingen aan te gaan. Zowel bedrijven en organisaties als de overheid kunnen voorstellen voor een deal aanbrengen. Het idee is geënt op de Nederlandse Green Deal en werd vertaald naar de Vlaamse context. De mogelijkheid van het afsluiten van overeenkomsten met sectoren en bedrijven wordt onder andere vormen reeds geruime tijd toegepast in. De wenselijkheid om dit instrument breder en voor andere thema s (circulaire economie, biodiversiteit, water, mobiliteit, energie&klimaat, voedsel, ruimte, industrie (bouw,biobased economy, ) in te zetten, lijkt groot. De Green Deals zitten momenteel in een pilootfase. Circulair OD 2 Green Deal circulair aankopen Bio-economie A1.3 Pagina 6 van 9

7 Het instrument van de Green Deals biedt ook opportuniteiten voor (actoren in) de bio-economie. In het kader van een Green Deal kan ook onderzocht worden om experimenteerruimte of een regelluwe zone te creëren. (link met A1.3) De IWG-Bioeconomie kan begeleidende rol spelen voor het vormgeven van Green Deals in de bio-economie. Daarnaast is er een rol weggelegd voor leden van de IWG BE als projectfacilitator. Per Green Deal wordt er immers vanuit de meest betrokken overheid een personeelslid aangesteld als projectfacilitator. In dit geval kan dat iemand uit de IWG BE zijn. Deze projectfacilitator start de onderhandelingen op en is, zowel tijdens de onderhandelingen als tijdens de looptijd van de Green Deal de contactpersoon binnen de overheid voor deze Green Deal. A5.1 EWI werkt ten volle mee aan Europese beleidsprocessen rond bioeconomie en profileert zich ook als bio-economische regio in Europa. werkt daarbij samen met alle mogelijke partners, zowel lidstaten als andere regio s. Nederland en NoordRijn- Westfalen zijn wel specifiek geprioriteerde partners. Met Wallonië wordt de samenwerking aangescherpt. Afhankelijk van de vragen die vanuit de bio-economie-actoren opduiken, kan inbreng vanuit de IWG mogelijk al in 2017 nuttig zijn. Meewerken en wegen op Europese beleidsprocessen: Aan de EU-strategie die in 2012 gepubliceerd werd, is een actieplan gekoppeld. Bij de acties werd ook aangegeven wie er uitvoering aan moet geven: de EC, lidstaten, regionale autoriteiten, de industrie. De strategie en het actieplan worden in 2016/2017 grondig geëvalueerd door de EC en adviesgroepen. In het najaar van 2017 wordt het eindrapport verwacht en een nieuw voorstel. In 2017 zal op EU-niveau blijven insteek geven voor de evaluatie van de strategie vanuit de eigen ervaring en dat via deelname in verschillende EU comités. zal daarnaast ook blijven lobbyen voor een hernieuwing van de EU BE strategie na de review, een beslissing die in de handen van de hoogste organen in de EC ligt. Op dit moment (voorjaar 2017) is het onduidelijk of de bio-economie in de toekomst een eigenstandige Europese strategie met actieplan zal blijven hebben. Een belangrijk adviesorgaan m.b.t. de Europese bio-economie is het EU Bioeconomy Stakeholder panel. Het panel zal zich in werkgroepen organiseren met specifieke opdrachten. Een van de eerste opdrachten betreft het finaliseren van het Manifest. Een andere belangrijke entiteit is het Europese Bio-economie Observatorium (JRC-IPTS) dat de methodiek ontwikkeld heeft om de vooruitgang en de impact te meten van de bio-economie. Verder spelen de verschillende leden van de Programma comité s en de NCP s een belangrijke rol in de opvolging. Een andere belangrijk forum is de SCAR BSW (Bioeconomy Strategic Working Group) waarin verschillende lidstaten vertegenwoordigd zijn en waar wordt afgestemd tussen lidstaten, SCAR en EC. De werkgroep neemt het op zich om het overzicht te houden en de verschillende fora te verbinden. Pagina 7 van 9

8 Naast deze officiële fora zijn er ook een aantal andere kanalen waarlangs (via leden van de IWG) het Europees bio-economie beleid tracht te beïnvloeden. - Informele Europese groep bio-economie - Input van IWG-leden via de reguliere Vlaamse kanalen (bv. CCIM) om standpunten te bepalen (zoals bij het CE-pakket is gebeurd). - Vanguard Initiative (voor zover het daarbij om beleidsaspecten gaat) - Ad hoc rond specifieke projecten (bv. rond de specifieke kwestie van valorisatie van afvalgassen) Strategisch samenwerken met lidstaten en regio s rond beleid De transitie naar een biogebaseerde economie staat hoog op de politieke agenda van, Nederland en Noordrhijn Westfalen. Samen beslaan ze een economisch sterk gebied met de belangrijkste Europese havens, toponderzoek en een sterk ontwikkeld industrieel weefsel met vooraan de chemie. Er zijn ook concrete samenwerkingen in het kader van BIG-C en het pilootproject bio-economie van het Vanguard Initiative. Door samen verder te trekken aan de ontwikkeling van de bio-economie zullen de drie landen/regio s elkaar versterken en dit gebied laten uitgroeien tot de belangrijkste groene chemie cluster van Europa (ook genoemd de ARRR :Antwerp Rotterdam Rhine Ruhr area). Sinds kort werkt ook Wallonië aan een nieuwe strategie voor de bio-economie. Dit biedt belangrijke perspectieven om ook met Wallonië de banden aan te halen. A5.2 VITO FIT, EWI, CINBIOS, FISCH Opzetten van internationale samenwerking en bijdragen aan de valorisatie van de Vlaamse bio-economie (op vlak van kennis, technologie en producten) op de internationale markt. Bijdrage tot regionale clustervorming en RIS3 Hierbij zullen er een aantal entiteiten van zowel overheid als het bedrijfsleven (bedrijven, koepels) moeten worden bevraagd. Reeds geïdentificeerde entiteiten zijn FIT, iv, FITA, EWI, FlandersFood, Ghent Bio-Economy Valley, VAIS, VIB en IMEC. Daarnaast is reeds betrokken in tal van netwerken zoals Vlaams-Nederlandse Delta, Biobase Delta, Biorizon en Green Chemistry Campus, Trilaterale grensoverschrijdende cluster biobased materials BIG-C (Vl, Nl, MRW samenwerking), Vanguard Initative, Europese clustering en Smart Specialistation, ppp-bbi, ppp-spire, Strategische onderzoeksagenda biobased economy EU-India, EU-Latijns-Amerika en Caraïben, etc. Recent werd ook benaderd om toe te treden via Biobase Delta to de 3Bi, Europes Bioeconomy Intercluster (Biobase Delta, Biovale, Bioeconomy Sachsen Anhalt en IAR). Ook Canada zoekt toenadering via Bioindustrial Innovation Canada A5.3 FIT Communicatie om als bio- Verspreiding en update brochure De brochure: Flanders Bio Based Economy, Reap the rewards of a growing business zal geactualiseerd worden. Pagina 8 van 9

9 BBEPP, Essenscia /Fisch, Flanders Biobased Valley, Food Pilot, Ilvo, Vito, Port of Ghent, Flanders Bio en EWI. economie regio te promoten Vlaamse stand bij beursdeelnames met aanwezigheid van actoren uit de Vlaamse Bio-economie FIT brengt momenteel de buitenlandse events in kaart waaraan in 2017 een gezamenlijke deelname door de Vlaamse partners wordt overwogen. We bekijken dit met alle Vlaamse betrokken partners (BBEPP, FBBV, Catalisti/Essenscia, Vito, ILvo/Food Pilot, Haven Gent, Flanders Bio) voor volgende events: Aandacht voor bio-economie in de internationaliseringsstrategie versnelt (ook gelinkt aan transitie Circulaire Economie) Dit betreft een meerjarige internationaliseringsstrategie voor de Vlaamse economie van , die in cocreatie met meer dan 150 Vlaamse bedrijven, middenveldpartners, kennisinstellingen en overheidsactoren tot stand kwam. In de komende jaren zal FIT samen met verschillende partners deze strategie (VR MED.0460/1) uitvoeren. Op 18 november 2016 keurde de Vlaamse Regering het Besluit goed tot regeling van de structurele financiering van partnerschappen van ondernemersorganisaties, gemengde kamers van koophandel en samenwerkingsverbanden met het FIT met het oog op de verdere internationalisering van de Vlaamse economie. Binnen dit kader werden vijf domeinen geïdentificeerd, waaronder het domein: Sustainable resources, materials and chemistry (VR MED.0460/1, p. 9-10). Als acties worden voorzien: - Uitwerken internationale brandingstrategie voor de expertise en het potentieel van de volledige waardeketen - Meer kennisdeling en afstemmen van de internationale agenda van alle actoren Pagina 9 van 9

Bijlage 1: Actieplan Bio-economie

Bijlage 1: Actieplan Bio-economie Bijlage 1: Actieplan Bio-economie 2018-2019 SD1: Het ontwikkelen van een coherent Vlaams beleid dat een duurzame bio -economie ondersteunt en faciliteert SD2: aan de top brengen voor onderwijs en vorming

Nadere informatie

Vlaams beleid rond de bio-economie

Vlaams beleid rond de bio-economie Vlaams beleid rond de bio-economie Inhoud Hoe het begon Visie, strategie en actieplan Rol van de Interdepartementale werkgroep (IWG) SCAR-aanbevelingen Hoe het begon Februari 2012: Europese strategie en

Nadere informatie

Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten. EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens

Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten. EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens Bio-economie in Vlaanderen: beleidsaspecten EWI-focus 22 maart 2017 Johan Hanssens (1) Vlaamse strategie voor de bio-economie Interdepartementale werkgroep voor de bio-economie opgestart in 2012 Informatie-uitwisseling

Nadere informatie

Bio-economie en circulaire economie

Bio-economie en circulaire economie Bio-economie en circulaire economie Dirk Van Gijseghem, Departement LV Dimitri Strijbos, Vlaanderen Circulair EWI-focus 24 22 maart 2017 1. Bio-economie en Circulaire economie 2. Europees beleid 3. Vlaams

Nadere informatie

De Vlaamse bio-economie strategie, heden en toekomst. Eva Van Buggenhout en Dirk Van Gijseghem, Departement LV

De Vlaamse bio-economie strategie, heden en toekomst. Eva Van Buggenhout en Dirk Van Gijseghem, Departement LV De Vlaamse bio-economie strategie, heden en toekomst Eva Van Buggenhout en Dirk Van Gijseghem, Departement LV Bio-economie@ILVO, 18 november 2016 Overzicht 1. Wat is bio-economie? 2. De Vlaamse bio-economie

Nadere informatie

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017

EWI-focus. Biogebaseerde industrie in Vlaanderen. 22 maart 2017 EWI-focus Biogebaseerde industrie in Vlaanderen 22 maart 2017 Sessie 1 Financiering van de bio-economie in Vlaanderen Nieuwe investeringen aantrekken Overheid & FIT: Vlaanderen als vestigingsplaats BBE

Nadere informatie

Inleiding tot het debat

Inleiding tot het debat Inleiding tot het debat Hoe kan Vlaanderen zich best positioneren t.o.v. de sleuteltechnologieën van Horizon 2020 gelet op het eigen instrumentarium en de eigen innovatiestrategie die vervat is in het

Nadere informatie

Actualisering van de studie van Dirk Carrez 22/03/2017

Actualisering van de studie van Dirk Carrez 22/03/2017 Duurzaam gebruik van en waardecreatie uit hernieuwbare grondstoffen voor de biogebaseerde industriële productie zoals biomaterialen en groene chemicaliën in Vlaanderen Actualisering van de studie van 2012

Nadere informatie

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Subsidieovereenkomst in het kader van het EFRO-project IMPACT - Goedkeuring

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit. Onderwerp: Subsidieovereenkomst in het kader van het EFRO-project IMPACT - Goedkeuring GEMEENTERAAD Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 12 september 2017 Besluit nummer: 2017_GR_00800 Onderwerp: Subsidieovereenkomst in het kader van het EFRO-project IMPACT - Goedkeuring Beknopte samenvatting:

Nadere informatie

Het nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen

Het nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen Het nieuw industrieel beleid: - een korte review -de rol van Agentschap Ondernemen Industrie in Vlaanderen blijft belangrijk 40 % Vlaamse toegevoegde waarde (15% BBP) 70 % O&O uitgaven 80 % Vlaamse export

Nadere informatie

VMP congres. Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen. Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes

VMP congres. Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen. Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes VMP congres Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Saskia Walraedt Sr advisor sustainable products and processes sw@essenscia.be Duurzame chemie en kunststoffen in kringlopen Hefboom 9 binnen Vlaams

Nadere informatie

MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING

MEDEDELING AAN DE VLAAMSE REGERING DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN OMGEVING, NATUUR EN LANDBOUW DE VLAAMSE MINISTER VAN BEGROTING, FINANCIËN EN ENERGIE DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE

Nadere informatie

Samen naar de Europese Agenda Stad

Samen naar de Europese Agenda Stad Samen naar de Europese Agenda Stad VNG Bestuurdersdag 30 November 2015 Nicolaas Beets Dutch Urban Envoy Inhoud Doelstellingen van het NL se EU Voorzitterschap 12 Thema s voor de Europese Agenda Stad Partnerschappen

Nadere informatie

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020

Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Logistieke uitdagingen en kansen binnen Horizon 2020 Martin Bakker, november 2013 Samenvatting Het nieuwe kaderprogramma voor onderzoek & innovatie van de Europese Unie, Horizon 2020, geeft een breed scala

Nadere informatie

VITO/ENERGYVILLE VOOR BEDRIJVEN

VITO/ENERGYVILLE VOOR BEDRIJVEN VITO/ENERGYVILLE VOOR BEDRIJVEN Johan Vangrunderbeek, Business Developer KMO 27/06/2018 1 WIJ ZIJN ER VOOR U! OVER VITO VITO is een onafhankelijke, klantgerichte onderzoeksorganisatie. Wij reiken wetenschappelijk

Nadere informatie

VLAAMS AI-BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN: SITUERING. Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI Vlaams Parlement, 22 mei 2019

VLAAMS AI-BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN: SITUERING. Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI Vlaams Parlement, 22 mei 2019 VLAAMS AI-BELEIDSPLAN BELEIDSPLAN: SITUERING Johan Hanssens, Secretaris-generaal Departement EWI Vlaams Parlement, 22 mei 2019 Nog 1 week campagne Huidige Vlaamse Regering Nieuwe Vlaamse Regering.? Maar

Nadere informatie

Governance voor duurzamer wonen en bouwen: ervaringen, lessen en toekomstpistes

Governance voor duurzamer wonen en bouwen: ervaringen, lessen en toekomstpistes Governance voor duurzamer wonen en bouwen: ervaringen, lessen en toekomstpistes Erik Paredis Centrum voor Duurzame Ontwikkeling Universiteit Gent www.steunpunttrado.be Omschrijving van het onderzoek Bijdrage

Nadere informatie

VOORSTELLING SYNTHESEDOCUMENT VOEDSELVERLIES IN VLAANDEREN

VOORSTELLING SYNTHESEDOCUMENT VOEDSELVERLIES IN VLAANDEREN VOORSTELLING SYNTHESEDOCUMENT VOEDSELVERLIES IN VLAANDEREN Kris Roels, Interdepartementale Werkgroep Voedselverlies Studienamiddag Voedselverlies in Vlaanderen, 15/10/2012 Inhoud Voortraject Synthesedocument

Nadere informatie

Green Deal. 21 November 2013 Herry Nijhuis (AgentschapNL) Coördinerend manager Green Deals

Green Deal. 21 November 2013 Herry Nijhuis (AgentschapNL) Coördinerend manager Green Deals Green Deal 21 November 2013 Herry Nijhuis (AgentschapNL) Coördinerend manager Green Deals Inhoud presentatie Overheidsbeleid Green Deal Green Deal Aanpak Voorbeelden van Green Deals Green Deal initiatief

Nadere informatie

M0 Strategische nota

M0 Strategische nota Rapport M0 Strategische nota Periode 2014-2019 Bestuur Provincie Vlaams-Brabant NIS Code 20001 Adres Provincieplein 1, 3010 Leuven 1/5 D In een duurzame, welvarende regio iedereen meenemen in opleiding,

Nadere informatie

De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer

De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer De uitdagingen voor een transitie naar duurzaam materialenbeheer Dr. Maarten Dubois Manager Steunpunt Duurzaam Materialenbeheer (SuMMa) KU Leuven 29 maart 2015 SteunpuntDuurzaam Materialenbeheer(SuMMa)

Nadere informatie

Een Slimme Specialisatie Strategie Lessen uit het OESO project + Vlaamse inbreng

Een Slimme Specialisatie Strategie Lessen uit het OESO project + Vlaamse inbreng Een Slimme Specialisatie Strategie Lessen uit het OESO project + Vlaamse inbreng Patries Boekholt & Jon van Til EWI Focus Bijeenkomst 25 februari 2013 In deze presentatie Voor de pauze: Internationale

Nadere informatie

Vervoerregio Limburg Vervoerregioraad Hoe gaat Limburg aan de slag?

Vervoerregio Limburg Vervoerregioraad Hoe gaat Limburg aan de slag? Vervoerregio Limburg Vervoerregioraad Hoe gaat Limburg aan de slag? Plattelandsacademie Landelijke Gilden 12 maart 2019 Sven Lieten Voorzitter Vervoerregio Limburg Departement Mobiliteit en Openbare Werken

Nadere informatie

Evaluatie National Contact Point (NCP) werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma (VCP)

Evaluatie National Contact Point (NCP) werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma (VCP) Naam evaluatie Volledige naam Aanleiding evaluatie VCP/NCP-werking Evaluatie National Contact Point (NCP) werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma (VCP) Het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma (VCP)

Nadere informatie

Zelfevaluatie op te stellen door Innovatiecentra en. dit in het kader van de eindevaluatie van de Innovatiecentra

Zelfevaluatie op te stellen door Innovatiecentra en. dit in het kader van de eindevaluatie van de Innovatiecentra 1. Inleiding Zelfevaluatie op te stellen door Innovatiecentra en dit in het kader van de eindevaluatie van de Innovatiecentra 07.04.2014 De evaluatiepraktijk die het departement EWI hanteert, voorziet

Nadere informatie

DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING EN VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED

DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING EN VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED VR 2017 2402 DOC.0177/1BIS DE MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING EN VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED DE VLAAMSE MINISTER VOOR WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT DE VLAAMSE

Nadere informatie

Een beleidsevaluatie voorbereiden - ervaringen vanuit de OVAM

Een beleidsevaluatie voorbereiden - ervaringen vanuit de OVAM Een beleidsevaluatie voorbereiden - ervaringen vanuit de OVAM Ann Braekevelt - projectleider 1 Agendavorming Maatschappelijke issues Selectie en structurering van beleidsproblemen Uitgangssituaties autonome

Nadere informatie

Vlaams Gecoördineerd Vrijwilligersbeleid. Ledendag 2016

Vlaams Gecoördineerd Vrijwilligersbeleid. Ledendag 2016 Vlaams Gecoördineerd Vrijwilligersbeleid Ledendag 2016 Grote lijnen conceptnota Eerste ontwerp: februari 2016 Principiële goedkeuring Vlaamse Regering juli 2016 Actieplan Strategische Opties Actieplan

Nadere informatie

Danielle Raspoet. VRWB Clusters en hun Speerpunten gelinkt aan Vlaanderen in Actie Pact 2020. Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid

Danielle Raspoet. VRWB Clusters en hun Speerpunten gelinkt aan Vlaanderen in Actie Pact 2020. Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid VRWB Clusters en hun Speerpunten gelinkt aan Vlaanderen in Actie Pact 2020 Danielle Raspoet Vlaamse Raad voor Wetenschapsbeleid Vlaams Innovatienetwerk, Gent 1 Technologie & Innovatie in Vlaanderen: Prioriteiten

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder

FUNCTIEFAMILIE 4.2 Beleidsthemabeheerder Doel van de functiefamilie Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen omtrent het thema te initiëren, te stimuleren en te bewaken

Nadere informatie

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma

Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Evaluatie National Contact Point-werking van het Vlaams Contactpunt Kaderprogramma Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Afdeling Strategie en Coördinatie Koning Albert II-laan 35 bus 10 1030 Brussel

Nadere informatie

Duurzaamheidscriteria voor biomassa in het Vlaamse energiebeleid. 23 augustus 2016

Duurzaamheidscriteria voor biomassa in het Vlaamse energiebeleid. 23 augustus 2016 Duurzaamheidscriteria voor biomassa in het Vlaamse energiebeleid 23 augustus 2016 Inhoud Overzicht biomassa eisen in Vlaamse energiebeleid Noodzaak wijziging energiebesluit ILUC wijzigingen Duurzaamheidscriteria

Nadere informatie

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy

Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy Biopark Terneuzen Duurzame havens Bio Base Europe Innovation & Training for the bio-based economy Terneuzen Diepgang 12,50 meter Oppervlakte circa 2100 ha Ports of Vlissingen and Terneuzen Vlissingen Diepgang

Nadere informatie

BEST BOSS BELEIDSNOTA Aanbevelingen voor een succesvolle bedrijfsopvolging van KMO s in toerisme

BEST BOSS BELEIDSNOTA Aanbevelingen voor een succesvolle bedrijfsopvolging van KMO s in toerisme Aanbevelingen voor een succesvolle bedrijfsopvolging van KMO s in toerisme www.bestboss-project.eu Grant Agreement No.: 2014-1-DE02-KA200-001608 Dit project werd gefinancierd met de steun van de Europese

Nadere informatie

STARTDOCUMENT. 1. De kracht van samenwerking. 2. Waarom een NWP

STARTDOCUMENT. 1. De kracht van samenwerking. 2. Waarom een NWP STARTDOCUMENT 1. De kracht van samenwerking Deltalinqs Energy Forum, Havenbedrijf Rotterdam, Havenbedrijf Amsterdam, Havenbedrijf Eemsmond, Energy Valley, Stichting Zero Emissie Busvervoer, RAI Platform

Nadere informatie

Speerpuntcluster AgriFood

Speerpuntcluster AgriFood Speerpuntcluster AgriFood Van innovatieplatform naar speerpuntcluster? Nieuw? Lange termijn: de strategische onderzoeks- & innovatieagenda 4 strategische processen en domeinen Inzetten op het complete

Nadere informatie

Basisbereikbaarheid Inleiding

Basisbereikbaarheid Inleiding Basisbereikbaarheid Inleiding Eric Sempels Departement Mobiliteit en Openbare Werken Afdeling Beleid Programmamanagement Basisbereikbaarheid 29/03/2019 1 1 1 1. Van basismobiliteit naar basisbereikbaarheid

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE en SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Programma Innovatieve Overheidsopdrachten : stand van zaken en vraag tot vastlegging van de middelen voor

Nadere informatie

Infosessie - 28 april 2017 VEERLE LORIES

Infosessie - 28 april 2017 VEERLE LORIES Infosessie - 28 april 2017 VEERLE LORIES Agenda 09.30 Het Programma Innovatieve Overheidsopdrachten Veerle Lories, Projectleider PIO Enkele voorbeelden uit de praktijk: Ruimte maken voor innovatie Bart

Nadere informatie

FRIS Duurzame Energie. Trekkers: EnergyVille

FRIS Duurzame Energie. Trekkers: EnergyVille FRIS Duurzame Energie Trekkers: EnergyVille Voorstelling FRIS werkgroep Duurzame Energie Leden FRIS werkgroep Trekker Bouwstenen FRIS-cluster IncubaThor met stimuleringsprogramma KIC InnoEnergy (pre-seed)

Nadere informatie

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites!

Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites! Het Interreg project New-C-Land Een nieuw leven voor marginale sites! Evi Michels - UGent AVEC LE SOUTIEN DU FONDS EUROPÉEN DE DÉVELOPPEMENT RÉGIONAL, DE L OVAM, DE LA PROVINCE WEST-VLAANDEREN ET DE LA

Nadere informatie

TURING MARKTCONSULTATIE WELKOM

TURING MARKTCONSULTATIE WELKOM TURING MARKTCONSULTATIE WELKOM Marktconsultatie Turing 27 februari 2019 An Schrijvers Wat zijn innovatieve overheidsopdrachten? Innovatieve overheidsopdrachten richten zich op: ONTWIKKELEN en van INNOVATIEVE

Nadere informatie

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit

De gemeenteraad. Ontwerpbesluit De gemeenteraad Ontwerpbesluit OPSCHRIFT Vergadering van 25 april 2016 Besluit nummer: 2016_GR_00411 Onderwerp: Engagementsverklaring 'Ontwikkeling van een Cleantech Cluster Regio Gent' en Kadertekst maart

Nadere informatie

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta

Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta Campus Zeeland Investeren in economische structuurversterking in de Zuidwestelijke Delta BZW Bijeenkomst Middelburg, 4 april 2017 Inhoudsopgave 1. Campus Zeeland 2. Bèta College 3. Kennis & Innovatie Netwerken

Nadere informatie

VIS-studie gesubsidieerd door: LIFEBAT OPPORTUNITEITEN VOOR VLAAMSE BEDRIJVEN IN DE VOLLEDIGE LEVENSCYCLUS VAN DE LITHIUM-ION BATTERIJ

VIS-studie gesubsidieerd door: LIFEBAT OPPORTUNITEITEN VOOR VLAAMSE BEDRIJVEN IN DE VOLLEDIGE LEVENSCYCLUS VAN DE LITHIUM-ION BATTERIJ VIS-studie gesubsidieerd door: LIFEBAT OPPORTUNITEITEN VOOR VLAAMSE BEDRIJVEN IN DE VOLLEDIGE LEVENSCYCLUS VAN DE LITHIUM-ION BATTERIJ VIS-studie gesubsidieerd door: VIS studie - LIFEBAT 2de stuurgroepsvergadering

Nadere informatie

Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed in Vlaanderen

Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed in Vlaanderen Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed in Vlaanderen Een initiatief van de EU Sinds 2010 actie door Europese middenveld en lidstaten voor een dergelijk jaar Inspiratie 1975 Europees Jaar van het Bouwkundig

Nadere informatie

Voedselverlies in ketenperspectief. Willy Sarlee OVAM Dienst beleidsinnovatie 15/10/2012

Voedselverlies in ketenperspectief. Willy Sarlee OVAM Dienst beleidsinnovatie 15/10/2012 Voedselverlies in ketenperspectief OVAM Dienst beleidsinnovatie Onderzoek Voedselverlies in ketenperspectief (1/20) gestart in april 2011 tot begin juli 2012 Uitgevoerd door Tritel Eerste deel = keten

Nadere informatie

Samenvatting. September Actualisering van de studie van 2012 DEPARTEMENT ECONOMIE, WETENSCHAP & INNOVATIE.

Samenvatting. September Actualisering van de studie van 2012 DEPARTEMENT ECONOMIE, WETENSCHAP & INNOVATIE. Duurzaam gebruik van en waardecreatie uit hernieuwbare grondstoffen voor de biogebaseerde industriële productie zoals biomaterialen en groene chemicaliën in Vlaanderen. Samenvatting September 2016 - Actualisering

Nadere informatie

SLIMME SPECIALISATIE IN VLAANDEREN. Frans Dieryck, voorzitter Raad Van Bestuur Jan Van Havenbergh, algemeen directeur 25-2-2013

SLIMME SPECIALISATIE IN VLAANDEREN. Frans Dieryck, voorzitter Raad Van Bestuur Jan Van Havenbergh, algemeen directeur 25-2-2013 SLIMME SPECIALISATIE IN VLAANDEREN Frans Dieryck, voorzitter Raad Van Bestuur Jan Van Havenbergh, algemeen directeur 25-2-2013 Het eco-systeem De scheikundige industrie is de grootste Vlaamse economische

Nadere informatie

Startbijeenkomst keten innovatieprogramma. Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur

Startbijeenkomst keten innovatieprogramma. Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Kunststof & Rubber in de Ondergrondse Infrastructuur Utrecht, 21 oktober 2015 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 RACE programma 6 Sectoranalyse

Nadere informatie

nr. 203 van JORIS VANDENBROUCKE datum: 17 februari 2016 aan GEERT BOURGEOIS Conceptnota Visie Stand van zaken

nr. 203 van JORIS VANDENBROUCKE datum: 17 februari 2016 aan GEERT BOURGEOIS Conceptnota Visie Stand van zaken SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 203 van JORIS VANDENBROUCKE datum: 17 februari 2016 aan GEERT BOURGEOIS MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN BUITENLANDS BELEID EN ONROEREND ERFGOED Conceptnota

Nadere informatie

SMART SOCIETY IN NEDERLAND

SMART SOCIETY IN NEDERLAND SMART SOCIETY IN NEDERLAND Roxane Daniels Vereniging Nederlandse Gemeenten 23 april 2019 VVSG Brussel Paraplu-begrip Integrale aanpak van maatschappelijke opgaven Cross-sectoraal Publiek-privaat Bottom-up

Nadere informatie

Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO. Advies. Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling

Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO. Advies. Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling Brussel, 8 juli 2009 07082009_SERV-advies projecten VSDO Advies Projecten Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling 1. Inleiding Op 8 juni 2009 werd de SERV om advies gevraagd over de fiches ter invulling

Nadere informatie

Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering

Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering Startbijeenkomst keten innovatieprogramma Klimaat voor Verandering Amsterdam, 26 januari 2016 1 Inhoud Introductie 3 Zij waren er bij! 4 Circulaire economie 5 Waarom circulair? 6 Nederland Circulair! 7

Nadere informatie

Een visie op Economie

Een visie op Economie Een visie op Economie Beleidsnota economie 2009-2014 Derrick Gosselin Kabinet Minister President Inhoud beleidsnota 1. Omgevingsanalyse 2. Beleidsvisie 3. Strategische doelstellingen 4. Efficiënte en effectieve

Nadere informatie

TOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VLAAMS MINISTER VAN OPENBARE WERKEN, ENERGIE, LEEFMILIEU EN NATUUR 24 januari 2008

TOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VLAAMS MINISTER VAN OPENBARE WERKEN, ENERGIE, LEEFMILIEU EN NATUUR 24 januari 2008 TOESPRAAK VAN HILDE CREVITS VLAAMS MINISTER VAN OPENBARE WERKEN, ENERGIE, LEEFMILIEU EN NATUUR 24 januari 2008 Studievoormiddag Doelgroepen en milieubeleid: focus op prioritaire sectoren van industrie

Nadere informatie

Zeeland in stroomversnelling. Op weg naar het Actieprogramma voor duurzame economische groei, regionale inbedding en bestuurlijke daadkracht

Zeeland in stroomversnelling. Op weg naar het Actieprogramma voor duurzame economische groei, regionale inbedding en bestuurlijke daadkracht Zeeland in stroomversnelling Op weg naar het Actieprogramma voor duurzame economische groei, regionale inbedding en bestuurlijke daadkracht Wat is er gebeurd sinds 2 juni? Het advies van de Commissie Balkenende

Nadere informatie

EWI Focus 13 april 2015. Key Enabling Technologies. Roadmaps. Waar staan we en waar gaan we naartoe?

EWI Focus 13 april 2015. Key Enabling Technologies. Roadmaps. Waar staan we en waar gaan we naartoe? EWI Focus 13 april 2015 Key Enabling Technologies Roadmaps Waar staan we en waar gaan we naartoe? Agenda 09u-00-09u30 09u30-09u35 09u35-09u50 09u50-10u10 10u10-10u30 10u30-10u50 10u50-11u10 11u10-11u30

Nadere informatie

Steuninstrumentarium voor open innovatie in bedrijven in Vlaanderen

Steuninstrumentarium voor open innovatie in bedrijven in Vlaanderen Steuninstrumentarium voor open innovatie in bedrijven in Vlaanderen SERV Commissie Economie Gert Verdonck Open innovatie management 2 Doelgerichte in- en uitstroom Kennis-spillovers Versnellen & verbreden

Nadere informatie

WESTHOEK BUSINESS DISTRICT. een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband

WESTHOEK BUSINESS DISTRICT. een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband WESTHOEK BUSINESS DISTRICT een regionaal contactpunt voor bedrijven d.m.v. een officieel samenwerkingsverband AGENDA 1. Missie, doelstellingen en taakstellingen van Westhoek Business District 2. Inspirerende

Nadere informatie

Vlaams beleid en SDG s. Ilse Dries Team Duurzame Ontwikkeling Departement Kanselarij en Bestuur

Vlaams beleid en SDG s. Ilse Dries Team Duurzame Ontwikkeling Departement Kanselarij en Bestuur Vlaams beleid en SDG s Ilse Dries Team Duurzame Ontwikkeling Departement Kanselarij en Bestuur Resolutie Verenigde Naties : 17 sustainable development goals (SDG s) die de wereld tegen 2030 moet behalen.

Nadere informatie

Rol: Maatschappelijk assistent

Rol: Maatschappelijk assistent Datum opmaak: 2017-10-05 Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Staat op een proactieve wijze in voor de maatschappelijke dienstverlening aan hulpvragers volgens de meest passende methodiek en volgens

Nadere informatie

KORTE KETEN. Maayke Keymeulen. Vlaamse Overheid - Departement Landbouw en Visserij

KORTE KETEN. Maayke Keymeulen. Vlaamse Overheid - Departement Landbouw en Visserij KORTE KETEN Maayke Keymeulen Vlaamse Overheid - Departement Landbouw en Visserij Inhoud 1. Wat is korte keten? 2. Ondersteuning door Vlaamse Overheid 3. Ondersteuning door lokale besturen 2 1. Wat is korte

Nadere informatie

EFRO-project Internationalisering KMO s MedTech BioTech RegMed. Raadscommissie Regionaal Beleid en Economie 13 juni 2017

EFRO-project Internationalisering KMO s MedTech BioTech RegMed. Raadscommissie Regionaal Beleid en Economie 13 juni 2017 EFRO-project Internationalisering KMO s MedTech BioTech RegMed Raadscommissie Regionaal Beleid en Economie 13 juni 2017 1. Oproep Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) 2. MedTech BioTech RegMed

Nadere informatie

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE

Klimaatakkoord. Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus EK 'S-GRAVENHAGE Klimaatakkoord Ministerie van Economische Zaken en Klimaat T.a.v. de heer ir. E.D. Wiebes Postbus 20401 2500 EK 'S-GRAVENHAGE BETREFT Procesbrief Klimaatakkoord DEN HAAG ONS KENMERK 5 oktober 2018 18.34838

Nadere informatie

METEN VAN TRANSFORMATIE: NULMETING Naar een scorebord van transformatieindicatoren

METEN VAN TRANSFORMATIE: NULMETING Naar een scorebord van transformatieindicatoren METEN VAN TRANSFORMATIE: NULMETING Naar een scorebord van transformatieindicatoren EWI-Focus 26 september 2012 Jan Larosse Aangepast programma 1. Inleiding 14.00 14.05 Welkomstwoord, Dirk Van Melkebeke

Nadere informatie

Smart Delta Resources Platform

Smart Delta Resources Platform Platform Slimme Energie & Grondstof uitwisselingen in de Delta Regio Het resultaat van gezamenlijke inzet is groter dan de som van de individuele inspanningen 3 September 2015 Ger Spork, Program Manager

Nadere informatie

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte OP ESF Vlaanderen 2014 2020 Prioriteit uit OP: 1 - loopbaanbeleid curatief investeringsprioriteit 8i - werkloosheid naar werk Informatieve Bijlage: Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte Lerend Netwerk Arbeidsmarktkrapte

Nadere informatie

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018

SMART SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 SMART EDUCATION @ SCHOOLS PROJECTOPROEP 2018 PUBLIC 9 maart 2018 OVERZICHT Imec Imec Smart Education Smart Education @ Schools Waarom? Wat? Wie? Budget Voorbeelden Aanvraagprocedure & evaluatiecriteria

Nadere informatie

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner Memo Aan deelnemers diner-debat Eye Kopie aan Contactpersoon Rik van Terwisga Datum 8 januari 2015 Onderwerp Vervolg Debat-diner "Watersysteem van de Toekomst" Watersysteem van de Toekomst: vervolg

Nadere informatie

uitgroeien tot een Vlaamse, Europese en internationale topregio met economische creativiteit als concept voor meer welvaart en welzijn in de regio.

uitgroeien tot een Vlaamse, Europese en internationale topregio met economische creativiteit als concept voor meer welvaart en welzijn in de regio. Flanders Smart Hub 1. Waarom dit project? 2. Wie maakt deel uit van dit project? 3. Vanwaar komt de naam? 4. Het vertrekpunt van het project 5. Actiedomeinen 6. Wat zijn onze doelstellingen? 7. Logistiek

Nadere informatie

Woondag 6/12. Een blik op het onderzoek naar een Lerend Netwerk Duurzame Wijken

Woondag 6/12. Een blik op het onderzoek naar een Lerend Netwerk Duurzame Wijken Woondag 6/12 LNDW Een blik op het onderzoek naar een Lerend Netwerk Duurzame Wijken AGENDA Plenaire toelichting van het onderzoek 20 Thematische gesprekken rond de verschillende ondersteuningsvragen 45

Nadere informatie

DURF2020 ACHTERGRONDINFO

DURF2020 ACHTERGRONDINFO Je eigen leven, daar gaan we voor! DURF2020 ACHTERGRONDINFO ACHTERGRONDINFO DURF2020 START In het kader van mijn P2020 wordt er veel gesproken, nagedacht en nieuwe initiatieven genomen in functie van de

Nadere informatie

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips

Sport en tewerkstelling van jongeren. Marc Theeboom / Joris Philips Sport en tewerkstelling van jongeren Marc Theeboom / Joris Philips studie Kan sport bijdragen tot competentie-ontwikkeling voor kortgeschoolde jongeren, waardoor hun tewerkstellingskansen toenemen? initiatieven

Nadere informatie

Vlaams Materialen Programma (VMP) hefboom 6 : duurzame chemie en kunststoffen. Saskia Walraedt

Vlaams Materialen Programma (VMP) hefboom 6 : duurzame chemie en kunststoffen. Saskia Walraedt Vlaams Materialen Programma (VMP) hefboom 6 : duurzame chemie en kunststoffen Saskia Walraedt sw@essenscia.be Inhoud Wat is het VMP? Hefboom chemie en kunststoffen in kringlopen Toekomst Duurzaam materialenbeheer

Nadere informatie

Quick scan coalitieprogramma s Land van Cuijk

Quick scan coalitieprogramma s Land van Cuijk Quick scan coalitieprogramma s 2014-2018 Land van Cuijk 28 mei 2014 De Rekenkamercommissie heeft de coalitieprogramma s van de vijf gemeenten in het Land van Cuijk naast elkaar gelegd en gekeken of en

Nadere informatie

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris

Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel. Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Regionale financiering voor SMART CITIES in Brussel Beata Bibrowska Senior Advisor- Dep Europa, OOI beleid en programma's- Innoviris Agenda JPI Urban Europe «SMART CITIES» in het EFRO in Brussel (in voorbereiding)

Nadere informatie

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen 3/12/13 Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Mieke Houwen Horizon 2020 : klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Agenda n Horizon 2020 algemeen n

Nadere informatie

Samenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland

Samenwerkingsagenda Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en de Provincie Gelderland en de Provincie Gelderland 22 maart 2016 Overwegende dat: De provincie Gelderland veel waarde hecht aan de aanwezigheid van onderwijs/kennisinstellingen in haar Provincie. Uiteraard in hun functie van

Nadere informatie

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s

Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s Samenvatting Flanders DC studie Internationalisatie van KMO s In een globaliserende economie moeten regio s en ondernemingen internationaal concurreren. Internationalisatie draagt bij tot de economische

Nadere informatie

Iedereen doet mee Geleerde lessen

Iedereen doet mee Geleerde lessen Iedereen doet mee Geleerde lessen Context Subsidieprojecten Twee typen regelingen: ASV, gangbare mogelijkheid voor initiatiefnemers om projectaanvragen in te dienen in het kader van de beschikbare begrotingssubsidie

Nadere informatie

Key Enabling Technology (KET) Industriële Biotechnologie: een roadmap voor Vlaanderen. Samenvatting en conclusies, EWI focus, 13/04/2015

Key Enabling Technology (KET) Industriële Biotechnologie: een roadmap voor Vlaanderen. Samenvatting en conclusies, EWI focus, 13/04/2015 Key Enabling Technology (KET) Industriële Biotechnologie: een roadmap voor Vlaanderen Samenvatting en conclusies, EWI focus, 13/04/2015 Oproep Vlaamse roadmapping voor KETs, IWT, juni 2013 Wat: één van

Nadere informatie

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013

Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT. RvT maart 2013 Uw business case voor energiebesparing TKI-ISPT RvT maart 2013 Het topsectorenbeleid Overheid, Rijksdient voor ondernemend Nederland Tenders voor Demo, pilot en Early adapter projecten Topcluster voor

Nadere informatie

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context

Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Transitie circulaire economie en stad in een ruimtelijke/stedenbouwkundige context Een materialenbeleid als onderdeel van een beleid CE of beleid CE tout court moet ook een ruimtelijk beleid zijn (net

Nadere informatie

Energiedossiers tijdens het Oostenrijkse voorzitterschap

Energiedossiers tijdens het Oostenrijkse voorzitterschap Energiedossiers tijdens het Oostenrijkse voorzitterschap 3 juli 2018 Vleva en Minaraad Jan Haers attaché Energie Algemene Afvaardiging van de Vlaamse Regering bij de EU Realisaties van het Bulgaarse voorzitterschap

Nadere informatie

ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari juli 2019

ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari juli 2019 ESF-project Versterkt streekbeleid 1 januari 2017 31 juli 2019 Versterkt streekbeleid Zuid-Oost-Vlaanderen ACTIES Focus op een duurzame lokale economie en ondernemerschap in de regio Mobiliteit als noodzakelijke

Nadere informatie

(Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid

(Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid (Fiets)logistiek integreren in het lokale mobiliteitsbeleid Dominique Ameele & Tijl Dendal Vlaamse Overheid Departement MOW Workshop event fietslogistiek 5/5/2017 Mechelen 1 1 2 Overzicht Duurzaam lokaal

Nadere informatie

Paul Zeeuwts Directievoorzitter. Symposium VVBB 24 oktober 2005

Paul Zeeuwts Directievoorzitter. Symposium VVBB 24 oktober 2005 Instituut voor de Aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en Technologie in Vlaanderen Paul Zeeuwts Directievoorzitter Symposium VVBB 24 oktober 2005 1 IWT kort Agentschap Vlaamse overheid sinds 1991

Nadere informatie

Het Dream-project wordt sinds 2002 op ad-hoc basis gesubsidieerd.

Het Dream-project wordt sinds 2002 op ad-hoc basis gesubsidieerd. Naam evaluatie Volledige naam Aanleiding evaluatie DREAM-project Evaluatie DREAM-project De Vlaamse overheid ondersteunt een aantal initiatieven ter bevordering van het ondernemerschap en de ondernemerszin.

Nadere informatie

TRANSITION = Lokaal luchtkwaliteitsbeleid Stad Gent

TRANSITION = Lokaal luchtkwaliteitsbeleid Stad Gent TRANSITION = Lokaal luchtkwaliteitsbeleid Stad Gent Tine Heyse Schepen voor Milieu, Klimaat, Energie en Noord-Zuid Stad Gent 10 oktober 2016 Mobiliteitsplan Gent: Duurzame MODAL SHIFT Bijdrage (lokaal)

Nadere informatie

Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new

Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new Samenvatting project Blueprint - Toekomstbestendige vaardigheden voor de maritieme transportsector (Sector Skills Alliances for implementing a new strategic approach ( Blueprint ) to sectoral cooperation

Nadere informatie

17/05/2018 MARITIEME IMPORT VAN RESTSTROMEN STEVE SEL, MANAGER PROJECTEN EN VALORISATIE A.I. 23/05/2018, Gent. De logistieke cluster

17/05/2018 MARITIEME IMPORT VAN RESTSTROMEN STEVE SEL, MANAGER PROJECTEN EN VALORISATIE A.I. 23/05/2018, Gent. De logistieke cluster MARITIEME IMPORT VAN RESTSTROMEN STEVE SEL, MANAGER PROJECTEN EN VALORISATIE A.I. 23/05/2018, Gent De logistieke cluster 2 1 Flanders Recycling Hub Deelnemers: Partners: Klankbordgroep: 3 Aanleiding Gunstige

Nadere informatie

CIV SMART TECHNOLOGY

CIV SMART TECHNOLOGY CIV SMART TECHNOLOGY Uitgebreide managementsamenvatting Plan van Aanpak Centrum voor Innovatief Vakmanschap Smart Technology Ten behoeve van subsidie aanvraag Regionaal Investeringsfonds door de partners

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 2.3 Organisatie-ondersteunend

FUNCTIEFAMILIE 2.3 Organisatie-ondersteunend Doel van de functiefamilie Interne klanten bijstaan via ontwikkeling en uitbouwen van specifieke dienstverlening die verband houdt met één of meer functionele domeinen ertoe bij te dragen dat de organisatie

Nadere informatie

1. Contents 王 1. 王 王

1. Contents 王 1. 王 王 王 1. Contents 王 1. 王 王 王 王 o o 王 o o o o 王 王 Onderzoek & Onderwijs gebruikers Actoren in de waardeketen Flam3D LEDEN (PROSPECTS) Overheden Organisaties 王 王 o o o o 王 Systematisch oplijsten van de

Nadere informatie

Klanken uit het Energie Overleg. 4 de Vastgoedforum 27/2/2015

Klanken uit het Energie Overleg. 4 de Vastgoedforum 27/2/2015 Klanken uit het Energie Overleg 4 de Vastgoedforum 27/2/2015 Interne milieuzorg in 2003 Milieubeleidsverklaring Vlaamse Regering van 18 juli 2003 De Vlaamse overheid wenst inzake milieuzorg een voorbeeldfunctie

Nadere informatie

1 jaar FISCH: time to party?

1 jaar FISCH: time to party? 1 jaar 1 jaar FISCH: time to party? 1 jaar FISCH: eerder een meiboomviering Het staat symbool voor voorspoed en vruchtbaarheid voor de bewoners van het huis. Deze traditie vindt zijn oorsprong in het feit

Nadere informatie

Het Vlaams energie- en klimaatbeleid

Het Vlaams energie- en klimaatbeleid Het Vlaams energie- en klimaatbeleid (focus industrie / stoom) Zwijnaarde - Stoomtechniekdag Energik 8 mei 2019 Inhoud Vooraf Europees kader inzake klimaat Vlaams/Belgische energie- en klimaatbeleidsplanning:

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 4.1 Beleidsondersteuning

FUNCTIEFAMILIE 4.1 Beleidsondersteuning Doel van de functiefamilie Goed onderbouwde en kwalitatieve beleidsvoorstellen doen teneinde de beleidsbepaler(s) zoals bv de Vlaamse Regering, de functionele ministers in staat te stellen de juiste beleidsbeslissingen

Nadere informatie