Interview 12 nr nr
|
|
- Agnes de Backer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Interview 12
2 DE BALANS VAN ALEID WOLFSEN Tussen nuance &SCHERPTE door Miek Smilde foto s Chantal Ariëns Aleid wolfsen is de vleesgeworden trias politica. Als rechter, parlementariër en straks als burgemeester van Utrecht geeft hij onze hele staatsinrichting een gezicht. Dat er zoveel juristen in het openbaar bestuur terechtkomen, is geen toeval, vindt wolfsen. Maar het moeten er niet te veel worden. een zekere multidisciplinaire vertegenwoordiging in een bestuur is van groot belang. wat mij betreft zou dat ook kunnen gelden voor de rechterlijke macht. Het verbod om in rechterlijke colleges niet-juristen zitting te laten nemen, zou wat mij betreft mogen worden opgeheven. 13
3 Zijn werkkamer in de Tweede Kamer heeft hij al verruild voor een bescheidener studeerruimte achter in de gang. Hij draagt dossiers over aan collega s, ruimt vast wat kasten op. Op 1 januari is het zover, dan is Aleid Wolfsen geen Kamerlid meer voor de PvdA, maar burgemeester van Utrecht. Na een bizar verlopen en ongeldig referendum, waarbij slechts 9,25 procent van de Utrechters een stem uitbracht, zette de gemeenteraad Wolfsen uiteindelijk op nummer één in de aanbeveling aan de minister van binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties. Eind dit jaar volgt de benoeming bij Koninklijk Besluit. HEt maken van wetten bleek veel ingewikkelder te Zijn dan ik dacht Loempiavouwer Wolfsen moet nog een beetje wennen aan zijn nieuwe rol. Als hij over de minister spreekt, denkt hij nog aan Hirsch Ballin van Justitie, niet aan Ter Horst van BZK. Terwijl zij straks een van zijn belangrijkste ministers is. Ik heb vijf jaar als justitiewoordvoerder in de kamer gezeten, dus mijn focus ligt vooral daar, verontschuldigt Wolfsen zich. Ik ben medewetgever en controleur, zo heb ik dat altijd ervaren. Nu lokt de uitvoering. Hoewel de burgemeester ook een wetgevende, en zelfs een beetje rechtsprekende taak heeft, wist je dat? De burgemeester heeft namelijk de rijks taak lagere regelgeving die in strijd is met hogere wetgeving voor te dragen voor vernietiging. Zover komt het zelden, maar het gebeurt wel eens. Medewetgever zijn, Wolfsen zegt het niet voor niets. Het was precies de reden waarom hij, na rechter in Amsterdam te zijn geweest, en vice-president van de rechtbank in Haarlem, zich vijf jaar geleden kandidaat stelde voor de Tweede Kamer. Als rechter zoek je de rechtvaardigheid in het individuele geval, legt hij uit. Dan zit je heel dicht bij mensen. Een rechter ziet hoe wetgeving functioneert, en hoe het bestuur functioneert, hij weet als geen ander hoe wetten in de praktijk uitpakken. Zelf heb ik als rechter bijvoorbeeld de uitvoering van de WAO-wetgeving meegemaakt. Daarover was fel debat geweest in de partij; Wim Kok, de toenmalige partijleider, had op het partijcongres in 1991 zelfs de vertrouwensvraag gesteld. De nieuwe wet had tot gevolg dat mensen veel minder snel in aanmerking kwamen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Op zich kon ik daar wel mee leven, maar ik zag als rechter wel hoe ontzettend onrechtvaardig dat uitpakte. Mensen werden herkeurd en kregen te horen dat ze nog steeds loempiavouwer konden worden, of bonsaiboomkweker, en dus geen uitkering meer kregen. Ik dacht aanvankelijk dat het een grap was, maar ik heb dat soort mensen voor mij gehad. Die ervaringen brachten mij er toe mij in 2002 kandidaat te stellen voor de Tweede Kamer. Noodtoestand Om campagne te kunnen voeren, nam Wolfsen onbetaald verlof op. Hij had geen zin in gedoe over de scheiding der machten, en wilde zijn rechterschap niet belasten met politieke gevoeligheid. Toen werd, vlak voor de verkiezingen, de verkiezingscampagne afgeblazen. Ik zat in Hattem in een Chinees restaurant met een wethouder te eten toen we hoorden dat Pim Fortuyn was doodgeschoten, herinnert Wolfsen zich. Ik reed terug naar Amsterdam, via de Veluwe, waar we twee nichtjes oppikten die bij ons zouden logeren. Het waren nog jonge meisjes, en om hen niet ongerust te maken, had ik onderweg de radio niet aan. Toen ik s avonds laat thuis kwam, deed ik de televisie aan en zag ik de rokende beelden van het Binnenhof. Vandalen hadden brand gesticht de parkeergarage onder het Plein. Omdat ik anderhalf uur nieuws had gemist, zag het er nog angstwekkender uit. Ik dacht: Nu wordt de noodtoestand afgekondigd. Het was een drama. Negen dagen later verloor de Partij van de Arbeid 22 zetels, en werd zij met 23 zetels de vierde partij van het land, na CDA, LPF en VVD. Op de verkiezingslijst stond Wolfsen op plaats 23. Op de eerste fractievergadering ná de verkiezingen was ik de enige nieuweling. Er zaten mensen te huilen. Ik dacht alleen maar waar ben ik in verzeild geraakt? Het was een historisch moment. Alleen Peter van Heemst (inmiddels fractievoorzitter van de PvdA in de gemeenteraad van Rotterdam, red.) durfde in die tijd nog grappen te maken. Hij was mijn coach destijds, en zei tegen mij: beleef plezier aan het Kamerwerk in zichzelf, laat je niet gek maken. Dat advies heb ik opgevolgd. Ik heb al die jaren vastgehouden aan de grens waarbinnen ik voor mijzelf nog geloofwaardig kon optreden. Natuurlijk word je als politicus minder genuanceerd dan als rechter, maar ik heb bewust geprobeerd zoveel mogelijk mijzelf te blijven. Ik heb daar met Wouter Bos ook wel eens over gesproken; hoe vind je de balans tussen nuance en scherpte? In de luwte leren Zijn rustige, genuanceerde manier van optreden legde Wolfsen geen windeieren. Alom wordt hij inmiddels geroemd als de evenwichtige parlementariër, de betrouwbare onderhandelingspartner, het door de 14
4 inhoud gedreven Kamerlid. Eigenlijk heb ik ook geluk gehad, verklaart Wolfsen zijn eigen succes. Ik kwam weliswaar op een voor de partij dramatisch moment binnen, maar dat betekende ook dat ik meteen alles mocht doen. De juridische hoek van de fractie was helemaal weggevallen, en ik kreeg dus de hele portefeuille in de schoot geworpen. Bovendien kon ik het handwerk in de luwte leren, want de partij bestond politiek op dat moment helemaal niet. Geen journalist die je wat vroeg. Daardoor heb ik de ambachtelijke kanten van het vak langzaam kunnen leren; het maken van wetten is veel ingewikkelder dan ik dacht, net als al die andere taken, zoals het krijgen van momentum in de Kamer, het agenderen van zaken, het leren samenwerken binnen de fractie en daarbuiten. Attje Kuiken, die nu veiligheid en politie doet in de fractie en waaraan ik een deel van mijn portefeuille overdraag, heeft het wat dat betreft echt veel moeilijker. Zij moet die hele kar trekken, terwijl wij ook regeren. De minister van BZK komt uit de partij, wat betekent dat elk woord op een goudschaaltje wordt gewogen. Die ballast had ik destijds niet. Moordende tbs ers Ballast of niet, Wolfsen wist in vijf jaar tijd het een en ander te bereiken. Trots is hij zelf vooral op de parlementaire onderzoekscommissie TBS die onderzoek deed naar de praktijk van de maatregel van terbeschikkingstelling en aanbevelingen deed voor verbeteringen. Directe aanleiding voor het instellen van de commissie waren de ontsnappin- 16
5 interview gen van twee tbs ers die zich beiden weer schuldig maakten aan ernstige misdrijven. Wolfsen wilde grondig laten onderzoeken hoe het zover had kunnen komen, maar vond aanvankelijk de toenmalige minister van justitie Donner op zijn weg. Donner beschouwde een parlementair onderzoek als een motie van wantrouwen, en vermoedde dat Wolfsen op zijn hoofd uit was. Dat was absoluut niet zo, ontkent Wolfsen ook nu nog. Ik was en ben een groot voorstander van het tbs-systeem, maar ik merkte dat er in de praktijk echt heel veel mis ging. Er is een aantal moorden gepleegd door tbs ers die niet terugkwamen van verlof, en die hadden met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kunnen worden voorkomen. Ik heb meegemaakt dat na de ontsnapping van een levensgevaarlijke tbs er de dienstdoende officier van justitie doodleuk alleen een telexbericht uit liet gaan, omdat dat de normale procedure was. Ik noem dat een abnormale procedure. Op zo n moment moeten toch alle alarmbellen afgaan! Dan moet toch iedereen worden gemobiliseerd. Ik was bang dat door deze incidenten het systeem op de helling zou komen, en dat mocht niet gebeuren. Een beschaafde samenleving gaat op een humane manier om met geestelijk gestoorde mensen, ook als zij gevaarlijk zijn. Alleen dan moeten ze wel binnen blijven om hen te kunnen behandelen. Andere initiatieven die Wolfsen ontplooide, gingen onder meer over de snelheid waarmee de overheid beslissingen neemt, en over het rijden onder invloed. Automobilisten die voor de tweede keer worden gepakt voor dronken rijden, raken dankzij Wolfsen en zijn VVD-collega Frans Weekers voortaan van rechtswege hun rijbewijs kwijt. Als zij goede redenen hebben het rijbewijs te behouden, moeten zij dit zelf aantonen, wat volgens Wolfsen miljoenen euro s scheelt aan onderzoek door het CBR. Een ander succes betreft de voorschotregeling voor schadevergoedingen in strafzaken. Wolfsen legt uit dat iemand die zich als slachtoffer heeft gevoegd in een strafzaak, en een schadevergoeding krijgt toegekend, nu nog afhankelijk is van wat er bij het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) aan vorderingen binnenkomt. Straks schiet het CJIB de vordering voor en betaalt het slachtoffer in één keer uit. Ik heb een keer een mevrouw gesproken die was overvallen, waarbij haar man was doodgeschoten, vertelt Wolfsen. Zij had zich gevoegd in strafzaak, maar kon alleen de begrafeniskosten vorderen, omdat haar partner was overleden en zijzelf inkomen had. Een gemeente die milieudelicten pleegt mag niet worden vervolgd, maar een individuele milieuambtenaar wel. Ik vind dat principieel onjuist De dader werd veroordeeld tot een schadevergoeding van of zo, en zij kreeg daarna elke maand keurig 60 van het CJIB. Maand in, maand uit. Dat is toch idioot. De staat als verdachte De voorbeelden die Wolfsen noemt, zijn praktische aanpassingen van bestaande wetgeving of een betere uitvoeringspraktijk. Zaken die voor individuele burgers van groot belang kunnen zijn. Principiëler van aard is zijn voorstel om overheidsorganen strafrechtelijk aansprakelijk te kunnen stellen. Maar of dat voorstel het haalt, is nog maar de vraag. De strafrechtelijke aansprakelijkheid van de staat is een gevoelig onderwerp, dat al jaren de politieke gemoederen bezighoudt. Donner was als minister van justitie fel tegen, omdat hij principieel vindt dat de staat nooit verdachte mag zijn. De huidige minister Hirsch Ballin lijkt daar anders over te denken. Nu is het zo dat individuele ambtenaren die strafrechtelijke feiten plegen wel kunnen worden vervolgd, maar de overheid zelf niet, legt Wolfsen uit. Dat betekent dat een gemeente die milieudelicten pleegt en daar gaat het meestal om niet mag worden vervolgd, maar een individuele milieuambtenaar wel. Ik vind dát principieel onjuist. Als een burger iets niet mag, mag de overheid het ook niet. Om die reden bereidt Wolfsen, samen met twee andere Kamerleden, een nieuwe initiatiefwet voor die naar alle waarschijnlijkheid nog net voor zijn vertrek wordt ingediend. Als die wet zou worden aangenomen, zou dat een kleine revolutie betekenen, vindt Wolfsen. In concreto zou het betekenen dat een gemeente die zich schuldig heeft gemaakt aan bijvoorbeeld het storten van vervuilde grond een reparatoire sanctie zou kunnen krijgen. Gewoon betalen en de boel weer in de oorspronkelijke toestand brengen. Dat vind ik een belangrijk signaal. Opmerkelijk is ook het idee om rechterlijke colleges open te stellen voor niet-juristen. Wolfsen ziet daarin een goede mogelijkheid om de rechtspraak kwalitatief te verbeteren, én begrijpelijker te maken. Ik zie niet in waarom experts op bepaalde gebieden niet bij de rechtspraak zelf betrokken zouden kunnen worden, zegt hij. Het zou ingewikkelde discussies over de waarde van deskundigenverklaringen kunnen voorkomen, en de kwaliteit van de rechtspraak als geheel ten goede komen. Vooralsnog beperken zijn ideeën zich tot de Raad van State waar ook niet-juristen zijn belast met een rechtsprekende taak. De minister 17
6 interview wil daaraan een einde maken, maar Wolfsen heeft, samen met zijn VVD-collega Laetitia Griffith, een amendement ingediend om dat te voorkomen. Wolfsen: De minister wil niet dat niet-juristen nog zitting kunnen hebben in de Raad van State. Ik ben daar tegen. Ik zou het zelfs heel mooi vinden als het verbod om in een rechterlijk college ook niet-juristen zitting te laten nemen, zou worden opgeheven. Ik heb in Amsterdam in de economische kamer gezeten en daar hadden we behoefte aan een econoom. Klassieke juristen zeggen dat je zo n expert kunt horen op de zitting, als deskundige. Maar dan moet je als rechter een dergelijk verhaal wel kunnen begrijpen en kunnen waarderen. Verschillende strafzaken zoals de Schiedammer parkmoord en de zaak van Lucia de B. hebben bewezen dat het soms lastig is deskundigen echt te begrijpen. Ook omdat deskundigen het soms niet met elkaar eens zijn. Ik ben ervan overtuigd dat het invoelingsvermogen van een rechterlijk college groter wordt als de aanwezige kennis in zo n college zelf gevarieerder is. Laat er maar een DNA-expert zitten in de meervoudige strafkamer. Bij tbs-zaken in appèl zitten er ook een psychiater en een psycholoog bij, in de pachtkamer zitten ook specialisten. De tendens is om dergelijke externe expertise uit de rechterlijke colleges te drukken, en dat vind ik onjuist. In mijn idee moet een college kunnen bestaan uit twee juristen en een niet-jurist. Een niet-jurist mag geen voorzitter zijn, hij Aleid Wolfsen Aleid Wolfsen (1960) studeerde rechten in Groningen. Na zijn afstuderen was hij griffier bij de rechtbank in Zwolle en hoofd van de afdeling juridische zaken en beleid op het ministerie van justitie. In 1998 werd hij rechter in Amsterdam en in 2001 vice-president van de Haarlemse rechtbank. Op 23 mei 2002 werd Wolfsen Tweede-Kamerlid voor de Partij van de Arbeid, waar hij zich vooral met justitie-onderwerpen bezighield. Begin januari 2008 wordt hij geïnstalleerd als burgemeester van Utrecht. mag ook niet alleen zitten, maar hij kan wel plaats hebben in een meervoudige kamer. En dat zou ook als plaatsvervanger kunnen, wat mij betreft. Intellectueel eigendom en letselschade zijn typisch zaken waarin experts de rechterlijke macht zouden kunnen versterken. Sommige bouwbedrijven gaan tegenwoordig liever een arbitrage aan, waarin een jurist voorzitter is met twee niet-juristen erbij, omdat arbiters beter zouden begrijpen wat er leeft in de bouw. Dat vind ik echt gemiste kansen voor de Nederlandse rechtspraak. Leken als rechters ziet Wolfsen niet zitten. Hij is dan ook een erkend tegenstander van juryrechtspraak. Rechtspreken is en blijft een vak apart, dat moet je niet aan Jan en alleman overlaten. Maar goed opgeleide, getrainde experts zouden wel kunnen helpen de begrijpelijkheid van de rechtspraak te vergroten. Gewoon, door op te letten dat er niet te veel jargon wordt gebruikt. En dat is waar burgers op zitten te wachten. Ze hoeven helemaal niet zelf te oordelen. Maar ze willen het wel begrijpen. Onverwachte rampen Het is precies dat begrip dat Wolfsen de komende jaren als burgervader wil kweken onder de bevolking van de stad Utrecht. Bang voor grootstedelijke rellen zoals in de wijk Ondiep is hij niet, hoewel het hem moeilijk lijkt om te gaan met onverwachte rampen. Als rechter, als parlementariër en als bestuurder wil je iets doen. Daarom dien je een publiek belang. Maar soms ís er niets te doen. Als er in jouw stad iets gebeurt, moet je naar de mensen toe. Direct. Er zijn. Soms kun je niets meer doen dan dat. Dat lijkt me het zwaarst als burgemeester. Dat je soms alleen maar kunt luisteren. 19
WAAROM DIT BOEKJE? VERBODEN
WAAROM DIT BOEKJE? Dit boekje gaat over seksuele intimidatie op het werk. Je hebt te maken met seksuele intimidatie als een collega je steeds aanraakt. Of steeds grapjes maakt over seks. Terwijl je dat
Nadere informatieSpeech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014
Speech Voorzitter bij het afscheid van Jan de Wit op 1 april 2014 Geachte heer de Wit, beste Jan, Een paar weken geleden kwam je mijn kamer in lopen met een mooie bos bloemen. Voor mij! Je kwam me vertellen
Nadere informatieSpeech Gerbrandy-debat
Speech Gerbrandy-debat Goedemiddag allemaal, Woorden doen ertoe. Vandaag en toen. De woorden van premier Gerbrandy hebben een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis. Via de radio sprak
Nadere informatieEr was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.
Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.
Nadere informatieSamenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat
Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat Samenvatting door een scholier 1047 woorden 16 maart 2008 5,7 7 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Democratie en rechtstaat Hoofdstuk
Nadere informatieEmbargo tot 18 okt. 2012, 12.30 uur
Embargo tot 18 okt. 2012, 12.30 uur Toespraak van de Nationaal rapporteur mensenhandel en seksueel geweld tegen kinderen mr. Corinne Dettmeijer-Vermeulen Ter gelegenheid van de aanbieding van het rapport
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Leren & Werken
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Leren & Werken Steeds opnieuw raak ik mijn baan kwijt. Waar ligt dat nou aan? Welke vervolgopleiding zou iets voor mij zijn? Is er voor mij extra ondersteuning
Nadere informatieHoe beleven leerlingen de rechtsstaat? Workshop: rechtsstaat in de les; leerlingen activeren
Hoe beleven leerlingen de rechtsstaat? Workshop: rechtsstaat in de les; leerlingen activeren Rollenspel Befje op Befje af Hoger Lager Dilemma s Hoe lossen we dit op? Opgepakt, wat dan? Rechtenteller Landenspel
Nadere informatieDE RECHTERS ZIJN GESCHEIDEN
DE RECHTERS ZIJN GESCHEIDEN www.rechtvoorjou.nl Hoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat? Maak de volgende oefeningen met behulp van de informatie op de website. Naam Leerling: Klas:. 3.0 a.
Nadere informatieVerklarende woordenlijst
Bijlage 4 Verklarende woordenlijst Ambtenaar persoon die een baan heeft bij de overheid Amendement de Tweede Kamer wil iets aan een voorstel voor een wet veranderen B en W de burgemeester en de wethouders
Nadere informatieSmoesjes. TipsforTrouble HOME TROUBLE MEER WETEN < > EXTRA PITTIG
geef haar gelijk dat zij het zwaar heeft en dat de crechemedewerkers zodat ze alles op tijd af kan krijgen. Collega zal in de slachtofferrol terecht komen en wellicht in tranen uitbarsten. voel dat ik
Nadere informatiePolderen voor beginners
Jongerenkamer Polderen voor beginners Voorwoord De Tweede Kamer is het hart van de Nederlandse democratie. De 150 gekozen Kamerleden gaan met elkaar en de regering in debat over de toekomst van Nederland.
Nadere informatieDe geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS
IK HEB EEN SCHANDELIJK HOOG IQ. Ik lees kranten in zeven talen. Ik heb vroeger veel in het buitenland gezeten. De actualiteit houd ik met hartstocht bij, maar naar de televisie kijk ik niet en naar de
Nadere informatieHoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat?
Scheiding der machten De rechters zijn gescheiden www.rechtvoorjou.nl Hoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat? Maak de volgende oefeningen met behulp van de informatie op de website*. Naam Leerling:...Klas:...
Nadere informatieInhoud. Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12
Inhoud Inleiding... 4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van de rechten... 6 Hoofdstuk 2 De belangrijkste rechten...12 Onderwerp 1 Gelijkheid...13 De rechten van Tim... 14 Onderwerp 2 Toegankelijkheid...17 De rechten
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieSTOP ELECTRONISCHEWAPENS STOP GROEPSTALKING
Openbaar Ministerie Parket-Generaal T.a.v. De directie Postbus 20305 2500 EH Den Haag Datum: 10 oktober 2011 Betreft: Onvolkomenheden in de bewijsvoering van het Openbaar Ministerie naar de geestelijke
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieHandboek Politiek. Derde Kamer der Staten-Generaal
Handboek Politiek Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren over
Nadere informatieEen land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps
Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan
Nadere informatieGESCHIEDENIS SO3 TV
GESCHIEDENIS SO3 TV 2 2014-2015 Dit schoolexamen bestaat uit 42 vragen. Bij meerkeuze vragen antwoorden met hoofdletter schrijven. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld
Nadere informatieU hebt een schadevergoeding toegewezen gekregen
Regelingen en voorzieningen CODE 6.5.3.7 U hebt een schadevergoeding toegewezen gekregen bronnen www.cjib.nl, januari 2011 Openbaar Ministerie, brochure: Hoe krijg ik mijn schade vergoed? januari 2011
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatieEen wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is.
Een wat strenge stem, hij wil graag officiëler klinken dan hij in wezen is. Goedendag! Als ik even de aandacht mag, ja! Dank u. Dan geef ik nu het woord aan mezelf. Als ik mij eerst eens even mag introduceren.
Nadere informatieIk besloot te verder te gaan en de zeven stappen naar het geluk eerst helemaal af te maken. We hadden al:
Niet meer overgeven Vaak is de eerste zin die de klant uitspreekt een aanwijzing voor de hulpvraag. Paula zat nog maar net toen ze zei: ik ben bang om over te geven. Voor deze angst is een mooie naam:
Nadere informatieProeftoets E2 havo
Proeftoets E2 havo 5 2016 1. Een verdachte kan te maken krijgen met een aantal personen en instanties. Wat is de juiste volgorde? A. 1. de politie 2. de rechter 3. de officier van justitie. B. 1. de officier
Nadere informatieEen van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.
Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt
Nadere informatieManagement samenvatting
Management samenvatting Achtergrond, doelstelling en aanpak Op 1 januari 2014 is de Wet conservatoir beslag ten behoeve van het slachtoffer (hierna: conservatoir beslag) 1 in werking getreden. Doel van
Nadere informatieSoms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.
Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer 2 vmbo gl/tl 2003 - I
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. POLITIEK 1p 1 Welk orgaan behoort niet tot de overheid? A de Provinciale Staten B de vakcentrale FNV C het college van burgemeester
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieGeelzucht. Toen pakte een vrouw mijn arm. Ze nam me mee naar de binnenplaats van het huis. Naast de deur van de binnenplaats was een kraan.
Geelzucht Toen ik 15 was, kreeg ik geelzucht. De ziekte begon in de herfst en duurde tot het voorjaar. Ik voelde me eerst steeds ellendiger worden. Maar in januari ging het beter. Mijn moeder zette een
Nadere informatiehttp://toelatingsexamen.110mb.com
Arts-patiëntgesprek Dit onderdeel bestaat uit meerkeuzevragen met 4 antwoordmogelijkheden, waarvan je er meestal al meteen 2 kan elimineren omdat ze te extreem zijn. Je moet eigenlijk op je gevoel afgaan
Nadere informatieWelke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood?
Jozefs broers bij de onderkoning. Welke opdracht gaf Jakob aan zijn zonen vanwege de hongersnood? Genesis 42:1-2 1 Toen Jakob zag dat er koren in Egypte was, zei Jakob tegen zijn zonen: Waarom kijken jullie
Nadere informatieTen slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!
inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt
Nadere informatieInstructie Machtenscheidingsquiz
Instructie Machtenscheidingsquiz Korte omschrijving werkvorm De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen en blufvragen. Bij kennisvragen kiest elk
Nadere informatieU in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren
Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.
Nadere informatieQ&A s Levenslange gevangenisstraf (vragen en antwoorden)
Q&A s Levenslange gevangenisstraf (vragen en antwoorden) 1. Hoeveel levenslanggestraften zijn er nu in NL? Op dit moment zijn er 33 mensen onherroepelijk veroordeeld tot levenslang. Dat betekent dat zij
Nadere informatieHans van der Beek. over schrijven en alles
Hans van der Beek over schrijven en alles Hijschrijftcolumns,boekenennogveelmeer, behoorttotde KunstenMedia redactievanhet Parool,isvadervantweejongensenisbezigte halveren.juist,afvallen.hansvanderbeekschrijft.
Nadere informatieMeld. seksueel misbruik. aan de commissie-samson
Meld seksueel misbruik aan de commissie-samson Help ons Mijn naam is Rieke Samson en ik wil je vragen om ons te helpen bij het onderzoek naar seksueel misbruik van kinderen en jongeren. Zelf ben ik voorzitter
Nadere informatie02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar)
BELLA (II) 02-01-2006-28-04-2014 (8 jaar) In 2007 kwam je voor het eerst lessen op onze hondenschool. Je had als pup eerder getraind op een andere school maar moest daar stoppen vanwege ED operaties aan
Nadere informatieHenk Oostdam is fiscaal adviseur bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand
Henk Oostdam is fiscaal bij zijn eigen praktijk Tax Consult Network en is de vertrouwenspersoon van Tim Coronel en Peter Ouwehand 30 RBA_Fiscale Opleidingen 2015-2016 30 mijn Henk Oostdam We kijken samen
Nadere informatieMANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN
Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieLeven in veiligheid. Artikel 1, Vluchtelingenverdrag van Genève, 1951
Leven in veiligheid Niemand laat zonder reden zijn familie, vrienden en bezittingen achter. Vluchtelingen kunnen niet anders. De situatie in hun eigen land is te gevaarlijk om er te blijven. Ze vluchten
Nadere informatieKinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar
Kinderverhoor Je ouders gaan uit elkaar Als je ouders uit elkaar gaan is dat heel ingrijpend. Vaak verandert er nogal wat in je leven. Een rechter wil hierover met je praten tijdens een kinderverhoor.
Nadere informatieVoegen in het strafproces
Voegen in het strafproces Voegen in het strafproces april 2011 U bent slachtoffer geworden van een misdrijf of overtreding en u heeft daarbij schade geleden. Eén van de mogelijkheden om uw schade vergoed
Nadere informatieJohannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl. (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente,
Johannes 20, 1-18 20 april Pasen 2014 Wehl (ds. A. Oude Kotte-de Boon) Thema: 'Het verhaal van Maria van Magdala ' Gemeente, We zijn er doorheen gegaan, Veertig dagen en nachten, Tijd van voorbereiding...
Nadere informatieJa hoor. Dan moet je rechtdoor. Bij de moet je naar rechts en daarna de links. Het postkantoor is aan rechterhand.
Thema 5 Woonomgeving Oefening 2 Situatie 1 Pardon meneer, mag ik iets vragen? Jazeker, wat kan ik voor doen? Weet u het postkantoor is? Ja hoor. Dan moet je rechtdoor. Bij de moet je naar rechts en daarna
Nadere informatieJan de Laat OVERSTAG
Jan de Laat VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van teksten
Nadere informatieInhoud. Aan jou de keuze 7. Niet alleen maar een boek 187. Auteurs 191. Dankwoord 197
Inhoud Aan jou de keuze 7 D/2012/45/239 - isbn 978 94 014 0183 8 - nur 248 Tweede druk Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak, s-hertogenbosch Illustraties omslag en binnenwerk: Marcel Jurriëns,
Nadere informatieSuccesverhaal. over pesten op het werk
Supermarktmedewerkster Fenny gaat met plezier naar haar werk. Dat is zeer opmerkelijk als je bedenkt dat ze lange tijd werd gepest. Op het dieptepunt hoopte ze zelfs dat haar onderweg naar de supermarkt
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieAan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt
Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief
Nadere informatiede aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.
Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.
Nadere informatieWie bestuurt de gemeente?
Wie bestuurt de gemeente? De gemeente iedereen heeft er op een of andere manier mee te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw huishoudelijk afval wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden
Nadere informatieEindexamen maatschappijleer
Opgave 3 Criminaliteit in Nederland tekst 1 2 30 3 40 4 In Nederland worden per jaar zo n vijf en een half miljoen misdrijven gepleegd. Ruim anderhalf miljoen daarvan komt ter kennis van de politie. Uiteindelijk
Nadere informatieO, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.
Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan
Nadere informatieNetje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!
Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring
Nadere informatieV Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013. Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf
V Vergadering van de Eerste Kamer op dinsdag 5 maart 2013 Toespraak van de Voorzitter van de Eerste Kamer, Mr. G.J. de Graaf Herdenking Dr. P.H. (Pieter) Kooijmans (1933-2013) Op 13 februari jongstleden
Nadere informatieALLES DUBBEL. Survivalgids. voor startende tweelingmama s. Denise Hilhorst
Voorproefje ALLES DUBBEL Survivalgids voor startende tweelingmama s Denise Hilhorst Inhoud Dubbel van start 7 Dubbel ervaren 8 Dubbel zwanger 10 Dubbel voorbereiden 19 Dubbel bevallen 25 Dubbel voeden
Nadere informatieVragenlijst Depressie
Vragenlijst Depressie Deze vragenlijst bestaat uit een aantal uitspraken die in groepen bij elkaar staan (A t/m U). Lees iedere groep aandachtig door. Kies dan bij elke groep die uitspraak die het best
Nadere informatieLuisteren: muziek (B2 nr. 3)
OPDRACHTEN LUISTEREN: MUZIEK www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U
Nadere informatieKijktip: Nieuwsuur in de klas
Kijktip: Nieuwsuur in de klas Korte omschrijving werkvorm De leerlingen leren over de gemeentepolitiek aan de hand van korte clips van Nieuwsuur in de Klas. Leerdoel De leerlingen leren over belangrijke
Nadere informatieEr zijn mensen nodig met nieuwe fantasie
Er zijn mensen nodig met nieuwe fantasie Ervaringen, belevenissen, vragen in woorden gevangen om die woorden weer vrij te laten in nieuwe ervaringen, belevenissen, vragen. Marcel Zagers www.meerstemmig.nl
Nadere informatie5.4. Boekverslag door B woorden 2 juni keer beoordeeld. Maatschappijleer. Inhoudsopgave
Boekverslag door B. 1102 woorden 2 juni 2003 5.4 32 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inhoudsopgave - Inleiding - Samenvatting verkiezingsstrijd - Artikelen - Bronvermelding Inleiding Verkiezingen We
Nadere informatieSociaal Makelen voor Krachtige Wijken Samenvatting van de rapportage tussentijdse evaluatie sociaal makelaarschap augustus 2013 december 2014
Sociaal Makelen voor Krachtige Wijken Samenvatting van de rapportage tussentijdse evaluatie sociaal makelaarschap augustus 2013 december 2014 Uitgevoerd door Onderzoeksnetwerk Sociaal Domein Utrecht Initiatieven
Nadere informatieDierenvrienden? door Nellie de Kok. Samenvatting
Dierenvrienden? door Nellie de Kok Samenvatting De hond is de baas in het huis, totdat er een kat bijkomt. Ze proberen allebei om bij de bazin in een goed blaadje te komen. De kat krijgt het voor elkaar
Nadere informatieVIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN
E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen
Nadere informatieHandboek Politiek deel 2
Handboek Politiek deel 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren
Nadere informatie0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1
Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht
Nadere informatieDe draad weer oppakken
De draad weer oppakken na een ingrijpende gebeurtenis 0900-0101 (lokaal tarief) Slachtofferhulp N e d e r l a n d Een ingrijpende gebeurtenis, zoals een misdrijf of verkeersongeluk, zet uw leven in meer
Nadere informatie!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!
Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje
Nadere informatieTineke Boudewijns VERSTAG
Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen
Nadere informatieVerhaal: Jozef en Maria
Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele
Nadere informatieSpreekbeurt Dag. Oglaya Doua
Spreekbeurt Dag Oglaya Doua Ik werd wakker voordat m n wekker afging. Het was de dag van mijn spreekbeurt. Met m n ogen wijd open lag ik in bed, mezelf afvragend waarom ik in hemelsnaam bananen als onderwerp
Nadere informatieHuiselijk geweld tussen zussen
Huiselijk geweld tussen zussen Motiverende gespreksvoering: Casus huiselijk geweld tussen zussen Door drs. Sergio van der Pluijm Een tijd terug had ik een jonge vrouw (18) van allochtone afkomst in begeleiding
Nadere informatieDie nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.
Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatie2011D56821 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG
20D5682 INBRENG VERSLAG VAN EEN SCHRIFTELIJK OVERLEG Binnen de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben enkele fracties de behoefte om vragen en opmerkingen voor te leggen over het
Nadere informatieNamens Max: Tops: Tips: soms had je een beetje een houding van dat komt wel, probeer volgend project daar op te letten.
360 graden feedback Hieronder wordt door ieder groepslid een feedback gegeven op al zijn groepsgenoten. Zo kan iedereen zijn mening geven op de werkhouding van de betreffende persoon. Feedback van de groep
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieHij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te
Hij had dezelfde soort helm op als in het beeld vooraf...2 Mijn vader was verbaasd dat ik alles wist...3 Ik zat recht overeind in mijn bed te kijken...4 De mensenmenigte opende zich in het midden...5 Toen
Nadere informatieMet gegrauw en gesnauw bereik je niks
81 Weike Medendorp, PvdA Met gegrauw en gesnauw bereik je niks Ik denk dat we een aantal resultaten hebben bereikt waar we trots op mogen zijn. Neem bijvoorbeeld het plan van transformatie voor de Enci,
Nadere informatieVlinder en Neushoorn
Vlinder en Neushoorn Hoi, zei Vlinder. Hoi, zei Neushoorn, hoewel hij meestal niets zei. Maar hij was in een goede bui. Vlinder streek neer op de hoorn van Neushoorn en leek erg zenuwachtig. Hoi! zei Vlinder
Nadere informatieOok zo toe aan een oplossing?
Ook zo toe aan een oplossing? Zit het jou ook niet lekker: die verjaringsdossiers op je bureau? Of ben je in een vervelend conflict verzeild geraakt over grond? Wil je op een snelle en goedkope manier
Nadere informatieOm mee te beginnen: boekfragment en opdrachten
Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.
Nadere informatieVerdieping: DNA alleen onvoldoende bewijs
Verdieping: DNA alleen onvoldoende bewijs Korte omschrijving werkvorm: De leerlingen luisteren naar een radiofragment van Goedemorgen Nederland en lezen een tekst uit dagblad Trouw over de bewijsvoering
Nadere informatieWIE BESTUURT DE GEMEENTE?
WIE BESTUURT DE GEMEENTE? De gemeente dichtbij Dagelijks heeft u met de gemeente te maken. Zo zorgt de gemeente ervoor dat uw vuilnis wordt opgehaald en dat er wegen en fietspaden worden aangelegd. Bij
Nadere informatieKnallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen?
Knallen met je vrienden! Leuk, maar ook voor anderen? Vooraf Oud en nieuw is leuk en gezellig: oliebollen eten, spelletjes doen, televisie kijken, met zijn allen aftellen tot twaalf uur en vuurwerk afsteken.
Nadere informatieHet is goed om het grote belang van die rol hier te midden van u, de gemeenteraadsleden, nog maar eens te onderstrepen.
Toespraak van Commissaris van de Koning Ank Bijleveld-Schouten bij de eedaflegging en installatie van mevrouw Ellen Nauta-van Moorsel als burgemeester van Hof van Twente op woensdag 15 mei 2013 Burgemeester
Nadere informatieA. God, wij bidden U voor alle mensen die onzeker zijn over zichzelf: dat zij het vertrouwen in zichzelf hervinden.
Bidden met jongeren Voorbede Ben je teleurgesteld in het leven? Ben je gekwetst door anderen? Draag je vervelende herinneringen met je mee? A. God, wij bidden U voor alle mensen die hun leven graag anders
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieHoE krijg Ik mijn ScHADE vergoed?
Hoe krijg ik mijn schade vergoed? De schadevergoedingsmaatregel Heeft u als gevolg van een misdrijf schade geleden, dan is het strafproces een manier om uw schade vergoed te krijgen. Als de rechter vindt
Nadere informatieProbleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.
ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,
Nadere informatie