Iedereen aan het werk een prioriteit voor labour market makers! JAARVERSLAG 2016

Transcriptie

1 Iedereen aan het werk een prioriteit voor labour market makers! JAARVERSLAG 2016

2 VOORWOORD Onze arbeidsmarkt opnieuw volop in beweging Wij hebben de neiging om het jaar 2016 snel te willen vergeten. De aanslagen op Zaventem en in Maalbeek op 22 maart (waar was ik die dag?), de onheilsberichten over de Brexit, de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Wat echter opvalt is hoe weerbaar de westerse democratische systemen zich gedragen: we krijgen af en toe een uppercut, maar kruipen toch weer recht. Een bewijs van veerkracht. Onze westerse economieën, waaronder ook de Belgische, deden het in 2016 lang niet slecht. De groeipercentages van enkele decennia terug zullen we allicht nooit meer behalen, maar het BNP steeg matig, de werkloosheid daalde en de tewerkstelling groeide aanzienlijk. Het beleid van de federale en ook van de regionale regeringen zorgt voor stabiliteit. De maatregelen van de federale regering om de competitiviteit van de Belgische bedrijven te verbeteren, beginnen hun vruchten af te werpen. Een economie heeft nood aan stabiliteit en heeft een hekel aan schokken. De bedrijfsleiders zijn de recente crisissen nog niet vergeten maar ze hebben weer meer vertrouwen, en vertrouwen, daar gaat het om. Zij durven weer te investeren, zij het soms nog met de hand aan de handrem, maar deze wordt niet opgetrokken. Ook de turbulentie op de arbeidsmarkt neemt opnieuw toe. Ondanks de positieve groei stijgt het aantal herstructureringen met ontslagen aanzienlijk. Ook de digitalisering, de automatisering en de disruptieve economie zullen zorgen voor een hogere volatiliteit op de arbeidsmarkt. Bovendien zorgt de uitstroom van de babyboomers voor extra spanningen op de arbeidsmarkt. En laten we niet vergeten dat de integratie van allochtonen en vluchtelingen een extreme uitdaging blijft. De leden van Federgon, de intermediairs van de private arbeidsmarkt, vervullen in deze complexe arbeidsmarkt een cruciale rol. Als vormgevers van de arbeidsmarkt zijn zij essentiële partners van overheden, werkgevers, werknemers en werkzoekenden om vraag en aanbod samen te brengen en het verhaal van instroom, retentie en uitstroom in goede banen te leiden. U kunt op onze sector rekenen om een constructieve en essentiële bijdrage te leveren aan de arbeidsmarkt van morgen. Herwig Muyldermans, Algemeen Directeur van Federgon. 2 \ / 3

3 INHOUDSTAFEL 1 Prioritaire dossiers in de kijker p. 6 Uitzendarbeid p. 6 Dienstencheques p. 10 Outplacement p. 16 Innovatie & digitalisering p. 18 Instroom, uitstroom en retentie p. 20 Level playing field (L&D) p. 22 Nieuwe vormen van werk p Kwaliteit p. 24 Federgon in cijfers p. 26 Federgon Academy p. 78 Federgon Community p. 80 Federgon Publicaties p. 86 Federgon en haar leden p \ / 5

4 1. PRIORITAIRE DOSSIERS IN DE KIJKER Uitzendarbeid UITZENDKRACHTEN AAN HET WERK MET EEN OVEREENKOMST VAN ONBEPAALDE DUUR Minister van Werk Kris Peeters heeft het concept van uitzendarbeid met een overeenkomst van onbepaalde duur opgenomen in het wetsontwerp Werkbaar en Wendbaar Werk. Dit concept past perfect in de notie werkbaar werk aangezien aan gespecialiseerde medewerkers, hoog- maar zeker ook laaggeschoolde, de kans geboden wordt om verschillende interessante werkervaringen op te doen terwijl ze toch de zekerheid hebben die een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur kan bieden. Uitzendarbeid met een arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur biedt niet alleen een hogere werkzekerheidsgarantie aan de uitzendkracht maar geeft ook aan klant-gebruikers garanties om op een flexibele manier te kunnen rekenen op de beschikbaarheid en inzetbaarheid van professionele arbeidskrachten. Het systeem laat bovendien toe om nog meer en consequenter te investeren in coaching en opleiding van uitzendkrachten. Het systeem is een toekomstgericht antwoord op de uitdagingen van de arbeidsmarkt en kan de mobiliteit op de arbeidsmarkt verhogen. Het concept biedt bovendien voordelen voor alle betrokken partijen. In onder meer Nederland, Frankrijk en Duitsland wordt er reeds gewerkt met uitzendcontracten van onbepaalde duur. 6 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 7

5 UITZENDKRACHTEN VOORTAAN AAN DE SLAG IN DE OPENBARE SECTOR OVERHEDEN HEBBEN BAAT BIJ EEN VERREGAANDE SAMENWERKING MET HR-DIENSTVERLENERS Op 2 december 2016 heeft de Vlaamse Regering haar principiële goedkeuring gegeven aan een ontwerp van decreet dat uitzendarbeid bij de Vlaamse overheid en de lokale besturen mogelijk moet maken. Door werk te maken van Uitzendarbeid in de openbare sector voert de Vlaamse Regering het regeerakkoord verder uit. Positief is bovendien dat de voorgestelde regeling voor uitzendarbeid in de openbare sector maximaal overeenstemt met de regeling van uitzendarbeid in de privésector. Federgon ijvert hier reeds jaren voor en is bijzonder verheugd over deze beslissing. Als alles goed gaat, zou het decreet in het najaar van 2017 effectief in werking moeten treden. Ook de federale regering is overtuigd van de meerwaarde van het systeem van uitzendarbeid en bekijkt op welke manier ook de federale overheid binnenkort uitzendkrachten kan tewerkstellen. Federgon hoopt dat het verbod ook op het federale niveau nu snel kan opgeheven worden. België is, naast Griekenland, het enige land in Europa waar het inzetten van uitzendkrachten bij overheidsdiensten nog beperkt wordt. We moeten hier nu snel komaf mee maken. De verschillende overheden moeten over de nodige tools beschikken voor een degelijk en modern HR-beleid en een optimale personeelsallocatie. Federgon pleit voor een aanpassing van de personeelsstatuten in de overheidsdiensten aan de nieuwe uitdagingen die op de openbare sector afkomen en is voorstander van het invoeren van regels van goed bestuur voor de openbare aanbestedingen, zodat er een snelle overdracht van knowhow kan komen vanuit bedrijven die gespecialiseerd zijn in het afbakenen en omschrijven van opdrachten, het bepalen van (meetbare) doelstellingen, alsook het zorgvuldig selecteren, opvolgen en ondersteunen van de geschikte medewerkers of partners zoals interim managers. Dit zal het vrijwaren en verder uitbouwen van de rol van de overheidsdiensten immers alleen maar ten goede komen. Federgon is ervan overtuigd dat een verregaande samenwerking tussen private HR-dienstverleners en de publieke sector zal bijdragen tot de modernisering van het HR-beleid van de overheid en tot een aanzienlijke verhoging van de efficiëntie van de overheidsdiensten, in het belang van burgers en bedrijven. We denken hierbij niet enkel aan uitzendarbeid, maar ook op het vlak van Recruitment, Search & Selection, Interim Management, Projectsourcing en Learning & Development ziet de Federatie een duidelijke toegevoegde waarde voor de publieke sector. 8 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 9

6 Realisaties in 2016 Dienstencheques NOOD AAN EEN ONDERBOUWD TOEKOMSTTRAJECT 2016 was voor de dienstenchequesector het jaar van de regionalisering. Samen met de verschillende partners, de regionale regeringen, de vakbonden, de uitgiftemaatschappijen, de erkenningscommissies en verschillende fondsen, is er goed samengewerkt om de overgang van het federale naar de regionale niveaus vlot te laten verlopen. Toch blijft het voor bedrijven een hele uitdaging om de regionalisering te vertalen naar de operationele realiteit. Ook Federgon zet zich elke dag opnieuw in om het systeem op de verschillende gewestelijke niveaus verder te blijven ontwikkelen. DE DRIE GEWESTEN // Permanente monitoring on- en offline van de regionalisatieproblemen met Sodexo. // Gebruik van dienstencheques voor het tweede verblijf ongeacht het gewest. // Terugbetaling van de betaalde waarborg na vijf jaar activiteit van een onderneming in de dienstenchequesector. // Kortere uitbetalingstermijnen. // Automatische validatie van de e-dienstencheque. VLAANDEREN BRUSSEL WALLONIË // Actieplan niet-conforme dienstencheques. // Actieplan digitalisering. // Actieplan wat betreft de alternatieven afschaffing 60%-regel. // 100% indexering wanneer aan drie basisvoorwaarden voldaan wordt. // Verhoging van het budget van het regionale opleidingsfonds. // Versoepeling van de 60%-regel. // Gebruik van het Federgontypedocument door de administratie als bescherming tegen frauduleuze praktijken van mogelijke bestuurders. // Versoepeling van de 60%-regel. // 100% automatische indexering. // Typedocument goedgekeurd door de administratie als bescherming tegen frauduleuze praktijken van mogelijke bestuurders. // 12-maandenregel wordt niet met terugwerkende kracht toegepast. 10 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 11

7 IN DE DIENSTENCHEQUESECTOR WORDT EEN WERKBAARHEIDSFONDS OPGERICHT Het punt dat ongetwijfeld het meest in het oog springt in het sectoraal akkoord van de dienstenchequesector is de oprichting van een werkbaarheidsfonds. NEEN TEGEN DISCRIMINATIE Elk talent moet kansen krijgen. Daarom is discriminatie op de arbeidsmarkt en in de maatschappij onaanvaardbaar. Discriminatie een halt toeroepen is een gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid. Enkel een integrale aanpak kan in dit dossier tot resultaten leiden. Zowel voor het jaar 2016 als voor 2017 wordt een budget van 1,25 miljoen euro voorzien om de werkbaarheid in de sector te verhogen. Zo wordt er onder meer werk gemaakt van een coachingproject waarbij jongeren aangemoedigd en gecoacht worden door oudere collega s die reeds heel wat ervaring in de sector hebben. Dit project valoriseert niet enkel de jongeren, maar zeker ook de meer ervaren collega s. Hoewel de dienstenchequebedrijven kampioen zijn in de tewerkstelling van werknemers van buitenlandse herkomst, willen ook de sociale partners van de dienstenchequesector PC bijkomende inspanningen leveren in dit dossier. Daarom hebben zij beslist gemeenschappelijke acties te ondernemen. De sociale partners willen de bedrijven vooral de kans geven een coherent non-discriminatiebeleid te voeren. Een communicatiecampagne moet dan weer de klanten en het grote publiek sensibiliseren rond thema s als respect voor de huishoudhulpen, kwaliteit van het werk, diversiteit, ergonomie, passief roken, variatie van de taken en het gebruik van goede producten. Ook de directies van de erkende dienstenchequeondernemingen, het omkaderingspersoneel en de huishoudhulpen zelf zullen rond deze thema s gesensibiliseerd worden. Zo zal er onder meer geïnvesteerd worden in de opleiding en vorming van werkgevers en werknemers. Er zal een gedragscode opgesteld worden die kan opgenomen worden in de contracten van klanten. Ook mystery calls en een informatiecampagne om klanten te sensibiliseren worden bekeken. Het doel van deze inspanningen is werken in de dienstenchequesector verder te optimaliseren. Dit is noodzakelijk als we weten dat de sector tewerkstellingskansen biedt aan doelgroepen die vaak moeilijk toegang krijgen tot de arbeidsmarkt. 12 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 13

8 RAAMAKKOORD BETREFFENDE MYSTERY CALLS IN DE DIENSTENCHEQUESECTOR IN VLAANDEREN Op 2 juni 2016 werd er een akkoord gesloten over mystery calls in de dienstenchequesector in Vlaanderen. De aanleiding was een studie van het Minderhedenforum begin 2016, die had gesuggereerd dat dienstenchequebedrijven niet altijd correct reageerden op discriminerende vragen van bepaalde gebruikers. Het gevolg was een brede politieke discussie, zowel federaal als Vlaams, waarbij op beide niveaus een resolutie werd goedgekeurd. De maatregel zal trouwens op alle dienstenchequebedrijven van toepassing zijn en moet vooral sensibiliserend en zelfevaluerend werken. De mystery calls zijn slechts één onderdeel van een actieplan dat ook werk maakt van opleiding, preventie, remediëring, informatie en bewustmaking. Federgon neemt in dit dossier haar verantwoordelijkheid op en zal dit actieplan stipt uitvoeren. EEN ANTWOORD OP DE UITDAGINGEN VAN MORGEN De digitalisering zal zorgen voor een verregaande automatisering van vele jobs. Heel veel jobs, ook voor laaggeschoolde profielen, zullen hierdoor verdwijnen. Onze maatschappij en de arbeidsmarkt staan hier voor een enorme uitdaging. De dienstenchequesector is in dit dossier een essentiële partner om voor deze doelgroep van laaggeschoolde werkkrachten jobs te creëren. Het is de taak van de overheid na te denken over hoe dit systeem in de toekomst verder kan evolueren en kan uitgebreid worden naar andere vormen van dienstverlening zoals klusjes in huis, 14 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 15

9 Outplacement ZO SNEL MOGELIJK OPNIEUW AAN HET WERK Sinds 1 januari 2016 wordt bij werknemers die ontslagen zijn en een opzeggingsvergoeding ontvangen, automatisch vier weken loon van hun opzeggingsvergoeding ingehouden. Tijdens de overgangsperiode kozen nog heel wat werknemers voor de volledige opzeggingsvergoeding, ten nadele van de outplacementprocedure. Voortaan hebben ze die keuze dus niet meer en ligt de nadruk op activering en het belang van de begeleiding die bij ontslag wordt aangeboden. beheerde en goed doordachte loopbanen één van de sleutels zijn tot de toekomst van de arbeidsmarkt. We moeten ons echter toeleggen op een vereenvoudiging en een harmonisatie van de bestaande outplacementstelsels. Er bestaan immers maar liefst vier outplacementstelsels (die rekening houden met de wijze waarop de arbeidsovereenkomst werd verbroken, de duur van de opzeg, de leeftijd, ) en tussen deze stelsels bestaan er heel wat verschillen. Met deze positieve keuze voor outplacement wil de regering zoveel mogelijk ontslagen mensen opnieuw snel aan het werk krijgen en tegelijkertijd werknemers mee verantwoordelijk maken voor het beheer van hun loopbaan. Federgon is ervan overtuigd dat perfect Federgon heeft hier in 2016 volop op ingezet want een vereenvoudiging dringt zich op om outplacement nog doeltreffender te maken voor alle betrokken partijen, namelijk de ontslagen werknemer, de werkgever en het outplacementbureau. 16 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 17

10 Innovatie & digitalisering DIGITALE ARBEIDSOVEREENKOMSTEN ZIJN EEN GROOT SUCCES In februari 2016 werd er unaniem een akkoord gesloten binnen de Nationale Arbeidsraad. Daarbij werd onder andere de elektronische ondertekening van uitzendovereenkomsten en de afschaffing van de 48-urenregel op 1 oktober 2016 geregeld, wat inhoudt dat het gebruik van elektronische overeenkomsten steeds meer wordt aangemoedigd en dat de papieren uitzendovereenkomsten op termijn de facto zullen verdwijnen. Het sectoraal platform waarop uitzendkrachten hun overeenkomst kunnen ondertekenen is sinds 1 oktober 2016 volledig operationeel. Voortaan ontvangen uitzendkrachten hun overeenkomsten veel sneller en kunnen ze deze gemakkelijk via elektronische weg ondertekenen vanop hun smartphone, tablet of pc. Op het platform, in hun persoonlijk archief, kunnen de uitzendkrachten ook al hun uitzendovereenkomsten die zijn gesloten met alle erkende agentschappen waarvoor ze werken of hebben gewerkt, raadplegen. De elektronische ondertekening van de overeenkomsten voor uitzendarbeid is een belangrijke stap richting digitalisering en een win-win voor uitzendkrachten en uitzendbedrijven. Het systeem is kostenbesparend en vereenvoudigt de verwerking van de informatie. Tegelijkertijd is er een veel grotere rechtszekerheid voor de uitzendkrachten. Als pionier inzake elektronische toepassingen en projecten rond administratieve vereenvoudiging zoals elektronische facturatie, elektronische maaltijdcheques en elektronische ecocheques, is Federgon verheugd over dit prachtige resultaat. 18 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 19

11 Instroom, uitstroom en retentie DE LOOPBAANCHEQUE: EEN BELANGRIJK INSTRUMENT OM MENSEN LANGER EN GEMOTIVEERD AAN HET WERK TE HOUDEN PRIVATE ARBEIDSMARKTBEMIDDELAARS: EEN NOODZAKELIJKE TENDERING-PARTNER VAN DE OVERHEID Er zijn heel wat initiatieven om ervoor te zorgen dat we met z n allen zo lang mogelijk aan het werk blijven. Werknemers zijn ook steeds bewuster met hun loopbaan bezig en stellen zich veel vaker dan vroeger kritische vragen. De loopbaancheque in Vlaanderen geeft werknemers de mogelijkheid eens om de zes jaar hun recht op loopbaanbegeleiding op te nemen. In 2016 werden er niet minder dan pakketten van vier uur loopbaanbegeleiding opgenomen en nog eens pakketten voor een bijkomende vier uur. De private HR-dienstverleners zijn als arbeidsmarktspecialisten uitstekend geplaatst om werknemers in dit traject te begeleiden en een groot aantal is hiervoor dan ook door VDAB gemandateerd als erkend loopbaancentrum. Een van de belangrijkste arbeidsmarktuitdagingen is om moeilijk te plaatsen doelgroepen toch te begeleiden naar een job. De overheid, via de publieke bemiddelingsdiensten, erkent dat dit het best kan worden gerealiseerd via partnerschappen met gespecialiseerde arbeidsmarktintermediairs (profit- en non-profitbedrijven). Zowel in Vlaanderen (VDAB), Wallonië (Forem) als Brussel (Actiris) worden hiervoor vaak private arbeidsmarktbemiddelaars ingeschakeld. Door hun specialisatie en hun efficiënte netwerk kunnen zij uitstekende resultaten voorleggen wat betreft de begeleiding en de bemiddeling naar werk van moeilijker te plaatsen doelgroepen. Elk jaar vinden via formules van tendering om en bij de werkzoekenden hun weg (terug) naar de arbeidsmarkt. Een resultaat waar Federgon terecht trots op is. 20 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 21

12 Level playing field ONEERLIJKE CONCURRENTIE INZAKE BTW TUSSEN VZW S EN PRIVATE (TAAL)OPLEIDINGSBEDRIJVEN Nieuwe vormen van werk GIG-ECONOMIE. SOCIALE INNOVATIE: JA, SOCIALE DUMPING: NEEN. LEVEL PLAYING FIELD IS OOK IN DIT DOSSIER BELANGRIJK Nog steeds kan een actor zonder winstoogmerk cursussen geven zonder btw te moeten aanrekenen, terwijl een privé-actor die dezelfde cursussen geeft, wél 21% btw moet aanrekenen. Nochtans opereren beide op dezelfde markt. De geldende btw-wetgeving heeft dus tot gevolg dat de privé-opleidingsbedrijven, bij het indienen van een offerte voor dezelfde openbare aanbestedingen, steeds 21% duurder zijn dan vzw s, vermits de overheid de btw niet kan aftrekken. Ook klanten uit de privésector en particulieren hebben de neiging zich af te wenden van cursussen aangeboden door privé-opleidingsverstrekkers, omdat deze 21% ze duurder maken dan die van hun concurrenten die werken zonder winstoogmerk of dan die van hun buitenlandse concurrenten (omdat België tot dusver gekozen heeft voor een meer beperkende interpretatie van de btw-richtlijn dan de buurlanden). De wetgeving doet bijgevolg een ongerechtvaardigde concurrentievervalsing ontstaan. Federgon blijft ervoor ijveren dat deze concurrentievervalsing binnenkort tot het verleden zal behoren. De gig -economie wordt vooral gekenmerkt door tijdelijke contracten waar organisaties ervoor kiezen om voor kortstondige opdrachten samen te werken met zelfstandigen of freelancers. Onder invloed van de digitalisatie ontstaan er online platforms en via deze platforms gaan consumenten op zoek naar een alternatief voor het huidige economische systeem. Vaak gaat het om het delen van goederen of het leveren van diensten binnen een gemeenschap. Dit kan zowel in peer-to-peer - als in business-to-business -markten. Op deze platforms komen vraag en aanbod samen. Ze worden vaak onderhouden en ontwikkeld door een derde, die een rol speelt bij het financiële aspect van de transactie. En hierin ligt net de grote uitdaging. Naarmate de gig -economie zich verder ontwikkelt, wordt duidelijk dat er nog heel wat zaken op vlak van arbeidswetgeving moeten worden uitgeklaard. Welke rechten en plichten hebben werkgevers en werknemers? Federgon pleit in dit dossier voor het belang van een Level Playing Field. We onderkennen de nood aan sociale innovatie en nieuwe arbeidsvormen, maar dan wel met een aangepaste arbeidswetgeving. Heel wat Federgon-sectoren, zoals de uitzend-, projectsourcing- en interimmanagementsector, zijn trouwens vandaag reeds uitstekend geplaatst om een wettelijk antwoord te bieden op de vele nieuwe uitdagingen. 22 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 23

13 Kwaliteit FEDERGON-KWALITEITSLABELS ZIJN EEN REFERENTIE DE SECTOR RECRUITMENT, SEARCH & SELECTION (RSS) KOMT MET EEN NIEUW KWALITEITSLABEL De kwaliteit van de dienstverlening van de leden is voor Federgon een belangrijke doelstelling. Het ondertekenen van het Federgon- Kwaliteitscharter is een toetredingsvoorwaarde voor iedereen die lid wil worden. Maar onze federatie gaat verder door te werken met auditsystemen, certificering van bedrijven, opleidingsprogramma s,... Zo kan voor bijna elke commissie een bijkomend kwaliteitslabel gehaald worden. Bovendien worden deze kwaliteitslabels permanent geëvalueerd en aangepast, zodat ze steeds een antwoord geven op de meest recente en strengste noden van de arbeidsmarkt. Het nieuwe RSS-kwaliteitslabel is meer dan ooit een leidraad voor klant-bedrijven en kandidaten en biedt duidelijke kwaliteitsgaranties. Nu duurzaamheid steeds hoger op de agenda staat, wordt kwaliteitsgarantie nog belangrijker. Kwaliteit is dan ook een doorslaggevend beslissingsargument bij de keuze van een goede HR-partner. Een HR-partner die, door een juiste analyse en via juiste processen, de juiste fit garandeert. Het nieuwe RSS-kwaliteitslabel wil vooral dit engagement benadrukken. Klanten kiezen immers voor partnerships die lonen op lange termijn. Meer info op RSS Recruitment Search Selection Quality powered by Federgon 24 \ Prioritaire dossiers in de kijker / 25

14 2. FEDERGON IN CIJFERS Uitzendarbeid p. 29 Outplacement p. 43 Interim Management p. 51 Recruitment, Search & Selection p. 57 Dienstencheques p. 63 Projectsourcing p. 67 Learning & Development p \ Federgon in cijfers / 27

15 > Uitzendarbeid De uitzendsector doet het goed. Nooit waren er zoveel uitzendkrachten aan de slag als in 2016: respectievelijk uitzendkrachten of VTE s (voltijds equivalenten). In 2016 groeide de activiteit met 9,3%. Er gingen niet alleen meer studenten ( ) aan de slag, ook steeds meer 50+ (44.881) vinden via uitzendwerk hun weg naar de arbeidsmarkt. Eenzelfde positieve evolutie stellen we vast over de drie gewesten. 28 \ Federgon in cijfers / 29

16 Evolutie gepresteerde uren uitzendarbeid BBP en uitzendarbeid 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% 26,4 Groei op jaarbasis (linkerschaal) Groei Aantal op jaarbasis gepresteerde (linkerschaal) uren uitzendarbeid (in miljoen) (rechterschaal) Aantal gepresteerde uren uitzendarbeid (in miljoen) (rechterschaal) ,4 9,3% \ Federgon in cijfers / 31 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% -1% -2% -3% -4% -5% -6% BBP (linkerschaal) Uitzendarbeid (rechterschaal) BBP (linkerschaal) Uitzendarbeid (rechterschaal) 1/96 4/96 2/97 4/97 2/98 4/98 2/99 4/99 2/00 4/00 2/01 4/01 2/02 4/02 2/03 4/03 2/04 4/04 2/05 4/05 2/06 4/06 2/07 4/07 2/08 4/08 2/09 4/09 2/10 4/10 2/11 4/11 2/12 4/12 2/13 4/13 2/14 4/14 2/15 4/15 2/16 4/16 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40%

17 Federgon Index Omzet uitzendarbeid 290 Federgon Index 270 Federgon index Omzet (in miljoen euro) (linkerschaal) Omzet (in miljoen euro) (linkerschaal) Groei (rechterschaal) Groei (rechterschaal) 5.415,8 40% 30% ,6% 20% 10% 0% % , % -30% 32 \ Federgon in cijfers / 33

18 Agentschappen en vaste medewerkers Evolutie en aandeel van de segmenten arbeiders en bedienden Evolutie regionale aandelen Vlaanderen 67,7% Aantal agentschappen Aantal vaste medewerkers Arbeiders 61,7% 57,2% Totaal: 8,9% Bediende: 9,3% Arbeider: 8,6% Brussel 8,8% Totaal: 4,6% Bediende: 5,9% Arbeider: 0,6% Bedienden 38,3% 42,8% Wallonië 23,4% Totaal: 12,2% Bediende: 13,1% Arbeider: 11,7% België Totaal: 9,3% Bediende: 9,5% Arbeider: 9,1% 34 \ Federgon in cijfers / 35

19 Penetratiegraad van uitzendarbeid Evolutie van het aantal uitzendkrachten en voltijds equivalenten (VTE) Penetratiegraad uitzendarbeid (linkerschaal) Aantal uitzendkrachten (linkerschaal) Aantal studenten (linkerschaal) 3,00% 2,50% 2,00% 1,50% 1,00% 0,50% 0,00% 1,00% Loontrekkende tewerkstelling zonder uitzendarbeid (rechterschaal) Loontrekkende tewerkstelling zonder uitzendarbeid (linkerschaal) Penetratiegraad uitzendarbeid (rechterschaal) 0,97% 0,96% 0,89% 1,11% 1,32% 1,41% 1,62% 1,82% 1,89% 2,10% 1,97% 1,90% 1,90% 2,10% 2,19% 2,45% 2,60% 2,47% 1,93% ,18% ,37% ,23% ,19% ,38% ,61% ,82% Aantal VTE (rechterschaal) \ Federgon in cijfers / 37

20 De uitzendkracht: enkele kerncijfers Evolutie en aandeel volume uitzendarbeid naar geslacht Tewerkgesteld op jaarbasis: Aantal jobstudenten tewerkgesteld per kwartaal: Ervaren uitzendkrachten aan het werk: Uitzendkrachten Q Q België Vlaanderen Man: 59,6% Vrouw: 40,4% Brussel Jobstudenten VTE s Q2 Q /10 van de jobstudenten kiest voor uitzendarbeid ,5% 5,9% ,7% 10,7% / / 5,0% Man Vrouw 60,9% 39,1% Man: 60,8% Vrouw: 39,2% Wallonië Man: 63,0% Vrouw: 37,0% 38 \ Federgon in cijfers / 39

21 De nationaliteit van de uitzendkrachten ,79% ,99%% ,50% ,78% Volume uitzendarbeid (groei op jaarbasis - linkerschaal) Volume uitzendarbeid (groei op jaarbasis - linkerschaal) Dagen tijdelijke werkloosheid (groei op jaarbasis - rechterschaal) 867 0,21% 40% 550 0,13% ,39% ,35% ,19% ,17% Onbekend ,43% 40 \ 132 0,03% Dagen tijdelijke werkloosheid (groei op jaarbasis - rechterschaal) 140% 30% 105% 20% 70% 10% 35% 0% 0% -10% -35% -20% -70% -30% -105% -40% -140% ,05% Tijdelijke werkloosheid en uitzendarbeid Federgon in cijfers / 41

22 > Outplacement In 2016 waren er outplacementbegeleidingen in België; dat is een daling van -13,8% in vergelijking met het jaar voordien. Hoewel de begeleidingen na individueel ontslag toenamen met +6,8%, daalde het aantal begeleidingen na collectief ontslag met -49,1%. Meer dan 7 op 10 van de begeleide profielen was 45 jaar of ouder. 42 \ Federgon in cijfers / 43

23 Evolutie opgestarte begeleidingen Begeleidingen volgens type outplacement Outplacement na individueel na individueel ontslag ontslag Outplacement na collectief na collectief ontslag ontslag % 22% 36% 3% 1% Individueel - Algemene regeling Individueel - Bijzondere regeling (cao 82bis) Individueel - cao 51 Individueel - < 1 jaar * Collectief - na herstructurering * Geen cao, sectorale afwijking afwijking schoonmaak, vrijwillig programma gebaseerd op op cao cao 82bis, 82bis, 44 \ Federgon in cijfers / 45

24 Kandidaten in outplacement volgens leeftijd en type outplacement Kandidaten in outplacement volgens categorie en type outplacement < 45 jaar jaar 55 jaar Bediende Arbeider Collectief - na herstructurering 38% 44% 19% Collectief - na herstructurering 50% 50% Individueel - Algemene regeling Individueel - Bijzondere regeling (cao 82bis) Individueel - cao 51 Individueel - < 1 jaar * 5% 40% 43% 17% 72% 22% 39% 43% 18% 61% 29% 9% Individueel - Algemene regeling Individueel - Bijzondere regeling (cao 82bis) Individueel - cao 51 Individueel - < 1 jaar * 46% 71% 79% 92% 54% 29% 21% 8% Totaal 28% 53% 19% 61% 39% Totaal < 45 jaar 28% jaar 53% 55 jaar 19% Totaal Bediende 61% Arbeider 39% % * Geen cao, sectorale afwijking schoonmaak, vrijwillig programma gebaseerd op cao 82bis, * Geen cao, sectorale afwijking schoonmaak, vrijwillig programma gebaseerd op cao 82bis, 46 \ Federgon in cijfers / 47

25 Outplacementbegeleidingen naar regio en type outplacement Brussel Vlaanderen Wallonië Collectief - na herstructurering 19% 79% 2% Individueel - Algemene regeling 27% 58% 15% Individueel - Bijzondere regeling (cao 82bis) 19% 62% 18% Individueel - cao 51 54% 26% 20% Individueel - < 1 jaar * 28% 63% 9% Het aantal begeleidingen na individueel ontslag neemt toe Totaal 23% Brussel 23% Totaal % Vlaanderen 64% Wallonië 13% 13% * Geen cao, sectorale afwijking schoonmaak, vrijwillig programma gebaseerd op cao 82bis, 48 \ Federgon in cijfers / 49

26 > Interim Management Met een omzet van bijna 104 miljoen euro in 2016 kenden de Interim Management Providers een sterk jaar: de sector groeide met +12% t.o.v Het grootste deel van de opdrachten werd uitgeoefend op voltijdse basis, 50% duurde langer dan een half jaar. Interim Managers zijn vooral actief in Finance, HR Management en Logistiek & Productie. 50 \ Federgon in cijfers / 51

27 Omzet Interim Management Functionele opsplitsing opdrachten 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40% Omzetevolutie Interim Management (Y/Y-1) (linkerschaal) Omzetevolutie Interim Management (Y/Y-1) (linkerschaal) Omzet Interim Management (rechterschaal) Omzet Interim Management (rechterschaal) % 5% 5% 13% 8% 10% 58% General Management HR Management Logistiek & Productie Finance, Administration & Legal Sales & Marketing ICT Andere \ Federgon in cijfers / 53

28 Aantal lopende opdrachten per regime Looptijd van de beëindigde opdrachten 73% 6% 8% 12% 21% 29% 9% 20% 21% < 3 maanden 3-6 maanden < halftijds = halftijds > halftijds Voltijds < 3 maanden 3-6 maanden 6-9 maanden 9-12 maanden Meer dan 1 jaar 6-9 maanden 9-12 maanden Meer dan 1 jaar 54 \ Federgon in cijfers / 55

29 > Recruitment, Search & Selection De sector Recruitment, Search & Selection (RSS) kan voor 2016 mooie groeicijfers voorleggen. De activiteit groeide met +11,9%. De RSS-activiteiten blijven met 67% de belangrijkste voor de sector en groeien met +10,9%, gevolgd door assessment, HR consultancy en coaching. De meeste kandidaten stromen nog steeds in door direct search door de RSS-bureaus zelf. 56 \ Federgon in cijfers / 57

30 Verdeling van het aantal geplaatste kandidaten op basis van het ingeschakelde kanaal Regionale verdeling geplaatste kandidaten Direct Search & File Search Advertenties Executive Search Sociale netwerken Spontane kandidatuur Andere In functie van woonplaats van de kandidaat Vlaanderen 62,1% Brussel 17,3% In functie van de plaats van tewerkstelling van de kandidaat 60% Vlaanderen 20,4% Brussel 4% 5% 10% 10% 34% 37% Wallonië 19,4% Buitenland 1,2% 18,6% Wallonië 0,9% Buitenland 58 \ Federgon in cijfers / 59

31 Omzetevolutie Recruitment, Search & Selection Omzet in miljoen euro De sector Recruitment, Search & Selection groeide in 2016 met 11,9% Coaching 10, ,4 1,5 1,7 1,8 2,0 1,8 HR consultancy 13, Assessment & Evaluation Recruitment & Selection \ Federgon in cijfers / 61

32 > Dienstencheques In 2016 werden bij de Federgon-leden uren via dienstencheques gepresteerd. Het aantal dienstenchequewerknemers bij de Federgon-leden groeide in 2016 met +2,46%. 62 \ Federgon in cijfers / 63

33 Evolutie van het aantal gepresteerde uren via dienstencheques (bij Federgon-leden) Regionale verdeling activiteit + Evolutie aantal huisgezinnen-klanten en dienstenchequemedewerkers (bij Federgon-leden) Aantal gepresteerde uren 48,78% Evolutie gepresteerde uren (Y/Y-1) België Vlaanderen Wallonië Brussel 24,32% 13,17% 15,93% 5,76% 6,33% 3,19% 4,18% 4,30% 2,96% Regionale verdeling activiteit Aantal huisgezinnenklanten ,73% 63,7% ,17% 20,9% ,32% 15,4% ,05% Aantal dienstenchequemedewerkers ,46% ,40% ,65% ,12% \ Federgon in cijfers / 65

34 > Projectsourcing De projectsourcing-activiteit stagneerde in Het grootste deel van de projectsourcingmedewerkers is tussen de 25 en 45 jaar oud. Zij komen hoofdzakelijk terecht in bedrijven die meer dan 250 medewerkers tellen. 66 \ Federgon in cijfers / 67

35 Evolutie van de projectsourcingactiviteit naar volume Verdeling projectsourcingactiviteiten 20% 15% 16% 18% 18% 17% 17% 15% Engineering Finance ICT 10% 5% 0% -5% -1% -1% 8% 8% 7% 7% 6% 3% 3% 2% 2% 1% 0% 0% 0% -1% -1% -1% -2% -2% -3% -5% ,0% 7,0% 14,8% Office Medical Andere -10% -15% -12% -12% -13% -7% Groei activiteit op jaarbasis van de daggemiddelden (linkerschaal) Groei activiteit op jaarbasis van de daggemiddelden (linkerschaal) Gepresteerde uren projectsourcing per dag (rechterschaal) Gepresteerde uren Projectsourcing per dag (rechterschaal) ,1% 13,4% 2,7% Q1 09 Q2 09 Q3 09 Q4 09 Q1 10 Q2 10 Q3 10 Q4 10 Q1 11 Q2 11 Q3 11 Q4 11 Q1 12 Q2 12 Q3 12 Q4 12 Q1 13 Q2 13 Q3 13 Q4 13 Q1 14 Q2 14 Q3 14 Q4 14 Q1 15 Q2 15 Q3 15 Q4 15 Q1 16 Q2 16 Q3 16 Q \ Federgon in cijfers / 69

36 Projectsourcingmedewerkers naar leeftijd Opdrachtgever naar sector 17% 25% 7% 22% 13% < 26 jaar 15% jaar jaar jaar jaar > 55 jaar Vervoer, transport & distributie 4% Openbaar bestuur (incl. autonome overheidsbedrijven) Energie Bouw 1% 12% 4% Financiële instellingen (Bank & verzekeringen) Diensten aan bedrijven Industrie Andere (groothandel, onderzoek, pharma, life sciences) 12% 24% 22% 21% 70 \ Federgon in cijfers / 71

37 Nog enkele kerncijfers Grootte van de opdrachtgever Scholingsniveau van de geplaatste kandidaten > 250 werknemers werknemers < 50 werknemers 35% 33% 31% 1% 41% van de projectsourcingopdrachten zijn engineeringopdrachten 10% 33% 57% Master Bachelor Middengeschoold Andere 72 \ Federgon in cijfers / 73

38 > Learning & Development De Learning & Development-sector zag zijn activiteit in 2016 licht afnemen met -0,1%. De sector krijgt onder meer concurrentie van de corporate in-house academy bij grotere bedrijven. Door de digitalisering is het learning -landschap ook meer divers en toegankelijker geworden, onder meer via online tools en apps die alom tegenwoordig zijn. Ontwikkeling en opleiding wordt meer en meer een continu proces via zowel formele als informele kanalen. 74 \ Federgon in cijfers / 75

39 Index omzetverloop Kwartaalgroei op jaarbasis van de private opleidingsmarkt , , , ,7 95,4 93, , , ,2 85, % 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q \ Federgon in cijfers / 77

40 3. FEDERGON ACADEMY In 2015 heeft Federgon de formule van de aangeboden opleidingen opnieuw bekeken en hervormd. In 2016 zijn de vernieuwde opleidingen ook effectief van start gegaan. De nieuwe formule blijkt nu aan te slaan. Nooit was de Federgon Academy zo succesvol als in Totaal aantal cursisten aan de Federgon Academy: 2015: : = stijging +110 % Naast het traditionele opleidingsaanbod organiseert de Federgon Academy ook infosessies naar aanleiding van de actualiteit en eventuele wijzigingen in de wetgeving. Nieuw voor 2016 is dat deze infosessies o.a. ook via webinars kunnen gevolgd worden. Daarnaast worden er, in nauwe samenwerking met de sector Learning & Development, workshops georganiseerd rond relevante, innovatieve thema s. Kwalitatief hoogstaande opleidingen dragen bij tot de kwaliteit van de dienstverlening van de Federgon-leden 78 \ Federgon Academy / 79

41 4. FEDERGON COMMUNITY Algemene Vergadering - 15 maart 2016 HÔTEL DE LA POSTE - TOUR & TAXIS 80 \ Federgon Community / 81

42 Economic Outlook - 29 september 2016 JAN SMETS, GOUVERNEUR VAN DE NATIONALE BANK VAN BELGIË 82 \ Federgon Community / 83

43 Inspiratienamiddag met Peter Hinssen - 29 november 2016 SQUARE BRUSSELS 84 \ Federgon Community / 85

44 5. FEDERGON PUBLICATIES Profielstudie 2016 DE UITZENDKRACHTEN IN AL HUN FACETTEN Aan het werk! Federgon News VINGER AAN DE POLS VAN ALLES WAT ER LEEFT IN DE FEDERGON-SECTOREN Bekijk het filmpje op Federgon is heel trots om het eerste boek voor te stellen dat de uitzendsector van alle kanten belicht. Aan de hand van verrassende getuigenissen en interessante weetjes schetst Aan het werk een indringend portret van een sector die flexibel werk mogelijk maakt en vaak een opstap betekent naar de arbeidsmarkt én een vaste job. 86 \ Federgon Publicaties / 87

45 6. FEDERGON EN HAAR LEDEN 2016 Omzet Vaste medewerkers Kerncijfers Aantal leden [1] PRIVATE INTERMEDIAIRS ESSENTIEEL VOOR ONZE ARBEIDSMARKT Federgon en haar leden geven de arbeidsmarkt mee vorm. Federgon is de federatie van bedrijven die actief zijn op het vlak van arbeidsbemiddeling en HR-dienstverlening, en behartigt de belangen van haar leden die onder meer actief zijn in dienstencheques, interim management, learning & development, outplacement, projectsourcing, uitzendarbeid en recruitment, search & selection. Federgon-sectoren samengevat Uitzendarbeid [2] miljoen (+10,6%) Learning & development Outplacement Diensten aan particulieren Interim Management Projectsourcing 62,5 miljoen (-0,1%) 38,1 miljoen (-5,5%) - 104,2 miljoen (+11,6%) 565 miljoen (+1,9%) miljoen gepresteerde uren (+9%) uitzendkrachten jobstudenten trainers (+2,5%) begeleidingen (-13,8%) Globale plaatsingsgraad 60% 78% begeleidingen na individueel ontslag 22% begeleidingen na collectief ontslag 54,6 miljoen gepresteerde uren (+2,9%) klanten (+4,7%) Gemiddeld 735 lopende opdrachten 35% van de opdrachten duurde langer dan 9 maanden ,5 miljoen gefactureerde uren Recruitment, Search & Selection 181 miljoen (+11,9%) geplaatste kandidaten 30% van de omzet gerealiseerd in assessment, HR consultancy en coaching 222 [1] Op 31/12/2016 [2] De resultaten hebben uitsluitend betrekking op de activiteiten van de leden van Federgon. Voor uitzendarbeid daarentegen gaat het over de cijfers van de volledige sector. De representativiteitsgraad van de Federgon-leden bedraagt hier 96%. 88 \ Federgon in cijfers / 89

46 Tour & Taxis Havenlaan 86c (bus 302) 1000 Brussel T E