ASV-Nieuws. November Clubblad van de Arnhemsche Schaakvereeniging

Transcriptie

1 ASV-Nieuws November 2014 Clubblad van de Arnhemsche Schaakvereeniging

2

3 Jaargang 19, nummer 1 November 2014 Arnhemsche Schaakvereeniging Opgericht: 31 Oktober 1891 Clubavond: donderdag Locatie: Activiteitencentrum Schreuder Vlamoven TN Arnhem Secretaris: Ruud Wille Laan van Klarenbeek 74 tel: mailto: r.wille@planet.nl Inhoud Van de redactie Van het bestuur De analyse Plaatjes kijken Uitslagen en stand Daglichtschaak De gebroeders Platov In Memorian Hein van Vlerken Interne competitie e Heeren van Aemstelterrasschaaktoernooi OSKA 2014 eindigt in Gronings succes!...21 Schaken en statistiek Open Belgisch oploskampioenschap (OBOK) Beukema Losekoot, ONK Dieren.. 31 ASV 7 verrast SMB 2 in Nijmegen Partijenselectie Zukertort Amstelveen 3 ASV ASV 5 naar onbevredigend gelijkspel...36 Senioren en junioren ASV in evenwicht ASV 6 ontspannen naar ruime overwinning tegen Schaakstad René van Alfen Murat Duman Jan Groen Kopij: mailto: asvnieuws@gmail.com Aan dit nummer werkten mee: Marco Braam, Peter van Deursen, Daan Holtackers, Theo Jurrius, Theo Koeweiden, Pascal Losekoot, Robert Naasz, Wouter van Rijn, Jan Vermeer en Erik Wille. 3

4 Bij het verschijnen van het mogelijk laatste nummer van ASV Nieuws afgelopen zomer, vatte de gedachte om het stokje van Robert Naasz over te nemen post. In het verre verleden verzorgde ik jarenlang het clubblad van de Edese SV en herkende de woorden in het aprilnummer: Het is niet heel moeilijk, maar het kost wel veel tijd. Die herkenning weerhield me ervan te reageren en de gedachte verdween naar de achtergrond. Totdat Erik Wille me benaderde. Dat kon geen toeval zijn, maar om de kar in mijn eentje te trekken zag ik niet zitten. Erik zocht verder en vond ook Murat Duman en Jan Groen bereid om in de redactie plaats te nemen. Met zijn drieën zullen we vanaf dit seizoen het ASV Nieuws gaan opmaken. We zijn Robert dankbaar voor de soepele overdracht van templates, zijn uitleg en hulp bij Lang hebben we zorgen gehad of na het hoofdredacteurschap van Robert Naasz wel een vervolg zou krijgen. Robert heeft er zelf misschien nog wel het slechtst van geslapen. Het duurde lang voor we de goede richting gevonden hadden, terwijl het eigenlijk zo voor de hand lag. Als het werk verdeeld wordt over meer mensen is het per persoon minder werk. Het is net schaken, maar de oplossing werd ons aan de hand gedaan door René van Alfen, de eerste ASV er die aangaf best wat voor te willen doen, maar niet alles. Na het jawoord van René vonden we ook Murat Duman en Jan Groen bereid tot de redactie toe te treden en zo maakt het drietal twee nummers per persoon. We zijn hier ongelofelijk blij mee. Een clubblad is niet meer vanzelfsprekend in het digitale tijdperk, maar ASV krijgt er steevast positieve reacties op, dat het blad nog bestaat. Ook van leden van clubs die de papieren wereld lang geleden achter zich lieten. Met de blijdschap over de komst van de nieuwe redactie komt ook de dank voor de gaande redacteur. In februari 2007 gaf Ignace Rood het stokje over aan Robert Naasz. Het bestuur hoefde daar niets aan te doen. Dat gebeurde in de achterkamertjes van de redactie. En dat daar vaak de mooiste dingen ontstaan is wel gebleken. Bijna acht jaar lang verblijdde Robert ons met bijna 50 mooie nummers. Dat is geen sinecure en daar zijn we Robert enorm dankbaar voor. Van de redactie Van het bestuur de opmaak van dit eerste nummer van de nieuwe redactie. Maar zonder kopij geen ASV Nieuws. Daaraan deze keer geen gebrek! Voldoende leesvoer de komende weken, maar vergeet vooral niet om te blijven schrijven! René van Alfen Verschijningsdatum: Sluitingsdatum Kopij: 18 december 11 december 05 februari 29 januari 19 maart 12 maart 21 mei 14 mei 09 juli 02 juli Als het eerste nummer van de nieuwe redactie verschijnt, dan heeft ASV inmiddels haar 123 e verjaardag gevierd. ASV is daarmee al jaren een van de oudste clubs van Nederland en qua ledental doen we het nog altijd goed met een stabiel aantal van ca. 150 leden, goed voor een vierde plaats op de ranglijst van grootte van de clubs. We feliciteren ook De Toren graag met hun tweede plaats, waarmee aangegeven is, dat het schaken in Arnhem nog steeds voorop loopt. En dat bleek de eerste maanden van het seizoen ook wel. We hebben niet stil gezeten, is in dat opzicht een understatement. Zo hadden we eind augustus traditiegetrouw de aftrap van de demo s op de Steenstraat bij onze adverteerders van de verswinkels. Een week later was er een demo in Rozet en dat combineerden we met een terrasschaaktoernooi op het terras van Café Bar Heeren van Aemstel. Onndanks een paar buien regen was het een geslaagd nieuw evenement, dat iedereen graag ziet terugkeren op de ASVschaakkalender. Weer een week later waren er 120 schakers actief in het OSKA. Het grand café van het Lorentz was weer omgebouwd tot schaaktempel en een van de mooiste weekendtoernooien werd gewonnen door Jorden van Foreest, kleinzoon van ons oud lid Andries van Foreest. 4

5 Terwijl er achter de schermen hard gewerkt werd aan de totstandkoming van de 13 externe teams was het volgende evenement alweer in de maak. Begin oktober was Anne Haast onze gast op Winkelcentrum Presikhaaf. De 21 jarige Nederlands dameskampioene gaf op een geweldige manier simultaan tussen het winkelende publiek. Ze speelde 27 partijen en de toeschouwers waren diep onder de indruk van haar prestaties. Het was een bijzondere happening en ook niet de laatste van Op 26 oktober was het de 100 e geboortedag van Prof A.D. de Groot, voor velen van ons een groot schaker uit vroeger tijden, maar zeker voor de onderwijsmensen onder ons, de grondlegger van de CITO toets. CITO heeft daar na een tip van ASV een viering rond georganiseerd. Op 31 oktober eerde CITO Professor De Groot met een lezing van Willy Hendriks en een simultaan van negenvoudige Nederlands kampioen Jan Timman. Enkele van onze jeugdspelers mochten daaraan meedoen. Het was een zeer geslaagde middag, die eigenlijk ook een vervolg verdient. Zo is het seizoen nu twee maanden oud en het is bijna onmogelijk dat de Arnhemmers ASV niet gezien hebben. Zoals gezegd is ASV nog altijd een grote club. Met name bij de senioren kwamen er veel nieuwe leden naar ASV met als logisch neveneffect dat ook de clubavonden veel drukker bezet zijn. Een positieve ontwikkeling al gaat het ons natuurlijk wel aan het hart dat om ons heen de schaak(buur)clubs WDC en Variant ermee ophielden. Een deel van de WDC ers speelt nu bij ons. Van Variant trokken de leden vooral naar Elst en Velp. Helaas zijn er echter ook weer mensen gestopt met het georganiseerde schaak. ASV doet er alles aan om oud clubschakers weer aan het schaken te krijgen. De afgelopen zomer zijn veel mensen benaderd om bij ASV of elders het schaken weer op te pakken. We moeten er met zijn allen, ASV en haar leden, maar ook ASV en de andere clubs, keihard aan werken om mensen naar de clubs te trekken. Alleen zo kunnen we de dalende tendens in het georganiseerde schaak ombuigen. Er is toch niets leuker dan die clubavond, waar we samen onze hobby schaken combineren met een avond vol gezelligheid en leuke contacten. Dat is de meerwaarde die clubs hebben boven het schaken op internet of in de huiskamer. Laten we dat vooral samen uitdragen. In het verlengde daarvan heeft ASV zeker nog een taak. Onze jeugdafdeling is flink aan het slinken. Dat ligt zeker niet aan de enthousiaste jeugdleiding. Doorstroming is er altijd, maar als de instroom terugloopt, wordt het vanzelf minder. Het lijkt een mooi doel om daarin een ombuiging voor elkaar te krijgen. Het jeugdledental is inmiddels onder de twintig gezakt. Dat moet echt met spoed weer naar 30+. Een groter aantal kinderen maakt het ook voor de huidige groep een stuk aantrekkelijker om te blijven. We hebben nu eindelijk voor elkaar dat een groep jonge schakers na de Basisschooltijd bij ASV blijft, dan moeten we er nu ook samen voor zorgen om die jonge groep weer te laten groeien. Met het A team spelen we ook dit seizoen weer in de KNSB competitie en ook zal ASV op 29 november weer gastheer zijn van een jeugdronde van de OSBOcompetitie. Zo n 100 kinderen zullen dan het Activiteitencentrum Schreuder bevolken. Hulp is welkom. Graag even melden bij Wouter Abrahamse: wouterabrahamse@tiscali.nl. Ook de KNSB en OSBO competitie bij de senioren heeft de eerste ronde achter de rug. Die verliep redelijk succesvol, maar belangrijker is dat iedereen weer met plezier meedoet aan de teamwedstrijden. Het was weer hard werken om 13 teams te bemannen, maar uiteindelijk lukte het. En daarmee is ASV zonder twijfel met Caissa Amsterdam de club met het meeste teams. Wij zijn er trots op dat bij ASV zo n hoog percentage leden meedoet in de externe competitie. Als maar de helft van de andere clubs dat ook deed, dan waren er ruim meer teams in competitie. Naast de competities draaien intussen ook de schaaktrainingen al weer volop. Onze trainingscoördinator Nico Schoenmakers toverde voor de topgroep Jeroen Bosch naast Willy Hendriks als tweede trainer uit de hoge hoed. Beide trainers zullen een aantal trainingen voor hun rekening nemen. Het is fantastisch om te zien hoe goed dat loopt en met hoeveel enthousiasme meegedaan wordt aan de trainingen. Dan hadden we afgelopen maand nog de primeur van het gastheerschap van het 2 e Schaakkunsttoernooi. Zo n 40 spelers hadden 25 oktober een leuke schaakdag in Activiteitencentrum Schreuder. Dan rest ons jullie allemaal de komende weken weer veel schaakplezier te wensen. Blijf komen op de clubavonden. Het is altijd gezellig en zelfs al kun je maar een donderdag in de maand dan is dat meer dan de moeite waard. 5

6 De analyse is altijd achteraf, als het spektakel geweest is en de kruitdampen zijn opgetrokken. De analyse is koud, klinisch en feitelijk en neemt meedogenloos onder de loep waar het beter kon. Deze column gaat over het schaakproces, de warme analyse van geest en de merkwaardige oog handcoördinatie die nimmer werkelijk gecontroleerd lijkt te kunnen worden. Tijd De schaker zat in diep gepeins verzonken ondanks dat de klok nog maar vijf minuten aangaf. Ogenschijnlijk een makkelijk toegankelijke uitspraak, iedereen heeft er een beeld bij. De werkelijke omvang van deze zin is echter veel complexer dan dat het in eerste instantie lijkt. In gedachten verzonken betekent na melijk niet gewoon een beetje nadenken over het een of het ander maar het is afgesloten zijn van de wereld, verdwijnen in gepeins. De definitie van verzinken is namelijk: verdwijnen door in iets weg te zinken. Het tweede deel van de zin is ook van een ander belang dan dat u misschien in eerste instantie zou vermoeden. Het is namelijk niet een tweede constatering maar ook een gevolg van het eerste deel van de zin. Ik ga in dit stuk proberen deze bewering wat handen en voeten te geven. Misschien kent u de beleving van het plotseling opschrikken uit een dagdroom, of dat u ineens gearriveerd bent met auto of fiets en dat u niet precies weet wat er gebeurd is tussen thuis en punt van bestemming. We noemen dit op de automatische piloot rijden. Blijkbaar is het zo dat er naast ons bewustzijn nog een ander soort bewustzijn is dat het af en toe kan overnemen van ons als we even geen zin hebben om ons door het leven te navigeren. Op het moment dat dit fenomeen zich voordoet bent u mogelijk in gedachten verzonken geweest. Voorwaar geen onplezierige status quo, en een bewijs dat tijd bijzonder relatief is. U slaat immers gewoon een uur over en het voelt als misschien 2 minuten! Tijd is een merkwaardig fenomeen. We hebben afspraken met elkaar gemaakt wat tijd is, het is een in brokjes uit elkaar te halen lijn van dagen waarin we bepaalde dingen kunnen doen. En alle dingen hebben dan een bepaalde tijdsduur (bepaald door onder andere cultuur, ervaring en socialisatie) waardoor je uit kunt rekenen hoeveel dingen je per tijdseenheid kunt doen ongeveer. Uitspraken als geen tijd, of tijd in overvloed geeft aan dat het verzadigingspunt van activiteiten binnen een bepaalde tijdseenheid is bereikt of nog lang niet bereikt. Althans dat denken we. Met name managers van verschillend pluimage hebben de neiging om het begrip verzadiging van activiteiten binnen een bepaald tijdsbestek aanzienlijk op te rekken. Als het om huishoudelijke activiteiten gaat geldt dit overigens ook voor bepaalde partners waarmee je een huishouden deelt. Vandaag wil ik het niet alleen over feitelijke tijd hebben maar vooral ook over beleving van tijd. Of beter gezegd het niet beleven van tijd. Of beter gezegd het niet leidend laten zijn van tijd. Ik weet niet of u het zich kunt herinneren maar als kind speelden we allemaal in de zandbak of waren we aan het voetballen op straat. Tijd was geen factor, en hadden we al een horloge dan deden we hem af omdat ie in de weg zat bij het spelen. We waren volledig verzonken in wat we deden, het enige doel was het volgende doelpunt, het betere zandtaartje of het hogere klimtoestel. Totdat mamma of papa driftig tikkend op het horloge naar buiten kwam rennen en je leerde dat er beperkingen zaten aan de lengte van de activiteit, ook al zat je er net zo lekker in verzonken. In mijn ogen na de geboorte de meest traumatische gebeurtenis in het leven. Als de grote wijzer bovenaan staat dan is het voorbij en gaat er iets anders gebeuren. Zo leren we dat activiteit gerelateerd is aan tijd, en uiteindelijk wordt de tijd zelfs leidend. We leren namelijk dat er een x aantal eenheden activiteit in een tijdsspanne passen, en daarmee leven we louter nog in de toekomst om sancties te voorkomen dat we een verkeerde berekening hebben gemaakt. Een andere consequentie van dit leerproces is dat we het ons vaak niet meer kunnen veroorloven om al te diep in de activiteit te verzinken omdat we dan het tijdsbesef kwijt raken en niet meer op tijd zijn voor de volgende activiteit. Ook de teleurstelling van het stoppen wanneer we net zo lekker bezig waren willen we liever niet voelen. 6

7 We zijn te vaak wreed letterlijk uit die droom geholpen. Hiervoor hebben we met elkaar de pensioenleeftijd uitgevonden waar het dan eindelijk mag, maar waar we niet meer weten hoe het moet om echt lekker ergens in te verzinken zonder belang van tijd plaats en ruimte. Kortom zo ontstaat een neurotisch gedragspatroon in de loop van je leven. Tenminste bij mij gaat dat wel zo, en ik ken er zat die behept zijn met hetzelfde tijdssyndroom. Nog even terug naar de zinssnede het tijdsbesef kwijtraken. Wat we als kind kwijt raken (het volledig verzinken in de activiteit) door de volwassen mores proberen we in onze volwassenheid terug te vinden. Mindfulness is er op gericht om in het hier en nu te leven. Boeddha predikte dit ook, leef in het moment denk niet aan vroeger of aan de toekomst maar beleef in het hier en nu. Maar dat is verre van eenvoudig. Ik denk heel vaak aan de toekomst. Sterker nog dat doe ik de hele tijd. Wanneer gaat wat komen, vind ik dat leuk, zie ik er tegen op, ben ik klaar voor wat er gaat komen, en daarmee vaak totaal niet bezig met wat ik nu aan het doen ben. Toch wil ik dat heel graag weer terug vinden. Regelmatig denk ik aan mijn sterfelijkheid. Logisch, ik ben ooit ziek geweest waardoor dat dichterbij komt en minder abstract is, ik zie mensen om mij heen die ook ziek zijn of geweest, en ik denk dat we proefondervindelijk hebben kunnen vaststellen dat we allemaal vroeg of laat gaan, en dat onze tijd stopt. En in dat vroeg of laat zit hem de kruks. Vroeg of laat is namelijk een tijdseenheid. Ik denk regelmatig aan hoeveel tijd ik nog heb gerelateerd aan de activiteiten die ik nog zou willen doen, ik ben nu 45 en ik heb nog zo n 35 jaar met een beetje mazzel. Wat kan ik allemaal nog doen in die tijd, en is dat leuk genoeg? Een kind lijkt me heel leuk maar ik ben in tijdseenheden gerekend 66 als het kind 20 is, heft dat kind dan nog iets aan mij? Ik durf de premisse aan dat uitgaan van tijd een angstgestuurde motivatie is. Het is namelijk vooral gericht op iets voorkomen, en bijna nooit op iets creëren. Als kind kregen we op onze lazer als we te laat waren, dus we leerden als we de tijd niet leidend laten zijn dan leidt dit tot sancties, soms ernstig (ontslag, zakken voor examen) soms mild (verwijtende blikken, goedenavond moeten incasseren terwijl het 9.05 uur is, enz). Vorig jaar april is mijn schoonvader overleden. Naast het feit dat dit een dramatisch verlies is voor de familie, de Venrayse tennisclub en de rest van de wereld is het een groot verlies voor de mensheid als voorbeeld hoe je in het moment kunt leven. Toen hij nog geen last had van de ziekte leefde hij van evenement naar evenement en stortte zich daar volledig in. Hij verzonk in het moment. Als wij op bezoek kwamen dan was er niets anders dan zijn dochter, zijn vrouw en ik en hij beleefde dat intens 7 als vanzelf. Als er getennist werd dan bestond er niets anders dan dat. Ja zelfs in de laatste fase van zijn leven tijdens zijn ziekte kon hij volledig verzinken in de energie die de gezamenlijkheid van het gezin opbracht. Tijd was van geen enkel belang, en volgens mij heb ik hem nooit met een horloge gezien. Zijn voordeel was naast zijn karakter die dit mogelijk maakte dat zijn vader een bijzonder vrij man was. Hij bespeelde zoveel als hij wilde en kon de trekharmonica en leefde eigenlijk van de blije gezichten die dat opleverde. Omdat de kinderen moesten eten en een dak boven hun hoofd wel handig was heeft hij zich gecommiteerd aan een aantal praktische afspraken maar de rode lijn bleef vrijheid in denken en doen. Er is dus ook geen sprake geweest van conditionering op basis van strakke tijdsafspraken en afgebakende activiteiten gerelateerd aan die tijd. Je zou kunnen zeggen dat wanneer je werkelijk in gepeins verzonken kunt zijn je op dat moment (excuus ik ontkom niet aan die tijdsterm) het eeuwige leven hebt. Er is namelijk niets anders dan dat wat is op dat moment. Er is geen tijd, geen omgeving geen verwachtingen geen afleiding, helemaal niets alleen de dikke kabel tussen jezelf en waar je gefascineerd in verzonken bent. Terug naar het begin, het feit dat er bij het wedstrijdschaken een klok naast het bord staat dat kan bepalen of je wint of verliest maakt deze sport een meedogenloze sport. Af en toe zie je schakers opschrikken van hun gepeins omdat er ergens een geconditioneerd stemmetje in het hoofd zit dat schreeuwt Let op je tijd! Mijn vriend Robert Naasz wil alleen maar in diep gepeins verzonken zijn om alle facetten van de stelling te doorgronden, hopende dat hij nooit een keuze hoeft te maken. Ik sta dan in zijn oor te toeteren dat hij nou eens beter met zijn tijd om moet gaan omdat ik niet in het moment kan leven met hem. Kritiek leven op het handelen van anderen heeft ook niet zoveel zin, ze zouden een andere beslissing hebben genomen als er in het moment een betere voorhanden was geweest in hun verzinking. Een gesprek over wat werkte en wat niet werkte en waarom is veel zinvoller omdat er dan nieuwe alternatieven ontstaan, maar dit terzijde. Wat zou het mooi zijn als we weer af en toe wakker schrikken vanuit onze overgave in welke vorm dan ook en dat we van verzinking door fascinatie naar verzinking door fascinatie konden gaan en tijd geen factor is. Af en toe lukt het mij. Als ik op de fiets zit en ik wordt verwarmd door de zon, ik ben alleen met mijn fiets en de rustige kadans van de trappers en het hypnotiserende regelmatige wegdek van de nieuwe snelfietsroute tussen Nijmegen en Arnhem. Los van tijd plaats en ruimte (de ingrediënten van structuur). Het zijn de beste momenten van mijn leven omdat ik los kom van vorm en pose.

8 Laten we alsjeblieft besluiten om onze kinderen te laten spelen zolang ze kunnen, en laten we besluiten om onszelf weer te gunnen om te spelen. Kinderen kom in opstand! Grijp die horloges en staande friese staartklokken en gooi ze op een grote hoop en steek ze in de brand! Het is verderfelijk voor lichaam, geest en de toekomst van de mens! Begeleid je kinderen naar nog leukere activiteiten, maar alleen als ze wakker zijn geworden uit de vorige, eet pas als je honger krijgt, plan zo min mogelijk, kom naar hartelust te laat, laat je gaan in de Brigant die ook ontstaan is door iemand die besloten heeft om weer te gaan spelen, ondanks dat moeilijke gesprek morgenochtend om 8 uur, en gebruik regels alleen om het voor jezelf en voor anderen een beetje veilig te houden. Homo Ludens i.p.v. Homo Neurotic. Marco (marcobraam@hotmail.com) Plaatjes kijken Theo Jurrius We gaan weer verder waar we ooit zijn opgehouden met de rubriek plaatjes kijken. Maar ik blijf wel afhankelijk van het materiaal wat jullie aanleveren. Dus heb je een mooie combinatie, een grappige stelling of misschien wel de lelijkste zet ooit gespeeld hebt, lever je stelling in bij mij of bij Wouter van Rijn op de club of neem contact per mail: thee_jo@hotmail.com. We beginnen met de partij waar het allemaal weer mee begon. Theo Jurrius Esther de Kleuver Theo Koeweiden had hier zwart in de eerste externe wedstrijd van het seizoen tegen SMB en staat volgens mij open lijnen regel dan ook gewonnen. 1. Txg2+! altijd lekker als je zo n zet kan spelen 2. Kxg2 wit laat zich netjes mat zetten, met 2.Kh1 Dh3 3.Db4+ kan het wat langer uitstellen door het mat op h2 te dekken na 3. Ka8 4. Df4 maar nu wint 4. Tg4 de dame omdat die g2 niet meer kan blijven dekken. 2. Dg4+ 3.Kh1 Df3+ 4. Kg1 Tg8# 0 1. Uit de eerste externe ronde een combinatie van mijzelf die achteraf nog iets meer finesses had dan ik tijdens de partij had gedacht. Zwart heeft net Pc6 gespeeld en dat was niet zo handig. 1. d5! en nu staan alle zwarte stukken verkeerd inclusief de zwarte koning. 1. e5 nog even een verraderlijk tussenzetje, maar ook 1. Pb4 was nog zeker het proberen waard. Nu is 2. a3 winnend omdat als het paard wijkt er 3. Lb5 c6 4. dxc6 Dc7 5. cxb7+ met torenwinst volgt. Maar niet het logische 2. Lb5 wegens het verrassende 2. Pxa2+! Omdat na 3. Kb1 het paard op c3 er ook afgaat met schaak en zwart zelfs wint; 3. Pxa2 Dxb5 en zwart doet weer mee of 3. Kd2 en nu kan zwart 3. c6 spelen omdat dxc6 niet meer kan. 2.Dg3! het beslissende tussenzetje natuurlijk niet 2. dxc6 Dxd1+! 3. Txd1 exf4 en het is allemaal niet duidelijk meer. 8

9 2. Pe7 2. Pd4 werkt niet vanwege 3. De5+, maar 2. Pb4 was nog te proberen net als de vorige variant omdat je dan toch nog even 3. a3 moet vinden en ik moet bekennen dat ik tijdens de partij helemaal niet naar het Pb4 idee met Pxa2+ had gekeken. 3. Lb5+ en zwart gaf op c6 4. dxc6 als de dame wijkt cxb7+ met winst. Uit dezelfde wedstrijd komt ook de volgende stelling van Xadya van Bruxvoort met zwart: wat mist dan ook enorm is: 1. Dxe5 pent het paard, dekt c3 en wit zal het eindspel wel winnen, maar Robert speelde het ook logische 1. Pxe5 met o.a. de dreiging 2.Dg6+ Kh8 3.Pf7 mat en na 1. Dxc3 kan het paard er mooi tussen met 2. Pd3 waarna alles gedekt staat en wit waarschijnlijk gewonnen staat met zijn pion meer. Maar Robert had 1. Pd5+! gemist en het paard kan niet door de pion worden geslagen, omdat dan de dame op f5 verloren gaat. 2. Kf3 Dxc3+ en nu heeft zwart na 3. Ke2 of Kf2 niet meer dan eeuwig schaak, maar wit blunderde tot overmaat van ramp ook nog zijn dame weg met 3. Kg4?? Pe In de partij Eric Langedijk Ruud Wille speelde Eric al een tijdje met een kwaliteit meer en was hij de druk bij Ruud aardig aan het opvoeren. Wit probeerde de hele partij de druk op te voeren en dacht nu te kunnen toeslaan met 1. Lxf5!? met de gedachte dat 1. gxf5 faalt op 2. Tg3+ Kf7 3. Dxh7+ Kxf6 4. Tg6# en dat 1. exf5 kwaliteitswinst oplevert met 2. Txe8 maar Xadya reageerde nuchter met 2 Dxe8! En wit kan niet terug nemen op e8 omdat hij dan mat gaat achter de paaltjes en met een stuk meer was de winst niet moeilijk meer. Uit de partij Robert Naasz tegen Jan Groen de volgende stelling: In tijdnood misschien wel het moeilijkste eindspel wat er is. Dame paard tegen dame paard, waarbij de kans dat je Soms moet je ook gewoon durven, dit zijn van die combinaties die niet direct tot een geforceerde winst leiden maar wat wel winnend is: 1. Txe6!! fxe6 2. Txe6 voornamelijk gebaseerd op het idee dat de toren op h6 volledig buiten spel staat. Ruud greep nu mis met 2. Df5 en na 3. Dxf5 gxf5 4. Txh6 had wit zijn kwaliteit terug maar met een berg meer pionnen, 1 0. Maar 2. Dg7 was nog een stuk taaier geweest: 3. Df4+ Kg8 4. Dg5 en zwart heeft nu eigenlijk geen fatsoenlijke zet meer: 4. Txh5 verliest de dame na 5. Dd8+ Df8 (5. Kh7 6. Te7 + ) 6. Txg6+ + ; na 4. Dd7 5. Txc6 Dxc6 6. Dxh6 heeft wit genoeg pionnen om het Dame eindspel te winnen en na bijvoorbeeld 4. a5 loopt de d pion gewoon door 5. d5 Fred Reulink Jan Knuiman Zie diagram op de volgende pagina De enige zet met zwart hier om iets tegen de matdreiging te doen is 1. Pe5. Wit staat dan wat beter, vooral op basis van het mooie loperpaar dat naar de zwarte koningsstelling kijkt. Zwart speelde echter 1. De7??? en dacht de zaak onder controle te hebben. 9

10 Tot slot een puzzel van Eric Langedijk: Net even wat anders maar wel leuk om eens te doen: Fred Reulink aarzelde geen moment en zei dank je wel: 2. Dh6! Die sloeg in als een bom en Jan kon gelijk opgeven. Op 2. Dxe4 volgt 3. Dxg7 mat; op 2. Kg8 is 3. Lxh7+ Kh8 4. Lxg6+ Kg8 5. Dh7 mat er eentje om te onthouden en na 2. Tf5 3. Lxf5 ga je weliswaar niet meer mat maar sta je teveel achter. De opgave luidt: Hoe krijgen we deze stelling vanuit de beginstelling in zo weinig mogelijk zetten. De witte en zwarte stukken zijn dus van plek verwisseld. In het volgende clubblad (verschijnt 18 december) de oplossing. Uitslagen en stand Daglichtschaak Jan Vermeer 1 ronde op Witspeler Zwartspeler Uitslag Siert Huizinga Rob Cornips 0 1 Ko Kooman Jan Vermeer 0 1 Walter Manschot Horst Eder 1 0 Jan Schoemaker Robbert Lubbers 1 0 Ben Bergen Frank van Engelen 0 1 Fritz 8 Walter Manschot rem ronde 2 Witspeler Zwartspeler Uitslag Jan Vermeer Rob Cornips rem Jan Schoemaker Walter Manschot rem Frank van Engelen Siert Huizinga 0 1 Horst Eder Ko Kooman 1 0 Robbert Lubbers Ben Bergen rem Fritz 8 Bob Sanders 1 0 ronde 3 Witspeler Zwartspeler Uitslag Rob Cornips Walter Manschot 1 0 Jan Vermeer Jan Schoemaker 1 0 Horst Eder Frank van Engelen 1 0 Ko Kooman Robbert Lubbers 1 0 Bob Sanders Ben Bergen 0 1 Ranglijst Competitie 1 na ronde 3 seizoen 14/15 Nr Voornaam Naam pnt Rat pa r grp TPR 1 Rob Cornips 2, AA Jan Vermeer 2, A Horst Eder A Walter Manschot 1, A Jan Schoemaker 1, BA Ben Bergen 1, B Frank van Engelen B Ko Kooman A Siert Huizinga A Fritz A Robbert Lubbers 0, A Bob Sanders B

11 De gebroeders Platov waren Letse eindspelstudiecomponisten. De jongste, Michail, stierf op 55 jarige leeftijd in 1938 nadat hij in het kader van de "zuiveringen" onder Stalin tot 10 jaar dwangarbeid was veroordeeld. De oudste, Vasili, werd 71 jaar. Vanaf 1903 componeerden ze samen meer dan 200 eindspelstudies. Schaakstellingen, met weinig stukken, met als opdracht: wit aan zet wint, of wit aan zet maakt remise. Hieronder een enkele kunststukjes, die de moeite van het opzetten wel waard zijn. De gebroeders Platov Pascal Losekoot Het probleem is duidelijk: de a pion staat op het punt te promoveren. Er is maar één zet om dat te voorkomen: 1. Lf6. Maar dan verdedigt zwart met de onderbreking 1. d4. Wat nu? De situatie lijkt hopeloos. Maar er is een oplossing: 2. Pe2! a1d 3. Pc1!! Een ongelofelijke zet. Waarom is dit zo sterk? En hoe verloopt het hierna? Dat is te lezen bij de oplossingen. Wit aan zet wint, is de opdracht. Als eerste kijk je dan wat er gebeurt na 1. d8d. Meestal is het niet zo simpel bij een eindspelstudie, en dat is hier ook zo: 1. Pe6+ haalt de dame op: 2. Ke7 Pxd8 3. Kxd8. Maar dan staat wit toch een loper voor? Dat is wel zo, maar na 3. h5 4. Ke7 h4! 5. gxh4 is het eindspel ontstaan dat bekend staat onder de naam: verkeerde loper. Bij de combinatie randpion en loper kan je namelijk niet winnen als de loper niet het promotieveld van de pion bestrijkt (en de koning van de verdediger in de hoek kan komen). Wat dan wel? 1. Le4+ dan maar. Het is schaak en de koning kan alleen naar h5, want op Kf6/g5 promoveert wit met schaak. 1. Kh5 Wat op zou kunnen vallen is dat de zwarte koning nog maar amper vluchtvelden heeft. Daardoor wint wit ook: 2. d8d! Pe6+ 3. Kf7 Pxd8+ 4. Kf6! Pc6 en nu niet Lxc6 (pat!) maar 5. Lg6 (mat!). Het tweede voorbeeld is de meest vermaarde studie van deze broeders, omdat Lenin een schaakliefhebber ooit in een brief naar zijn broer Dimitry hoog opgaf over deze opgave. Zie volgende diagram. Opnieuw moet wit winnen. Tandartspraktijk Souren Voor de beste aandacht en zorg voor uw gebit!! De la Reijstraat HD Arnhem Tel

12 Puzzelstelling Oplossingen Platov Stelling 2: Na 3. Pc1 dreigt wit mat met 3. Lg5! Op Dxc1 haalt wit met Lg5 de dame op. Dus blijft over: 3. Da5 4. Lxd4! lokt 4. Kxd4 uit en nu 5. Pb3+ haalt de dame op, met een eenvoudig gewonnen eindspel, 1 0. Stelling 3: 1. Pf6! exf6 (1. b1d 2. g3+ Kg5 3. Ph7+ Kxh5 4. Le8#; 1. Kg5 2. Pe4+!) 2. g3+ Kg5 3. f4+ Kxh5 4. Le8+ Kg4 5. Lb5 b1d 6. Le2# Wit aan zet wint, is opnieuw de bedoeling. Zwart heeft weer een vrijpion, en wit lost het probleem op door een mataanval. Een leuke puzzelstelling, succes! 12

13 IN MEMORIAM Op 1 augustus bereikte ons het bericht dat op 85 jarige leeftijd is overleden HEIN VAN VLERKEN Hein van Vlerken tijdens het Vierkampentoernooi op 31 mei 2014 Er zal in het nieuwe seizoen een grote leegte zijn op de clubavonden van ASV. Met het overlijden van Hein van Vlerken verliezen we een van de trouwste leden. Eigenlijk sloeg Hein van Vlerken de afgelopen ruim 40 jaar nooit een schaakavond over. De donderdagavond naar ASV was een van zijn avondjes uit. Zijn andere grote hobby was het biljarten, wat hij ook wekelijks deed. Hein was echter vooral een echte schaakliefhebber. Zo speelde hij ook afgelopen seizoen nog 45 officiële partijen bij en voor ASV. Want ook in de externe competitie speelde hij nog altijd mee. Hein was een van de spelers van het veteranenteam van ASV. De schaker Hein van Vlerken was een vechter met als specialiteit het mat achter de paaltjes. Niet zelden won hij zo zijn partij vaak met ruim minder materiaal dan zijn tegenstander. Na zijn partij loste hij elke clubavond samen met zijn schaakvriend Henk Kelderman het schaakprobleem van de avond op en steevast eindigde Hein bij de beste oplossers. Voor Hein van Vlerken was de derde helft zeker zo belangrijk. Het contact met andere mensen vond hij prachtig en zijn belangstelling voor zijn clubgenoten was groot. Met zijn gortdroge humor bond hij vele clubgenoten aan de bar. Met het glas rode wijn in de hand kwamen dan de verhalen en quasi onnozel mocht hij graag iemand in de maling nemen. Zo verscheen hij begin dit jaar ook op TV in het programma Man bijt hond en ook met de presentator van dat programma speelde hij een prachtig spel. Het zal anders zijn in het nieuwe seizoen bij ASV, maar we zullen aan de bar zeker nog een keer het glas heffen op Hein van Vlerken. Hein, we zullen je missen. Rust in vrede. 13

14 Een goed gebruik is om ook nog even met een schaakfragment terug te kijken op de rijke carrière van Hein van Vlerken, die in top vijf van spelers met de meeste partijen uit de historie van ASV zal staan. ASV 9. In deze stelling heeft Hein van Vlerken zwart tegen mevrouw Looman. De materiaalverhouding T+P tegen T is een lastig thema. Ooit schreef Umnov er ruim 300 bladzijden over vol. Hein van Vlerken heeft net zonder blikken of blozen zijn paard geofferd om twee verbonden vrijpionnen te krijgen. 1. h4 2. Tf8+ Het dilemma is nu: moet de koning mee aanvallen of juist mee helpen verdedigen. We gaan terug naar januari 1985 naar het duel GOVA 4 Van Vlerken koos voor de tweede weg, waarschijnlijk gebaseerd op het feit dat het paard kan worden uitgeschakeld als de toren op de derde rij komt. 2. Ke7 3. Tf3 Tg3 Zwart heeft zijn doel al bereikt. 4. Tf1 g5 5. Pb7 h3 5. Pxa5 h2 6. Th1 Dat had uiteraard eerder moeten gebeuren. 6. Th3 en zwart liet zijn g pion verder het werk doen. Er is geen verweer voor wit. Overigens een prachtig eindspel om op te studeren. Interne competitie Erik Wille Vaak is er in de eerste aflevering van de interne competitie nog weinig te melden in. Dit seizoen is daar een uitzondering op. We zijn inmiddels zeven competitieronden en een rapidavond onderweg. Maar eerst even terug naar de zomer. Veel mensen vonden de weg naar ASV. Vaak ervaren clubschakers, die ook wekelijks de clubavond bezoeken, kwamen naar Activiteitencentrum Schreuder. Hoewel de aanleiding niet altijd vrolijk nieuws was, zijn we heel erg blij met die instroom en met de enthousiaste deelname aan de interne competitie. We zetten even op een rijtje wie er bijgekomen zijn, zie daarvoor de tabel hiernaast. Tussen deze 13 nieuwe leden zien we veel bekende namen. Allereerst natuurlijk de bij ASV teruggekeerde spelers Rik de Lange (jeugdleider van ASV in de jaren 70), Marco Braam (na een jaartje UVS), Frans Veerman (na een kort afscheid van het wekelijkse clubschaak), Eric Langedijk (na enkele seizoenen DSG Doesborgh) en Piet de Mol (na heel veel jaren WDC). Met laatstgenoemde kwamen ook Jeroen Kersten, Edwin Peters en Gerrie Arends over van het tot ons grote verdriet opgeheven WDC. Werner Passchier heeft zijn roots in het Haarlemse. Nieuwe leden TOTAAL Naam Grp ELO score aantal Eric Langedijk A ,5 3 Jeroen Kersten A ,5 3 Marco Braam A ,5 3 Piet de Mol A ,5 6 Werner Passchier B Rik de Lange B Edwin Peters B Quirine Naber C Gerrie Arends C ,5 5 Ben van den Anker C Frans Veerman C Edward Kuster C Na een aantal jaren schaken bij Het Kasteel in Wijchen werd Arnhem zijn woonplaats en ASV zijn club. Quirine Naber doorliep de jeugdopleiding van De Toren, maar is nu bij de senioren van ASV komen schaken, omdat ze om de hoek van ons clubgebouw woont en ze bovendien bij ASV wekelijk stevige tegenstand heeft. Edward Kuster speelde al weer een poosje niet bij een club. Bijna ieder toernooischaker van ASV kent Edward van de weekendtoernooien, waar hij in het hele land acte de presence geeft. 14

15 Ben van den Anker speelt al geruime tijd niet bij een club. In een grijs verleden speelde Ben bij SV Borne. We hopen van harte dat alle nieuwe ASV ers hun draai vinden op de clubavonden en in hun teams. Allemaal heel veel plezier en veel mooie partijen gewenst. Aan de scores te zien, heeft geen van dit dertiental aanpassingsproblemen. Hoewel iedereen inmiddels wel weet hoe onze interne competitie werkt toch nog maar even de belangrijkste afspraken die we met elkaar hebben. Op de clubavond moet je je uiterlijk uur gemeld hebben door het zetten van een vinkje voor je naam. Ook telefonisch aanmelden kan bij Wouter van Rijn: Ben je later dan zal onze wedstrijdleider nog steeds zijn best doen je in te delen, maar ijzer kan niet met handen gebroken worden en dan geldt dus dat te laat gemelde spelers de minste rechten hebben. De interne competitie is ingedeeld in drie groepen en in die drie groepen wordt gestreden om het clubkampioenschap. Dat wordt bepaald door TPR, waarbij in totaal (intern+extern) tenminste 25 partijen gespeeld moeten zijn. Ook bekerpartijen tellen mee voor de interne competitie, ook als ze op een andere avond dan de clubavond gespeeld zijn. Resten er nu nog vragen, schroom dan niet Wouter even aan te schieten. Hij geeft je graag alle info die nog nodig is. Dan nu naar de resultaten tot dusver. Onderstaand van iedere groep de tussenstanden, waarbij nog niemand weggelaten is op grond van te weinig gespeelde partijen. Naarmate het seizoen vordert, zullen spelers die weinig spelen uit de tussenstanden weggelaten worden. Groep A Uiteraard zeggen de TPR s nog weinig tot niets. Peter Boel is de hoogstgeklasseerde speler die ook regelmatig interne competitie speelt. Afgelopen jaar werd de speler van ASV 2 tweede achter Frank Schleipfenbauer. De 3 uit 3 is een mooie start om dit seizoen iedereen achter zich te laten. Daan Holtackers, Fred Reulink, Eric Langedijk en Jochem Woestenburg lijken ook ambitieus aan het seizoen begonnen. Qua TPR wat lager gerangschikt, is ook Rob Huberts aan het seizoen met 4 uit 6 uitstekend gestart. Groep A TOTAAL INTERN EXTERN Nr Naam TPR score aantal score aantatal score aan ELO 1 Eelco de Vries Peter Boel Theo Jurrius Remco de Leeuw Bob Beeke , , John Sloots Daan Holtackers Fred Reulink Eric Langedijk ,5 3 1, Jochem Woestenburg ,5 5 2, Jaap Vogel , , Frank Schleipfenbauer , , Sander Berkhout Michiel Blok , , Henk Karssen Koert van Bemmel Henk Bredewout Johan Wolbers Jan Knuiman ,5 6 3, René van Alfen ,5 2 1, Pascal Losekoot Coen Mekers Remco Gerlich Otto Wilgenhof , ,

16 Groep A TOTAAL INTERN EXTERN Nr Naam TPR score aantal score aantal score aantal ELO 25 Rob Huberts ,5 5 0, Koen Maassen van den Brink Paul Schoenmakers ,5 4 2, Ruud Verhoef ,5 3 0, Désiré Fassaert ,5 4 0, Robbie Gerhardus ,5 2 0, Dirk Hoogland , , Gonzalo Tangarife , , Barth Plomp Gerben Hendriks , , Cees Sep Léon van Tol Jeroen Kersten , , Erik Wille , , Pieter Verhoef ,5 2 1, Ruud Wille Marco Braam ,5 3 0, Tony Hogerhorst Wouter van Rijn Richard van der Wel Piet de Mol ,5 6 1, Siert Huizinga ,5 6 1, Anne Paul Taal Wouter Abrahamse Murat Duman Theo van Amerongen Hans van Capelleveen Henny Haggeman Groep B Hans Rigter heeft beloofd weer te starten met het spelen in de interne competitie. In de eerste ronde van de externe competitie won hij in drie dagen tijd twee keer en dat leverde onze routinier de eerste plaats in deze groep op. Daarmee moet de drempel toch weg zijn om vrijwel elke week te komen. Zijn TPR doet in ieder geval weer denken aan zijn speelsterkte in het grijze verleden. Hans is het dus nog niet verleerd. Harold Boom en Jan Groen hebben echter ook duidelijk hun zinnen gezet op het clubkampioenschap. Maar iets lager op de lijst zijn ook Rob van Belle en Jan Vermeer met een kleine plusscore gestart en laten we ook Albert Marks niet uit het oog verliezen. Groep B TOTAAL INTERN EXTERN Nr Naam TPR score aantal score aantal score aantal ELO 1 Hans Rigter Xadya van Bruxvoort Harold Boom Jan Groen Nico Schoenmakers Albert Marks Bent Schleipfenbauer Walter Wong ,5 2 1, Patrick van Waardenburg Ron Brachten

17 Groep B TOTAAL INTERN EXTERN Nr Naam TPR score aantal score aantal score aantal ELO 11 Paul van der Lee ,5 5 1, Ivo van der Gouw Rob van Belle ,5 8 4, Hans Corbeel Robert Naasz ,5 6 1, Werner Passchier Hedser Dijkstra , , Tijs van Dijk ,5 3 0, Jan Vermeer ,5 8 4, Umit Duman Edwin Peters Jacques Boonstra , , Koen van Keulen Rob Elzas Erwin Velders , , Hendrik van Buren Dick Vliek ,5 4 1, Tom Bentvelzen ,5 6 0, Oscar Mercan Horst Eder Walter Manschot ,5 5 0, Hub Kusters ,5 2 0, Rik de Lange Theo Koeweiden Bob Kooij Zekria Amani Groep C In deze groep zijn de krachtsverschillen nooit groot. In de leidende groep zien we een paar nieuwkomers. Ben van den Anker speelde pas één partij, maar daarin maakte hij indruk. Quirine Naber heeft een prachtscore. Ze ontwikkelt zich in een hoog tempo en ook in ASV 5 laat ze zien moeiteloos mee te kunnen. Lager op de ranglijst zien we mooie scores voor Pim Rijmer en Jan Diekema. Ook Wisse Witmans laat in zijn eerste seizoen bij de senioren zien talentvol te zijn. Namen als Ko Kooman, Lion de Kok en Bob Sanders kennen we uit de afgelopen seizoenen. Dat zijn steevast geduchte tegenstanders. Groep C TOTAAL INTERN EXTERN Nr Naam TPR score aantal score aantal score aantal ELO 1 Ben van den Anker Quirine Naber Ko Kooman Edward Kuster Teun Gal Tom Katoen ,5 2 0, Lion de Kok ,5 8 3, Bob Sanders Bryan Hieltjes Pim Rijmer ,5 6 4,

18 Groep C TOTAAL INTERN EXTERN Nr Naam TPR score aantal score aantal score aantal ELO 11 Kees van Keulen , , Michael Mogendorff Wisse Witmans , , Kazem Mollahosseini Pascal van den Born , , Ernst Singendonk Jan Diekema , , Remco Menger , , André de Groot Clemens Wijman Hans Meijer ,5 5 2, Gerrie Arends ,5 5 1, Thijs Stomphorst ,5 3 1, Jelle Noordhuis Hans Derendorp Henk Kelderman Peter van Deursen , , Nedzat Sulejmani Herman de Munnik Jan Sanders Danny Hageman ,5 5 0, Arif Dundar Henk Schunck Tom Verberk , , Frans Veerman Max Timmers Jan Zuidema Jonathan van der Krogt Phillip Stibbe Werner Gubbels ,5 6 2, Gerard Viets ,5 4 1, Peter van Bruxvoort André Meijer Bob Hartogh Heys 957 1,5 5 1, Jelmer Visser 907 1,5 6 1, Seyma Zararsiz Em Reijmer Tamara Liscaljet Guido Burger

19 Bekercompetitie De loting voor de eerste ronde van de bekercompetitie ligt al weer enige tijd achter ons en de eerste verrassingen zijn ook al een feit. Dat was niet het geval in de Kroongroep, waar clubkampioen Frank Schleipfenbauer van Robert Naasz won en Jan Knuiman als regerend bekerhouder Siert Huizinga te slim af was. Er moeten echter nog aardig wat partijen gespeeld worden, dus die cupsensaties komen nog wel. In de Bekergroep waren er al wel wat onverwachte uitslagen. Zo versloeg Wisse Witmans Oscar Mercan. Een mooie start van onze jeugdspeler. Hans Derendorp toonde zich sterker dan Theo Koeweiden en dat zal ook niet iedereen verwacht hebben. Ko Kooman moest als jeugdleider constateren dat hij zijn talenten te goed heeft opgeleid. Bryan Hieltjes was hem de baas. Binnenkort wordt in de Bekergroep voor de tweede ronde geloot. Rapidcompetitie In En Passant van 16 oktober staat de eerste tussenstand van de rapidcompetitie en op de avond dat deze ASV Nieuws verschijnt, is de tweede rapidavond. Waren er al bijzondere uitslagen? Wat te denken van de winst van Quirine Naber (ASV 5) op Jan Knuiman (ASV 2), de remise van Theo Jurrius (ASV 3) tegen Hub Kusters (ASV 8), de winst van Robbie Gerhardus op Erik Wille, een zege van Tony Hogerhorst (ASV 5) op Peter Boel (ASV 2). Voor Peter volgde ook nog een nul tegen Ruud Wille, terwijl Tony ook Wouter van Rijn nog op remise hield. Ko Kooman verschalkte Edwin Peters en zo kunnen we nog wel even doorgaan. In de rapidcompetitie is dit seizoen maar weinig gewoon of het moet zijn dat Otto Wilgenhof begon met 4 uit 4. Op de rapidavonden en de avond van het snelschaakkampioenschap zal ook weer de extra competitie gespeeld worden. Hierin wordt één partij op een avond gespeeld met 1.25 uur + 10 seconden als bedenktijd gespeeld wordt. Als altijd sluiten we de aflevering van de interne competitie af met de ELO stijgers. Top 10 elostijgers TOTAAL INTERN EXTERN Nr Naam Grp Stijging ELO score aantal score aantal score aantal 1 Quirine Naber C Ko Kooman C Peter Boel A Edward Kuster C Jan Diekema C , ,5 1 6 Pim Rijmer C ,5 6 4, Eric Langedijk A ,5 3 1, Hans Rigter B Hans Corbeel B Harold Boom B Een mooie eerste ranglijst, maar wie gaat dit volhouden. Het seizoen is nog lang en hoge pieken, diepe dalen doet nog weleens opgeld. Een ding is zeker, wie nog niet in dit lijstje staat, heeft nog een uitdaging! En die uitdaging kun je het beste aangaan door elke donderdag te spelen. Dus tot donderdag! 19

20 1 e Heeren van Aemstelterrasschaaktoernooi smaakt naar meer! Erik Wille Soms moet je eens wat nieuws proberen. Dat was de drijfveer om op het terras van Café Bar Heeren van Aemstel een snelschaaktoernooi te organiseren. De aanleiding was een demo in Rozet tijdens de Open Dag van de instanties die in dat gebouw hun thuis hebben. Wat is er nu mooier, dat alle toeschouwers eerst buiten struikelen over een schaakactiviteit en dan binnen opnieuw in de armen van de schakers van ASV lopen? Het leek een droomscenario voor een grote ledenwinst. Helaas kwamen de verwachte bezoekers niet naar Rozet; het bleef beperkt tot een goede Jammer voor Rozet en zeker ook voor ons snode plan. Een mislukte zondag? Nee, zeker niet. Een kleine dertig schakers hadden een geweldige schaakdag bij het gezelligste donkerbruine café van Arnhem. Buiten schaken en dan ook nog eens op zondag brengt toch wat speciale zaken met zich mee. Vroeg beginnen is geen optie. Nu was dat ook niet nodig. In een middag kun je immers best dik twintig partijen vluggeren. Het grote verschil met binnen schaken is, dat je de omstandigheden niet in de hand hebt. Nu zal geen terrasschaker zich druk maken over lawaaioverlast of wat minder licht. Sterker nog, terrasschakers maken zich nergens druk om. Dus moet je ook zo min mogelijk regelen. Jeroen van Onzen wierp zich op als indeler en in noodgevallen zou hij ook als wedstrijdleider optreden. Dat was uiteraard niet nodig. Dank voor je hulp, Jeroen! Voor mij was het een nieuwe ervaring. Onze gastheer was ons nog ruimhartig tegemoet getreden door partijtenten te plaatsen, zodat van eventuele regenbuien het meeste water naast het bord zou vallen. Al snel begreep ik hoe dat werkte. Ik speelde op de hoek van een van de partijtenten en met enige trots constateerde ik dat de eerste regenbui geen vat had op ons spel. Alle velden nog droog. Toch ging er iets mis. De hoeveelheid water werd als snel teveel voor het dak van de partijtent. Met een elegante boog liep een straal water via mijn rug mijn broek in. Vroeg in het toernooi was dat geen feest. Het kwam mijn spel ook niet ten goede zo leek het. Of was dat laatste slechts een slap verhaal om mijn gebrek aan talent te verbloemen. Het scheen echter niemand te deren en bovendien kwam niet veel later de zon erdoor. En nog slechts één keer nam een regenbui in combinatie met een windvlaag het heft in handen. Een stuk of vijf borden stonden geheel blank, maar niets stopt een schaker. Even met een doekje over de borden en gewoon weer door. 20

21 Het werd dus een gezellige middag, zoals het bedoeld was. Niet schakers keken met bewondering naar de verrichtingen van de onverstoorbaar doorspelende schakers. Tussen de partijen door werd gezellig een drankje gedronken en binnen in het café nog wat flarden van de eredivisiewedstrijden van die middag meegepakt. De sfeer was geweldig en dat bleef zo bij de prijsuitreiking en de aansluitende BBQ. Prijzen waren er in natura in de vorm van flessen bier en bonbons, maar daar ging het deze middag niet om. Het was erg lekker eten tijdens de BBQ, maar belangrijker nog was de gezelligheid. De borden gingen voor een groot deel aan de kant en de spelers van ASV, Wageningen, De Toren en nog vele andere clubs hadden het samen leuk onder het genot van een hapje eten en een drankje. Het was dan ook al een eind de avond in toen de laatsten vertrokken. En de meest gehoorde kreet was: dit moeten we vaker doen!. Ook Café Bar Heeren van Aemstel was erg enthousiast over het schaaktoernooi. Na het schaken tegen de Beer met Hans Böhm was dit het tweede schaakevenement dat zich daar afspeelde. De medewerking van Heeren van Aemstel is groot, dus daar moeten we zeker nog vaak iets met schaken doen. Dat een van die dingen die daar terug gaat keren het terrasschaak met BBQ is, staat als een paal boven water. Ik droom al stiekem van een vol plein met alleen maar schakers, oké een aardvarken en mooi weer De meeste dromen zijn bedrog, maar niet allemaal.. dus tot de zomer van 2015 voor het 2 e Heeren van Aemstelterrasschaaktoernooi! OSKA 2014 eindigt in Gronings succes! Erik Wille Met 110 deelnemers was het 13 e weekendtoernooi van ASV weer een groot succes. Het bijzondere aan het OSKA blijft toch altijd de gemoedelijke sfeer die er een heel weekend heerst. Dat heeft in belangrijke mate te maken met de locatie en het vriendelijke personeel achter de bar. Maar het valt wel op dat veel schakers ons juist vanwege die sfeer complimenteren met het toernooi. Dergelijke complimenten zijn goed om te horen. Een groepje vrijwilligers steekt er immers veel tijd in en dat is dus niet voor niets. Het toernooi van 2014 werd een Gronings feestje. Zowel in groep A als in groep B hadden we een jonge Groningse winnaar. Sterker nog: samen waren Jorden van Foreest en Jonas Hilwerda nog maar net 26 jaar oud. Gebrek aan leeftijd was in ieder geval geen handicap in dit geval. Onderstaand blikken we terug aan de hand van wat fragmenten. Helaas niet van ASV ers, want die zaten maar zelden aan de hogere borden. Peter Boel startte nog wel uitstekend en ik heb stiekeme hoop dat hij daar elders in dit blad nog iets van laat zien. In groep B begin Tony Hogerhorst met 3 uit 3 uitstekend, maar daarna ging het mis. Ook Quirine Naber kende een betere eerste toernooihelft dan dat haar tweede was. Jorden van Foreest Kevin van Brummelen (A, ronde 1) Kevin van Brummelen van PSV/DoDo heeft tegen de net schaakmeester geworden Jorden van Foreest net Pb4 gespeeld. De Groninger reageert zeer doortastend: 1. Texe6+ Kf7 2. Txd7+ Kxe6 3. Te7+ mat 1 0. Frank Kroeze Jan Pijkeren (A, ronde 1) Zie diagram op de volgende pagina. Frank Kroeze uit Enschede heeft in het eindspel tegen Jan Pijkeren net heel knullig een pion verspeeld. Het is duidelijk dat de speler die net van De Cirkel naar UVS overstapte nu een kansrijk eindspel heeft. Het komt echter precies ervaart Jan Pijkeren: 1. a5 Waarschijnlijk is 1. f4+ 2. Kf2 Ta2+ kansrijker. 2. Ta7 Ta2 3. Ta8 a4 4. Kf4! Dit is knap gespeeld. 21

22 Zo op het oog lijkt het een onhandige manoeuvre, omdat met de koning op de vierde rij slaan op a4 in de partij onmogelijk is. Maar het kiezen van de aanval dwingt remise af. Immers als de witte koning op f6 komt, ontloopt zwart nooit aan zetherhaling of eeuwig schaak. 4. Txh2 5. Ke5 Tb2 6. Txa4 Tb5+ ½ ½ Tycho Dijkhuis Jan Selten (A, ronde 2) Wit staat hier prettig en de tweevoudig toernooiwinnaar Stefan Kuipers lijkt het talent uit Groningen niet te kunnen stoppen. Een mooie variant is hier al: 17. De3! Lf6 18. Lc7! met winnend voordeel. Maar wat wit speelt is ook sterk. 17. Ld6 Lxd6 18. Dxd6 Df6 Geeft wit de kans op een mooie slotzet 19. Pe4. Een goed alternatief heeft zwart al niet meer. Stefan Bekker Nico Zwirs (A, ronde 5) De Utrechter Tycho Dijkhuis toont hier de zwakte aan in de stelling van Jan Selten. De speler van Vianen en wellicht kennen velen van ons hem nog uit zijn GOVA tijd ondervindt hier de zwakte van zijn koningspositie: 1. Lxf5+ exf5 2. Dxf5+ g6 en het stuk komt met rente terug. Ook 2. Kh8 biedt geen uitkomst. 3. Txh6+ is dan vernietigend. En 2. Kg8 kan natuurlijk niet vanwege 3. Lxf6. 3. Lxf6 gxf5 4. Lxe7 Pe6 5. Lf6 Tg8 6. Le5 Tg4 7. f3 Tg6 8. Txg6 Kxg6 9. d5 1 0 En nu is het even tijd voor een pijnlijk momentje, want die waren er ook in dit OSKA. Stefan Bekker heeft in dit eindspel een klein voordeel, maar een schaakblindheid van zijn Apeldoornse opponent brengt het punt onverwacht snel: 1. Ld4? 2. Txd4 en met 3. Pe5 wordt de toren teruggewonnen. 1 0 Jorden van Foreest Stefan Kuipers (A, ronde 3) Zie volgende diagram. Jonas Hilwerda Geert van Hoorn (B, ronde 5) Zie diagram volgende pagina. Achter de witte stukken zien we een Gronings talent. De Arnhemmer Geert van Hoorn slaagt er niet in de koploper in 22

23 In deze stelling koos wit nogmaals voor een kwaliteitsoffer, maar deze keer een tijdelijk: 28. Txe6! fxe6 29. Dxe6+ Tf7 30. Lh7+ Interessant lijkt ook 30. Dxd5!? Kh8 31. Dxf7 Tf8 en hier heeft zwart een alternatief: Pxe3!? lijkt afdoende voor remise. Maar na 32. Dxd5 De Kg2 Txf Kh3 Df Kh4! Txh Kg4 Dh Kf4 Tf Pf3 tastte zwart, die intussen ook onder zware tijdsdruk stond, mis ( Kxh7 was noodzakelijk) met Txf Dxf3 Kxh7 40. Ke5 en 25 zetten later haalde Van Foreest het beslissende punt binnen. Met zijn 15 jaar is de Groninger de jongste winnaar van het OSKA. Hij is juist een paar maanden jonger dan Stefan Kuipers was toen hij ook op zijn 15 e het ASV weekendtoernooi won. Hadden we net een ongelukje uit groep A. Ook in groep B ging wel eens wat mis. Michel Auwens Joep Peeters (B, ronde 6) Hij heeft met zijn laatste zet e7 e5 een dreiging van wit overzien. Met a6 21. Pd4 Pxd4 22. Lxd4 had hij in ieder geval wits lastige paard kunnen ruilen, al zou dat waarschijnlijk hooguit uitstel van executie hebben betekend. Wit maakt het nu effectief af. 21. Pd6 Pf5 22. Pxc8 Txc8 23. Lxe5+! en een tweetal zetten later geloofde zwart het wel. De beslissing in groep A viel in de slotronde. Jorden van Foreest toonde zich opnieuw de meest doortastende speler. Jorden van Foreest Stefan Bekker (A, ronde 6) PION speler Michel Auwens mist hier de dreiging die na Tc3 van zwart in de stelling is gekomen. 1. Kf4 Txf3+ Het hierna volgende schaakje met Lb7 werd overzien. 0 1 En uit dezelfde ronde nog een gevalletje vergiftigde pion. Hans Thuijls Robert Krouwel (B, ronde 6) De pion op e4 staat niet voldoende gedekt, maar de Edenaar Hans Thuijls had zich toch al wat zorgen moeten maken over het dreigende aftrekschaak: 1. Pxe4 Lxe4 2. Dxe4 Pd5+ 3. Kf3 Dxe

24 Winnaar van de A groep, Jorden van Foreest uit Groningen. Winnaar van de B groep, Jonas Hilwerda, eveneens uit Groningen. Er zijn uiteraard veel meer mooie momenten geweest in dit OSKA. Bovenstaande selectie is ook volstrekt willekeurig. Hier en daar heb ik het commentaar van Daan Holtackers geleend van de toernooisite. Het was in ieder geval weer een mooi evenement om bij te zijn. En ik ben dan ook vast van plan er in 2015 weer bij te zijn. 4, 5 en 6 september 2015 zijn in mijn agenda geblokt. Bij jullie toch ook? 24

25 Schaken en statistiek Robert Naasz Lang, lang geleden studeerde ik scheikunde in Groningen. Met scheikunde dacht ik een van de meer toepasbare richtingen binnen de exacte wetenschappen gekozen te hebben maar in de eerste twee jaren kregen we nogal wat hardcore wiskunde om de oren. Een belangrijk onderdeel van die wiskunde was statistiek. Dat begon al met de allereerste sessie in de grote collegezaal op het Zernike complex. Een van de professoren vroeg ons links en rechts van ons te kijken. De personen naast ons zouden het namelijk niet gaan redden en na een jaar hun propadeuse nog niet binnen hebben. Ik vermoed dat dit als motivational speech was bedoeld. Na een jaar konden we vaststellen dat de man grote voorspellende gaven had, vermoedelijk ondersteund door jarenlange ervaring (en statistieken!). Ik weet niet meer wie er destijds in 1992 naast me zaten en of zij er in 93 niet meer bij waren maar ik had deze eerste schifting overleeft. Het scheelde maar een haartje overigens. In de loop van het collegejaar ging ik steeds minder naar (werk)college en ontdekte dat ik de vakken uiteindelijk toch wel haalde door mezelf een week voor het tentamen op te sluiten en keihard te studeren. Dit ging echter faliekant mis bij het vak Wiskunde II. Dit vak bestond voor een groot gedeelte uit statistiek, meer specifiek kansberekening. Waar het me bij de andere vakken altijd lukte de kern te doorgronden en daarna de rest uit te werken lukte dat me deze keer niet. Het concept van de kansberekening was te abstract, ik kreeg er geen vat op, raakte in paniek met als resultaat een 2. Keihard blokken dus in de zomervakantie voor de herkansing met als resultaat een 10, de enige die ik ooit op de universiteit heb gehaald. Later bleek hetgeen ik die zomer geleerd had weer cruciaal om andere vakken te doorgronden. Waarom zijn statistiek en kansberekening zo moeilijk? Een van de dingen die kansberekening zo lastig maken om werkelijk te vatten is dat het per definitie gaat om grote getallen en dus heel slecht toepasbaar (en invoelbaar) is voor het individu. Om het voorbeeld van de volle collegezaal weer aan te halen, de professor van de doempreek kon er op basis van de statistieken van voorgaande jaren en het feit dat we een grote groep studenten waren (> 100 studenten) vrij zeker van zijn dat we een representatieve groep waren en er dus (net als voorgaande jaren) ongeveer 2 op de 3 het niet zouden gaan halen. Maar betekent dat dan ook dat ik als individu maar een kans van 1 op 3 had om het eerste jaar ongeschonden door te komen? Ik heb toen in die collegezaal om me heen gekeken en gedacht: jullie vallen misschien af maar ik zeker niet! Misplaatste arrogantie denkt u? Mogelijk, maar ik had weinig reden om aan te nemen dat ik het niet zou halen. Ik had altijd goede cijfers gehaald, was bereid om hard te werken als het moest en geef niet snel op. Andersom had ik u na de introductieweek op Ameland zo een aantal studenten kunnen aanwijzen die het vrijwel zeker niet zouden gaan halen: de losbol die ver weg van papa en mama nu echt helemaal los ging, de twijfelaar wiens ouders scheikunde wel een goed idee leek maar die liever kunstgeschiedenis was gaan doen, de randje depressieve puber etc. Op basis van de statistiek was dus prima te voorspellen hoeveel mensen er na 1 jaar hun propadeuse zouden halen (1op de 3) maar dat getal zei vrij weinig over mijn kans van slagen als individu of van dat van mijn medestudenten. In dit geval is dat dan nog afhankelijk van talent, aangeleerde vaardigheden, voorbeelden, thuissituatie enzovoort maar er is een nog principieler punt te maken; statistieken hebben geen enkele voorspellende waarde over het lot van een individu. En ik doel dan niet op mensen met hun neiging om zich afwijkend te gedragen maar over keiharde natuurkunde. Een mooi voorbeeld is radioactief verval. Bepaalde elementen (atomen) zijn radioactief hetgeen heel simpel uitgelegd betekent dat ze onder uitzending van een klein deeltje kunnen veranderen in een ander atoom. Dit noemen we radioactief verval. De snelheid waarmee een grote verzameling atomen van een bepaald radioactief element vervalt kun je uitdrukken in halfwaardetijd. Dit is de tijd die is verstreken als de helft van de atomen is vervallen. Een halfwaardetijd van 1 uur betekent dat als je begint met atomen er na 1 uur zijn vervallen en niet. Na 2 uur is de helft van die weer vervallen en zijn er nog niet vervallen enzovoort. Dit is extreem voorspelbaar. Maar stel je nu eens voor dat je naar een enkel atoom in die grote verzameling gaat zitten kijken. Dan is op geen enkele manier te voorspellen wanneer deze precies gaat vervallen. Sterker nog, er is ook geen onderliggende oorzaak die verklaart waarom een deeltje vervalt op het moment dat het vervalt. Het fenomeem lijkt puur gebaseerd op kansberekening zonder causaliteit hetgeen natuurlijk razend interessant is en heel veel vragen oproept. Maar goed, ik dwaal een beetje af geloof ik. Als u dit boeiend vindt lees dan het boek In search of Schrödingers cat van John Gribbin. Als je statistiek en schaken zegt denk ik dat de meeste schakers aan hun Elo rating denken. Het getal dat aangeeft hoe goed we zijn in het spelletje. 25

26 Het getal ook waarmee we elkaar de maat nemen, bewust of onbewust. Het getal dat de hierarchie onder schakers genadeloos bloot legt. Veel schakers hechten nogal wat waarde aan hun Elo. Minimale onderlinge verschillen in speelsterkte kunnen ermee worden gekwantificeerd hetgeen het mogelijk maakt vast te stellen dat Pietje een sterkere schaker is dan Jantje omdat hij 10 Elo punten meer heeft. Maar klopt dat eigenlijk wel? Laten we beginnen met vaststellen wat je Elo rating eigenlijk is: een getal wat aangeeft wat je over een bepaalde periode gepresteerd hebt. Dus hoeveel punten je hebt gehaald tegen een gemiddelde tegenstand. Ervan uitgaande dat je rating over een flink aantal partijen is berekend heeft je rating dus ook zeker een bepaalde voorspellende waarde maar deze is relatief; je rating is een maat voor prestaties uit het verleden, niet voor je toekomst. Je bent geen slaaf van je rating en je mag vrijelijk over (of onder ) presteren! Ik schrijf dit nu allemaal wel maar ben juist het schoolvoorbeeld van iemand die wel slaafs zijn rating volgt. Wat ik daarmee bedoel is dat ik vrijwel nooit uitschiet. Niet in positieve zin en niet in negatieve zin. Ik heb nog nooit een toernooi gewonnen maar eindig ook nooit onderaan. Mijn TPR ligt altijd redelijk dicht bij mijn Elo. Ik heb nu een rating van in de 1700, een tijdje geleden was dat nog in de 1800, en heb van spelers van gewonnen maar nog nooit van een speler met Ik verlies daarentegen ook zelden van spelers met een veel lagere rating dan ik. Maar dit hoeft natuurlijk helemaal niet zo te zijn. Er zijn spelers die een vergelijkbare rating hebben maar een veel grotere amplitude laten zien in hun resultaten: winnen van spelers, verliezen van 1400 spelers, toernooien winnen maar ook af en toe een onbegrijpelijke wanprestatie. Dit is dus al iets wat je niet aan de rating kan zien. De spelers die af en toe flink naar boven en beneden uitschieten zijn vermoedelijk schakers van de compromisloze soort terwijl de ratingvolgers de wat meer vredelievende types zijn die remise ook wel een mooi resultaat vinden. De laatsten zijn niet degenen die toernooien winnen dus u weet wat u te doen staat. Ik in elk geval wel. Wat je ook niet aan de rating kunt afzien is hoe goed iemand het spelletje begrijpt. Ik luister soms met verbazing naar wat schakers van mijn speelsterkte allemaal gezien hebben tijdens een partij. Soms veel meer dan ik maar toch zijn ze volgens hun rating niet sterker, maw hun prestaties zijn niet beter. Iedereen voelt wel aan dat het aantal punten dat je haalt niet alleen maar afhankelijk is van hoe diep je inzicht in het schaken is maar ook van hoe je bv met je tijd om gaat, met stress, hoe fit je lichamelijk bent etc. Ik speelde eens tegen een speler met 1200 en bereikte helemaal niets, alles wat ik deed doorzag hij en wist hij tegen te houden. Ik kon niet begrijpen hoe het mogelijk was dat de beste man geen fouten maakte. Uiteindelijk bleek hij echter een merkwaardige omgang met de klok te hebben. Hij leek zich niet druk te maken om de tijd, ook niet toen die bijna op was, en hij ging doodleuk door de vlag. Niet zijn inzicht maar zijn omgang met de klok verklaarde zijn rating. Maar het allerlastigste aan kansberekening is dat het wel hoop biedt maar geen troost. Niet als je met doodsangst uitkijkt naar je volgende onderzoek en je weet dat er maar 1,5% kans is dat de kanker terugkeert. Niet als je al 3 jaar probeert zwanger te worden en je weet dat je na 1 jaar proberen toch echt 40% kans op succes hebt. Het is natuurlijk lekker om met een rating van 1799 aan de B groep mee te doen in de hoop die te winnen maar als je het toernooi met 2 uit 6 en een TPR van 1379 eindigt voel je je op zijn zachts gezegd klote. En dat terwijl dit ook statistisch gezien een uitslag is die simpelweg een keer voor kan komen. Kijk maar eens goed in de eindstand als u de volgende keer een toerooi speelt, er zit er altijd een tussen. Willy Hendriks beschrijft dit heel goed in het hoofdstuk Chance in Chess van zijn boek Move First, Think Later. Toch biedt het weinig troost te weten dat je ook het toernooi had kunnen winnen. En als je dit soort dingen zegt zal men je ook nog een slecht verliezer noemen. Als iets gebeurd is lijkt het terugkijkend alsof het niet anders had kunnen gebeuren, alsof het voorbestemd was, maar dat is natuurlijk niet zo. En dat kan soms heel bitter zijn. Als je een beslissing neemt waarbij je bv 90% kans hebt op een goede afloop maar uiteindelijk valt het balletje op die slechte 10%. Hoe moeilijk is het dan om te accepteren dat je een goede beslissing hebt genomen die slecht heeft uitgepakt? Hoeveel mensen zouden niet toch gaan terugkijken en blijven peinzen over of ze toch niet beter Hoeveel partners/ omstanders/managers zouden de beslissing puur op basis van de uiteindelijke uitkomst bekritiseren? Heb je dan helemaal niets aan al die statistieken, kansberekening en Elo ratings? Natuurlijk wel. Hiervoor heb ik u al een tip aan de hand gedaan om uw kansen op het winnen van een toernooi te vergroten zonder dat u rating hoger hoeft te worden: gewoon net zo medogenloos spelen als Caruana is Saint Louis deed en zoveel spelen dat uw bijna wel een keer 7 partijen achter elkaar moet gaan winnen (en dan nog het liefst binnen 1 toernooi anders heb je er nog niks aan ). Op basis van statistiek kun je ook een juiste strategie voor een teamwestrijd uitstippelen. Stel nu dat uw ASV team op alle borden een flink hogere Elo rating heeft dan de tegenstander. De beste strategie is dan om op alle borden volle bak te gaan en nergens een snelle remise aan te nemen. Dat is vrij makkelijk in te zien. 26

27 De kans op een verrassende uitslag op 1 bord is nog wel redelijk groot, de kans op verrassende uitslagen op meerdere borden is al een stuk kleiner. Als Barcelona 100 westrijden tegen Vitesse speelt is de kans echt heeeeeeel verschrikkelijk klein dat Vitesse er van die 100 meer wint dan Barcelona. Maar over 1 wedstrijd zou het natuurlijk kunnen gebeuren dat Vitesse wint (hoewel die kans nog steeds erg klein zou zijn ) Andersom geldt dus ook dat als uw team wezenlijk slechter is het een goede zet kan zijn om juist wel vroeg remise aan te bieden op een aantal borden. Afgezien van het feit dat dit zuiver statistisch gezien de kansen verhoogd zal de druk op de overgebleven spelers alleen maar hoger worden hetgeen de kansen op een verrassende uitslag vergroot en ook dat is in uw voordeel! Komt er dus op neer dat u met een beetje kennis van statistiek kunt bepalen of u in uw kansen mag geloven of dat het tijd wordt om te gaan gokken. Open Belgisch oploskampioenschap (OBOK) Wouter van Rijn Zaterdag 11 oktober was het dan eindelijk weer zo ver: het 21 e Open Belgisch Oploskampioenschap werd in Geel (niet ver van Turnhout) gehouden na een afwezigheid van 2 jaar. Vorig jaar ging het toernooi niet door en in 2012 was ik er zelf niet bij. Ik kan me herinneren dat het toen ijzelde toen het toernooi in december gepland stond. Winnaar met 54 van de maximaal 60 punten werd thuisspeler Eddy van Beers, net als in Van de 16 keer dat hij meedeed won hij maar liefst 13 keer (als ik het goed had gehoord bij de prijsuitreiking). Tweede met 50,5 punten werd Dolf Wissmann. Jorma Paavilainen, werd met 44 punten derde. De in Brussel woonachtige Fin zal zijn titel van het Henk Hagedoorn toernooi dat vorig jaar in Arnhem werd gehouden niet kunnen verdedigen op 15 november bij HMC in Rosmalen. Ik speelde verder geen rol van betekenis: met 27 punten behaalde ik een 8 e plaats van de 9 deelnemers in de A groep. De B groep kende slechts 5 deelnemers. Vanwege het geringe aantal deelnemers zal het toernooi niet meetellen voor de rating; minimaal zijn namelijk 10 spelers vereist. Het toernooi werd volgens het standaard concept gespeeld: de eerste ronde kende 6 opgaven van een verschillend soort (een tweezetter, een driezetter, een meerzetter, een studie, een helpmat en een zelfmat), daarna een uurtje pauze gevolgd door nog een ronde van hetzelfde met een bedenktijd van 2 uur per ronde. Bij het Henk Hagedoorn toernooi zal dit slechts anderhalf uur zijn, maar arbiter Luc Palmans beloofde dat hij een selectie van minder zware opgaven zou maken dan voor dit toernooi. De ochtend begon goed voor mij. De laatste tijd had ik nogal moeite om de tweezetters te vinden. Gelukkig kostte het me dit keer niet veel moeite en met 5 minuten kon ik doorgaan naar de volgende opgave. Ik kies dan vaak voor de studie, omdat ik daar over het algemeen vrij goed mee scoor. Dit zijn voor mij ook de voorgenomen doelen: maximale scores met de tweezetters en de studies en hopen dat ik bij de andere opgaven goed kan meekomen met de rest. De studie nam voor mij ook slechts 5 minuten in beslag, waardoor ik dus 1 uur en 50 minuten de tijd had om me te richten op de andere opgaven. Dat is lekker! Hieronder de eerste studie die niet al te moeilijk, maar desalniettemin zeker fraai is. Hoewel, niet moeilijk: naast mij hadden alleen Eddy en Jorma deze gevonden. Wit speelt en wint. Ik koos vervolgens voor de korte zelfmat, want die lukken me wel vrij aardig. Ik dacht al vrij snel het idee gevonden te hebben, nu nog even kijken hoe ik dat in elkaar kon knutselen. Loper van e4 wegspelen en dan kijken wat zwart tegen de dreiging kon doen. Ik vond meerdere zwarte verdedigingen, maar ik wist vrij zeker dat wit iets moest hebben. Bij een zelfmat dwingt wit zwart zo te spelen dat de witte koning mat komt te staan. Zwart werkt niet mee, sterker nog: zwart probeert tegen te werken. 27

28 Zelfmat in 3 zetten. Het duurde me echter een beetje te lang voor ik iets kon vinden en schakelde over naar de driezetter. Het was niet echt een chaotische stelling en het leek alsof wit niet heel veel opties had, dus dat zou moeten kunnen. Toch liep het elke keer spaak en liep ik dezelfde zetten weer in rondjes af. Er waren voor mij maar 5 of 6 zetten die echt in aanmerking konden komen voor de sleutel, maar keer op keer liep het op niks uit. Over naar de meerzetter. verdedigingen. Ik vulde nog een paar varianten in en ging terug naar de zelfmat. De helpmat in 4 met 2 oplossingen liet ik nog even achterwege, dat komt pas later. Bij de zelfmat vond ik ineens een ander idee. Niet het wegspelen van de loper, maar de toren van e6 leverde ook een dreiging op. Na een tijd kwam ik erachter dat die naar e8 moest, omdat anders de loper op h8 geslagen zou worden. Toch kwam ik er na 1 verdediging van zwart niet uit hoe het verder zou moeten, laat staan dat ik ook nog ga kijken naar eventuele andere zwarte verdedigingen. Ik kon de weerlegging van zwarts 1 Tb6 niet vinden, maar besloot toch mijn antwoord op te schrijven in de hoop dat de sleutel + dreiging toch goed waren inclusief 1 van de bijvarianten. Pas nu ging ik naar de helpmat en zag dat er alleen een witte toren en loper op het bord stond. Bij een helpmat spelen wit en zwart samen om zwart mat te zetten. De zetvolgorde is: 1.zwart, wit 2.zwart, wit 3.zwart, wit zet mat. Mat in 4 zetten. Een mat in 4 waarvan ik vrij zeker was dat ik het paard op e4 moest verplaatsen om een matdreiging te creëren. Vraag was alleen waar naar toe. Ik zag op een gegeven moment een mooi dameoffer op d4, waardoor het paard pion c4 moest blijven dekken om het mat te bewerkstelligen. Dat kon via d2 of d6, maar d2 viel af omdat het gewoon geslagen kon worden door zwarts loper. Na 1. Pd6 kon zwart het paard slaan met de koning, maar dat zou tot een mooi mat met weer een dameoffer leiden! Ik had het gevoel dat ik op het goede spoor zat. Het duurde wel even voordat ik de dreiging ook zag na die zet, maar toen ik die gevonden had, kon ik kijken naar de zwarte 28 Helpmat in 4 zetten. In de B variant staat de zwarte koning op b4. Meteen kwam dus de gedachte dat ik een variant moest vinden met een aftrekmechanisme met loper als kopstuk en toren als staartstuk en vice versa. De eerste zet, een ontpenning en het slaan op c4 was nog goed, maar verder kwam ik niet. Ik dacht dat de zwarte koning op a6 mat zou gaan, maar daar kwam ik niet uit. De b variant met de zwarte koning op b4 heb ik al helemaal niet bekeken en ik ging nog terug naar de mat in 3, om daar proberen nog punten te scoren. Vlak voor tijd wist ik dan toch de sleutel te vinden. Een variant die ik al eerder had bekeken, maar om de 1 of andere reden had verworpen. Vanwege de geringe bedenktijd kon ik niet alle varianten goed bekijken en was ik erg slordig. Zelfs de dreiging klopte niet, maar ik had toch nog 2 goede varianten opgeschreven. Ik leverde mijn opgavevel in en ging die vergelijken met de antwoorden.

29 De tweezetter en de studie leverden mij inderdaad de volle 10 punten op. Bij de driezetter had ik twee punten geteld (hoewel de scheidsrechter mij daar 2,5 punten gaf, maar bij de vierzetter een halfje minder). Bij die vierzetter had ik ook veel varianten niet, waardoor ik slechts 1,5 punt haalde. Bij de zelfmat in 3 scoorde ik nog 3 punten omdat ik de sleutel had + dreiging + nog 1 variant. Raar, maar zo kan het gaan: 1 puzzel waar ik niet zeker van wist of ik m wel goed had omdat ik 1 weerlegging niet kon vinden, maar toch 3 punten en bij andere opgaven waar ik vrij zeker was dat ik de sleutelzet gevonden had en toch minder heb gescoord. De helpmat had inderdaad het thema wat ik gedacht had, maar je moet m toch maar even vinden. Misschien als ik er nog een half uurtje aan had kunnen besteden. In de pauze zochten we een eetgelegenheid op. Ik bestelde een smos tonijnsalade. Ik had nog nooit van het woordje smos gehoord, maar het is gewoon een broodje. Volgens wikipedia: Een broodje smos of smoske is een Vlaamse term voor een broodje of een stuk stokbrood belegd met groenten, schijfjes ei, ham en kaas. De naam komt van het Vlaamse woord 'smossen' wat knoeien betekent. Er wordt tussen het broodje namelijk zo veel beleg gestoken dat tijdens het eten vaak geknoeid wordt. In sommige delen van het land wordt de term "smos", zonder het suffix ke, vaker gebruikt. In Wallonië wordt de benaming "dagobert" gebruikt, en in Brussel "sandwich club".het broodje wordt eerst besmeerd met mayonaise en vervolgens belegd met groenten en schijfjes hardgekookt ei. De groenten zijn meestal sla, tomaten en komkommer. Meestal wordt er kaas, ham, beiden of een slaatje tussen gedaan. Bijvoorbeeld: smoske krabsalade. Ook zijn er varianten waarbij men frituurproducten zoals een frikandel of vleeskroket tussen het broodje legt. Waar een gewoon smoske enkele uren bewaard kan worden, moeten deze laatste warm gegeten worden. Het broodje heeft overeenkomsten met het Nederlandse broodje gezond. Na de pauze volgde weer een ronde van 2 uur. Weer ging de tweezetter soepel en binnen vijf minuten kon ik naar de volgende. Dit keer probeerde ik eerst de driezetter, want die zag er op het eerste gezicht wel goed oplosbaar uit. Na een tijdje lukte het niet, ondanks dat ook daar weinig opties leken voor een sleutelzet. Zie volgende diagram. 29 Mat in 3 zetten. Toch maar de studie oplossen. In deze studie moest wit remise houden en lag het probleem vooral bij zwart: de remise met wit leek makkelijk, dus zou zwart een betere voortzetting moeten hebben. De eerste paar zetten leken mij redelijk geforceerd, maar iets beters kon ik voor zwart niet zo snel vinden. Mijn gevoel zei me dat het niet de oplossing was. Even wat zetten opschrijven en ik kom er later wel op terug. Op naar de helpmat in 3 zetten. Op het eerste gezicht zou het iets moeten worden met minorpromotie en het vrijmaken van de 2 e rij voor de witte toren die helemaal begraven was. Helpmat in 3 zetten met 2 oplossingen. Ik kwam er niet uit en ging naar de meerzetter. Een mat in 7 waarin ik een aantal matbeelden zag. Volgens mij ging het er vooral om de volgorde van de diverse ideeën te combineren. Ik zag in sommige varianten dat je het hele bord opoffert om vervolgens een ondekbaar mat te geven. Elke keer kwam zwart weer met een weerlegging, dus na flink wat tijd er in te hebben gestoken ging ik terug naar de studie. Ik koos er voor om een andere koningszet te spelen met mijn koning. Een onnatuurlijke koningszet, waarvan ik nog niet meteen zag of het wel zin had.

30 Toen bleek dat zwart ineens wél een gevaarlijke wending had en nu lag het probleem weer bij wit. Hoe gaat wit dit nu nog remise houden? Ook daar werd een niet voor de handliggende koningszet aangewezen om verder te komen. 1. Te8 > 2. Pe6+ Kxe4 3. Dxg4+ Lxg4# 1 Tb6 2. Td5 ~ 3. Df2+ Pxf2 1 Lb8 2. Lf6 ~ 3. Df2+ Pxf2# 1 Txe8 2. Ph3+ Kxe4 3. Dxg4+ Lxg4# 1. Pd6 > 2. De4+ Kxd6 3. Df4+/De7+ 1 Db1 2. Dxd4+ Kxd4 3. Lf6+ Kd3 4. Le4# 1 Kxd6 2. Dg6+ Kc7 3. Db6+ Kxb6 4. Ld8# 1 Pg8 2. Pf7+ Ke6 3. Dg6+ Pf6 4. Dxf6# 1 Phf5 2. Dxf5+ Pxf5 3. Pf7+ 2 Kxd6 3. Df4+/Df8+ Wit speelt en houdt remise. Een briljante slotstelling als gevolg! Echt een mooie studie, met een klein smetje omdat op een gegeven moment de witte koning naar 2 verschillende velden kon en het is natuurlijk mooier als er steeds maar 1 zet is. Ik besloot mijn laatste tijd te gebruiken voor de meerzet boven de mat in 3. Achteraf gezien had ik beter mijn tijd en energie in de driezetter kunnen stoppen. De lange zelfmat kijk ik eigenlijk nooit naar, alleen in het geval ik de rest opgelost zou hebben. Ik schreef uiteindelijk nog wel een paar zetten op bij de meerzet, maar zag het niet. Ik verzuimde dat ook bij de mat in 3 te doen, want daar zag ik de uiteindelijke sleutel wel, maar kon op 1 zet geen weerlegging vinden. Ik had wel de weerlegging op een andere variant gevonden, dus had ik nog 2 punten kunnen verdienen met deze opgave. Omdat er verder geen sleutel + dreiging was maar een sleutel + zugzwang was een dreiging niet nodig geweest om te vermelden. Resultaat van dit alles is dat ik inderdaad de beide tweezetters en studies goed had, maar daarnaast slechts 7 punten scoorde voor de overige problemen. Ergens had ik het gevoel dat het die dag wel goed ging, maar de eindstand stelde me toch een beetje teleur. De pijn werd wel verlicht doordat ik samen met de winnaar de enige was die allebei de studies wist op te lossen. Het lijkt toch wel een specialiteit van mij te worden. De oplossingen: 1. Pf6+ Kf5 2. Kf2 Kg6 3. Lh8 Ph3+ 4. Kxf3 Pg5+ 5. Kg4 Pf7 6. Ph5 Pxh8 7. Pd6 Pf7 8. Pc4 P~ 9. Pe5# 2...Lc6 3. Pd4+ Kg6 4. Lh8 Ph3+ 5. Kg3 Pg5 6. Pxc6 Pf7 7. Pe7+ 30 a) 1. Te5 Txc4 2. Lg2 Txh4 3. Pc5 Lg4 4. Kc4 Le6# b) 1. d2 Lxc4 2. Pf4 Lg8 3. Ld3 Tf7 4. Kc4 Txf4# 1. Td4 1 Kxf5 2. Df3 1 Pf8 2. Dd3 1 Pg5 2. Td5+ 1 Kxd4 2. Dxb2+ I) 1.fxe1P f4 2. Pxg2 Lxg2 3. e1l Lf3# II) 1. exf1l Ld2 2. Lxg2 Pxg2 3. f1l Pe3# 1. e6 Kd6 2. e7 Kxe7 3. Pc6+ Kf8 4. Pxd4 Ta5+ 5. Kxf6 Pd5+ 6. Ke5 Pe7+ 7. Kf6 Pg8+ 8. Ke6 Ta6+ 9. Kd7 Txg6 10. Pe6+ Kf7 11. Pd8+ Kg7 12. Pe6+ Kh8 13. Kd6 Kh7 14. Kd7= 2. gxf6? Ta5+ 3 Kd6 4. Pxd4 Ta5+ 5. Kxf6 Pd5+ 6. Kg7=

31 Beukema Losekoot, ONK Dieren Pascal Losekoot Beukema,Stefan (2305) Losekoot,Pascal (2114) ONK Dieren, 6e ronde, e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 a6 5. c4 De Maróczystructuur. In de voorbereiding had ik hier even naar gekeken, want Stefan speelt dit incidenteel Dc7 6. Pc3 Pf6 7. Le2 Le d6 9. Le3 Pbd7 10. Tc1 b6 Het drierijensysteem, ofwel de Hedgehog (egel) opstelling. 11. f3 Een beetje een slappe aanpak, vind ik Lb7 12. De Df2 Hier heb ik even wat tijd besteed om te kijken hoe ik in de toekomst (na a3, b4, Pa4) b6 nog een keer ga dekken. Normaal is Tac8, maar om deze reden koos ik voor Tab8. Opmerkelijk vond ik dat Stefan hier al 20 minuten achter stond op de klok Tab8 Deze zet blijkt niet eerder gespeeld te zijn. Het idee is dat ik afwacht en het punt b6 alvast klaarmaak voor een toekomstige aanval met Pa4. ( Tac8 14. b4 La8 15. Tfd1 Tfe8 16. Pb3 Tb8 17. c5 bxc5 18. bxc5 d5 19. exd5 Pxd5 20. Pxd5 Lxd5) 14. Tfd1 Tfe8 met het idee Lf8, g6, Lg b4 Op 15. g4 volgt uiteraard h Lf8 16. Pb3 Een logisch plan. Wit brengt zijn stukken naar de damevleugel en staat klaar om met bijvoorbeeld a4 a5 een verzwakking te creëren. Voorlopig mag wit geen b4 b5 spelen vanwege a5 en ik krijg het veld c5 in handen La8 17. c5 17. a4 lijkt me beter, maar het is gewoon te houden met zwart: h6 18. a5 bxa5 19. b5 axb5 20. cxb5 Dd8 21. Pd4 lijkt de beste aanpak dxc5?! Beter is bxc5 18. bxc5 d5 en de stelling is in evenwicht. 18. Lxa6 Da7 19. Lf1 (19. b5? mag absoluut niet, want de loper is helemaal ingesloten) cxb4 Ik zag niet echt wat hier mis mee was, dus besloot ik maar te slaan. 20. Pb5 Da4 De zwarte dame heeft niet veel velden, maar wel genoeg. 21. Pc7 Op 21. Tc7!? (met het idee Ta7) volgt Tb7 22. Tdc1+=) Ted8 ( Tec8? 22. Lb5 Da7 23. Pa6) 22. Lb5 Da7 Alles is netjes onder controle. Wit besluit nu zijn paard terug in het spel te brengen. 23. Pd4 Pc5 24. Pxa8 Txa8 25. Pc6 Wit moet even a2 redden: 25. Lc4! Txd Txd1 Dxa2 Het kost me een stuk maar levert een prachtige vrijpion op. 27. Dxa2 Txa2 28. Td h6! Offert een stuk om mat te voorkomen, zwarts b pion zorgt voor compensatie. ( Pfd7? 29. Pe7+ Kh8 30. Lxc5 bxc5 31. Lxd7 g6±. Er is nog een andere ontsnapping mogelijk: g6?! 29. Lh6 Pfd7 30. Pxb4! (30. Pe7+ Kh8 31. Lxd7 Pxd7 32. Txd7 Lxh6) Ta Kf2 f6)

32 29. Lxc5 (29. Pe7+ Kh7 30. Txf8 b3 31. Ld4 b2 32. Lxb2 Txb2; 29. Pxb4 Tb2) bxc5 30. Pe7+ Kh7 31. Txf8 b3 32. e5 Nu faalt Ld3 op Ta1+ ( Ph5? 33. Ld3+ g6 34. Txf7+ Kh8 35. Lxg6 dreigt Th7 mat, en dat is dodelijk) 33. fxe4 (33. Tb8 was nog de beste optie, maar Stefan had hier nog maar ca. 2 minuten Ta Lf1 Pd2 35. Kf2 c4 36. Lxc4 Pxc4 37. Txb3 Ta Kg3 Pxe5 met een pion meer uiteraard een heel fijn eindspel voor zwart) b2 34. Ld3 c4 (!) op deze manier komen er twee pionnen naar de overkant in plaats van één. 35. Lc2 Ta Kf2 Tc1 37. Tb8 Txc Ke3 Tc Kd2 Tb3 en Stefan gaf op. Na Txb3 cxb3 is promotie niet te voorkomen, Pe4!! Een studieachtige onderbreekzet. ASV 7 verrast SMB 2 in Nijmegen Theo Koeweiden Dinsdag 14 oktober na school mijn spullen gedumpt op mijn werk, vlug nog even een pannenkoek gegeten in de stad en daarna door naar de garage bij Het Dorp. We gingen met de auto van Tom, Jan is dit seizoen weer van de Partij en hij reed als vertrouwd weer toch veiliger. Het was weer vertrouwd gezellig in Toms auto, we praatten over actuele onderwerpen. Politiek en sport komen altijd ter sprake, we hebben de TomTom van Tom en Tom die vanuit de achterbank de voorste Tom goed aanstuurt, dus we kunnen nooit verdwalen. Aangekomen bij het nieuwe speellokaal van SMB ( vlak bij station Nijmegen) waren onze teamgenoten al gearriveerd. SMB 2 was gedegradeerd uit de 1 e klasse, dus we waren gewaarschuwd. Weet niet of ze wisten dat ASV 7 vorig jaar jammerlijk het kampioenschap op de laatste dag verspeeld had maar anders weten ze nu onze speelsterkte te laat. Het werd een spannende teamwedstrijd. Na zijn verlies dacht mijn tegenstander dat ze wel even met 7 1 van ons zouden winnen, maar het liep even anders. 32

33 ASV 7 won deze uitwedstrijd met 4,5 3,5. Winst was er voor Tom, Tijs, Hans en Theo. Remise voor Hedser en verlies voor Jan, Rob en debutant Edwin. Ik had een leuke Franse partij. Valentijn Phijff (1712) Theo Koeweiden (1620) 1. e4 e6 2. d4 d5 3. exd5 exd5 4. Lf4 c5 5. Lb5+ Pc6 6. Pc3 Pf6 7. Pf3 Le7 8. Pe5 Ld7 9. Pxd7 Dxd7 10. Le5 a6 11. Lxc6 bxc6 12. dxc5 Lxc5 13. Lxf6 gxf Pa4 La7 16. Dd3 Kb7 17. Dc3 Thg8 18. Pc5+ Lxc5 19. Dxc Txg Kxg2? Dit verliest direct. 20. Dg Kh1 Df3+ opgegeven. Na 22. Kg1 komt Tdg8 mat. Partijenselectie Zukertort Amstelveen 3 ASV 3 Daan Holtackers In En Passant en het weblog van ASV 3 heeft u al kunnen lezen over de verrichtingen van het derde. Ik hoef daarom niet meer te schrijven dat de winst een belangrijke start betekende, gezien de zware tegenstand in de twee volgende rondes. Ook hoef ik niet nog eens op te merken dat Theo zich vergiste door Bent en Xadya in de verkeerde volgorde op het wedstrijdformulier in te vullen. Hoeft niet, maar als oud teamleider kan ik het natuurlijk niet nalaten dit er toch nog even in te wrij ven Ook over de partijen heeft u al kunnen lezen, maar plaatjes (en concrete zetten en varianten) spreken voor een schaker meer dan woorden, dus volgt hieronder een drietal partijfragmenten. Ze geven geen representatief beeld van de wedstrijd we wonnen met het kleinst mogelijke verschil en met wat meer pech had het zomaar anders kunnen aflopen maar daar gaat het niet om. Dus snel door nu naar de partijen. We beginnen met de partij van Fred, die zelf het commentaar heeft geschreven. Peter de Heer (2020) Fred Reulink (1991) Na de 22 e zet van zwart is de volgende stelling op het bord gekomen. Zie het volgende diagram. Vanuit de opening heeft zwart een iets betere stelling verkregen. De witte stukken staan er tamelijk passief bij. In een poging daar iets aan te doen, besluit wit een pion te offeren. 23. f6+? exf6 24. Tcf1 Lxg4 25. Txf6 Le6 26. h3 a5 27. T1f2? 33

34 Zwart staat inmiddels veel beter. Na 27. T6f3 kan wit in ieder geval nog proberen te rommelen, maar nu wint zwart eenvoudig. 27. Pd3 28. T2f3 Pf4 28. Pc1 is ook goed. 29. e5 dxe5 30. Pe4 Tfd8 31. Lf1 Td4 wit geeft op, 0 1. Een vlotte overwinning, maar Theo had al laten zien dat het nog sneller kan. Theo Jurrius (2048) Esther de Kleuver (2070) De zwartspeelster had de opening niet bepaald gelukkig behandeld en keek na twaalf zetten al tegen deze stelling aan. 15. Pc6? Nu is het helemaal mis voor zwart. Na ! 16. g5 Ph5 17. Lxh5 (en natuurlijk niet 17. Dxf7?? Thf8) 17. Txh5 18. Dxf7 Txg5 19. Dxg7 heeft wit nog iets te bewijzen. Weliswaar heeft hij een pion gewonnen en zijn zwarts zwaktes (e6 en g6) makkelijker aan te vallen nu de stelling minder gesloten is, maar daar staat tegenover dat zwarts stukken actiever zijn geworden. Twee mooie centrale pionnen, duidelijk meer ruimte en een tijdsvoordeel (in zetten, maar overigens ook op de klok als ik het me goed herinner) van minstens twee tempi wat wil wit nog meer? Een ongeduldige witspeler zou de neiging kunnen hebben om de stelling nu al te forceren, maar Theo zet (terecht) eerst zijn stukken beter neer. 13. Le2! Een leerzaam zetje. De loper wordt ontwikkeld, de torens verbonden en g4 voorbereid. Meteen 13. g4 is niet echt slecht, maar toch iets minder nauwkeurig vanwege 13. Pc6 14. d5 exd5 15. exd5 Pce Pf6 Na 13. Pc6 zou wit nu met 14. Df4 een nuttige zet hebben; toch had zwart misschien beter dit kunnen proberen. 14. g4! Dd7 15. Df4!? Een interessant moment, aangezien er een alternatieve aanpak was. Na 15. Thf1!? (mijn computer geeft hier in eerste instantie de voorkeur aan, maar na wat doorgraven blijkt deze variant onge veer even sterk als de tekstzet; 15. g5 komt op hetzelfde neer) 15. a6 (15. Txh2?! 16. Df4! (nog sterker dan 16. Lb5 wat er ook al leuk uitziet) is winnend voor wit) 16. g5, Ph7 17. h4, f6 18. De3 komt zwart uiteindelijk toch nog aan rokeren toe, maar heeft daar wel wat zwaktes voor moeten toestaan. Theo beëindigde de partij in stijl; voor het slot zie de rubriek Plaatjes Kijken. De fraaiste prestatie werd deze middag echter geleverd door Xadya; zij was op een handige manier haar tegenstander, die ruim 300 ratingpunten meer achter zijn naam had staan, te slim af. Jeroen Schoenackers (1938) Xadya van Bruxvoort (1594) Hoewel ze volgens de oorspronkelijke opstelling wit zou hebben gehad, keek ze in deze partij, zoals al opgemerkt (ja, ik breng het nog maar eens een keer onder de aandacht ) tegen de zwarte stukken aan. In de diagramstelling zou ze waarschijnlijk toch liever wit gehad hebben, maar zwart is hier nog zeker niet kansloos. 34

35 22. Tc3?! Een logische zet, maar het was beter geweest deze voor te bereiden door eerst 22. b4! te spelen. 22. Tcd8 23. Th3 f5 24. Dh4 g6 25. The3 Dd7?! Zoals Xadya aangeeft, is 25. Df7 nauwkeuriger: na 26. Lf6 kan zwart dan 26. T8d7 spelen, waarna wit nog steeds een plus heeft maar er verder nog niet veel aan de hand is. 26. Lf6 Te8 spelen, wat hem een prettig voordeel had opgeleverd. Maar de witspeler had nog iets sterkers gezien. Hoe dit afliep? Zie ook hiervoor de rubriek Plaatjes kijken Nu had wit 27. f4!, Td1 28. Lc2, Txe1 29. Dxe1 kunnen Johannes Zukertort ( ) (Advertentie) 35

36 ASV 5 naar onbevredigend gelijkspel Erik Wille Schrijven over ASV 5 was een van mijn hobby s in de laatste jaren. En ik kon me daarbij heerlijk uitleven op alles wat ik hoorde, zag of wilde zien. Met name de teamleider, zijn TomTom of zijn auto waren daarbij geschikte gespreksonderwerpen. Helaas is onze grote leider niet meer een van de spelers van ASV 5. Ik heb zelf de rol van regelaar op me genomen en daarmee de weg naar leuke anekdotes definitief afgesloten. Ik gaan natuurlijk geen humor bedrijven ten koste van mezelf. Tsja, wat moet je dan? ASV 5 moet natuurlijk wel in het nieuws () blijven als populairste team van de club. Tsja, dan moet ik dit seizoen misschien wel verhaaltjes maken die over schaken gaan. Volkomen onverantwoord natuurlijk als ik stukjes maak die over schaken gaan. Om veel ellende te voorkomen, heb ik dan ook de hulp ingeroepen van enkele teamgenoten die wel geel goed zijn. Dus verderop in het stuk vinden jullie schaakplaatjes terug. En misschien ook nog wel een flink stuk frustratie. Half oktober ging het nieuwe seizoen van start voor een flink gerenoveerd ASV 5. Als je niet beter wist, dan zou je denken dat het missen van de titel in het afgelopen seizoen consequenties heeft gehad voor een flink deel van het team. Zo werkt het bij ASV gelukkig niet. Onze kopman Jochem Woestenburg wilde weer hogerop en daar hoort hij natuurlijk ook thuis. Na een jaartje ASV 5 is hij weer terug in de top van ASV 3. Martin Weijsenfeld keerde niet alleen het vijfde, maar zelfs heel ASV de rug toe. Martin gaat zijn kunsten vertonen bij zijn oude schaakvrienden van De Elster Toren en is daardoor zelfs tegenstander van ASV 5. Paul Schoenmakers zal komend seizoen als invaller optreden en tenslotte verliet ook onze roerganger Barth Plomp het vijfde. Twee succesvolle seizoenen onder zijn leiding zijn niet aan de ogen van de scouts voorbijgegaan en zo is Barth nu captain van ASV 4. In het nieuwe seizoen zien we dus nog slechts Coen Mekers, Tony Hogerhorst, René van Alfen en Erik Wille van het oude team terug. Het team heeft dus een flinke metamorfose ondergaan. Allereerst is er met de komst van Quirine Naber een flinke verjonging doorgevoerd. Wij zijn er trots op om dit talent uit de school van De Toren in ons midden te hebben. Verder keerde Wouter Abrahamse terug uit het derde. Studie beperkt Wouter in zijn mogelijkheden om op zaterdag te spelen en daarom dus even een stapje terug. Na een jaar als invaller gespeeld te hebben, keert ook Siert Huizinga terug als vaste speler. Paul van der Lee is na een goed seizoen in ASV 7 en twee opeenvolgende kampioenschappen met CSV Capelle a/d IJssel de speler die het achttal (Advertentie) Ir J.P van Muijlwijkstraat 48 & 50 Telefoon BS - Arnhem verkoop@loewegalleryarnhem.nl 36

37 completeert. Zo is er weer een mooi team, dat voor de helft uit Velp komt en voor een groot deel uit Arnhem Zuid. Paul van der Lee is als Achterhoeker het cement tussen de stenen in deze groep. niet helemaal nauwkeurig speelde. Het seizoen begon in Wijchen tegen de sympathieke schakers van Het Kasteel 2. Het zou een bijzondere avond worden, waarbij ASV 5 als een dolle uit de startblokken kwam. Het slotstuk was voor Het Kasteel 2, waarbij een incidentje een flinke smet op de wedstrijd was. Graag had ik wat plaatjes gehad van de eerste partij van Quirine Naber gehad. Ze debuteerde met een zeer sterk gespeelde partij. Slim speelde ze de zwaktes uit die haar tegenstander liet. De Wijchenaar dacht dat Quirine zich vergiste en gretig nam hij een kwaliteit. Met krachtig spel loodste Quirine twee vrijpionnen in dreigende positie, waarna de 0 1 snel een feit was. Na de bliksemzege van Quirine was het woord aan Siert Huizinga. De nestor van ASV 5 had meer tijd nodig dan onze jonge ster, maar ruim minder zetten. Siert Huizinga hanteert in deze stelling tegen Mark Topper de zwarte stukken: Zwart heeft net 12. Dc7 gespeeld. Niet de sterkste zet Coen vervolgde met 13. La3 en wit heeft voordeel. Zijn tegenstander probeerde nog 13. d6. Dit verliest direct een pion. Na 14. Lxd6 Td8 komen er penningen in de stelling. Coen had het goed gezien: na 15. e5 Da5 16. De3 (bestrijkt mooi de zwarte velden, dekt e5 en gaat uit de penning) 16. Da6 17. c5 Ld7 18. Tfb1 Lc6 19. Lf1 (jaagt de zwarte dame op) 19. Da5 20. a4 Td7 21. Lb5 Te8 22. Tb4 Lxb5 23. Txb5 Dd8 24. a5 Da8 25. Tab1 vond zwart het genoeg. Wit heeft de opening slecht gespeeld. Al na 13 zetten staat hij praktisch verloren. Siert voelde zich als een vis in het water en liet niet meer los. 14. Ld2 Lxg3+ Dit ligt voor de hand, maar het moest wel even goed berekend worden, omdat materiaal wordt gespendeerd. 15. hxg3 Dxg Kf1 Lh Txh3 Dxh Kg1 18. Ke2 dxe4 19. Pxe4 Pxe4 20. Lxe4 Tfe8 21. Dh1 Dg Ke3 f5 verliest eveneens Dg Kf1 Pg4 en wit gaf op. 0 2 voor; wat een weelde! En het hield maar niet op. Na deze prachtige aanvalszege volgde een staaltje van degelijkheid. Coen Mekers zorgde namelijk voor de 0 3. In onderstaande diagram heeft Coen wit tegen Patrick Zeelen. Deze stelling ontstond na een symmetrische variant van het Engels, waar zwart Hij wordt er vanaf gedrukt. 1 0 en 0 3 voor ASV 5! Enige trots maakte zich van mij meester, maar dat was niet vanwege mijn eigen spel. Het geklungel van mij stak flink af bij het mooie spel van Quirine, Siert en Coen. Ik speelde een gelijkopgaande partij, waarin ik meende dat een vergiftigde pion pas echt vergiftigd is, als de tegenstander dat ook aantoont of als ik dat zelf doe natuurlijk Ik heb hier zwart tegen Ritchy Duin. 37

38 Uiteraard: 1. Lxh3 2. Lxf6 gxf6 3. Tg1+ Kf8 4. Th1 Lf4+ Achter het bord zag ik dit als de zet die ellende zou voorkomen. 5. Kb1 Te8?? En zo wordt de pion alsnog vergiftigd. Slim gedaan, Erik! Uiteraard moet hier 5. Lc8, waarna de stelling in evenwicht is. 6. Pe2! En nu rest slechts 6. Txe2 7. Lxe2 en een lange strijd om te overleven. Dat lukte, want het werd nog remise, maar dat had dus een stuk simpeler gekund. Dit was een vreemd moment in de wedstrijd. ½ 3½ voor, maar er was nog steeds een kans op een nederlaag. En dat zou natuurlijk wel heel erg zuur zijn. Paul van der Lee verdedigde zich tegen een gevaarlijke koningsaanval na een vijandelijk stukoffer. Wouter Abrahamse en Paul Schoenmakers waren positioneel flink in de knel geraakt en alleen bij Tony Hogerhorst durfde ik nog weinig te zeggen over de afloop. Paul van der Lee blijkt de kunst van het verdedigen uitstekend te beheersen. Het was dat zijn bedenktijd snel terugliep anders had hij zeker 38 een winstpoging gedaan. Nu was remise een logische en verstandige keuze. Wouter Abrahamse werd intussen over de damevleugel overspeeld. Wat restte was dus een 2 4 voorsprong en twee tijdnoodduels. Paul Schoenmakers had extreem veel tijd meer, maar helaas was het slechte eindspel wel heel erg makkelijk spelen voor de speler van Het Kasteel dus. En toen ging het mis. En dan doel ik eigenlijk nog niet eens zo zeer op het verlies van de partij van Tony Hogerhorst, maar vooral op de manier waarop. Tony was langzaam maar zeker toch wat in de verdrukking gekomen, maar in tijdnood vond hij een uitweg. Met schaak werd een pion geslagen en tot ieders verbazing deed de tegenstander niets aan dat schaak, maar met een paardzet werd ook Tony schaak gezet. Tony wees zijn opponent nog wel op het feit dat hij het schaak moest opheffen, maar toen ging het mis. De tegenstander zette eerst de stukken verkeerd terug op het bord en vervolgens speelde hij niet met het aangeraakte stuk. Dat laatste waarschijnlijk, omdat een paardzet hem een toren zou kosten. De wedstrijdleider stond erbij, keer ernaar en deed niets. Tonny was te verbouwereerd over het tafereel dat hij vergat te claimen. De partij ging dus door en in het eindspel verloor Tony nog Prima uitslag, maar de manier waarop was beneden alle peil. Excuses kwamen er ook niet anders dan er stonden zoveel mensen om het bord, dat ik het niet gezien heb. Een slap verhaal dat niemand geloofde. Jammer, want dit past niet bij die fantastische club Het Kasteel. Niet getreurd echter. Het eerste punt is binnen en er is voldoende perspectief op nog veel meer punten. 13 november wacht het thuisduel tegen koploper PION 2. Ho Senioren en junioren ASV in evenwicht Peter van Deursen Vrijdagavond 17 oktober vond het duel plaats tussen de junioren van ASV 11j en de senioren van ASV 12. Het was een spannende avond. Bij binnenkomst bleek al snel dat de junioren zich van een supporterslegioen hadden verzekerd. Een aantal ouders was daar en niet alleen dat: zij hadden zelfgebakken taarten en ander snoepgoed meegenomen. Er werd fel gestreden en wat opviel was dat de jeugdspelers goed met hun tijd omgingen: niet te snel zetten, maar eerst nadenken. Ook de openingsbehandeling was verzorgd. Zoveel is duidelijk: deze spelers krijgen goed onderricht. Dat werd onderstreept door Xadya, die in de loop van de avond het jeugdteam was komen aanmoedigen. Nadat een speler was uitgespeeld ging hij/zij met Xadya de partij en vooral de opening achter het bord grondig doornemen. Hulde voor deze vorm van begeleiding. Wat ook opviel was dat de jeugdspelers er goed in slaagden om tot 10 á 11 uur in de avond geconcentreerd te blijven spelen. Dit alles resulteerde in geduchte tegenstand voor het 12 e met als einduitslag 3 3. Ik betuig hier mijn bewondering voor allen die onze jeugdspelers zo goed begeleiden. Dan nu de wedstrijd zelf. De uitslag kwam als volgt tot stand. Allereerst de partij van Danny Hageman, met zwart, tegen jeugdspeler Wisse Witmans. Ze speelden een Franse partij.

39 Wisse ondernam op de koningsvleugel een gevaarlijke aanval met g4 en h4. Zwart reageerde met een tegenaanval op dezelfde vleugel en zo kwam op de koningsvleugel alles vast te staan. Ook de damevleugel slibde dicht. Na nog een lange tijd spelen wist wit uiteindelijk de zwarte h pion te winnen. Maar hierdoor kwam de witte koning slecht te staan. Hiervan profiteerde Danny door eeuwig schaak van de witte koning af te dwingen. Remise dus. stelling met K + 2T + L + 5p tegen K + 2T + P + 4p. Hier werd het hem net even teveel, een paard werd geblunderd en daarmee ging de partij voor hem verloren. Tamara Liscaljet, ook met zwart, verloor van jeugdspeler Teun Gal. Zij speelden een Gesloten Siciliaan met voor beiden de korte rokade. In het middenspel wist Tamara Teuns pionnenstelling voor de witte koning te verruïneren. Maar het was Teun die van de opengekomen g lijn wist te profiteren en het volle punt voor wit binnenhaalde. Hans Derendorp, met wit, verloor van jeugdspeler Bryan Hieltjes. Hans offerde een stuk met de bedoeling aanval te krijgen. Bryan verdedigde dit knap en bleef netto een stuk voor. Hans kon dit niet meer keepen. Henk Kelderman, met wit, won van jeugdspeelster Em Reymer. In een 1.d4 d5 opening lukte het wit om meer ruimte voor zijn stukken te creëren. Em rokeerde kort en ging met de koningsgsvleugelpionnen aanvallen. Wit kon dit keepen door op het nippertje kort te rokeren. Na dame en verdere ruil ontstond op zeker moment een "Toekomst of fictie...??? Jelle Noordhuis had wit tegen jeugdspeelster Seyma Zararsiz. Het was een ingewikkelde partij, waarbij de veelvuldige penning van een van zwarts paarden zwart deed besluiten om de dames te ruilen onder het motto: beter een verschrikkelijk einde dan een eindeloze verschrikking. De dameruil resulteerde uiteindelijk in loperverlies en daarmee partijverlies. Ik was als laatste klaar. Ik speelde met zwart tegen jeugdspeler Tom Verberk. De tussenstand was 2, Het werd een boeiende partij. Ik laat twee stellingen zien die kort na elkaar ontstonden en in wezen de einduitslag bepaalden. Na wits 11 e zet, 11. d5, was de volgende stelling ontstaan (zie volgende diagram). Na 12. hxg5 13. Td1 De8 14. cxb7 Lxb7 15. Pxg5 was de volgende stelling ontstaan, zie de volgende pagina. De goede zet hier is 11. Dd6. Ik deed echter de mindere zet 11. h6. Hierop had wit de loper moeten terugtrekken, bij voorkeur 12. Lf4. Dat deed Tom niet. Hij deed 12. dxc6. 39

40 Echter was 15. Dc6 vele malen sterker geweest en zou zwart duidelijk in het voordeel zijn gekomen. Nu volgde: 16. Ld3 Lf6 17. Pf3 Le7 18. Da5 Db6 19. Pd4 Db6 20. Dxb6 axb6. Kort hierop vond 1x torenruil plaats. De ontstane stelling is nu min of meer in evenwicht. Zwart heeft een pion minder, maar compensatie door het loperpaar en de halfopen a en de h lijnen voor zijn toren. Het evenwicht werd niet meer verbroken. Op het eind werd nog een loper tegen een paard geruild. Zwart ging de pion terugwinnen, raakte richting tijdnood en bood op zet 52 remise aan dat werd aangenomen. Hiermee was de eindstand 3 3 geworden. Hier miste ik weer de beste voortzetting. Ik speelde 15. e6 met het oog op 16. Lf6 en 17. Le7. ASV 6 onspannen naar ruime overwinning tegen Schaakstad 4 Robert Naasz Marco en ik leefden in elk geval ontspannen naar de eerste externe wedstrijd van het seizoen toe. Een van de dingen die ik had moeten toezeggen om Marco over te halen terug te komen bij ASV was dat hij op donderdag bij ons kon komen eten als we gingen schaken. Dit bespaart hem de omrit via Nijmegen en is voor ons ook winst. Marco is prima gezelschap. De jongens hebben hem helemaal omarmd, de oudste kijkt al niet eens meer op als hij binnenkomt en de jongste heeft er in Mango een nieuw en dankbaar slachtoffer bij om puzzels mee te maken en boekjes voor te lezen. In de speelzaal aangekomen kreeg ik het briefje met de opstelling in mijn handen geduwd en werd gebombardeerd tot vervangend teamleider. De rest van het team leek ook vrij ontspannen. Invaller Hans Rigter en nieuwkomer Jeroen Kersten stelden zich netjes aan elkaar voor en dreigden even tegen elkaar te gaan spelen maar daar had Apeldoorn waarschijnlijk wel tegen geprotesteerd. hoogste borden met de zware tegenstanders op remise houden en de rest gaat voor de overwinning zonder de grenzen van het betamelijke te overschrijden. Zo ging het dus en met een vlotte overwinning van Piet de Mol was de toon gezet en is de overwinning nooit in gevaar geweest. Theo van Amerongen, teamleider op afstand vanuit Avignon, liet zich via de sociale media op de hoogte houden van het score verloop, trok om 22 uur een flesje wijn open en zag dat het goed was. Uitslag: 6½ 1½, wij voorspellen het zesde een mooie toekomst. Mijn eigen partij is er zo een waar je geen schoonheidsprijzen mee wint maar wel een punt en daar gaat het om. En omgekeerd lijkt het me erg vervelend zo te verliezen. Na 6 zetten een pion weggeven, die nooit meer terug zien en het eindspel verliezen. Naasz, R (1737) Beerdsen, M (1699) Extern OSBO 2e klasse, Over de wedstrijd en het scoreverloop heeft u al in En Passant kunnen lezen. Ik zou hier kunnen schrijven dat het zesde het vooraf uitgedachte strijdplan perfect heeft uitgevoerd ware het niet dat er nooit zo n plan is geweest. Blijkbaar hebben we met het zesde een zelfsturende organisatie waarbij iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt indachtig wat het collectief nodig heeft. En o ja, we speelden met 3 invallers maar zo voelde het niet en het woord invaller doet ze geen recht. Het strijdplan dat er niet was zou zijn geweest: de twee 1. e4 c5 2. c3 d5 3. exd5 Dxd5 4. d4 Pf6 5. Pf3 Lg4 6. dxc5 Zie diagram op de volgende pagina. 6. Le2 is wat ik normaal speel maar eigenlijk nooit veel mee bereik. Heb tijdens de partij hier nog een moment getwijfeld maar het was tijd om een keer wat anders te proberen. 40

41 6.... Dxd Dxc5 is minder goed volgens Sveshnikov, de goeroe van de c3 Siciliaan. 7. Kxd1 e6 Deze zet noemt Sveshnikov niet maar lijkt me niet slecht. 8. b4 a5 9.Ld2= 9.Lb2 is mogelijk beter en zeker gemakkelijker te spelen Pc6 10. a3 Pe4 11. Ke Le Pc6 10. Kc2 Lxf3 11. gxf3 axb4 12. cxb4 Pd Pd4+ is mogelijk beter want wint in elk geval de pion terug. 13. Kb2 Pxf3 14. Lg2 (of 14.Le3 om in elk geval het loperpaar te houden. Denk dat ik dit gespeeld had.) Pxd2 15. Pxd ) 13.Lb5! 17. Ta2 Hier is direct 17. Pxd5! beter exd5 (en niet Lxa1?? 18. Pe7+ Kh8 19. Txa1 en wit wint). 18. Ta2 met iets soortgelijks als uiteindelijk in de partij Ta Lxc3 18. Lxc3 is een interessante optie. Ik krijg dat paard nooit meer van d Tb1 Tb8 19. Pxd5 Toch nog, ik kom anders niet verder exd cxd5?? en de pionnen gaan lopen. 20. Kd3 Ik heb hier nog niet het goede plan gevonden. De koning heeft hier niets te zoeken Tba8 21. Tb3 g6 22. Lc1 Om hierna b5 te spelen Ta4 Voorkomt b5. Gelukkig is dit zo'n positie waarin wit vrijelijk van alles kan proberen. Zwart heeft nagenoeg geen tegenspel of goede plannen. 23. Lf4 Hoopt op Lc7. 23.b5? cxb5 24.Txb5 Td4+ 25.Kc2 Th4 en de zwarte toren is te actief geworden T4a7 Maar ook dat wordt voorkomen. 24. Le3 Ta4 25. Ld4 Zwart krijgt de pion nu niet meer terug. De 3 tegen 1 meerderheid op de damevleugel geeft goede kansen om op de lange duur winnen. Natuurlijk niet 13. a3?? Pdxb4+! Le7 14. a3 Lf6 15. Pc Lxc6 bxc6 Zie volgende diagram Lg5 Na Lxd4 26. Kxd4 f6 27. Te3 dacht ik goede winstkansen te hebben. 41

42 De witte a pion is een handenbindertje. Ik had trouwens Txb4+ niet vooruit gezien maar gelukkig komt alles goed. 28. axb4 Txa2 29. Te6 Td Kc3 Txf2 31. Txc6 Txf Kd4 Tb3 (32...Kf7 33.b5) 33. Kxd5 Txb4 34. Tb6 en wit moet winnen. 26. Kc2 Een plan! Met de koning naar b3, de pionnen dekken, met een toren op de e lijn en dan een keer a4, b5 en oprollen die hap Te8 27. Le3 Lf Lxe3 28.Txe3 (28.fxe3) 28. Td3 Kg7 29. Kb3 Tea8 Wit krijgt twee vrijpionnen en de zwarte b pion loopt niet weg Lg5 36. Te2 Lf4 37. h3 Misschien niet noodzakelijk maar waarom risico nemen? Lg5 30. Lf4 met het idee om Lc7 a5 te spelen met kwaliteitswinst. Fritz is trouwens niet onder de indruk van dit plan T8a7 31. Lb8 direct Lc7 had ook gekund maar dat zag ik niet Ta8 32. Lc7 T4a h6 33. La5 T4xa5 34. bxa5 Txa5 en wit heeft de kwaliteit maar dit is nog niet zo makkelijk gewonnen. 33. Lb6 Ta6 34. a4 Eindelijk komen de pionnen in beweging. Nu gaat het meteen ook hard. 34. h Ld8 35. Lxd8 Txd8 36. b b5 cxb5 39. axb5 Txa2 40. Txa2 Txa2 41. Kxa2 Dit is natuurlijk makkelijk gewonnen voor wit d Kf8 maakt het nog iets lastiger maar ook dan wint wit. 42. c6 d3 43. Kb3 Lf4 44. c De voorgangers van de redactie in gevecht. 35. Tdd2 Onnodig. Direct 35. b5 kan ook en is sterker cxb5 36. a5! getuigt van een goede techniek en is leerzaam. 42

43

44 (advertentie)