Procedure re-integratie langdurig zieken: stapsgewijs overzicht van reintegratietraject

Transcriptie

1 Procedure re-integratie langdurig zieken: stapsgewijs overzicht van reintegratietraject Voorgeschiedenis De statistieken van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering liegen er niet om: het aantal langdurig zieken neemt ongezien toe. Eind 2015 was er sprake van langdurig zieken, een stijging met maar liefst 64% tegenover Hoog tijd dus voor de wetgever om in actie te schieten en een overzichtelijke procedure uit te schrijven. Het doel van de nieuwe procedure is duidelijk: het reintegratietraject beoogt de re-integratie te bevorderen van de werknemer die het overeengekomen werk niet kan uitoefenen door tijdelijk of definitief aangepast of ander werk te voorzien. In dit artikel krijgt u een stapsgewijs overzicht van de nieuwe re-integratieprocedure voor langdurig zieken binnen een onderneming. Verder gaan we ook dieper in op de beëindiging omwille van overmacht. Overzicht verschillende stappen procedure re-integratietraject Opstart van procedure re-integratietraject Re-integratiebeoordeling door preventieadviseur- arbeidsgeneesheer Werkgever stelt re-integratieplan op 4. Einde procedure re-integratietraject

2 1. Opstart van procedure reintegratietraject De procedure wordt opgestart door een re-integratieverzoek op initiatief van: De werknemer (of diens behandelend geneesheer indien de werknemer zijn toestemming hiertoe geeft) De adviserend geneesheer van het ziekenfonds Of de werkgever De werkgever kan wel pas initiatief nemen na een onafgebroken periode van 4 maanden arbeidsongeschiktheid of nadat hij een attest van de behandelende geneesheer van de werknemer heeft ontvangen waaruit de definitieve ongeschiktheid blijkt Dit re-integratieverzoek wordt gericht aan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer, die na ontvangst ervan meteen alle andere partijen verwittigt. Daarbovenop is het ook belangrijk te melden dat de procedure kan opgestart worden vanaf 1 januari Hier is één uitzondering op: werkgevers kunnen het re-integratietraject pas vanaf 1 januari 2018 opstarten voor arbeidsongeschiktheden die voor 1 januari 2016 zijn aangevat. 2. Re-integratiebeoordeling door preventieadviseur-arbeidsgeneesheer Onderzoek en overleg De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer zal zo snel mogelijk na ontvangst van het verzoek de betrokken werknemer uitnodigen om hem te onderzoeken en een re-integratiebeoordeling te vellen. Hij zal onderzoeken of de werknemer zijn arbeidstaak, mits eventuele aanpassing van de werkpost, al dan niet op termijn kan hervatten. Er wordt hierbij rekening gehouden met de capaciteiten van de werknemer en de arbeidsomgeving. Om tot

3 zijn besluit te komen, kan de preventieadviseurarbeidsgeneesheer ook overleg plegen met andere actoren zoals de behandelend geneesheer van de werknemer of de wellbeing officer van de onderneming. Re-integratiebeoordeling beslissing Op basis van zijn onderzoek neemt de preventieadviseurarbeidsgeneesheer zijn re-integratiebeoordeling. Hij neemt deze beslissing op in een formulier dat wordt verstuurd naar de werkgever en de werknemer en zal dit ook toevoegen aan het gezondheidsdossier van de werknemer. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer dient een beslissing te nemen binnen de 40 werkdagen na ontvangst van het reintegratieverzoek. Er zijn 5 beslissingsmogelijkheden: 1. Traject A: werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt en in staat om tijdelijk aangepast of ander werk te verrichten De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer beslist: dat de werknemer op termijn het overeengekomen werk kan hervatten en dat de werknemer ondertussen ander of aangepast werk kan verrichten. Hij kan modaliteiten vastleggen van het aangepaste werk en eventueel de aanpassingen aan de werkpost bepalen. De werkgever zal in dit geval een re-integratieplan moeten opstellen. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer herbekijkt op een later tijdstip het re-integratietraject.

4 2. Traject B: werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt maar niet in staat om tijdelijk aangepast of ander werk te verrichten De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer beslist: dat de werknemer op termijn het overeengekomen werk kan hervatten maar dat de werknemer ondertussen geen ander of aangepast werk kan verrichten De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer herbekijkt op een later tijdstip het re-integratietraject. 3. Traject C: werknemer is definitief arbeidsongeschikt maar wel in staat om aangepast of ander werk uit te voeren De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer beslist: Dat de werknemer definitief ongeschikt is voor het overeengekomen werk Maar wel in staat om nog ander of aangepast werk te verrichten bij de werkgever Hij kan modaliteiten vastleggen van het aangepaste werk en eventueel de aanpassingen aan de werkpost bepalen. De werknemer kan eventueel in beroep gaan tegen deze beslissing (bespreking hiervan volgt verder) Als de werknemer gelijk krijgt in beroep: ander traject is van toepassing en moet gevolgd worden Als de werknemer geen beroep instelt of zijn gelijk niet haalt in beroep: de werkgever zal een re-integratieplan moeten opstellen

5 4. Traject D: werknemer is definitief arbeidsongeschikt en niet in staat om aangepast of ander werk uit te voeren De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer beslist: Dat de werknemer definitief ongeschikt is voor het overeengekomen werk en niet in staat is om nog ander of aangepast werk te verrichten bij de werkgever De werknemer kan eventueel in beroep gaan tegen deze beslissing (bespreking hiervan volgt verder) Als de werknemer gelijk krijgt in beroep: ander traject is van toepassing en moet gevolgd worden Als de werknemer geen beroep instelt of zijn gelijk niet haalt in beroep: dan is het reintegratietraject beëindigd en kan de werkgever overgaan tot beëindiging wegens medische overmacht (bespreking volgt hierna in het hoofdstuk 4. Einde re-integratietraject ) 5. Traject E: re-integratietraject is niet aangewezen De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer kan ook beslissen dat het om medische redenen nog niet opportuun is om het reintegratietraject op te starten. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de werknemer op korte termijn nog operaties of medische behandelingen moet ondergaan. Deze beslissing kan enkel genomen worden indien de procedure is opgestart op verzoek van de werknemer of de werkgever. De preventieadviseur-arbeidsgeneesheer herbekijkt zijn

6 beslissing om de 2 maanden en zal in een later stadium de re-integratieprocedure opnieuw verderzetten Beroep werknemer tegen re-integratiebeoordeling De werknemer heeft eenmalig de mogelijkheid om binnen de 7 werkdagen beroep in te stellen tegen een beslissing van definitieve ongeschiktheid (traject C of traject D). Dit kan de werknemer doen door een aangetekend schrijven te sturen naar de bevoegde geneesheer sociaal inspecteur. De werknemer moet eveneens de werkgever op de hoogte brengen zodat de werkgever weet dat hij nog niet moet beginnen aan de opmaak van een re-integratieplan. De geneesheer sociaal inspecteur zal de preventieadviseurarbeidsgeneesheer en de behandelende geneesheer oproepen om overleg te plegen. Bij dit overleg zullen de artsen alle stukken meebrengen die nuttig kunnen zijn bij de beoordeling van de gezondheidstoestand. Na het overleg nemen zij bij meerderheid van stemmen een beslissing. Als één van de betrokken artsen niet opdaagt, neemt de geneesheer sociaal inspecteur zelf de beslissing. Deze beslissing moet ten laatste worden genomen binnen een termijn van 31 werkdagen na ontvangst van het beroep en wordt opgenomen in het gezondheidsdossier van de werknemer. De geneesheer sociaal inspecteur zal het resultaat onmiddellijk meedelen aan de werkgever en werknemer. 3. Werkgever stelt een re-integratieplan op De werkgever zal een re-integratieplan opstellen wanneer hij een re-integratiebeoordeling ontvangt met de melding dat er een aangepast of ander werk wordt voorgesteld (traject A of traject C). In geval van definitieve arbeidsongeschiktheid (traject C) is het aangewezen om de afloop van de beroepstermijn of, indien beroep ingesteld werd, het resultaat

7 van de eventuele beroepsprocedure af te wachten. Het re-integratieplan wordt opgesteld in overleg met de werknemer en de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer. Eventueel kan er een beroep worden gedaan op andere nuttige personen zoals de HR-verantwoordelijke, de wellbeing officer en de verantwoordelijke voor vorming en opleiding. De werkgever moet een beslissing nemen binnen volgende maximumtermijnen: 55 werkdagen na ontvangst van re-integratiebeoordeling in het geval van traject A (werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt en in staat om tijdelijk aangepast of ander werk te verrichten) 12 maanden na ontvangst van re-integratiebeoordeling in het geval van traject C (werknemer is definitief arbeidsongeschikt maar wel in staat om aangepast of ander werk uit te voeren) De werkgever beschikt uiteindelijk over 2 mogelijkheden: Werkgever beslist om een re-integratieplan op te stellen Indien de werkgever van mening is dat er een aangepast of ander werk mogelijk is, stelt hij een re-integratieplan op. Het re-integratieplan bevat één of meerdere van volgende maatregelen: Omschrijving van redelijke aanpassingen van de werkpost (bv. plaats van tewerkstelling toegankelijk maken voor rolstoelgebruikers) Omschrijving van aangepast werk (bv. deeltijds werken in plaats van voltijds werken) Omschrijving van ander werk (bv. andere functie binnen de onderneming) Aard van voorgestelde opleiding of vorming met als doel competenties te verwerven die de werknemer nodig heeft

8 om een aangepast of ander werk uit te voeren Geldigheidsduur re-integratieplan De werkgever bezorgt het re-integratieplan binnen de hierboven vernoemde maximumtermijnen aan de werknemer. De werknemer heeft 5 werkdagen na het ontvangen van het reintegratieplan om het plan te bekijken en er al dan niet mee in te stemmen. Als de werknemer akkoord gaat met het re-integratieplan, dient hij het te ondertekenen. Het is in dit geval aangewezen om een bijlage aan de arbeidsovereenkomst op te stellen. Indien de werknemer niet akkoord gaat met het reintegratieplan, dan moet hij de redenen hiervan vermelden in het plan. In dat geval kan de arbeidsovereenkomst worden beëindigd wegens medische overmacht (bespreking volgt hierna in het hoofdstuk 4. Einde re-integratietraject ). De werkgever bezorgt het re-integratieplan achteraf aan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer, die het zal toevoegen aan het gezondheidsdossier van de werknemer. Werkgever beslist om geen re-integratieplan op te stellen De werkgever kan ook beslissen om geen re-integratieplan op te stellen: indien hij meent dat dit omwille van gegronde redenen niet redelijkerwijs kan worden geëist (bv. aanpassing van plaats tewerkstelling vereist een onredelijk grote investering) of dat dit in de praktijk technisch of objectief onmogelijk is (bv. er zijn geen geschikte vacatures binnen de onderneming).

9 De werkgever moet deze beslissing nemen binnen de hierboven vernoemde maximumtermijnen en motiveert deze beslissing in een verslag dat wordt bezorgd aan de werknemer en de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer, die het toevoegt aan het gezondheidsdossier van de werknemer. Het verslag moet ter beschikking worden gehouden van de inspectiedienst TWW (Toezicht op het Welzijn op het Werk). Het is dus mogelijk dat een inspecteur op een gegeven moment alle verslagen aan de werkgever kan opvragen en bekijken. Indien de werkgever beslist om geen re-integratieplan op te stellen en het gaat om tijdelijke arbeidsongeschiktheid (traject A) zal de werknemer arbeidsongeschikt blijven totdat hij opnieuw geschikt is om zijn overeengekomen werk weer op te nemen. Het is ook mogelijk dat de preventieadviseurarbeidsgeneesheer een nieuwe re-integratiebeoordeling neemt en de procedure verder zet met al dan niet een andere eindbeoordeling tot gevolg. Wanneer de werkgever kiest om geen re-integratieplan op te stellen en de werknemer definitief ongeschikt is voor het overeengekomen werk (Traject C), is het re-integratietraject definitief beëindigd. In dat geval kan de arbeidsovereenkomst worden beëindigd wegens medische overmacht (bespreking volgt hierna in het hoofdstuk 4. Einde re-integratietraject ). 4. Einde re-integratietraject Zoals hierboven uiteengezet, is er een beëindiging van reintegratietraject in 3 gevallen. 1. Beslissing traject D Het re-integratietraject is beëindigd op het ogenblik dat de werkgever van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer een formulier van re-integratiebeoordeling heeft ontvangen met de beslissing dat de werknemer definitief ongeschikt is en geen

10 aangepast of ander werk mogelijk is (traject D) en de beroepsmogelijkheden van de werknemer zijn uitgeput. 2. Beslissing traject C + weigering werkgever om re- integratieplan op te stellen In dit geval is het re-integratietraject beëindigd op het ogenblik dat de werkgever aan de preventieadviseurarbeidsgeneesheer een verslag heeft overgemaakt met de melding geen re-integratieplan op te stellen. 3. Beslissing traject C + werknemer gaat niet akkoord met re-integratieplan Het re-integratietraject is in dit geval beëindigd op het ogenblik dat de werkgever het re-integratieplan waarmee de werknemer niet heeft ingestemd, heeft bezorgd aan de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer. Is er op het einde van het reintegratietraject automatisch een einde van de arbeidsovereenkomst? Neen, de werkgever of de werknemer zal zich op de overmacht moeten beroepen. Vaststaande rechtspraak van het Hof van Cassatie bepaalt namelijk dat een geval van overmacht de arbeidsovereenkomst niet van rechtswege beëindigt. Opdat overmacht tot het einde van de arbeidsovereenkomst zou leiden, is vereist dat één van de partijen zich op de beëindigende overmacht beroept. Bart Gagelmans & Kristof Roekens Bedrijfsjuristen met specialisatie sociaal recht