4. Verantwoordelijkheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "4. Verantwoordelijkheid"

Transcriptie

1

2

3 4. Verantwoordelijkheid Geef kinderen meer verantwoordelijkheid Kinderen ontwikkelen zich door belangrijk te mogen zijn. Kinderen kunnen in toenemende mate al veel zelf en het is voor hen belangrijk dat je gebruik maakt van hun hulp, bijvoorbeeld bij het klaarzetten en opruimen. Daar groeit hun zelfvertrouwen en hun gevoel van competent zijn van. Kinderen helpen graag en ze denken graag mee. Het maakt hen trots om belangrijk te mogen zijn. Geef kinderen stem door hen de mogelijkheid te geven om te kiezen, mee te denken of door ze te betrekken bij het nemen van een besluit. Kinderen zijn nooit te jong om belangrijk te zijn. Geef ze er dagelijks de gelegenheid voor door vaste routines te maken van activiteiten waarbij kinderen belangrijk mogen zijn.

4 Norm: Je laat kinderen zoveel mogelijk meehelpen, te beginnen bij verzorgingsroutines (fruit, drinken, lunch). Je leert kinderen om zelf speelgoed of verf en tekenmaterialen te pakken en op te ruimen. Je leert kinderen verantwoordelijkheid nemen om te participeren.

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19 Waarom peuters geen huizen kopen

20 en baby s de afwas niet doen

21 Zwieren en zwaaien

22 Fasen in de emotionele ontwikkeling

23 Kenmerken 0-6 maanden Homeostase Honger stillen en dorst lessen. Zintuiglijke waarneming is totaal en diffuus. Repeterend bewegen. Sensorische prikkels vanuit de omgeving ontvangen en verwerken.

24 Ondersteuningsbehoeften Basale emotionele behoeften zijn gekoppeld aan de regulatie van de lichamelijke behoeften. Behoefte aan structuur van tijd, personen en activiteiten. Behoefte aan constantheid in de omgeving. Stimuleren van gehechtheidsgedrag.

25 Kenmerken 6-18 maanden Eerste socialisatiefase Hechtingsproces tussen belangrijke verzorgers en kind staat centraal. Opbouwen van basale emotionele veiligheid is belangrijk. Weg is weg; krijgt wel besef dat mensen en dingen bestaan. Ervaart gemis als de vertrouwde persoon er niet is. Er is sprake van eenkennigheid. Begin van interesse voor leeftijdsgenoten. Het kind kent lust en onlustgevoelens en kan liefde, angst en woede tonen. Het kind heeft angst en woede bij afscheid van belangrijke ander; separatie angst. Frustratie toont het kind nog ongecontroleerd naar de omgeving.

26 Ondersteuningsbehoefte Het bieden van basale emotionele veiligheid die gebaseerd is op vertrouwen in de voorspelbare begeleider. Individuele benadering met veel nabijheid en veel begrenzing vanuit de omgeving. Het bieden van lichamelijk contact, in het zicht zijn, voorspelbaar in doen en laten dmv o.a vaste structuur en duidelijkheid. Vanuit deze veilige omgeving kind stimuleren om op onderzoek uit te gaan. De begeleider moet zichtbaar en beschikbaar blijven tijdens activiteiten. Correctie op het gedrag bied je niet door boos te worden maar het kind uit de situatie te halen of de handeling te onderbreken. Je moet zelf optreden.

27 Kenmerken mnd Eerste individuatiefase of peuterfase Afstand van lichamelijk contact/verovering van omgeving. Communicatie op afstand, ontdekt het woord nee en het woord ik. Persoonlijkheidsopbouw / eigen wil / vecht voor autonomie en invloed. Begin van interactie met leeftijdsgenoten. Eigen wil is sterker dan de wil van opvoeder. Nog geen intern geweten (schuldgevoel is er nog niet echt). Het toont gevoelens van trots, schaamte, verdriet, jaloezie en liefde. Woede en agressie zijn op personen gericht.

28 Ondersteuningsbehoefte Begeleiding is gericht op vergroting van autonomie binnen duidelijke grenzen. Evenwicht tussen zelfbepaling en grenzen. Nabijheid is nodig voor correctie of bijsturing op basis van gemaakte afspraken en regels. Geen sprake van intern geweten, aanwezigheid van begeleider bij gedrag. Door herhaling leren wat niet mag. Ontwikkeling van geweten. Hou rekening met scheidingsangst, voorspelbaar zijn in aan/ afwezigheid. Valkuil: machtstrijd.

29 Kenmerken 3-7 jaar Eerste identificatiefase of kleuterfase Het denken is egocentrisch en almachtig. (jullie hebben mij nodig!!) Opgaan in spel en in verhalen. Regels over sociaal gedrag beginnen te landen. Wederkerig samenspel. Begin van gewetensontwikkeling.

30 Ondersteuningsbehoefte Het kind is afhankelijk van belangrijke anderen. Dus: jouw aanwezigheid en begeleiding (correcties) zijn elke dag nodig. Sociaal leren staat centraal in deze fase. Jouw correcties en woorden brengen realiteitszin op gang. Groepsregels zijn belangrijk. Jouw individuele ondersteuning is nodig bij stressvolle of nieuwe situaties.

31 Kenmerken 7-12 jaar Realiteitsfase of schoolkindfase Het kind maakt zich sociale regels eigen, leert verantwoordelijk te zijn, heeft een geïnternaliseerd geweten, ontwikkelt vriendschappen. Relaties met leeftijdsgenoten zijn van belang.

32 Ondersteuningsbehoefte Begeleiding is gericht op stimuleren van zelfvertrouwen en zelfstandigheid Begeleiding op afstand, steunend, voorwaardenscheppend, zelfverantwoordelijkheid Kind heeft het nodig dat hij/zij ondersteund wordt in de interpretaties die hij/zij maakt

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44 Spel en participatie

45

46 trj4

1. Welke fases binnen de sociaal-emotionele ontwikkeling zijn er?

1. Welke fases binnen de sociaal-emotionele ontwikkeling zijn er? 1. Welke fases binnen de sociaal-emotionele ontwikkeling zijn er? 2. Wat staat er centraal in elke fase en welke begeleidingsbehoefte heeft het kind in deze fase? 3. Waar steek je op in als er een discrepantie

Nadere informatie

Agressiebeheersing vanuit het emotionele ontwikkelingsprofiel 28/04/2015 EMOTIONELE ONWIKKELING. buitenkant versus binnenkant

Agressiebeheersing vanuit het emotionele ontwikkelingsprofiel 28/04/2015 EMOTIONELE ONWIKKELING. buitenkant versus binnenkant Agressiebeheersing vanuit het emotionele ontwikkelingsprofiel Dr. Iris Van den Brandei.o. SEN vzw Centrum voor Therapie en Welzijn Balans EMOTIONELE ONWIKKELING buitenkant versus binnenkant intrapsychisch

Nadere informatie

Kwetsbaarheid Sociaal - Emotioneel versus Cognitief

Kwetsbaarheid Sociaal - Emotioneel versus Cognitief Kwetsbaarheid Sociaal - Emotioneel versus Cognitief Ingrid ten Westeneind, GZ-psycholoog i.tenwesteneind@dimence.nl Ellen Pinkert, senior psychiatrisch verpleegkundige e.pinkert@dimence.nl Dimence Specialistisch

Nadere informatie

Van inschatting naar ondersteuning : introductie emotionele ontwikkeling. Lore Goethals Vzw Nieuwland

Van inschatting naar ondersteuning : introductie emotionele ontwikkeling. Lore Goethals Vzw Nieuwland Van inschatting naar ondersteuning : introductie emotionele ontwikkeling Lore Goethals Vzw Nieuwland Uitgangspunten Sociaal emotionele ontwikkeling is aanknopingspunt bij begrijpen van probleemgedrag probleemgedrag

Nadere informatie

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling: Omgaan met zichzelf 1. Wijst dingen aan die het wil, herkent zichzelf in de spiegel, is zich bewust waar het wel en niet van houdt. (Het kind wordt bewust

Nadere informatie

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Sociaal-emotionele ontwikkeling Sociaal-emotionele ontwikkeling Omschrijving fasen en bijbehorende begeleidingsstijl Sandra Zaal, gz-psycholoog Margriet Boerhave, video-interactie begeleider Marianne Koster, gz-psycholoog 2 e herziene

Nadere informatie

Basisvorming Emotionele Ontwikkeling. Een introductie in het kader van Došen: een bril om ook naar jouw leerlingen te kijken!

Basisvorming Emotionele Ontwikkeling. Een introductie in het kader van Došen: een bril om ook naar jouw leerlingen te kijken! Basisvorming Emotionele Ontwikkeling Een introductie in het kader van Došen: een bril om ook naar jouw leerlingen te kijken! Agenda Korte voorstelling Waarom emotionele ontwikkeling? De theorie: 5 fases

Nadere informatie

Ontwikkelingslijnen 0-4 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam kind. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid

Ontwikkelingslijnen 0-4 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam kind. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid Sociaal-emotionele ontwikkeling etrokkenheid etrokkenheid - Fase 8 Heeft plezier in het leren van nieuwe dingen Zet door, blijft het een tijdje proberen als iets niet direct lukt, bijvoorbeeld bij een

Nadere informatie

Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind (ZONDER extra doelen) - versie aug Naam leerling. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid

Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind (ZONDER extra doelen) - versie aug Naam leerling. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind (ZONDER extra doelen) - versie aug 2018 Sociaal-emotionele ontwikkeling etrokkenheid etrokkenheid - 0 eleeft plezier in het ontdekken van nieuwe dingen Laat heel

Nadere informatie

Hechtingsproblemen. Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om?

Hechtingsproblemen. Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om? Hechtingsproblemen Wat betekent dit en hoe ga je hiermee om? Even voorstellen. Vera Ram Orthopedagoog/ Zorgcoördinator (en lid van de directie) op de Mr de Jonghschool (cl 4, ZMOK) Eerder: leerkracht,

Nadere informatie

Zoeken naar evenwicht tussen autonomie en verbondenheid bij (jong)volwassenen met een beperking

Zoeken naar evenwicht tussen autonomie en verbondenheid bij (jong)volwassenen met een beperking Zoeken naar evenwicht tussen autonomie en verbondenheid bij (jong)volwassenen met een beperking Workshop Studiedag Balanceren tussen autonomie en verbondenheid Spreker: Veerle Daniels - OPZ Geel CC. De

Nadere informatie

6.5. Cognitieve ontwikkeling. Lichamelijke ontwikkeling. Sociale/emotionele ontwikkeling. Seksuele ontwikkeling

6.5. Cognitieve ontwikkeling. Lichamelijke ontwikkeling. Sociale/emotionele ontwikkeling. Seksuele ontwikkeling Boekverslag door J. 1624 woorden 26 februari 2008 6.5 259 keer beoordeeld Vak Verzorging De verschillende soorten ontwikkelingen - cognitieve ontwikkeling - lichamelijke ontwikkeling - emotionele ontwikkeling

Nadere informatie

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen

Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen 1. Kijkt veel naar andere kinderen. 1. Kan speelgoed met andere kinderen 1. Zoekt contact met andere kinderen 1. Kan een emotionele

Nadere informatie

07/12/2017. Agressiebeheersing vanuit het emotioneel ontwikkelingsprofiel. Iris Van den Brande 1. Anders kijken naar gedrag

07/12/2017. Agressiebeheersing vanuit het emotioneel ontwikkelingsprofiel. Iris Van den Brande 1. Anders kijken naar gedrag Dr. Iris Van den Brande Centrum voor Therapie en Welzijn Balans Is de eerste vraag meestal HOE KUNNEN WE ONGEWENST GEDRAG AFLEREN/ ONDERDRUKKEN? Echter : Mensen veranderen niet gemakkelijk (hoe moeilijk

Nadere informatie

Ontwikkelingslijnen 0-4 jaar (MET extra doelen) - versie januari Naam kind. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid

Ontwikkelingslijnen 0-4 jaar (MET extra doelen) - versie januari Naam kind. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid Sociaal-emotionele ontwikkeling etrokkenheid etrokkenheid - Fase 8 Heeft plezier in het leren van nieuwe dingen Zet door, blijft het een tijdje proberen als iets niet direct lukt, bijvoorbeeld bij een

Nadere informatie

Verder met je kind..

Verder met je kind.. Verder met je kind.. Landelijke dag EpilepsiePlus 2012 - Uitwerking middagworkshop - Workshopleiders : Sara van der Lugt, orthopedagoge/ gedragsdeskundige Middin. Saskia Pontier-Koek, kaderlid EpilepsiePlus

Nadere informatie

Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling. Zelfbeeld. *bron: SLO ;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 7

Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling. Zelfbeeld. *bron: SLO ;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 7 1 Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling Zelfbeeld 1. Gebruikt en begrijpt het woord wij. 2. Ontdekt verschillen en overeenkomsten tussen zichzelf en de anderen in de groep. 3. Toont non-verbaal

Nadere informatie

Leerlijn Sociaal-emotionele ontwikkeling

Leerlijn Sociaal-emotionele ontwikkeling Leerlijn 1.1. Emotioneel 1.2. Sociaal Stamlijn Niveau A Merkt zintuiglijke stimulatie op (aanraking, vibratie, smaken, muziek, licht) Uit lust- en onlustgevoelens Kijkt gericht enkele seconden naar een

Nadere informatie

Vversterkconferentie 20 november 2012

Vversterkconferentie 20 november 2012 Vversterkconferentie 20 november 2012 Lekker in je Vel een aanpak voor sociaal onhandige jonge kinderen 1 Filmpje! 2 Woeste Willem Je kent ze wel. dendert als een tank overal doorheen, laat een ravage

Nadere informatie

BASALE STIMULATIE IN HET DAGELIJKS LEVEN

BASALE STIMULATIE IN HET DAGELIJKS LEVEN BASALE STIMULATIE IN HET DAGELIJKS LEVEN BIJEENKOMST VSBS NAJAAR 2017 MIEKE LECOMPTE HET BASAAL CONCEPT BASALE STIMULATIE - ANDREAS FRÖHLICH DRIE PIJLERS: BEWEGEN WAARNEMEN COMMUNICATIE PERSONEN MET EMB:

Nadere informatie

Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3

Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3 1. Omgaan met jezelf, met en met volwassenen Peuters Groep 1 Groep 2 Groep 3 BP MP EP M1 E1 M2 E2 M3 Zelfbeeld Sociaal gedrag belangstelling voor andere kinderen, maar houden weinig rekening met de ander

Nadere informatie

8/05/2017. Hoe kijk je naar gedrag? Hulpvraag van de cliënt centraal. Waarop moet ik letten?

8/05/2017. Hoe kijk je naar gedrag? Hulpvraag van de cliënt centraal. Waarop moet ik letten? Hoe kijk je naar gedrag? Moeilijk te begrijpen? Een serieus probleem? Een beetje vervelend? Soms willen ze echt niet mee werken?! Ze kunnen het & toch doen ze het niet!? Wat met de invloed van jullie houding

Nadere informatie

toont enthousiasme (lacht, kirt, trappelt met de beentjes)

toont enthousiasme (lacht, kirt, trappelt met de beentjes) 1 Omgaan met en uiten van eigen gevoelens en ervaringen toont enthousiasme (lacht, kirt, trappelt met de beentjes) laat non-verbaal zien dat hij/zij iets niet wil (bijv. slaat fles weg, draait hoofd als

Nadere informatie

Het hechtingsproces. bij kinderen tussen de 0 en 2 jaar. Kindergeneeskunde. Hechting. Hoe verloopt het hechtingsproces?

Het hechtingsproces. bij kinderen tussen de 0 en 2 jaar. Kindergeneeskunde. Hechting. Hoe verloopt het hechtingsproces? Het hechtingsproces bij kinderen tussen de 0 en 2 jaar Kindergeneeskunde In deze brochure leest u meer over de hechtingsprocessen bij baby s in de leeftijd van 0 tot 12 maanden. Daar waar ouders staat

Nadere informatie

Structureren en grenzen stellen. Kinderopvang Bootcamp Interactievaardigheden 29 mei 2015 Christine ten Kate

Structureren en grenzen stellen. Kinderopvang Bootcamp Interactievaardigheden 29 mei 2015 Christine ten Kate Structureren en grenzen stellen Kinderopvang Bootcamp Interactievaardigheden 29 mei 2015 Christine ten Kate Even voorstellen (Interim) Manager Docent agogische vakken Trainer Moeder en oma Lezingen, workshops

Nadere informatie

Begeleiding van kind en ouders op de SEH. Leerdoelen. ontwikkeling. 20% van de patienten die een SEH bezoeken is jonger dan 16 jaar.

Begeleiding van kind en ouders op de SEH. Leerdoelen. ontwikkeling. 20% van de patienten die een SEH bezoeken is jonger dan 16 jaar. Begeleiding van kind en ouders op de SEH Module 3 vervolgopleiding SEH-vpk Monique Vermaas Verpleegkundige SEH UMCN st Radboud Leerdoelen Aan het eind van de les heeft de cursist kennis en inzicht in de

Nadere informatie

Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs

Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs Observatielijst Zelfregulatie in het Onderwijs naam leerling: leeftijd (jaar) geslacht groep: datum: jongen meisje ingevuld door: Taakgericht gedrag 1 Afleidbaarheid: externe prikkels De leerling blijft

Nadere informatie

Visie. Wat is dementie?

Visie. Wat is dementie? Visie Opdrachthoudende vereniging VitaS staat open voor gebruikers met dementie. Binnen onze dagverzorgingscentra worden alle ouderen met dementie opvangen ongeacht hun zorgnoden. Wij streven naar een

Nadere informatie

Veiligheid en welbevinden. Hoofdstuk 1

Veiligheid en welbevinden. Hoofdstuk 1 30 Veiligheid en welbevinden Kees (8) en Lennart (7) zitten in de klimboom. Kees geeft Lennart een speels duwtje en Lennart geeft een duwtje terug. Ze lachen allebei. Maar toch kijkt Lennart even om naar

Nadere informatie

Opvoeden (in deze tijd) principes

Opvoeden (in deze tijd) principes Opvoeden (in deze tijd) principes Van hechten, veiligheid en afhankelijkheid BTW vanaf wanneer noemen we een peuter, een peuter?? vanaf het moment dat ze zelf naar de wereld kunnen. tussen 1j tot 3j ooit

Nadere informatie

Veiligheid en welbevinden Hoofdstuk 2

Veiligheid en welbevinden Hoofdstuk 2 32 HOOFDSTUK 2 Veiligheid en welbevinden Tim, Jona en Lennaert racen buiten op de fi etsjes. Ze gaan helemaal op in hun spel. Maar af en toe stoppen ze en kijken ze in het rond. Waar zijn Kim of Adrie,

Nadere informatie

Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl

Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl Verbonden in Vrijheid Leonie Linssen www.veranderjewereld.nl 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 1 IS HET MOGELIJK? 04-11-2009 Leonie Linssen, Verander je Wereld 2 DE MYTHE 04-11-2009 Leonie

Nadere informatie

26/04/2018. Verstandelijke beperking (h)erkennen. Evelien Neirynck. Impulsdag Middelengebruik Antwerpen. Raak uit de knoop. Verbind vanuit je passie

26/04/2018. Verstandelijke beperking (h)erkennen. Evelien Neirynck. Impulsdag Middelengebruik Antwerpen. Raak uit de knoop. Verbind vanuit je passie Verstandelijke beperking (h)erkennen Impulsdag Middelengebruik Antwerpen www.konekt.be 26 april 2018 Evelien Neirynck Raak uit de knoop Verbind vanuit je passie Werk vanuit je talent Maak de wereld inclusief

Nadere informatie

Hoe goed kun jij mensen lezen?

Hoe goed kun jij mensen lezen? Doelgroep: Jongeren Hoe goed kun jij mensen lezen? Ovo lice izražava http://greatergood.berkeley.edu/ei_quiz/ Een pakket van 10 workshops i.v.m. het ontwikkelen van de sociale en emotionele vaardigheden

Nadere informatie

Emotionele Balans. Een aantal psychologische stromingen onderscheiden tot wel acht basis of kern emoties.

Emotionele Balans. Een aantal psychologische stromingen onderscheiden tot wel acht basis of kern emoties. Emotionele Balans Werken met kern emoties in hulpverlenings en coaching processen Achtergrond informatie 1 Als het hulpverlenings proces zich richt op gevoelens, zijn het vaak niet de eigenlijke gevoelens

Nadere informatie

Peuters: lief maar ook wel eens lastig

Peuters: lief maar ook wel eens lastig Peuters: lief maar ook wel eens lastig Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en

Nadere informatie

Pedagogisch Beleidsplan CKO De Herberg

Pedagogisch Beleidsplan CKO De Herberg Pedagogisch Beleidsplan CKO De Herberg Hoofdstuk 1: Missie, visie en doelstellingen Voorwoord Onze Missie en Identiteit Onze Visie Pedagogische hoofddoelstellingen Een goed pedagogisch klimaat Hoofdstuk

Nadere informatie

Iene miene mutte. Kinderen, ouders en (echt)scheiding

Iene miene mutte. Kinderen, ouders en (echt)scheiding Iene miene mutte Kinderen, ouders en (echt)scheiding Scheiding Herbekeken Beslissing Man/vrouw/ samen? Scheiding Toename/ afname? Verblijfsregeling? Bilocatie/ moeder/vader Inleiding - 16.000 scheidingen

Nadere informatie

Binnenkomst. Pedagogisch Actief KDV. Pedagogisch actief KDV - C. Schuurman

Binnenkomst. Pedagogisch Actief KDV. Pedagogisch actief KDV - C. Schuurman Binnenkomst 03 Voorwaarden Er zijn op de locatie afspraken gemaakt over het ochtendaanbod: hoe kun je kinderen een zo zinvol mogelijke besteding bieden op het moment dat er één vaste pedagogisch medewerker

Nadere informatie

Aanpassingen Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind SEO

Aanpassingen Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind SEO Aanpassingen Leer- en ontwikkelingslijnen jonge kind SEO Juni 2018 verdeling in basisdoelen en extra doelen In onderstaande tabel zijn de basisdoelen groen gekleurd. Voor Betrokkenheid en Welbevinden is

Nadere informatie

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010

Haïti. Anneke Vinke, 19 januari 2010 Haïti Anneke Vinke, 19 januari 2010 Opzet Korte introductie Feiten en verder Morgen... PAUZE --> daarna vragen/discussie 2 Situatie: RAMP in Haïti TV beelden & leed: zien van pijn van kinderen niet te

Nadere informatie

Pedagogisch beleidsplan

Pedagogisch beleidsplan Pedagogisch beleidsplan Hieronder wordt een aantal kernpunten uit het pedagogische beleidsplan van Kinderdagverblijf Het Sprookjesbos besproken. Het volledige pedagogische beleidsplan ligt ter inzage op

Nadere informatie

Wenbeleid Kinderopvang/BSO Het Kinderparadijs

Wenbeleid Kinderopvang/BSO Het Kinderparadijs Wenbeleid Kinderopvang/BSO Het Kinderparadijs Kinderdagverblijf/BSO Het Kinderparadijs 1 januari 2016 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. De eerste kennismaking... 5 3. Het afscheid... 7 4. De gehele periode van

Nadere informatie

Wacht maar tot ik groot ben!

Wacht maar tot ik groot ben! www.geerttaghon.be Wacht maar tot ik groot ben! Omgaan met agressie bij kleine kinderen Geert Taghon 2013 Ontwikkeling kleine kind De wereld leren kennen en zich hieraan aanpassen (adaptatie) Processen

Nadere informatie

Methode ARGOS. Ervaringen met ARGOS. Definitie Gehechtheid

Methode ARGOS. Ervaringen met ARGOS. Definitie Gehechtheid Methode ARGOS Handvatten voor de begeleiding van personen met een hechtingsstoornis en een (lichte) verstandelijke beperking Ervaringen met ARGOS Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Methode

Nadere informatie

Scheiden doe je samen. Ieder kind reageert anders

Scheiden doe je samen. Ieder kind reageert anders Scheiden doe je samen Ieder kind reageert anders Scheiden. Ook al is het misschien beter voor iedereen, het blijft een ingrijpende gebeurtenis. Vooral voor kinderen. Het gezin dat al die tijd zo vanzelfsprekend

Nadere informatie

Ons pedagogisch handelen peutergroep Kleuterland

Ons pedagogisch handelen peutergroep Kleuterland Ons pedagogisch handelen peutergroep Kleuterland Op de website van KION zie je onder Zo werken wij hoe we in ons beleid vorm hebben gegeven aan de pedagogische doelen en onze pedagogische uitgangspunten.

Nadere informatie

Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE

Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE Koffieochtend 20 oktober 2016 OPVOEDING IN DE FAMILIE Voorstelronde Mesut Cifci, onderwijsondersteuner/oudercontactpersoon Welke ouders zijn er vandaag aanwezig? Samen met en van elkaar leren! Het belang

Nadere informatie

Pedagogisch beleidsplan. Kid@home

Pedagogisch beleidsplan. Kid@home Pedagogisch beleidsplan Kid@home Pedagogisch beleidsplan Inhoud: 1. Inleiding 2. Pedagogische visie 3. Verzorging 4. Emotionele veiligheid 5. Persoonlijke competenties 6. Sociale competenties 7. Normen

Nadere informatie

Verstandelijke beperking (h)erkennen

Verstandelijke beperking (h)erkennen Verstandelijke beperking (h)erkennen Impulsdag Middelengebruik Vlaams - Brabant www.konekt.be 20 november 2018 Evelien Neirynck Evelien.neirynck@konekt.be Konekt vzw Wat kunnen jullie verwachten? Handvaten

Nadere informatie

Pedagogisch beleidsplan Uit&Thuis

Pedagogisch beleidsplan Uit&Thuis Pedagogisch beleidsplan Uit&Thuis Gastouderopvang is een kwestie van vertrouwen. Ouders moeten de zekerheid hebben dat hun kind ook in hun afwezigheid een verantwoorde opvoeding in een veilige omgeving

Nadere informatie

Ontdek de stem van het kind

Ontdek de stem van het kind Ontdek de stem van het kind Introductie www.eiskjeclason.nl info@eiskjeclason.nl @Babypraat Communiceren met kinderen Attitude van volwassene: respect en bescheidenheid 1 1. inzicht in ontwikkeling van

Nadere informatie

Bijlage: Voorbeeldschema van mijlpalen in de verschillende ontwikkelingsgebieden

Bijlage: Voorbeeldschema van mijlpalen in de verschillende ontwikkelingsgebieden Bijlage: Voorbeeldschema van mijlpalen in de verschillende sgebieden Ontwikkeling 4-6 jaar 7-9 jaar 10-12 jaar Taal Opbouwen basiswoordenschat. Woordenschat en zinsbouw neemt sterk toe. Redelijk tot goed

Nadere informatie

Ziekte van Huntington

Ziekte van Huntington Ziekte van Huntington Begrijpen van en omgaan met veranderend gedrag Niels Reinders en Henk Slingerland (psychologen) Huntington Café 27 september 2018 Ziekte van Huntington Erfelijke neurologische ziekte

Nadere informatie

STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO

STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO INVULWIJZER ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN DOCUMENTEN STANDAARDISERING DOELGROEPENMODEL (V)SO LANDELIJK MODEL DOELGROEPEN (V)SO (hoofddocument) > INVULWIJZER ONDERSTEUNINGSBEHOEFTEN

Nadere informatie

Het is alleen maar een gevoel, SEO in de praktijk. Els Ronsse www.psysense.be

Het is alleen maar een gevoel, SEO in de praktijk. Els Ronsse www.psysense.be Het is alleen maar een gevoel, SEO in de praktijk Els Ronsse www.psysense.be Van alle tijden, en van alle mensen EO is behoorlijk universeel: wij, VB, NB, autisme, VB én autisme, NB en autisme Emotionele

Nadere informatie

Visie. Wat is dementie?

Visie. Wat is dementie? Visie Opdrachthoudende vereniging VitaS staat open voor zorgbehoevende bewoners en voor bewoners met dementie. Binnen onze woonzorgcentra worden alle ouderen met dementie opvangen ongeacht hun zorgnoden.

Nadere informatie

Ons pedagogisch handelen kinderdagverblijf t Grut

Ons pedagogisch handelen kinderdagverblijf t Grut Ons pedagogisch handelen kinderdagverblijf t Grut Op de website van KION zie je onder Zo werken wij hoe we in ons beleid vorm hebben gegeven aan de pedagogische doelen en onze pedagogische uitgangspunten.

Nadere informatie

Ouderavond lijf & relaties

Ouderavond lijf & relaties Ouderavond lijf & relaties Robert van der Gaag info@one2know.nl 0611003414 Voorstellen Ervaring Gezonde school, genotmiddelen, seksualiteit, voeding, bewegen, mondzorg en mediawijsheid Kinderen Wie heeft

Nadere informatie

VUB 13/05/2015 Symposium HSP LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.be. linda@gevoeligopvoeden.be LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.

VUB 13/05/2015 Symposium HSP LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden.be. linda@gevoeligopvoeden.be LINDA T'KINDT. www.gevoeligopvoeden. Hoogsensitieve kinderen en uitdagingen voor ouders http//: http//:www.hspvlaanderen.be linda@hspvlaanderen.be VUB 13/05/2015 Symposium HSP Wie ben ik? Linda T Kindt Mede auteur van het boek Mijn kind is

Nadere informatie

WANNEER VERTEL JE HET AAN JE KINDEREN? Als de beslissing om te gaan scheiden eenmaal genomen is, dan kun je dit het beste zo snel mogelijk aan de

WANNEER VERTEL JE HET AAN JE KINDEREN? Als de beslissing om te gaan scheiden eenmaal genomen is, dan kun je dit het beste zo snel mogelijk aan de OVER EN UIT OVER EN UIT Welkom bij de e-training Over en uit. In deze training leer je beter om te gaan met je scheiding. Je leert hoe je het beste het nieuws van de scheiding aan je kind kan vertellen,

Nadere informatie

Caroline Penninga-de Lange Je kind in balans

Caroline Penninga-de Lange Je kind in balans Je kind in balans Caroline Penninga-de Lange Je kind in balans Op weg naar emotionele stabiliteit UITGEVERIJ BOEKENCENTRUM ZOETERMEER Van Caroline Penninga-de Lange verschenen eerder bij Uitgeverij Boekencentrum:

Nadere informatie

Leerlijnen jonge kind (MET extra doelen) - versie juli 2015. Naam leerling. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid

Leerlijnen jonge kind (MET extra doelen) - versie juli 2015. Naam leerling. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid Leerlijnen jonge kind (MET extra doelen) - versie juli 2015 Sociaal-emotionele ontwikkeling etrokkenheid etrokkenheid - 0 Heeft plezier in het leren van nieuwe dingen Zet door, blijft het een tijdje proberen

Nadere informatie

De sociaal emotionele ontwikkeling van het jonge kind

De sociaal emotionele ontwikkeling van het jonge kind De sociaal emotionele ontwikkeling van het jonge kind Samen spelen en werken Kijkt met interesse naar het spel van een ander kind of speelt naast een ander kind hetzelfde spel Voert dezelfde handeling

Nadere informatie

Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders

Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders Adviesgesprekken met Spreken tegen ouders Eerst de relatie, dan de communicatie In de communicatie tussen personen Inhoudsaspect Feiten Gebeurtenissen Resultaten Adviezen Relatieaspect Wat speelt tussen

Nadere informatie

Hechting en autisme, een bizarre, tegenstrijdige combinatie? Els Ronsse

Hechting en autisme, een bizarre, tegenstrijdige combinatie? Els Ronsse Hechting en autisme, een bizarre, tegenstrijdige combinatie? Els Ronsse Gent, 8 december 2017 ontwikkelingsprofiel Grafiektitel 14 12 10 8 6 4 2 0 ADL Comm exp Comm Rec emot huish interp rel maats motoriek

Nadere informatie

Het pleegkind in beeld

Het pleegkind in beeld Het pleegkind in beeld Workshop pleegzorgsymposium 19 juni 2014 Petra de Vries (De Rading) Anny Havermans (SAV) 1 Programma Welkom Project gehechtheid in beeld bij pleegzorg Inleiding op gehechtheid en

Nadere informatie

Pedagogisch beleidsplan

Pedagogisch beleidsplan Pedagogisch beleidsplan Hieronder wordt een aantal kernpunten uit het pedagogische beleidsplan van Kinderdagverblijf Het Sprookjesbos besproken. Het volledige pedagogische beleidsplan ligt ter inzage op

Nadere informatie

Gehechtheid. Corinne Verheule

Gehechtheid. Corinne Verheule Gehechtheid Corinne Verheule 14-6-2018 Gedrag Geschiedenis; zorg; hechting; trauma 2 3 Kijken door een hechtingsbril Waar of Niet waar? Hoe een kind gehecht is, wordt bepaald binnen de eerste 5 levensjaren.

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: De gehele periode van wennen 6

Hoofdstuk 4: De gehele periode van wennen 6 Wenbeleid Inhoud 2 Hoofdstuk 1: Inleiding 3 Hoofdstuk 2: Eerste kennismaking 4 Hoofdstuk 3: Het afscheid 5 Hoofdstuk 4: De gehele periode van wennen 6 Bijlage 1: Wenschema 2 1. Inleiding Pedagogische medewerkers

Nadere informatie

DE DRAAD TUSSEN KIND EN OUDER

DE DRAAD TUSSEN KIND EN OUDER 1 DE DRAAD TUSSEN KIND EN OUDER Gerrit Vignero De metafoor de draad wil aan de hand van een aantal draden de sociaal emotionele ontwikkeling verhelderen. De draad is een beeld om deze complexe realiteit

Nadere informatie

Slaap Kindje Slaap. Illustrator: Fiep Westendorp

Slaap Kindje Slaap. Illustrator: Fiep Westendorp Slaap Kindje Slaap Illustrator: Fiep Westendorp Normale slaapontwikkeling peuter: Een peuter van 18 maanden tot twee jaar slaapt gemiddeld 11 tot 12 uur s nachts en twee uur overdag. Tot de leeftijd van

Nadere informatie

Yvette Dijkxhoorn. Autisme en seksualiteit: ook kdat nog!!

Yvette Dijkxhoorn. Autisme en seksualiteit: ook kdat nog!! Yvette Dijkxhoorn Autisme en seksualiteit: ook kdat nog!! Uitgangspunten - Seksualiteit en intimiteit aspect van het normale leven - Ook bij mensen met beperkingen - Ontwikkeling van ontkenning en straffen

Nadere informatie

Leer- en ontwikkelingslijnen 2-7 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam leerling. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid

Leer- en ontwikkelingslijnen 2-7 jaar (ZONDER extra doelen) - versie januari Naam leerling. Sociaal-emotionele ontwikkeling Betrokkenheid Sociaal-emotionele ontwikkeling etrokkenheid etrokkenheid - Fase 8 Heeft plezier in het leren van nieuwe dingen Zet door, blijft het een tijdje proberen als iets niet direct lukt, bijvoorbeeld bij een

Nadere informatie

Wij hebben autisme. De impact van ASS op de gezinsleden en enkele overlevingstips. Anneke E. Eenhoorn

Wij hebben autisme. De impact van ASS op de gezinsleden en enkele overlevingstips. Anneke E. Eenhoorn Wij hebben autisme De impact van ASS op de gezinsleden en enkele overlevingstips. Anneke E. Eenhoorn Wat betekent een kind dat anders is voor het gezin Verstoring van het gewone gezinsleven Ouders moeten

Nadere informatie

Pedagogisch Werkplan gastouder

Pedagogisch Werkplan gastouder Pedagogisch Werkplan gastouder Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. PERSOONLIJKE GEGEVENS GASTOUDER... 3 2. EMOTIONELE VEILIGHEID... 3 2.1. Vertrouwen... 3 2.2. Veilige opvangomgeving... 3 2.3. Spel, speelgoed

Nadere informatie

Ontwikkelen: een levenslang proces 11

Ontwikkelen: een levenslang proces 11 INHOUDSTAFEL Ontwikkelen: een levenslang proces 11 A Wat is ontwikkeling? 13 Doelstellingen 13 1 Inleiding 14 2 Definitie en kenmerken 15 2.1 Definitie 15 2.2 Algemene kenmerken van ontwikkeling 15 2.3

Nadere informatie

Colofon. www.stichtinggezondheid.nl. Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid

Colofon. www.stichtinggezondheid.nl. Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid. Teksten: Stichting Gezondheid Colofon Dit e book is een uitgave van Stichting Gezondheid Teksten: Stichting Gezondheid Vormgeving: Michael Box (Internet Marketing Nederland) Correspondentie: Stichting Gezondheid (Stefan Rooyackers)

Nadere informatie

TOOLKIT ROUW EN VERDRIET

TOOLKIT ROUW EN VERDRIET TOOLKIT ROUW EN VERDRIET ALS JE IEMAND DICHTBIJ VERLIEST. Rouwen: een werkwoord waarvan je de betekenis pas leert kennen als je voor het eerst iemand verliest die veel voor jou betekende. Misschien wil

Nadere informatie

Welkom bij OCRN Inleiding in de Infant Mental Health. Erica Everts, kinder- en jeugdpsychiater Infantteam OCRN 20 november 2018

Welkom bij OCRN Inleiding in de Infant Mental Health. Erica Everts, kinder- en jeugdpsychiater Infantteam OCRN 20 november 2018 Welkom bij OCRN Inleiding in de Infant Mental Health. Erica Everts, kinder- en jeugdpsychiater Infantteam OCRN 20 november 2018 Wat Disclosure weten we? (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Ontwikkelingsgericht werken met jonge kinderen. Spreker: Albert Janssens CeSMOO

Ontwikkelingsgericht werken met jonge kinderen. Spreker: Albert Janssens CeSMOO Ontwikkelingsgericht werken met jonge kinderen Spreker: Albert Janssens CeSMOO Ppt presentatie: CeSMOO Wat we kennen welbevinden Openheid en ontvankelijkheid, soepelheid en flexibiliteit, ontspanning en

Nadere informatie

Ons pedagogisch handelen buitenschoolse opvang De Aldenhove

Ons pedagogisch handelen buitenschoolse opvang De Aldenhove Ons pedagogisch handelen buitenschoolse opvang De Aldenhove Op de website van KION zie je onder Zo werken wij hoe we in ons beleid vorm hebben gegeven aan de pedagogische doelen en onze pedagogische uitgangspunten.

Nadere informatie

Ik ben pedagogisch medewerker bij TintelTuin

Ik ben pedagogisch medewerker bij TintelTuin Ik ben pedagogisch medewerker bij TintelTuin De pedagogisch medewerkers aan het woord over de pedagogische kwaliteit van TintelTuin 1 VEILIGHEID + UITDAGING = GROEI Waarom kiezen ouders kinderopvang van

Nadere informatie

Ons pedagogisch handelen peutergroep Grootstal

Ons pedagogisch handelen peutergroep Grootstal Ons pedagogisch handelen peutergroep Grootstal Op de website van KION zie je onder Zo werken wij hoe we in ons beleid vorm hebben gegeven aan de pedagogische doelen en onze pedagogische uitgangspunten.

Nadere informatie

Peuters. Lief maar ook wel eens lastig

Peuters. Lief maar ook wel eens lastig 1 Peuters Lief maar ook wel eens lastig 2 Peuters: Lief maar ook wel eens lastig Peuters zijn ondernemend en nieuwsgierig. Ze willen alles weten en ze willen alles zelf doen. En als ze iets niet willen,

Nadere informatie

Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren

Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren Structuur! Voorstellen Autisme anders bekijken Theorie (en ervaringen!) over autisme Kennis maken met workshop Autisme Anders Ervaren Wie ben ik? De ijsbergtheorie Wie zijn jullie? Even voorstellen Wie

Nadere informatie

Hoi, ik ben Marie! Hier ben ik mee bezig: Zo denk ik:

Hoi, ik ben Marie! Hier ben ik mee bezig: Zo denk ik: Hoi, ik ben Marie! Hier ben ik mee bezig: Ik word me steeds meer bewust van mijn eigen ik en besef dat er een heleboel dingen zijn die ik zelf in beweging kan zetten! Dat maakt een grote exploratiedrang

Nadere informatie

Pedagogisch beleid gastouderbureau via Laura

Pedagogisch beleid gastouderbureau via Laura Pedagogisch beleid gastouderbureau via Laura Inleiding Gastouderbureau via Laura biedt kinderen een fijne en vertrouwde opvang waar zij kunnen groeien en de wereld om hen heen kunnen ontdekken. Terwijl

Nadere informatie

Observeerbare Termen. Pedagogisch basisdoel: Sociale en emotionele veiligheid. Pedagogisch basisdoel: Sociale en emotionele veiligheid 2

Observeerbare Termen. Pedagogisch basisdoel: Sociale en emotionele veiligheid. Pedagogisch basisdoel: Sociale en emotionele veiligheid 2 1 Observeerbare Termen Pedagogisch basisdoel: Sociale en emotionele veiligheid Leeftijdscategorie De kinderen worden opgevangen in een schone en veilige omgeving. 2 4 jaar 1. De leidster instrueert kind

Nadere informatie

SENSEO VERTAALSLAG. Van inschatting op de SEO naar dagelijkse begeleiding van cliënten

SENSEO VERTAALSLAG. Van inschatting op de SEO naar dagelijkse begeleiding van cliënten SENSEO VERTAALSLAG Van inschatting op de SEO naar dagelijkse begeleiding van cliënten FASE 1: EERSTE ADAPTATIE (0 6 MAANDEN) 1. Omschrijving Algemene kenmerken In deze fase is men nog volop bezig zich

Nadere informatie

Over peuters en kleuters

Over peuters en kleuters Over peuters en kleuters Even terugdenken aan onze eigen puberteit Stemmingswisselingen Boos worden om niets Ruzie maken over niets Met de deuren slaan voor aandacht Experimenteergedrag Grenzen af tasten

Nadere informatie

Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Spel

Spelkaartjes behorende bij spelbord Pak een Puk!, thema Spel PAK EEN VUL AAN: ALS KINDEREN RUZIE MAKEN TIJDENS HET SPEL DAN GA IK PAK EEN BIED JIJ KINDEREN GRAAG STRUCTUUR TIJDENS SPEL EN STEL JE GRAAG GRENZEN? MET WELKE SPELACTIVITEITEN KUN JE VOORAL DE SOCIAAL

Nadere informatie

Betrokken bij Buiten. Het puberbrein als basis. Welkom. 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl

Betrokken bij Buiten. Het puberbrein als basis. Welkom. 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl Betrokken bij Buiten Welkom Het puberbrein als basis 4 februari 2016 Anniek Verhagen anniek.verhagen@xs4all.nl Pubers Welk (puber)gedrag valt jou het meest op? We zijn allemaal puber geweest Leef je in!

Nadere informatie

Pedagogisch beleidsplan Fris! Kinderdagverblijven

Pedagogisch beleidsplan Fris! Kinderdagverblijven Pedagogisch beleidsplan Fris! Kinderdagverblijven Algemeen Pedagogisch Beleid Fris! Kinderdagverblijven Inleiding Uw kind maakt gebruik van opvang bij Fris! Kinderdagverblijven en u verwacht van ons dat

Nadere informatie

Lerend Netwerk. Leidsche Rijn / Utrecht West. 14 november 2017

Lerend Netwerk. Leidsche Rijn / Utrecht West. 14 november 2017 Lerend Netwerk Leidsche Rijn / Utrecht West 14 november 2017 Welkom Fijn dat jij er bent! Programma 09.00-10.25 Professionalisering thema gedrag 10.25-10.45 Pauze 10.45-12.00 Presentatie Buurtteam Filmpje

Nadere informatie