OVERZICHT RECHTSPRAAK RECHTBANK VAN KOOPHANDEL TE DENDERMONDE 1 SEPTEMBER AUGUSTUS 2009

Transcriptie

1 OVERZICHT RECHTSPRAAK RECHTBANK VAN KOOPHANDEL TE DENDERMONDE 1 SEPTEMBER AUGUSTUS 2009 Voorwoord : Dit overzicht wil onze rechtspraak beter bekend maken ten behoeve van de rechtsonderhorigen en diverse beroepsbeoefenaars waaronder in de eerste plaats advocaten. Bekendmaking van de rechtspraak moet bijdragen tot een grotere transparantie. Het opzet is inzicht te geven in de rechtspraak van onze rechtbank aan de hand van verwijzingen naar uitspraken waarbij rechtskwesties worden beslecht. De uittreksels geven kernachtig en niet steeds tekstueel de beslissing-motivering weer omtrent de rechtskwestie. We splitsen dit overzicht op volgens de verschillende rechtsmateries en citeren beperkt of iets ruimer afhankelijk van de inhoud van de beslissing. Voor de indeling steunen we ons op de UNIVERSELE THESAURUS H. VAN BOSSUYT I VEROUGSTRAETE uitgave Larcier, 2008 bij het desbetreffend verwijzingsnummer voegen we ons intern nummer. De rangschikking gebeurt in volgorde van de nummers. Voor elke referte vindt u het verwijzingsnummer - het rolnummer - de kamer en datum van de uitspraak. 224 Bevoegdheid Materiele / 01 KAMER Hier volgt een relevant uitreksel uit het vonnis over de rechtskwestie Soms leest u hier de verwijzing naar gelijkaardige rechtspraak van onze rechtank eventuele hervorming door de hogere rechtsmacht- of eventueel voor een goed begrip een korte verwijzing naar de feiten. Per gerechtelijk jaar geven we een samenvattend overzicht van de voor de rechtspractici belangrijkste beslissingen. We hopen dat dit instrument nuttig zal zijn en staan steeds open voor elke suggestie. De Voorzitter, GUIDO DE CROOCK 1

2 / 01 Bevoegdheid Samenhang KAMER De contradictoire exceptie van samenhang moet worden beoordeeld door de magistraat die naar luid van de artikelen Ger.W. de zaak ten behoeve van de andere uit handen moet geven. De curator stelt dat de zaak dient behandeld te worden door de rechtbank van koophandel in gevolge samenhang. Enkel de feitenrechter die de zaak ten behoeve van de andere rechter uit de handen moet geven, is in casu bevoegd om uitspraak te doen over de samenhang. De zaak wordt naar de rol verwezen in afwachting van de uitspraak van de vrederechter over de voorgedragen exceptie van samenhang / 01 Samenhang extra contractuele vordering diverse schadegevallen ingevolge kabelbeschadigingen splitsing van vorderingen KAMER Samenhang veronderstelt dat er een verband bestaat tussen de diverse vorderingen en dit verband wordt geobjectiveerd door de vrees voor tegenstrijdige beslissingen, die de rechtsbedeling niet ten goede komen. De vrees dat er in de onderscheiden en concreet ter beoordeling voorgelegde feiten en vorderingen afwijkende uitspraken zouden tussenkomen en dat de goede rechtsbedeling, het prestige en het gezag van de justitie in het gedrang zouden komen, wettigt aldus de samenvoeging Tussen de diverse schadegevallen (kabelbeschadigingen) bestaat er geen enkel risico op met elkaar tegenstrijdige beslissingen, gelet op het feit dat voor elk schadegeval een louter individuele en feitelijke beoordeling vereist is Samenhang kan mogelijk aanvaard worden indien verbintenisrechtelijke aanspraken steunen op een zelfde contract of, bij uitbreiding, op een bestendige handelsrelatie of contractuele samenwerking. Bij extracontractuele schadegevallen is dergelijke redenering niet op zijn plaats. Waar samenhangende vorderingen, die met een afzonderlijke gedinginleidende akte worden ingeleid kunnen worden samengevoegd is het logisch dat de omgekeerde beweging en met name de splitsing wordt toegepast, wanneer nietsamenhangende vorderingen met hetzelfde gedinginleidend exploot worden ingeleid. Door deze wijze van handelen goed te keuren, is de splitsing van de vorderingen, als sanctie bij de schending van artikel 701 Ger.W., aanvaard en is impliciet ook aanvaard dat geen van de rechtsvorderingen of eisen in rechte door de schending van artikel 701 Ger. W. onontvankelijk zouden worden of nietig zouden zijn, hetgeen een al te draconische sanctie zou zijn / 02 Samenhang extra contractuele vordering diverse schadegevallen ingevolge kabelbeschadigingen KAMER Een doelmatige behandeling van de zaken rechtvaardigt dat verschillende vorderingen waarin identieke of gelijklopende (rechts)vragen aan de orde komen, samen voor de rechtbank worden gebracht.de rechtbank is van oordeel dat de vorderingen voldoende samenhangend zijn om samen behandeld te worden. Het betreft telkens kabelbeschadigingen naar aanleiding van wegeniswerken. Het betreft derhalve telkens dezelfde rechtsfeiten. De vorderingen splitsen zou de goede werking van het gerecht tegengaan omdat de Vrederechter alsdan zou worden overstelpt met kleinere vorderingen. De vordering handelde over 53 kabelbeschadigingen naar aanleiding van wegeniswerken. 234 / 01 Bevoegdheid Materiele erfgenaam van overleden handelaar KAMER De rechtbank van koophandel is niet bevoegd op grond van artikel 573 Ger.W. wanneer een van de erfgenamen van een handelaar niet de hoedanigheid van handelaar bezit en de vordering niet gesteund is op een daad van koophandel van de overledene. Het betrof een vordering op grond van een onverschuldigde betaling De vordering was gegrond op een (terug)betaling van bedragen die verweerster aanvankelijk aftrok van elke verkoopfactuur bij de verkoop/levering van varkens en die waren bestemd als bijdrage voor een sanitair fonds, doch waarvan nadien evenwel geoordeeld werd dat deze regelgeving onwettig was (niet in overeenstemming met EG-verdrag ; onrechtmatige steunverlening, ) 2

3 236 / 01 Bevoegdheid Materiële saldo rekening courant, geschil terzake van de vennootschap KAMER De rechtbank van Koophandel is op grond van artikel Ger.W. bevoegd voor de vordering van de vennootschap in betaling van het saldo van een rekening courant tegen een vennoot. Er is immers in casu sprake van een geschil tussen de vennootschap en haar vennoot. Het moet daarnaast echter ook een geschil terzake de vennootschap betreffen, opdat de bijzondere bevoegdheid van artikel 574,1 Ger.W. zou spelen. Dit is het geval wanneer het geschil de oprichting, de werking (inclusief het bestuur en de controle) of de vereffening van de vennootschap (in de ruime zin) betreft, mits het verband voldoende betekenisvol is en niet louter toevallig en bijkomst. De vordering tot betalen van het saldo van een rekening courant kan derhalve in een vennootschapsrechtelijke context worden gesitueerd. 263 / 01 Bevoegdheid Territoriaal plaats van het geschil KAMER De plaats waar de verbintenis moet worden uitgevoerd in artikel Ger.W., is deze van de verbintenis waarover het geschil loopt en niet van een andere verbintenis die ontstaan is uit dezelfde overeenkomst Zie ook A/ A/09/874 2 KAMER 30 april / mei / 02 Bevoegdheid Territoriaal- beoordeling aan de hand van de inleidende dagvaarding KAMER Wanneer niet gedagvaard wordt op de woonplaats/zetel van de verweerder, moet de dagvaarding aantonen dat de rechter waarvoor gedagvaard is deze is van de plaats waar het contract is afgesloten of waar de litigieuze verbintenis, voorwerp van de vordering, moe(s)t uitgevoerd worden. Zelfs indien een meer coulante visie zou verdedigd worden, in die zin dat toch een beperkt of marginaal (prima facie) onderzoek mogelijk is ten gronde (o.a. een nazicht van de stukken), in geval van betwisting van de bevoegdheid, dient gesteld dat : dit nog steeds niet tot gevolg kan hebben dat de rechter, wiens bevoegdheid [ratione loci] wordt betwist, een integraal onderzoek ten gronde doorvoert (met omstandige lectuur van de conclusies der partijen en diepgaande studie der stukken) enkel en alleen om zijn bevoegdheid te toetsen. 263 / 03 Bevoegdheid Territoriaal KAMER De materiële en de territoriale bevoegdheid worden bepaald naar het voorwerp van de vordering zoals in de inleidende dagvaarding omschreven. In de inleidende dagvaarding wordt melding gemaakt van de bevoegdheidsclausule. De eisende partij stelt dat de algemene voorwaarden een bevoegdheidsbeding bevatten en er derhalve een overeenkomst tussen de partijen bestaat. Dit kan niet in aanmerking worden genomen voor het bepalen van de territoriale bevoegdheid omdat het al of niet bestaan van een overeenkomst een betwisting ten gronde uitmaakt, terwijl de beoordeling van de territoriale bevoegdheid elke beoordeling van de zaak dient vooraf te gaan. De rechtbank moet op de algemene regels van het Gerechtelijk Wetboek terugvallen waarbij artikel 624, 1 Ger.W. bepaalt dat de eisende partij de keuze heeft om de zaak te brengen voor de rechter van de woonplaats van de verwerende partij en overeenkomstig artikel 624, 2 voor de rechter van de plaats van de verbintenis waarover het geschil loopt of één ervan zijn ontstaan of waar zij worden of moeten worden uitgevoerd. Het geschil heeft betrekking op het betalen van een factuur. De plaats van betaling is de woonplaats van de schuldenaar vermits overeenkomstig artikel 1247 B.W. de verbintenis tot betalen op de woonplaats van de schuldenaar moet worden uitgevoerd. De stelling van de eisende partij als dat de werken in het arrondissement Dendermonde werden uitgevoerd, is ter zake niet relevant, vermits de hoofdvordering betrekking heeft op de betalingsverplichting van de verwerende partij. Met de plaats waar de verbintenis moet worden uitgevoerd wordt de verbintenis bedoeld die het voorwerp is van het geschil in casu een verbintenis tot betaling en niet de eventueel andere verbintenissen die uit de overeenkomst zijn ontstaan. De verwerende partij vroeg verzending van de zaak naar de Rechtbank van Koophandel te Brussel, dit gelet op artikel 624, 1 ste lid Ger.W. Zij stelde geen kennis te hebben van de algemene voorwaarden van de eisende partij, nu deze niet op de achterzijde van de facturen voorkomen. Eisende partij verwees naar de bevoegdheidsregel van artikel 624, 2 de lid Ger.W. en stelde dat de werken dienden uitgevoerd worden in het arrondissement Dendermonde. In dezelfde zin kamer ; kamer

4 263 / 04 Bevoegdheid Territoriaal KAMER De materiële en de territoriale bevoegdheid worden bepaald naar het voorwerp van de vordering zoals in de inleidende dagvaarding omschreven Artikel 854 Ger.W. bepaalt dat de onbevoegdheid van de rechter voor wie de zaak aanhangig is, dient te worden opgeworpen voor alle exceptie of verweer, wat erop wijst dat de rechtbank haar bevoegdheid moet onderzoeken alvorens kennis te nemen van de grond van de zaak. In de inleidende dagvaarding wordt uitdrukkelijk verwezen naar de algemene voorwaarden. In tegenstelling tot wat de verwerende partij beweert, liggen deze voorwaarden wel degelijk voor in het bundel, met name op de achterzijde van de factuur. Bovendien is er een verwijzing in de offerte. De algemene voorwaarden maken derhalve deel uit van de contractuele relatie en de rechtbank acht zich dan ook bevoegd. De verwerende partij wierp in hoofdorde de onbevoegdheid ratione loci van de Rechtbank op en vorderde de verzending naar de Rechtbank van Koophandel te Brussel op grond van artikel 624 Ger.W., zijnde de rechtbank van haar maatschappelijke zetel. De eisende partij stelde dat deze Rechtbank bevoegd is op grond van een bevoegdheidsbeding opgenomen in haar algemene voorwaarden. De verwerende partij betwist de kennisname van de algemene voorwaarden, deze zouden volgens haar niet voorliggen. De rechtbank onderzoekt toch of deze voorliggen en onderzoekt in dat opzicht de factuur en de offerte. In dezelfde zin kamer (de dagvaarding verwees naar de bevoegdheidsovereenkomst op de facturen de rechtbank aanvaardde haar bevoegdheid na onderzoek van de stukken (facturen) 263 / 05 Bevoegdheid Territoriaal KAMER Wanneer in de inleidende dagvaarding geen melding wordt gemaakt van enige bevoegdheidsclausule en op geen enkele wijze de bevoegdheid wordt gemotiveerd in de dagvaarding moet de rechtbank inzake territoriale bevoegdheid terugvallen op het gemeen recht namelijk artikel 624 Ger.W. Wanneer er betwisting bestaat over het bestaan van de bevoegdheidsovereenkomst kan hier geen rekening met gehouden worden. In dezelfde zin A/08/ KAMER 17 NOVEMBER A/09/874 2 KAMER 30 april / 01 Bevoegdheid Territoriaal - Kortgeding - Betaling van een provisie KAMER Kortgeding In beginsel is in kortgeding de Voorzitter van de rechtbank bevoegd die territoriaal bevoegd is om kennis te nemen van het bodemgeschil.de territoriaal bevoegde rechter is ingevolge het bevoegdheidsbeding, de Rechtbank van Koophandel te Gent. Enkel ingeval van dwingende noodzakelijkheid, ingevolge de aard van het kortgeding en van de gevorderde maatregel in kortgeding, kan de wilsautonomie van partijen inzake bevoegdheid ter zijde gesteld worden. De vordering in kortgeding kan dan bij uitzondering voor een andere rechter worden gebracht. Zo kan de vordering in kortgeding tot aanstelling van deskundige worden gebracht voor de voorzitter in wiens rechtsgebied deze onderzoeksmaatregel moet worden uitgevoerd, zelfs wanneer zijn rechtbank ten gronde niet bevoegd is Er is geen dwingende noodzakelijkheid om voor de betaling van een provisie een andere rechter in kortgeding te vatten dan diegene welke, ingevolge de wil van partijen in het bevoegdheidsbeding aangewezen is en territoriaal bevoegd is om van het geschil kennis te nemen. De uitzonderingen op het algemeen beginsel moeten immers beperkt worden tot de gevallen waar zulks uit de aard van de gevorderde maatregel in kortgeding werkelijk voortvloeit en als noodzakelijk wordt ervaren. Dit is niet het geval voor een vordering in betaling van een provisie op een openstaande factuurschuld. 294 / 01 Dagvaarding aan een nalatenschap KAMER De dagvaarding aan een nalatenschap is niet ontvankelijk, dergelijke dagvaarding is gedaan aan een niet bestaande persoon. 4

5 304 / 01 Verschijning bij advocaat- mandaat ad litem KAMER Een advocaat die voor een rechtscollege een proceshandeling verricht en die verklaart op te treden namens een rechtspersoon die behoorlijk is geïdentificeerd wordt wettelijk vermoed daartoe een regelmatige lastgeving te hebben ontvangen Dit is een vermoeden juris tantum Eiser die zelf zaakvoerder is, is geen derde - het vermoeden van volmacht van de raadsman kan in dit geval niet ingeroepen worden omdat de beslissing in het college van zaakvoerders niet rechtsgeldig werd genomen vermits de statuten voorzien in een collegiaal optreden van de zaakvoerders. Geen verstek heropening debatten ten einde zich rechtsgeldig te laten vertegenwoordigen. 315 / 01 Schorsing van de procedure ingevolge niet overlegging van stukken KAMER Ingeval de rechtbank vaststelt dat de stukken niet worden voorgelegd, dient zij de rechtspleging ambtshalve te schorsen. De rechtbank hoeft niet lijdelijk toe te zien, maar moet van ambtswege, bij vaststelling van dit processueel feit, de rechtspleging schorsen 350 / 01 Uitbreiding van de vordering KAMER Een vordering tot betaling van facturen kan worden uitgebreid tot betaling van nieuwe facturen indien deze betrekking hebben op de uitvoering van dezelfde overeenkomst of kaderen binnen éénzelfde bestendige commerciële samenwerking. Art. 807 Ger.W. vereist niet dat de nieuwe vordering, wanneer zij berust op een feit of akte in de dagvaarding aangevoerd, uitsluitend op dat feit of die akte berust 352 / 01 Hoofd en tegeneis - afsplitsing KAMER De rechter heeft een vrije beoordeling omtrent de afsplitsting van hoofd en tegeneis. De rechter kan evenwel weigeren om op het verzoek tot gerechtelijke schuldvergelijking in te gaan, wanneer al te veel tijd nodig zou zijn om aan het oneffen karakter van de schuldvordering van de verweerder een einde te maken. De berechting van de hoofdvordering te zeer zou kunnen vertragen. 356 / 01 Vordering in gedwongen tussenkomst KAMER Een vordering in gedwongen tussenkomst en gemeenverklaring mag de rechten van verdediging niet schenden. Dit is het geval indien de vordering in tussenkomst of gemeenverklaring - rechtstreeks of onrechtstreeks - gebaseerd is op de resultaten van eerder bevolen expertiseverrichtingen, waaraan de in tussenkomst of gemeenverklaring gedagvaarde partij niet heeft kunnen participeren Bepalend is dus het feit of het recht van verdediging in concreto werd geschonden. De enkele vaststelling dat een onderzoeksmaatregel al in uitvoering is staat een gedwongen tussenkomst niet in de weg, indien daaruit geen gevolgen voortvloeien die een schending opleveren van de rechten van verdediging van de in tussenkomst geroepen partij(en). De concrete omstandigheden kunnen aantonen dat er geen sprake is van dergelijke schending bvb. omdat er nog geen standpunt of voorverslag voorligt vanwege de deskundige. 5

6 382 / 01 Bewijslast KAMER Tussen partijen geldt een samenwerkingsplicht op het vlak van de bewijslast, zodat ook de verweerder zich te goeder trouw moet opstellen en de fair play in acht nemen. Het gebrek aan medewerking om bepaalde bewijzen voor te leggen of stukken op te vragen kan het stilzwijgen van deze partij kleuren / 01 Valsheidsvordering mededeling aan het Openbaar Ministerie KAMER Niets verzet zich er tegen dat de mededeling aan het Openbaar Ministerie van de valsheidsvordering gebeurt via een tussenvonnis. Dit vonnis wordt dan uitgesproken op de eerstvolgende zitting, na deze waarop de sluiting der debatten is bevolen. Dergelijke werkwijze strookt met de ratio legis en is ook vanuit praktische zowel als proceseconomische overwegingen te verkiezen, nu alle partijen zowel als het Openbaar Ministerie kennis krijgen van één en hetzelfde document (tussenvonnis), waarin voor een goed begrip van de zaak (zeker ten behoeve van het advies vanwege het Openbaar Ministerie) ook de feitelijke achtergronden en de vorderingen van partijen, benevens de eigenlijke incidentele valsheidsvordering, zijn weergegeven. Door het feit dat een tussenvonnis geveld wordt (en het beraad is beëindigd) is het volledige rechtsplegingsdossier bovendien ter inzage van het Openbaar Ministerie / 01 Deskundig onderzoek niet in werking stellen deskundige gevolgen KAMER Het gebrek aan diligentie vanwege een partij bij het in werking stellen van de deskundige moet passend gesanctioneerd worden door haar vervallen te verklaren van deze bewijsmaatregel. De volstrekte passiviteit van een partij en ondermeer het niet in staat stellen van de zaak en het nalaten te concluderen kan opgevat worden als een gebrek aan interesse, hetgeen neerkomt op een verwerking van het recht van deze partij om haar resterende aanspraken nog in rechte te laten gelden / 02 Deskundig onderzoek draagdwijdte van vrijstelling van formaliteiten KAMER Een door partijen verleende vrijstelling van formaliteiten kan - tenzij uitdrukkelijk anders afgesproken en nauwkeurig afgelijnd - niet betekenen dat de deskundige eenzijdig vaststellingen doet zonder de partijen daarvan in kennis te stellen. Bij gebrek aan een nauwkeurige formulering van de vrijstelling moet de deskundige de partijen minstens uitnodigen op de verdere expertisewerkzaamheden en dit gelet op het recht op tegenspraak en dus het recht van verdediging / 01 Deskundig onderzoek autonomie van de deskundige bij het uitvoeren van zijn opdracht KAMER Het is de deskundige zelf die op discretionaire wijze beslist op welke wijze hij zijn onderzoek voert, welke bezoeken hij uitvoert en welke gegevens hij nodig heeft voor het formuleren van zijn advies. De deskundige oefent zijn opdracht in volle vrijheid en onafhankelijkheid uit en dit geldt in het bijzonder voor de organisatie van de materiële verrichtingen van de expertise, evenals de door hem aangewende methodes. In dezelfde zin kamer - 26 februari

7 / 02 Deskundig onderzoek subsidiariteit KAMER Een deskundigenonderzoek is niet bestemd om een partij, op wie een bepaalde bewijslast rust te ontslaan van elke bewijsvoering. - men kan dus niet zomaar een deskundigenonderzoek vorderen om schadeaanspraken te staven, indien niet vooraf alle mogelijkheden zijn benut om de schade zelf, d.w.z. zonder expertise, te bewijzen. Gewezen wordt op het beginsel van de subsidiariteit van het deskundigenonderzoek, waarbij ook de proportionaliteitstoets (waarde van de vordering in verhouding tot de te verwachten kostprijs van het deskundigenonderzoek) een belangrijk criterium is om te beslissen of er al dan niet een deskundigenonderzoek wordt bevolen. Art. 875 bis Ger. Wb. bepaalt trouwens dat de rechter de keuze van onderzoeksmaatregel beperkt tot wat volstaat om het geschil op te lossen, waarbij de meest eenvoudige, snelle en goedkope maatregel de voorkeur geniet. In dezelfde zin kamer / 01 Deskundig onderzoek rechten van verdediging- motiveringsplicht KAMER Geen enkele wetsbepaling schrijft voor dat een deskundige ertoe gehouden is alle opmerkingen of bezwaren van de partijen omtrent een voorverslag punt per punt in detail te beantwoorden. De deskundige is trouwens ook niet gehouden tot dezelfde motiveringsplicht als die van de rechter verwacht wordt. Een impliciet en globaal antwoord op de opmerkingen der partijen volstaat dan ook in de regel. De deskundige moet zijn opdracht uitvoeren [advies verlenen] en geen bewijzen verzamelen die het gelijk of ongelijk van de ene of andere partij staven. Partijen hebben hem niet voor te schrijven welke bijkomende investigaties deze moet doen of op welke wijze hij zijn onderzoek moet voeren en zijn advies moet onderbouwen / 01 Deskundig onderzoek provisie KAMER Het was niet het opzet van de wetgever dat de deskundige de Rechtbank voortdurend zou vatten met verzoeken om de consignatie van bijkomende voorschotten of de verdere vrijgave van reeds betaalde voorschotten noch dat de Rechtbank voortdurend tot tussentijdse begrotingen zou overgaan. Het was veeleer de bedoeling te vermijden dat de deskundige al te veel kosten zou moeten voorschieten, doch niet dat zijn erelonen reeds op voorhand zouden betaald worden. Artikel 988 lid 2 Ger.W. bepaalt overigens dat verdere vrijgave ook mogelijk is om een redelijk deel van het ereloon voor reeds uitgevoerde werkzaamheden te dekken (waarmee dus enkel verwezen wordt naar de verdere-vrijgave van het voorschot, bepaald door de rechter bij toepassing van artikel 987 Ger.W.) doch zegt opvallend niets over de consignatie van een bijkomend voorschot in dergelijke hypothese. Het is bovendien pas ter gelegenheid van het eindverslag en bij de neerlegging van een gedetailleerde staat van kosten en erelonen dat de opdracht in beginsel beëindigd is en de betaling aan de orde is, tijdstip waarop trouwens de partijen en ook de Rechtbank een beter zicht hebben op de zaak om met kennis van zaken te kunnen oordelen over de (definitieve) begroting / 02 Deskundig onderzoek nietigheid ereloon deskundige KAMER Het enkele feit dat een deskundig verslag onjuistheden bevat is geen reden om het deskundig verslag op zich nietig te verklaren en om het ereloon van de deskundige te verminderen / 03 Deskundig onderzoek partij die verplicht is de deskundige te provisioneren KAMER Het komt onder de nieuwe wet op het deskundig onderzoek aan de rechter toe te bepalen wie de kosten van expertise zal voorschieten. De wet voorziet niet in criteria. De rechtbank veroordeelt de partij die een onderzoeksmaatregel vordert om de hieraan verbonden kosten voor te schieten, zoals dit onder de oude wet ook gold. Zulks doet niets af aan het gegeven dat de rechter in zijn eindvonnis bij de uiteindelijke kostenveroordeling een andere dan de consignatieplichtige partij uiteindelijk veroordeelt tot het geheel (of een deel) der expertisekosten. 7

8 Rechtsplegingsvergoeding vermindering of vermeerdering van de / 01 rechtsplegingsvergoeding bij kennelijk onredelijk karakter van de situatie Valsheidsprocedure KAMER Het begrip kennelijk onredelijk karakter van de situatie waarmede de rechter kan rekening houden voor het verminderen of verhogen van de rechtsplegingsvergoeding moet worden omschreven als een specifieke situatie die niet valt gelijk te stellen met een generiek ruimer begrip als billijkheid en is dus minder ruim. De tekst verwijst naar de situatie die onredelijk moet zijn, wat iedere verwijzing naar de onredelijkheid van de personen lijkt uit te sluiten.het kennelijk onredelijk karakter van de situatie slaat niet op het geval van procesrechtsmisbruik / 02 Indien de curator verkiest zich te laten vertegenwoordigen door een confrater, ook al is deze een medewerker van zijn kantoor, dan heeft deze recht op een rechtsplegingvergoeding KAMER Indien de curator verkiest zich te laten vertegenwoordigen door een confrater, ook al is deze een medewerker van zijn kantoor, dan heeft deze recht op een rechtsplegingvergoeding. Het gaat in casu immers om een zaak die werd ingeleid door de gefailleerde, voor zijn faillissement en waarbij er uitgebreid werd geconcludeerd / 03 Rechtsplegingsvergoeding kortgeding en procedure ten gronde één rechtsplegingsvergoeding S KAMER Vermits het kort geding geen andere aanleg inhoudt en overeenkomstig art. 1, lid 2 van het K.B. van 26 oktober 2007 tot vaststelling van het tarief van de rechtsplegingsvergoeding de bedragen vastgesteld worden per aanleg kan slechts één rechtsplegingsvergoeding worden toegekend / 04 Rechtsplegingsvergoeding een vordering in vrijwaring is een niet in geld gewaardeerde vordering meerdere partijen in het ongelijk tegenover één partij KAMER Opdat met toepassing van art. 2, eerste lid, van het uitvoerend K.B. dd inzake gerechtskosten het bedrag van de rechtsplegingsvergoeding op basis van het bedrag van de vordering kan worden vastgesteld, dient in de inleidende akte of een later stuk het bedrag van de geldelijke veroordeling bepaald of minstens bepaalbaar te zijn. Dit is niet het geval voor vrijwaringsvorderingen, uit hoofde waarvan enkel de basisvergoeding van art. 3 van het uitvoerend K.B. kan worden toegekend. De wet voorziet enkel een afwijkende regeling voor het geval één enkele partij in het ongelijk gesteld wordt ten aanzien van meerdere partijen ; voor het omgekeerde geval, nl. dat meerdere partijen in het ongelijk gesteld worden (zoals in casu) is geen specifieke regeling voorzien, zodat in casu elk der partijen veroordeeld wordt tot de RPV opzichtens A / 01 Gerechtskosten omslaan van de kosten KAMER De kosten mogen niet worden omgeslagen met toepassing van art. 1017, derde lid, Ger. W. wanneer de hoofdvordering slechts gedeeltelijk slaagt. Om de kosten om te slaan moet het dus gaan om een geval waarin elke partij in het raam van een wederkerige procesverhouding in het ongelijk is gesteld, wat een hoofdvordering en een tegenvordering onderstelt. 420 / 01 Kortgeding voorlopige maatregelen correctie aandeelhoudersregister Geen voorlopige maatregel bij betwisting ten gronde over het aandelen bezit KAMER Kortgeding Bij wijze van voorlopige maatregel kan geen correctie van het aandeelhoudersregister worden bevolen. Een dergelijke correctie bevelen veronderstelt dat uitspraak gedaan wordt hoeveel aandelen elk van de partijen heeft. Slechts wanneer zulks vaststaat en ten gronde uitspraak is gedaan over het aandeelhoudersbezit kan in de lijn van de uitspraak van de rechter, uiteraard wel in kortgeding correctie worden bevolen. Zolang deze uitspraak echter uitblijft kan geen correctie van het aandeelhoudersregister worden bevolen bij wijze van voorlopige maatregelen. 8

9 420 / 02 Kortgeding voorlopige maatregelen - rententierecht vrijgave met zekerheidsstelling KAMER Kortgeding De voorzitter van de rechtbank van Koophandel, rechtsprekend in kort geding, kan voorlopige maatregelen bevelen die in de lijn liggen van de vermoedelijke rechten van de partijen. De vordering tot teruggave dreigt onherroepelijk nadeel te brengen aan de zaak vermits eens de teruggave bevolen, het retentierecht niet kan herleven als de rechter ten gronde de zaak anders beoordeelt. De rechter kan echter ook via belangenafweging komen tot een maatregel bij wijze van voorlopige regeling. Er dient dan een afweging gemaakt te worden tussen de onderscheiden belangen van partijen. Het nadeel dat eiseres lijdt wanneer ze niet kan beschikken over de goederen, is zonder twijfel aanzienlijk. Wanneer verweerster echter verplicht wordt de goederen vrij te geven, verliest zij een drukkingsmiddel tot zekerheid voor de betaling van haar schuldvordering. De vrijgave met zekerheidsstelling, welke verweerster ondergeschikt voorstelt, is een opportune maatregel welke alle belangen in zekere zin respecteert / 01 Kortgeding voorlopige maatregelen -ENAC 09-5 KAMER Kortgeding In kortgeding volstaat het vast te stellen dat verweerster kennelijk geen misbruik maakt van haar recht zich op de exceptie van niet uitvoering te beroepen. De kortgedingrechter kan niet ingaan op de gevorderde maatregel zonder de rechten van partijen onherroepelijk te schaden. De maatregel bevelen, zou het voordeel van de exceptie van niet uitvoering aan verweerster ontnemen. De kortgedingrechter moet met vorderingen, die de exceptie van niet uitvoering buiten spel zetten, omzichtig te werk gaan en enkel ingeval van kennelijk misbruik kan de kortgedingrechter een bevel geven zoals gevraagd. Dit kennelijk misbruik is niet bewezen. Verweerster vroeg dat voorafgaandelijk de indienstelling van een lift, eiseres de facturen voor plaatsing van de lift, vermeerderd met de rente en het verhogingsbeding, zou betalen / 01 Kortgeding beding van voorkeur niet nakomen gevolgen - Beoordeling in Kortgeding KAMER Kortgeding Een beding van voorkeur kan worden omschreven als een clausule in een overeenkomst waarbij een partij zich er tegenover de wederpartij toe verbindt om, als zij in de toekomst beslist om een bepaalde overeenkomst te sluiten, die bij voorkeur boven alle andere met de wederpartij aan te gaan onder gelijkwaardige voorwaarden Algemeen wordt aanvaard dat het niet nakomen van een voorkeurrecht in beginsel niet de nietigheid tot gevolg heeft van de overeenkomst die in weerwil van dit voorkeurrecht werd gesloten. Indien echter de derde aansprakelijkheid oploopt wegens derdemedeplichtigheid aan de contractbreuk, kan de rechter de nietigheid van de overeenkomst uitspreken als vorm van herstel van de schade van de begunstigde van het voorkeurrecht ten gevolge van deze derde-medeplichtigheid aan de contractbreuk. Er is bij een voorlopige beoordeling onvoldoende schijn van recht aanwezig met betrekking tot de vraag of S. derdemedeplichtigheid aan contractbreuk kan worden verweten. De bodemrechter zal terzake uitsluitsel dienen te geven. 649 / 01 Kortgeding bevoegdheid derdenverzet tegen beschikking op eenzijdig v verzoekschrift KAMER Kortgeding Overeenkomstig artikel 1125 Ger.W. moet het derdenverzet worden gebracht voor de rechter die de bestreden beschikking heeft gewezen. Ingevolge het derdenverzet strekt onze rechtsmacht zich in beginsel uit tot een volledig nieuwe berechting van het geschil, weliswaar rekening houdende met artikel 1130 Ger.W. al. 1 en al.2. Gezien de bevoegdheid twijfelachtig is wordt de zaak naar de arrondissementsrechtbank verwezen. De eis strekte ertoe om personen die zich wederrechtelijk in bedrijfslokalen bevinden, uit deze lokalen te zetten. Voor dergelijke vordering in kortgeding is normaal de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg bevoegd en ten gronde de Vrederechter ( art 591 Ger.W.) Het feit dat bij een eventuele verwijzing naar een andere rechter, deze rechter ten gronde over het derdenverzet zal uitspraak dienen te doen over de vernietiging van de beschikking gewezen op eenzijdig verzoekschrift door een andere rechter is geen beletsel. 9

10 Dit alles volgt immers uit het feit van de verwijzingsregels zoals in artikel 639 e.v. Ger.W. waarvan artikel 1122 e.v. Ger.W. inzake het derdenverzet niet afwijkt. Een gelijkaardige situatie kan zich trouwens voordoen in een procedure op verzet / 01 Deskundig onderzoek - Dwangsom wordt opgelegd aan de partij die de deskundige verhindert zijn opdracht uit te voeren KAMER De rechtbank kan een dwangsom opleggen tegenover de partij die weigert de deskundige toegang te verlenen om de voorraden op te nemen. 900 / 01 GERECHTELIJKRECHT Internationale rechtsmacht art 23 EEX-VO overeenkomst tot aanwijzing van bevoegde rechter Territoriaal KAMER Een bevoegdheidsbeding dat voorkomt in de algemene factuurvoorwaarden kan onder welbepaalde voorwaarden als een geldig forumbeding worden aangenomen op grond van de door art. 23 EEX-Vo bepaalde mogelijkheid om een overeenkomst tot aanwijzing van een bevoegd gerecht te sluiten in een vorm die wordt toegelaten door de handelwijzen die tussen de partijen gebruikelijk zijn geworden. Dit is het geval wanneer, ingevolge hun vroegere transacties, de partijen geregeld met de algemene voorwaarden werden geconfronteerd, zodat zij worden vermoed kennis te hebben gekregen van het forumbeding dat in die voorwaarden is vervat. Indien zij er nooit tegen hebben geprotesteerd, worden zij verondersteld ermee ingestemd te hebben Indezelfde zin Kamer 25 juni / 01 Intrest gerechtelijke intrest laattijdig instellen rechtsvordering - vanaf de dagvaarding KAMER Er kunnen geen intresten voorafgaand aan de dagvaarding worden gevorderd indien blijkt dat de schuldeiser te lang getalmd heeft om zijn aanspraken te laten gelden en betaling op te eisen. Gelet op de tendens om de termijnen in het rechtsverkeer in te korten en de spoed die aan de dag moet worden gelegd in het handels- en rechtsverkeer (zeker tussen professionelen) getuigt de houding van eiseres dan ook van een verregaande nalatigheid, die tezelfdertijd de indruk kon wekken dat zij, ondanks de periodieke aanmaningen, zich de facto neerlegde bij het standpunt van verweerster. De rechtbank kende in deze zaak geen intresten toe voor de periode voor dagvaarding ( tot ) in dezelfde zin 2 kamer 08-78, 28 mei / 02 Intrest gerechtelijke intrest vanaf de uitspraak KAMER D e Rechtbank kent aan eiseres ook geen intresten toe, nu blijkt dat deze weinig of zelfs geen initiatief heeft genomen om de zaak, die reeds sedert 1999 werd ingeleid, te activeren (..) aldus is er enkel gerechtelijke intrest verschuldigd vanaf de datum van de uitspraak. Er kunnen geen intresten worden gevorderd indien blijkt dat de schuldeiser te lang getalmd heeft om zijn aanspraken te laten gelden en betaling op te eisen. In dezelfde zin A/08/ november e kamer - A/08/ november A/08/ oktober / 01 Koop- verkoop levering van hardware en software en onderhoudscontract dominantie van koop - aanvaarding samenwerkingsplicht van partijen informatieplicht van partijen verplichtingen van de koper KAMER De levering en installatie van sofware en hardware samen met een afzonderlijk onderhoudscontract dient als een geheel aanzien waarbij de koop-verkoop het meest dominant is zodat deze regels van toepassing zijn. De inontvangstneming van de software al dan niet met zichtbare gebreken - is definitief is na het verstrijken van een testperiode volgend op de eerste opstart van het systeem. Voor het welslagen van het project van installatie van de software is een dialoog tussen partijen essentieel. Het gebrek aan dialoog dient aan beide partijen te worden toegerekend.partijen hebben bij een contract tot aanschaffing van een informaticasysteem een samenwerkingsplicht. 10

11 Aangezien er bij computerapparatuur altijd een gebrek kan optreden, dient de gebruiker/koper altijd een bepaalde onbeschikbaarheid te dulden van het toestel teneinde de verkoper toe te laten de nodige correcties of aanpassingen aan te brengen. De gebruiken in de informaticasector laten trouwens een zekere tolerantiemarge toe inzake een bepaalde graad van onbeschikbaarheid van bepaalde systemen. Bij het in werking stellen en aanpassen van software kan worden aangenomen dat zelfs software-op-maat niet ab initio vlekkeloos werkt. De diversiteit aan en de wisselwerking tussen de verschillende onderdelen kan onmogelijk met sluitende zekerheid foutvrij worden afgeleverd, zodat het gebruik ervan - zeker in den beginne - onvermijdelijk fouten moet opleveren. Een functioneel gebrek impliceert een ongeschiktheid voor een specifiek bestemd en beoogd gebruik. Functionele gebreken van software en informaticamateriaal zijn in de regel afhankelijk van de informatieplicht van de aspirantkoper : deze moet aan de verkoper communiceren wat zijn precieze behoeftes en verlangens zijn en welke systemen hij wenst voor de oplossing van typische problemen die hij kent vanuit zijn ervaring met de bedrijfsvoering binnen zijn eigen onderneming of handelsactiviteit. De verkoper moet bij de contractssluiting duidelijk op de hoogte zijn van deze specifieke verzuchtingen of desiderata vanwege de koper. De informatieplicht van partijen houdt in dat de verkoper de koper moet inlichten doch tevens dat de koper de verkoper moet informeren omtrent de specifieke eigenschappen van zijn bedrijfsvoering waaraan de software moet beantwoorden. Wanneer het niet de taak van de leverancier is een software op maat te ontwerpen, dan is het ook niet zijn taak het bedrijf van de koper door te lichten en te analyseren, laat staan een volledige informatica-audit door te voeren. De koper van software voor beroepsdoeleinden, die zelf een onderzoeksplicht heeft, kent als geen ander zijn eigen bedrijf alsook haar specifieke noden en behoeften, zodat deze de gevolgen moet dragen van het feit dat hij in voorkomend geval geen meer precieze eisen heeft gesteld / 01 ENAC -voorwaarden KAMER Om op basis van de enac de opschorting van de eigen prestatie wegens niet-nakoming van andermans prestatie te kunnen inroepen, moet voldaan zijn aan de volgende vereisten: De opschortende schuldenaar moet een aanspraak hebben op een prestatie die in voldoende verband staat met de op te schorten prestatie, en hij moet de niet-nakoming van die prestatie opwerpen. De opschortende schuldenaar mag niet tot eerdere nakoming verplicht zijn. De opschorting mag slechts geschieden in de mate waarin ze door de niet-nakoming van de tegenpartij gerechtvaardigd wordt. De opschorting mag de latere nakoming van de op te schorten verbintenis niet blijvend onmogelijk maken / 01 Exceptie van niet uitvoering - koop- verkoop KAMER De exceptio non adimpleti contractus kan niet ingeroepen worden door de partij die een zgn. voorleveringsplicht heeft, d.w.z. dat de excipiens niet diegene mag zijn die eerst gehouden is te presteren. De koper die na de aanvaarding van de goederen gebreken vaststelt kan daaruit niet tot de bevrijding van de betaalplicht besluiten, maar moet bovendien ook op zijn beurt (hetzij door middel van een zelfstandige vordering, hetzij door een tegenvordering indien hij inmiddels in betaling van de koopsom was gedagvaard) zijn verkoper in rechte aanspreken en een op koopvernietigende gebreken gesteunde vordering tot vrijwaring voor verborgen gebreken stellen, waarbij de koper de bewijslast van het bestaan van de ingeroepen gebreken draagt Zie ook 09/820 2 KAMER 8 juli /25 2 KAMER 9 juli / 01 Verbintenissen uitdrukkelijk ontbindend beding - ingebrekestelling KAMER In tegenstelling tot wat men uit de benaming zou kunnen afleiden doet een uitdrukkelijk ontbindend beding geen afbreuk aan het algemene beginsel van de verplichte voorafgaande ingebrekestelling van de schuldenaar door de schuldeiser. De overeenkomst zal maar eerst ontbonden zijn na het verstrijken van de door de ingebrekestelling toegekende respijttermijn, die de schuldeiser de schuldenaar moet gunnen teneinde deze de kans te bieden zijn wanprestatie alsnog ongedaan te maken / 01 Bewijs KAMER De clausule in een verzekeringsovereenkomst Bij het opstellen van het contract werd ook rekening gehouden met de informatie opgenomen in de bijzondere voorwaarden. De betaling van de premie zal worden beschouwd als een bevestiging van de correctheid van de verstrekte informatie en een aanvaarding van de algemene en bijzondere voorwaarden van dit contract (bijvoegsel) is een geldige bewijslastclausule welke de omkering van de bewijslast meebrengt. 11

12 De rechter mag oordelen dat een negatief feit niet met dezelfde striktheid als het bewijs van een bevestigend feit behoeft te worden geleverd uiteraard zonder dat hij de eisende partij van dit bewijs mag ontslaan of de tegenpartij het bewijs van het tegengestelde positief bewijs kan opleggen. Dat de feitenrechter de nodige soepelheid in acht mag nemen (en minder eisen mag stellen dat bij het bewijs van een zuiver positief feit) houdt in feite in dat : de Rechter zich grotendeels mag vergenoegen met het bewijs via vermoedens een voldoende waarschijnlijkheid van het beweerde feit reeds volstaat / 01 Koop- verkoop eigendomsoverdracht overdracht risico KAMER Enkel de eigenaar ten tijde van het ongeval is vergoedingsgerechtigd, bij gebreke aan andersluidende bepalingen. Bij de verkoop van een specieszaak is de regel dat de koper het risico dient te dragen, zelfs indien de zaak nog niet geleverd is. Artikel 1138 lid 2 B.W., doet het risico naar de koper overgaan vanaf de verbintenis tot overdracht (van eigendom), die onderscheiden dient te worden van de levering. De omstandigheid kan als onvoorzien worden beschouwd, wanneer zij (1) volledig vreemd is aan een feit of een fout van de partijen, (2) volkomen onvoorzienbaar is bij het sluiten van de overeenkomst, (3) een abnormaal karakter vertoont zoniet gaat het slechts om een eenvoudige moeilijkheid die binnen de grenzen der aannemingsrisico s valt en (4) een ernstige verzwaring van de aannemingslasten of een verstoring van de economie van het contract tot gevolg heeft / 01 Koop- verkoop aanvaarding- verborgen gebreken KAMER Inzake koop-verkoop is de aanvaarding de rechtshandeling, waardoor de koper erkent dat de geleverde zaak overeenstemt met de verkochte zaak en vrij is van zichtbare gebreken. Deze aanvaarding dekt elk gebrek of nietconformiteit en daarna kan de koper enkel nog beroep doen op art e.v. B.W. maar niet op art B.W / 01 Koop verborgen niet conformiteit KAMER Wanneer het gebrek aan conformiteit niet kan worden ontdekt bij de levering kan zij in beginsel niet worden gedekt door de aanvaarding. De aanvaarding kan enkel slaan op zichtbare conformiteitsgebreken, gezien men van onzichtbare conformiteitsgebreken niet kan aannemen dat de koper hiervan (zelfs maar stilzwijgend) afstand heeft willen doen. Om te slagen in zijn vordering moet de koper dan bewijzen dat de non-conformiteit onnaspeurbaar was bij de levering en dat hij korte tijd na de ontdekking geprotesteerd heeft. De verborgen non-conformiteit, is een variant van een niet-conforme levering welke zich voordoet wanneer de afwijking in de levering niet onmiddellijk materieel vaststelbaar is. De druksterkte van zand dat gebruikt wordt voor bepaalde (bouw)constructies kan als zodanig met verborgen nonconformiteit zijn behept. Het lijkt immers technisch-materieel niet mogelijk om de eigenschap van de druksterkte dadelijk bij de levering na te gaan. De levering is zodoende niet aanvaard door verweerster door het loutere feit van de afhaling van de goederen bij eiseres, waar verweerster in beginsel ook tijdig heeft geprotesteerd na het ontdekken van deze niet-conformiteit. Verweerster heeft niet de contractueel bindende procedure gevolgd die voorgeschreven is inzake staalnames, en die afgedrukt staat zowel op de leveringsbonnen als op de keerzijde van de facturen van eiseres, nl. dat de monsters reeds worden genomen tijdens het lossen in aanwezigheid van een afgevaardigde van eiseres. Waar verweerster stelt dat deze procedure enkel geldt voor beton, neemt de Rechtbank echter aan de hand van de analogische interpretatiemethode aan dat zulks geldt voor alle materialen die door eiseres worden geleverd. Partijen hebben in het verleden nog al samengewerkt zodat verweerster - die de tegenstelbaarheid van deze voorwaarden niet betwist - deze voorwaarden kende. Het recht van verdediging en het recht op tegensprekelijke bewijsvoering vereist dat bij een éénzijdige expertise van een bepaald product de leverancier dadelijk wordt verwittigd van deze bemonstering - zodat deze in staat wordt gesteld de onderzoeksverrichtingen te volgen - alsook dat bij de staalname (in aanwezigheid van de leverancier) dadelijk een afzonderlijk (verzegeld of door beide partijen afgetekend) staal wordt gereserveerd voor een tegenexpertise. De partij die een zaak onder zich heeft, heeft de plicht te bekwamer tijd tegensprekelijk bewijsmateriaal te verzamelen omtrent de staat van de zaak. Indien het bewijs door het verzuim van voormelde plicht onmogelijk is geworden of niet meer behoorlijk kan worden geleverd, dan draagt de verzuimende partij het uiteindelijke bewijsrisico. 12

13 Nu de beweerde leveringsgebreken niet op tegensprekelijke wijze werden vastgesteld ten aanzien van eiseres valt het bewijsrisico ten laste van verweerster Anderzijds staat vast dat verweerster het bewuste gestabiliseerd scheldezand effectief heeft verwerkt en gebruikt in het productieproces voor de rioleringswerken. Terzake is de Rechtbank van oordeel dat, zelfs ongeacht het feit of er sprake is van een zichtbare dan wel verborgen nonconformiteit, eens de levering is gewijzigd van hoedanigheid en zeker wanneer deze is verwerkt, de aanvaarding onherroepelijk vaststaat. Verwerkt de koper de goederen dan betekent zulks dat hij deze aanvaardt, ook al zijn er gebreken in de levering. Verweerster kan niet ontkennen dat zij het bewuste zand heeft gebruikt voor de constructies welke zij heeft gemaakt en zij heeft aldus haar aanspraken verwerkt / 01 Consumentenverkoop - niet conformiteit verkoop in de staat waarin deze zich bevindt gekend door de koper wijze van vergoeding KAMER De niet conformiteit wordt vermoed van zodra de consument aantoont dat het aangekochte consumptiegoed niet beantwoordt aan één van voorwaarden van 1649 ter B.W. Bewijslast van het conformiteitsgebrek rust bij de koper. Voor gebreken, bij een consumentenverkoop, die zich manifesteren binnen de zes maanden na levering bestaat een vermoeden van bestaan van het gebrek bij levering. De melding op de factuur verkocht in de staat waarin deze zich bevindt aldus door de koper gekend volstaat niet om bewijs van kennis in hoofde van de koper van het gebrek te bewijzen. De keuzemogelijkheid waarover de consument op grond van artikel 1649quinquies B.W. beschikt, belet natuurlijk niet dat de verkoper, nadat de consument het gebrek aan overeenstemming van het goed met de overeenkomst heeft meegedeeld, zelf als eerste de consument, bij wijze van schikking, om het even welke beschikbare vorm van genoegdoening voorstelt. Het komt echter aan de koper/consument toe dat voorstel aan te nemen of af te wijzen Dit heeft voor gevolg dat de verkoper geen rechten kan putten uit de argumentatie dat koper het voorstel om zijn voertuig te laten herstellen bij X heeft afgewezen en ervoor geopteerd heeft om zelf zijn voertuig te laten herstellen bij een derde firma, weze het door de vervanging (i.p.v. het herstel) van het bewuste onderdeel (versnellingsbak) / 01 Internationale koop- toepassing Weens koopverdrag recht op intrest intrestvoet KAMER Op grond van artikel 6 van het Weens Koopverdrag kunnen de partijen de toepassing van dit Verdrag uitsluiten, of kunnen ze afwijken van elk van de bepalingen hiervan. Er is geen bezwaar tegen het feit dat de partijen hun rechtskeuze maken of wijzigen na het tot stand komen van de overeenkomst, of zelfs tijdens het geding. De uitsluiting of afwijking van het Weens Koopverdrag moet uitdrukkelijk bedongen zijn. Als een partij tekortschiet in de betaling van een prijs of van enig ander achterstallig bedrag heeft de tegenpartij recht op rente op dit bedrag (art. 78 CISG), naast haar recht op schadevergoeding overeenkomstig artikel 74 CISG. In het CISG (art. 78) wordt niet aangegeven tegen welke interestvoet de rente moet worden begroot. De Rechtbank gebruikt de rentevoet van de marginale leningsfaciliteit van de ECB, hetzij 5 %+ 2= 7 %. Volgens het Weens Koopverdrag is geen ingebrekestelling nodig om de intrest te doen lopen. Het bestaan wordt niet aangetoond van een geldig conventioneel schadebeding en evenmin wordt het bestaan aangetoond van een in art. 74 van het CISG bedoelde schade die niet gedekt is door de hiervoor aangegeven rente, zodat de rechtbank geen schadevergoeding toekent / 01 Huur van diensten KAMER Wanneer geen prijs is overeengekomen inzake ereloon van een boekhouder geldt het beginsel dat het opstellen van een ereloonnota door een boekhouder in de regel een partijbeslissing uitmaakt, dit is de beslissing van een partij aan wie de bevoegdheid is verleend om de inhoud van de rechten en plichten van de andere partij te bepalen of te wijzigen. Dit impliceert dat partijen stilzwijgend zijn overeengekomen om het ereloon of de prijs in functie van de geleverde prestaties na de uitvoering van de opdracht éénzijdig te laten vaststellen door de boekhouder zelf, onder de (beperkte / marginale) controle van de rechter. De opdrachtgever verbindt zich er m.a.w. toe om voor de prestaties een ereloon te betalen dat éénzijdig door de dienstenverhuurder wordt vastgesteld 13

14 / 01 Aanneming huur van diensten of van een zaak KAMER Om uit te maken of de overeenkomst van verhuur van een kraan met werkman al of niet een huur van diensten is, is de onafhankelijkheid van de begeleidende werkkracht van belang. Is de ter beschikking gestelde werkkracht ondergeschikt aan de gebruiker dan is er sprake van een huurovereenkomst met betrekking tot het goed / 01 Aanneming vetusiteit - schade KAMER Het leerstuk van de vetusteit kan relevant zijn voor voertuigschade, kledingschade, doch is in de regel niet bruikbaar bij herstelwerken aan een gebouw. Het is evident dat de eigenaar van een beschadigd voertuig van meerdere jaren oud geen recht heeft op een nieuw voertuig, nu er op de markt vergelijkbare voertuigen van dezelfde ouderdom en soort voorhanden zijn. Dit kan echter niet gesteld worden van de eigenaar van een beschadigd onroerend goed, zoals van een vernielde muur. Hier terzake kan immers niet worden geopperd dat een muur van dezelfde ouderdom zou kunnen aangeboden worden, nu zulks materieel/technisch volstrekt onmogelijk is. Er bestaat immers geen markt van tweedehandsmuren, waarmee eisers zich desgevallend ook zouden kunnen behelpen, zodat een herstel middels nieuwe gevelstenen een noodzakelijk en onvermijdelijk gegeven is. Een juist en passend schadeherstel in hoofde van eisers is bijgevolg niet mogelijk zonder deze gebeurlijke (schijnbare) verbetering; in dergelijk geval moet de schadevergoeding niet worden verminderd. De benadeelde heeft dan ook recht op de (nieuw)waarde van zijn vernielde zaak wanneer hij niet in staat is op de markt gelijk(w)aardige reeds gebruikte zaken aan te kopen. De"gebruikte"/oude zijgevel kan niet anders vervangen worden dan door zijn vernieuwing en in dat geval heeft de benadeelde recht op deze vernieuwing. Dat de herstelprijs buiten verhouding staat tot de aannemingssom is niet terzake dienend : alle schade moet worden vergoed. Niet de waarde van het contract is de maatstaf ter bepaling of ter begrenzing van de omvang van de schadevergoeding. De enige maatstaf is de schade. Het betrof de uitvoering van voegwerken aan muur,het uitslijpen van de voegen gebeurde dermate ondeskundig dat een nieuwe muur volgens de deskundige de enige oplossing was. De rechtbank kent een vergoeding toe gelijk aan de waarde van een nieuwe muur / 01 Aanneming in regie vrije prijsbepaling vrije prijsbepaling en bepaling van de prijs door de deskundige marginale toetsing KAMER Een regiecontract houdt voor de opdrachtgever inzake de prijsbepaling steeds een zeker risico in, dat hij geacht wordt aanvaard te hebben tot op zekere hoogte. In overeenkomsten van aanneming van werk of van diensten wordt de mogelijkheid van partijbeslissing trouwens algemeen aanvaard. Het is niet omdat een deskundige een bepaalde prijs vooropstelt dat de aannemingsprijs (post factum) noodzakelijkerwijze tot dit bedrag dient te worden beperkt. Indien de opdrachtgever noch registreert noch controleert kan hij de afrekening die met de facturen en de uitbestede uren overeenstemt in beginsel enkel dan betwisten indien hij kan aantonen dat de afrekening kennelijk onredelijk of onjuist is. De redelijkheid is de norm en de toetsing van de prijs dient aan dit criterium te voldoen. De schuldenaar is immers alleen dan niet gebonden indien de partijbeslissing "kennelijk onredelijk" is : een 'marginale toetsing' is zodoende aan de orde. Dit houdt in dat de rechter niet zomaar zelf het voorwerp van de verbintenis(sen) mag bepalen op grond van wat redelijk is, zonder rekening te houden met het feit dat de bepaling daarvan precies in beginsel aan de schuldeiser werd toevertrouwd. Ook inzake partijbeslissingen geldt, althans tot op zekere hoogte, het beginsel van de verbindende kracht van de overeenkomst, een principe dat de rechter niet zomaar naast zich neer kan leggen. Zie ook / 01 Aanneming tienjarige aansprakelijkheid KAMER Door de oplevering en opneming van het afgewerkte gebouw wordt de fase van de contractuele aansprakelijkheid voor het bouwwerk als zodanig afgesloten en begint de periode van de tienjarige garantie voor de stevigheid en deugdelijkheid van het gebouw. Art B.W. stipuleert dat indien een gebouw dat tegen vaste prijs is opgericht, geheel of gedeeltelijk 14

15 teniet gaat door een gebrek in de bouw, zelfs door de ongeschiktheid van de grond, de architect en de aannemer daarvoor aansprakelijk zijn gedurende tien jaren. De tienjarige garantie is van toepassing op alle aannemingen van gebouwen en grote werken, al dan niet tegen vaste prijs, nu art B.W. dat dezelfde garantieplicht regelt geen onderscheid maakt wat de prijsvorming betreft. Een gebrek in de bouw of ongeschiktheid van de grond zoals in art B.W. bedoeld, is een fout tegen de bouwkunde, die van aard is een gebouw, of een essentieel of aanzienlijk bestanddeel ervan, geheel of gedeeltelijk teniet te doen gaan De woorden geheel of gedeeltelijk tenietgaan in art B.W. moeten volgens hun betekenis in het gewone spraakgebruik worden begrepen De aansprakelijkheid van de aannemers voor verborgen gebreken in het uitgevoerde en goedgekeurde werk, op grond van het gemene aannemingsrecht, blijft bestaan maar werd niet weerhouden omdat de uitvoering van de werken, niet te wijten is aan een ontwerpfout, uitvoeringsfout, gebrek in de materialen of tekortkoming in de informatie-, voorzorgs- en herstelplicht in hoofde van verweerder, doch wel aan normale slijtage van de egalisatielaag ingevolge het specifieke gebruik van de zolderruimte door eiseres / 01 Aanneming aansprakelijkheid architect KAMER Waar de controleopdracht van de architect geen verplichting inhoudt om permanent aanwezig te zijn op de werf (tenzij het tot zijn contractuele opdracht behoorde) moet anderzijds gesteld worden dat zijn aanwezigheid vereist is telkenmale nodig, dit is alleszins wanneer een decisieve stap gezet wordt in het bouwproces en sprake is van cruciale ogenblikken. Of hiervan sprake is wordt beoordeeld aan de hand van het criterium of er een gevaar bestaat voor niet-omkeerbare beschadiging. De architect moet aanwezig zijn bij die fasen van uitvoering die later niet of nauwelijks nog kunnen worden gecorrigeerd Dit is naar het oordeel van de Rechtbank zeker het geval wanneer de vloerplaat gegoten wordt voor een industriële loods of fabriekhal / 01 Aanneming Bewijs van aanvaarding van de werken KAMER De oplevering en de goedkeuring van de werken kunnen stilzwijgend gebeuren. Dit kan blijken uit de concrete omstandigheden, afhankelijk van de zaak. Zo geeft de bouwheer die de werken voorbehoudloos in gebruik neemt, uiting aan zijn goedkeuring. De ingebruikneming kan ruim opgevat worden en blijken uit bijvoorbeeld het verhuren van het gebouw, het bewonen van een winkelhuis na renovatie, en dit zonder enig voorbehoud, gepaard gaande met het stilzitten van de bouwheer gedurende twee maanden na ontvangst. Een bijzonder element in het kader van het stilzwijgen is de aanvaardde factuur. In dezelfde zin Kamer / 02 Aanneming Voorlopige oplevering - aanvaarding van de werken KAMER Voor de oplevering en de opneming van het uitgevoerde werk zijn er geen vormverplichtingen opgelegd. Uit het geheel van de bepalingen in de artikelen B.W. blijkt evenmin dat de keuring als zodanig op tegenspraak moet geschieden. Wanneer de meester het uitgevoerde werk voor keuring en opneming in zijn macht heeft, wordt hij geacht dit te hebben aanvaard, indien hij niet binnen een redelijke tijd heeft geprotesteerd. De ingebruikneming of inbezitneming gedurende een zekere tijd, zonder voorbehoud, van het tot stand gebrachte werk, wordt als goedkeuring beschouwd. De opneming-goedkeuring bevestigt de wil van de aanbesteder om de wettelijke gevolgen van de overeenkomst die daaruit voortvloeien en die hij bij het aangaan van het contract heeft aanvaard, uitwerking te laten hebben. Zij doet blijken van zijn bedoeling om het werk zoals het ten uitvoer is gebracht te aanvaarden, en om de aannemer niet meer aan te spreken, behalve voor ernstige verborgen gebreken of tekortkomingen. De opneming dekt de zichtbare gebreken, tenzij die gebreken de stevigheid van een gebouw of een essentieel bestanddeel ervan aantasten / 03 Aanneming Aanvaarding van de werken KAMER Aangenomen wordt dat de oplevering een vormvrije eenzijdige rechtshandeling is. De aanvaarding kan zodoende uitdrukkelijk of stilzwijgend gebeuren, hetgeen niet verwonderlijk is, nu de aannemingsovereenkomst ook zonder geschrift kan tot stand komen. 15

16 De stilzwijgende aanvaarding kan worden afgeleid uit de inbezitneming zonder voorbehoud : de opdrachtgever die de werken in gebruik neemt zonder voorbehoud, geeft hiermee uiting aan zijn goedkeuring. Inzake aannemingen in regie staat het vertrouwen en de goede trouw tussen partijen centraal. De opdrachtgever dient er op te kunnen vertrouwen dat de aannemer de juiste uren en hoeveelheden in rekening zal brengen. Wanneer echter de opdrachtgever geen controlesysteem opzet van de regie-uren dienen de staten van de aannemer in beginsel voor waarachtig aangenomen / 04 Aanneming Voorlopige oplevering - aanvaarding van de werken KAMER Een aannemer-specialist heeft ook een belangrijke advies- en bijstandsplicht, die in bepaalde gevallen zelfs de vorm kan aannemen van een zgn. onthoudings- of weigeringsplicht. De aannemer is geen blinde uitvoerder van hetgeen hem door de bouwheer, hoofdaannemer of zelfs de architect of het studiebureau wordt opgedragen. De aannemer kan zich in dit geval ter bevrijding van zijn aansprakelijkheid, dan ook niet beroepen op een gebrek aan toezicht en/of opmerkingen Wanneer prima facie vaststaat dat de fouten van de verschillende aangesprokenen dezelfde schade hebben veroorzaakt, zullen de verschillende aansprakelijken moeten aantonen welk deel van de schade aan hun fout te wijten is, en welk deel ervan door de fout van anderen werd veroorzaakt. Slagen zij niet in dit bewijs, dan is een in solidum veroordeling onafwendbaar. M.a.w., wanneer dezelfde schade voortvloeit uit de samenloop van 2 of meer contractuele wanprestaties is er aanleiding tot een verbintenis in solidum, althans voor zover althans elke fout de schade in haar geheel heeft veroorzaakt / 05 Aanneming Voorlopige oplevering - aanvaarding van de werken KAMER De voorlopige oplevering heeft tot doel de voltooiing van de werken vast te stellen waarbij wordt nagegaan of het bestek werd gevolgd en de plannen werden in acht genomen. De voorlopige oplevering impliceert op zich geen aanvaarding van de werken. Zij houdt in dat de opdrachtgever het werk ter beschikking krijgt en van dan af er het risico van draagt. Kleine gebreken en tekortkomingen zijn geen reden om een voorlopige oplevering te weigeren. Zij kunnen worden vermeld in het proces-verbaal van voorlopige oplevering en voor de definitieve oplevering worden hersteld / 06 Aanneming aanvaarding van de werken verborgen gebreken KAMER De oplevering of aanvaarding van de aanneming is een éénzijdige rechtshandeling die kadert in de goede uitvoering van de aannemingsovereenkomst.op dat ogenblik verifieert de opdrachtgever het beëindigde werk en, indien het niet conform is, moet hij opmerkingen maken en de aannemer uitnodigen het werk behoorlijk uit te voeren. Maakt de opdrachtgever geen opmerkingen, dan betekent dit dat het werk behoorlijk is, of, alleszins dat hij afziet van de mogelijkheid om opmerkingen te maken. Aangenomen wordt dat de oplevering een vormvrije rechtshandeling is. De aanvaarding kan uitdrukkelijk of stilzwijgend gebeuren. De opdrachtgever die de werken in gebruik neemt zonder voorbehoud geeft hiermee uiting aan zijn goedkeuring Men kan niet met kennis van zaken opleveren of goedkeuren, wat men niet heeft kunnen vaststellen of waarnemen. De vordering tot aansprakelijkheid voor (lichte) verborgen gebreken berust op het algemeen beginsel dat men alleen zichtbare gebreken kan aanvaarden en men nooit geacht kan worden niet-zichtbare gebreken aanvaard te hebben. In dergelijk geval rijst de vraag binnen welke termijn de contractuele aansprakelijkheidsvordering uit hoofde van dergelijke verborgen gebreken tegen de aannemer ingesteld dient te worden. De regel luidt dat, als een voorheen verborgen gebrek eenmaal ontdekt is dus zichtbaar is geworden de vrijwarings- of aansprakelijkheidsvordering «tijdig» moet volgen, anders wordt de benadeelde wél geacht het inmiddels zichtbaar geworden gebrek alsnog te hebben aanvaard / 07 Aanneming Aanvaarding KAMER De onder- en hoofdaannemingsovereenkomst zijn zelfstandige overeenkomsten zijn. De oplevering en aanvaarding van het werk van de hoofdaannemer en dat van de onderaannemer gebeurt, behoudens een contractuele transparantie onafhankelijk van elkaar. De opdrachtgever heeft immers niets te maken met de verhouding hoofdaannemer/onderaannemer. Een aanvaarding in het kader van de hoofdaanneming impliceert evenmin een aanvaarding van de werken van de onderaannemer en vice versa. 16

17 / 01 Aanneming eenzijdig herstel KAMER De voorwaarden waaronder de schuldeiser van een bepaalde prestatie zonder voorafgaande rechterlijke machtiging een verbintenis om iets te doen door een derde mag laten uitvoeren zijn dat er sprake moet zijn van urgentie, dat de schuldenaar vooraf in gebreke moet zijn gesteld (waarbij bovendien een ultieme prestatietermijn moet zijn toegekend) en dat de stand van de werken (en de aard en ernst van de eventuele gebreken) op tegenspraak moet zijn vastgesteld / 02 Aanneming eenzijdig herstel KAMER Opdat een contractspartij zonder rechterlijke machtiging gebreken zou mogen herstellen, moet er o.a. sprake zijn van urgentie en moet de aard en ernst der gebreken bovendien op tegenspraak zijn vastgesteld in der minne of in een gerechtelijk deskundigenonderzoek, al dan niet gevorderd in kort geding. Elke onrechtstreekse uitvoering in natura vereist principieel een voorafgaande rechterlijke tussenkomst, welke als doel heeft de rechter toe te laten na te gaan of er wel daadwerkelijk een wanprestatie is en - zo ja - of er nog een redelijke mogelijkheid bestaat dat de schuldenaar de verbintenis zelf zal nakomen. In dezelfde zin juni kamer 2 11 juni / 01 Overeenkomst architect ontbinding wegens misrekening van het budget KAMER De vaststelling van het budget behoorde tot het voorwerp en dé essentie van het architectencontract gezien de kostprijsraming tot de uitdrukkelijke en wélomschreven contractuele opdracht van de architect behoorde. Gezien de fundamentele beoordelingsfout van de architect bij het berekenen van het budget wordt de overeenkomst wegens wanprestatie ontbonden. De bouwheer kan aanspraak maken op terugbetaling van de reeds betaalde facturen gezien de ontbinding ex tunc werkt en partijen dienen teruggeplaatst in de situatie alsof zij nooit hadden gecontracteerd. Er is niet aangetoond dat de prestaties van de architect nog enig nut vertoont voor de bouwheer, zodat zich geen restitutieverbintenis en afrekening opdringt / 01 Aanneming vertragingsboete plichten van de hoofdaannemer KAMER Om toepassing te kunnen maken van een vertragingsboete is vereist dat de vertraging aan de fout van de aannemer te wijten zijn. Hierbij heeft de hoofdaannemer evenveel verplichtingen, zoals tijdig noodzakelijke keuzes maken, de aannemer op de hoogte stellen van bijzondere omstandigheden die het werk beïnvloeden en de coördinatieplicht in geval van meerdere aannemers / 01 Aanneming kabelbeschadiging lokalisatieplicht KAMER Op de aannemer rust een informatieplicht, een lokalisatieplicht én eventueel de plicht om het nutsbedrijf te contacteren. De liggingsplans hebben slechts een indicatieve waarde. De bewijsplicht rust op de aannemer / 02 Kabels en leidingen kabelbeschadiging lokalisatieplicht. Schade begroting volgens overeenkomst BVVO-FIGAS waartoe de aansprakelijke persoon niet is toegetreden KAMER Voor het uitvoeren van werken in de nabijheid van installaties van vervoer en gasachtige en andere producten door middel van leidingen en elektriciteitskabels gelden specifieke regels (aardgas KB 21 september 1988; elektriciteit artikel 192 AREI). Voor de overige ondergrondse leidingen (zoals telecommunicatie) gelden geen specifieke regels, enkel een 17

18 algemene lokalisatieplicht afgeleid uit de strafsanctie die worden gesteld op het nalaten van contactname met de bevoegde diensten. Op strafrechtelijk vlak is artikel 114 van de Wet van 21 maart 1991 betreffende de hervorming van sommige overheidsbedrijven van toepassing. Het uitgangspunt voor de beoordeling van de aansprakelijkheid is artikel 1382 BW vermits er doorgaans geen contractuele band tussen de aannemer en de nutsmaatschappij bestaat. De aansprakelijkheid van de aannemer wordt streng beoordeeld, doch de eigenaar van de kabel moet fout, schade en oorzakelijk verband bewijzen. Het enkel feit dat er werken werden uitgevoerd én er schade aan de kabels is vastgesteld, kan niet automatisch leiden tot de aansprakelijkheid van de aannemer. De voorzorgsverplichting van de aannemer is drievoudig: - De informatie- of raadgevingsverplichting - De lokalisatieverplichting - Het plegen van overleg met het nutsbedrijf De aannemer heeft voorafgaandelijk aan het uitvoeren van wegeniswerken de plicht om de nutsbedrijven te contacteren, verplichting die in de praktijk erop neerkomt dat zij de liggingplans dient op te vragen. Doet een aannemer dit niet, dan begaat hij een fout. Het is aan de aannemer te bewijzen dat effectief de liggingplans opgevraagd werden. Dit bewijs ligt ter zake niet voor en uit bepaalde vaststellingen is gebleken dat er géén liggingplans op de werf waren. Het is onvoldoende om louter de liggingplans op te vragen, de aannemer dient ook te lokaliseren. De intellectuele lokalisatie bestaat erin de kabel te lokaliseren aan de hand van de meegedeelde plannen. De materiële lokalisatie is het werkelijk verloop van de kabel na te gaan door middel van peilingen. De rechtbank is van oordeel dat de aannemer dient te peilen ingeval uit de omgevingselementen (zoals aanwezigheid van woningen, verlichtingpaal, spoorweg,...) kan afgeleid worden dat er zich kabels in het te bewerken tracé bevinden. Hierbij wijst de rechtbank erop dat per meter weg er 8 meter kabels liggen, wat inhoudt dat er quasi overal kabels liggen, zodat er bijna altijd zal moeten gepeild worden. Ter zake zal de rechtbank dit principe per dossier toetsen, vermits inderdaad in concreto moet nagegaan worden of er al dan niet peilingen zijn gebeurd / 03 Kabels en leidingen kabelbeschadiging lokalisatieplicht. Schade begroting volgens overeenkomst BVVO-FIGAS waartoe de aansprakelijke persoon niet is toegetreden KAMER Voor werken in de buurt van een gasdistributieleiding is er geen afzonderlijke wettelijke regeling voorzien. In het kader van de algemene veiligheidsvoorschriften voor distributienetten zijn er wel bepalingen die betrekking hebben op het uitvoeren van werken. Deze veiligheidsvoorschriften worden vastgelegd in art. 51 van het K.B. van 28 juni 1971 betreffende de te nemen veiligheidsmaatregelen bij de oprichting en bij de exploitatie van installaties voor gasdistributie door middel van leidingen. De in dit artikel vervatte voorafgaande raadplegingsplicht wordt door de rechtspraak omgezet in een verplichte aanvraag tot het bezorgen van de volledige liggingsplannen van de ondergrondse installaties aangaande de zone van de uit te voeren werken. Hoewel verweerster niet toegetreden is tot de overeenkomst BVVO-FIGAS en deze haar bijgevolg niet tegenstelbaar is, wordt toch aanvaard dat de begroting van de schade overeenkomstig de bepalingen van voornoemde conventie zeer realistisch, objectief en deskundig gebeurt en overeenstemt met de reële schade. Een begroting overeenkomstig deze overeenkomst biedt alle waarborgen van onpartijdigheid en deskundigheid om de financiële omvang van de schade juist te schatten / 01 Eigendomsvoorbehoud beschikkingsverbod - Revendicatievordering afwezigheid van zakelijke werking KAMER C. stelt een vordering tot revindicatie, waarbij zij toepassing makend van het door haar lastens L.B. (naderhand in faling) bedongen eigendomsvoorbehoud, de afgifte vordert van een aantal nader in de dagvaarding opgesomde en omschreven roerende goederen, die C. destijds op order van L.B. leverde medio 2007 bij 'A'. C. vordert deze goederen echter niet op van haar rechtstreekse contractspartij, ten aanzien van wie zij dit eigendomsvoorbehoud heeft bedongen, doch wel ten aanzien van een loutere derde D. huidig verweerder - die van haar zijde beweert dat zij de kwestieuze goederen rechtsgeldig in eigendom heeft verworven ingevolge aankoop vanwege de A, (thans ook in faling). Gelet op het feit dat er in beginsel geen zakelijke werking toekomt aan het beschikkingsverbod, dat resulteert uit het eigendomsvoorbehoud, moet de positie van derden worden beoordeeld aan de hand van het buitencontractueel aansprakelijkheidsrecht, waarin de algemene zorgvuldigheidsnorm de concrete toetssteen is. In het kader van de overname van de handelszaak mag van D. dan ook worden verwacht dat zij de titel(s) van haar rechtsvoorganger A. naging, teneinde zekerheid te verwerven omtrent haar eigendom op de bestanddelen van de overgedragen handelszaak. De manifeste nalatigheid vanwege D. op dat vlak impliceert naar het oordeel van de Rechtbank een tekortkoming aan haar fundamentele onderzoeksplicht en maakt aldus een foutief verzuim uit. De bezitsbescherming voorzien in art B.W. is niet toepasbaar op immateriële goederen en universaliteiten, zoals in casu een handelszaak. 18

19 1825 / 01 Verjaring rechtsverwerking KAMER Een bedrag dat in éénmaal moet worden terugbetaald, valt niet onder het toepassingsgebied van artikel 2277 BW. Dit is het geval als het lastenkohier bepaalt dat er een rekening-courant-verhouding bestaat en alle rekeningen tot één en ondeelbaar geheel bij het einde van de kredietopening samensmelten. Rechtsverwerking ontstaat wanneer iemand door eigen toedoen een subjectief recht geheel of gedeeltelijk verliest omdat het verder uitoefenen ervan door de titularis van dit recht strijdig is met de voorheen door de betrokkene ingenomen houding. De rechtbank is van oordeel dat er wel degelijk sprake is van rechtsverwerking Het krediet werd opgezegd op 24 november 1995 onderzoek gedaan naar de financiële situatie van de verwerende partij, zijnde op 6 juli op 2 december 2002 deed een gerechtsdeurwaarder onderzoek naar de solvabiliteit - op 24 juni 2003 ontvangt eiser een volledig verslag met het oog op een eventuele kwijtschelding er volgt geen reactie tot wanneer op 3 juli 2007 een niuewe ingebrekestelling wordt verzonden uiteindelijk volgt dagvaarding 6 juli Gealarmeerd door het onderzoek van de gerechtsdeurwaarder heeft verwerende partij onmiddellijk met eisende partij contact opgenomen bij monde van haar raadsman én duidelijk gesteld dat zij overtuigd was dat de schuld niet meer bestond. (zie zinsnede in de brief van de raadsman van de verwerende partij dd. 27 december 2002) Uiteindelijk stelt de eisende partij dat zij een kwijtschelding in overweging zal nemen waarop op 24 juni 2003 een volledig verslag aan eisende partij wordt overgemaakt. Hierop volgt geen enkele reactie meer vanwege eisende partij tot er gedagvaard werd op 8 juli 2008 Vier jaar later, met name op 3 juli 2007, stuurt eisende partij een nieuwe ingebrekestelling. Indezelfde zin stilzitten gedurende 13 jaar van een kredietinstelling vooraleer het saldo van een rekening-courant op te vorderen kamer / 01 Bewijs KAMER Bij een geschil inzake contracten tussen een eiser niet handelaar en een verweerder handelaar worden de bewijsvoorschriften gevolgd overeenkomstig het (rechts)statuut van degene tegen wie een (rechts)feit wordt ingeroepen. Tegen een niet-handelaar gelden de bewijsvoorschriften van het Burgerlijk Wetboek terwijl tegen een handelaar de bewijsregels van het handelsrecht in acht genomen mogen worden, hetgeen inhoudt dat alle middelen van recht (getuigen, vermoedens,...) toegelaten zijn als bewijsmiddel 5700 / 01 Overheidsopdracht forfaitaire prijs - Aanneming Voorlopige oplevering - aanvaarding van de werken KAMER De aannemer heeft, in geval van betwisting, het recht zijn vordering tot herziening over te laten aan het oordeel van de rechter die dan zal vaststellen met welk bedrag het evenwicht in de opdracht zal worden hersteld De overheidsopdrachten worden in principe uitgevoerd tegen een vaste, forfaitaire prijs. Het risico van de prijsbepaling rust op de aannemer, zonder dat dit beginsel mag worden verabsoluteerd. De aannemer kan wanneer hij een zeer belangrijk nadeel heeft geleden om herziening of verbreking van de overeenkomst vragen, door omstandigheden te doen gelden die hij redelijkerwijze niet kon voorzien bij het indienen van de offerte of de gunning van de opdracht, die hij niet kon ontwijken en waarvan hij de gevolgen niet kon verhelpen hoewel hij al het nodige daarvoor heeft gedaan. Het begrip onvoorzienbare omstandigheden berust niet zozeer op een analyse van de bedoeling van de partijen of van de partij die zich verbonden heeft op het ogenblik van het sluiten van de overeenkomst doch eerder op het in aanmerking nemen van een ernstig nadeel en de bekommernis het financieel evenwicht van de overeenkomst te herstellen, voor zover evenwel dat de toestand niet te wijten is aan een gebrek aan vooruitzicht of doortastendheid in hoofde van de aannemer bij het overwinnen van zijn moeilijkheden. 19

20 / 01 Overheidsopdracht definitieve oplevering- Niet toepassing van het K.B. van 26 september KAMER Het KB van 26 september 1996 betreffende de algemene uitvoeringsregels en aannemingsvoorwaarden is niet van toepassing na de definitieve oplevering. De opdrachtgever kan dus na de definitieve oplevering zich niet beroepen op de afwezigheid van verweer tegen de gebreken opgenomen in een proces verbaal van vaststelling overeenkomstig artikel 20 2 A.A.V. en heeft niet het recht na de definitieve oplevering ambtshalve maatregelen te bevelen overeenkomstig artikel 48 A.A.V. In dezelfde zin Kamer / 01 Factuur voor schadevergoeding of contractuele wanprestatie KAMER Een factuur wordt opgesteld hoofdens de levering van goederen of diensten en dergelijk stuk is niet bestemd om de aanspraak op een schadevergoeding wegens contractuele wanprestatie (gebrek aan teruggave paletten) te belichamen. In feite factureert verweerster hierdoor immers schadevergoeding en aan dergelijke facturen komt de bewijswaarde van art. 25 W. Kh. in beginsel niet toe In dezelfde zin 08/ maart 2009.; kamer18 december kamer / 01 Verzet pandbeslag KAMER De bevoegdheden van de Voorzitter (van de Rechtbank van Koophandel) en deze van de Rechtbank van Koophandel, gevat op verzet, zijn identiek. De Voorzitter en de Rechtbank, gevat op verzet inzake pandbeslag, oordeelt enkel of het verzoek tot pandverzilvering prima facie gegrond lijkt. Zij oordelen niet over de gewaarborgde schuld en doen, meer in het algemeen, geen uitspraak over de materieelrechtelijke verhoudingen tussen partijen bij de inpandgeving / 01 Bewijs van handelsverbintenissen bewijs van brieven KAMER Het gebrek aan enig (tijdig) protest op een aanmaningsbrief heeft tot gevolg dat de in deze brief opgestelde afrekening met toepassing van de intresten en het schadebeding moet worden geacht te zijn aanvaard / 02 Bewijs van handelsverbintenissen bewijswaarde van een niet geprotesteerd rekeninguittreksel KAMER Een rekeninguittreksel moet worden behandeld als een factuur, wat het protest en de aanvaarding aangaat / 01 Bewijs van handelsverbintenissen bewijs van brieven KAMER Het gebrek aan enig (tijdig) protest op een aanmaningsbrief heeft tot gevolg dat de in deze brief opgestelde afrekening met toepassing van de intresten en het schadebeding moet worden geacht te zijn aanvaard. 20