Wmo-monitor Purmerend 2008

Transcriptie

1 Wmo-monitor Purmerend 2008

2 Colofon In opdracht van: Afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling gemeente Purmerend Uitgave van: en Informatiemanagement Bert Mentink Augustus 2008 Verkrijgbaar bij: Gemeente Purmerend Purmersteenweg 42 kamer A2.14 Telefoon Ook op de website: /stadsgegevens 2

3 Inhoud Samenvatting 5 Conclusies 9 Inleiding 11 1 Sociale samenhang in buurt en wijk (prestatieveld 1) 13 2 Inwoners zelfredzaam en betrokken 21 A. Opgroeien en opvoeden (prestatieveld 2) 21 B. Het geven van informatie, advies en clientondersteuning (prestatieveld 3) 25 C. Bevorderen van participatie (prestatieveld 5) 26 D. Ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers (prestatieveld 4) 28 E. Verlenen individuele voorzieningen (prestatieveld 6) 30 F. Participatie maatschappelijke organisaties 32 3 Ondersteuning kwetsbare inwoners 35 A. Maatschappelijke opvang en vrouwenopvang (prestatieveld 7) 35 B. OGGZ (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg) : prestatieveld 8 36 C. Verslavingsbeleid (prestatieveld 9) 36 Bijlage Effectindicatoren Zorg 39 3

4 4

5 Samenvatting De Wmomonitor Purmerend heeft tot doel de situatie in de Purmerendse samenleving, die uitgangspunt is voor het Wmo-beleid, weer te geven. Het Wmo-beleid is gericht op "Meedoen". Meedoen wordt bereikt door: 1. sociale samenhang in wijk en buurt 2. ondersteuning om zelfredzaam en betrokken te kunnen zijn 3. ondersteuning van kwetsbare groepen In deze Wmomonitor wordt aangegeven hoe de burgers en gebruikers deze drie punten ervaren. 1. Sociale samenhang in wijk en buurt Sociale samenhang net voldoende, maar neemt toe De Purmerender woont over het algemeen prettig in zijn of haar buurt. De sociale cohesie in de buurt krijgt net een voldoende, maar is sinds 2003 wel toegenomen. Hoewel weinig mensen behoefte hebben aan plaatsen in de buurt om elkaar te ontmoeten vinden toch vrij veel mensen dat er tekort is aan deze plaatsen. In de Gors en Weidevenne zijn meer mensen dit van mening dan in de overige wijken. Het aantal sport, culturele en sociaal-culturele voorzieningen in Purmerend wordt als ruim voldoende ervaren. Een uitzondering zijn de voorzieningen voor jongeren. Die beoordeelt men als onvoldoende. De fysieke kwaliteit van de woonomgeving (hondenpoep, rommel op straat, vernieling, bekladding) is ook van invloed op het welbevinden van de burger. Deze scoort ongunstig. De toegankelijkheid van looproutes wordt minder goed beoordeeld dan de toegankelijkheid van openbare gebouwen en winkels. Wat betreft het actief zijn in de buurt en het betrokken worden: een kleine groep mensen is het afgelopen jaar actief geweest om de leefbaarheid in de buurt te verbeteren Vrij veel mensen vinden dat zij bij wijzigingen in de buurt onvoldoende worden geïnformeerd en betrokken. 2. Ondersteuning om zelfredzaam en betrokken te kunnen zijn Voorzieningen kinderen en jongeren laag beoordeeld De lichamelijke gezondheid van kinderen t/m 11 jaar is volgens de ouders in 98% van de gevallen goed. Van de 12 en 13 jarigen rapporteert ook vrijwel iedereen een goede gezondheid. Vanaf 14 jaar zijn er wat meer jongeren met gezondheidsproblemen, namelijk 9%. Overgewicht speelt onder 20- t/m 24-jarigen bij een op de vijf terwijl het bij 12 t/m 19 jarigen bij een op de tien speelt. Ook de geestelijke gezondheid wordt bij de meeste kinderen tot 14 jaar als goed beoordeeld. Daarentegen geeft een kwart van de 14 t/m 24 jarigen aan dat het een probleem heeft dat hen dag en nacht bezig houdt. Echter bij de jongste groep, de 12 t/m 15 jarigen, komt gepest worden weer meer voor dan bij de oudere groep. Van de 18 t/m 24 jarigen heeft 20% geen startkwalificatie. Dat betekent niet dat men dan geen werk heeft. 80% van deze groep heeft werk. Een kwart van de jongeren vertoont ongewenst gedrag en een op de 20 is wel eens met de politie in aanraking gekomen. 5

6 Het aantal voorzieningen voor kinderen en jongeren wordt met vrij lage rapportcijfers beoordeeld. Het cijfer voor voorzieningen voor jongeren (5,6) is het laagst, maar ook de cijfers voor speelvoorzieningen (6,1) en buitenschoolse opvang (6,2) zijn laag. Waar men moet zijn bij vragen over opvoedingsondersteuning is bij ruim de helft van de ouders met kinderen tot 18 jaar bekend. 14% maakt gebruik van opvoedingsondersteuning. Bijna een op de vijf is ontevreden over deze ondersteuning. Beoordeling dienstverlening Wmo-loket ruim voldoende Ruim eenderde deel van de Purmerenders van 15 jaar en ouder kent het Wmoloket. Degenen die gebruik hebben gemaakt van de dienstverlening geven een goed rapportcijfer, namelijk een 7,4. De tijd tussen toekenning van de ondersteuning en de ondersteuning zelf geeft aanleiding voor ontevredenheid bij bijna een op de vijf. Drie procent heeft contact met SMD 14% van de Purmerenders van 15 jaar en ouder heeft ervaring met hulpverlening en beoordeelt het aantal en de kwaliteit van de hulpverleningsmogelijkheden in Purmerend met ongeveer een 6,5. Van de Purmerenders van 15 jaar en ouder heeft 3% het afgelopen jaar te maken gehad met de SMD en is 84% tevreden over de hulpverlening van deze stichting. Ruim een op de vijf hulpbehoevende ouderen krijgt niet de benodigde hulp Van de senioren geeft bijna driekwart aan geen hulp nodig te hebben. Ruim een op de vijf heeft hulp nodig en krijgt deze hulp ook. Zes procent van alle senioren heeft hulp nodig maar krijgt deze niet. Dat is 22% van de hulpbehoevenden. Vrij veel senioren hebben ondersteuning nodig bij klusjes in en rondom het huis en bij computergebruik Steunpunt Mantelzorg nog weinig bekend Bijna een op de vijf Purmerenders doet vrijwilligerswerk. Daarnaast is er een groot potentieel aan vrijwilligers op verschillende terreinen. Negen procent is mantelzorger en 28% van hen of mensen hebben behoefte aan ondersteuning. Van degenen die behoefte hebben aan ondersteuning kent slechts ruim een kwart het steunpunt Mantelzorg. Individuele voorzieningen voldoen aan behoefte Gebruikers van individuele voorzieningen geven vrijwel allemaal aan dat de ondersteuning aan de behoefte voldoet en bijdraagt aan het zelfstandig kunnen blijven wonen en/of meedoen aan de maatschappij. De gebruikers van huishoudelijke hulp zijn er zeer tevreden over. Het gemiddelde cijfer is 8,1. Over de overige individuele voorzieningen is men minder tevreden, men geeft er bijna een zeven voor.het lagere cijfer heeft vooral te maken met de hoge ontevredenheid over het collectief vervoer. (situatie 2007) Merendeel organisaties tevreden, maar.. Het merendeel van de organisaties is (zeer) tevreden over het contact met de gemeente. Dit geldt voor 7 aspecten waarover hun mening is gevraagd. Het minst tevreden (75% tevredenen) is men over de uitvoering van het Wmobeleid, het meest tevreden is men over de wijze waarop de gemeente zicht houdt op de eigen instelling (93% tevredenen). 3. Ondersteuning kwetsbare groepen Steunpunt huiselijk geweld bij 40% bekend Volgens de Purmerenders van 15 jaar en ouder komt huiselijk geweld niet vaak voor in hun buurt. 40% is bekend met het steunpunt Huiselijk geweld 6

7 10% jeugd excessief drinker Van de bevolking van 18 tot 70 jaar is 5% excessief drinker. Van de jeugd van 12 t/m 24 jaar kan 10% tot deze categorie worden gerekend. Slechts 17% van de jeugd was in 2005 bekend met Brijder Verslavingszorg. Minder dan 1% en dus een klein deel van de excessief drinkers is met Brijder Verslavingszorg in contact geweest. 7

8 8

9 Conclusies Een ideaal Wmo-beleid zorgt ervoor dat de leefbaarheid in de buurt optimaal is, dat inwoners ondersteund worden in hun zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid en dat kwetsbare inwoners worden ondersteund. Hoewel de meeste Purmerenders prettig wonen in hun buurt en zij tevreden zijn over het aantal en de kwaliteit van de algemene voorzieningen (sport, cultuur, sociaal-cultureel, onderwijs, gezondheid) kunnen we toch constateren dat een aantal voorwaarden voor "meedoen" om aandacht vragen. Dat geldt voor de betrokkenheid van inwoners bij hun buurt, de toegankelijkheid van looproutes voor gehandicapten en voorzieningen voor kinderen en jongeren. Daarnaast is er bij veel buurtbewoners het gevoel dat er onvoldoende plaatsen in de buurt zijn waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten. Dit is vooral een belangrijk gegeven voor de kleine groep mensen die behoefte heeft aan deze plaatsen. De ondersteunende voorzieningen om zelfredzaam en betrokken te kunnen zijn worden in veel gevallen positief beoordeeld. Toch kunnen een aantal zaken beter. Zo kan de bekendheid van het Wmo-loket, de SMD en van mantelzorgondersteuning beter. Ook de tevredenheid met hulpverlening in z'n algemeenheid kan beter. Het collectief vervoer vraagt grote aandacht (althans op grond van de situatie in 2007) en ook opvoedingsondersteuning vraagt aandacht. Dat vraag en aanbod van hulpverlening niet altijd optimaal op elkaar aansluit blijkt wel uit de vrij grote onvervulde behoefte bij ouderen aan hulp bij klusjes en computergebruik. Of kwetsbare inwoners voldoende worden ondersteund kan moeilijk worden beoordeeld. De groepen waarom het gaat zijn vaak moeilijk bereikbaar en in beeld te brengen. Bekendheid van instellingen is belangrijk. In dit verband kan de bekendheid van het Steunpunt Huiselijk Geweld beter en ook dat van instellingen voor verslavingszorg. 9

10 10

11 Inleiding Voor u ligt de eerste rapportage van de Wmomonitor. De Wmomonitor beoogt de stand van zaken in de samenleving weer te geven, die uitgangspunt is voor het Wmobeleid. Het gaat hierbij voornamelijk om kengetallen. Een aantal van deze kengetallen zijn als effectindicator opgenomen in de programmabegroting (zie bijlage). De rapportage volgt de drie hoofddoelen van de Wmovisie, die in september 2006 is vastgesteld. Bij ieder hoofddoel horen een aantal prestatievelden zoals deze door het ministerie van VWS zijn vastgesteld. De structuur ziet er als volgt uit: Hoofddoel 1: Sociale samenhang in wijk en buurt Prestatieveld 1: samenleven in wijken en buurten Hoofddoel 2: Inwoners zijn zelfredzaam en betrokken Prestatieveld 2: opgroeien en opvoeden Prestatieveld 3: Informatie, advies en cliëntondersteuning Prestatieveld 4: het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers Prestatieveld 5: Bevorderen van participatie van mensen met beperkingen, chronische psychische problemen of psychosociale problemen Prestatieveld 6: Verlenen van voorzieningen aan mensen met beperkingen, chronische psychische problemen of psychosociale problemen. Hoofddoel 3: Kwetsbare inwoners ondersteunen Prestatieveld 7: Maatschappelijke opvang, advies en steunpunten huiselijk geweld Prestatieveld 8: OGGZ Prestatieveld 9: Ambulante verslavingszorg Bronnen De in dit rapport opgenomen gegevens komen uit de volgende bronnen: Publicaties van het team Beleidsonderzoek (voorheen afd. Onderzoek en Statistiek) Leefsituatie en leefstijlen in Purmerend 2003 Regionale omnibusenquête 2006 Regionale omnibusenquête 2008 Jongerenenquete jaar Purmerend 2005 Leefsituatie 1-11 jarigen Purmerend 2003 Onderzoek senioren 2007 Rapportage huisbezoek Purmerend 2007 Verslavingsbeeld Purmerend en regio 2004 Evaluatieonderzoek wijksteunpunt Purmer-Noord 2006 Evaluatieonderzoek steunpunt Mantelzorg 2007 Enquêtes van SGBO Rapport tevredenheid cliënten Wmo Rapport tevredenheid maatschappelijke organisaties Rapport tevredenheid burgers Wmo 11

12 Onderzoeken van anderen Gezondheidsenquête GGD 2005 Inventarisatie dak- en thuislozen gemeente Purmerend, Research voor Beleid 2003 Beoordeling getallen en andere uitkomsten In het navolgende zult u zien dat niet voor alle prestatievelden kengetallen of indicatoren zijn weergegeven en dat niet alle indicatoren even hard zijn. Toch zijn de minder harde indicatoren meegenomen. Kritische zin blijft een vereiste. Veel kengetallen worden uitgedrukt in rapportcijfers of in percentages tevredenen. Deze vragen om een beoordeling. We houden de algemene lijn aan dat rapportcijfers beneden de 7 en percentages ontevredenen hoger dan 15 om aandacht vragen. Bedacht moet worden dat de resultaten betrekking hebben op verschillende jaren. Het kan zijn dat inmiddels de situatie veranderd is. Dit geldt bijvoorbeeld voor het collectief vervoer. De situatie van 2007 is beoordeeld. Inmiddels is een andere vervoerder actief, die mogelijk anders wordt beoordeeld. 12

13 Sociale samenhang in buurt en wijk Samenvatting De Purmerender woont over het algemeen prettig in zijn of haar buurt. Echter de sociale cohesie in de buurt krijgt net een voldoende, maar is sinds 2003 wel toegenomen. Hoewel weinig mensen behoefte hebben aan plaatsen in de buurt om elkaar te ontmoeten vinden toch vrij veel mensen dat er tekort is aan deze plaatsen. In de Gors en Weidevenne zijn meer mensen dit van mening dan in de overige wijken. Het aantal sport, culturele en sociaal-culturele voorzieningen in Purmerend wordt als ruim voldoende ervaren. Een uitzondering zijn de voorzieningen voor jongeren. Die beoordeelt men als onvoldoende. De fysieke kwaliteit van de woonomgeving is ook van invloed op het welbevinden van de burger. Deze scoort ongunstig. De toegankelijkheid van looproutes krijgt een lager cijfer dan de toegankelijkheid van openbare gebouwen en winkels. Wat betreft het actief zijn in de buurt en het betrokken worden: een kleine groep mensen is het afgelopen jaar actief geweest om de leefbaarheid in de buurt te verbeteren. Vrij veel mensen vinden dat zij bij wijzigingen in de buurt onvoldoende worden geïnformeerd en betrokken. Inleiding In dit hoofdstuk geven we kengetallen weer voor leefbaarheid en sociale samenhang. De achterliggende gedachte bij het bewerkstelligen van sociale samenhang is dat leefbare, levendige wijken en buurten positief uitwerken op "het meedoen" van alle inwoners, op de opvoeding en het opgroeien van de jeugd, op de inzet van vrijwilligers en mantelzorgers en op het voorkomen van toekomstige beperkingen van de zelfredzaamheid. Wat willen we in beeld brengen 1. Hoe is de algemene beleving van de leefomgeving? 2. Hoe is het gesteld met de sociale kwaliteit van de woonomgeving? (sociale cohesie, voorzieningen, ontmoetingsmogelijkheden) 3. Hoe is het gesteld met de fysieke kwaliteit van de woonomgeving? (verloedering) 4. In welke mate zijn bewoners nu actief in de buurt en worden zij betrokken bij wijzigingen in de buurt? Algemene beleving van de woonomgeving De kwaliteit van de leefomgeving is een zeer ruim begrip. In de omnibusenquêtes gebruiken we sinds 2002 het instrument Lemon (leefbaarheidsmonitor). De eerste vraag daarvan gaat over de algemene beleving van de buurt. De respondent wordt gevraagd om in een rapportcijfer uit te drukken hoe prettig men de buurt in het algemeen vindt. De Purmerender (van 15 jaar en ouder) geeft in 2006 en 2008 als gemiddeld cijfer een 7,3. Per wijk zijn er geen grote verschillen, het oordeel loopt uiteen van 7,0 tot 7,6. In 2006 liep het nog wat meer uiteen namelijk van 6,8 naar 7,7. 13

14 Tabel 1: Hoe prettig vindt u uw buurt in het algemeen? Purmerend 7,3 7,3 Centrum 7,7 7,6 Overwhere 7,5 7,3 Wheermolen 6,8 7,0 Gors 7,5 7,3 Purmer-Noord 6,9 7,1 Purmer-Zuid 7,6 7,4 Weidevenne 7,4 7,4 Bron: O&S Regionale omnibusenquête 2006 en 2008 Conclusie is dat de Purmerender over het algemeen prettig woont in zijn/haar buurt. De Sociale kwaliteit van de buurt De sociale kwaliteit van de buurt heeft heel veel elementen in zich. In het navolgende brengen we deze eerst in beeld via een algemene maat. Daarna gaan we in op ontmoeting en ontmoetingsmogelijkheden en tenslotte op voorzieningen. Sociale cohesie Er bestaat een maat voor de sociale kwaliteit van de buurt of ook wel sociale cohesie genoemd. Deze maat is opgebouwd uit de antwoorden op vier uitspraken. Deze uitspraken zijn: De mensen kennen elkaar in deze buurt nauwelijks. De mensen gaan in deze buurt op een prettige manier met elkaar om. Ik woon in een gezellige buurt met veel saamhorigheid. Ik voel mij thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. De respondenten kunnen bij deze stellingen kiezen uit de categorieën "helemaal mee eens", "mee eens", "niet eens/niet oneens", "mee oneens", "helemaal mee oneens" Op grond van de antwoorden kan een score worden berekend. Deze score kan uiteenlopen van 0 t/m 10. In tabel 2 is een overzicht van de score per wijk te zien Tabel 2: De sociale kwaliteit van de leefomgeving (score sociale cohesie) 2003 Ouderen 2008 Purmerend 5,9 6,5 6,2 Centrum 6,6 6,9 7,1 Overwhere 5,7 6,6 6,3 Wheermolen 5,5 6,6 6,0 Gors 5,8 6,0 6,5 Purmer-Noord 5,9 6,1 6,1 Purmer-Zuid 6,1 6,5 6,5 Weidevenne 5,9 6,7 5,9 Bron: B&I Onderzoek Leefsituatie en Leefstijlen 2003, Onderzoek senioren 2007, Regionale omnibusenquête 2008 Per wijk loopt de score uiteen van 5,9 tot 7,1. In het Centrum is de score duidelijk bovengemiddeld. De overige wijken hebben een cijfer dat niet veel afwijkt van het gemiddelde. Opvallend is dat het cijfer tussen 2003 en 2008 gestegen is. We kunnen de Purmerendse score van 6,2 vergelijken met cijfers van 22 grote steden. In deze steden loopt de score uiteen van 5,5 in Utrecht tot 7,0 in Emmen. Met een score van 6,2 komt 14

15 Purmerend te midden van deze gemeenten ex aequo op de 3 e plaats. Toch zou je verwachten dat de score in Purmerend als relatief kleine stad meer in de buurt van Emmen zou liggen. Er is een eenvoudiger maat voor sociale cohesie. In de omnibusenquête kunnen inwoners van Purmerend een rapportcijfer geven voor de betrokkenheid van buurtbewoners bij de buurt. Tabel 3: De betrokkenheid van buurtbewoners bij de buurt Omnibus 2006 Omnibus 2008 Purmerend 6,0 6,2 Centrum 6,4 6,8 Overwhere 6,2 6,2 Wheermolen 5,8 6,1 Gors 6,1 6,2 Purmer-Noord 5,7 6,0 Purmer-Zuid 6,0 6,4 Weidevenne 6,0 6,2 Bron: O&S Regionale omnibusenquête 2006 en 2008 Ook bij deze maat komt het Centrum als beste uit de bus en is er een lichte stijging.. Sociale contacten De mate waarin de buurt mogelijkheden biedt voor sociale contacten is te zien als een onderdeel van de sociale kwaliteit van de buurt. In de omnibusenquête is de vraag gesteld of men de sociale contacten voldoende vindt. Dan blijkt dat 10% het niet voldoende vindt. Per wijk is er weinig verschil. Onder senioren is er wel enig verschil per wijk. In het Centrum zijn zij positiever dan gemiddeld, in de Gors en Purmer- Noord minder positief. Tabel 4: Percentage dat aantal sociale contacten onvoldoende vindt Onderzoek senioren 2007 Omnibus 2008 Purmerend Centrum 7 8 Overwhere Wheermolen 9 12 Gors Purmer-Noord Purmer-Zuid 10 9 Weidevenne 8 10 Bron: B&I Onderzoek senioren 2007 en Regionale omnibusenquête 2008 Gevraagd is of men behoefte heeft aan plaatsen in de buurt waar men andere mensen kan ontmoeten. 13% geeft aan die behoefte te hebben. De wijken verschillen niet sterk van elkaar. Onder degenen die het aantal sociale contacten onvoldoende vinden is de behoefte veel duidelijker aanwezig, namelijk bij 67%. 15

16 Tabel 5: Percentage dat behoefte heeft aan plaatsen in de buurt waar men andere mensen in de buurt kan ontmoeten. Alle inwoners Purmerend 13 Centrum 13 Overwhere 13 Wheermolen 16 Gors 16 Purmer-Noord 11 Purmer-Zuid 11 Weidevenne 15 Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Hoewel maar betrekkelijk weinig Purmerenders behoefte hebben aan plaatsen in de buurt om andere mensen te ontmoeten, zijn toch veel meer Purmerenders het oneens met de stelling dat er in de buurt over het algemeen voldoende plaatsen zijn waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten. In de Gors en Weidevenne zijn meer mensen het hiermee oneens dan in de overige wijken. Waarschijnlijk houdt deze mening verband met het feit dat er in de Gors en Weidevenne geen wijkcentra zijn. Tabel 6: Percentage oneens met de stelling "in mijn buurt zijn er over het algemeen voldoende plaatsen waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten Omnibus 2008 Purmerend 43 Centrum 30 Overwhere 39 Wheermolen 34 Gors 58 Purmer-Noord 40 Purmer-Zuid 36 Weidevenne 56 Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Mening over voorzieningen In de omnibusenquête is ook gevraagd naar rapportcijfers voor het aantal en de kwaliteit van enkele voorzieningen. Deze zijn niet altijd op wijkniveau aanwezig, maar wel belangrijk voor het zich betrokken voelen. Het gaat om sportvoorzieningen, culturele en sociaal-culturele voorzieningen, evenementen en voorzieningen voor jongeren (effectindicator programmabegroting). De gemiddelde beoordeling is ruim voldoende. Alleen voorzieningen voor jongeren blijven achter. 16

17 Tabel 7: Rapportcijfers voor het aantal voorzieningen in Purmerend Sport 7,3 7,3 Cultuur 7,3 7,1 Sociaal-cultureel 7,1 6,9 Evenementen 6,8 7,1 Voorzieningen voor jongeren 5,5 5,6 Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2006 en 2008 Conclusie sociale kwaliteit van de woonomgeving: De sociale kwaliteit van de woonomgeving wordt niet in alle opzichten als gunstig beoordeeld. Hoewel de sociale cohesie in 2008 een hogere score krijgt dan in 2003 is de score toch maar net een voldoende. Een minder positief punt is verder dat er vrij veel mensen van mening zijn dat er onvoldoende mogelijkheden zijn om elkaar in de buurt te ontmoeten. Het tegenstrijdige is dat maar weinig mensen behoefte hebben om elkaar te ontmoeten. Vermoedelijk oordeelt men vanuit het gezichtspunt van de kleine groep die er wel behoefte aan heeft en vanuit het gezichtspunt van jongeren. Want het valt op dat, terwijl het aantal culturele, sociaal-culturele en sportvoorzieningen als ruim voldoende wordt beoordeeld, het aantal voorzieningen voor jongeren een onvoldoende krijgt. Fysieke kwaliteit van de woonomgeving Het welbevinden van de burger hangt ook samen met de fysieke kwaliteit van de woonomgeving. We behandelen hier eerst een algemene maat voor de fysieke kwaliteit van de woonomgeving daarna komt de toegankelijkheid van de woonomgeving voor mensen met een beperking aan de orde. Verloedering Er is een maat waarmee "verloedering" kan worden gemeten. Bepalend voor deze maat is het percentage respondenten dat aangeeft dat hondenpoep, rommel op straat, vernieling en bekladding vaak voorkomen in de buurt. Hoe lager het getal des te beter is de fysieke kwaliteit. Dus Weidevenne wordt het best beoordeeld en Wheermolen het slechtst. En sinds 2003 is de beoordeling iets slechter geworden. Tabel 8: Score verloedering Purmerend 4,4 4,6 Centrum 4,1 4,7 Overwhere 4,2 4,2 Wheermolen 6,1 5,3 Gors 4,7 5,0 Purmer-Noord 5,2 5,1 Purmer-Zuid 3,9 4,7 Weidevenne 2,6 3,6 Bron: B&I Leefsituatie en Leefstijlen 2003 en Regionale omnibusenquête 2008 In 22 grote steden is dezelfde maat berekend. In deze steden loopt de score uiteen van 3,2 in Groningen tot 5,2 in Haarlem. Met 4,6 neemt Purmerend een middenpositie in. 17

18 Maar van een kleine stad mag je verwachten dat ze beter scoort dan de grote steden (met bijna allemaal meer dan inwoners). Toegankelijkheid van looproutes en voorzieningen Degenen die als gevolg van een langdurige ziekte of handicap licht of sterk belemmerd zijn geven gemiddeld maar net een voldoende voor de toegankelijkheid van looproutes in de buurt. De toegankelijkheid van winkels en openbare gebouwen beoordeelt men beter. Tabel 9: Toegankelijkheid voor gehandicapten van looproutes in de buurt 2006 alle 2008 alle inwoners 2008 Purmerend 6,6 6,5 6,2 Centrum 6,4 6,2 6,2 Overwhere 6,6 6,4 6,3 Wheermolen 6,2 6,1 6,1 Gors 6,2 6,2 6,0 Purmer-Noord 6,5 6,6 6,8 Purmer-Zuid 7,0 6,7 6,0 Weidevenne 7,1 7,0 6,2 Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2006 en 2008 Tabel 10: Toegankelijkheid voor gehandicapten van winkels en openbare gebouwen 2008 alle inwoners 2008 gehandicapten Winkels 6,8 6,6 Openbare gebouwen 7,2 7,1 Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Conclusie fysieke kwaliteit van de woonomgeving De beoordeling van de fysieke kwaliteit van de woonomgeving is niet erg positief. De toegankelijkheid van looproutes wordt maar net met een voldoende beoordeeld. De toegankelijkheid van winkels en openbare gebouwen scoort iets beter. Participatie in de buurt Een van de subdoelen van het eerste hoofddoel is: wijkbewoners nemen zelf initiatieven en zijn betrokken bij inrichting en onderhoud van hun woonomgeving. In het navolgende geven we eerst aan in hoeverre men actief is geweest in de buurt, vervolgens in hoeverre men voldoende betrokken wordt bij wijzigingen in de buurt. Actieve betrokkenheid bij de buurt Van alle Purmerenders is 12% het afgelopen jaar actief geweest in de buurt om de leefbaarheid te verbeteren. Per wijk zijn er nauwelijks verschillen. 18

19 Tabel 11: Percentage dat actief betrokken is geweest bij de buurt Omnibus 2008 Purmerend 12% Centrum 13% Overwhere 13% Wheermolen 13% Gors 11% Purmer-Noord 13% Purmer-Zuid 13% Weidevenne 10% Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Betrokken worden bij wijzigingen in de buurt Volgens 31% van de respondenten van de omnibusenquête zijn er het afgelopen jaar plannen voor wijzigingen in de buurt geweest. Vrij veel betrokkenen vinden dat ze er onvoldoende over zijn geïnformeerd en onvoldoende mogelijkheden hebben gehad om er een mening over te geven. Tabel 12: Percentage dat onvoldoende is geïnformeerd/onvoldoende mogelijkheden Heeft gehad om mening te geven bij (plannen voor) wijzigingen in de buurt. Onvoldoende geïnformeerd 2008 Purmerend Centrum Overwhere Wheermolen Gors Purmer-Noord Purmer-Zuid Weidevenne Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Onvoldoende Mogelijkheden mening te geven (2008) 19

20 20

21 Inwoners zelfredzaam en betrokken Inleiding In dit hoofdstuk geven we kengetallen weer die te maken hebben met zelfredzaamheid en betrokkenheid. Dit tweede hoofddoel van de Wmo is gericht op het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid en de inzet van burgers en maatschappelijke organisaties bij het ondersteunen van inwoners die op eigen kracht (tijdelijk) nu of mogelijk in de toekomst niet optimaal kunnen participeren. De achterliggende gedachte is dat individuele burgers (waaronder ook opvoeders, vrijwilligers en mantelzorgers) op de eerste plaats zelf hun verantwoordelijkheden nemen. In het navolgende komt eerst prestatieveld twee, gericht op opvoeders, aan de orde, daarna prestatieveld drie, dat over het Wmo-loket gaat. Prestatieveld 5 heeft laagdrempelige hulpverlening als onderwerp. Dan komt prestatieveld 4 dat betrekking heeft op ondersteuning van mantelzorgers en vrijwilligers. Tenslotte behandelen we prestatieveld 6, dat is gericht op de verstrekking van individuele Wmo-voorzieningen. A. Opgroeien en opvoeden (prestatieveld 2) Samenvatting De lichamelijke gezondheid van hun kinderen t/m 11 jaar is volgens de ouders in 98% van de gevallen goed. Van de 12 en 13 jarigen rapporteert ook vrijwel iedereen een goede gezondheid. Vanaf 14 jaar zijn er wat meer jongeren met gezondheidsproblemen, namelijk 9%. Overgewicht speelt bij 20 t/m 24 jarigen bij een op de vijf terwijl het bij 12 t/m 19 jarigen bij een op de tien speelt. Ook de geestelijke gezondheid wordt bij de meeste kinderen tot 14 jaar als goed beoordeeld. Maar een kwart van de 14 t/m 24 jarigen geeft aan dat het een probleem heeft dat hen dag en nacht bezig houdt. Echter bij de jongste groep, de 12 t/m 15 jarigen komt gepest worden weer meer voor dan bij de oudere groep. Van de 18 t/m 24 jarigen heeft 20% geen startkwalificatie.dat betekent niet dat men dan geen werk heeft. 80% van deze groep heeft werk. Een kwart van de jongeren vertoont ongewenst gedrag en een op de 20 is wel eens met de politie in aanraking gekomen. Het aantal voorzieningen voor kinderen en jongeren wordt met vrij lage rapportcijfers beoordeeld. Het cijfer voor voorzieningen voor jongeren (5,6) is het laagst, maar ook de cijfers voor speelvoorzieningen (6,1) en buitenschoolse opvang (6,2) zijn laag. Waar men moet zijn bij vragen over opvoedingsondersteuning is bij ruim de helft van de ouders met kinderen tot 18 jaar bekend. 14% maakt gebruik van opvoedingsondersteuning. Bijna 20% ontevredenen over deze ondersteuning vraagt wel om aandacht. 21

22 Inleiding De precieze formulering van dit prestatieveld luidt als volgt: op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen met problemen met opgroeien en van ouders met problemen met opvoeden. Wat willen we in beeld brengen? We willen in beeld brengen hoe de jeugd er op dit moment wat betreft ontwikkeling en ontplooiing voorstaat en hoe het staat met de bekendheid en waardering van voorzieningen die preventief kunnen werken. Concreet willen we antwoord geven op de volgende vragen: 1. Hoe is het gesteld met de ontwikkeling en ontplooiing van de Purmerendse jeugd?. Hoe beoordeelt men de lichamelijke en geestelijke gezondheid? In welke mate is men slachtoffer van pesten? Hoe hoog is het schoolverzuim? Hoeveel jongeren van 18 t/m 24 jaar hebben geen startkwalificatie? Hoeveel jongeren begaan veel overtredingen? 2. Hoe worden aantal en kwaliteit van voorzieningen voor kinderen en jongeren beoordeeld?. 3. Hoe groot is de behoefte, de bekendheid, het gebruik en de waardering voor opvoedingsondersteuning? Ontwikkeling en ontplooiing van de Purmerendse jeugd Lichamelijke en geestelijke gezondheid. Van de ouders van 1 t/m 11 jarigen geeft 98% aan dat de gezondheid van hun kind goed tot zeer goed is. Van de 12 en 13 jarigen geeft 97% dat aan en van de 14 t/m 24 jarigen 91%. Als de gezondheid als goed tot uitstekend wordt beoordeeld wil dit niet altijd zeggen dat er geen gezondheidsproblemen zijn. Zo blijkt het percentage dat volgens landelijke normen overgewicht heeft hoger te zijn dan het percentage met een matige tot slechte gezondheid. Volgens de jongerenenquête van 2005 is bij 13% van de 12 t/m 24 jarigen sprake van overgewicht. Opmerkelijk is dat het bij de 12 t/m 20 jarigen op ongeveer 10% ligt en dat het bij de 21 t/m 24 jarigen verdubbelt tot 20%. De GGD doet Periodiek Geneeskundig Onderzoek bij 5 jarige kinderen, bij kinderen uit groep 7 (10-11 jaar) en kinderen uit de tweede klas van het voortgezet onderwijs (13-14 jaar). Lengte en gewicht worden gemeten en de Body Mass Index (BMI) berekend. Deze methode is preciezer dan de berekening van de BMI via enquêtes. Dan is immers sprake van zelfrapportage. Toch verschillen de percentages niet veel. Tabel 13: Lichamelijke gezondheid van 0-24 jarigen. % % goede tot uitstekende gezondheid 1-11 (2003) 98 % goede tot uitstekende gezondheid (2005) 92 % met overgewicht of obesitas (2005), 13 % met overgewicht 5 jarigen (PGO) 8 % met overgewicht groep 7 (PGO) 14 % met overgewicht klas 2 (PGO) 13 22

23 Wat betreft de geestelijke gezondheid zien we dat de ouders van 1 t/m 11 jarigen eveneens zeer positief zijn over hun kinderen. 98% kruist een vrolijk gezichtje aan als indicatie van hoe hun kinderen zich de afgelopen 12 maanden meestal voelden. De psychische gezondheid is bij jongeren van jaar van een andere orde. Ruim een op de vijf geeft aan dat ze een probleem hebben dat hen dag en nacht bezighoudt. Opmerkelijk daarbij is dat het bij de 12 en 13 jarigen minder speelt dan bij de 14 jarigen en ouder namelijk resp. 13 en 24%. Tabel 14: Geestelijke en lichamelijke gezondheid van 0-24 jarigen. % % goede tot uitstekende gezondheid 1-11 (2003) 98 % goede tot uitstekende gezondheid (2005) 92 % met overgewicht of obesitas (2005), 13 % meestal vrolijk 1-11 jaar (2003) 98 % met probleem dat hen dag en nacht bezighoudt jaar (2005) 22 Pesten In de jongerenenquête van 2005 komt naar voren dat pesten vooral speelt onder 12 t/m 15 jarigen. Een op de vijf geeft aan dat hij of zij vaak of soms wordt gepest. Bij de 16 en 17 jarigen is dat nog maar 6%. Spijbelen Van de 12 t/m 17 jarigen spijbelt 18% wel eens en 14% heeft dat de afgelopen vier weken gedaan. Ook dit is een gegeven uit de jongerenenquête van Startkwalificatie In de jongerenenquête van 2005 heeft een op de vijf 18 t/m 24 jarigen geen startkwalificatie. Dit wil overigens niet zeggen dat men geen werk heeft. 80% van deze groep heeft werk. Ongewenst gedrag De jongeren rapporteren in de jongerenenquête van 2005 over zichzelf welke vormen van ongewenst gedrag zij het afgelopen jaar hebben laten zien. Een kwart heeft twee of meer vormen laten zien. 12 t/m 13 jarigen (17%) en 21 t/m 24 jarigen (17%) zijn braver dan de 14 t/m 20 jarigen (29%). Vijf procent van de 12 t/m 24 jarigen is de laatste twaalf maanden wel eens aangehouden en meegenomen voor verhoor. Drie procent is wel eens met de kinderrechter in aanraking gekomen en zeven procent heeft ooit straf gehad via HALT. Tabel 15: Indicatoren in verband met ongewenst gedrag 12 t/m 24 jarigen 2008 % twee of meer vormen van ongewenst gedrag 24% % aangehouden en voor verhoor meegenomen 5% % ooit met Kinderrechter in aanraking geweest 3% % ooit straf gehad via Halt 7% Bron: B&I Jongerenenquête 2005 Conclusies over ontwikkeling en ontplooiing van jongeren Met heel veel kinderen lijkt het tot hun veertiende jaar goed te gaan. Aandachtspunt is wel het gepest worden van 12 en 13 jarigen. Vanaf 14 jaar neemt vooral het aantal kinderen met psychische problemen toe en ook lichamelijke problemen komen dan meer voor. Ongewenst 23

24 gedrag komt het meest bij de 14 t/m 20 jarigen voor. Van de 18 t/m 24 jarigen die hun opleiding hebben afgerond, heeft 20% geen startkwalificatie. Dat lijkt voor 80% van deze groep geen probleem, omdat zij toch werk hebben. Voorzieningen voor kinderen en jongeren Aantal en kwaliteit voorzieningen voor kinderen en jongeren In de regionale omnibusenquête hebben ouders met kinderen tot 18 jaar rapportcijfers gegeven voor het aantal en de kwaliteit van een aantal voorzieningen. Omdat de rapportcijfers voor aantal en kwaliteit weinig van elkaar verschillen zijn alleen de cijfers voor het aantal opgenomen. Opvallend is dat speelvoorzieningen, buitenschoolse opvang en voorzieningen voor jongeren een vrij laag cijfer krijgen. Tabel 16: Rapportcijfers voor het aantal voorzieningen voor kinderen en jongeren in Purmerend (ouders met kinderen tot 18 jaar) 2008 Kinderdagverblijven 6,7 Peuterspeelzalen 6,7 Buitenschoolse opvang 6,2 Basisscholen 7,0 Scholen voortgezet onderwijs 6,6 Speelvoorzieningen (uiterlijk en verzorging) 6,1 Voorzieningen voor jongeren 5,6 Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Opvoedingsondersteuning: bekendheid, gebruik en tevredenheid Van de ouders met kinderen tot 18 jaar weet ruim de helft (57%) waar men terecht kan met vragen over opvoeden. Daarnaast geeft 36% aan dat men het niet weet, maar wel weet hoe men erachter moet komen. Slechts 7% weet het niet en weet ook niet hoe men erachter kan komen. 14% van de ouders heeft gebruik gemaakt van opvoedingsondersteuning. Ongeveer een op de vijf was er niet tevreden over. Tabel 17: Bekendheid, gebruik en tevredenheid over opvoedingsondersteuning 2008 Bekendheid met opvoedingsondersteuning 57% Gebruik van opvoedingsondersteuning 14% % ontevreden over hulp bij opvoeding 20% Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Conclusies over voorzieningen. Veel voorzieningen voor kinderen en jongeren krijgen een vrij laag rapportcijfer. Vooral voorzieningen voor jongeren in z'n algemeenheid, speelvoorzieningen en buitenschoolse opvang zijn aandachtspunten. De bekendheid met opvoedingsondersteuning is goed te noemen. Aandachtspunt is wel het percentage ontevredenen met opvoedingsondersteuning. 24

25 B. Het geven van informatie, advies en cliëntondersteuning (prestatieveld 3) Samenvatting Ruim eenderde deel van de Purmerenders van 15 jaar en ouder kent het Wmo-loket. Degenen die gebruik hebben gemaakt van de dienstverlening geven een goed rapportcijfer nl. een 7,4. De tijd tussen toekenning van de ondersteuning en de ondersteuning zelf geeft aanleiding voor ontevredenheid bij bijna een op de vijf. Wat willen we in beeld brengen? Zijn Purmerenders bekend met het Wmoloket? Hoeveel maken er gebruik van? Hoe beoordelen de gebruikers de aanvraagprocedure bij het loket? Het Wmoloket Bekendheid met en gebruik van het Wmoloket 35 % van de Purmerenders van 15 jaar en ouder kent het Wmoloket. Zes procent heeft daadwerkelijk een aanvraag ingediend. Tabel 18: Wist u dat er bij uw gemeente sinds 1 januari 2007 het Wmoloket bestaat 2008 ja 21% Wel van gehoord 14% Nee, dat is helemaal nieuw voor mij 65% Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Beoordeling aanvraagprocedure In de benchmark cliënttevredenheid Wmo is gevraagd naar de tevredenheid over de aanvraagprocedure bij het loket. Het gemiddelde rapportcijfer daarvoor is een 7,4. Dit is gelijk aan het gemiddelde van de andere gemeenten. Over de onderdelen van de aanvraagprocedure is het percentage ontevredenen gering en iets gunstiger dan het gemiddelde van de andere benchmarkdeelnemers. Over de wachttijd tussen de toekenning en de ontvangst van de ondersteuning is bijna een op de vijf ontevreden. Tabel 19: Tevredenheid over toegang tot ondersteuning 2007 Gem. 133 gemeenten Algemeen oordeel over de aanvraagprocedure 7,4 7,4 % dat onvoldoende geeft voor de aanvraagprocedure 10% - wijze behandeling aanvraag (% onvoldoende) 6% 9% deskundigheid medewerkers (% onvoldoende) 7% 10% tijd beschikbaar voor aanvraag (% onvoldoende) 5% 7% informatie over afhandeling (% onvoldoende) 9% 13% Wachttijd toekenning tot ontvangst ondersteuning (% onvoldoende) 18% 20% Indicatiestelling (% onvoldoende) 12% 13% Bron: clienttevredenheidsenquête Wmo, SGBO

26 Conclusie Wmo-loket De bekendheid van het Wmoloket is nog niet optimaal. De beoordeling van het loket is ruim voldoende. Aandachtspunt is de wachttijd tussen de toekenning en het ontvangen van de ondersteuning. C. Bevorderen van participatie (prestatieveld 5) Samenvatting 14% van de Purmerenders van 15 jaar en ouder heeft ervaring met hulpverlening en beoordeelt het aantal en de kwaliteit van de hulpverleningsmogelijkheden in Purmerend met ongeveer een 6,5. Van de Purmerenders van 15 jaar en ouder heeft 3% het afgelopen jaar te maken gehad met de SMD en is 84% tevreden over de hulpverlening van deze stichting. Van de senioren geeft bijna driekwart aan geen hulp nodig te hebben. Ruim een op de vijf heeft hulp nodig en krijgt deze hulp ook. Zes procent of ruim een op de vijf hulpbehoevenden heeft hulp nodig maar krijgt deze niet. Dat is 22% van de hulpbehoevenden. Vrij veel senioren hebben hulp nodig bij klusjes in en rondom het huis en bij computergebruik. Inleiding De precieze formulering van dit prestatieveld luidt: Bevorderen van participatie van mensen met beperkingen, chronisch psychische problemen of psychosociale problemen Dit gebeurt voornamelijk door maatschappelijke organisaties op het gebied van de hulpverlening. Wat willen we in beeld brengen? Wat vinden degenen die de laatste jaren te maken hebben gehad met hulpverlening van het aantal en de kwaliteit van de hulpverleningsmogelijkheden in Purmerend? Hoe bekend is de SMD (Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Zaanstreek Waterland)? Welk percentage van de bevolking heeft er het afgelopen jaar gebruik van gemaakt? Hoe tevreden is men over deze hulp? In hoeverre zijn zelfstandig wonende 65 plussers in staat om "mee te doen"? In hoeverre krijgen zij hierbij voldoende hulp? Op welke terreinen speelt deze behoefte het meest? Hulpverlening algemeen In de regionale omnibusenquête hebben we de vraag gesteld "Heeft u de laatste jaren voor uzelf of voor anderen te maken gehad met hulpverlening door instanties op het gebied van algemeen maatschappelijk werk, sociaal raadslieden, verslaving, jeugdhulp of opvoedingsondersteuning?" 14% beantwoordt deze vraag met ja. Beoordeling aantal en kwaliteit van hulpverleningsmogelijkheden in Purmerend Degenen die de laatste jaren te maken hebben gehad met hulpverlening hebben een rapportcijfer gegeven voor het aantal en de kwaliteit van de hulpverleningsmogelijkheden in Purmerend. Het aantal mogelijkheden krijgt het rapportcijfer 6,5 en de kwaliteit krijgt 6,4. SMD Verder is gevraagd naar de bekendheid van de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Zaanstreek/Waterland. Deze Stichting is gespecialiseerd in Ouderenwerk, Sociaal 26

27 Raadsliedenwerk en Algemeen Maatschappelijk Werk. Bijna de helft van de Purmerendse bevolking van 15 jaar en ouder kent deze stichting niet. Tabel 20: Kent u de Stichting Maatschappelijke Dienstverlening Zaanstreek/Waterland Ja 24 Nee, nooit van gehoord 49 Wel van gehoord maar weet niet precies wat ze doen Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Van de Purmerendse bevolking van 15 jaar en ouder heeft 3% de afgelopen twaalf maanden gebruik gemaakt van de hulpmogelijkheden van de SMD. De meeste gebruikers van de dienstverlening van de SMD zijn er tevreden over. Echter 16% is ontevreden. Tabel 21: Tevredenheid dienstverlening SMD 2008 Zeer tevreden 29 Tevreden 55 Ontevreden 8 Zeer ontevreden 8 Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Meedoen door 65+ers In het seniorenonderzoek 2007 is de respondenten gevraagd in hoeverre zij in staat zijn om essentiële dingen van het dagelijks leven zelfstandig te doen. Het voeren van de huishouding blijkt dan nog de meeste moeite te kosten. Mensen ontmoeten kost de minste moeite. Tabel 22: Bent u in staat om: (%) Zonder moeite Met enige moeite Met grote moeite Alleen met hulp van anderen Uw huishouding zelfstandig te voeren U zelfstandig te verplaatsen in en om de woning Zelfstandig te reizen? Mensen te ontmoeten Uit tabel 23 blijkt dat ruim 70% geen hulp nodig heeft van instanties. Ruim een op de vijf krijgt momenteel voldoende hulp en zes procent krijgt niet voldoende hulp. Als deze 6% wordt betrokken op de hulpbehoevenden dan heeft ruim een op de vijf van de hulpbehoevenden niet voldoende hulp van instanties. Dit percentage is het hoogst in de Gors en Purmer-Noord. Absoluut gezien is de behoefte in Overwhere het grootst. Daar wonen nl. in verhouding veel senioren. 27

28 Tabel 23: Over het geheel genomen: krijgt u momenteel voldoende hulp van instanties? (thuiszorg, gemeente, SMD) (Per wijk)(%) Wheer molen Gors Centrum Overwhere Purmer- Noord Purmer- Zuid Weidevenne Purmerend Ja Nee Nee niet nodig Totaal % van "Nee" als % van hulpbehoevenden Van een aantal dagelijkse dingen is gevraagd of men daar hulp bij (nodig) heeft. Dan blijkt de behoefte aan hulp bij dagelijkse boodschappen en administratie bij de meesten die daar behoefte aan hebben wel vervuld te zijn, maar de behoefte aan hulp bij kleine reparaties/klusjes in en rondom het huis en bij computergebruik is in mindere mate vervuld. Uit het huisbezoekproject 75+ weten we dat het bij kleine reparaties/klusjes ook vaak om tuinonderhoud gaat. Tabel 24: Heeft u op dit moment hulp bij: (% van totale populatie) Ja Nee, maar wel nodig Nee Totaal Dagelijkse boodschappen Kleine reparaties en klusjes in en rondom het huis Administratie Computergebruik Conclusie bevorderen van participatie Het rapportcijfer voor het aantal en de kwaliteit van de hulpverleningsmogelijkheden in Purmerend is niet zo hoog. Hoewel veel gebruikers tevreden zijn over de SMD, vraagt het percentage ontevredenen toch om aandacht. Bij een op de vijf hulpbehoevende senioren is de behoefte aan hulp niet vervuld. Aandacht is nodig voor de niet vervulde behoefte aan hulp bij kleine reparaties en klusjes in en rondom het huis en bij computergebruik. D. Ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers (prestatieveld 4) Samenvatting Bijna een op de vijf Purmerenders doet vrijwilligerswerk. Daarnaast is er een groot potentieel aan vrijwilligers op verschillende terreinen. Negen procent is mantelzorger en 28% van hen of mensen hebben behoefte aan ondersteuning. Van degenen die behoefte hebben aan ondersteuning kent slechts ruim een kwart het steunpunt Mantelzorg. 28

29 Inleiding Dit prestatieveld kent de onderdelen "vrijwilligerswerk" en "mantelzorgondersteuning" en wordt officieel "het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers" genoemd. Wat willen we in beeld brengen? Percentage dat vrijwilligerswerk doet (indicator programmabegroting) % Jongeren (15-24 jaar) dat vrijwilligerswerk doet (indicator programmabegroting) Welk soort vrijwilligerswerk doet men en zou men willen doen? Percentage mantelzorgers en aantal uren mantelzorg Mate van belasting van mantelzorgers Behoefte aan ondersteuning % mantelzorgers dat steunpunt kent (indicator programmabegroting) % inwoners en mantelzorgers dat contact heeft gehad met steunpunt Omvang vrijwilligerswerk Bijna een op de vijf Purmerenders doet aan vrijwilligerswerk. Onder jongeren van 15 tot 25 jaar is dit percentage ongeveer even hoog. Tabel 25: Vrijwilligerswerk 2008 % dat vrijwilligerswerk doet 19 % 15 t/m 24 jaar dat vrijwilligerswerk doet 18 Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Belangstelling voor vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk binnen een vereniging of stichting komt het meest voor. Nauwelijks minder komt het organiseren of helpen bij evenementen en vrijwilligerswerk op school voor. De belangstelling gaat het meest uit naar het organiseren of helpen bij evenementen. Tabel 26: Soorten vrijwilligerswerk dat men doet en wil doen % dat het doet % dat het wil doen Huisbezoek bij ouderen 5 9 Begeleiden van gehandicapten 2 7 Buurtbemiddeling 0 5 Op school Bestuursfunctie in vereniging of stichting 7 9 Andere functie binnen vereniging of stichting 12 8 Organiseren of helpen bij evenementen Aantal mantelzorgers Van de Purmerendse bevolking van 15 jaar en ouder geeft 9% aan dat hij of zij momenteel mantelzorger is. Daarnaast is drie procent de afgelopen drie maanden mantelzorger geweest, maar is het nu niet meer. Bijna driekwart van de huidige mantelzorgers doet het gemiddeld 8 uur of minder per week. 29

30 Mate van belasting Van de huidige mantelzorgers voelt 39% zich niet of nauwelijks belast en 61% enigszins belast tot overbelast. Tabel 27: Hoe belast voelt u zich? 2008 Niet of nauwelijks belast 39 Enigszins belast 42 Tamelijk zwaar belast 15 Zeer zwaar belast 3 Overbelast 2 Totaal 100 % van Bron: B&I Regionale omnibusenquête 2008 Behoefte aan ondersteuning Van de huidige mantelzorgers geeft 28 % of mensen aan behoefte te hebben aan ondersteuning. Het steunpunt mantelzorg is echter slechts bij 28 % van de huidige mantelzorgers bekend. Bij degenen die behoefte hebben aan ondersteuning is de bekendheid niet groter. Conclusies mantelzorg en vrijwilligerswerk Het percentage vrijwilligers in Purmerend is vergeleken met andere gemeenten niet zo hoog. Toch lijkt er een groot potentieel te zijn op verschillende terreinen. Slechts een klein deel van de mantelzorgers die behoefte hebben aan ondersteuning kent het steunpunt mantelzorg. E. Verlenen individuele voorzieningen (prestatieveld 6) Samenvatting Gebruikers van individuele voorzieningen geven vrijwel allemaal aan dat de ondersteuning aan de behoefte voldoet en bijdraagt aan het zelfstandig kunnen blijven wonen en/of meedoen aan de maatschappij. De gebruikers van huishoudelijke hulp zijn er zeer tevreden over. Het gemiddelde cijfer is 8,1. Over de overige individuele voorzieningen is men minder tevreden, men geeft er bijna een zeven voor.het lagere cijfer heeft vooral te maken met de hoge ontevredenheid over het collectief vervoer. Inleiding De formulering van dit prestatieveld luidt letterlijk: Het verlenen van voorzieningen voor mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en aan mensen met een psychosociaal probleem ten behoeve van het behoud van hun zelfstandig functioneren of hun deelname aan het maatschappelijk verkeer? Wat willen we in beeld brengen? Wat is het totale effect van de individuele voorzieningen volgens de gebruiker? Hoe oordeelt de gebruiker over de uitvoering van huishoudelijke hulp en aspecten daarvan? Hoe oordeelt de gebruiker over de overige individuele voorzieningen en deelaspecten? 30

31 Het totale effect van individuele voorzieningen Purmerend heeft meegedaan aan de benchmark klanttevredenheid Wmo. Hierin zijn drie vragen gesteld over het effect van individuele voorzieningen. Volgens de overgrote meerderheid van de cliënten hebben de voorzieningen die zij gebruiken positieve effecten. Zie tabel 28. Tabel 28: Totaal effect van individuele voorzieningen % gebruikers dat aangeeft dat ondersteuning aan behoefte voldoet 93% 2007 % gebruikers dat aangeeft dat de ondersteuning zeer veel of redelijk bijdraagt dat men zelfstandig kan blijven wonen en/of meedoen aan de maatschappij. 92% Bron: Cliënttevredenheidsenquête Wmo, SGBO 2008 Oordeel over uitvoering huishoudelijke hulp en deelaspecten Het oordeel over de uitvoering van de huishoudelijke hulp is zeer positief. Het gemiddelde cijfer dat de gebruiker in het cliënttevredenheidsonderzoek Wmo geeft is een 8,1. Over twee aspecten is 20 % of meer ontevreden. Dat zijn de vervanging bij ziekte en de telefonische bereikbaarheid. Tabel 29: Oordeel over uitvoering huishoudelijke hulp en deelaspecten 2007 Gem. 133 gemeenten Rapportcijfer hulp in de huishouding (effectindicator) 8,1 8,1 Percentage onvoldoende voor hulp in de huishouding 4% 4% % ontevreden over wisselingen medewerkers 13% 20% % ontevreden over planning van de hulp 3% 6% % ontevreden over vervanging bij ziekte 21% 24% % ontevreden informatievoorziening cliënten 14% 15% % ontevreden over telefonische bereikbaarheid 20% 11% Bron: Cliënttevredenheidsenquête Wmo, SGBO 2008 Oordeel over uitvoering overige individuele voorzieningen Het gemiddelde rapportcijfer dat cliënten geven voor overige individuele voorzieningen is bijna een zeven (effectindicator programmabegroting). Dit cijfer wordt sterk beïnvloed door de hoge percentages ontevredenen over het collectief vervoer. Deze percentages zijn hoger dan het gemiddelde van de 133 benchmarkdeelnemers. Een ander percentage ontevredenen dat hoger is dan het gemiddelde is dat van de woningaanpassingen. De overige percentages zijn gelijk aan of gunstiger dan gemiddeld. 31

32 Tabel 30: Oordeel over uitvoering huishoudelijke hulp en deelaspecten 2007 Gem. 133 gemeenten Algemeen oordeel over voorzieningen exclusief hulp in de huishouding 6,8 7,1 Percentage onvoldoende voor voorzieningen exclusief hulp in de huishouding 19% 15% % ontevreden over tegemoetkoming vervoerskosten 10% 18% % ontevreden over scootermobiel 10% 10% % ontevreden over rolstoel 10% 9% % ontevreden over verhuiskostenvergoeding 19% 24% % ontevreden over woonvoorziening 4% 7% % ontevreden over woningaanpassing 23% 11% % ontevreden over prijs per rit 6% 8% % ontevreden over reisafstand 25% 19% % ontevreden over omrijtijden 65% 47% % ontevreden over behulpzaamheid chauffeur 14% 12% % ontevreden over wachttijden 77% 45% % ontevreden over gemak bestellen 31% 18% Bron: Cliënttevredenheidsenquête Wmo, SGBO 2008 Conclusie individuele voorzieningen Over het geheel genomen is men tevreden over de individuele voorzieningen en over de bijdrage die deze leveren aan het meedoen. Uitzonderingen zijn het collectief vervoer, de woningaanpassingen en de verhuiskostenvergoeding. F. Participatie maatschappelijke organisaties Samenvatting Het merendeel van de organisaties is (zeer) tevreden over het contact met de gemeente. Dit geldt voor 7 aspecten waarover hun mening is gevraagd. Het minst tevreden (75% tevredenen) is men over de uitvoering van het Wmobeleid, het meest tevreden is men over de wijze waarop de gemeente zicht houdt op de eigen instelling (93% tevredenen). Inleiding In de Wmo-visie staat als procesdoel vermeld dat burgers, cliënten en instellingen mee kunnen praten en invloed kunnen uitoefenen. Burgers en cliënten zijn in het bovenstaande uitvoerig aan de orde gekomen. Instellingen nog niet. In het kader van de Wmo benchmark is een onderzoek gehouden onder maatschappelijke organisaties naar hun tevredenheid over allerlei aspecten die te maken hebben met hun relatie met de gemeente. Wat willen we in beeld brengen? Hoe tevreden zijn maatschappelijke organisaties in Purmerend over het contact met de gemeente Purmerend, over de uitvoering van het Wmobeleid, over de subsidierelatie met de gemeente en over het vrijwilligersbeleid. 32