FSA BEDANKT... & Beyond

Transcriptie

1 JUNI JAARGANG NUMMER 4 & Beyond FSA BEDANKT... Nu de zomer er weer aan komt en het collegejaar op zijn einde loopt, blikken wij terug op een geweldig en innovatief bestuursjaar. Vandaar ook dat wij iedereen die ons daarbij geholpen heeft, willen bedanken. Actieve leden Allereerst bedanken wij de actieve leden die zich dit jaar hebben ingezet om alle projecten tot een succes te maken. Wij hopen dat ook volgend jaar weer een grote groep gedreven studenten zich zal aanmelden voor actief lidmaatschap. Verder bedankt de FSA iedereen die een bijdrage leverde aan dit bestuursjaar en bovendien ook iedereen die zich dit jaar als deelnemer inschreef voor één van onze projecten of simpelweg lid is geworden van onze vereniging. Adviesorganen Daarnaast willen wij graag de verschillende adviesorganen bedanken: de Raad van Advies voor hun inhoudelijke input, de Raad van Commissarissen voor hun strategische adviezen en de Kascommissie voor alle hulp bij de financiële rapportage. Bedrijfsleven Zonder deelname van het bedrijfsleven zou geen project van de grond komen, daarom willen wij ook onze bedrijfscontacten hartelijk danken voor hun inhoudelijke en financiële bijdragen. In het bijzonder natuurlijk onze hoofdsponsoren: Morgan Stanley, PricewaterhouseCoopers, McKinsey en Heineken. FINANCIËLE STUDIEVERENIGING Amsterdam

2

3 TIPS & TRICKS VOOR SCRIPTIES Iedere WO student zal aan het einde van zijn/haar studie de verplichting hebben een bachelor en master scriptie schrijven. FSA & Beyond vroeg dhr. J. Ligterink de ins en outs over het schrijven van een scriptie. Dhr. Ligterink is sinds 1980 universitair docent op de afdeling financiering en op dit moment directeur van het masterprogramma international finance aan de Universiteit van Amsterdam. Hij begeleidt tevens verschillende bachelor en master scripties voor de afdeling financiering en doet onderzoek op het gebied van corporate finance. In het verleden heeft hij afstudeerseminars gegeven waarbij problemen met scripties aan de orde kwamen. Het schrijven van een scriptie begint met het bepalen van het onder- werp. Welke aandachtspunten zijn daarbij van belang? Studenten komen vaak met vele ambitieuze onderwerpen aan. Waar we nu bijvoorbeeld veel mee worden geconfronteerd naar aanleiding van de overnamevoorstellen van ABN Amro, is dat veel studenten hun scriptie willen schrijven over hedgefunds. Echter waar ze het precies over willen hebben is vaak onduidelijk. Ze hebben vaak nog geen idee wat ze daar mee willen doen, het onderwerp hedgefunds is dan ook heel breed. Wat hierbij belangrijk is, is een goede afbakening van de vraagstelling, en daarvoor moet je gewoon in de literatuur duiken. Als je bijvoorbeeld wilt onderzoeken hoe hedgefunds aanzetten tot korte termijn beleid, is dat problematisch omdat dat nog steeds niet te onderzoeken is. Dus dan moet je dat verder gaan operationaliseren, een van de opties die hierbij mogelijk zou zijn is: leidt het gedrag van hedgefunds, die actief participeren op private investors, tot meer korte termijn beleggingen? of bijvoorbeeld: leidt het gedrag van hedgefunds tot meer korte termijn visies in de zin dat ondernemingen waar deze hedgefunds in gaan zitten minder R&D investeringen gaan doen?. Dan heb je een concreet tastbare vraag die je daadwerkelijk kan uitvoeren, dat is eigenlijk een van de belangrijkste dingen; dat je op zoek gaat naar een vraagstuk dat je daadwerkelijk uit kan voeren en beantwoorden. De vraagstelling moet dus operationeel zijn en te beantwoorden zijn. En juist daar zie je dat het nog wel eens aan ontbreekt bij studenten, dat ze in dit voorbeeld een heel algemeen stuk over hedgefunds schrijven. Het allerbelangrijkste is inderdaad gewoon focussen, zo snel mogelijk inzoomen. Daarvoor moet je de literatuur kennen, je moet in de literatuur gaan, wat is er al over geschreven en vanuit welke invalshoeken kun je het bekijken? Welke bronnen kunnen er het beste gebruikt worden? Op het gebied van financiering is dat heel overzichtelijk gemaakt. De economische literatuur heeft een website waar alle working papers gepubliceerd worden: Op die manier kan je zien op welke literatuur de working papers gebaseerd zijn om op de belangrijkste referenties uit te komen. Alle andere papers en artikelen kan je via de digitale bibliotheek gemakkelijk downloaden. Hoe wordt het gebruik van die working papers door studenten beoor- deeld? Bij de working papers wordt er geen preview gehouden, wat wel het geval is bij de artikelen in de Journals, en daar zul je een onderscheid in moeten maken. Het is wel een goede manier om je te orienteren op je onderwerp als je begint met zoeken, het is daarna de taak om uit te zoeken welke literatuur het hoogst aangeschreven is op dat vakgebied. Daarbij kan je supervisor een belangrijke rol spelen. Een andere indicatie kan bijvoorbeeld zijn hoe vaak een paper gedownload is om de mate van acceptatie van het paper te bepalen. Is het uiteindelijk wel van belang dat je bij de A-Journals terecht komt voor de informatie die je gaat gebruiken bij het schrijven van de scriptie? Meestal is dat wel de basis van de belangrijkste stromingen op het gebied waar je onderzoek in wil doen, die literatuur moet je zeker nagaan. Het hangt ervan af in welk deel van het vakgebied jouw onderwerp ligt of er informatie over te vinden is in de A-journals. Dus het hoeft niet per se, maar het is wel goed om van daaruit te gaan bouwen, dat zijn in ieder geval de papers die geaccepteerd en goed beoordeeld zijn en daardoor een goede basis vormen. Studenten accountancy volgen in het bachelorjaar al een verplicht afstudeerseminar, bij financiering wordt dat alleen bij de master gege- ven. Zal dit in de toekomst ook voor de afdeling financiering ingevoerd worden? Volgens mij wel, het is alleen nog niet helemaal duidelijk hoe dat zal verlopen. De afdeling financiering is in principe begonnen met het invoeren van afstudeerseminars omdat wij merkten dat studenten daar behoefte aan hadden voor het schrijven van hun scriptie. De stap was te groot, mensen wisten niet goed hoe ze de scriptie aan moesten pakken en hadden veel problemen om tot een goed voorstel te komen en wilden daar in een veel vroeger stadium al feedback op krijgen. Een jaar of zeven á acht geleden zijn we daarmee begonnen en langzamerhand hebben allerlei andere afdelingen dat overgenomen, ondertussen is het onderdeel van bijna alle programma s. 4 5

4 Voor het schrijven van de scriptie is het belangrijk een goede tijds- planning te maken en deze af te stemmen op de contactmomenten met de begeleider. Welke fases zijn er te onderscheiden en hoe kan de tijdsplanning het beste gemaakt worden? Tijdsplanning is in mijn ervaring meestal een illusie met scripties. Het is cruciaal om te weten wat je wilt schrijven en daar in korte tijd veel aandacht aan te besteden, waardoor je precies weet wat je wilt doen en een goede operationele vraagstelling hebt. De eerste fase van de scriptie is hierin dus heel belangrijk. Studenten denken vaak te beginnen met de scriptie door het idee te bepalen, terwijl het schrijven van je scriptie juist na het bepalen van het idee pas begint. Daarna kan je het pas plannen. Zolang je niets operationeels hebt, kan je plannen wat je wilt, maar dit is vaak zinloos naar mijn ervaring. Je moet zorgen dat je in een vroeg stadium gaat nadenken en zoeken naar onderwerpen. Op het moment dat je je onderwerp hebt vastgesteld en de literatuur in je hoofd zit, moet je het alleen nog doen. Dan is het wel haalbaar maar gewoon hard werken. Zolang je het idee nog niet hebt, is de tijdsplanning lastig te maken en duurt het langer om het af te maken. Hoe vaak zijn er gemiddeld evaluatiemomenten met de scriptiebege- leider? Dat is heel erg afhankelijk per begeleider. Persoonlijk maak ik graag gebruik van een scenario waarbij ik eerst wil dat de probleemstelling duidelijk geformuleerd wordt en de literatuur uitvoerig bestudeerd is. Op dat moment ben ik bereid om dit te bespreken en aan te scherpen. De studenten moeten de investering eerst doen om het gesprek zinvol te laten verlopen. Dat kan één of twee keer duren, maar op het moment dat de probleemstelling vast ligt, is het een kwestie van het schrijven van een literatuuroverzicht of het opzetten van een onderzoek in het geval van een empirisch onderzoek. In het geval van een empirisch onderzoek kun je de opzet het beste eerst inleveren voordat je daadwerkelijk begint met het onderzoek. In de tussentijd kan er bijvoorbeeld wel vast data verzameld worden, maar wacht even met het daadwerkelijk uitvoeren van het onderzoek tot je feedback hebt op de opzet. Tijdens het uitwerken van het literatuuronderzoek kan een evaluatie plaatsvinden om de voortgang te bespreken. Bij empirisch onderzoek zijn deze contactmomenten vaak noodzakelijk, omdat bij dit soort onderzoeken studenten nog wel eens vastlopen. Aan het eind vindt er doorgaans nogmaals een contactmoment plaats voor de gehele scriptie. Bij een masterscriptie zijn er doorgaans zo n 4 á 5 uitgebreide contactmomenten, bij de bachelorscriptie is dit minder Hoe ziet u de rol van de scriptiebe- geleider? Ten eerste verantwoordelijk voor het bewaken van de kwaliteit van de scriptie. Ten tweede voor het coachen en helpen van de student om een zo goed mogelijke scriptie te schrijven en het leveren van feedback op de aangeleverde stukken. En mocht het helemaal stuk lopen tussen student en begeleider, wat kunnen studenten dan doen om bij- voorbeeld een andere begeleider te krijgen? Je kan in principe altijd stoppen met je scriptie en naar een andere docent stappen. Dit wordt tegenwoordig wel steeds moeilijker omdat er nu vastgelegd wordt, op het moment dat je het voorstel indient, wie de eerste en tweede beoordelaar is. Switchen betekend dan dat je opnieuw een scriptieaanvraag moet doen met alle formaliteiten die daarbij horen. Het komt naar mijn ervaring ook niet zo vaak voor. Er zijn wel situaties waarbij het niet zo lekker loopt of niet goed klikt, maar uiteindelijk leidt dit nog wel tot acceptabele scripties. Loopt het echt fout dan zijn daar standaard procedures voor. Ik denk dat het verstandig is om goed te luisteren naar de feedback van de begeleider, indien deze niet gegrond is kan je altijd nog naar de tweede beoordelaar stappen. Kan er tussentijds al naar de tweede beoordelaar toegestapt worden als je het niet eens bent met de kritie- ken? Formeel heb je dat recht niet tussendoor, ik denk dat je dat via de examencommissie moet laten lopen. De invoering van de bachelor -master structuur heeft met zich meege- bracht dat er een bachelorscriptie geschreven moet worden. Vind u dat dit een toegevoegde waarde heeft voor het onderwijs? Ik denk het wel, echter is het wel zo dat het nog niet makkelijk is om te duiden waar de bachelorscriptie precies aan moet voldoen. Sommige docenten passen de eisen te veel aan de masterscriptie aan, andere hebben juist weer te lage eisen. Ik denk dat ik zelf een beetje aan de bovenkant zit. Ik denk dat dat iets is wat nog niet helemaal goed uitgekristalliseerd is. Er zijn wel concrete criteria voor, maar dat heeft tijd nodig om goed te aarden. In de afgelopen vijf jaar heeft het zich aardig ontwikkeld, maar toch denk ik dat daar nog wel eens onduidelijkheid over ontstaat. In hoeverre zijn de bachelor- en master scriptie te combineren? Formeel mag het niet, het mag niet over precies hetzelfde onderwerp gaan en je mag de bachelorscriptie niet voor de masterscriptie gebruiken. Je ziet wel dat mensen proberen op de bachelorscriptie voort te borduren en een gerelateerd onderwerp kiezen, maar het is wel de bedoeling dat daar een andere invulling aan gegeven wordt. Is het niet zo dat het literatuuron- derzoek dat je in de bachelor doet voor de master gebruikt wordt om daar empirisch onderzoek aan te verbinden? Nee dat mag absoluut niet, het moet een aparte studie worden wat bij voorkeur voortborduurt op de kennis die in de master is opgedaan. Wordt een combinatie van het schrijven van een scriptie en een stage door de Universiteit van Amsterdam gestimuleerd? Ja, aan de ene kant wel. Je hebt altijd de mogelijkheid unieke dingen te doen en unieke databases te gebruiken. Je kan gebruik maken van databases die bedrijven hebben, bij consultants is dat een veelgebruikte optie om te doen. Waar ik een beetje moeite mee heb is het type scriptie dat echt heel nauw de praktische stage volgt, bij mij heeft het wel de voorkeur dat het echt een scriptie-stage is waarbij de kwaliteit van de scriptie tot zijn recht komt. Met het onderwerp moet je echt een scriptie kunnen schrijven die aan de eisen voldoet en niet alleen een rapport schrijven. Bij banken en consultants lijkt mij dat erg moeilijk, omdat de data erg bedrijfsgevoelig is? Nee, dat valt mee, zeker op geaggregeerd niveau kan dat heel goed, vaak zijn consultants ook heel geïnteresseerd in afstudeerprojecten en faciliteren dat ook. Op het moment dat er een concreet probleem is, dan is er binnen financiering een goede relatie tussen theorie en praktijk, deze ligt dicht bij elkaar en dus is er vaak behoefte vanuit het bedrijfsleven om iets uit te laten zoeken door middel van een masterscriptie. Hoe verloopt de begeleiding van deze afstudeerprojecten? Het is heel variërend. In principe heb je een beoordelaar binnen het bedrijf en binnen de universiteit, die hebben ook wel een keer contact met elkaar maar vaak niet meer dan dat. Ook daar geldt dat de docenten daar veel invulling aan kunnen geven, dat varieert per docent. Zijn er tot slot nog tips die de stu- denten kunnen gebruiken bij het schrijven van de scriptie? Studenten hebben vaak het idee dat ze echt iets moeten toevoegen, en dat moet ook wel in die zin, maar ze denken daarbij vaak te groot. Ze hebben vaak een idee dat uit het niets komt, waarbij het toch wel belangrijk is dat het een idee is dat aansluit bij de bestaande literatuur. Zo niet, dan loop je de kans dat het een irrelevant onderwerp is, een non-issue, slechts in een heel enkel geval heb je een onderwerp gevonden wat heel interessant is. Het is dus heel belangrijk dat het onderwerp goed ingebed is in de literatuur en dat je de link ziet naar alle andere literatuur. Vaak hoeft er maar een kleine switch van de bestaande literatuur te zijn om een scriptie heel interessant te maken. Zorg tevens dat je de technische vaardigheden hebt om te kunnen doen wat je wilt doen. Een empirisch onderzoek verlangt de basis technieken. Als je tegen problemen oploopt bij het empirisch onderzoek, met een regressie analyse bijvoorbeeld, zijn er dan docenten te benaderen om je hierbij te helpen? Dat gebeurt wel, het ligt aan de vraag en de investering van de studenten zelf of de docenten bereid te zijn daarbij te helpen. Het is wel belangrijk vooraf te beseffen waar je aan begint, zorg dat je competenties aansluiten bij wat je wilt doen. 6 7

5 ADVO SAEN FSA AGENDA0607 London Banking Tour Het collegejaar loopt alweer bijna ten einde, maar er ligt nog een prachtig project in het verschiet. De veertiende London Banking Tour zal dit jaar plaatsvinden van 14 t/m 22 september en de voorbereidingen hiervoor zijn alweer in volle gang. Investment banks hebben een enorme aantrekkingskracht op vele studenten wereldwijd. Het werk binnen een investment bank is uitdagend en veeleisend. Er zal veel van je worden gevraagd maar je zult er ook veel voor terug krijgen. Omringd door energieke en getalenteerde mensen heb je alle mogelijkheden om je razendsnel te ontwikkelen. Het Europese zwaartepunt van de sector ligt in Londen, waar alle belangrijke banken gevestigd zijn. De London Banking Tour biedt de meest complete mogelijkheid om de wereld van investment banking te ervaren. Tijdens de acht dagen in Londen zal er kennis gemaakt worden met de meest prestigieuze banken maar zul je ook getest worden tijdens de case sessies. Een deelnemer van vorig jaar omschreef het als volgt: we visited eleven investment banks, toured four trading floors, partied at London s hottest clubs, drank way too much champagne, slept very little, but collected many business cards!. De London Banking Tour is naast een unieke ervaring ook een ideale springplank naar een carrière in investment banking. Vorig jaar hebben uiteindelijk negentien van de vierentwintig deelnemers een baan of één stageplek aangeboden gekregen bij een van de deelnemende banken. De universiteiten hangen inmiddels weer vol met posters en de inschrijvingen zijn al enkele tijd geopend. De deadline voor aanmeldingen is 17 juni. Voor studenten met een sterke interesse in investment banking hebben we maar één boodschap. Zorg dat je deze kans grijpt! Aanmelden kan t/m 17 juni via: 9

6 STAGES0607 STAGES0607 Bedrijf: The Boston Consulting Group Vanaf wanneer: Gedurende het hele jaar Waar: Afhankelijk van je case Duur: Gemiddeld 3 maanden Omschrijving stage: Als Visiting Associate (stagiair) ben je lid van het projectteam en verantwoordelijk voor een eigen module binen de case. Een stage is dus een goede manier om het werk bij BCG in de praktijk te leren kennen. Vanzelfsprekend wordt je tijdens je stage intensief begeleid door ervaren BCG ers. Profiel Stagiair: Studenten die binnen nu en anderhalf jaar hun studie afronden Vergoeding: Bovengemiddeld Solliciteren: Recruiting afdeling: Academy Fellow Programma Bedrijf: McKinsey & Company Vanaf wanneer: Gedurende het hele jaar Waar: McKinsey & Company Nederland Duur: twee tot drie maanden Omschrijving stage: Meedraaien als Fellow binnen een projectteam in combinatie met intensieve begeleiding van ervaren teamleden. Profiel Stagiair: Studenten die binnen nu en anderhalf jaar een gewone of post-doctorale studie zullen afronden Vergoeding: Markconform Solliciteren: Recruiting afdeling: Scriptiestage Scriptiestage Bedrijf: Kempen & Co. Vanaf wanneer: In overleg gedurende het hele jaar Waar: Beethovenstraat 300 Duur: 3-4 maanden Omschrijving stage: Tijdens de stage werk je actief mee als beginnend professional bij één van de kernactiviteiten van Kempen & Co. Je bent een volwaardig teamlid en wordt intensief begeleid. Een unieke gelegenheid om ervaring op te doen in de wereld van vermogens beheer, aandelenhandel en fusies & overnames. Vergoeding: 500,- per maand Solliciteren: Brief, CV en cijferlijsten sturen naar sollicitatie@kempen.nl t.a.v Sandra van Dijk. Bedrijf: Deloitte Vanaf wanneer: Gedurende het hele jaar Waar: Diverse locaties Omschrijving stage: Afstudeerstage; schrijf je scriptie bij Deloitte. Je krijgt beschikking over een laptop, een werkplek, de bibliotheek en je kan gebruik maken van professionele begeleiding (uit de praktijk). Profiel Stagiair: Jonge ambitieuze 4e jaars HBO en WO studenten met als studierichting Accountancy of Bedrijfseconomie die voor gemiddeld 3 maanden een afstudeer/ scriptieplek zoeken. Vergoeding: 490,- Solliciteren: Neem contact op met Eline van den Hoven ( ) 10 11

7 FSA IN GESPREK MET... In deze rubriek komen personen aan het woord die sinds jaar en dag nauw betrokken zijn bij de FSA. In deze editie is het de beurt aan Dennis van Wees, secretaris uit het bestuur Op dit moment is hij bezig een Nederlands kantoor voor een hedgefund op te richten. Introductie Dennis begon in 1994 met zijn studie Finance aan de VU. Waarna hij de FSA, dat destijds nog FAA heette, leerde kennen door het Amsterdam Mutual Fund. Een beleggingsfonds waarin studenten actief in aandelen en opties handelden en kennis vergaarden door aandelen analyses te maken en bedrijfspresentaties bij te wonen. Na actief te zijn geweest binnen het Amsterdam Mutual Fund besloot Dennis in 1996 een jaar bestuur te gaan doen. Na zijn bestuursjaar, waarin hij verantwoordelijk was voor onder andere de Beleggersdag en de London Banking Tour, is Dennis nog voorzitter geweest van het Amsterdam Mutual Fund. Na te zijn afgestudeerd, vertrok hij naar Londen om daar te gaan werken in M&A bij Schroder Salomon Smith Barney (tegenwoording Citibank Corporate & Investment Bank). Na een aantal jaar in de M&A te hebben gewerkt, begon hij in 2002 als aandelen analist bij Merrill Lynch. Na hier een aantal jaar in te hebben gewerkt, ging Dennis in 2006 terug naar Nederland om bij Aegon Asset Management als Portfolio Manager Europese aandelen aan de slag te gaan. Hier beheerde hij samen met aantal collega s een aandelen portefeuille van EUR 5mld). Momenteel is Dennis bezig met het opzetten van een kantoor in Amsterdam voor een global long/short equity hedgefund genaamd Farringdon Capital Management. Hoe kijk je terug op de tijd die je bij de FSA hebt doorgebracht? Als een hele waardevolle en nuttige periode waarin ik veel geleerd heb. Van het organiseren van projecten tot het omgaan met en benaderen van mensen. Verder is de situatie in het bedrijfsleven heel vergelijkbaar met een bestuursjaar. Je leert hoe je dingen moet aanpakken en je werkt samen met getalenteerde en gemotiveerde mensen. Wat vond je de meest waardevolle ervaring die je bij de FSA hebt op- gedaan? Het samenwerken met je bestuursleden, maar ook met actieve leden en bedrijven. Tijdens je bestuursjaar ben je met vele projecten bezig en daarnaast probeer je ook je visie en ideeën op een zo goed mogelijke manier vorm te geven. Dit sluit niet altijd even goed op elkaar aan en kan leiden tot een conflictsituatie, waar je op een goede manier uit moet kunnen komen, maar op deze manier creëer je wel de beste band met elkaar. Is je interesse voor beleggen door het AMF aangewakkerd? De interesse voor beleggen bestond al voordat ik het AMF leerde kennen. Het is echter wel zo geweest dat door het AMF ik veel heb bijgeleerd, wat absoluut waardevol is geweest voor mijn verdere loopbaan. Bovendien heb ik veel leuke mensen leren kennen waar ik nog steeds regelmatig contact mee heb. Je bent nu bezig met het oprichten van een Nederlands kantoor voor een hedgefund wat gevestigd is in Genève. Hoe is deze keuze tot stand gekomen? Een van de oprichters van het hedgefund Bram Cornelisse, die overigens ook een oud AMF-er is, is jarenlang mijn huisgenoot geweest in Londen. Ook heb ik met Bram samengewerkt voor Merrill Lynch. De andere oprichter van het hegdefund, Andreas Tholstrup, heeft eerder een zeer succesvol hedgefund opgericht en had ook eerder met Bram samengewerkt. Het is erg prettig, zeker met de oprichting van een hedgefund dat je elkaar op professioneel gebied goed aanvult en overtuigd bent van elkaars kunnen. Nadat zij het hedgefund hadden opgericht, heb ik mij met hulp en steun van mijn vorige werkgever AEGON, bij Farringdon kunnen aansluiten. Kan je kort vertellen wat er komt kijken bij het opzetten van een hed- gefund? Allereerst is het heel belangrijk dat je al je vergunningen rond hebt en dat je de regelgeving omtrent hedgefunds zelf goed begrijpt. Hedgefunds zijn, zeker in Nederland, nog niet vaak opgericht en vandaar ook dat er weinig specialisten zijn die je hiermee kunnen helpen. Door de grote aandacht die er momenteel is voor hegdefunds, verwacht ik wel dat dit verder toe zal nemen als ook het aantal hedgefunds toeneemt. Ten tweede heb je investeerders nodig die vertrouwen hebben dat hun geld goed beheerd wordt. Er is veel concurrentie en vertrouwen, ervaring en track record zijn doordoor essentieel voor een goede start. Als laatste is een goed netwerk essentieel om goede toegang tot informatie te hebben en te krijgen. Informatie is in ons vakgebied zeer belangrijk. Hoe denk je investeerders aan te trekken? Het allerbelangrijkste voor het oprichten van een succesvol hedgefund is een goede track record en een goed netwerk. Je wordt immers afgerekend op de prestaties die je in het verleden hebt behaald. Hedgefunds worden gekenmerkt door een hogere mate van betrok- kenheid van de investeerders op de adviseurs, weliswaar met een hoge mate van privacy. Hoe verwacht je dat de omgang met de investeerders zal verlopen? Communicatie met je investeerder is heel belangrijk. Niet alleen doet de investeerder zelf goed zijn huiswerk alvorens hij zijn/haar geld bij jou belegt (prospectus, due dilligence), maar zodra hij jou het vertrouwen heeft gegeven door te investeren, verlangt hij ook een bepaalde mate van openheid richting zijn investering. Zo wordt de investeerder maandelijks op de hoogte gehouden van de prestaties van het fonds middels een investment letter. Hierin wordt de performance besproken, alsmede een verantwoording voor het beleggingsbeleid afgelegd. Voor een voorbeeld zie ( Bovendien kan de investeerder ons bellen mocht hij specifieke vragen hebben. Omtrend hedgefunds is er een grote discussie met betrekking tot de re- gulering van hedgefunds aangezien deze weinig verantwoording over hun activiteiten hoeven af te leggen en dus weinig transparant zijn. Hoe denk je dat dit zich in de loop van de tijd zal ontwikkelen? Enerzijds verwacht ik dat investeerders meer transparantie willen in de vorm van informatie over posities, aangegane risico s en opbrengsten voor het hedgefund. Anderzijds kan extra transparantie de opbouw van posities in gevaar brengen en daardoor toekomstige rendementen aantasten. Het belangrijkste is dat daar een duidelijke afweging in gemaakt wordt. Alles staat en valt met het vertrouwen in de hedge fund manager

8 ADVO Accent Groupe STUDEREN IN HET BUITENLAND Op zoek naar een nieuwe uitdaging en ervaring vertrekken per semester veel studenten naar het Buitenland. FSA & Beyond vroeg Moniek van Erven, master student Finance aan de UvA en Roderik Verkaik, master student Finance aan de VU, naar de weg die eraan vooraf gaat, de ervaring die het opleverde en de taalbarrière die het met zich meebrengt. 15

9 Introductie Mijn naam is Moniek van Erven en ik ben 23 jaar. Momenteel ben ik bezig met het schrijven van mijn Masterscriptie Finance aan de UvA. Naast dat ik half jaar in Sevilla heb gestudeerd, heb ik eerder een jaar Italiaans gestudeerd in Perugia, Italië. Wanneer ben je naar het buitenland gegaan en waar ben je geweest? Ik ben vorig jaar september naar Sevilla, Spanje gegaan en heb daar een half jaar aan Universidad Pablo de Olavide gestudeerd. Ik heb drie vakken gevolgd. Was het lastig om je studie in het buitenland rond te krijgen, kun je iets vertellen over de procedure? De procedure begon met het schrijven van een motivatie brief. In deze brief moest vermeld worden wat mijn motivatie was om in Sevilla te studeren. Er was slechts plaats voor 1 persoon, voor 1 semester in Sevilla en er waren meerdere geïnteresseerden. Uiteindelijk ben ik op basis van die brief uitgekozen. Ik had me aangemeld om in het tweede semester, in februari 2006, te gaan. Echter na een rondreis in Cambodja in de zomer van 2005, kreeg ik enorme zin om het eerste semester al te gaan. Dit kwam ook beter uit qua vakken die ik in het tweede semester moest doen. Ik heb toen geïnformeerd of dat mogelijk was, en toen ik die bevestiging kreeg ben ik begonnen met alles te regelen. Omdat het op zo n korte termijn was, was het vrij lastig en veel geregel. De website van de universiteit in Sevilla was erg onduidelijk en het was niet mogelijk je van tevoren in te schrijven voor vakken. In Sevilla hebben ze een ander systeem: je volgt de eerste twee weken de vakken die je interessant lijken, pas daarna maak je je definitieve keuze. Ben je door de universiteit bege- leid in het nemen van taallessen en geholpen met het vinden van huis- vesting? Nee, zowel de UvA als Pablo de Olavide hebben daar niet bij geholpen. Ik heb zelf een talencursus van twee weken geregeld alvorens aan de universiteit te beginnen. Ik sprak namelijk nog geen Spaans en had slechts tien privélessen gevolgd in Amsterdam. Aangezien ik al Italiaans sprak, dacht ik dat het makkelijk zou zijn om Spaans te leren. Daar heb ik me een beetje in vergist, niet zozeer in de zin dat de taal zelf moeilijk is, als wel dat het accent in Zuid-Spanje erg afwijkt van het normale Spaans. Er wordt veel sneller gepraat en veel letters worden ingeslikt. De eerste dag op de universiteit was dan ook een..ehm.. openbaring.. Over de huisvesting: ik had een hostel geregeld voor de eerste nacht, omdat ik ervan uit ging dat het heel makkelijk zou zijn een huis te vinden. Dit bleek iets moeilijker te gaan dan verwacht. Ik heb een Spaanse telefoon gekocht en heb de nummers van de advertenties van huizen op straat gebeld. Aangezien ik de stad niet kende, nauwelijks Spaans sprak en de Spanjaarden je liever de foute weg wijzen, dan geen weg, verliep dit niet echt soepel. Na een zoektocht van vijf dagen, ben ik toch via de talenschool bij een gezin beland. Ik heb twee weken bij een Colombiaanse familie gewoond. Dit was echt fantastisch, het werd een soort tweede familie voor mij en de dochter is nog steeds een goed vriendinnetje. Zij bleek bij mij op de universiteit in de klas te zitten, dus zij heeft me geholpen wegwijs op de uni te worden en aan veel Spanjaarden voorgesteld. Na die twee weken heb ik een super leuk huis gevonden, waar ik met 5 buitenlandse meiden woonde en daar heb ik vijf maanden gewoond. Wat was het voor jou het grootste verschil in onderwijs? Het grootste verschil is dat het niveau van onderwijs een stuk lager is. De opleiding economie duurt daar vijf jaar en in die vijf jaar behandelen ze minder dan wij hier in vier jaar doen. Bijvoorbeeld het vak Econometrie, dat hier in jaar drie in zeven weken wordt behandeld, wordt daar in jaar vijf behandeld in een periode van een heel jaar! Alle vakken zijn makkelijker en er wordt minder stof behandeld. Het is ook veel schoolser, iedereen zit letterlijk op te schrijven wat de lerares zegt. Ik heb drie vakken gevolgd en de tentamens gehaald. Voor een tentamen kreeg ik vrijstelling, omdat ik een presentatie had gedaan. Ik vind het toch wel raar dat iedereen in Europa de titel Master of Science krijgt, maar dat de onderwijsniveaus zo verschillen. Hoe verliep de integratie tussen de buitenlandse en autochtone studen- ten? Ik heb veel Spanjaarden ontmoet op de universiteit en daarbuiten, maar uiteindelijk waren mijn beste vrienden daar de andere buitenlandse studenten. Voor de vakken die ik volgde maakte ik opdrachten met Spaanse mede- studenten en ook aan de presentatie hebben we samen gewerkt, dit kwam echter vooral door mijn Colombiaanse vriendin Viole,e daar al vijf jaar woonde. De meeste buitenlandse studenten werkten met elkaar, er was weinig contact met de Spaanse studenten. De Spanjaarden zijn heel spontaan, waar je ook heen gaat je ontmoet overal mensen, maar uiteindelijk was het contact met de Spanjaarden iets oppervlakkiger. Wat was voor jou de meest waar- devolle les die je van je buitenland ervaring hebt geleerd? Het was voor mij natuurlijk niet de eerste buitenland ervaring, toen ik 18 was heb ik een jaar in Perugia, Italië gewoond om Italiaans te leren. Maar ik denk dat in je eentje naar een onbekende stad gaan in het buitenland, en daar studeren, een ontzettende uitdaging is. Je leert een heel andere cultuur kennen, bent als je daar aankomt volledig op jezelf aangewezen. Als je daar dan eenmaal woont en, zoals ik het ervaren heb, de tijd van je leven hebt, voelt dat heel goed. In Sevilla gaat alles zo relaxed, geen stress. Ik heb heel veel interessante mensen ontmoet, veel goede vrienden gemaakt met wie ik nog steeds contact heb en die ik nog steeds zie. En ik heb de liefde van mijn leven ontmoet Heb je nog tips voor studenten die hun buitenland studie nog aan het plannen zijn? Qua planning, nee. Ja misschien om het iets beter te plannen dan ik heb gedaan haha. Zorg dat je van tevoren al redelijk de taal spreekt en probeer om alvast vanuit Nederland huisvesting te zoeken, is ook wel handig. En ik zou proberen om niet teveel met Nederlanders om te gaan, ik ben zelf helemaal niet met Nederlanders om gegaan, wat ten eerste goed is voor je Spaans en ten tweede veel interessanter, want Nederlanders ken je natuurlijk al. Heeft het je beeld om later in het buitenland te gaan werken beïn- vloed? Ja, in positieve zin! Ik ga volgend jaar in de lente terug naar Sevilla om daar een paar maanden te werken. Een aantal vrienden woont er nog steeds en ik vind het zo n fantastische stad dat ik gewoon terug moet! 16 17

10 Introductie Mijn naam is Roderik Verkaik, 22 jaar en bezig met de master Finance aan de VU. Verder ben ik een bekende van de FSA, omdat ik dit jaar de Landelijke BeleggersCompetitie heb georganiseerd. Wanneer en waar ben ben je ge- weest? Naar Mexico City en het tweede semster van 2006 van januari tot juni Was het lastig om je studie in het buitenland rond te krijgen, kun je iets vertellen over de procedure? Ten eerste moet je je bij bureau internationalisering aanmelden voor een buitenlandstudie via een motivatiebrief in het Engels, je CV en cijferlijst: belangrijk punt voor het bureau om iemand toe te laten voor een buitenlandstudie is je studievoortgang in de afgelopen jaren. Op basis van al deze punten wordt je eventueel uitgenodigd voor een gesprek (Dit verschilt wel per bestemming, voor sommige bestemmingen is een gesprek geen vereiste). Tijdens het gesprek word naar je motivatie gevraagd en in het geval van Mexico naar je taalkennis, en als het tegen zit moet je ook nog een kleine conversatie in het Spaans afwerken. Mij zat het gelukkig niet tegen wat dat betreft Ben je door de universiteit bege- leid in het nemen van taallessen en geholpen met het vinden van huis- vesting? Taallessen zijn aan de VU niet gratis verkrijgbaar, aan de UvA wel, dit heb ik desondanks niet gedaan. Met het vinden van taallessen werd ik niet begeleid. Via bureau internationalisering word je wel uitvoering geholpen met het vaststellen van je te volgen vakken, je visum en word je in contact gebracht met huisbazen al daar. Dit proces verliep soepel. Verder zijn alle vakken die ik daar gevolgd heb hier goedgekeurd als kernvakken. Wat was het voor jou het grootste verschil in onderwijs? Uiteraard de taal, het is aan te raden van tevoren al een beetje op de hoogte te zijn van de taal, een LOIcursus is wat dat betreft voldoende. Verder was het niveau aan de Universiteit in Mexico voor Mexicaanse begrippen hoog, er wordt dezelfde stof met dezelfde boeken als aan de VU behandeld. Dit alles gebeurt echter wel in een lager tempo. Hoe verliep de integratie tussen de buitenlandse en autochtone studen- ten? Super! De universiteit in Mexico heeft enthousiaste buddy s aangesteld die jou door de eerste week heen helpen, je andere studenten laat ontmoeten, mooie plekken laat zien en je uiteraard naar feestjes begeleiden. Uiteindelijk zijn die buddy s vrienden van me geworden en komen ze juni a.s. hier op bezoek. Wat was voor jou de meest waar- devolle les die je van je buitenland ervaring hebt geleerd? Vooral van de armoede daar word je een stuk wijzer, het opent je ogen en dan blijkt hoe goed we het hier in Nederland hebben. Ik denk dat datgene me het meest is bijgebleven en waar ik ook het meest aan zal hebben in de toekomst. Heb je nog tips voor studenten die hun buitenland studie nog aan het plannen zijn? Qua plek is Midden/Zuid Amerika fantastisch. Daarnaast heb je er het voordeel dat je ook nog eens een andere taal leert. Verder zijn de mensen super aardig, is het eten goed, word er goed gefeest en zijn het stuk voor stuk prachtige landen. Daarnaast is het belangrijk dat, wanneer je in het buitenland zit, je probeert te mengen met de bevolking en studenten aldaar. Blijf niet in je exchangegroepje hangen; dit is wel heel makkelijk, maar je leert er de mensen, de taal, de cultuur en daarmee het land niet door kennen. Heeft het je beeld om later in het buitenland te gaan werken beïn- vloed? Zeker weten, het doet je beseffen dat de wereld enorm groot is, en dat er heel veel te ontdekken valt. Daarnaast kom je erachter dat wat betreft carrière enorme mogelijkheden zijn, waarschijnlijk nog meer dan in Nederland. Na mijn studie ben ik van plan naar Azië te gaan om te studeren. Verder ga ik deze zomer 7 weken op reis door Zuid-Amerika. Dit zijn beide dingen waaraan ik niet gedacht zou hebben als ik niet in het buitenland zou hebben gestudeerd. VOORLICHTING I-BANKING In deze rubriek zullen we elke keer één van de 4 pijlers van de FSA; Accountancy, Controlling, Finance & Banking en Consultancy belichten. In deze vierde editie van de FSA & Beyond is het de beurt aan Finance & Banking met als specialisatie Investment Banking. Pepijn Voorn, werkzaam bij Merrill Lynch zal in het kort ingaan op de volgende onderwerpen; wat houden de werkzaamheden van een I-Banker in, hoe verloopt het studietraject om I-Banker te worden, wat zijn de stagemogelijkheden voor studenten met een interesse in I- Banking en hoe ziet het carrièreperspectief voor toekomstige I-Bankers eruit

11 Sales and Trading versus M&A ad- visory Within investment banking there are several opportunities you can choose to pursue. Probably the most well know is M&A advisory: advising clients on takeovers and mergers or on defence strategies when they receive a hostile bid. The other popular career is located in the bank s dealing room: sales or trading. The latter means that you re mostly trading securities of a certain type for the firm s own account whereas salespeople buy and sell securities on behalf of clients. Apart from the different scope of these activities there s also a significant difference in the working hours between M&A bankers and people in sales and trading. Where M&A is well-known for long working hours, especially during nights and weekends sales and trading is suitable for those who like to go up early in the morning. In sales and trading coming to the office around a.m. is not uncommon, if you had a rough night working on an M&A deal you might just be leaving for a quick power-nap. Amsterdam versus London If you re a Dutch student aiming for a career in investment banking there are two places you re likely to end up; either in Amsterdam or in London. Obviously banking in Amsterdam has more focus on the Benelux region whereas London covers the entire of Europe. Although some of the major bulge-bracket Wall Street firms have opened offices in Amsterdam as well the majority of those still choose to cover the Benelux from London. So moving to London does not necessarily mean you won t do any Dutch deals anymore. An important difference is off course the more international character of the business in London, since London has been one of the world s most influential financial centres for decades. You will find that the approach to doing business is slightly more Anglo- Saxian in London and that also implies that the working hours are longer than they are in Amsterdam. However in London you generally get to do the larger deals and some international experience obviously never hurts your career. Banking versus Consulting When it comes to choosing a career path many students who consider investment banking to be an interesting choice are also appealed by (strategy) consulting. Both industries clearly require analytical skills and teamwork and both offer excellent career and learning opportunities. Furthermore both careers offer you the opportunity to gain a lot of experience early-on in your career. The scope of your day-to-day activities, however, is quite different: in investment banking the work is primarily finance oriented with many financial analysis, deal structuring and financial modelling. Strategy consultancy looks at a company s business model and strategy instead of analysing the business from a pure financial point of view. In general one could say that the job in investment banking is more in-depth finance and strategy consulting has a broader, less in-depth, scope. Furthermore consultancy firms are usually paid by the hour whereas investment banks charge a fee upon completion of the deal. Therefore banking is even more deal-driven but that also means the revenues are less certain. Required skills Although different banks look for slightly different personalities there are many characteristics that suitable candidates have in common. -Analytical skills; being a banker means that you come across many different problems that need to be solved and problem solving analytical skills are an absolute prerequisite in this business. When recruiting candidates investment banks usually find analytical skills among the most important characteristics of a candidate. Far more important than thorough knowledge of finance and economics. Therefore you will find many people with a more technical background (Physics, mathematics etcetera) working at the different investment banks. -Team players; although you might think that just doing it yourself is usually a good solution when in college, that doesn t get a billion euro deal done. Especially in M&A advisory teamwork is essential and therefore it is likely that during the interviewing process they will go on and on about examples showing you re a team player. Communication skills; with teamwork comes communication. To function in a team you need to have good communication skills in order to communicate with your team members and, later on in you career, with clients. -Meeting deadlines; in college you might get away with a good excuse when handing in you paper too late, the client however will already have hired someone else. Therefore it is important that you get things done in time. Sometimes that s just impossible, so let people know in advance and they can help find a solution. The above-mentioned communication skills are quite handy then. -Attention to detail; when proposing a billion euro deal to a client the last thing you manager wants to be confronted with is that his numbers are inconsistent. Therefore attention to detail is critical. Spelling errors, numbers that don t add-up and other silly mistakes can ruin the deal and even lead to legal consequences if investors decide to sue the bank. Therefore displaying attention to detail from the beginning helps you build your career (so check your CV for spelling errors). The household names in investment banking ABN Amro Barclays capital Citigroup Credit Suisse Dresdner Kleinwort Deutsche Bank Goldman Sachs JPMorgan Lazard Lehman Brothers Merrill Lynch Morgan Stanley Rothschild UBS Applying to an investment bank So when you ve decided that a career in investment banking is totally something for you the next step is to land an internship or job at one of the major players. By far the easies way in is to do an internship first. Many banks primarily recruit there first year analyst class from the internship the year before. Furthermore you get a chance to find out whether the job really suits you and get to know some people who have some more experience in this field. Step 1: online application Most banks use an online application process for graduate recruitment. For internships as well as fulltime positions you need to fill in extensive forms (it will take you approximately 2.5 hours per bank to fill them in, maybe even more). Basically these forms are a combination of personal details and stuff that you would normally put on your CV or mention in your cover letter. Typical questions are give us an example that shows you re a team player or give us an example of something you have achieved in the last twelve months that you re really proud of. When answering such questions it s not essential that you come with superior achievements such as climbing the mount Everest or saving the wildlife in Kenya. It s just about the way you write your experiences down: you can be invited for interviews with examples of you flipping burgers, as long as you properly describe what you learned from it and what kind of teamwork was involved. Apart from a good answer on these questions the best advice is that you should never lie on you application form. Investment banks employ people just to do you background check so every work experience that you lied about will be discovered. And obviously, that doesn t land you a job in a highly regulated business! Step 2: interviews If you did a good job filling in the forms you will get an invitation to come for interviews. Usually they won t notify you that many days in advance, just to check whether you can arrange all your other appointments to be rescheduled. The interview process can be tough: many interviewers like to test your analytical skills and ability to work under pressure on the spot by giving you tricky questions and so-called brainteasers. The best way to prepare for this is to read the Vault guide to finance interviews which gives numerous examples of brainteasers and other interview questions. Another important part of the interviewing process is to check the candidate s motivation. Therefore the other major topic during your interviews will be you motivation to be an investment banker. Do you really understand what it means to be in this business? Do you really want to make the required sacrifices (working weekends and late nights)? These are all questions you can prepare in advance and that will definitely help you. In this context it is also wise to do a little background check on the bank itself; it looks really silly if you just told them this is the only bank you ever want to work for and then you don t know what the CEO is called. Enthusiasm is key here. If you have a background in economics you can expect them to ask you more in-depth finance and economics questions whereas people with a technical background usually get more questions that are based on understanding and analysis. Step 3: the assessment centre Although not every bank organises assessment centres (or super Saturdays as they are sometimes referred to) but many banks do. Basically this is a second-round interview that consists of various activities that help people assess your skills. This often involves short, unprepared, presentations, group discussions, more interviews and a case study. Again enthusiasm is key! It is also wise to socialise with you fellow candidates, although you might see them as your competitors now, they can be you colleagues tomorrow. Deadlines for application If you have decided that you re going to apply, be advised that there are only certain periods during the year in which you can apply. Although deadlines vary from bank to bank most banks require you to submit your application for an internship by the end of December or beginning of January and you application for a fulltime position by the end of October or beginning of November. Check the website of the bank for the exact date, sending in an application form after the deadline is virtually impossible. Must reads: If you want to find out more about investment banking, the following books are a great start. For interview preparation: -The Vault guide to finance interviews -The Vault guide to investment banking For background knowledge and investment banking war stories -Barbarians at the gate, Bryan Burrough & John Helyar -Den of Thieves, James B. Stewart -Liar s poker, Michael Lewis -Monkey Business, John Rolfe -Rogue Trader, Nick Leeson -The Predators Ball, Connie Bruck -When genius failed, Roger Lowenstein For more info about investment banking and an excellent opportunity to see the most prominent investment banks in London, visit:

12 ADVO ING SUMMER INTERNSHIPS Een summer internship biedt studenten de mogelijkheid om gedurende een aantal maanden een kijkje te nemen bij een bedrijf. Studenten kunnen hierdoor praktijkervaring opdoen en een goed beeld vormen van de werkzaamheden en sfeer bij een bedrijf. FSA & Beyond vroeg Niels Boon naar zijn ervaringen die hij opdeed tijdens zijn internship bij Sequoia, een M&A boetiek in Londen en vroeg David de Graaf naar zijn verwachtingen bij ABN-Amro. 23

13 Introductie Niels Boon is momenteel bezig met het afronden van de Master International Financial Economics aan de Universiteit van Amsterdam. Tevens is hij een bekende van de FSA, in 2002 begon hij zijn actieve carrière bij de FSA, met de oprichting van de toenmalige Amsterdamse BeleggingsCompetitie. Vervolgens was hij betrokken bij verschillende andere projecten en Interne Betrekkingen tijdens het bestuursjaar Wat was jouw voornaamste reden om voor een summer internship in Londen te solliciteren? Op jonge leeftijd was ik al geïnteresseerd in beleggen, wat toen ik een jaar of 14 was resulteerde in mijn eigen beleggingsrekening en meerdere abonnementen op de bijbehorende magazines. Vanaf dat moment is mijn interesse eigenlijk alleen maar gegroeid. De keuze Finance als studie kwam dus ook niet geheel als verrassing, mede door mijn tijd bij de FSA kwam investment banking aan het licht. In 2005 deed ik mee aan de London Banking Tour (LBT), een aanrader voor iedereen die in Londen terecht wil komen. Na deze week had ik een perfect beeld van hoe mijn leven als investment banker in Londen eruit zou komen te zien, wat mij de doorslag gaf te gaan solliciteren voor een internship. Heb je bij meerdere Investment Banks gesolliciteerd en wat heeft je keuze voor Sequoia bepaald? Zoals gezegd had ik na de LBT 2005 bedacht dat ik wel een internship wilde doen. Echter een paar dagen na terugkomst van de LBT vertrok ik alweer naar Argentinië, om Spaans te leren en wat van de wereld te zien. Mijn primaire focus lag op dat moment dus niet direct op sollicitaties, ik dacht eerst maar eens naar Argentinië en daarna zie ik het wel met die internships en alles. De deadline voor internships ligt bij de meeste banken alleen in de tweede of derde week van januari, en ik kwam pas daarna terug uit Argentinië. Gelukkig had ik nog wat visitekaartjes liggen van de LBT en kon ik daarmee alsnog wat gesprekken regelen. De zomer internships zaten alleen al vol en het zou dan eventueel voor daarna worden. Maar goed, eerst maar eens kijken of je erdoor komt natuurlijk. Vervolgens heb ik met JPMorgan, Lehman Brothers, Morgan Stanley en Sequoia gepraat. Wat uiteindelijk de doorslag gaf was een combinatie van factoren, waaronder de complete aanbieding van Sequoia, de flexibele timing van de stage, klik met de mensen, het kleine karakter van het bedrijf, vooruitzicht van de werkzaamheden en niet te onderschatten wat telefoontjes met een ex-stagiar. Bij welke afdeling heb je meegelo- pen? Zoals eerder aangegeven is Sequoia geen massale investment bank zoals de bekende gerenommeerde namen. Sequoia is recent in 2002 opgericht door Dirk Brouwer, die daarvoor Managing Director en Head of Benelux Investment Banking was bij Merrill Lynch. Er bestaan ook geen officiële afdelingen, wel kun je onderscheid maken tussen verschillende werkzaamheden als het adviseren van hedge funds en private equity partijen, reguliere M&A activiteiten (zowel advies als uitvoering), public-to-private projecten en bezigheden voor het eigen private equity fonds. Hoe zag jouw gemiddelde werkdag eruit? Ongetwijfeld cliché, maar toch: een gemiddelde dag bestaat eigenlijk niet. Ik heb mij vooral bezig gehou- den met het adviseren van hedge funds en private equity partijen. Maar het kwam dikwijls voor dat ik s ochtends naar kantoor ging met het idee dat ik aan bedrijf X ging werken, maar dat ik s middags alweer zoveel wist van een nieuw project dat ik bedrijf X al bijna weer helemaal vergeten was. Dit is overigens typisch een kenmerk van investment banking in het algemeen, niemand weet van tevoren wat er te wach- ten staat. Hoe ben je gecoacht tijdens je stage? Coachen gebeurt eigenlijk continu en vooral on-the- job zoals dat zo mooi heet. Je werkt altijd vanuit een team waarin zoveel ervaring vertegenwoordigd is, dat je constant leert. Je werkzaamheden worden regel- matig gemonitord en bijgestuurd. Daarnaast vond er zowel op de helft als op het einde van mijn stage een evaluatie plaats. Hiervoor werd het commentaar van alle collegae verzameld, zodat je precies weet hoe men jou ziet als werknemer en collega. Wat is de meest waardevolle ervaring die je eraan over hebt gehou- den? De meest waardevolle ervaring is moeilijk te kiezen, het is niet alleen de stage die je ervaart, maar de hele Londense lifestyle met alles wat daarbij hoort. Ik denk dat het totaalplaatje uiteindelijk de meest waardevolle ervaring is. Inhoudelijk is de kern van wat je leert time management en scherpte. Aangezien een etmaal nog altijd uit te weinig uren bestaat, ben je constant genoodzaakt efficient te werken en keuzes te maken. Tegelijkertijd kun je het oog voor detail niet verliezen en moet je dus altijd scherpte blijven tonen. Wat zijn de voorwaarden voor deel- nemers om mee te kunnen doen en hoe verloopt de selectieprocedure voor een summerinternship? Allereerst moet je op gesprek zien te komen bij de bedrijven die jou aanspreken. Normaal gesproken gaat dit via de bedrijfswebsite waar je een paar uur bezig bent met het invullen van vragen als give an example of excellent leadership skills tot aan why investment banking and our company in particular. De andere weg is via de informele contacten, die je bijvoorbeeld hebt opgedaan tijdens de London Banking Tour. Vervolgens word je hopelijk uitgeno- digd voor een gesprek en gaat het spel beginnen. Hoe het verder verloopt verschilt van bedrijf tot bedrijf en kan bestaan uit een of meerdere rondes waarin testen, achtergrond interviews, case interviews en brainteasers aan bod kunnen komen. Als alles goed gaat krijg je een offer en maak je de keuze daar al dan niet op in te gaan. Wat wordt er precies in deelnemers gezocht en van ze verwacht? Tijdens de selectieprocedure is men op zoek naar een combinatie van aantroonbare affiniteit met de financiële wereld, energieke persoonlijkheid, compu- tervaardigheden (met name Excel en PowerPoint), extra-curriculaire activiteiten, analytisch vermogen (goede cijfers voor de meer exacte vakken kunnen hiervoor een indicatie zijn), leergierigheid en zeer belangrijk de fit met het bedrijf. Verwacht wordt, dat je uiteindelijk meedraait als een volwaardig lid van het team waarin je terecht komt. Dit houdt in dat je zowel inhoudelijk als sociaal en communicatief gezien voldoende capaciteiten moet hebben. Heeft de stage je een duidelijk beeld gegeven van de werkzaamhe- den en weet je nu beter wat je na je afstuderen wilt gaan doen? No doubt about it! 24 25

14 Spread KPMG

15 <On the pursuit of professionalism> ADVO NIBC Introductie gekozen? afdelingen. David is momenteel bezig met de master in Quantitative Finance aan de VU. Voordat hij aan zijn master begon, heeft hij zijn bachelor behaald aan de Tulane University in New Orleans. Wat aanvankelijk begon met een 1 jarig exchange program naar deze universiteit, eindigde uiteindelijk, door onder andere een scholarship voor best presterende studenten, in een volledig doorlopen bachelor in finance en poli- ticologie. Na deze zomer heeft hij nog drie vakken open staan om zijn master af te ronden aan de VU, maar voordat het nieuwe collegejaar zal beginnen, start hij 9 juli met een Summer Internship bij ABN Amro. Summer Internships worden veelal georganiseerd door Investment Banks. Wat trekt jou aan in I- Banking? Eigenlijk ben ik van kinds af aan geïnteresseerd ge- weest in markten, handelen en beleggen. Al vanaf mijn 12de heb ik aandelen en ik herinner me dat ik Koninginnedag het mooiste feest van het jaar vond, omdat je daar naar hartenlust mocht handelen en verkopen. Wat me nu vooral aantrekt in I-banking is de combi- natie tussen het kwantitatieve en communicatieve. Je moet kunnen rekenen en goed met cijfers zijn, maar tegelijkertijd ook sociale vaardigheden pretenderen/ hebben. Naast mijn reeds vroeg aanwezige interesse, denk ik dat ik mij sterk kan differentiëren in I-bank- ing. Waarom heb je speciaal voor deze summerinternship van ABN Amro Het had mijn voorkeur voor de summer internship in Amsterdam te blijven. Deze keuze gemaakt hebbende, bleven er eigenlijk nog 2 opties over; Fortis en ABN Amro waarbij ABN mij meer aansprak vanwege hun grotere aanbod in zakelijke dienstverlening. Tijdens de 8 weken van je internship wordt je in principe op 1 afdeling geplaatst, maar tegelijkertijd ben je bezig met projecten en spellen van andere afdelingen. Heb je al eens eerder een internship gevolgd? Ik loop momenteel stage bij UBS op de afdeling European Equity Sales. We beginnen iedere morgen vroeg om onze klanten van adviezen te voorzien over het kopen, vasthouden en verkopen van posities. Ik wordt echter veelal op projecten geplaatst, dus houdt me niet direct bezig met het geven van adviezen. Bij welke afdeling heb je voor deze ABN internship gesoliciteerd en wat is in grote lijnen het doel van deze internship? Ik ga meelopen op de afdeling Structured Finance. Deze afdeling houdt zich bezig met het maken van fi- nanciële constructies. Te denken valt bijvoorbeeld aan het zo efficiënt en goedkoop mogelijk voldoen aan een bepaalde geldvraag van een grote multinational. Tijdens je sollicitatie kun je aangeven op welke afde- ling je graag stage wilt lopen en structured finance sluit het meest aan op mijn kwantitatieve eigen- schappen en persoonlijke voorkeuren. Mijn doel is dan ook deze stroming binnen I-banking beter te leren kennen en daarnaast natuurlijk ook de overige 28 Wat zijn de voorwaarden voor deel- nemers om mee te kunnen doen en hoe verloopt de selectieprocedure voor deze internship? Je moet door een aantal testen heen voordat je kunt beginnen aan de uiteindelijke sollicitatie. De tests bestaan uit 2 talentesten, 2 numerieke testen en een psychologische test. De numerieke- en talentesten zijn geschaald van 1-5, waarvan je voor alle testen minimaal een 3 moet behalen en tenminste een 4 voor een van de twee nummerieke testen. Na een succesvolle afronding van de testen wordt je uitge- nodigd voor een interview met een recruiter, waarna als laatste een interview volgt met een manager van de afdeling waarop je specifiek gesoliciteerd hebt, in mijn geval structured finance. Wat zijn je verwachtingen van deze internship? Wat me heel prettig lijkt aan deze internship is dat je de mogelijkheid krijgt om alle afdelingen te be- kijken met nadruk op de door jezelf gekozen afde- ling. Daarnaast is het een ideale manier om ook op sociaal vlak I- bankers en de wereld daaromheen te leren kennen We view professionalism as the product of excellent abilities and execution. We pride ourselves on it in everything we do. Being professional is about setting the highest standards of performance and wanting to excel. If you have the same standards, we would like to hear from you. For our Analyst Program, NIBC is looking for university graduates who share our pursuit of professionalism. Personal and professional development are the key-elements of the Program: in-company training in co-operation with the Amsterdam Institute of Finance; working side-by-side with professionals at all levels and in every financial discipline is part of learning on the job. We employ top talent from diverse university backgrounds, ranging from economics and business administration, to law and technology. If you have just graduated, with above-average grades, and think you belong to that exceptional class of top talent, apply today. Joining NIBC s Analyst Program might be the most important career decision you ever make! We offer a highly competitive compensation package with a significant variable component. Additionally, you also benefit in the company s future growth by participating in a long-term incentive plan. Want to know more? Surf to THE MERCHANT BANK OF CHOICE Interested? Please contact us: NIBC Human Resources, Fleur Groeneveld, +31 (0) , recruitment@nibc.com. For further information see NIBC is a North West European Merchant Bank of Dutch origins with worldwide activities. We are entrepreneurial in a way that is always in keeping with our clients best interests. We believe ambition, teamwork, and professionalism are important assets in everything we do. NIBC N.V. Carnegieplein 4, 2517 KJ Den Haag. THE HAGUE LONDON BRUSSELS FRANKFURT NEW YORK SINGAPORE

16 ZAKELIJKE OMGANGS- VORMEN Introductie Elk internationaal bedrijf heeft ermee te maken: zaken doen met andere culturen. Zeker nu er steeds meer niet-westerse economieën sterk groeien, zal er in de toekomst vaker sprake zijn van cultuurver- schillen bij onderhandelingen. FSA & Beyond ging op onderzoek uit naar uiteenlopende opkomende culturen en de zakelijke handelscodes die in deze culturen centraal staan. Speciaal voor de deelnemers van het research project naar Zuid-Afrika zullen de handelscodes van zakelijke cultuur in dit land ook naar voren gebracht worden. Aansluitend hierop is aan twee deelnemers gevraagd wat hun ervaringen met het research project tot nu toe zijn. Rusland Zakelijke besprekingen vinden vaak plaats in een formeel kader en beginnen met het uitwisselen van visitekaartjes. Bij een kaartje in het Russisch wordt de achternaam in hoofdletters geschreven gevolgd door voluitgeschreven voornamen. Zakengesprekken kunnen in eindeloze betogen uitlopen. Vaak zit er een hele delegatie bij de besprekingen: een gespreksleider, een of meer deskundigen en een notulist. Tijdens besprekingen wordt meestal een drankje aangeboden, van thee tot wodka. Na afloop is het vaak de bedoeling dat er uitgebreid gegeten en gedronken wordt, waarbij er van de gast wordt verwacht van alles mee te eten en te drinken. Men toost herhaalde malen op allerlei aspecten van het leven, zoals vriendschap en succes. Een erfenis uit de Sovjettijd is de duidelijke samenhang tussen leeftijd, wijsheid en positie, als gevolg hiervan is het voor de Russen nog steeds gebruikelijk dat een oudere gesprekspartner meer weet en dus belangrijker is dan een jongere. Hoewel vaak gezegd wordt dat contracten zinloos zijn in de Russische maatschappij, dat de Russen contracten hebben om ervan af te wijken, is het voor beide partijen van groot belang de afspraken nauwkeurig op papier te zetten. Over het algemeen willen Russen de week rustig beginnen. Het is beter om afspraken naar de maandagmiddag en soms zelfs naar de dinsdag te verschuiven. In de zomer is het vrijwel onmogelijk afspraken te plannen op vrijdagmiddag, aangezien men zich dan opmaakt om naar de datsja (volkstuin) te gaan. Verenigde Arabische Emiraten Dubai, een economisch uit de grond gestampte opkomende grootmacht, gelegen in de Verenigde Arabische Emiraten. De meerderheid van de bevol- king is moslim, wat de zakelijke cultuur beinvloedt waarmee rekening gehouden dient te worden bij een bezoek aan het midden oosten. Er wordt in het al- gemeen verwacht dat afspraken stipt worden nage- komen, echter geldt dat niet vanzelfsprekend voor Arabische gesprekspartners. Enkele Arabische woor- den van de kant van de bezoeker zullen zeer op prijs gesteld worden. Assalaam alaykum (letterlijk: vrede zij met u) is een traditionele islamitische begroeting. Hierop behoord met te antwoorden met wa alaykum assalaam (letterlijk: en vrede zij ook met u). Shukran betekent dank u wel en wordt meestal beantwoord met afwan of ahlen. Als algemene begroeting kan sabah al-gair (goedemorgen) of masa al-gair (goe- demiddag / goedenavond) gebruikt worden. Daarop kan geantwoord worden met sabah al-noer of masa al-noer. De contacten beginnen vaak met uitgebreide infor- mele gesprekken over het land, waarbij politieke en religieuze onderwerpen vermeden moeten worden. Tijdens de bespreking wordt koffie of thee gedron- ken. Neem op zijn minst één kopje want weigeren van het eerste kopje is onbeleefd. Verwacht niet meteen bij het eerste contact een contract te kunnen afsluiten. De eerste afspraak moet er vooral toe dienen weder- zijds vertrouwen te winnen. Op het zakendoen in de Arabische wereld is de kreet business is personal van toepassing, in tegenstelling tot de business is business -houding van veel West- Europese en Noord-Amerikaanse zakenlieden. Persoonlijke ontmoetingen zijn daarom van groot belang. Het wordt gewaardeerd relatiegeschenken mee te nemen, favoriet is wederom Delfts blauw en alcoholische dranken kunnen beter achterwege blijven. Zuid Afrika Tijdens een zakelijk bezoek aan Zuid-Afrika is het belangrijk aan te passen aan de multiculturele samenstelling van het Zuid-Afrikaanse zakenleven. Hierbij kan het enige tijd duren voordat er vertrouwen gewonnen is bij de zakenpartners, een eerste contact is zelden een schot in de roos en volhouden is de boodschap. Veel zaken worden gedaan via lokale agenten, echter leven Zuid-Afrikanen vooral van dag tot dag en is langetermijnplanning hen vreemd. De algemene kritiek op Zuid-Afrikanen is dat zij langzaam zijn met hun follow-up aan buitenlandse zakenpartners. Stiptheid wordt op prijs gesteld, verwacht dit echter niet van de Zuid-Afrikaanse zakenpartner. De Zuid- Afrikaan is over het algemeen minder formeel. Wees bijvoorbeeld niet verrast als degene waarmee u de hand schudt niet meteen loslaat en ook de kledingstijl is minder formeel. Vermijdt het dragen van Madiba - overhemden (batikoverhemden), alleen Oud-president Nelson Mandela komt daarmee weg! Zuid-Afrikanen kijken vaak op tegen de Nederlandse manier van zakendoen, het is daarbij belangrijk de gelijkheid te benadrukken. De filosofische levensstijl Ubuntu wordt door veel zwarte Zuid-Afrikanen toegepast in hun stijl van zakendoen. Ubuntu betekend vrij vertaald: ik word een betere persoon door de collectieve bijdrage van anderen en daarom moet ik in dienst staan van de gemeenschap en natie. Indaba is een Zulu-woord dat refereert aan het houden van vergaderingen met de dorpsoudsten waar veel wordt gepraat. Zuid-Afrikanen hebben dat nog altijd in zich, ze houden van informeel praten voordat er tot zaken wordt overgegaan. Zuid-Afrikanen zijn hiërarchisch ingesteld; een beslissing wordt doorgaans enkele lagen omhoog geschoven voordat deze daadwerkelijk wordt genomen. In Zuid-Afrika heerst er een contractencultuur, het is gebruikelijk alles vast te leggen en het vermijden van het dure en tijdrovende Zuid-Afrikaanse rechtsysteem is dan ook heel belangrijk. Voordat er tot zaken overgegaan wordt is het aan te raden na te gaan of het bedrijf geregistreerd is en langer dan twee jaar bestaat. De Nederlandse tijd is geld mentaliteit is hier in vele mindere mate aanwezig en wordt als onbeleefd beschouwd. Het is in Zuid-Afrika gebruikelijk zakelijke relaties mee uit eten te nemen of dat u wordt uitgenodigd voor een braai (barbecue), waarbij het beleefd wordt ervaren om een presentje mee te nemen, Delfts blauw wordt erg gewaardeerd. Hierbij is het belangrijk om in gesprekken gemakkelijk te kunnen overschakelen naar informele onderwerpen, bijvoorbeeld het land of sport

17 Verwachtingen van 2 RP deelnemers naar Zuid-Afrika Introductie Mijn naam is Marianne Schut ik ben 25 jaar oud en bezig met de master Politicolgie aan de Universiteit van Amsterdam daar heb ik gekozen voor de af- studeerrichting Interne Betrekkingen. Voor deze master heb ik mijn bachelor behaald in Psychologie. Sinds januari ben ik ook deelnemer van het Research Project georganiseerd door de FSA. Wat was je beweegreden om je op te geven voor het Research Project? Ik was eigenlijk op zoek naar een nieuwe uitdaging naast mijn studie. Ik kwam achter het bestaan van het RP via de poster. Daarna ben ik na de voorlichtings- bijeenkomst geweest en was ik voldoende geënthou- siasmeerd om me op te geven. Daarnaast is het natuurlijk een enorme uitdaging om met 21 studenten zo n groot project van de grond te krijgen. Om samen de acquisitie te doen om het voor iedereen mogelijk te maken naar Zuid-Afrika te gaan. In hoeverre was de bestemming bepalend voor jouw keuze mee te doen met het RP? Zuid Afrika lijkt me een erg mooi land, maar ik denk dat bijna elk land wel iets moois te bieden heeft en ondanks het feit dat Zuid Afrika op mij een heel paradijselijke indruk maakt, weegt de ervaring van het doen van bedrijfsspecifiek onderzoek toch zwaar- der mee. Wanneer zijn jullie begonnen met het project en hoeveel tijd kost het je ongeveer? In januari zijn we begonnen met de kennismaking door middel van een borrel en gestart met de woens- dagavondbijeenkomsten. In februari zijn we ook daadwerkelijk begonnen met de acquisitie. Dit houdt in dat je 2 dagdelen per week in groepjes bezig bent met het proberen binnen te halen van opdrachten. Op woensdagavond hebben jullie altijd een collegeavond over Zuid Afrika. Wat doen jullie hier zoal? Een paar keer hebben we een college gehad over Zuid Afrika en de geschiedenis van het land. Soms is het ook iets informeler. Zo zijn we gaan eten bij een Afrikaans restaurant, hebben we Zuid Afrikaanse wijn geproefd en hebben we een film over Zuid Afrika gekeken. Buiten de colleges op woensdag- avond zijn we pas ook naar een symposium geweest waar bedrijven samen kwamen die geïnteresseerd zijn in de Zuid Afrikaanse markt. Hebben jullie voor het onder- zoeksproject meer contact met Nederlandse bedrijven of meer met Zuid Afrikaanse bedrijven en bemerk je de hiërarchie en bureaucra- tie die in Zuid Afrika meer aanwezig is? Vooral met Nederlandse bedrijven. Ik heb wel een aantal keer contact gehad met mensen uit Zuid Afrika. Alleen heb je dan al een naam toegewezen gekregen vanuit het Nederlandse bedrijf, waardoor je niet met die hiërarchie te maken krijgt. Ook komt terug dat Zuid Afrikanen wanneer zij merken dat zij met Nederlanders te maken hebben, graag Zuid Afrikaans willen spre- ken. Ben je bekend met enkele Zuid Afrikaanse woorden? De keren dat ik naar Zuid Afrika heb gebeld, werd er wel gewoon Engels gesproken, hoewel ik zelf wel twijfelde welke taal er gesproken ging woorden. Vandaar ook dat ik niet zo heel veel Afrikaanse woorden ken maar enkele zijn; Slakkepos= brief Plakkers= slippers Waffers= geweldig/ goed Wat zijn je verwachtingen van de onderzoeksreis? Ik neem aan dat we gewoon iedere dag van 9 tot 5 uur bezig zullen zijn met het onderzoek en moge- lijk s avonds nog een vergadering. Verder verwacht ik dat we ons aan moeten passen aan de cultuur en omgangsvormen. In de weekends kunnen we hope- lijk veel leuke tripjes maken. Ga je nadat het onderzoeksproject in augustus is afgelopen nog door Zuid Afrika reizen? In principe heeft iedereen een ticket geboekt voor 8 weken, terwijl de onderzoeksreis 5 weken zal duren. Daarna gaat mijn voorkeur uit om naar Namibië en Tanzania te gaan, maar Zuid Afrika lijkt me ook ontzettend mooi, dus een keuze is nog niet gemaakt. Introductie Mijn naam is Danny Dekker en ik studeer Finance aan de VU. Verder ben ik deelnemer van het Research Project naar Zuid-Afrika. Wat was je beweegreden om je op te geven voor het Research Project? Via de FSA kwam het min of meer op mijn pad. Aangezien ik al een commissie deed, namelijk de Financial Days, werd ik gewezen op het Research Project. Op dat moment was ik op zoek naar een nieuwe uitdaging waarbij ik buitenlandse ervaring op wilde doen. Hierdoor is het RP een unieke kans voor mij. In hoeverre was de bestemming bepalend voor jouw keuze mee te doen met het RP? Ik zie Zuid-Afrika wel als een heel mooi land en een unieke bestemming. Zuid-Afrika staat ook wel bekend als de hele wereld in één land en dit wil ik graag met eigen ogen aanschouwen. Wanneer zijn jullie begonnen met het project en hoeveel tijd kost het je ongeveer? In januari zijn wij begonnen met één dag per week aan het project te werken, om exacter te zijn twee keer een halve dag. Een hele dag bezig zijn met acquisitie is namelijk niet aan te raden, hoewel dit naarmate het project vorderde wel het geval was. Vanaf april ben ik er twee a drie dagen per week mee bezig. Dit is wel erg afhankelijk per deelnemer, maar ik vind het belangrijk en hecht er waarde aan er veel tijd in te steken. Op woensdagavond hebben jullie altijd een collegeavond over Zuid Afrika. Wat doen jullie hier zoal? Wat wij op de woensdagavond doen is zeer divers. Hoewel de inhoud qua informatievoorziening ver- schilt is er wel het doel om meer inzicht te geven in de Zuid-Afrikaanse cultuur, zowel op zakelijk als privaat gebied. Zo zijn op een avond, door middel van video s, alle gebieden in Zuid-Afrika toegelicht met daarbij de mogelijkheden per gebied en sector. Ook hebben oud-rp ers hun ervaringen over het onderzoeks- project verteld en ons gewezen op wat wij kunnen verwachten. Een ander leuk voorbeeld is dat wij van een wijnspecialist alles over de Zuid-Afrikaanse wijn te horen hebben gekregen wat natuurlijk essentiële informatie is voor een student. Zijn de omgangsvormen die heersen in Zuid- Afrika ook al besproken Er is eerder een RP naar Zuid-Afrika geweest in Een oud-deelnemer heeft de verschillen dus wel enigszins besproken, maar dan nog is het be- hoorlijk lastig je daar een voorstelling van te maken. Verder is het land redelijk Europees in zijn bedrijfs- voering wat niet wegneemt dat er wel enkele verschil- len te verwachten zijn. Als wij daar daadwerkelijk zijn geweest kan ik je vertellen welke dat zijn.. Ook komt terug dat Zuid Afrikanen wanneer zij merken dat zij met Nederlanders te maken hebben, graag Zuid Afrikaans willen spre- ken. Ben je bekend met enkele Zuid Afrikaanse woorden? Omdat ik zelf nog niet met de Afrikaanse taal te maken heb gehad, kan ik enkel voorbeelden geven van woorden en zinsconstructies die mij ter oren zijn gekomen. - Hijsbakkie= Lift - Werkwoordsvormen met een dubbele ontkenning zoals: ik ga niet zwemmen nie - 1 werkwoordsvorm: dus ik gaat, jij gaat, zij gaat, wij gaat etc.. Verder ben ik heel nieuwsgierig naar de Afrikaanse taal en ga ik het daar hopelijk allemaal ontdekken. Wat zijn je verwachtingen van de onderzoeksreis? Ik verwacht wel dat we een aantal tegenslagen gaan krijgen. Het blijkt toch altijd heel erg lastig af- spraken te plannen in een land waar je niet bekend bent. Verder moeten overal duidelijke afspraken over gemaakt worden. Op de bonnefooi door een land als Zuid-Afrika reizen is absoluut geen optie. Ga je nadat het onderzoeksproject in augustus is afgelopen nog door Zuid Afrika reizen? Zuid-Afrika is een ontzettend groot land. Vandaar ook dat ik denk gewoon in Zuid-Afrika te blijven en dan het liefst met een aantal gezellige RP deel- nemers

18 ADVO Minfin SECOND LIFE In de rubriek actualiteiten zal de FSA & Beyond de virtuele wereld van Second Life in kaart brengen. Waar liggen de uitdagingen en mogelijkheden en wat maakt Second Life zo bijzonder? Tevens sprak FSA & Beyond met Floris Hillen over de oprichting van een Nederlands platform. Nu lees je wel eens over staatsbedrijven. Binnenkort mag jij ze beheren. Het Rijk is mede-eigenaar van 35 grote ondernemingen. Het ministerie van Financiën is namens de Staat aandeelhouder en verantwoordelijk voor bijvoorbeeld de verkoop van het vervoersbedrijf Connexxion. Maar ook de oprichting van de onderneming die de Zuidas moet gaan ontwikkelen of de aankoop van een aandelenbelang in het Rotterdamse Havenbedrijf. Op dit ministerie werk je altijd aan uitdagende projecten met grote maatschappelijke gevolgen. Ook als starter, want je doet direct mee als volwaardig teamlid. Dit betekent wel dat wij veel van jou verwachten. Bij Financiën tel je meteen mee. Financiën zoekt startende bedrijfseconomen Wij bieden je van meet af aan veel ruimte voor eigen verantwoordelijkheid. Het kan dan ook zomaar gebeuren dat je direct na je studie staatsbedrijven mag beheren. Dat moet je willen, dat moet je kunnen. Iets voor jou? Toptalent is van harte welkom. Zeker als je binnenkort als bedrijfseconoom afstudeert. Kijk voor meer informatie op Je sollicitatie mail je naar of je belt Introductie Second Life is een virtuele wereld. Het werd in 2003 ontworpen door Linden Lab als een computerspel voor Linux, Mac OS en Windows. Het concept is gebaseerd op de science-fictionroman Snow Crash uit 1992 van Neal Stephenson. Second Life is een MMORPG in 3D waarin de inwoner een tweede leven kan leiden. De inwoner kan zijn uiterlijk door middel van een avatar naar wens aanpassen en huizen of andere voorwerpen naar eigen wensen ontwerpen. Er zijn twee versies van Second Life. Een voor volwassenen (vanaf 18 jaar) (door insiders vaak The Grid genoemd) en een voor tieners (The Teen Grid). Beide werelden zijn strict gescheiden. Doordat volwassenen en tieners vaak andere interesses hebben, maar uiteraard ook voor bescherming van jeugdige spelers. Second Life onderscheidt zich van andere virtuele werelden omdat er een virtuele economie heerst en omdat er echt geld in omgaat. Deze economie is door ontwerper Linden zelf opgezet. De inwoners kunnen zelf geld verdienen. Dit doen ze door spullen te maken en die te verkopen aan andere mensen, of door diensten te leveren aan de andere inwoners. De verdiende Linden-dollars (het virtuele geld in Second Life) kunnen worden ingewisseld op de website van Second Life. 270 Linden-dollar is ongeveer gelijk aan 1 Amerikaanse dollar, maar dit varieert volgens vraag en aanbod. Het bruto binnenlands product van Second Life bedroeg in september 2006 $ 9 miljoen. Door het computerspel zijn mensen in het echt rijk geworden, vooral door in virtueel vastgoed te beleggen. Second Life heeft ruim 6,2 miljoen residents (bewoners). Er bevinden zich echter slechts bewoners tegelijkertijd in Second Life. Spullen maken kan gedaan worden met prims. Dat zijn de bouwsteentjes in Second Life die in allerlei vormen aangepast kunnen worden. Er zijn binnen Second Life diverse cursussen te vinden, waarin inwoners leren bouwen. Niet enkel individuele inwoners hebben Second Life ontdekt. Steeds meer bedrijven hebben er een vestiging in één of andere vorm. Bedrijven investeren veel geld in de hoop hier later profijt van te hebben; Second Life groeit immers nog steeds. 35

19 Inleiding Onlangs is er een platform geopend vóór en dóór Nederlandse Second Lifers. Om er achter te komen waar de mogelijkheden om deel te nemen aan Second Life liggen, vroeg FSA & Beyond de oprichters van dit platform, secondlife.nl, om enige uitleg over deze virtuele wereld. Waar ligt volgens u de kracht van Second Life en waarom is het juist belangrijk een Nederlands platform op te richten? Second Life beschikt over unieke eigenschappen. In tegenstelling tot internet zie je de andere avatars die dezelfde beleving hebben. Daarnaast heb je door het 3D effect de unieke ervaring om overal door- en om- heen te kunnen lopen. Tevens heeft Second Life als grote voordeel dat in tegenstelling tot internet je de creatie van gebouwen kunt zien ontstaan. Het oprichten van een Nederlands platform heeft meerdere voordelen. Allereerst heb je in Second Life sowieso al te maken met landgebonden communities, waardoor het een logische keuze is. Daarnaast zorgt het voor een kortere leercurve, doordat je de taalbar- rière wegneemt. Normaal heb je een leercurve van om en nabij 8 uur, dit kan door het wegenemen van de taalbarrière verkleind worden en daarnaast kan in de eigen taal vragen gesteld worden aan andere Second Lifers. Second Life Nederland is bezig met het ontwikkelen van een omgeving waarop leerlingen en studenten optimaal gebruik kunnen maken van Second Life. Welke toegevoegde waarde denkt u dat Second Life kan hebben voor leerlingen en studen- ten? Studenten van technische opleidingen hebben als grote voordeel dat zij een kans krijgen om creaties vorm te geven en daarmee ervaring op te doen voor de latere praktijk van vormgeven. Dit geeft studenten de mogelijkheid op een speelse wijze met vormgeven in aanraking te komen, waardoor het leereffect groter wordt. Verder zou Second Life een omgeving kunnen creë- ren voor studenten om vanuit diverse disciplines sa- men te komen en met elkaar te kunnen debatteren over actuele onderwerpen. Daarnaast is het een goede omgeving om met stu- denten interregionaal en interdisciplinair samen te werken Waarom denkt u dat Second Life hier een geschikter medium voor is dat bijvoorbeeld een daarvoor inge- richte chatroom? over handel en misdragingen worden naar redelijkheiden billelijkheid behandeld. Dit medium combineert beeld en chat. Binnenkort wordt zelfs 3D VOIP geïntroduceerd. Het communi- ceren wordt dan nog eenvoudiger. Daarnaast kan een interactieve leeromgeving worden aangeboden. De leerstof wordt hierdoor makkelijker geconsumeerd en wordt beter opgenomen door de student. Wat verwacht u voor de toekomstige ontwikkelingen van Second Life? Waar liggen bijvoorbeeld nog enor- me uitdagingen voor particulieren en bedrijven? Linden Lab komt met een aantal belangrijke ont- wikkelingen. De eilanden waar bedrijven en par- ticulieren hun omgevingen op bouwen worden nu gehost door Linden Lab met een standaard server capaciteit. Binnenkort gaat Linden Lab de hosting vrij geven. Dit betekent dat, net als bij internet, ei- genaren van een eiland zelf kunnen bepalen hoeveel server capaciteit zij aan hun eiland willen koppelen. Daarnaast heeft Linden Lab besloten om de pro- grammeer taal, Linden Scripting Language, open source te maken. Verder biedt de tijd alle kansen om breder over aan te bieden diensten na te denken. Zo kunnen bedrijven producten op een geheel andere manier aanbieden, dan in Real Life. In Second Life kun je de merkbe- leving echt door een bezoeker laten beleven. Wanneer deze beleving als positief wordt ervaren zal deze snel- ler geneigd zijn om meer informatie over het product of bedrijf te consumeren dan na het zien van een commercial of print advertentie. Verder zijn er moge- lijkheden voor leeromgevingen en simulaties. He In hoeverre is de bedrijfsvoering in Second Life beschermd en vindt u dat er voldoende regelgeving is om de economie te beschermen? In eerste instantie zijn de inwoners koning van hun eigen koninkrijk en wordt vanuit Linden Lab ge- stimuleerd dat alles moet kunnen en mogen wan- neer dit strookt met de The Big Six (soort van 10 geboden maar dan voor second life). Echter omdat handel plaatsvindt in Second Life en deze handel mede het succes van Second Life bepaald is intellectueel eigendom beschemd door het kopie verbod. Verder opereert Linden Lab als regulator, klachten heid en billelijkheid behandeld. Second Life is uiteraard een virtu- ele wereld, die in vele aspecten van leven overeenkomt met het reële leven. In hoeverre probeert Second Life te voorkomen, dat inwoners van Second Life the Real Life verliezen. Second Life is niet direct bezig met preventie hier- omtrent. Echter onderzoek naar de relatie tussen ge- luk en gebruik van Second Life in uren, uitgevoerd door EPM heeft uitgewezen dat mensen die niet ge- lukkig zijn in Real Life niet gelukkiger zijn Second Life. Als conclusie uit dit onderzoek is dan ook te trekken dat Second Life geen vervanger is van het daadwerkelijke leven. Uiteraard wensen wij secondlife.nl heel veel succes met het vergroten van hun platform en danken wij hen voor het interview

20 14th - 22nd September 2007 London Banking Tour 2007 Apply early at: LBT 07 PROJECTVERSLAGEN De London Banking Tour is naast een unieke ervaring ook een ideale springplank naar een carrière in investment banking. Vorig jaar hebben uiteindelijk negentien van de vierentwintig deelnemers een baan of een stageplek aangeboden gekregen bij één van de deelnemende banken. Ieder jaar organiseer de FSA vele unieke projecten voor studenten om zich te ontwikkelen en kennis te laten maken met het bedrijfsleven. In de volgende verslagen vertellen studenten over hun belevenissen en ervaringen tijdens deze projecten. De universiteiten hangen inmiddels weer vol met posters en de inschrijvingen zijn al enkele tijd geopend. De deadline voor aanmeldingen is 17 juni. Voor studenten met een sterke interesse in investment banking hebben we maar één boodschap. Zorg dat je deze kans grijpt! Aanmelden kan t/m 17 juni via: