Geo-informatie in Autodesk MAP
|
|
- Pieter-Jan Groen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Geo-informatie in Autodesk MAP
2
3 Basisinformatie in Autodesk MAP Afstudeeropdracht ACE Systeemmanager Student: J.K. Visser Begeleider: R. Boeklagen Juni
4 - 2 -
5 Voorwoord Ik werk nu een aantal jaren op verschillende manieren met diverse releases van Autocad en de vertical Autodesk MAP. Sinds 2003 is mijn functie applicatiebeheerder Autodesk MAP. Ik heb dit verslag geschreven als onderbouwing en uitleg van mijn afstudeerproject in het kader van de opleiding ACE Systemmanager. Het technische deel van het verslag, hoofdstuk 6, is vooral bedoeld voor mensen met kennis van VBA en Lisp en het geavanceerd werken werken met Autodesk MAP. Een belangrijke taak van de Gemeente Rotterdam is om meer en betere geo-informatie aan haar burgers en ambtenaren aan te bieden. Ook binnen de ds+v moeten de mogelijkheden van de diverse software op het gebied van het maken en aanbieden van geo-informatie optimaal worden benut. Wat is geo-informatie? Geo-informatie is alle informatie die beschikbaar is op geografisch gebied. Dit is dus nogal een ruim begrip en is misschien beter uit te leggen door een aantal voorbeelden. Zo is er al sprake van geo-informatie bij bv. een plattegrond van een woning. Zo n plattegrond vertegenwoordigt informatie van een bepaalde locatie, in dit geval de woning. Een ander uiterste van geo-informatie is een database met gegevens, gekoppeld aan een coördinaat of een punt, lijn of vlak. Binnen de Gemeente wordt belangrijke geo-informatie centraal aangeboden. Dit wordt verder basisinformatie genoemd. Basisinformatie kan worden opgedeeld in twee categorieën, topografische ondergronden en thematische kaarten. Topografische ondergronden geven een situatie op een bepaalde plek weer terwijl thematische kaarten specifiekere informatie op een bepaalde plek weergeven. Zowel topografische ondergronden als thematische kaarten worden in dit project in het vervolg kaartlagen genoemd
6 - 4 -
7 Inhoudsopgave Voorwoord Inhoudsopgave Inleiding Omgeving en aanleiding Omgeving Beschrijving organisatie en werkzaamheden Aanleiding Probleemstelling Oplossingsrichtingen Nuloptie Bestaande module aanpassen Nieuwe module aanmaken Conclusie Opzet van het project Basisinformatie bij de ds+v Kaartlagen GBKR KBK Thematische kaarten Autodesk MAP Knelpunten Oorzaken ArcGis Knelpunten Oorzaken Conclusies Bestandsformaten Open bestandsformaat / Database Connect Mogelijke bestandsformaten Afweging mogelijkheden per kaartlaag GBKR DWG SHP Conclusie KBK DWG SHP Conclusie De invoegmodule Randvoorwaarden User Interface Instellingen per kaartlaag Algemene instellingen Werkwijze Uitwerking Algemeen Samenwerking VBA / Lisp Autodesk MAP Tools Elementen afsnijden Afweging mogelijkheden Uitwerking Bestanden bepalen Afweging mogelijkheden
8 Uitwerking DWG bestanden inroepen Afweging mogelijkheden Uitwerking SHP Bestanden inroepen Afweging mogelijkheden Uitwerking Samenvatting / Conclusies Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage
9 Inleiding Dit verslag heb ik gemaakt in het kader van de afstudeeropdracht die het sluitstuk is van de HBO traject ACE Systeem Manager. De afstudeeropdracht behandelt het onderwerp het invoegen van basisinformatie in Autodesk MAP. De reden om dit te kiezen als onderwerp is dat gebruikers met de huidige manier van werken niet of nauwelijks in aanraking komen met de beschikbare informatie, terwijl er wel een informatie behoefte is. Het eerste doel is het onderzoeken van de mogelijkheden van verschillende bestandsformaten waarin basisinformatie wordt geleverd. Het gaat met name om of de bestanden direct te gebruiken zijn in Autodesk MAP en Esri ArcGis. Het tweede doel is het aanmaken van een werkwijze die het automatisch invoegen van verschillende bestandformaten in Autodesk MAP mogelijk maakt. Er zal een VBA en/of Lisp module gemaakt worden die de werkwijze uitvoert. In het eerste hoofdstuk wordt beschreven wat mijn functie is en in welke omgeving ik deze taken uitvoer. De aanleiding en probleemstelling van het project worden gedefinieerd en er worden diverse oplossingsrichtingen besproken. Hoofdstuk twee gaat over de huidige situatie rond de verstrekking van basisinformatie, waar de knelpunten liggen en wat daarvan de oorzaak is. In hoofdstuk drie worden de mogelijkheden van gedeelde basisinformatie besproken en wordt een keuze gemaakt voor het optimale bestandsformaat per kaartlaag. In hoofdstuk vier worden de randvoorwaarden beschreven waaraan de module dient te voldoen en wordt de eerste opzet van de module beschreven en getoond. Hoofdstuk vijf bepaalt de werkwijze en toont het stroomschema dat aangeeft op welke manier de module globaal werkt. Hoofdstuk zes gaat dieper in op mogelijkheden die er zijn om bestanden in te voegen. Een aantal belangrijke stukken code zijn toegevoegd en worden uitgelegd. Hoofdstuk zeven bevat de conclusies die getrokken kunnen worden na afloop van het in het verslag beschreven onderzoek en kan ook worden gezien als samenvatting. In de bijlagen worden van diverse belangrijke onderdelen van de module stroomschema s getoond
10 - 8 -
11 1 Omgeving en aanleiding 1.1 Omgeving Beschrijving organisatie en werkzaamheden De ds+v is één van de 32 diensten en bedrijven van de gemeente Rotterdam en levert een belangrijke bijdrage aan het bouw-, woon- en verkeersbeleid van de stad. Als ontwerper en plannenmaker voor dit beleid is zij de dienst met de verre horizon en heeft ze tegelijkertijd aandacht voor de problemen van nu. Het gemeentebestuur van Rotterdam is eigenaar en tevens de grootste opdrachtgever van de ds+v. In aansluiting op het collegeprogramma werkt de dienst samen met de deelgemeenten aan Rotterdam als veilige stad, als woonstad, als bereikbare stad en als sterke stad. Behalve voor het stadsbestuur en de Rotterdamse deelgemeenten werkt de ds+v ook regelmatig in opdracht van de Stadsregio. Naast het ontwerpen en maken van plannen heeft de ds+v ook bewakende rol. Het is haar taak de kwaliteit van bouwen en wonen in de stad scherp in de gaten te houden. Ze doet dat onder meer door toezicht te houden op de naleving van de woningwet en bouwregelgeving
12 Binnen de ds+v is Autodesk MAP de standaardapplicatie voor het maken van CAD producten als inrichtingsplannen, bestemmingsplannen en andere ruimtelijke plannen en studies. Daarnaast worden er dmv Esri ArcGis thematische kaarten gemaakt. Er zijn natuurlijk nog veel meer applicaties waarmee wordt gewerkt (Photoshop, Illustrator), maar deze vallen buiten het bereik van CAD/GIS en worden verder niet behandeld. Mijn functie bij de ds+v is functioneel applicatiebeheerder Autodesk MAP. De functie Applicatiebeheer Autocad is geplaatst bij team Geo-informatie, bureau Informatie en Dienstverlening (I&D) van Afdeling Vergunningen. Naast applicatiebeheer Autocad zijn er binnen het team een aantal GIS medewerkers die kaartinformatie produceren met vooral ArcGis en iemand die queries maakt op de Vastgoed database (AVS). Het team wordt geleid door een opdrachtmanager, die verantwoording aflegt aan het hoofd I&D en hoofd Vergunningen. Harri Jaarsma Hoofd Vergunningen Goffe Germeraad Hoofd Informatie en Dienstverlening Ed Visser Opdrachtmanager Geo-informatie Mattijs van Overveld GIS-medewerker Marijke de Graaff GIS-medewerker Marja Troost GIS-medewerker vacature senior GIS-medewerker Anton Eijer GIS-medewerker Tom Boog GIS-medewerker Jeroen Visser Applicatiebeheer AutodeskMap vacature Applicatiebeheer AutodeskMap Mijn taak is de dagelijkse ondersteuning van de ongeveer 120 gebruikers van Autodesk MAP op verschillende afdelingen van de ds+v. Dat houdt verschillende dingen in. Bijvoorbeeld het afhandelen van gebruikersvragen en het organiseren van een maandelijks gebruikersoverleg. Daarnaast ontwikkel en beheer ik de aangeboden configuraties en gereedschappen in Autodesk MAP. Een andere belangrijke taak is het integreren van CAD en GIS en het ontwikkelen en aanbieden van werkwijzen voor het aanmaken van objectgerichte kaarten in Autodesk MAP
13 1.2 Aanleiding Eén van de taken van team Geo-informatie is het aanbieden van basisinformatie binnen de ds+v. Veel basisinformatie wordt gemeentebreed beschikbaar gesteld door de Beheerorganisatie Intranet Rotterdam (BIR) op het gemeentelijke intranet via GisWeb. Naast de diverse topografische ondergronden worden er veel thematische kaarten getoond. Deze bevatten informatie over specifieke thema s, bv milieu of groen. De informatie op deze kaarten wordt gebruikt in diverse processen binnen de ds+v en de hele Gemeente. Nu bekend is welke informatie er allemaal beschikbaar is via Gisweb, willen gebruikers van Autodesk MAP ook in hun applicatie toegang tot deze informatie krijgen. 1.3 Probleemstelling Veel basisinformatie wordt door GW beschikbaar gesteld aan de ds+v met een bestandslevering uit de database. Voor gebruik binnen de ds+v, als onderlegger bij het maken van tekeningen en kaarten, zijn voornamelijk topografische ondergronden beschikbaar. De meeste overige basisinformatie, met name in de vorm van thematische kaarten, is nog niet algemeen beschikbaar. De basisinformatie die wordt geleverd, wordt bijna allemaal omgezet naar DWG voor gebruik in Autodesk MAP. Dit vergt veel tijd en extra beheer en er ontstaat een dubbele bestandsopslag. Daarnaast zijn de conversiemodules door derden gemaakt en worden deze ook door derden uitgevoerd. De thematische kaarten die beschikbaar worden gesteld, worden vaak aangeleverd in Esri SHP formaat. Er is nog te weinig kennis over het werken met Esri SHP bestanden in Autodesk MAP. Deze vertical van AutoCAD biedt hier juist uitgebreide mogelijkheden voor. De module die nu basisinformatie dmv DWG s aanbiedt, is niet geschikt voor het invoegen van SHP bestanden
14 1.4 Oplossingsrichtingen De gewenste basisinformatie zal in overleg door GW en andere leveranciers in SHP, DWG of ander formaat moeten worden aangeleverd. Dit overleg is inmiddels door team Geoinformatie gestart en zal nog enige tijd in beslag nemen. Dit probleem valt buiten dit project Nuloptie Er is altijd de mogelijkheid om niets te doen. De bestaande conversiemodules werken op zich goed en de module die DWG s in Autodesk MAP aanbiedt ook. De SHP informatie die beschikbaar is, of komt, kan altijd handmatig worden ingelezen. Voordeel is dat de uitgebreide invoeg- en andere mogelijkheden met SHP bestanden beschikbaar komen. Veel gebruikers weten echter niet, en willen niet weten, hoe een SHP ingeroepen moet worden, dat moet automatisch gaan... Nadeel van de nuloptie is verder dat het geen problemen oplost en dat gebruikers daardoor minder basisinformatie in Autodesk MAP zullen gebruiken Bestaande module aanpassen De bestaande module is geschreven in Lisp en maakt soms gebruik van VBA. De mogelijkheid bestaat om de module nader te onderzoeken en zo aan te passen dat deze geschikt wordt gemaakt voor het invoegen van SHP bestanden. Dit is echter een complexe opgaaf, omdat bepaalde delen van de huidige code niet duidelijk zijn Nieuwe module aanmaken Tenslotte de optie om een nieuwe module te maken die de beschikbare informatie invoegt, onafhankelijk van bestandsformaat. Voordeel hiervan is dat de mogelijkheden voor het invoegen van diverse bestanden (SHP) met Autodesk MAP nader kunnen worden onderzocht. De mogelijkheden voor het geautomatiseerd invoegen van basisinformatie in Autodek MAP zijn uitgebreid en verdienen nader onderzoek Conclusie De nuloptie is niet eens zo gek. Als er een handleiding beschikbaar wordt gesteld voor het handmatig inlezen van SHP en andere bestandsformaten, is de gebruiker zelf in staat dit uit te voeren. De omschreven nadelen wegen echter zwaar. De optie om de bestaande Lisp module aan te passen heeft geen aantoonbare voordelen. Hoewel de optie om een nieuwe module aan te maken veel tijd kost, heeft deze de meeste mogelijkheden. Door de werkwijze eerst goed te onderzoeken moet het mogelijk zijn basisinformatie in te roepen onafhankelijk van bestandsformaat. Er wordt door deze optie uit te werken kennis opgedaan over het aanbieden van andere bestanden als DWG, met name SHP bestanden. Daarom wordt de derde optie in dit afstudeerproject uitgewerkt
15 1.5 Opzet van het project Het gaat in dit verslag over het maken van een werkwijze die het mogelijk maakt verschillende soorten bestanden in te voegen. Daar omheen wordt een VBA programma geschreven die de werkwijze uitvoert. Er is gekozen de aangeboden kaartlagen in de module te beperken tot de GBKR (DWG formaat) en de KBK (SHP formaat). Dit zijn beide topografische ondergronden. Er wordt eerst onderzocht in welk bestandsformaat de basisinformatie kan worden geleverd en door welke leveranciers. Vervolgens moet worden bekeken welke van die bestandsformaten in welke mate te gebruiken is in Autodesk MAP en Esri ArcGis. Er zal per kaartlaag uiteindelijk een bestandsformaat moeten worden gekozen waarin de basisinformatie geleverd wordt. Daarna worden er randvoorwaarden opgesteld m.b.t. de functionaliteit van de module en wordt er een globale werkwijze voor het automatisch invoegen van diverse soorten bestanden aangemaakt. Als dat klaar is, wordt de VBA interface en bijhorende interface functionaliteit aangemaakt op basis van die randvoorwaarden. Vervolgens worden de modules die de basisinformatie in Autodesk MAP invoegen aangemaakt in VBA of Lisp. Aan de hand van de onderzoek naar functionaliteit worden er tenslotte conclusies getrokken. Met name over de mogelijkheden die VBA en Lisp bieden om bestanden geautomatiseerd in te voegen
16 - 14 -
17 Basisinformatie bij de ds+v In dit hoofdstuk worden de verschillende kaartlagen beschreven die in eerste instantie in de module aangeboden gaan worden. Daarnaast wordt besproken hoe kaartlagen in Autodesk MAP en ArcGIS worden aangeboden en wat de knelpunten en oorzaken van die knelpunten zijn. 2.1 Kaartlagen In deze paragraaf wordt dieper ingegaan op de topografische ondergronden GBKR en de KBK Daarnaast worden ook thematische kaarten besproken GBKR De GBK (Grootschalige Basis Kaart) is een landelijke kaartlaag met informatie op straatniveau. De GBKR bevat het Rotterdamse gedeelte daarvan. De kaartlaag wordt door GW geleverd in DWG formaat. Omdat het gaat om gedetailleerde informatie is de kaartlaag verdeeld in ±400 kaartbladen. De geleverde bestanden, per kaartblad één, bevatten lijnen, bogen, cirkels, symbolen en teksten. De levering beslaat de hele Gemeente Rotterdam en is ingedeeld in een grid. Hieronder een afbeelding van een klein stukje GBKR a 51 53b 49 53c d Willem Barentsstraat Na een eerste basislevering worden nu bestanden aangeleverd zodra er een wijziging in optreed. De bestanden worden nabewerkt om ze te laten voldoen aan de standaard binnen de ds+v. Er worden LSP routines gebruikt die gebruik maken van templates en drawing standards. De bestanden worden uiteindelijk centraal aangeboden in DWG R16 formaat. Er is een aparte LSP routine voor het aanmaken van SHP bestanden met alle teksten per buurt (huisnummers, straatnamen) voor gebruik in ArcGis
18 2.1.2 KBK De KBK (Kleinschalige Basis Kaart) is ook een landelijke kaartlaag. Er zijn meerdere kaartlagen op verschillende schaalniveaus. Het gaat om de KBK , de KBK en de KBK Hoe groter de schaal, des te kleiner de gedetailleerdheid van de kaartlaag. Wij gaan alleen verder in op de KBK De KBK wordt door GW geleverd in Esri SHP formaat. De levering bestaat uit meerdere kaartbladen (±40) en beslaat de hele regio. De levering vindt jaarlijks plaats. Een SHP bestand kan maar één elementtype, bv lijnelementen, bevatten. Er is daarom een apart SHP bestand voor vlakken, lijnen en symbolen. De teksten worden geleverd in DXF formaat. Hieronder een afbeelding van een gedeelte van de KBK op basis van vlakken en lijnen. De SHP en DXF bestanden worden voor gebruik in Autodesk dmv Lisp routines opgeslagen als DWG en aangepast om ze te laten voldoen aan de standaard binnen de ds+v
19 2.1.3 Thematische kaarten Er is nog veel meer basisinformatie beschikbaar binnen de Gemeente Rotterdam, vooral via GisWeb wordt veel interessante informatie aangeboden. Het gaat om zogenaamde thematische kaarten. Hierbij kan gedacht worden aan bv informatie over bomen, milieucontouren of informatie over (bouw) projecten. Hieronder een voorbeeld van informatie over buitenruimteprojecten. In veel gevallen is deze informatie voorzien van attributen die meer zeggen over de elementen Thematische kaarten worden over het algemeen uitgewisseld in SHP formaat. Leveranciers van basisinformatie leveren die kaarten tot nu toe niet makkelijk uit. Hierdoor is veel nuttige informatie niet voor gebruik in Autodesk MAP en ArcGis beschikbaar
20 2.2 Autodesk MAP De inhoud van de in Autodesk MAP beschikbare basisinformatie is gestandaardiseerd. Alle kaartlagen worden aangeboden in DWG formaat. Momenteel worden er via een Lisp Module in combinatie met een beetje VBA in Autodesk MAP diverse kaartlagen geautomatiseerd aangeboden Knelpunten Veel basisinformatie, met name thematische kaarten, is momenteel niet of niet geautomatiseerd beschikbaar in Autodesk MAP. De aangeboden lisproutine voor het inroepen van basisinformatie biedt niet genoeg mogelijkheden voor het invoegen van andere bestanden als DWG. De lisproutines die de geleverde bestanden converteren zijn niet eenduidig, zijn moeilijk centraal te beheren en maken niet optimaal gebruik van de mogelijkheden van Autodesk MAP Oorzaken Er is veel (kaart) informatie beschikbaar in andere formaten dan DWG, met name SHP. Het werken met andersoortige bestandsformaten dan DWG is nog geen algemeen gebruik in Autodesk MAP. De leverancier van veel basisinformatie, Gemeentewerken, stelt tot nu toe gewenste kaartlagen niet of nauwelijks beschikbaar. De huidige LISP en VBA modules zijn door verschillende personen gemaakt en worden door verschillende personen beheerd en uitgevoerd. Er is geen duidelijke ds+v brede visie over het centraal beschikbaar stellen van basisinformatie voor gebruik in het werkproces
21 2.3 ArcGis De beschikbare basisinformatie is in SHP of DWG en is daarmee redelijk goed in ArcGis te ontsluiten. Er is geen speciale module die de informatie aanbiedt Knelpunten Veel basisinformatie, met name thematische kaarten, zijn momenteel niet beschikbaar in Ersi ArcGis. Standaardisatie van de beschikbare informatie in ArcGis is niet gelijk aan die binnen Autodesk MAP Oorzaken De leverancier van veel basisinformatie, Gemeentewerken, stelt tot nu toe gewenste kaartlagen niet of nauwelijks beschikbaar. Er is nooit noodzaak geweest om de in beide pakketten beschikbare sjablonen op elkaar af te stemmen. 2.4 Conclusies Hoewel het grootste deel van de GBKR momenteel goed beschikbaar is, zal moeten worden onderzocht of er bijvoorbeeld door middel van een andere bestandslevering uiteindelijk minder of geen conversies hoeven plaats te vinden. Vooral de teksten in ArcGis verdienen hierbij de aandacht. De KBK wordt geleverd in SHP en wordt dan voor gebruik in Autodesk MAP geconverteerd naar DWG. Onderzocht moet worden of dat gezien de mogelijkheden van Autodesk MAP wel nodig is. Er zal ter vervanging van de huidige LISP en VBA routines, één VBA / LISP module moeten worden aangeboden die het mogelijk maakt zowel SHP als DWG informatie in te roepen. Hiermee moet het mogelijk worden om de thematische kaarten in Autodesk MAP te gebruiken. Veel kaartlagen, met name thematische kaarten die op GisWeb worden aangeboden, zijn niet beschikbaar voor gebruik in het teken- en ontwerpproces bij de ds+v. Het is een taak van het management te zorgen dat deze informatie wel beschikbaar komt
22 - 20 -
23 3 Bestandsformaten In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de keuze voor een bestandsformaat per kaartlaag. De knelpunten en oorzaken worden per kaartlaag genoemd. Er wordt niet verder ingegaan op thematische kaarten omdat deze altijd in SHP formaat worden geleverd. 3.1 Open bestandsformaat / Database Connect De hoeveelheid bestandsformaten die wordt gehanteerd op het gebied van CAD en GIS is aanzienlijk. Bijna elke applicatie slaat bestanden op in een eigen, uniek bestandsformaat. Hoewel applicaties vaak wel meer bestandsformaten kunnen inlezen dan het eigen formaat, levert dat regelmatig problemen op. Dit speelt in mindere mate tussen CAD (of GIS) software onderling, maar de problemen worden groter bij uitwisseling tussen CAD en GIS applicaties. Er wordt veel onderzoek gedaan naar het aanbieden van Open Source bestandsformaat dat alle problemen met uitwisseling oplost. Er is veel te lezen over de ontwikkeling van bestandsformaten als.gml en er zijn diverse tools die het mogelijk maken om de meeste soorten bestanden optimaal in te lezen in Autodesk MAP of ArcGis. De ontwikkelingen rond Open Source en een centrale spatial database moeten worden gevolgd. Een degelijk onderzoek naar het optimaal gebruik van bv.gml is stof voor een apart project, dat in samenspraak tussen leveranciers en afnemers binnen de Gemeente moet worden opgezet. Dit valt buiten dit project. De Gemeente is bezig met het ontwikkelen van een centrale database, waarin alle centraal aan te bieden geografische informatie beschikbaar wordt gesteld. Autodesk MAP biedt voldoende mogelijkheden om data op te halen en weg te schrijven in zo n database. De module zal zonder al te veel moeite aangepast moeten kunnen worden aan het gebruik van een centrale databse. 3.2 Mogelijke bestandsformaten Door GW kunnen veel soorten bestandsformaten geleverd worden. Voor dit onderzoek is van belang welke formaten door zowel in Autodesk MAP als in ArcGis ontsloten kunnen worden. Formaten als.dgn of.mif zijn mogelijk, maar bieden op het eerste gezicht geen voordelen ten opzichte van het Esri SHP formaat en het Autodesk DWG formaat. In dit project worden alleen de laatste twee bestandsformaten nader bekeken. In onderstaande tabel staat per kaartlaag weergegeven welke bestandsformaten geleverd kunnen worden. DWG SHP GBKR Ja Ja KBK Ja Ja
24 Afweging mogelijkheden per kaartlaag GBKR DWG DWG is het eigen formaat van Autodesk waardoor alle elementen optimaal aanwezig zijn en op veel manieren ingeroepen kan worden. In ArcGis zijn de bestanden ook goed in te lezen. Sommige elementsoorten, bv arcering en teksten kunnen bij het importeren problemen geven a 51 53b 49 53c 47 53d SHP De SHP bestanden zijn in ArcGis goed in te lezen, maar er is een probleem met de teksten. In Autodesk MAP zijn geen bogen en cirkels aanwezig. Deze worden weergegeven door een lijnketen. Voor de gebruikers van ArcGis maakt dat niet uit, maar door de gebruikers van Autodesk MAP wordt dat als ongewenst ervaren. In Autodesk MAP zijn er volop mogelijkheden een SHP geautomatiseerd in te voegen. Nader onderzoek moet bepalen op welke manier het SHP formaat het best geautomatiseerd kan worden ingevoegd Willem Barentsstraat Conclusie Onafhankelijk van het bestandsformaat heeft ArcGis problemen met het inlezen van teksten. Aangezien het DWG formaat verder momenteel als levering goed voldoet in zowel Autodesk MAP als ArcGis, is er geen reden het bestandsformaat te wijzigen KBK DWG In ArcGis zijn de vlakken niet of niet goed beschikbaar. In Autodesk MAP zijn alle elementen wel goed beschikbaar. De invoegmogelijkheden van DWG in Autodesk MAP zijn zeer uitgebreid SHP De SHP bestanden zijn goed in te lezen. Alle gewenste elementen komen op de gewenste manier over. In Autodesk MAP zijn de Shapes en DXF bestanden goed in te lezen. Er zijn geen bogen en cirkels aanwezig, maar door de kleine schaal van de kaart is dat geen probleem. Verder zijn alle elementen beschikbaar. In Autodesk MAP zijn er mogelijkheden een SHP geautomatiseerd in te voegen, Conclusie Omdat de aanwezigheid van vlakken in deze kaartlaag van groot belang is, is levering van DWG bestanden voor de KBK geen optie. De huidige SHP levering kan dus worden gehandhaafd. Er moet goed worden onderzocht wat de mogelijkheden zijn van het automatisch invoegen van SHP bestanden in Autodesk MAP
25 4 De invoegmodule De module wordt gemaakt om het mogelijk te maken bestanden van verschillende bestandsformaten geautomatiseerd in te voegen in Autodesk MAP. 4.1 Randvoorwaarden Algemeen 1. Als er in de tekening al informatie van de gekozen kaartlaag aanwezig is, moet deze binnen het aangegeven gebied worden verwijderd. 2. Alle elementen in de tekening die niet bij de kaartlaag horen, moeten intact worden gelaten. Interface 3. De interface van de module moet gebruikersvriendelijk zijn. 4. De interface van de module moet uit te breiden zijn met meer topgrafische ondergronden en thematische kaarten. Opties 5. De data moet worden kunnen ingelezen binnen een aan te geven kader. Dit kader kan worden aangegeven dmv een rechthoek, een polygoon of een cirkel. 6. Er moet kunnen worden ingesteld of een overzichtskaart als hulpmiddel voor locatiebepaling gebruikt wordt bij het invoegen. 7. Er moet kunnen worden aangegeven of de elementen uit de in te roepen kaart afgesneden worden langs het opgegeven kader, of dat de hele kaart wordt ingeroepen. 8. Er moet kunnen worden aangegeven of er elementen worden ingeroepen of dat de kaart als preview (bv referentie) wordt ingeroepen. 9. Er moet kunnen worden aangegeven of binnen het aan te geven kader zogenaamde Grid kruizen worden geplaatst. 10. De in te voegen informatie moet kunnen worden gefilterd op laagnaam en/of eventueel aanwezige attributen. Kaartlagen 11. Omdat het niet mogelijk is alle beschikbare basisinformatie in deze opdracht te behandelen, wordt er een selectie gemaakt van basisinformatie die in de te schrijven module ingeroepen kunnen worden. Deze selectie bestaat uit: de GBKR; een bestand met lijnen, bogen cirkels, teksten en symbolen De KBK10.000; een bestand met vlakken, lijnen, teksten, symbolen en gekoppelde attribuutgegevens. 12. De module moet in elk geval de mogelijkheid bieden basisinformatie in DWG en SHP formaat goed aan te bieden. 13. De werkwijzen en processen die worden aangemaakt moeten kunnen worden gebruikt voor het invoegen van de overige beschikbare topgrafische ondergronden en thematische kaarten
26 4.2 User Interface De interface moet overzichtelijk en gebruiksvriendelijk zijn. Er is gekozen voor een opzet met meerdere tabbladen. Hierdoor is de interface eenvoudig uit te breiden. Voor elke kaartlaag is een apart tabblad beschikbaar waarop instellingen van die kaartlaag kunnen worden aangegeven. Daarnaast is er een tabblad voor de algemene instellingen Instellingen per kaartlaag Per kaartlaag zijn er verschillende opties beschikbaar Voor de GBKR zijn er twee dingen in te stellen. Selecteer lagen: De GBKR kan per geselecteerde laag worden ingevoegd binnen het aan te geven kader. Grid invoegen: Door deze checkbox te activeren worden er binnen het aangeven kader gridkruizen ingeroepen. Bij de KBK is voorlopig alleen de lijnen-shp beschikbaar. Alle overige opties moeten later worden geactiveerd, omdat ze niet haalbaar waren binnen deze studie
27 4.2.2 Algemene instellingen De diverse instellingen en opties die de gebruiker heeft geselecteerd, worden uitgelezen en vastgelegd direct na commando Invoegen. Ze worden verderop in de module bij het invoegen van de kaarten gebruikt. Selectiekader: Hier wordt aangegeven of gebruik gemaakt wordt van een cirkel of een rechthoek als selectie- en invoegkader. Overige Door de checkbox aan te zetten wordt na afloop van het inroepen een Zoom extents uitgevoerd. Preview: Hier wordt aangegeven of er nieuwe elementen in de tekening worden ingeroepen of dat de informatie als preview beschikbaar is. Afsnijden: Hier wordt aangegeven of de elementen afgesneden worden langs het aangegeven kader of dat alle kaarten helemaal worden ingevoegd. Overzicht: Door de checkbox aan te zetten wordt er, als hulp bij het bepalen van een locatie, een overzichtskaart van de Gemeente Rotterdam ingeroepen. De checkbox Zoom Extents zoomt naar de grenzen van de overzichtskaart
28 - 26 -
29 5 Werkwijze Het is belangrijk om de basis werkwijze zo in te richten dat deze zoveel mogelijk onafhankelijk is van het in te roepen bestandsformaat. In principe kan de basis werkwijze heel eenvoudig zijn. 1. De gebruiker geeft aan welke gewenste kaartlagen ingeroepen moeten worden en stelt daarbij de diverse opties in. 2. De gekozen opties worden uitgelezen en vastgelegd. 3. De gebruiker tekent een kader waarbinnen elementen worden ingelezen en waarlangs de elementen worden afgesneden 4. Vervolgens worden per gekozen kaartlaag: bestaande elementen afgesneden binnen het kader, bepaalt welke bestanden er ingeroepen moeten worden, nieuwe elementen ingeroepen binnen het kader, nieuwe elementen afgesneden buiten het kader. In de afbeelding hieronder staat de werkwijze weergegeven. Selecteer kaarten, Lagen, data en andere instellingen Instellingen uitlezen Kader bepalen Afsnijden Bestanden bepalen Inroepen Afsnijden Met deze werkwijze zijn slechts enkele onderdelen afhankelijk van het bestandsformaat. Bij het afsnijden van elementen langs het kader wordt gebruik gemaakt van een laagfilter die afhankelijk is van de kaartlaag. Het bepalen van bestanden kan onafhankelijk van bestandsformaat. Bepaalde invoer van de functie, bv de extensie, zal wel worden bepaald door de kaartlaag. Het inroepen van de bestanden is afhankelijk van het bestandsformaat. De functies die dat doen krijgen door de eenduidige werkwijze echter wel eenduidige invoer
30 - 28 -
31 6 Uitwerking In dit hoofdstuk wordt dieper ingegaan op een aantal interessante stukken van de VBA module. Vooral het onderzoeken van de combinatie VBA / Lisp, het afsnijden van elementen en de mogelijkheden van MapImport voor de SHP bestanden heeft veel tijd gekost. Een deel van tekst in technisch van aard en vooral bedoeld voor geinteresseerden met enige kennis van Autocad en VBA / Lisp code. 6.1 Algemeen Samenwerking VBA / Lisp De afgelopen jaren heb ik wat ervaring opgedaan met het programmeren dmv Lisp. De laatste maanden, naar aanleiding van de studie ACE, heb ik kennis gemaakt met VBA. Het grootste voordeel van VBA is dat er door middel van een eenvoudig op te bouwen interface snel met de gebruiker gecommuniceerd kan worden. Wat mij verder opvalt is het gemak van de VBA IDE; Er wordt aangegeven welke input een functie nodig heeft. Een minder punt is dat VBA niet goed omgaat met het aanmaken van nieuwe elementen door middel van gebruikers input. Dat kan makkelijker met Lisp. Soms is het nodig om een Autocad- of Map commando in VBA of Lisp via de commandline te geven. Dit heeft nadelen. Zo is het mogelijk dat de in te voeren gegevens van een commando in een nieuwe release van Autodesk MAP is veranderd. Dan werkt de VBA of Lisp module niet meer. Aangezien er verschillende functies niet voorgedefinieerd zijn is gebruik van de commandline soms onoverkomelijk. Een belangrijk voordeel van Lisp is dat alle Autocad en MAP functies via de commandline bereikbaar zijn. In VBA is het maken van een goede en overzichtelijke commandline syntax een stuk moeilijker. Het kan dus handig zijn om Lisp te gebruiken in een hoofdzakelijk VBA Module. Vraag is meteen: hoe roep je een Lisp aan vanuit VBA? Ongeveer hetzelfde als in Autocad zelf: eerst het.lsp bestand inladen en daarna een voorgedefinieerde functie via de commandline aanroepen. Onderstaande code laadt het lsp bestand VBA-LISP.lsp. Gezien de complexe syntax van een VBA commando worden commandline-afwikkelingen liever in Lisp geprogrammeerd. In de praktijk rijzen altijd weer nieuwe problemen. Dat maakt het leuk, maar ook tijdrovend. Zo is gebleken dat VBA niet altijd wacht op het beëindigen van de lisproutine. De bestaande methoden (BeginLisp, EndLisp) werkten in dit geval niet. Het probleem is dat er in de Lisp routine om userinput wordt gevraagd en dat VBA daar niet altijd op wacht. Na dit probleem diverse keren opnieuw te hebben overgeslagen, bleek het volgende. VBA wacht maar één keer op on-screen userinput dmv pause. Het is belangrijk om hiermee rekening te houden bij het gebruik van userinput, bv bij het tekenen van nieuwe elementen. In principe is Lisp alleen nodig voor het automatiseren van een commandline functie. Aangezien dit meestal zeer korte, overzichtelijke Lisp functies zijn, is de kans op fouten met input minimaal
32 In de VBA module worden variabelen gemaakt die worden gebruikt in de Lisp routines. Het is belangrijk om zoveel mogelijk gegevens van te voren vast te leggen in variabelen. Dit verkleint de noodzaak van userinput in Lisp. De variabelen worden uitgewisseld door middel van de zogenaamde USER variabelen. De meeste variabelen worden in VBA vastgelegd en naar Lisp uitgevoerd, maar in een enkel geval wordt er ook informatie in de Lisp vastgelegd. Onderstaand voorbeeld geeft aan hoe door de module een cirkel wordt getekend via een combinatie van VBA en Lisp. Door het middelpunt van de cirkel door te geven in een USER variabele, wordt er maar één keer gevraagd om gebruikers input Autodesk MAP Tools De MAP functionaliteit is beschikbaar via het bestand AmVbApi.tbl dat is opgeslagen in C:\Program Files\Autodesk Map 3D In de module die Map Tools gebruikt (mdlbasis), wordt als volgt bij Declarations gedeclareerd. Vervolgens worden deze in elke sub waar Map Tools worden gebruikt vastgelegd. Hiermee komen alle Map Tools beschikbaar in de sub. Helaas blijken een aantal MAP methodieken voor het handmatig invoegen/koppelen van SHP en andersoortige bestanden niet in VBA of Lisp beschikbaar te zijn. Het gaat met name om de functie FDO en Mapimport; die zijn slechts compleet te programmeren met ObjectARX (C++). Ook zijn diverse andere tools niet opgenomen, bv MapTrim. Via een commandline afwikkeling (in Lisp) is het grootste deel van de gewenste functionaliteit echter alsnog beschikbaar
33 6.1.3 Elementen afsnijden Afweging mogelijkheden Zoals in het hoofdproces blijkt, worden er op twee momenten elementen worden afgesneden en gewist. Eerst voor het invoegen, dan na het invoegen. Als de optie Hele Kaarten is geselecteerd, vervalt het tweede moment. Belangrijk is nu dat er alleen elementen mogen worden afgesneden in de lagen van de op dat moment actieve kaartlaag. De elementen in de overige lagen mogen helemaal niet worden afgesneden.. Trim Het standaard Trim commando is een mogelijkheid, maar er moet veel worden gedaan om dit commando bruikbaar te maken. Het gaat voornamelijk om het aanmaken van layerstates en het uitzoeken van elementen die snijden aan het kader. Extrim Het Expresscommando Extended Trim biedt meer mogelijkheden, hoewel er nog steeds layerstates geprogrammeerd moeten worden. Het gaat eigenlijk om de ExpressTool Extrim. Groot nadeel is dat de code een ingewikkelde Lisp routine is, die niet wordt ondersteund. Dat maakt het voor mij moeilijker beheerbaar. MapTrim Het Map commando Boundary Trim lijkt de meeste mogelijkheden te bieden. Het biedt standaard de mogelijkheid om een kader te gebruiken (cirkel, rechthoek, polygon), een laagfilter in te stellen, elementen te selecteren, snijdt de elementen af en wist alles binnen of buiten het kader op basis van het opgegeven laagfilter. MapTrim is jammergenoeg niet opgenomen in de beschikbare MAP VBA tools. De opties zijn echter allemaal bereikbaar via een commandline afwikkeling. Daardoor is het goed mogelijk dit via Lisp aan te maken Uitwerking Bij het maken van deze tool is het gebruik van laagfilters de lastigste opgave. De in te lezen elementen kunnen gelijke laaginstellingen hebben als elementen die al in de tekening aanwezig zijn. De laagfilters zijn dan gelijk voor zowel het afsnijden binnen als buiten het kader. Gevolg is dat bij het afsnijden buiten het kader de bestaande elementen van de kaartlaag die wordt ingevoegd, worden gewist. Daarom wordt gebruik gemaakt van een selectieset van elementen die snijden aan het kader. Op deze manier blijven de overige elementen onaangetast. Het commando MapTrim is niet in VBA of Lisp beschikbaar. Er moet worden gewerkt met een commandline afwikkeling in Lisp, die aangeroepen en gestuurd wordt vanuit VBA. Op deze manier kunnen alle functies van MapTrim worden gebruikt. Door VBA worden een drietal variabelen weggeschreven die worden gebruikt door Boundary Trim USERS1: geeft een laagfilter door USERS2: geeft door of binnen of buiten het kader moet worden gesneden USERS3: geeft het snijkader door (wordt aangemaakt bij het opgeven van een kader)
34 Dit leidt tot onderstaande Lisp routine. Een afbeelding van het totale proces staat in bijlage Bestanden bepalen Afweging mogelijkheden Een bestand kan worden ingevoegd door de naam ervan door te geven aan de invoegmodule (zie DWG en SHP inroepen). Kaartlagen worden soms geleverd in meerdere bestanden. Er moet een routine gemaakt worden die vastlegt hoeveel en welke bestanden moeten worden ingelezen in het geval van een kaartlaag met meerdere kaartbladen. In de huidige Lisp routine wordt een werkwijze gebruikt die ik heb gebruikt in VBA. Deze gaat ervan uit dat de bestandsnamen een verband hebben met het geografisch gebied dat de elementen in het bestand bestrijken Uitwerking De meeste kaartlagen die worden geleverd in meerdere kaartbladen zijn opgedeeld in een XY grid met rijen (X) en kolommen (Y), van bv 1000m x 1000m. Als de kaart uiterst linksonder in het XY grid een linkeronderhoek heeft van (0,0), zou de volgende kaart in de rij (een X waarde) beginnen bij (1000,0) en de volgende in de kolom (een Y waarde) bij (0,1000). Daarnaast is de naam van het bestand opgebouwd uit twee delen. Het eerste deel wordt bepaald door de X-waarde van de linkeronderhoek van het bestand, het tweede deel door de Y-waarde. Met dit als principe kan worden bepaald welke kaartbladen en bijbehorende bestanden vallen binnen een aangegeven kader. Eerst moeten de gegevens van de kaartlaag worden vastgelegd. Daarna moet worden bepaald welk gebied de gebruiker heeft aangegeven. De opbouw van de bestandsnaam hangt af van de coördinaten van de kaartbladen. Aan de hand van de gegevens van de kaartlaag en het selectiekader wordt eerst bepaald wat het startbestand (laagste x en y waarde) is en vervolgens wordt het eindbestand (hoogste x en y waarde) en het totaal aantal bestanden bepaald. Daarna worden alle tussenliggende bestanden berekend en vastgelegd. De code staat in bijlage 5. Er zullen kaartlagen zijn waarvan de kaartbladen en/of bestanden niet voldoen aan hierboven beschreven uitgangspunten, bv de Eigendomskaart. Hiervoor zullen andere oplossingen moeten worden verzonnen. Een mogelijkheid zou zijn het werken met een extern bestand met coördinaatpunten en bijbehorende bestandsnamen. Dit wordt nu niet verder uitgewerkt
35 6.2 DWG bestanden inroepen Afweging mogelijkheden Autocad en Autodesk MAP bieden allebei ruime mogelijkheden om DWG bestanden al dan niet op een intelligente manier handmatig in te roepen. De meeste hiervan zijn in Lisp of VBA redelijk goed te programmeren. Insert Het invoegen van DWG bestanden door een standaard Insert moet via de commandline en is niet aan te raden. VBA biedt vergelijkbare oplossingen om bestanden in te voegen. In VBA kan de InsertBlock methode worden gebruikt. Dit is de meest directe manier om bestanden in te voegen. Nadeel is dat er verder geen opties zijn waar iets mee gedaan kan worden. Er is bijvoorbeeld geen mogelijkheid om elementen te filteren op laag of andere eigenschappen. Om toch aan de randvoorwaarden te voldoen zal er veel geprogrammeerd moeten worden. Xref Het invoegen van DWG bestanden met een referentie kan worden gebruikt voor het invoegen als de optie Preview is geselecteerd. Nadeel van deze methode is dat er niet veel opties zijn voor een referentie. Zo is het in VBA niet mogelijk een referentie automatisch te Clippen. De AttachExternalReference methode wordt gebruikt bij het inroepen van de overzichtskaart. Autodesk MAP functionaliteit DWG bestanden kunnen in Autodesk MAP ook worden ingevoegd doorgebruik te maken van MAP Drawingset + Query. Een Drawingset is een verzameling DWG bestanden die is gekoppeld aan de huidige tekening. Een Query is een soort opdracht die kan worden toegepast op de huidige tekening of op een drawingset. De opdracht heeft betrekking op de in te roepen elementen vanuit de (gekoppelde) tekening(en). Een eenvoudig voorbeeld: Lees alleen elementen met laag X in, binnen of snijdend aan een kader. Deze functionaliteit zal worden gebruikt in de module, ten behoeve van het inroepen van DWG basisinformatie Uitwerking De benodigde functies zijn opgenomen in de beschikbare MAP VBA tools. Bij het invoegen van basisinformatie met bestandsformaat DWG wordt een drawingset aangemaakt van geselecteerde bestanden. Vervolgens wordt er gecontroleerd of er van de aanwezige kaartlaag een opgeslagen laagquery is (zie bijlage 1). Als dat het geval is, wordt deze geladen en wordt de locatie, in dit geval het selectiekader, eraan toegevoegd. Anders zal alleen de locatiequery worden uitgevoerd op basis van het selectiekader. Tenslotte worden de queries en de drawingset opgeruimd. De code staat in bijlage
36 6.3 SHP Bestanden inroepen Afweging mogelijkheden Autodesk MAP biedt veel en uitgebreide mogelijkheden om SHP bestanden te gebruiken. De mogelijkheid tot het automatisch koppelen van een SHP worden beperkt omdat Data Connect niet bereikbaar is. Helaas valt daardoor veel bruikbare functionaliteit af. Het commando MapImport is echter redelijk goed vanaf de commandolijn te besturen, waardoor het automatisch invoegen van een SHP bestand toch bereikbaar wordt Uitwerking Het commando Mapimport is vanaf de commandline redelijk goed bereikbaar. Na enig onderzoek bleek de onderstaande afwikkeling goed voor gebruik bij het invoegen van SHP bestanden, waarbij elementen worden geplaatst in lagen op basis van attribuutdata. Enter file type to import, or? for list <SHAPE>: Enter name of file to import <***\111.shp>: Load Profile? [Yes/No] <No>: Change options [Coordinate system/input Layer/Import polygons/proceed] <Proceed>: input Layer (opties in te voegen bestand) Change options for [All input layers/a Specific input layer]? <All>: (alle bestanden of op te geven bestand.) Enter an Input layer name or? for list: 111 (naam van het bestand) Change options for Input Layer 111 [Data/drawing Layer/Coordinate system/points/proceed] <Proceed>: drawing Layer: (laag opties) o Enter a Layer name for Input Layer 111 [specific Layer/from Input layer/from Data field] <Layer>: Data: Enter a field to use as layer name, or? for list: (naam van de kolom) Data: (data opties) o Choose the attribute data option [Dont import/create object data table from input layer name/specify name] <Dont>: points (block en punt opties) Proceed Import polygons Import polygons as closed polylines? [Yes/No] <No>: Proceed Hieronder de uitgewerkte code
37 Zoals uit de commandoafwikkeling blijkt, is het niet mogelijk om elementen in te voegen op basis van locatie. De kaartbladen worden geselecteerd op basis van locatie. Alle bestanden die (gedeeltelijk) binnen het kader vallen, worden geheel ingevoegd. Bij bestanden met veel elementen duurt dat soms te lang. Een bijkomend effect is dat er bij het afsnijden van de elementen buiten het kader een aantal lastige extra functies moeten worden gemaakt. Ook deze bewerking kost eigenlijk te veel tijd. Wellicht kan op een later tijdstip opnieuw worden nagedacht over dit probleem en kan de invoeg- en bewerkingstijd worden beperkt. Hiervoor is echter geen tijd binnen dit project. Een probleem is de presentatie van de elementen. Elementen die worden ingevoegd vanuit een SHP bestand, bevatten alleen locatiegegevens en eventueel attribuutdata. Op basis van die attributen kunnen de elementen worden aangepast aan de geldende standaarden. Hiervoor is echter geen tijd binnen dit project. Dit zal later moeten worden toegevoegd aan de module
38 - 36 -
39 7 Samenvatting / Conclusies Er is een werkwijze gemaakt die de manier van inroepen van basisinformatie in Autodesk MAP globaal weergeeft. Op basis van die werkwijze is een VBA module gemaakt die geschikt is voor het invoegen van bestanden onafhankelijk van bestandsformaat. De module is geschikt voor het gebruik van DWG en SHP bestanden, maar in principe ook geschikt voor bestanden van andere formaten. Hierbij kan de gebruiker diverse instellingen opgeven, zowel algemeen als per kaartlaag. De aangeboden basisinformatie in de VBA module, GBKR en KBK , kan relatief eenvoudig worden uitgebreid met andere kaartlagen. Basisinformatie in de vorm van DWG bestanden kan met de diverse MAP opties zeer goed automatisch worden ingevoegd in Autodesk MAP. Bij de levering van basisinformatie moet worden overwogen dat in DWG te doen want dat biedt grote voordelen bij het inroepen. In het geval van kaartlagen met vlakken of gekoppelde informatie is dat geen optie omdat het DWG formaat niet optimaal door andere applicaties gebruikt kan worden. Basisinformatie in de vorm van SHP bestanden kan met de diverse MAP opties redelijk goed automatisch worden ingevoegd in Autodesk MAP. Het is echter niet direct mogelijk om elementen in te voegen op basis van locatie. Het gebruikte commando leest het hele bestand in en bij grote bestanden duurt dat soms te lang. Dit verdient in de toekomst nadere aandacht. Er zal per kaartlaag moeten worden beoordeeld of de SHP levering geschikt is om met de module in te voegen. In de meeste gevallen zal dat het geval zijn omdat het gaat om een beperkte hoeveelheid elementen. Conversie naar DWG kan dus toch een optie zijn. Autodesk MAP biedt ook goede mogelijkheden om zeer eenvoudig handmatig SHP bestanden te koppelen en te presenteren. Het goed en eenvoudig aanbieden van basisinformatie is belangrijker dan het geautomatiseerd gebruiken van een SHP levering in een module
40 - 38 -
41 Bijlage 1 Subproces A: Selektie lagen usrbasisinfo Tabblad Kaartlaag mdlbasis chkkaartlaag Set astrkaartlagen usrlagen Autocad CmdButton Lagen selecteren Set DWT Bepaal_lagen Byval DWT: Vult de listbox Controle geselecteerde lagen usrlagen.show cmdokee: usrbasisinfo.lagensel (totaallagen) Sub Lagensel (Byval totaallagen) Set astrsellaag Set sellagen MaakLagenQuerie: (Byval DWT Byref astrsellaag() Byval sellagen) Lagenquerie Me.hide usrbasisinfo.show
42 Bijlage 2 Subproces B: Instellingen uitlezen en acties initieren CmdButton Invoegen usrbasisinfo mdlbasis Autocad Overzicht = Ja Set refnaam Set refpad mdlbasis.xref_invoegen (referentie, Refnaam, refpad) Set referentie zoomovz = Ja Zoom min en max van de referentie Lisp laden mdlbasis.ondaiias Alias Kaartlagen geselecteerd? zie subproces C Set snijkader Set selektiekader Overzicht = Ja mdlbasis. xref_verwijderen (referentie) Grid = Ja mdlbasis.dwg_inroepen (astrfilelist(), astrfilelistlen, selektiekader) Elementen: Gridkruizen astrkaartlagen(0) = GBKR astrkaartlagen(1) = KBK10 astrkaartlagen(2) = Eigendom zie verder volgende pagina
43 astrkaartlagen(0) = GBKR astrkaartlagen(1) = KBK10 astrkaartlagen(2) = Eigendomskaart mdlbasis.afsnijden Zie subproces D mdlbasis.bepaalbestanden (astrkaartlagen(), Byref astrfilelist(), Byref astrfilelistlen, Byval selektiekader) mdlbasis.dwg_inroepen (astrfilelist(), astrfilelistlen, selektiekader) mdlbasis.shp_inroepen (astrfilelist(), astrfilelistlen) snijrand = Ja mdlbasis.afsnijden
44 Bijlage 3 Subproces C: Kader bepalen figuur snijkader selektiekader usrbasisinfo mdlbasis mdlbasis.kaders Lisp Figuur = circel Figuur = rechthoek teken circel teken rechthoek Set snijkader as acadcircel Set snijkader as acadpolyline Set selectiekader As circlebound Set selectiekader As windowbound Hndl Snijkader Set USERS3 = Hndl
45 Bijlage 4 Subproces D: Afsnijden Call mdlbasis.afsnijden (curkaart, in_out, astrsellaag(), astrsellaaggbkr(), astrsellaagkbk10()) usrbasisinfo mdlbasis Lisp curkaart True in_out = "Inside" False Controle aanwezige lagen Bepaal ingevoegde lagen Bepaal laagfilter_in Bepaal laagfilter_out Set USERS2=in_out True in_out = "Inside" False laagfilter_in = Set USERS1= laagfilter_out True False Set USERS1= laagfilter_in Boundary Trim End Sub
46 Bijlage 5 Bepalen van bestanden
47 - 45 -
48 Bijlage 6 Inroepen DWG bestanden
Viewer MapGuide Open Source/Enterprise
Viewer MapGuide Open Source/Enterprise Versie 2.0, december 2012 GISkit BV Introductie Van Mapguide 6.5 MapGuide Open Source Ondanks het succes van MapGuide 6.5 had architectuur van dit product zijn beperkingen.
Nadere informatieBijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar
! Bijlage inlezen nieuwe tarieven (vanaf 3.2) Bijlage Inlezen nieuwe tarieven per verzekeraar Scipio 3.303 biedt ondersteuning om gebruikers alle tarieven van de verschillende verzekeraars in één keer
Nadere informatieHet maken, plaatsen en beheren van symbolen (blocks) In deze beschrijving zijn de afbeeldingen uit de windows versie van AutoCad 2013
Symbolen in AutoCad Het maken, plaatsen en beheren van symbolen (blocks) In deze beschrijving zijn de afbeeldingen uit de windows versie van AutoCad 2013 Introductie In AutoCad is het mogelijk om veelgebruikte
Nadere informatieModule handleiding VivianCMS. Fotoalbum
Module handleiding VivianCMS Fotoalbum Versie: 1.0 Startdatum: 06-05-2006 Datum laatste wijziging: 26-05-2006 Opmerking: Gepubliceerd op http://www.viviancms.nl Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Algemene
Nadere informatieHandleiding OSIRIS Self Service. Schermen en procedures in OSIRIS voor docenten en studenten
Schermen en procedures in OSIRIS voor docenten en studenten Onderhoud en versiebeheer Dit document is eigendom van de projectleider Implementatie Osiris Volg. Wijzigingen aan het document worden geïnitieerd
Nadere informatieHandmatig Onderzoekmelding invoeren Archis III
Handmatig Onderzoekmelding invoeren Archis III Voor het indienen van een onderzoekmelding in Archis III ga je naar Melden nieuw onderzoek Daar moeten 3 schermen doorlopen/ingevoerd worden. Eerste scherm:
Nadere informatieHANDLEIDING Q1600 Fashion
HANDLEIDING Q1600 Fashion Pag.: 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 Beheer...4 Kleurlijsten beheren...4 Kleurlijst groep aanmaken...6 Kleurlijst groep verwijderen...6 Kleuren (kleurnummers) aanmaken/wijzigen...7
Nadere informatieCAD Standaard Plottool Installatiehandleiding
CAD Standaard Plottool Installatiehandleiding Januari 2006 Versie 3.02 Installatiehandleiding CAD Standaard Plottool 1 Inhoudsopgave.............................................................................................
Nadere informatieDe stappenhandleiding is in hoofdstappen verdeeld, de volgende stappen zullen aan bod komen:
VOORWOORD In deze handleiding wordt de module Vacature van OnderneemOnline stap voor stap uitgelegd. In de inhoudsopgave vindt u exact terug hoe u de module Vacature kunt beheren. De stappenhandleiding
Nadere informatieBeschrijvings SW gebruikers handleiding (V1.1) Voor Apple Macintosh computers Voor Macintosh Computer
Annotation SW User s Guide Beschrijvings SW gebruikers handleiding (V1.1) Voor Apple Macintosh computers Voor Macintosh Computer 2011. 5 PenAndFree Co.,Ltd 0 Deze handleiding beschrijft alle functies die
Nadere informatiewww.cadac.com Gebruikershandleiding CBZ Add-in AutoCAD
www.cadac.com Gebruikershandleiding CBZ Add-in AutoCAD Versie: 2.0.0 Datum: 11-10-2007 www.cadac.com Inhoudsopgave 1 Methodiek... 3 2 Tekening openen... 3 3 Ruimteboek openen... 4 3.1 Nieuw ruimteboek
Nadere informatieHandleiding. Leveranciersimport voor:
Handleiding Leveranciersimport voor: MatrixKozijn - Leveranciersimport MatrixKozijn maakt intensief gebruik van artikel- en prijsinformatie van toeleveranciers. De module Leveranciersimport is ontwikkeld
Nadere informatie1 Calculatie XE, 9.00 update 16 2
1 Calculatie XE, 9.00 update 16 2 1.1 Nieuw: Uitbreidingen n.a.v de ARW 2012 2 1.1.1 Beschrijving / doel 2 1.1.2 Instelling(en) 4 1.1.3 RAW inschrijfstaat rapportage 6 1.1.4 RAW inschrijfstaat rapportage
Nadere informatieStabiCAD V Applicatiebeheer
StabiCAD V Applicatiebeheer Inhoudsopgave 1. Applicatiebeheer StabiCAD V... 3 1.1. Inleiding................................................... 3 1.2. Gebruikersbeheer...........................................
Nadere informatieRelease datum: 11 juni 2012
Highlights 1 HSExpert versie 5.2 Begin juni is versie 5.2 van HSExpert gereleased. In versie 5.2 zijn vooral wijzigingen op het RiAxion (Arbo) dossier doorgevoerd. Daarnaast zijn er wat kleinere wijzigingen
Nadere informatieVBA voor doe het Zelvers - deel 10
VBA voor doe het Zelvers - deel 10 Handleiding van Auteur: leofact Oktober 2014 handleiding: VBA voor doe het Zelvers - deel 10 VBA voor Doe het Zelvers is een reeks artikelen, bedoelt voor mensen die
Nadere informatiePlannen opladen in FMIS
Plannen opladen in FMIS 1. Algemeen De ruggengraat van het FMIS is de geografische boomstructuur waarin het GO! patrimonium is ondergebracht. Elk object in deze structuur kan gekoppeld worden met een brede
Nadere informatie{button Installeer Zelfstudie Bestanden, execfile(seedatauk.exe,tutorial 12.ctb;Tutorial 12.see;Design.SEE)}
# $ + K Berekenen van Volume tussen Twee Vlakken Deze zelfstudie maakt gebruik van de modules Volumes, Digitaal Terrein Model en Tekenconstructies. Opmerking: Deze zelfstudie kan niet worden voltooid met
Nadere informatiePlotten & Printen met Autocad:
Plotten & Printen met Autocad: 1. Plotten vanuit AutoCAD naar PDF - DWG To PDF.PC3 - A4 2. Een PDF uitprinten op A4 3. Batch-plotten in AutoCAD op A4 of A3 4. Plotten vanuit AutoCAD naar PDF - DWG To PDF.PC3
Nadere informatieMach3Framework 5.0 / Website
Mach3Framework 5.0 / Website Handleiding Mach3Builders Inhoudsopgave 1 Inloggen...5 1.1 Ingelogd blijven...6 1.2 Wachtwoord vergeten...7 2 Applicatie keuzescherm...8 2.1 De beheeromgeving openen...9 3
Nadere informatieHandleiding helpdesk. Datum: 08-10-2014 Versie: 1.0 Auteur: Inge van Sark
Datum: 08-10-2014 Versie: 1.0 Auteur: Inge van Sark Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1. Beheer helpdesk... 3 1.1. Settings... 3 1.2. Applicaties... 4 1.3. Prioriteiten... 5 1.4. Gebruik mailtemplates...
Nadere informatieGebruik van raadpleeg- en downloadservices in GIS desktop software
Gebruik van raadpleeg- en downloadservices in GIS desktop software Inhoud ArcGIS... 2 Gebruik WMS in ArcGIS... 2 GetFeatureInfo request... 6 Gebruik WFS in ArcGIS... 7 WFS service toevoegen... 7 Enkel
Nadere informatieACCEPETEREN RESERVERING
E-mail Templates In i-reserve is het mogelijk gestandaardiseerde e-mails te verzenden. Het verzenden van dergelijke mails kan volledig worden geautomatiseerd: u maakt dan gebruik van zogenaamde automatische
Nadere informatieHandleiding inlezen Obsurv WFS / WMS in QGIS
Handleiding inlezen Obsurv WFS / WMS in QGIS Definitief Grontmij Nederland B.V. De Bilt, 20 oktober 2015 Verantwoording Titel : Handleiding inlezen Obsurv WFS / WMS in QGIS Subtitel : Projectnummer : Referentienummer
Nadere informatieHandleiding bij de DWO (digitale wiskunde oefenomgeving)
Handleiding bij de DWO (digitale wiskunde oefenomgeving) Versie oktober 2005 Peter Boon Inhoudsopgave Inleiding... 3 Hoofdpagina... 4 Inloggen als gast... 6 Inloggen als gebruiker/leerling... 9 Mijn profiel...
Nadere informatieQuikStart Beginnend Gebruiker - Algemeen. De werking van Vabi Elements in een vogelvlucht
QuikStart Beginnend Gebruiker - Algemeen De werking van Vabi Elements in een vogelvlucht QuickStart Elements Introductie Welkom op de startpagina van Vabi Elements! Start of open een project. Gebruik Project
Nadere informatieHandleiding Merge items
Handleiding Merge items Copyright, Connexys Versie 3.2.0.1-30 september 2013 Niets uit dit document mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of
Nadere informatieArchimate risico extensies modelleren
Archimate risico extensies modelleren Notatiewijzen van risico analyses op basis van checklists versie 0.2 Bert Dingemans 1 Inleiding Risico s zijn een extra dimensie bij het uitwerken van een architectuur.
Nadere informatieHandleiding AHN downloaden van PDOK. 27-02-2015 Versie 1.0 Definitief
Handleiding AHN downloaden van PDOK Versie 1.0 1 van 10 Verspreiding www.ahn.nl Contact: info@ahn.nl 2 van 10 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Bepalen welk type data nodig is... 3 3 Bepalen van welk gebied
Nadere informatieRIE Vragenlijst Editor
Handleiding RIE Vragenlijst Editor Versie 1.0 Datum: 29 oktober 2015 IT&Care B.V. Inhoudsopgave 1. INLEIDING EN VERANTWOORDING... 3 2. OVERZICHT RIE VRAGENLIJSTEN... 4 3. AANMAKEN VAN EEN NIEUWE VRAGENLIJST...
Nadere informatieCalculatie tool. Handleiding. Datum Versie applicatie 01 Versie document
Calculatie tool Handleiding Auteur Bas Meijerink Datum 01-09-2016 Versie applicatie 01 Versie document 03D00 Inhoudsopgave 1. Een calculatie maken - 3-1.1 Start een nieuwe calculatie... - 3-1.2 Algemene
Nadere informatieModule QGIS Overstromingsrisico
Module QGIS Overstromingsrisico Doel van de module In het Maasdal bij Venlo is de Maas onbedijkt. Dit houdt in dat er geen dijken zijn die het land beschermen tegen overstromingen door de Maas. Rijkswaterstaat
Nadere informatieQuick Guide VivianCMS
Quick Guide VivianCMS Gastenboek creëren Versie: 1.0 Startdatum: 24 juli 2006 Datum laatste wijziging: 24 juli 2006 Opmerking: Gepubliceerd op http://www.viviancms.nl Inhoud 1 Inleiding...3 1.1 Contactformulier
Nadere informatieGebruikershandleiding Green Leaf Excel Tool Versie 1.1 (13 februari 2007)
Gebruikershandleiding Green Leaf Excel Tool Versie 1.1 (13 februari 2007) Inhoudsopgave 1 HANDLEIDING EXCEL TOOL... 3 2 TOEGEVOEGDE MENU OPTIES... 4 2.1 KEUZEOPTIE NIEUW... 5 2.2 HET INLEZEN VAN EEN GLF
Nadere informatieFormulieren maken met Dreamweaver CS 4/CS 5
Formulieren maken met Dreamweaver CS 4/CS 5 In deze handleiding leer je om een formulier en elementen die je binnen een formulier kunt gebruiken, te ontwerpen met Dreamweaver. Het uitgangspunt is dat dit
Nadere informatieMemo gebruik BCF t.b.v. "Communicatie BIM
Memo gebruik BCF t.b.v. "Communicatie BIM Toelichting openbim samenwerking In ieder BIM project is het van groot belang om de werkvoorbereiding en uitvoering gezamenlijk af te stemmen. Calduran, Dycore
Nadere informatieI N H O U D S O P G A V E
Rev 02 I N H O U D S O P G A V E 1 INLEIDING... 1 2 INSTELLINGEN DEFINIËREN... 1 2.1 Instellingen voor de export definiëren... 1 2.2 Instellingen voor de import definieren... 2 2.3 Layers toekennen...
Nadere informatieZeon PDF Driver Trial
Zakelijke software voor verkoop, dienstverlening en administratie Handleiding module Document Uitgaande correspondentie genereren Uitgaande correspondentie terugvinden Persoonlijk geadresseerde mailings
Nadere informatieAlgemene inrichting van import acties binnen Vision.
Algemene inrichting van import acties binnen Vision. Deze beschrijving is bedoeld als ondersteuning van de importeer functie om externe gegevens op diverse plaatsen in Vision te importeren. Specifieke
Nadere informatiede heer ir. R. Boeklagen Inhoudsopgave
Afstudeerverslag van: Mentor: Afstudeerrichting: Onderwerp: Inhoudsopgave de heer ir. R. Boeklagen ACE System Maneger ConaX Inleiding blz. 1 Hoofdstuk 1 1.1 Indeling blz. 2 1.2 Beschrijving blz. 2 1.3
Nadere informatieStabiCAD V Veiligheid
StabiCAD V Veiligheid Inhoudsopgave 1. Werken met StabiCAD V Veiligheid... 3 1.1. Inleiding................................................... 3 1.2. Bouwkundige plattegrond.....................................
Nadere informatieAutomatisering voor Financiële Dienstverleners. Werken met Queries en Merge Documenten. For more information visit our website at www.pyrrho.
Automatisering voor Financiële Dienstverleners Werken met Queries en Merge Documenten For more information visit our website at www.pyrrho.com Date: Document Nr: 30 maart, 2007 UBizzMerge, Versie 4.0 Status:
Nadere informatieManageWare Pro Postbus 568 3700AN Zeist Tel.: 030-692 5701 Fax: 084-718 8468. Documentenbeheer
Documentenbeheer Inleiding ConsultManager heeft nu een professionele module om documenten te archiveren, te koppelen aan cliënten, artsen, etc., en te beheren. Het was al mogelijk om externe documenten
Nadere informatieRELEASE NOTES. VERSIE 3.3.07 Revisie 1.0. Imtech ICT Application Solutions
RELEASE NOTES VERSIE 3.3.07 Revisie 1.0 Imtech ICT Application Solutions Carlo Mertens, Zaltbommel, 28 August 2013 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Documentgegevens... 3 Inleiding... 4 1. Nieuwe / Gewijzigde
Nadere informatieUser accounts maken in een Wandy Hotspot, d.m.v. een batch.
User accounts maken in een Wandy Hotspot, d.m.v. een batch. Bij het in gebruik nemen van een Wandy Hotspot is het aanmaken van gebruikers een tijdrovende klus. Om snel veel accounts aan te maken hebben
Nadere informatieRelease notes Swing 5.0.6 & 5.0.7
Release notes Swing 5.0.6 & 5.0.7 Copyright 2016 Swing Jive Swing is een product van ABF Research Jive Full screen weergave Swing 5 beschikt nu ook over een full screen weergave. Deze is te activeren via
Nadere informatieElektronisch factureren
Elektronisch factureren Inleiding Elektronisch Factureren in RADAR is mogelijk vanaf versie 4.0. Deze module wordt niet standaard meegeleverd met de RADAR Update maar is te bestellen via de afdeling verkoop
Nadere informatieElbo Technology BV Versie 1.1 Juni 2012. Gebruikershandleiding PassanSoft
Versie 1.1 Juni 2012 Gebruikershandleiding PassanSoft Versie 1.1 Juni 2012 2 Inhoud: Opstart scherm PassanSoft... 1 Het hoofdmenu van PassanSoft wordt geopend... 4 Verklaring extra knoppen weergegeven
Nadere informatieInrichting Systeem: Locaties & Toegang
Inrichting Systeem: Locaties & Toegang EasySecure International B.V. +31(0)88 0000 083 Info@EasySecure.nl Support.EasySecure.nl v1.0 01-12-2011 In deze handleidingen worden de volgende functies binnen
Nadere informatieHandleiding PDOK wandel- en fietsroutes
Handleiding PDOK wandel- en fietsroutes Versie 1.1 (4 december 2012) Algemene informatie Stichting Landelijk Fietsplatform en Stichting Wandelnet beheren de landelijke (recreatieve) routedatabank. Vanaf
Nadere informatieSamenvoegen met Word en Excel 2010
Samenvoegen met Word en Excel 2010 Inhoudsopgave Samenvoegen Word-Excel / Mailingen... 2 Tip Samenvoegvelden automatisch markeren... 4 Tip Installeer PDF-creator... 7 Tip Sla het Word-document en Excel-document
Nadere informatieGCE cad-app. GCE cad-service 4/16/2012
2012 GCE cad-app Student: Begeleider: School: S. van Bueren R. Boeklagen TEC CadCollege Afstudeer datum: 27-04-2012 GCE cad-service 4/16/2012 0 Voorwoord Voor u ligt een verslag van de opleiding AutoCAD
Nadere informatieHandleiding uitwisseling Tekla Structures RFEM versie: Dlubal RFEM 5.02 - Tekla Structures 19.1
Handleiding uitwisseling Tekla Structures RFEM versie: Dlubal RFEM 5.02 - Tekla Structures 19.1 1 Inhoudsopgave: 1 Rekenmodel maken... 3 2 Import in RFEM... 10 3 Export naar Tekla Structures... 15 2 Rekenmodel
Nadere informatieGebruikershandleiding Add-on Data Workbench
Gebruikershandleiding Add-on Data Workbench Versie 6.3.5 Antea Group Inhoudsopgave Inleiding... 1 1. Data Workbench... 2 GBI 6.3.5 Add-on Data Workbench Inhoudsopgave Inleiding Deze handleiding is opgesteld
Nadere informatieABAB-Internetboekhouden. Handleiding uitbreidingsmodule: Inlezen Bankafschriften
ABAB-Internetboekhouden Handleiding uitbreidingsmodule: Inlezen Bankafschriften 1. Inleiding..2 2. Aanmaken van het bankbestand.. 2 3. Bankmutaties aanbieden..3 4. Bankafschriften inlezen en verwerken.....4
Nadere informatieSparse columns in SQL server 2008
Sparse columns in SQL server 2008 Object persistentie eenvoudig gemaakt Bert Dingemans, e-mail : info@dla-os.nl www : http:// 1 Content SPARSE COLUMNS IN SQL SERVER 2008... 1 OBJECT PERSISTENTIE EENVOUDIG
Nadere informatieAuteur: Eelke Jager Datum: Versie: 1.0. CSV bestand inladen en bewerken. Stap 1
Stap 1 Om CSV bestanden in te laden klik je op bovenstaand icoon of kies deze in het menu zoals hieronder te zien is: Als deze knop nog niet zichtbaar is, kan je deze aanzetten door onderstaande stappen
Nadere informatieBijlage 1. Opzet aanpak Navigatie. inowit. Datum: augustus 2013. Versie 4. Pagina 1 van 7
Bijlage 1 Opzet aanpak Navigatie inowit Datum: augustus 2013 Versie 4 Pagina 1 van 7 Inhoud 1. Stappen:... 3 Stap 1: beheer kaartapplicatie / wegennetwerk... 3 Stap 2: CCS-M ingeven van (operationele)
Nadere informatieMicrosoft Excel. It s all about Excel - VBA
X Microsoft Excel Stap in de wereld van Visual Basic for Applications (VBA) binnen het Microsoft Office programma Excel. Leer hoe deze programmeertaal precies in elkaar zit en hoe u deze in de dagelijkse
Nadere informatieInstructie Abonnementsgebied in Bravo SVB-BGT Bravo
Instructie Abonnementsgebied in Bravo SVB-BGT Bravo Martijn Luking 26 februari 2016 Versie: 1.2 WWW.TRANSFER-SOLUTIONS.COM Documentbeheer Versiebeheer Nr Datum Opgesteld door Omschrijving 1.0 04-02-2016
Nadere informatieNieuw in MatrixKozijn Hout 3.2
Nieuw in MatrixKozijn Hout 3.2 In de nieuwe versie van MatrixKozijn zijn er een aantal onderdelen toegevoegd, maar ook zijn er een aantal zaken gewijzigd en/of verbeterd: BIM Dit is een nieuwe uitbreidingsmodule
Nadere informatieInhoudsopgave Wat zijn Leads in Plan-IT?... 3 Hoe zet ik de Leads functionaliteit aan in Plan-IT?... 4 Wat zijn de statussen en hoe werken ze?...
Leads Versie 1.0 Inhoudsopgave Wat zijn Leads in Plan-IT?... 3 Hoe zet ik de Leads functionaliteit aan in Plan-IT?... 4 Wat zijn de statussen en hoe werken ze?... 5 Wat zijn categorieën en hoe werken ze?...
Nadere informatieToetsen in Blackboard
Toetsen in Blackboard Met de tool Test kun je toetsvragen maken en afnemen. In dit document wordt uitgelegd 1. Hoe een toets gemaakt kan worden. 2. Hoe een toets bewerkt kan worden. 3. Hoe een toets beschikbaar
Nadere informatieVrijeplanning. 2005 WisseQ WoWie
1 ISS Handleiding Inhoudsopgave Voorwoord 1 2 0 ISS 1 Voorwoord ISS staat voor Informatie Systeem Sportorganisaties. ISS is een zeer compleet softwarepakket om op efficiënte en eenvoudige manier de administratieve
Nadere informatieMA!N Rapportages en Analyses
MA!N Rapportages en Analyses Auteur Versie CE-iT 1.2 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Microsoft Excel Pivot analyses... 4 2.1 Verbinding met database... 4 2.2 Data analyseren... 5 2.3 Analyses verversen... 6
Nadere informatieHandleiding. Documentbeheer. PlanCare 2. elektronisch cliënten dossier. G2 Paramedici het EPD voor paramedici. Handleiding. Declareren. Versie 3.0.0.
Handleiding Documentbeheer Handleiding Declareren Versie 3.0.0.3 PlanCare 2 elektronisch cliënten dossier G2 Paramedici het EPD voor paramedici INHOUDSOPGAVE 1 Inleiding... 2 2 Gebruik van de module...
Nadere informatieDoelstelling Het doel van deze zelfstudie is om een project te exporteren naar een CAD bestand.
* # $ + K Een CAD bestand Aanmaken Deze zelfstudie maakt gebruik van de module Inlezen/Uitzetten. Doelstelling Het doel van deze zelfstudie is om een project te exporteren naar een CAD bestand. Voorbeeld
Nadere informatiePhotoShop. Les 1 - Werken met lagen, kleuren en transparantie
PhotoShop Les 1 - Werken met lagen, kleuren en transparantie Een digitale foto is een eigenlijk een simpel ding. Als je hem van heel erg dichtbij bekijkt is het niets meer dan een aantal rijen en kolommen
Nadere informatieNaviControlCenter Document versie Juni 2011
Document versie Juni 2011 INHOUDSOPGAVE 0. Algemeen...3 0.1 Functie beschrijving...3 0.2 Product versie...3 0.3 Updates en informatie...3 0.4 Aansprakelijkheid...3 1. Instellingen...4 1.1 Verbinding...4
Nadere informatie9. Doorsturen naar CAM
9. Doorsturen naar CAM 1 : Wat? De in Solid Edge getekende tekeningen kan men doorsturen naar eender welk CAM pakket (Alpha CAM; NX CAM, Keller, ). Het CAM pakket zal de geometrische informatie omzetten
Nadere informatieHANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014
HANDLEIDING INFOGRAPHIC SOFTWARE Versie 2.3 / jan 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Systeemvereisten... 3 3. Installeren van de software... 4 4. Programma instellingen... 5 5. Importeren van een
Nadere informatieGebruikershandleiding
Release 1.3 Gebruikershandleiding Datum: oktober 2012 All rights reserved Alle rechten zijn voorbehouden. Deze documentatie blijft eigendom van Ternair Software Solutions b.v. en is uitsluitend bedoeld
Nadere informatieHandleiding Adscan 2 (Beta) Datum: 04-05-2013
AdvertentieHOSTER Verdronkenoord 17 1811 BB Alkmaar Telefoon: 072-2010200 Fax: 072-2010202 Email: info@advertentiehoster.nl Handleiding Adscan 2 (Beta) Datum: 04-05-2013 Inleiding Software downloaden Taalkeuze
Nadere informatieKDE afstandsbediening-instellingen. Michael Zanetti Vertaler/Nalezer: Tom Albers
Michael Zanetti Vertaler/Nalezer: Tom Albers 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 1.1 Benodigdheden....................................... 5 2 Gebruik 6 2.1 Afstandsbedieningen en modi...............................
Nadere informatieVBA voor doe-het-zelvers
VBA voor doe-het-zelvers Handleiding van Auteur: Leofact December 2013 Inleiding VBA is de taal die Microsoft heeft ontwikkeld om taken voor het MS office pakket te automatiseren, of om er nieuwe functies
Nadere informatieProjectHeatmap. Onderzoeksrapport v0.5 11-03-11 Dennis Wagenaar
ProjectHeatmap Onderzoeksrapport v0.5 11-03-11 Dennis Wagenaar 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 Gheat...4 Info...4 Voordelen...4 Nadelen...4 Google Fusion Tables...5 Info...5 Voordelen...5 Nadelen...5 OLHeatmap...6
Nadere informatieFormulieren maken met Dreamweaver CS 4
Formulieren maken met Dreamweaver CS 4 In deze handleiding leer je om een formulier en elementen die je binnen een formulier kunt gebruiken, te ontwerpen met Dreamweaver. Het uitgangspunt is dat dit zoveel
Nadere informatiegravita PSUR-C conversie en import van relaties in PSU Relatiebeheer Algemeen
gravita PSUR-C conversie en import van relaties in PSU Relatiebeheer Algemeen Het converteren van adres- en andere relatiegegevens in PSU Relatiebeheer, en wat dat betreft elke koppeling tussen verschillende
Nadere informatie1. Etiketten en visitekaartjes
1. Etiketten en visitekaartjes In dit hoofdstuk gaan wij etiketten en kaartjes aanmaken. Deze zijn er van diverse merken, afmetingen,... Van enkele merken zijn de specifaties reeds voorhanden voor een
Nadere informatieInlezen gegevens; één stroom en één periode
Handleiding IDEP Inlezen gegevens; één stroom en één periode In deze korte handleiding wordt beschreven hoe je gegevens kunt inlezen voor één stroom en één periode. We bespreken waar je in te lezen bestand
Nadere informatieHandleiding aanlevering bodemenergieplan-, interferentie- en overige aandachtsgebieden
Vakgroep bodemenergie Croeselaan 15 3521 BJ Utrecht Postbus 8242 3503 RE Utrecht T 088 6029300 F 088 6029025 www.rijkswaterstaat.nl Contactpersoon Bodem+ Handleiding aanlevering bodemenergieplan-, interferentie-
Nadere informatieGebruikers handleiding. Lizard Configuration Manager ToolTip. Installatie. Instellen. Initieel instellen
Gebruikers handleiding Lizard Configuration Manager ToolTip Installatie Installeer eerst het volgende: Installeer python 2.5.2; zie de map Breda\Tooltip\lcm\install\python-2.5.2.msi Ga naar dos (run/uitvoeren
Nadere informatieHANDLEIDING Q3600 Webshop
HANDLEIDING Q3600 Webshop Pag.: 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 Beheer...4 Webshop artikelgroepen beheren...4 Hoofd artikelgroep toevoegen...6 Sub artikelgroep toevoegen...7 Artikelgroep verwijderen...8
Nadere informatieHandleiding configuratie en gebruik tekenmodule
Handleiding configuratie en gebruik tekenmodule B3Partners Inhoudsopgave 1 Inleiding...2 2 Configuratie tekenmodule...3 2.1 Database tabel...4 2.2 WMS Service...5 2.3 Gegevensbron en kaartlaag...6 2.4
Nadere informatieTechnisch Ontwerp. Integratie Tekst-Plot. Versie 1.0. Datum 02 december 2010
Technisch Ontwerp Integratie Tekst-Plot Versie 1.0 Datum 02 december 2010 Status Definitief Colofon IVENT A&A CDC Madame Curielaan 4-6 Postbus 20703 2289 CA Rijswijk Contactpersoon Patrick Brooijmans Teamleider
Nadere informatie1 Inleiding. 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 Verwerken... zaken 5 Afhandelen... van zaken. 7 Uitgebreidere... zaak opties
2 Supportdesk Pro Introductie Inhoudsopgave I Supportdesk Pro 3 1 Inleiding... 3 2 Werkwijze... 3 II Zaken 4 1 Introductie... 4 2 Zaken beheren... 4 3 Handmatig... invoeren zaken basis 4 4 Verwerken...
Nadere informatieGebruikershandleiding Add-on Historie
Gebruikershandleiding Add-on Historie Versie 6.3.5 Antea Group Inhoudsopgave Inleiding... 1 Add-on Historie... 2 1 Inleiding en achtergrond... 2 1.1 Weergeven... 2 2 Zoeken op kaart... 2 2.1 Zoek laag...
Nadere informatieReferences. Handleiding. Intelly B.V. En nu verder (documentmanager)
Intelly B.V. Handleiding En nu verder (documentmanager) References Project : 17V12303 v1.0 Intelly B.V. Datum : 31 juli 2017 Laagveld 1 Auteur : Jenna Geraets 6014 DD ITTERVOORT Organisatie : Intelly B.V.
Nadere informatieHandleiding voor Excel to Image
1 Handleiding voor Excel to Image Exporteren uw Excel rapportages naar Word of Powerpoint Auteur(s) M.S. van Dam Date of creation 16-05-11 2 Voorwoord Het Excel bestand EC_ExcelToImage.xls maakt het mogelijk
Nadere informatieInhoudsopgave. Vergelijking functionaliteit B3P GIS Suite 2.0 en 3.4
Vergelijking functionaliteit B3P GIS Suite 2.0 en 3.4 Inhoudsopgave 1. Algemeen...2 2. B3P Datastorelinker (ETL tool)...3 3. Quantum GIS Mapserver Export Plugin...4 4. B3P Kaartenbalie...5 5. B3P Gisviewer...6
Nadere informatieZOEKHULPEN EN SELECTIEVARIANTEN
SAP/SLM Tips & Trucs SAP ALGEMEEN 1) Transactiecodes tonen in menu 2 2) Drop down lijstjes op alfabet en met code 3 3) Standaardtabblad instellen Studiedossier / Stamgegevens 4 4) Alle schermen in één
Nadere informatieB3Partners. Beheerhandleiding Datastorelinker 4.2. Gewijzigd: 28 maart 2014. B3Partners BV Bedrijvenpark Lage Weide Zonnebaan 12c 3542 EC Utrecht
Beheerhandleiding Datastorelinker 4.2 Gewijzigd: 28 maart 2014 B3Partners B3Partners BV Bedrijvenpark Lage Weide Zonnebaan 12c 3542 EC Utrecht T 030 214 2081 F 030 2411297 E info@b3partners.nl I www.b3partners.nl
Nadere informatieGebruikershandleiding CEN Editor
Gebruikershandleiding CEN Editor Ministerie van Verkeer en Waterstaat Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Rijksinstituut voor Kust en Zee/RIKZ S O F T W A R E S O L U T I O N S Versies: Versie Datum Toelichting
Nadere informatieHandleiding B3P GIS Suite verbeelding maken met Quantum GIS
Handleiding B3P GIS Suite verbeelding maken met Quantum GIS Gewijzigd: 10 april 2012 Inhoudsopgave 1. Inleiding...2 1.1 Nog niet ondersteunde verbeeldingen...2 1.2 B3P GIS Suite...2 1.3 Installatie van
Nadere informatieStap 5. Koppel vervolgens de Stages aan de AIOS op het blad AIOS Stageplaats (figuur 5). Nu kunnen de Stage specifieke afspraken aangemaakt worden.
Met de Excelapplicatie Opleidingskalender kunt u afspraken in het kader van de opleiding met AIOS per Ziekenhuis/Opleiding per specialisme plannen en beheren. Introductie Deze Excelapplicatie is gemaakt
Nadere informatieGebruikershandleiding Green Leaf Excel (2007) Tool Versie 1.2 (21 december 2010)
Gebruikershandleiding Green Leaf Excel (2007) Tool Versie 1.2 (21 december 2010) Inhoudsopgave 1 HANDLEIDING EXCEL TOOL... 3 2 TOEGEVOEGDE MENU OPTIES... 4 2.1 KEUZEOPTIE NIEUW... 6 2.2 HET INLEZEN VAN
Nadere informatieTwee types van invoegtoepassingen
Zo gebruik je invoegtoepassingen of add-ins in Excel Van toepassing op Office 2013-2016 Add-ins of invoegtoepassingen zijn extra functies of opdrachten die je aan Officeprogramma s kan toevoegen. Ondanks
Nadere informatieHandleiding draaien en gebruiken Omzet & OHW overzicht
Handleiding draaien en gebruiken Omzet & OHW overzicht Versie 0.1 NederCare B.V. Postbus 185 3900 AD Veenendaal Tel.: 0318-500449 Fax: 0318-500391 Rabobank: Veenendaal nr.: 15.55.86.890 K.v.K. te Utrecht
Nadere informatieDynamiek met VO-Script
Dynamiek met VO-Script Door Bert Dingemans DLA Ontwerp & Software bert@dla-architect.nl Inleiding Op de SDGN nieuwsgroep voor Visual Objects ontstond laatst een draad van berichten over de nieuwe libraries
Nadere informatie