MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD

Transcriptie

1 EUROPESE COMMISSIE Brussel, COM(2016) 792 final MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD Vierde verslag over de vooruitgang bij de uitvoering van de Verklaring EU-Turkije NL NL

2 Inleiding Vierde verslag over de vooruitgang bij de uitvoering van de Verklaring EU-Turkije Gedurende de periode die door dit vierde verslag 1 wordt bestreken, heeft de uitvoering van de verklaring EU- Turkije 2 de trend bevestigd van gestage vooruitgang, hoewel nog veel horden moeten worden genomen. Er is een aanzienlijke daling van het aantal oversteken sinds de verklaring EU-Turkije in werking is getreden, die zich ook heeft doorgezet in de periode waarop dit verslag betrekking heeft. Het verlies van mensenlevens is tot stilstand gebracht. Het gemiddelde dagelijkse aantal aankomsten vanuit Turkije naar de Griekse eilanden bleef op ongeveer 81 personen, veel lager dan de piek in dezelfde periode van vorig jaar. Tegelijkertijd is het tempo van de terugkeer uit Griekenland naar Turkije te traag. Daardoor komen de reeds overbelaste opvangfaciliteiten op de Griekse eilanden extra onder druk te staan, hetgeen heeft bijgedragen tot de recente inbreuken op de openbare orde. Hoewel de totale omvang van de toestroom naar Griekenland nu veel lager ligt dan vóór de verklaring EU-Turkije, dient op deze ontwikkeling niet alleen zorgvuldig te worden toegezien, maar zijn vooral extra inspanningen nodig om de situatie op de Griekse eilanden te helpen verbeteren. Daarnaast is er tevens vooruitgang geboekt bij andere elementen van de verklaring EU-Turkije. Bijvoorbeeld verloopt de hervestiging van Syrische vluchtelingen uit Turkije ook steeds sneller. De EU heeft meer dan 2,2 miljard euro toegekend van de 3 miljard euro die beschikbaar is in het kader van de Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije; tot dusver is daarvan 677 miljoen euro uitbetaald. In dit vierde verslag wordt de voortgezette vooruitgang beschreven, alsook de maatregelen die nog noodzakelijk zijn om de verklaring EU-Turkije zo uit te voeren dat zij een stabiele en duurzame basis gaat vormen voor het EU-beleid. De Europese Raad van 20 oktober 3 heeft vastgesteld dat een duurzame stabilisatie van de situatie langs de oostelijke Middellandse-Zeeroute een verdergaande uitvoering van de verklaring EU-Turkije vergt. In zijn conclusies heeft de Raad opgeroepen tot verdere bespoediging van de terugkeer vanuit de Griekse eilanden naar Turkije; tot snelle benoeming van permanente coördinatoren in de Griekse hotspots; tot integrale beantwoording door de lidstaten van de oproepen voor middelen door de betrokken EU-agentschappen om Griekenland bij te staan; en tot verdere vooruitgang over het volledige spectrum van in de verklaring opgenomen verplichtingen ten aanzien van alle lidstaten, met inbegrip van visumliberalisering. Dit verslag bevestigt de dringende noodzaak om vooruitgang te boeken op al deze terreinen. 1. Huidige situatie Sinds het derde verslag van 28 september 2016 zijn in totaal personen vanuit Turkije op de Griekse eilanden aangekomen, d.w.z. gemiddeld 81 5 per dag. Hoewel de dagelijkse aankomsten nog steeds hoger liggen dan vóór de zomer, zijn de aantallen toch veel lager in vergelijking met dezelfde periode een jaar voordien (in totaal ongeveer van 28 september tot en met 4 december 2015), en in vergelijking met de maand voorafgaand aan de datum van de verklaring EU-Turkije (toen het aantal aankomsten per dag gemiddeld hoger lag dan 1.700). Sinds de verklaring EU-Turkije is het aantal opgetekend van 63 dodelijke slachtoffers en vermiste personen in de Egeïsche Zee. Hoewel elk verlies aan mensenlevens zeer Na COM(2016) 231 final van 20 april 2016 (hierna "het eerste verslag" genoemd), COM(2016) 349 final van 15 juni 2016 (hierna "het tweede verslag" genoemd) en COM(2016) 634 van 28 september 2016 (hierna "het derde verslag" genoemd). Gegevens beschikbaar van de Europese grens- en kustwacht voor de periode van 26 september tot en met 4 december In totaal kwamen er mensen aan tijdens de acht maanden vóór de verklaring EU-Turkije en mensen tijdens de acht maanden daarna. 2

3 18/3 - Verklaring EU/TR betreurenswaardig is, betekent dit toch een aanzienlijke daling van het verlies aan mensenlevens, aangezien meer dan 592 mensen het leven verloren in dezelfde periode in Irreguliere oversteken over zee naar Griekenland vanuit Turkije in 2016 per week Betere coördinatie en samenwerking De EU-coördinator voor de uitvoering van de verklaring EU-Turkije 7 zorgt voor de dagelijkse follow-up van de verklaring EU-Turkije met de Griekse en de Turkse autoriteiten, EU-agentschappen, internationale organisaties en andere lidstaten, waarbij de aandacht vooral uitgaat naar een versnelling van de asielprocedures, een verhoging van het aantal migranten dat terugkeert van de Griekse eilanden naar Turkije, en de invoering van passende beveiligingsmaatregelen in de hotspots. Om te zorgen voor een volledige tenuitvoerlegging van de verklaring EU-Turkije en ter verlichting van de druk op de Griekse eilanden, moet de uitvoering worden versterkt en versneld. Te dien einde, en met betrekking tot maatregelen van de kant van de EU, heeft de EU-coördinator tezamen met de Griekse autoriteiten een gezamenlijk actieplan opgesteld dat vandaag wordt gepubliceerd. Het actieplan werd opgesteld om rekening te houden met de aanvullende inspanningen die op alle gebieden nodig zijn, van de kant van Griekenland, de lidstaten, de Europese grensen kustwacht, het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken, de Commissie en internationale organisaties (Internationale Organisatie voor Migratie en de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen), om te zorgen voor volledige uitvoering van de verklaring EU-Turkije en in het bijzonder ter verlichting van de druk op de Griekse eilanden. Bij samenwerking op deze basis is het de bedoeling om tegen april 2017 de achterstand bij de behandeling van asielverzoeken op de Griekse eilanden weg te werken. De Commissie van haar kant onderschrijft de belangrijkste punten van het gezamenlijke actieplan die zijn opgenomen in bijlage 1. De deelname van de lidstaten is onontbeerlijk om de steun van de EU-agentschappen voor de uitvoering van de verklaring EU-Turkije doeltreffend te maken. De Europese Raad van 20 oktober onderstreepte het belang om ten volle te voldoen aan de behoeften van de EU-agentschappen aan personeel, alsmede die van de asielinterventiepool van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken, om de lidstaten in de frontlinie steeds en in voldoende mate te ruggensteunen. Teneinde een snelle follow-up van de oproep om extra personeel van de Europese Raad te vergemakkelijken, heeft het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken bij wijze van proef een uitgebreid opleidingsprogramma opgezet om ervoor te zorgen dat deskundigen met beperkte nationale ervaring kunnen worden ingezet ter ondersteuning van de Griekse 6 7 Gegevens over dodelijke slachtoffers worden verstrekt door de Internationale Organisatie voor Migratie; de periode omvat de maanden april tot eind november. Terwijl het derde verslag slechts betrekking had op de Griekse Egeïsche Zee, beslaat het huidige verslag de gehele Egeïsche Zee. De EU-coördinator werd aangewezen door de voorzitter van de Europese Commissie ( naar aanleiding van de conclusies van de Europese Raad van maart 2016 ( 3

4 autoriteiten. De tekortkomingen die in de voorgaande verslagen zijn vastgesteld, werden nog niet volledig verholpen. Per 5 december heeft het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken 93 tolken in Griekenland en 74 deskundigen van de lidstaten ingezet, waarvan 52 in de hotspots en 39 daarvan als dossierbehandelaars. Er zijn momenteel 61 dossierbehandelaars te kort. Gezien de behoefte aan extra inzet deed het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken op 11 november een aanvullende oproep voor 150 asieldeskundigen van de lidstaten, met inbegrip van 100 dossierbehandelaars voor de eilanden, maar op basis van de detacheringen tot en met 5 december zal het totale aantal ingezette deskundigen in de praktijk naar verwachting afnemen van nu tot het einde van het jaar. Tenzij dit met spoed wordt verholpen, zijn zeer negatieve gevolgen te verwachten voor de snelheid waarmee zaken kunnen worden behandeld en komt het tot grotere risico s van een grotere overbevolking op de eilanden. Wat de ondersteuning aan de grens betreft, had de Europese grens- en kustwacht per 5 december in Griekenland 682 ambtenaren ingezet, met inbegrip van een totaal van 54 ambtenaren voor de ondersteuning van de uitvoering van de verklaring EU-Turkije. Dit betekent een tekort van 13 gedetacheerde ambtenaren tot 14 december, met vervolgens een stijging van het tekort tot 57. Wat Europol betreft, is het aantal gedetacheerden dat momenteel in de hotspots wordt ingezet om secundaire veiligheidscontroles uit te voeren, gestegen tot 24 (met inbegrip van 21 gedetacheerden en 3 eigen personeelsleden van Europol). Voorlopig zijn, bovenop de personeelsleden van Europol die zijn ingezet op de 5 eilanden voor het uitvoeren van secundaire veiligheidscontroles, 4 extra ambtenaren gestationeerd in de Europese regionale taskforce in Piraeus met het oog op de coördinatie. De inzet via Europol lijkt voldoende te blijven, maar er moet nauwlettend worden toegezien op de noodzaak van aanpassingen aan de toekomstige ontwikkeling van de migratiestromen. Tegen deze achtergrond, met name het gevaar van de toenemende overbevolking van de opvangcentra op de eilanden en de daarmee verband houdende risico s voor de openbare orde (zie hieronder), moeten de lidstaten dringend meer toezeggingen voor het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken doen. De lidstaten moeten ook hun beloften waarmaken om de gevraagde ambtenaren naar het Europese grens- en kustwachtagentschap te zenden, met name overeenkomstig het gevraagde aantal en profiel. Het is van wezenlijk belang voor de operationalisering, d.w.z. voor dit agentschap en de grensbewakingsautoriteiten van de lidstaten die zich bezighouden met de irreguliere migratiestroom langs de oostelijke Middellandse- Zeeroute, dat de voortdurende inzetbaarheid wordt gegarandeerd van de gedetacheerden en van de technische apparatuur die nodig is voor een doeltreffende uitvoering van de operaties die worden gecoördineerd door de Europese grens- en kustwacht. De Turkse verbindingsofficieren, die in de nasleep van de poging tot staatsgreep waren teruggeroepen, werden op 25 oktober opnieuw op de Griekse eilanden ingezet. De Turkse kustwacht patrouilleert actief in de oostelijke wateren van de Egeïsche Zee, met als gevolg een hoog wekelijks niveau van preventie van vertrek uit Turkije (ongeveer aanhoudingen). Voortbouwend op de inzet van een verbindingsofficier van de Europese grens- en kustwacht op het vlaggenschip van de NAVO in april 2016 en de ondertekening van operationele standaardprocedures tussen de Europese grens- en kustwacht en het maritieme commando van de NAVO in juli, werd de samenwerking in de Egeïsche Zee uitgebreid in de vorm van een gemeenschappelijk situatiebeeld, vroegtijdige waarschuwing, toezichtsactiviteiten en de uitwisseling van operationele informatie met de Griekse en de Turkse kustwacht. Deze samenwerking heeft ten doel de voortdurende verbetering van het reeds hoge opsporingspercentage en een snellere uitwisseling van informatie over migrantensmokkel. De NAVO heeft in dit verband onlangs apparatuur geleverd om de Europese grens- en kustwacht toegang te verlenen tot haar regionale beperkte netwerk, teneinde de platforms voor de uitwisseling van informatie tussen de twee operaties verder uit te bouwen. Informatie-initiatieven Op basis van de werkzaamheden van de Taskforce voor een informatiestrategie voor migranten is een gerenommeerd media-consortium bezig met de voorbereiding van een online "migranten-informatieportaal" 4

5 in samenwerking met de Commissie. Dit portaal zal naar verwachting begin 2017 operationeel worden en miljoenen potentiële migranten over de hele wereld informeren over gevaarlijke reisroutes en de juridische obstakels om de EU binnen te komen. Als follow-up van de voorlichtingscampagne, die was georganiseerd op alle hotspoteilanden in juli-augustus om migranten te informeren over hun rechten en mogelijkheden, helpt de Commissie de Griekse autoriteiten om in alle hotspots permanente informatiepunten op te zetten. Deze punten moeten worden bemand door deskundigen van de Griekse autoriteiten en deskundigen van Europese en internationale organisaties, als betrouwbare informatiebron voor migranten. Het informatiepunt op Chios is reeds opgezet, terwijl dat op Lesbos in voorbereiding is. Achtergronddocumenten en informatiemateriaal worden opgesteld door de Commissie in samenwerking met de Griekse autoriteiten, de EU-agentschappen, de Internationale Organisatie voor Migratie en de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen. Belangrijkste problemen en volgende stappen Met het oog op de risico s van steeds meer overbevolkte opvangcentra en de daarmee verband houdende risico s voor de openbare orde moeten de lidstaten dringend de nodige deskundigen, zoals toegezegd tijdens de Europese Raad van oktober, voor het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken beschikbaar stellen, om vaart te zetten achter de behandeling van asielverzoeken op de Griekse eilanden, indien nodig door gebruik te maken van de omvattende opleiding die is ontwikkeld door het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken met het oog op de inzet van lagere ambtenaren. De lidstaten moeten blijven deskundigen leveren aan de Europese grens- en kustwacht, in overeenstemming met het aantal en de profielen die nodig zijn. De lancering van het "migranten-informatieportaal" begin 2017 door het media-consortium. De zo snel mogelijke oprichting van informatiepunten op alle hotspoteilanden voor het verstrekken van rechtstreekse informatie aan migranten. 2. Terugkeer van alle nieuwe irreguliere migranten van Griekenland naar Turkije De verklaring EU-Turkije voorziet in de terugkeer van alle nieuwe irreguliere migranten en asielzoekers met een niet-ontvankelijk of ongegrond verklaard asielverzoek die na 20 maart de oversteek vanuit Turkije naar de Griekse eilanden hebben gemaakt. Die maatregelen worden uitgevoerd in strikte overeenstemming met de vereisten van het EU-recht en het internationale recht, en met volledige inachtneming van het beginsel van non-refoulement. Stand van zaken met betrekking tot terugkeer Sinds het derde verslag van 28 september 2016, de terugkeer van Turkse verbindingsofficieren op de eilanden en de hervatting van de terugkeeroperaties begin september, zijn 170 personen die Griekenland via Turkije waren binnengekomen, in het kader van de verklaring EU-Turkije naar Turkije teruggestuurd, waaronder 42 Syriërs. Dat brengt het totale aantal migranten dat naar aanleiding van de verklaring EU- Turkije naar Turkije is teruggestuurd, op 748. Andere nationaliteiten omvatten: Pakistanen (394), Afghanen (61), Algerijnen (68), Irakezen (17), Bengalezen (26), Iraniërs (18), Sri Lankanen (16) en Marokkanen (15). De personen die zijn teruggekeerd, hadden een negatief asielbesluit ontvangen (ook in tweede aanleg), hadden hun asielverzoek ingetrokken, of hadden niet om asiel verzocht. In totaal zijn in de loop van 2016 in het kader van de verklaring EU-Turkije of het Grieks-Turkse bilaterale overnameprotocol irreguliere migranten uit Griekenland naar Turkije teruggestuurd, waarvan 95 Syriërs. Over het algemeen was het aantal terugkeerders laag, het lag echter ook onder dat van de aankomsten. Het aantal terugkeerders is enigszins toegenomen in oktober, met operaties die wekelijks plaatsvonden, maar in de eerste helft van november (toen slechts 4 Pakistanen zijn teruggestuurd) werden ontbrekende of te late antwoorden van de Turkse autoriteiten op verzoeken door de Griekse autoriteiten voor de uitvoering van terugkeeroperaties in het kader van de verklaring EU-Turkije 8 vastgesteld. Hoewel de Griekse asieldienst het 8 Volgens de Griekse politie heeft dit geleid tot één operatie waarbij de voorgestelde terugkeer van 69 personen werd geannuleerd en twee operaties waarbij de voorgestelde terugkeer van 68 personen werd vertraagd. 5

6 aantal van zijn deskundigen dat op de eilanden werkzaam is, heeft verdubbeld, en naar verwachting voor het eind van dit jaar nog extra deskundigen zullen worden aangeworven, zijn er nog verdere inspanningen nodig, onder meer via de inzet van deskundigen uit de lidstaten via het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken, waardoor de behandeling van asielverzoeken in eerste aanleg wordt bespoedigd en het aantal mensen dat terugkeert, wordt vergroot en verduurzaamd 9. Niet-Syrische migranten worden teruggestuurd naar Turkije per boot en overgebracht naar een uitzetcentrum in Kırklareli waar zij op de hoogte worden gesteld van hun rechten, met inbegrip van de mogelijkheid om een verzoek voor een beschermde status in Turkije in te dienen. Tot dusver hebben naar verluidt 47 personen hun verzoek bij de Turkse autoriteiten ingediend. Eén persoon is de vluchtelingenstatus verleend, terwijl 46 personen zijn vrijgelaten uit het uitzetcentrum in afwachting van een besluit over hun verzoek. Tot nu toe zijn 417 personen, die geen vluchtelingenstatus in Turkije hadden aangevraagd, teruggestuurd naar hun land van herkomst. Wat betreft Syriërs, zij worden per vliegtuig vanuit de Griekse eilanden teruggestuurd en opgevangen in een vluchtelingenkamp in Düziçi. Zij hebben het recht te verzoeken om tijdelijke bescherming en, na een snelle eerste registratie voor tijdelijke bescherming, worden zij vrijgelaten en staat het hun vrij zich te vestigen in de provincie van hun keuze, of in het kamp te blijven. Tot nu toe werden alle teruggestuurde Syriërs gepreregistreerd, met uitzondering van 10 van hen die besloten vrijwillig terug te keren naar Syrië. De Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen en de delegatie van de Europese Unie in Turkije hebben onlangs een bezoek gebracht aan het uitzetcentrum in Kırklareli en het vluchtelingenkamp in Düziçi. In Turkije hebben in 2016 (per 15 november) tot dusver Syrische onderdanen een werkvergunning gekregen. Sinds het derde verslag van 28 september 2016 zijn 869 personen vrijwillig naar hun land van herkomst teruggekeerd uit continentaal Griekenland en 163 vanuit de eilanden, met steun van het Programma voor begeleide vrijwillige terugkeer en reïntegratie. Sinds 1 januari 2016 hebben in totaal migranten van dit programma in Griekenland gebruikgemaakt. Om die inspanningen te intensiveren werd het programma bijgesteld. Voortaan moeten alle deelnemers uit de eilanden volledig kunnen profiteren van de reïntegratieondersteuning. De volledige participatie van Griekenland in de door de EU gefinancierde terugkeerprogramma s, met name het Europese reïntegratienetwerk-programma, en de zo volledig mogelijke gebruikmaking van de financiële en technische bijstand die deze programma s bieden, zouden ook een ruggesteun vormen voor alle inspanningen op het gebied van terugkeer. Juridische maatregelen De nieuwe beroepsinstantie is inmiddels operationeel, met 6 permanente beroepscommissies (en 1 plaatsvervangende commissie naast de permanente). Deze commissies besluiten over beroepen die sinds 20 juli zijn ingesteld in het kader van de ontvankelijkheids- en gegrondheidsprocedures (toegepast op nationaliteiten met een lage erkenningsgraad) tegen de besluiten in eerste aanleg van de Griekse asieldienst. Ter verbetering van de efficiëntie van de nieuwe beroepsinstantie en ter verhoging van het aantal besluiten in tweede aanleg, heeft de Griekse regering op 25 oktober besloten 10 7 extra beroepscommissies op te zetten, waardoor het totale aantal van dergelijke commissies op 13 komt. Het is de bedoeling om het aantal commissies tegen eind februari 2017 op 20 te brengen en daardoor het aantal besluiten per maand te verhogen. Het ministerie van Justitie en de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen hebben de laatste hand gelegd aan de selectie van de leden van de 7 extra commissies, die naar verwachting operationeel zullen worden tegen eind december. De Commissie blijft steun verlenen aan de Griekse autoriteiten met het oog op versnelde asielprocedures in eerste en tweede aanleg en de verbetering van de productiviteit van de asieldienst en de beroepsinstantie Dergelijke inspanningen omvatten met name een betere coördinatie van administratieve procedures, praktische samenwerking tussen de Griekse asieldienst (verantwoordelijk voor asiel) en de Griekse politie (verantwoordelijk voor terugkeer) via verbeterde uitwisseling van informatie gedurende de gehele procedure, en een betere inpassing van asiel- en terugkeer-/overnameprocedures. Met name moeten stappen worden ondernomen om de terugkeerprocedure in een zo vroeg mogelijk stadium aan te vatten. Gezamenlijk ministerieel besluit nr. 6373/

7 Wat gevallen op de Griekse eilanden betreft, werden er tot dusver in totaal beroepen ingesteld tegen de besluiten van de asieldienst in eerste aanleg over de ontvankelijkheid en gegrondheid van de asielverzoeken. Tot dusverre werden van deze gevallen 838 besluiten in tweede instantie genomen (d.i. 42% van de gevallen). Van de tot dusver 407 beroepsbesluiten over de ontvankelijkheid werden in 17 gevallen in tweede aanleg de besluiten in eerste aanleg inzake de niet-ontvankelijkheid bevestigd, en werden in 390 gevallen in tweede aanleg de besluiten in eerste aanleg inzake de niet-ontvankelijkheid vernietigd. 13 Wat de gegrondheid betreft, werden de negatieve besluiten inzake gegrondheid in eerste aanleg in 369 gevallen bevestigd en in 62 gevallen in tweede aanleg vernietigd. De nieuwe beroepscommissies vervullen een essentiële rol om ervoor te zorgen dat iedereen de mogelijkheid heeft tot het uitoefenen van zijn wettelijke rechten. Het tempo van de besluitvorming verloopt echter traag, met rechtstreekse gevolgen voor de uitvoering van de verklaring EU-Turkije. Tot dusver hebben de nieuwe beroepscommissies 366 besluiten uitgevaardigd in het kader van de verklaring EU-Turkije - 14 over de ontvankelijkheid en over de gegrondheid. Een hoorzitting voor de Griekse Raad van State betreffende de grondwettelijkheid van de samenstelling van de nieuwe beroepscommissies vond plaats op 29 november, en een besluit wordt verwacht voor het einde van dit jaar. Dit besluit zal van bijzonder belang zijn bij het bepalen van de vooruitgang in veel andere gevallen. Operationele maatregelen Steeds meer overbevolkte opvangcentra in de hotspots en recente incidenten met migranten en de lokale bevolking op de eilanden 15 hebben bijgedragen tot de toch al moeilijke werk- en woonomstandigheden op de eilanden. Er zijn migranten aanwezig op de eilanden, terwijl er slechts plaatsen zijn in de officiële opvangcentra, en nog eens 754 plaatsen in het kader van de huurregeling van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen. Het beheer van de situatie in de hotspots wordt ook bemoeilijkt door de zware last die de Griekse autoriteiten op het vasteland te dragen hebben: in totaal hebben de Griekse autoriteiten de aanwezigheid gemeld van ongeveer migranten op het vasteland en de eilanden gecombineerd per 6 december. Naast pogingen om de behandeling van asielverzoeken en de terugkeer van irreguliere migranten naar Turkije te versnellen, heeft Griekenland een aantal maatregelen getroffen ter bestrijding van de congestie van de hotspots. Kwetsbare migranten en gezinnen zijn doorverwezen naar de huurregeling van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen of aan hotels op de eilanden. Personen die niet kunnen worden teruggestuurd naar Turkije in het kader van de verklaring EU-Turkije, kwetsbare groepen en niet-begeleide minderjarigen worden ook overgebracht naar het vasteland. Per 1 december zijn in totaal personen overgebracht naar het vasteland. Deze personen werden doorverwezen naar de huurregeling van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen of naar huisvesting op het vasteland, of zij regelden zelf hun accommodatie op het vasteland. De verstrekking van degelijke huisvesting voor nietbegeleide minderjarigen blijft een topprioriteit voor de Commissie, die middelen voor extra opvangcapaciteit beschikbaar heeft gesteld en de lidstaten aanmoedigt om een groter aantal in aanmerking komende nietbegeleide minderjarigen uit Griekenland en Italië te herplaatsen. Een versnelde operationele procedure is opgezet op Lesbos voor migranten uit de landen van de Maghreb, Pakistan en Bangladesh, waarbij de registratie 17, het interview en de kennisgeving binnen enkele dagen hun Per 27 november Per 27 november zijn in totaal asielverzoeken op de Griekse eilanden ingediend sedert de verklaring EU- Turkije. Voor deze verzoeken heeft de Griekse asieldienst in het kader van de procedures op de eilanden sinds 20 maart besluiten genomen, waaronder over de ontvankelijkheid en over de gegrondheid. Het totale aantal omvat besluiten in tweede aanleg tot vernietiging van niet-ontvankelijkheidsbesluiten in eerste aanleg, alsmede de toekenning van de vluchtelingenstatus. Waarbij de negatieve besluiten in eerste aanleg in 350 gevallen werden bevestigd en in 2 gevallen vernietigd. Bijvoorbeeld op Lesbos, waar eind oktober de werkomgeving van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken beschadigd raakte toen brand gesticht werd in de containers, terwijl medio november onderkomens in brand werden gestoken in het Souda-kamp op Chios. Per 5 december. Personen die een verzoek hebben gedaan, moeten de mogelijkheid hebben om het zo snel mogelijk in te dienen overeenkomstig artikel 6, lid 2, van de richtlijn asielprocedures. 7

8 beslag krijgen. De Griekse autoriteiten werken ook, in samenwerking met de lokale overheden, aan het creëren van extra detentiecapaciteit of de uitbreiding van de bestaande locaties op de eilanden om de gesloten detentiecapaciteit in afwachting van uitzetting te vergroten. Er is een blijvende noodzaak om te zorgen voor een voldoende beschikbaarheid van winterklare opvangvoorzieningen op de eilanden; de verbetering van de huisvestingsfaciliteiten is aan de gang. In reactie op de winterse weersomstandigheden hebben de humanitaire partners met steun van de EU kleding en andere huishoudelijke artikelen op de eilanden verdeeld. Om tegemoet te komen aan bezorgdheid over de veiligheid en om de omstandigheden van de openbare orde op de eilanden te verbeteren, heeft de Griekse politie veiligheids- en evacuatieplannen voor alle personen en organisaties in de hotspots opgesteld. De instructies bij noodgevallen voor de evacuatie van het personeel van de EU-agentschappen en de deskundigen van de lidstaten die in de hotspots werkzaam zijn, werden voor het geval van een incident opgesteld, de Griekse politie heeft meer politiefunctionarissen op de eilanden ingezet, inclusief speciaal opgeleide eenheden van de oproerpolitie in de buurt van de kantoren voor de behandeling van de asielverzoeken, en er zijn plannen om dergelijke inzet verder te intensiveren. Het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken heeft eveneens de veiligheidsvoorwaarden opgevoerd in de kantoren voor de behandeling van de asielverzoeken in de hotspots. Ondanks de vooruitgang die tot dusver is geboekt, moet er nog meer worden gedaan om de situatie op de eilanden aan te pakken. De dienst voor registratie en identificatie moet zo spoedig mogelijk de operationele standaardprocedures voor de hotspots afronden en goedkeuren, met volledige inachtneming van de verklaring EU-Turkije, om de procedures te verbeteren. De termijn tussen het doen en het indienen van een verzoek moet worden verkort overeenkomstig artikel 6, lid 2, van de richtlijn asielprocedures, die vereist dat een persoon die een asielverzoek doet, daadwerkelijk de mogelijkheid heeft om het verzoek zo snel mogelijk in te dienen. De Griekse permanente coördinatoren voor de hotspots hebben hun werkzaamheden nog niet opgenomen, ondanks het feit dat hun benoeming tijdens de afgelopen zes maanden herhaaldelijk is aangekondigd als zijnde op handen. Hun aanwezigheid is nu dringend noodzakelijk om het algemene beheer en de veiligheid van de hotspots te waarborgen. Er moeten ook veel meer politiebeambten worden ingezet. 18 Geschat wordt dat een adequate politiemacht die op voldoende wijze de veiligheid en de openbare orde in de hotspots garandeert, in de huidige configuratie drie of zelfs vier maal groter zou moeten zijn dan het aantal politieagenten dat momenteel wordt ingezet, waarbij de exacte inzetbehoeften variëren van het ene eiland tot het andere. Financiële steun van de EU aan Griekenland Daar waar de financiële steun van de EU aan Griekenland zich niet alleen op de hotspots heeft gericht, die met de meest dringende behoeften worden geconfronteerd, heeft ook de steun aan het vasteland een positief effect op de verwezenlijking van de verklaring EU-Turkije. Er worden maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat de 509 miljoen euro die beschikbaar zijn in het kader van de nationale programma s van Griekenland voor de periode in het kader van het Fonds voor asiel, migratie en integratie en het Fonds voor interne veiligheid, zo spoedig mogelijk volledig worden gebruikt. De overdracht van de verantwoordelijke autoriteit voor het beheer van de nationale programma s aan het ministerie van Economische Zaken, Ontwikkeling en Toerisme werd in oktober afgerond. De herziening van beide nationale programma s werd noodzakelijk geacht om beter in te spelen op de huidige behoeften - dat van het Fonds voor asiel, migratie en integratie is onlangs goedgekeurd, terwijl dat voor het Fonds voor interne veiligheid momenteel wordt afgerond en zeer binnenkort zou moeten worden goedgekeurd. De Commissie blijft er bij de Griekse autoriteiten op aandringen op efficiënte en doeltreffende wijze gebruik te maken van de nationale programma s, en zij werkt nauw samen met de Griekse autoriteiten om de uitvoeringsmechanismen te verbeteren, zodat de beschikbare middelen gebruikt kunnen worden om tegemoet te komen aan dringende behoeften, met name op het gebied van opvangvoorzieningen en grenscontrole (zoals registratie, de identificatie en het nemen van vingerafdrukken). Van de 352,8 miljoen euro, toegekend aan Griekenland als noodhulp via de genoemde twee Fondsen, werd ongeveer 70 miljoen euro rechtstreeks politieagenten werden ingezet op de eilanden via de medefinanciering van de Europese grens- en kustwacht, als volgt: Lesbos: 40, Chios: 40, Samos: 40, Leros: 30, Kos: 30. Zij maken deel uit van de 247 politieagenten die op de eilanden worden ingezet. 8

9 toegekend voor de uitvoering van de verklaring EU-Turkije, hetzij rechtstreeks aan de Griekse autoriteiten of via EU-agentschappen en internationale organisaties. 19 Daarnaast is 199 miljoen euro beschikbaar gesteld in het kader van het noodhulpinstrument dat door de Raad op 15 maart 2016 is aangenomen. Een aanvullende begrotingstoewijzing van 50 miljoen euro zal in december beschikbaar zijn ter dekking van de in Griekenland bestaande lacunes met betrekking tot de verstrekking van voedsel en huisvesting, en om een snelle reactie op onvoorziene gebeurtenissen mogelijk te maken. De humanitaire partners die uit het noodhulpinstrument gefinancierd worden, bieden, zowel op het vasteland als op de eilanden, een op behoeften gebaseerde respons. Met name op de eilanden wordt de steun verstrekt via multifunctionele bijstand in contanten, de bouw van extra informele opvangfaciliteiten en gezondheidszorg, voedsel, water, sanitaire voorzieningen en andere basisdiensten. Belangrijkste problemen en volgende stappen De behandeling van asielverzoeken vanaf de aanvraag tot aan het beroep en het uiteindelijke besluit sneller verwerken, met name op de eilanden, in overeenstemming met het EU-recht en het internationale recht. Verhoging van het aantal beroepscommissies en besluiten per beroepscommissie, met prioritering van de eilanden. De terugkeer naar Turkije in het kader van de verklaring EU-Turkije dringend sneller laten verlopen. Verbetering van de veiligheid en veiligheidsmaatregelen op de eilanden, met name door de aanwijzing van permanente coördinatoren in de hotspots en door een grotere inzet van de Griekse politie. Winterklare opnamecapaciteit op de eilanden garanderen. Zorgen voor de overbrenging van niet-begeleide minderjarigen naar gespecialiseerde voorzieningen. Volledig operationeel maken van de nieuw aangewezen nationale autoriteit die verantwoordelijk is voor het beheer van de nationale programma s uit hoofde van het Fonds voor asiel, migratie en integratie en het Fonds voor interne veiligheid, teneinde met spoed een efficiënt en doeltreffend gebruik mogelijk te maken van de beschikbare middelen voor deze programma s. 3. "Een-op-een"-hervestiging vanuit Turkije naar de EU Stand van zaken Per 5 december bedraagt het totale aantal Syriërs dat vanuit Turkije naar de EU en Noorwegen werd hervestigd in het kader van de 1:1-regeling, Sinds het derde verslag van 28 september 2016, werden (tot 5 december) Syriërs hervestigd in 8 lidstaten (België, Duitsland, Finland, Frankrijk, Italië, Luxemburg, Nederland en Zweden). Het totale aantal personen in afwachting van hervestiging, na goedkeuring, bedraagt momenteel 340. Hierdoor is zoals in de vorige verslagperiode het tempo van de hervestiging aanzienlijk gestegen in vergelijking met de terugkeeroperaties vanuit de Griekse eilanden. Dit tempo moet gehandhaafd worden. De communicatie tussen de lidstaten en Turkije over geplande selectiemissies naar Ankara en hervestigingen vanuit Ankara is verbeterd, waardoor een betere coördinatie en planning van de hervestigingsactiviteiten en een optimale benutting van de middelen mogelijk is. Een regelmatiger tempo van de hervestigingen is bereikt 20. Een aantal lidstaten heeft onlangs aanvullende doorverwijzingen van kandidaten ontvangen van de Deze aanzienlijke financiële steun van de EU gold de opvang, huisvesting, gezondheidszorg, het vervoer en andere faciliteiten in de hotspots en elders op de eilanden door middel van financiering aan het ministerie van Defensie en de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen. Tevens verhoogde deze steun de capaciteit van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Administratieve Hervorming voor de behandeling van asielverzoeken en de verlening van diensten aan onderdanen van derde landen; maakte hij een verhoging mogelijk van het aantal personeelsleden in de centra voor eerste opvang; bood hij versterking van de capaciteit van het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken bij de behandeling van asielverzoeken en het nemen van vingerafdrukken; en maakte hij de financiering mogelijk van een proefproject voor de begeleide vrijwillige terugkeer naar Turkije. COM(2016) 791 final. 9

10 Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen, terwijl andere lidstaten in de komende maanden reeds geplande verdere selectiemissies en operaties voor hervestiging hebben gepland. Naast de lijst met doorverwijzing van Syrische vluchtelingen die op 2 september met het oog op mogelijke hervestiging is ingediend, hebben de Turkse autoriteiten aan de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen nieuwe lijsten voorgelegd van en personen (respectievelijk op 7 oktober en 18 november). De indiening van een nieuwe lijst met ongeveer Syriërs is gepland voor december, en de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen verwacht eveneens dat de Turkse autoriteiten oudere lijsten met ongeveer Syriërs nagaan. Mocht dit gebeuren, heeft de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen aangegeven dat een voldoende aantal doorverwijzingen beschikbaar zal zijn voor hervestigingsoperaties in de eerste maanden van De Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen schat evenwel dat daartoe de Turkse autoriteiten dossiers op maandbasis tijdens de eerste drie maanden van 2017 zouden moeten indienen (alleen voor Europese hervestigingsprogramma s). De lidstaten van de EU zijn begonnen de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen in kennis te stellen van hun hervestigingsquota voor volgend jaar. Operationele maatregelen Het EU-hervestigingsteam blijft zijn coördinerende functie voortzetten ter ondersteuning van operaties van de lidstaten en van de contacten met de Internationale Organisatie voor Migratie, de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen, en het Turkse directoraat-generaal voor migratiebeheer. De Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen heeft nauw samengewerkt met de Turkse autoriteiten voor het verbeteren van de kwaliteit van de registratie bij het opstellen van de lijsten voor doorverwijzing en ondersteunt de Turkse autoriteiten bij het instellen van een mechanisme voor doorlopende registratie van alle Syriërs die tijdelijke bescherming genieten in het land. Het project startte eind oktober, aanvankelijk voor 30 (van de 81) provincies met kleinere Syrische bevolkingsgroepen, en zou tot onmiddellijke resultaten moeten leiden voor een doeltreffende doorverwijzing. Naar aanleiding van een toezeggingsronde voegt de Commissie momenteel aan de nationale programma s van de betrokken lidstaten in het kader van het Fonds voor asiel, migratie en integratie een totaalbedrag van ongeveer 213 miljoen euro toe voor de toelating van Syrische onderdanen die zich in Turkije ophouden 21. Belangrijkste problemen en volgende stappen Het hervestigingstempo aanhouden. Voltooiing door de Commissie van financiële steun aan de relevante nationale programma s uit hoofde van het Fonds voor asiel, migratie en integratie voor de toelating van Syrische onderdanen die in Turkije verblijven. 4. Voorkomen van nieuwe routes voor irreguliere migratie over land of over zee De inspanningen ter beheersing van de migratiestromen langs de oostelijke Middellandse-Zeeroute hebben niet geleid tot grootschalige alternatieve routes vanuit Turkije maar er zijn wel enkele kleinschalige activiteiten geweest op het vlak van vervoer naar Italië en Cyprus. Tijdens de verslagperiode zijn 18 vaartuigen met een totaal van migranten uit Turkije in Italië aangekomen en 2 boten arriveerden op Cyprus met in totaal 212 migranten 22 aan boord, allemaal Syriërs. Over land werden regelmatig irreguliere oversteken vastgesteld aan de landgrenzen van Turkije met Bulgarije en Griekenland, hoewel het aantal opgespoorde gevallen lijkt te zijn afgenomen sinds het derde verslag van 28 september Momenteel worden dagelijks gemiddeld ongeveer 10 irreguliere oversteken Dit volgt op de vaststelling van Besluit (EU) 2016/1754 van de Raad van 28 september waarmee de lidstaten in staat worden gesteld hun verplichtingen op grond van Besluit (EU) 2015/1601 gestand te doen, door gebruik te maken van de nog niet toegewezen plaatsen, hetzij voor herplaatsing van verzoekers om internationale bescherming vanuit Italië en Griekenland, hetzij voor toelating op hun grondgebied van Syrische onderdanen die zich in Turkije ophouden, en die duidelijk behoefte hebben aan internationale bescherming, in de vorm van hervestiging en andere vormen van legale toelating. Sinds de verklaring EU-Turkije bedraagt het totale aantal irreguliere migranten van Turkije naar Cyprus

11 vanuit Turkije via de landgrens naar Griekenland geregistreerd, en minder dan 4 vanuit Turkije naar Bulgarije 23. Ter ondersteuning van het grens- en migratiebeheer in Bulgarije heeft de Commissie 160 miljoen euro voor noodfinanciering beschikbaar gesteld. 101 miljoen euro is reeds toegekend met uitbetaling van de voorschotten, en voor de resterende 59 miljoen euro zijn de financieringsverzoeken onlangs ingediend in verband met de noodbehoeften. Op 6 oktober is het nieuwe Europees Grens- en kustwachtagentschap officieel met zijn werkzaamheden gestart aan de grens van Bulgarije met Turkije. Per 5 december had de Europese grens- en kustwacht 68 beambten aan deze grens ingezet. 5. Vrijwillige regeling voor toelating op humanitaire gronden Zoals eerder gemeld, wordt de finalisering van de operationele standaardprocedures voor de vrijwillige regeling voor toelating op humanitaire gronden momenteel in de Raad besproken, in nauwe samenwerking met de Commissie, het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken, de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor Vluchtelingen en de Internationale Organisatie voor Migratie. Zodra overeenstemming is bereikt over de operationele standaardprocedures, moet worden nagegaan of is voldaan aan de voorwaarden om de uitvoering van deze regeling aan te vatten. De verklaring EU-Turkije bepaalt dat de regeling in werking zal treden zodra de irreguliere oversteken tussen Turkije en de EU eindigen of in ieder geval aanzienlijk en duurzaam verminderen. De toepassing van de regeling zou de uitvoering van de verklaring EU-Turkije bevorderen en Syriërs een veilig en legaal alternatief bieden voor de irreguliere migratie naar de EU. 6. Visumliberalisering Wat betreft de uitvoering van het stappenplan voor visumliberalisering, zijn er nog 7 criteria die moeten worden vervuld zoals vermeld in het derde verslag van 28 september 2016: biometrische reisdocumenten uitgeven die volledig conform de EU-normen zijn; de in het stappenplan genoemde maatregelen ter voorkoming van corruptie nemen; een operationele samenwerkingsovereenkomst met Europol sluiten; de wetgeving en praktijken inzake terrorismebestrijding afstemmen op de EU-normen; de wetgeving inzake bescherming van persoonsgegevens aanpassen aan de EU-normen; doelmatige justitiële samenwerking in strafzaken bieden aan alle EU-lidstaten; alle bepalingen van de overname-overeenkomst EU-Turkije uitvoeren. De Commissie heeft zoals eerder gemeld de inspanningen geprezen die Turkije heeft geleverd om zo snel mogelijk te voldoen aan alle resterende criteria van het stappenplan voor visumliberalisering 24. De Commissie en Turkije hebben hun intensieve dialoog voortgezet om oplossingen te vinden, inclusief de wettelijke en procedurele veranderingen die nodig zijn om aan alle resterende criteria te voldoen. Met betrekking tot het criterium biometrische reisdocumenten, is Turkije op 1 november begonnen met de uitgifte van paspoorten van de tweede generatie (zowel met gezichtsopname als vingerafdrukken van de houder van het paspoort). De paspoorten die gebruik maken van het versleutelingssysteem (Extended Access Control - EAC) overeenkomstig de huidige normen van de ICAO en de normen van de EU van 2014, zullen tijdelijk worden afgegeven, tot zal worden begonnen met de afgifte van paspoorten van de derde generatie die volledig voldoen aan de EU-normen en het criterium van het stappenplan voor visumliberalisering. De derde generatie van paspoorten wordt medegefinancierd door de EU en zal naar verwachting tegen het einde van het eerste kwartaal van 2017 in omloop worden gebracht. De Commissie heeft Turkije herhaaldelijk verzocht door te gaan met de uitvoering van de bilaterale overname-overeenkomst met Griekenland, Bulgarije en Roemenië. In september zijn de Turkse autoriteiten In vergelijking met ongeveer 14 respectievelijk 13 in dezelfde periode in Met name in bijeenkomsten op hoog niveau, waaronder die op 30 juni met eerste vicevoorzitter Timmermans, die op 1 september met commissaris Avramopoulos, die op 9 september in het kader van de politieke dialoog op hoog niveau EU-Turkije onder leiding van de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid/vicevoorzitter Mogherini en commissaris Hahn, die op 30 november en 6 december met eerste vicevoorzitter Timmermans en commissaris Avramopoulos. 11

12 bilateraal met Bulgarije overeengekomen een praktische regeling te treffen voor de overname van onderdanen van derde landen uit Bulgarije. In het kader van deze regeling heeft Bulgarije gevraagd om de overname van 543 personen, waarvan Turkije tot dusver 19 personen heeft aanvaard. Wat betreft de overname van Turkse onderdanen, antwoordde Turkije van januari tot oktober 2016 positief op 148 van 301 overnameverzoeken, en werden 117 Turkse onderdanen overgenomen in het kader van de overnameovereenkomst tussen de EU en Turkije. Op het gebied van de praktische samenwerking blijven er problemen in verband met bijvoorbeeld de inachtneming van de uiterste termijnen als bedoeld in de overeenkomst 25. Tegelijk zetten de medewetgevers de besprekingen voort met het oog op een compromis over het voorstel van de Commissie 26 ter versterking van het huidige opschortingsmechanisme, waarin de omstandigheden zijn vastgesteld die kunnen leiden tot een opschorting van de visumvrijstelling voor burgers van alle landen die visumliberalisering genieten. 7. Faciliteit voor vluchtelingen in Turkije De Commissie heeft sinds het derde verslag van 28 september 2016 haar inspanningen voortgezet om te voorzien in de meest essentiële behoeften van de vluchtelingen en gastgemeenschappen in Turkije. Voor zowel humanitaire als niet-humanitaire bijstand is in het kader van de faciliteit in totaal 2,2 miljard euro toegekend voor Dit vertegenwoordigt een groot deel van de totale 3 miljard euro. Intussen werden al voor 1,3 miljard euro van het toegewezen bedrag contracten gesloten. Van de bedragen waarvoor contracten zijn gesloten, is tot dusver 677 miljoen euro uitbetaald. 27 Deze middelen blijven een directe impact hebben op het terrein, waardoor het minder waarschijnlijk is dat de begunstigden van de fondsen naar de EU reizen. Humanitaire bijstand De Commissie heeft zich verder toegelegd op de uitvoering van haar humanitaire strategie in het kader van de Faciliteit 28, met tot dusver een toegewezen budget van 595 miljoen euro. Hiervan zijn voor 512 miljoen euro contracten gesloten voor 26 humanitaire projecten met 19 partners voor de respons op fundamentele behoeften, bescherming, onderwijs, gezondheid, voedsel en onderdak. Van de 512 miljoen euro waarvoor contracten zijn gesloten, is tot dusver 407 miljoen euro uitbetaald. De Commissie heeft op 26 september een begin gemaakt met het cruciale initiatief van deze humanitaire strategie in Turkije - het sociale vangnet voor noodgevallen -, samen met de Turkse autoriteiten en de partnerorganisaties die de regeling ten uitvoer leggen, en de registratie van de begunstigden ging op 28 november van start. Dit is het grootste humanitaire programma van de EU ooit, met een begroting van 348 miljoen euro 29, en het beoogt de meest kwetsbare vluchtelingen te steunen met maandelijkse contante overdrachten naar een elektronische betaalkaart, zodat zij kunnen voorzien in hun basisbehoeften op het gebied van voedsel, huisvesting of onderwijs. Terwijl de eerste contante uitkeringen naar verwacht eind december 2016 zullen worden gedaan, is het de bedoeling om tegen het eerste semester van 2017 via dit sociale vangnet voor noodgevallen 1 miljoen van de meest kwetsbare vluchtelingen te bereiken. Op het gebied van bescherming wordt momenteel de laatste hand gelegd aan een omvattend responsplan. Een breed spectrum van beschermingsinterventies is reeds aan de gang, onder meer een project van 9 miljoen euro dat werd ondertekend in juli 2016 en dat wordt uitgevoerd door het Bevolkingsfonds van de Verenigde Volgens de gegevens die de lidstaten hebben verstrekt over de overname van Turkse onderdanen. COM(2016) 279 final van 4 mei Als onderdeel van de zichtbaarheidsacties van de Faciliteit geeft een interactieve kaart direct de locatie en de verwachte resultaten van de verschillende projecten weer: Het verlenen van humanitaire bijstand in het kader van de Faciliteit wordt onverminderd uitgevoerd in overeenstemming met het EU-recht inzake humanitaire bijstand en de beginselen die zijn vastgelegd in de Europese consensus over humanitaire hulp. Uitbesteed aan het Wereldvoedselprogramma en diens uitvoeringspartner de Turkse Rode Halve Maan, in nauwe samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en Gezinsbeleid en met AFAD (Beheer van noodsituaties en rampen), dat rechtstreeks rapporteert aan de premier van Turkije en de reactie op de vluchtelingencrisis coördineert. 12

13 Naties. Het project vormt een uitbreiding van eerder door de Commissie gefinancierde interventies van het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties, door steun te verlenen aan 20 veilige huizen voor vrouwen en meisjes, door te zorgen voor reproductieve gezondheidszorg en door interventies in verband met gendergerelateerd geweld. Het project is ook gericht op het vergemakkelijken van de toegang tot gezondheidszorg voor de meest kwetsbare vrouwen en meisjes onder de vluchtelingen. Niet-humanitaire bijstand De in het kader van het niet-humanitaire onderdeel van de Faciliteit (ongeveer 1,6 miljard euro) vrijgemaakte middelen zijn bijna volledig toegewezen. 790 miljoen euro is inmiddels vastgelegd en 270 miljoen euro uitbetaald. In het kader van de bijzondere maatregel van juli 2016 over onderwijs, gezondheidszorg, gemeentelijke infrastructuur en sociaal-economische steun aan vluchtelingen in Turkije werden in september twee grote directe subsidies ondertekend voor een duur van twee jaar. Het eerste contract - voor 300 miljoen euro - met het Turkse ministerie van Onderwijs biedt bijna een half miljoen Syrische kinderen toegang tot formeel onderwijs en bestrijkt onderwijzende en niet-onderwijzende personeelsleden in het ministerie. Het tweede contract, ook van 300 miljoen euro, met het ministerie van Gezondheid biedt ongeveer 2 miljoen vluchtelingen toegang tot primaire gezondheidszorg door het creëren van meer dan 500 gezondheidszorgfaciliteiten, en revalidatie en geestelijke gezondheidszorg voor maximaal 1 miljoen vluchtelingen in Turkije. Bovendien zal worden gezorgd voor gezinsplanning, preventie van overdraagbare ziekten, aanwerving en opleiding van personeel in de gezondheidszorg, en voorlichting. Bovendien werd op 28 november een contract ter waarde van 50 miljoen euro gesloten voor de bouw en uitrusting van 15 nieuwe scholen in provincies met een hoge concentratie van Syrische vluchtelingen. De scholen zullen worden gebouwd met 24 klaslokalen elk, met inbegrip van ruimten voor het personeel en 10 speciale ruimten voor gehandicapten en getraumatiseerde kinderen. De bouw en inrichting van deze scholen zullen ten goede komen aan Syrische kinderen. Hiermee wordt ook de capaciteit van het ministerie van Onderwijs voor uitvoering en beheer vergroot 30. Andere projecten om scholen, ziekenhuizen en voorzieningen te helpen bouwen, zullen in de komende maanden met de internationale financiële instellingen worden ondertekend. In het kader van het regionaal Trustfonds van de Europese Unie in respons op de Syrische crisis zullen naar verwachting twee contracten worden ondertekend vóór het eind van het jaar. Het eerste project, ter waarde van 33 miljoen euro, zal de toegang tot inclusieve en hoogwaardige gezondheidszorg voor Syrische vluchtelingen en de gastgemeenschappen verbeteren, met de steun van het Deense Rode Kruis en de Turkse Rode Halve Maan. Het tweede project, ter waarde van 5 miljoen euro, zal worden uitgevoerd door Spark, een Nederlandse ngo, en is gericht op grotere participatie en gelijke toegang tot voortgezet en hoger onderwijs voor kwetsbare Syrische jongeren die hun studies hebben moeten onderbreken. Verdere bottom-up projecten in het kader van het regionaal Trustfonds van de Europese Unie in respons op de Syrische crisis zijn in voorbereiding. Het resultatenkader van de Faciliteit 31 wordt momenteel gefinaliseerd met het oog op de volgende vergadering van de stuurgroep in januari In het kader van het toezicht- en evaluatiesysteem van de Faciliteit moeten de output en resultaten van de Faciliteit worden gespecificeerd en de impact van de verwezenlijkingen bevestigd. Tevens wordt de laatste hand gelegd aan een communicatiestrategie voor de Faciliteit. Belangrijkste problemen en volgende stappen Dit project komt bovenop een vergelijkbaar project, ter waarde van 70 miljoen euro, voor het opbouwen en leveren van 26 extra scholen, maar dat buiten het kader van de Faciliteit valt. Het kader moet worden opgevat als een levend document voor de continue evaluatie van de relevantie en de resultaten van de interventies. Het doel van het toezicht- en evaluatiesysteem van de Faciliteit is daarom drieledig: het kader moet tegelijkertijd een verantwoordingsmechanisme, een instrument voor prestatiebewaking en een informatiebeheersinstrument zijn. 13