Echo en klinisch onderzoek hebben ze een plaats in de screening? 3de Logo borstkankersymposium zaterdag 3 december 2005

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Echo en klinisch onderzoek hebben ze een plaats in de screening? 3de Logo borstkankersymposium zaterdag 3 december 2005"

Fanny de Vries
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Echo en klinisch onderzoek hebben ze een plaats in de screening? 3de Logo borstkankersymposium zaterdag 3 december 2005 Filip De Roeck Isabelle Biltjes Peter Naudts

2 screening reductie van de mortaliteit tgv (borst)kanker vroegtijdig ingrijpen in evolutie van pathologie voordat metastasen zich ontwikkelen opsporen toepassen onderzoek op asymptomatische bevolking individuen opsporen met bepaalde pathologie positieve opsporingstest : bijkomend onderzoek wenselijk per 10 Mx volgt bijkomend onderzoek uiteindelijk 1 kankergezwel test moet eenvoudig, aanvaardbaar en betrouwbaar zijn negatieve effecten moeten tot minimum herleid worden!

3 opsporingsgraad verwachting : 6 Ca op 1000 vrouwen aldus laag individueel risico

4 opsporingssysteem kwaliteit sensibiliteit : capacitiet zieke individuen op te sporen goede sensibiliteit : weinig vals negatieve resultaten specificiteit : gezonde individuen goede specificiteit : weinig vals positieven vals negatieve resultaten vals gevoel van veiligheid verhoogd risico op uitgestelde diagnose van de ziekte vals positieve resultaten aanleiding tot nutteloze bijkomende onderzoeken financieel en psychologisch belastend

5 opsporingssysteem behouden van sensibiliteit en specificiteit op hoog niveau goede kwaliteitskontrole van de procedure permanente evaluatie

6 borstkanker meest voorkomende maligniteit onder vrouwen over de wereld geen gekende voorkombare oorzaak vroegtijdige detectie door screening! daling in mortaliteit vermindering in uitgebreidheid van de behandeling

7 borstkanker sensitiviteit Mx beinvloed door leeftijd densiteit van het klierweefsel * familiale belasting andere... * wordt ook beschouwd als verhoogd risico, doch biologische verklaring ongekend

8 borstkanker bekomen van reductie in sterfte 50 % van de invasieve Ca bij screeningmx moeten < 15 mm (Tabar) 2 tot 4 van de 100 vrouwen met borst Ca zijn niet te zien noch met Mx noch US (Gerson en Berg, AJR, 2003)

9 klinisch onderzoek effectiviteit afhankelijk van precisie en accuraatheid waarmee uitgevoerd tijdsduur en gebruik specifiekere technieken verbeteren de accuraatheid sensitiviteit wordt verbeterd door oefenen op siliconenmodellen

10 klinisch onderzoek bijdrage tot vroegdiagnostiek van borstkanker? daling mortaliteit? asymptomatische vrouwen : te lage sensitiviteit normaal KO kan onderliggende maligniteit niet uitsluiten! gebrek aan konsistentie gestandaardiseerde onderzoekstechnieken geen bewijs voor meerwaarde van zelfonderzoek inspectie borst

11 klinisch onderzoek impakt op mortaliteit nooit aangetoond geschat op zeer laag tot onbestaand enkel gezwellen die reeds zeker volume hebben (> 1 cm)

12 klinisch onderzoek voelbaar knobbeltje huidintrekking tepelintrekking tepelverlies kleur aantal porien uni/bilateraal sinaasappelhuid tepeleczema okselklieren pijn

13 US borst algemeen enkele voordelen dens klierweefsel : hyper-echogeen meeste Ca : hypo-echogeen onmiddellijk na verdachte Mx screening mogelijke vermindering psychologische impact geen angst voor kompressie en radiatie

14 US borst algemeen enkele nadelen tijdrovend ook vetrijke borsten : niet kosten-effectief meer vals positieve resultaten : kosten-baten? follow-up na 6 M in 1 op 10 biopsies - aspiraties standaardisatie kunde/ervaring arts ductaal Ca : meest vroegtijdig Ca met Mx

15 US in borstscreening daling mortaliteit? Ca enkel op US : behandeling levensreddend? meeste Ca op US : kleine invasieve carcinoma s! verschil in biologie van Ca ontdekt door Mx of US? benefiet op mortaliteit bij gekombineerde Mx US screening? noodzakelijk gerandomiseerde gekontroleerde trial met dood als eindpunt toekomst : automatische whole-breast US screening met computer gestuurde diagnostische systemen?

16 US in borstscreening literatuurstudie (Crystal, Strano,... AJR, 2003) asymptomatische vrouwen negatieve screeningmx Mx met dens borstklierweefsel oorzaak van vals negatieve bevindingen indicator toegenomen risico BIRADS 2, 3 en 4 vergelijkende groepen baseline vs high risk conclusie implementatie US als adjunct bij screeningsmx!

17 US in borstscreening literatuurstudie (Fajardo, AJR, 2003) dens klierweefsel met negatieve screeningsmx geen indicatie voor diagnostische US enkel US fokaal letsel op Mx afwijkend KO screening US bij dens klierweefsel op Mx binnen goed uitgewerkte clinical trials tot nogtoe : opsporen kleine invasieve Ca (< 1 cm in 68 % van patienten) algemeen goede prognose (93 % met negatieve LN)

18 US in borstscreening literatuurstudie (Fajardo, AJR, 2003) wat met risico op additionele tests/biopsies meer-kost voor uiteindelijk benigne letsels vraag van ongeruste patiente voor US informeren voor mogelijke benefits en risico s! bepaling optimale timing voor seriële US screening?

19 US als screeningstechniek literatuurstudie (Kopans, AJR, 2003 en 2004) adjunct test verlies aan bronnen nadelig voor patient nodeloze biopsies voor benigne letsels vinden van niet-letale letsels of niet te genezen kankers niet omdat US schadeloos is, dat het geen negatieve gevolgen kan hebben voor de patient! informatie op basis van anecdotes mag geen basis zijn voor ontwikkelen van wetenschappelijke evidentie

20 US als screeningstechniek literatuurstudie : (Kopans, AJR, 2003 en 2004) nieuwe screeningtest wordt gebruikt onder gezonde individuen test moet meer goed dan kwaad doen! kleine kankers opsporen met daling van de mortaliteit tot gevolg wat met Ca die niet dodelijk zijn of reeds gemetastaseerd? geen verschil in individuele overleving toegenomen fysieke en psychologische distress

21 US als screeningstechniek literatuurstudie (Kopans, AJR, 2003 en 2004) wetenschappelijke evaluatie is obligaat!! RCT (randomized controlled trial) kan jaar duren... onafhankelijkheid van andere testen (blinded) evidence-based is not just a slogan! zal leiden tot goede medische toepassing wordt ook vereist door de clinici!

22 US in borstscreening lage specificiteit risico op vals positieven niet verwaarloosbaar impact op mortaliteit niet bewezen grote diversiteit bij uitvoeren techniek ontbreken standaardisatie kwaliteitskontrole

23 conclusie rol van US in borstscreening op dit moment geen alternatief voor Mx blijft een komplementair onderzoek dens borstklierweefsel en fam belasting? quid leeftijds categorie Y? wetenschappelijke validatie noodzakelijk! tot nogtoe niet geleverd geen bewezen daling in mortaliteit

24 conclusie rol klinisch onderzoek in borstscreening geen rol

25 addendum rol van behandelende arts blijft essentieel opvang patiente met vragen en angsten bespreken verdere onderzoeken en werkmethode

Vergelijkbare documenten

Hoe borstkanker opsporen?

Borstkliniek Hoe borstkanker opsporen? Inhoud 1 Zelfonderzoek... 3 2 Klinisch onderzoek... 3 3 Beeldvorming... 4 3.1 Mammografie... 4 3.1.1 Het onderzoek... 4 3.1.2 Screeningsmammografie voor vrouwen tussen