Integratie van relaxatie en anti- agressie d.m.v. muziek en beweging in het Freinetonderwijs.

Transcriptie

1 Integratie van relaxatie en anti- agressie d.m.v. muziek en beweging in het Freinetonderwijs. Voornaam Joyce Achternaam Weyens Universiteit of Hogeschool UC Leuven-Limburg Promotor Johan Theunis Korte inhoud van je scriptie In dit onderzoek werd a.d.h.v. muziek en beweging gewerkt aan een sterker welbevinden bij kleuters. Hierbij ontwikkelde ik een relaxatiebox en een relaxatiekast om dit tot stand te brengen. Titel van je journalistiek artikel Hoe kan men in een Freinetschool werken aan een hoger welbevinden bij kleuters die geen raad weten met hun negatieve gevoelens? Journalistiek artikel Hoe kan men in een Freinetschool werken aan een hoger welbevinden bij kleuters die geen raad weten met hun negatieve gevoelens? Iedere leerkracht komt wel eens in contact met kinderen die erg onrustig zijn, zich niet kunnen concentreren, ongelukkig zijn, niets zeggen, veel negatieve aandacht zoeken of zelfs agressief zijn tegenover de klasgenoten. Het welbevinden van deze kinderen is vaak heel laag. Vertrekkende van de visie van het Freinetonderwijs waar vrij kleuterinitiatief zeer belangrijk is, wilde ik tijdens mijn stage in de Freinetschool De Pit in Diest een antwoord zoeken op de vraag Hoe kun je, vertrekkende van de actieve bijdrage van de kleuter, werken aan een hoger welbevinden bij kinderen die geen raad weten met hun negatieve gevoelens. Aangezien mijn passie voor muziek erg groot is en ik graag beweeg, werd mijn aandacht getrokken door het boek Twee maten rust van Kris Flameng (2007). Volgens Flamengs visie vormen antiagressie én relaxatie samen een belangrijke basis om negatieve gevoelens te overwinnen. De kinderen leren enerzijds zich te ontladen via inspannings- of ontspanningsactiviteiten waarbij kinderen hun emoties de vrije loop laten. Op deze manier leren kinderen dat ze hun gevoelens gerust mogen tonen. Anderzijds leren kinderen ook hoe ze tot rust kunnen komen. Dit gebeurt via relaxatieactiviteiten zoals mediteren, luisteren naar rustige muziek, yoga enzovoort aangevuld met bv. massageactiviteiten. Deze visie werd de basis van mijn werk en ik zocht naar werkbare initiatieven

2 om in te zetten tijdens mijn stage in de Freinetschool De Pit. Hiervoor werden twee nieuwe initiatieven ontwikkeld, namelijk de relaxatiebox waar het accent ligt op de begeleiding van een klein groepje kinderen en de relaxatiekast - die inzetbaar is in klassikaal verband. De relaxatiebox is een houten huisje, bestaande uit 3 houten muren en een versierd plafond. De ruimte is aangekleed met knusse materialen zodat kinderen er rustig kunnen snoezelen en relaxeren. De box is te vinden in een aparte ruimte zodat men zorgkleuters kan begeleiden in kleine groepjes weg van de klasdrukte, maar hij kan ook, mits goede afspraken, geïntegreerd worden in een klaslokaal. In mijn geval stond de box in een aparte ruimte. De kleuters kozen zelf of ze mee wilden naar deze box. De aankleding van de box was echter zeer aantrekkelijk waardoor (zorg)kleuters zich snel aangetrokken voelden tot deze ruimte.

3 Fig.1 De relaxatiebox Toch heeft niet iedere leerkracht altijd de tijd om kleuters apart te begeleiden in een apart lokaal. Daarom werd de relaxatiekast ontwikkeld die zowel in de relaxatiebox zelf als in de klassen gebruikt kan worden. Onder de kast zijn wieltjes bevestigd zodat de kast gemakkelijk vervoerd kan worden naar andere klassen en eventueel zelfs de turnzaal. Zo kan het verhogen van welbevinden bij kinderen met negatieve gevoelens een gezamenlijke aanpak worden in het ganse schoolteam. Fig 2. De relaxatiekast

4 Zowel de materialen in de kast als de activiteitenmap die gebruikt worden zijn onderverdeeld in de 4 categorieën die Flameng (2007) voorstelde. Wanneer we over kwaliteitsvolle anti-agressieve en relaxerende activiteiten spreken, zijn er namelijk verschillende onderdelen die aan bod komen. Allereerst zorgen we ervoor dat de kleuters starten met een leuke inspannende activiteit waarbij ze alle stress, irritatie en frustratie de vrije loop kunnen laten. Deze activiteit wordt opgevolgd door een ontspanningsactiviteit die kinderen doet ontspannen en relaxeren. Vervolgens plant men een massageoefening in waarbij kleuters hun eigen lichaam en dat van een ander leren kennen en vervolgens komen tot een ontspannende, rustige ik. Vervolgens sluiten we af met een rustige activiteit. Het slotspel kan ook een herhaling zijn van een spel wat ze leuk vonden. Het is echter niet nodig om altijd alle categorieën te behandelen. De kleuters kunnen ook zelfstandig aan de slag met deze materialen: ofwel kiezen ze zelf om bij moeilijke momenten even naar de box te gaan om daar te ontladen en tot rust te komen. Ofwel kiezen ze een activiteit uit de map en materialen uit de relaxatiekast. Het is wel belangrijk dat je in de activiteitenmap omschrijft welke activiteiten de kleuters zelfstandig kunnen uitvoeren Daarnaast kan de leerkracht zich ook laten bijstaan door leerlingen van de lagere school. Deze leerlingen kunnen sessies geven tijdens vrije momenten, tijdens muzische dagen, maar ook zeker tijdens de speeltijden, wanneer er veel prikkels zijn. Fig 4: In de relaxatiebox Uit de praktijk heb ik ondervonden dat men kleuters beter niet dwingt om aan relaxatie te doen. Je kan hen wel aansporen, maar hen verplichten is geen goed idee. Probeer daarbij kleuters positief te bevestigen en op een speelse manier aan te spreken. In de relaxatiebox en tijdens klassikale activiteiten heb ik veel kinderen zien passeren die op verschillende manier op de relaxatietechnieken reageerden. De ene kleuter werd passief en klapte volledig dicht, de andere deed gretig mee en de andere hing de clown uit. Belangrijk hierbij is om verder te kijken dan het uiterlijk waarneembare gedrag van kleuters. Relaxatie loopt over een langere periode. Geef de kleuters daarom de tijd om te

5 wennen aan het idee om actief te werken rond anti-agressie en relaxatie in de klas/school. Ik heb kinderen begeleid die de clown uithingen of gingen giechelen. In feite zijn ze bang en reageren ze uit hun gewoontepatroon van onrust. Voor de gretige neen -knikkers, heb ik in de klas meegedeeld dat zij ook zelf de activiteiten mochten kiezen. Zo waren de kleuters enthousiaster en kwamen ze de volgende keer sneller mee. Indien een kleuter echt niet mee wilde komen heb ik hem ook niet gedwongen. Over het algemeen zag ik ook dat het gebruik van muziek een groot effect had op de meeste kleuters. Uit mijn praktijkonderzoek in de Freinetschool De Pit is gebleken dat de meeste kleuters en kinderen zich na verloop van tijd goed voelden bij de inzet van de relaxatiebox en kast met de bijhorende activiteiten. Veel zorgkleuters bloeiden open en zagen de box als een aangename plaats om naar terug te gaan. Ze werden er echt rustig door. Alvast succes! Eventuele bijlage bij artikel Motivatie- Artikel Joyce Weyens.docx Bibliografie BAlAnsAna. ( ). Relaxatie. [website]. Geraadpleegd op 8 juni 2016, van Bertrands, E & Depondt, L. (1999). Relaxatie voor kleuters: Werken aan een goede lichamelijke basis. Kleuters en IK, jaargang 12 (12). Averbode De Molder, D. (z.d.). Relaxatie van kinderen. [website]. Geraadpleegd op 8 juni 2016, van

6 Ericx, H. (2004). Hé doe je mee? Interactieve werkvormen voor het basisonderwijs en het jeugdwerk. Deel 6: Tot rust komen. (p 11) Tienen: Bakermat Flameng, K. (2007). Twee maten rust: anti-agressie en relaxatie met muziek en beweging. (p 19). Sint- Niklaas: Abimo Uitgeverij Flameng, K. (2007). Twee maten rust: anti-agressie en relaxatie met muziek en beweging. (p 22). Sint- Niklaas: Abimo Uitgeverij Flameng, K. (2007). Twee maten rust: anti-agressie en relaxatie met muziek en beweging. (p heel het boek). Sint- Niklaas: Abimo Uitgeverij Incognito, V. (2000). Jeugd en Delinquentie. (p11-12) Diest: Khleuven 62 KUleuven. (z.d.). Pedagogische topics. [website]. Geraadpleegd op 8 juni 2016, van Leblanc, C. (2010). Relaxatie: ook voor jonge kinderen! E-gezondheid. Gedownload op 28 mei 2016, van Roumen, T. ( ). Meditatie. [website]. Geraadpleegd op 8 juni 2016, van vvkbao. (2000). Ontwikkelingsplan voor de katholieke kleuterschool. CRKLKO (p 21-24) Westerveld, T. (2004). Omgaan met agressie kan je leren. ( p3-5) Den Haag: Academic Service Source URL: