HET KARAKTER VAN HET STRUCTUURPLAN VOOR DE DERDE KERN VAN ALMERE. door. Drs. J.J.P. Scheek LE'LYSTAD Ca augustus

Transcriptie

1 W E R K D O C U M E N T HET KARAKTER VAN HET STRUCTUURPLAN VOOR DE DERDE KERN VAN ALMERE door Drs. J.J.P. Scheek Ca augustus 5250 R I J K S D I E N S T V O O R D E I J S S E L M E E R P O L D E R S S M E D I N G H U I S LE'LYSTAD

2 Inhoud 1. Het wettelijk kader 1 2. Kenmerken van het plan 1 3. De relatie van het structuurplan met andere plansystemen 2 Werkwi jze 3

3 Het wettelijk kader De Wet op de Ruimtelijke Ordening stelt in Artikel 7, dat een Gemeenteraad van het grondgebied der gemeente een structuurplan kan vaststellen, waarin de toekomstige ontwikkeling van de gemeente wordt aangegeven. De aard van het structuurplan is zodanig, dat hetgeenburgersbindende voorschriften bevat, maar dat het we1 een regeling is die in voorkomende gevallen vooruit kan lopen op later aan te wijzen bestemmingen. In de woorden van de memorie van T.: het structuurplan geeft het structurele verband van de ontwikkeling in de gemeente aan, weliswaar zonder bestemmingen aan te geven; dit neemt echter niet weg, dac.het structuurplan we1 degelijk verbandkan houden met en vastgesteld wordt met het oog op latere,op dat plan te baseren, bestemmingsplannen. In de uitvoeringsvoorschriften Wet Ruimtelijke Ordening wordt in Artikel 9, lid 1, bepaald dat,een Structuur, alsmede een ontwerp daarvoor worden vervat in: a. een beschrijving van de voor de gemeente, in onderlinge samenhang van haar delen, meest gewenste ontwikkeling op lange termijn en voorzover nodig, van de fasen, waarin die ontwikkeling zich zou moeten of kunnen voltrekken, b. 66n of meer kaarten met bijbehorende verklaring, waarin deze ontwikkeling voorzovermogelijk in beeld is gebracht. In het 28 lid van voornoemd ~ ~ t i k9 e wordt l gesteld, dat het structuurplan vergezeld dient te gaan van een toelichting op de aan het plan ten grondslag liggende gedachten en de uitkomsten van een onderzoek naar bovenstaande toestand in ennaar de mogelijke en wenselijke ontwikkeling van de gemeente, alsmede het gevoerde overleg hierover. Het onderzoek heeft met name betrekking op: a. de natuurlijke gegevens van het gebied, b. de bevolkingsontwikkeling, c. de economische ontwikkeling, d. de welzijnsontwikkeling, e. de ruimtelijke ontwikkeling van het gebied. Voorts wordt bepaald, dat ten behoeve van de voorbereiding van eenontwerp voor een structuurplan een distributie-planologisch onderzoek dient plaats te vinden. Bij de voorbereiding van een structuurplan dient overleg te worden gepleegd met de Besturen van de gemeenten, die aan het in het, plan be-. grepen gebied grenzen, met betrokken diensten van Rijk en provincie, alsmede met belanghebbende waterschapsbesturen. 2. Kenmerken van hat plan Uit het voorafgaande geformuleerd wettelijk kader kunnen een aantal essentiele kenmerken van het op te stellen structuurplan voor Almere- Buiten afgeleid worden: - het plan dient op toekomstige maatschappelijke ontwikkelingen gericht te zijn, derhalve flexibel en aanpasbaar te zijn, - het plan bestaat.in hoofdzaak uit 5 facetten of sectoren, nl. natuurlijke ontwikkeling, bevolkingsontwikkeling, economische ontwikkeling, welzijnsontwikkeling en ruimtelijke ontwikkeling, - naast een facetmatig karakter dient'het plan een integraal, samenhangend karakter te vertonen: d.w.2. de facetten dienen onderling - voorzovermogelijk, wenselijk en noodzakelijk - in verband gebracht met elkaar te worden, Opdat een samenhangend beeld van de ontwikkeling van Almere-Buiten beschreven kan worden,

4 - het plan moet mede BBn of meerdere kaarten omvatten, waarin zowel de verschillende facetten als de samenhang daartussen, voorzovermogelijk globaal in beeld worden gebracht. De nadruk in deze opsomming valt derhalve op de beschrijving en we1 in de eerste plaats van de voor Almere-Buiten in onderlinge samenhang van haar delen - of facetten - meest gewenste ontwikkeling op langere termijn. De kaarten dienen slechts om die ontwikkeling voorzovermogelijk globaal in beeld te brengen. Deze opvatting leidt ertoe, dat een structuurplan voor de 38 kern van Almere in de eerste plaats gezien moet worden als een plan gericht op de toekomstige, economische en welzijnsontwikkeling van dit gebied, waaruit slechts in beperkte mate ontwik-. kelingen gedestilleerd kunnen worden voor het ruimtelijk kader. 3. De relatie van het structuurplan met andere plansystemen Binnen een betrekkelijk kort tijdsbestek zijn er met name op het welzijnsgebied verschillende wetten tot stand gekomen, wetsontwerpen ingediend of voorontwerpen van wet gepubliceerd, die bepaalde planningssystemen bevatten. Zo is zeer recentelijk de Kadenvet voor het specifieke welzijn ingediend, waarbij met name aan de gemeenten een centrale planningstaak wordt toegekend door middel van het opstellen van 4-jaren gemeentelijke plannen en jaarlijkse programma's. Ook in het Wetsontwerp Gezondheidsvoorzieningen wordt een dergelijke taak aan de gemeente,opgedragen. Het is waarschijnlijk, dat reeds op korte termijn de gemeenten bovengenoemde wettelijke taken ter hand zullen gaan nemen, waarbij de Ontwerp Kaderwet stelt, dat daar waar geen plan of programma is ook geen voorzieningen gerealiseerd worden. Het lijkt aantrekkelijk om in het kader van de voorbereidingen voor een structuurplan voor Almere-Buiten, ten aanzien van de beschrijving van bepaalde sectoren of onderdelen daarvan, aansluiting te zoeken, c.q. rekening te houden met de nieuwe, wettelijk verplicht te stellen plansystemen. Hierbij kan met name gedacht worden aan de welzijnssector. Op deze wijze zou een 4-jarenplan voor het specifieke welzijn in de 38 kern van Almere gemakkelijk ingepast kunnen worden in sen structuurplan voor deze kern.

5 Werkwi jze Vorengenoemde opvattingen hebben consequenties gehad voor de manier waarop aan het structuurplan voor de 38 kern gewerkt is, i.c. moet worden : a. Allereerst is per sector getracht een beeld te schetsen van de langere termijnontwikkelingen. Hierbij is rekening gehouden met een aantal reeds - vaak in wettelijk of ander kader - vastgelegde ontwikkelingen, niet te befnvloeden feitelijkheden (natuurlijke gegevens, relaties van het gebied met andere gebieden) en de toekomstverwachtingen voor de betreffende sector. Voorts is getracht zoveel mogelijk aanknopingspunten te leggen met andere sectoren, teneinde tot enige samenhang van de diverse sectoren te komen. Een meer modelmatige benadering is hierbij overwogen. Een operatie evenwel waarbij relatieschema's van verschillende sectoren in elkaar geschoven worden tot een integraal structuurplan voor de 38 ken, leek mede op grond van de'ervaringen met het Integraal Structuurplan "Noorden des Lands" in het kader van de beschikbare tijd niet haalbaar, (zie Rapport van de Werkgroep Integrale Planning, ISP, 1977). Derhalve werd besloten zoveel mogelijk in de beschrijving van de sectoren zelf onderlinge relaties te leggen en uit te diepen. b. Na een beschrijving van toekomstverwachtingen per sector werd getracht te komen tot een beschrijving van de middelen om de gepresenteerde toekomstbeelden een concretere inhoud te geven. Dit zou men de fase van programmering en planning kunnen noemen. De beschrijving van bovengenoemde middelen levert een gevarieerd beeld op. Voor de ene sector - of een ander deel daarvan - komt een concreter beeld naar voren dan voor een andere sector of ander deel daarvan: de mate van onzekerheid ten aanzien van diverse toekomstige ontwikkelingen bleek in het algemeen vrij groot, zelfs op "harde" terreinen als, dat vande economische ontwikkelingen. Flexibiliteit en aanpasbaarheid van het structuurplan dienen derhalve praktisch gezien, in het plan en haar onderdelen ingebouwd te worden. Hierbij spelen niet alleen onzekerheden per sectoronderdelen een rol, maar ook de onzekerheden met betrekking tot de relaties tussen sectoren onderling. Het gevaar is immers niet denkbeeldig, dat een op zich bevredigend beleid voor de ene sector onverwacht effecten oproept voor andere sectoren. c. Aan de hand van de beschrijving van programma's per sector is het vsrvolgens mogelijk over te gaan tot het vervaardigen van een aantal kaarten, waarin de ontwikkeling van de sectoren in hun onderlinge samenhang, voorzovermogelijk in beeld is gebracht. In deze fase van de werkzaamheden wordt eveneens getracht te komen tot een beschrijving van de fasen waarin de ontwikkeling van de 38 kern zich zou moeten of kunnen voltrekken. d. De hier te volgen werkwijze bij de voorbereiding van het structuurplan voor Almere-Buiten is enigszins afwijkend t.0.v. de overige reeds geproduceerde structuurplannen en -schema's (Almere-Haven en Almere-Stad). De tijd die met name met de te volgen wettelijke procedure gepaard zal gaan, is een nieuw gegeven. Naast de voorbereiding van het onderhavige structuurplan zal het ook noodzakelijk zijn reeds te starten met de concrete waterleiding van de eerste bouwplannen, teneinde de taakstelling voor Almere in de periode te kunnen realiseren. Uiteraard zal sen en ander zo goed mogelijk en op elkaar afgestemd dienen te worden.