GEMEENTE ROERMOND. Agendapuntno.: Portefeuille: Raadsvoorstelno. 2012/059/1 Datum 14 mei Onderwerp: Financiële kaders begroting 2013

Transcriptie

1 gemeente Roermond GEMEENTE ROERMOND Raadsvoorstelno. 2012/059/1 Datum 14 mei 2012 Agendapuntno.: Portefeuille: BM Onderwerp: Financiële kaders begroting 2013 Aan de Gemeenteraad 1 SAMENVATTING Onderliggend voorstel geeft naast de kaders voor de begroting 2013 een inzicht in de ontwikkeling van het meerjarig begrotingssaldo In het begrotingssaldo zijn alleen autonome ontwikkelingen en vervangingsinvesteringen opgenomen. Het meerjange begrotingssaldo laat het volgende beeld zien: Bedragen x Meerjarig begrotingsverloop Om aan de Europese begrotingseisen te voldoen, dient het kabinet aanvullende bezuinigingsmaatregelen te treffen. Wat de gevolgen zijn van afgesloten lenteakkoord over de bezuinigingsmaatregelen is op dit moment nog niet duidelijk. Zodra hierover meer bekend wordt zullen wij u afzonderlijk informeren. Relatie met / achterliggende stukken 0 coalitieprogramma/college-uitvoeringsprogramma/programmabegroting eerdere besluitvorming raad/beleidsdocumenten: motie/amendement, nummer: overig, namelijk Financiële consequenties 0 nee ja, ten laste van regulier budget ja, ten laste van reserve, begrotingswijziging bijgevoegd ja, begrotingswijziging bijgevoegd Risicoparagraaf 0 nee ja

2 Pagina 2 Raadsvoorstelnummer: 2012/059/1 2 TOELICHTING Financiële kaders begroting 2013 Voor u liggen de kaders voor de begroting De financiële kaders omvatten: Het financieel meerjarenperspectief, dat een prognose geeft van de begrotingssaldi van de komende vier jaar, met als vertrekpunt de huidige begroting. De (algemene) kaders van de begroting, waarin de uitgangspunten, zoals loon- en prijsindex, rente en gemeentelijke belastingen worden vastgesteld voor de samenstelling van de (meerjaren)begroting De uitkomsten van de herijking resen/es Jaariijks worden de reserves conform het bepaalde in de Financiële verordening herijkt. De risicoparagraaf, waarin de materiële risico's worden benoemd die de gemeente loopt. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van de uitgangspunten. Voorgesteld wordt de uitgangspunten meerjarenbegroting als kader te hanteren bij het opstellen van de begroting Meerjarenperspectief In september vorig jaar presenteerden wij u een sluitende begroting voor Met uitzondering van 2013 liet het meerjarig begrotingssaldo een positief resultaat zien. In onderstaande tabel geven we inzicht in de financiële situatie van de gemeente Roermond, voor zover nu bekend: Bedragen x 1.000, Saldo programmabegroting 2012 meerjarig Begrotingswijzigingen na vaststelling begroting Effecten decembercirculaire (raadsinfobrief) p.m. Meerjarig begrotingssaldo na begrotingswijzigingen Loonontwikl<eling Prijsindex Autonome ontwikkelingen Autonome investeringen (kapitaallasten) Algemene uitkering gemeentefonds p.m. p.m. p.m. p.m. Meerjarig begrotingsverloop In de geschetste ontwikkeling van het begrotingssaldo zijn de loon- en prijsontwikkeling en de autonome ontwikkelingen en vervangingsinvesteringen opgenomen. Meerjarig begrotingssaldo na begrotingswijzigingen Het meerjarig begrotingssaldo na begrotingswijzigingen is gelijk aan het, door uw raad op 10 november 2011 vastgestelde, begrotingssaldo van de begroting 2012 (raadsbesluit 2011/070/2). De begrotingswijzigingen tot en met de raadsvergadering van april 2012 zijn verwerkt in het bovenstaande overzicht. Daarnaast is rekening gehouden met de ontwikkelingen voortvloeiende uit de

3 Pagina 3 Raadsvoorstelnummer: 2012/059/1 decembercirculaire 2011 algemene uitkering Gemeentefonds. Hierover bent u geïnformeerd via een raadsinformatiebrief (2011/UIT/23621). De ontwikkeling van het gemeentefonds voor de jaarschijf 2016 laat zich lastiger voorspellen. Hierover wordt u nader geïnformeerd bij de meicirculaire. Loonontwikkeling De VNG en de bonden hebben op 20 april jl. een principeakkoord gesloten voor een nieuwe Cao gemeenten. De Cao gaat met terugwerkende kracht in per 1 juni 2011 en loopt tot 31 december De belangrijkste punten uit de Cao zijn: een loonstijging in twee stappen naar 2%, meer mobiliteit en doorgeleiding 'Van Werk Naar Werk', omzetting van alle aanstellingen naar één in algemene dienst en flexibilisering van werktijden. De effecten hiervan zijn doorgerekend in de geraamde loonontwikkeling. Maar of de cao doorgaat, blijft de vraag. In het geactualiseerde stabiliteitsprogramma, oftewel het lenteakkoord, is de nullijn voor ambtenaren afgesproken. Of die nullijn ook al van kracht wordt voor 2012 is punt van discussie. Naast de loonontwikkeling zijn ook de stijgingen van de premiepercentages ABP en premie zorgverzekeringen in de ramingen verwerkt. Voor 2013 e.v. zijn nog geen afspraken gemaakt. In de discussie rondom de bezuinigingsplannen van het huidige kabinet is onder andere gesproken over het bevriezen van lonen en uitkeringen en het invoeren van de nullijn voor ambtenaren. Na het mislukken van het zogenaamde "Catshuisoverleg" is in het lenteakkoord over de begroting voor 2013 door WD, CDA, D66, GroenLinks, Christenunie afgesproken dat voor ambtenaren gedurende twee jaar (2013/2014) de nullijn wordt gehanteerd. Desondanks wordt voor de periode 2013/ rekening houdende met mogelijke stijging van de werkgeverslasten en premies zorgverzekering, reguliere periodieke verhogingen en bevorderingen - uitgegaan van een loonkostenontwikkeling van 1,5%. In de begroting is meerjarig een begrotingspost (stelpost) opgenomen voor loonontwikkelingen. Binnen deze post is voldoende ruimte aanwezig om de effecten van de loonontwikkeling in de periode tot en met 2016 op te vangen. Prijsindex De prijsindex die wordt gehanteerd bij de algemene uitkering Gemeentefonds is gebaseerd op de index materiële overheidsconsumptie (IMOC) uit de Centraal Economisch Plan (CEP) van het Centraal Planbureau (CPB). De IMOC bedraagt 1,75% voor Deze prijsindex wordt normaliter ook in de budgetten verwerkt. Vanwege de noodzaak om verder te bezuinigen boeken we voor 2013 en verder maximaal 1% prijsaanpassing in. Dit betekent dat mocht de inflatie hoger uitpakken er een taakstelling op de budgetten komt te liggen. Deze taakstelling is voor 2013 (vooralsnog) niet doorberekend in de subsidiering van de grote gesubsidieerde instellingen. Deze hebben via het kerntakenboek al een taakstelling te verwerken. In de begroting is meerjarig een begrotingspost (stelpost) opgenomen voor prijsontwikkelingen. Deze begrotingspost is voldoende om de effecten van de prijsontwikkeling op te vangen. Autonome ontwikkelingen Omdat de financiële kadernota de kaders stelt voor de begroting 2013 zijn in het gepresenteerde begrotingssaldo alleen autonome ontwikkelingen en vervangingsinvesteringen opgenomen. De ruimte voor het initiëren van nieuw beleid, zeker in structurele zin, zal naar onze venwachting de

4 Pagina 4 Raadsvoorstelnummer: 2012/059/1 komende jaren marginaal tot niet aanwezig zijn. Een overzicht van de autonome ontwikkelingen en vervangingsinvesteringen vindt u in bijlage 2 en 3. Extra bezuinigingen Rijk Volgens berekeningen van het Centraal Planbureau loopt het begrotingstekort van de overheid volgend jaar op tot 4,6 procent. In Europees verband is afgesproken dat dit maar 3 procent mag zijn. Om aan de Europese begrotingseisen te voldoen, dient het kabinet aanvullende bezuinigingsmaatregelen te treffen. Deze maatregelen komen bovenop de 18 miljard aan bezuinigingen die al eerder overeengekomen zijn. Nadat de onderhandelingen tussen de coalitiepartijen over de bezuinigingen zijn stukgelopen, hebben de fracties van WD, CDA, D66, GroenLinks en Christenunie een akkoord gesloten over een miljardenpakket aan bezuinigingen. De voorgestelde bezuinigingsplannen moeten nog worden doorgerekend door het CPB. Ook moeten de hervormingen nog concreter worden ingevuld. Het is daarmee ook niet duidelijk wat hiervan de consequenties voor gemeenten zijn. Volgens de rekenregel van het ministerie van Financiën slaat ongeveer de helft van de bezuinigingsmaatregelen neer bij de departementen en de overige helft bij sociale zekerheid en zorg. Van het deel dat bij de departementen wordt neergelegd telt 17% door naar het gemeentefonds. Dat betekent dat voor iedere miljard dat het kabinet besluit om de daadwerkelijke uitgaven te verlagen, 85 miljoen neerkomt bij het gemeentefonds. Hiervan is ,- te herleiden naar de gemeente Roermond. Uiteraard zullen bij de bezuinigingsmaatregelen ook specifieke uitkeringen in beeld komen. De gevolgen hiervan voor de gemeente Roermond laten zich lastiger voorspellen. De meicirculaire gemeentefonds is uitgesteld tot half juni in afwachting van de nadere uitwerking van het onlangs afgesloten akkoord over rijksbezuinigingen en de gevolgen voor de decentralisaties. Zodra we de consequenties van deze circulaire hebben doorgerekend zullen wij u zo spoedig mogelijk hierover informeren. Voorgesteld wordt de begroting 2013 op te stellen op basis van de voorliggende uitgangspunten. Op basis van de actualiteit in september zal ons college komen met een bijstelling van de begroting. Vooruitlopende daarop heeft de organisatie de opdracht gekregen om de eerder aangehouden ombuigingsmaatregelen uit de kerntakendiscussie opnieuw te inventariseren en daarnaast voorstellen te doen voor nieuwe ombuigingen. EMU saldo en de Wet HOF Landelijk en op Europees niveau is de aandacht sterk gericht op het terugbrengen van het EMU-saldo. Vanwege de voortdurende crisis en de gebrekkige begrotingsdiscipline heeft de Europese Commissie recent besloten een duidelijke grens van 3% van het BBP te gaan stellen aan de nationale begrotingstekorten. Daarbij mag de overheidsschuld niet hoger zijn dan 60% van het BBP. Naast de begroting van het Rijk zijn ook de begrotingen van gemeenten, provincies en waterschappen onderdeel van de totale overheidsbegroting. Het Rijk is bezig met het wetsvoorstel Wet Houdbare Overheidsfinanciën (wet HOF). Daarin worden Europese afspraken over de beheersing van de schuldenlast en het begrotingstekort vertaald naar nationale wetgeving. De wet HOF bevat strenge regels om te waarborgen dat het begrotingstekort binnen de perken blijft. Het aandeel van gemeenten in de berekening van het begrotingstekort van 3% bedraagt 0,38%. De wet HOF wordt naar venwachting per 1 januari ingevoerd. Op dat moment zal ook meer duidelijkheid ontstaan over de exacte normen en eisen die de wet gaat stellen.

5 Pagina 5 Raadsvoorstelnummer: 2012/059/1 De wet HOF kan tot gevolg hebben dat ook gemeenten strenge regels krijgen opgelegd omtrent de bestedingen. Met name het verschil in toepassing van het kasstelsel bij het Rijk (en de berekening van het EMU-saldo) en het stelsel van baten en lasten bij decentrale overheden heeft gevolgen. Het gevolg hiervan is dat ook investeringen en het inzetten van gespaarde reserves leidt tot bestedingen die meetellen in het begrotingstekort. Door het Rijk worden aan gemeenten normen toegekend waarbinnen gemeenten mogen handelen. Overtreding van een norm kan leiden tot een boete. In de huidige opzet kan de wet HOF een enorme invloed hebben op de gemeentelijke begroting voor de komende jaren. Het gevolg van deze wet kan zijn dat geplande investeringen mogelijk geen doorgang meer kunnen hebben. Op dit moment is de wet echter nog in conceptfase. VNG, Interprovinciaal overleg (IPO) en Unie van Waterschappen (UvW) zijn kritisch over het wetsontwerp HOF. Maar het wetsontwerp is nog onvoldoende uitgewerkt voor een definitieve reactie. Wat de gevolgen zijn van de val van het kabinet voor lopende wetgevingstrajecten is op dit moment nog niet duidelijk. Herijking reserves Jaarlijks worden de reserves herijkt. De herijking van reserves maakt onderdeel uit van de herijking financiële beleidsnota's, reserves en onderhoud gebouwen. Deze wordt uw raad via een apart voorstel (raadsvoorstel 2012/052/1) aangeboden. Risicoparagraaf De Gemeente Roermond loopt een aantal risico's. In bijlage 4 worden naast een aantal algemene risico's de voornaamste specifieke en materiële risico's opgesomd. De risico's vormen een onzekerheid voor de begroting. Bijlage(n): \-vj 1. uitgangspunten meerjarenbegroting autonome ontwikkelingen begroting vervangingsinvesteringen begroting risicoparagraaf Ter inzage: