Knooppunten vaarwegen Maas en de grote rivieren

Transcriptie

1 4 a 2017 Knooppunten vaarwegen Maas en de grote rivieren DELFT VLAARDINGEN SCHIEDAM GOUDA ARNHEM ELDEN 16 DOETINCHEM WINTERSWIJK ROTTERDAM DORDRECHT OSS 9 NIJMEGEN 8 S-HERTOGENBOSCH 7 BREDA TILBURG BERGEN OP ZOOM ROOSENDAAL EINDHOVEN V ENLO 6 5 ROERMOND 4a 4b 3 GELEEN 2 1 MAASTRICHT HEERLEN

2 Inhoud Inleiding 3 Aanvullende informatie Knooppunt Eijsden Knooppunt Limmel Sluizen Born en Maasbracht a Knooppunt Maasbracht b Knooppunt Heel/Linne Sluis Roermond Sluis Belfeld Sluis Sambeek Knooppunt en sluis Heumen Sluis Grave Sluis Lith Sluis Sint Andries (Maaszijde) Pannerdensche Kop Sluis Weurt Tiel Zaltbommel IJsselkop 41 Colofon 44 Het auteursrecht op het materiaal van Varen doe je Samen! ligt bij de Convenantpartners die bij dit project betrokken zijn. Overname van illustraties en/of teksten is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de Stichting Waterrecreatie Nederland, 2

3 Inleiding Het bevorderen van de veiligheid voor beroeps- en recreatievaart op dezelfde vaarweg. Dat is kortweg het doel van het project Varen doe je Samen!. In het kader hiervan zijn aanbevelingen verzameld om knooppunten op vaarwegen vlot en veilig te passeren. Knooppunten zijn drukke plaatsen waar de beroeps- en recreatievaart elkaar ontmoeten en waar een gevaarlijke situatie kan ontstaan. De weergegeven kaarten zijn niet geschikt voor navigatiedoeleinden, maar zijn een aanvulling op de officiële waterkaarten. Gebruik aan boord altijd de meest recente kaarten en almanak en in dit vaargebied ook de getijtafels en stroomatlassen (HP 33 Waterstanden en stromen) van de Dienst der Hydrografie. Zorg voor bijgewerkte kaarten aan de hand van Berichten aan Zeevarenden. Op staat meer informatie over veilig varen en u kunt er gratis folders downloaden, evenals de Varen doe je Samen! -app. Rowena van der Maat Projectleider Varen doe je Samen! Disclaimer De makers hebben de overzichten Knooppunten vaarwegen zorgvuldig samengesteld. De gebruiker van de Knooppunten vaarwegen blijft echter zelf eindverantwoordelijk voor een veilige vaart. U kunt geen rechten ontlenen aan de inhoud van deze uitgaven. In alle gevallen wordt verwezen naar de letterlijke tekst van de geldende reglementen en de meest recente kaarten. De Stichting Waterrecreatie Nederland sluit als uitgever van de Knooppunten vaarwegen aansprakelijkheid voor schade en/of letsel als gevolg van het gebruik van deze uitgaven uit. 3

4 Aanvullende informatie Vaar rechts Vaar zoveel mogelijk aan de rechterkant (stuurboordzijde) van het vaarwater. Blijf uit de dode hoek! Vrachtschepen hebben een dode hoek. Vuistregel: als u de stuurhut en de schipper van een vrachtschip niet kunt zien, dan ziet de schipper u ook niet. Veilig oversteken Vaar niet blindelings vanaf een nevenvaarwater een hoofdvaarwater op. Kijk goed rond en beluister het marifoonverkeer. Sla eerst rechtsaf, met eventueel een uitkijk voorop, en vaar een kort stukje aan stuurboordwal. Steek het kanaal pas over als het veilig genoeg is. goed (over)zicht? is het veilig om over te steken? het kanaal zijwater Open varen Dat wil zeggen: neem de bocht iets ruimer als u een haveningang invaart, mits dat geen hinder geeft. Deze koers geeft meer overzicht en andere schippers zien u sneller. Het blauwe bord Verkeerde wal Op de grote rivieren Boven-Rijn, Waal, Pannerdensch Kanaal, Neder-Rijn, Lek, Geldersche IJssel en Maas mogen grote schepen in sommige situaties ook aan bakboordwal varen. Een groot schip dat tegen de stroom in moet varen, kiest de kant waar de minste stroom loopt. Dat is in de binnenbocht. Dus in een bocht naar stuurboord de stuurboordwal en in een bocht naar bakboord de bakboordwal. Een groot schip toont in dat laatste geval een blauw bord met wit flikkerlicht. Het opvarende schip geeft aan hoe (langs welke kant) het passeren gebeurt. Let op: diep geladen schepen die voldoende motorvermogen hebben, zoals meerbaksduwschepen, kiezen stroomopwaarts wel de diepere buitenbocht. 4

5 Zie het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) of het Rijnvaartpolitiereglement (RPR). Samengevat gaat het om de volgende situaties: RPR: BOVENRIJN en WAAL GROOT stroomopwaarts vaart via de binnenbocht waar de minste tegenstroom staat. Diepgaande schepen mijden de ondiepe binnenbocht. KLEIN stroomafwaarts: verplicht aan stuurboordwal blijven, maar zo nodig uitwijken naar bakboord. GROOT stroomafwaarts vaart via de buitenbocht waar de meeste stroom staat of houdt het midden aan. KLEIN stroomopwaarts: verplicht aan stuurboordwal blijven, maar zo nodig uitwijken naar bakboord. RPR: PANNERDENSCH KANAAL, NEDER-RIJN en LEK GROOT stroomopwaarts vaart via de binnenbocht waar de minste tegenstroom staat. Diepgaande schepen mijden de ondiepe binnenbocht. KLEIN stroomafwaarts: stuurboordwal houden. KLEIN stroomafwaarts: wijkt indien nodig naar bakboord voor opvarend GROOT met blauw bord. KLEIN stroomafwaarts: wijkt indien nodig naar stuurboord voor opvarend GROOT zonder blauw bord. GROOT stroomafwaarts vaart via de buitenbocht waar de meeste stroom mee staat of houdt het midden aan. KLEIN stroomopwaarts: stuurboordwal houden. KLEIN stroomopwaarts: vóór of in een bocht naar bakboord voor afvarend GROOT, indien nodig uitwijken naar bakboord. KLEIN stroomopwaarts: vóór of in een bocht naar stuurboord voor afvarend GROOT, indien nodig uitwijken naar stuurboord. BPR: GELDERSCHE IJSSEL en MAAS GROOT stroomopwaarts vaart via de binnenbocht waar de minste tegenstroom staat. Diepgaande schepen mijden de ondiepe binnenbocht. KLEIN stroomafwaarts: stuurboord van het midden houden. KLEIN stroomafwaarts: wijkt naar bakboord voor opvarend GROOT met blauw bord. KLEIN stroomafwaarts: wijkt naar stuurboord voor opvarend GROOT zonder blauw bord. GROOT stroomafwaarts vaart via de buitenbocht waar de meeste stroom mee staat of houdt het midden aan. KLEIN stroomopwaarts: stuurboord van het midden houden. KLEIN stroomopwaarts: vóór of in een bocht naar bakboord voor afvarend GROOT uitwijken naar bakboord. KLEIN stroomopwaarts: vóór of in een bocht naar stuurboord voor afvarend GROOT uitwijken naar stuurboord. Sluizen in de Maas In artikel van het BPR staat beschreven hoe schepen op bepaalde plaatsen op de Maas de verkeerde wal moeten volgen. Stuwen en ballenlijnen Bovenstrooms van de stuwen in de Maas liggen zogenaamde ballenlijnen met gele drijvers. Ze sluiten het stuwgat af, maar worden weggehaald als de stuw voor de scheepvaart wordt geopend. Let op: geen ballenlijn betekent niet per definitie dat doorvaart mogelijk is. Let bij het naderen van de stuw op de dubbel rode lichten en verbodstekens, zoals het A1 bord (zie BPR bijlage 7). Vraag bij twijfel de sluis om informatie via het marifoonkanaal. Verlaagde kribben, kribbakens en obstakelboeien Rijkswaterstaat verlaagt bestaande kribben, om de waterafvoer door de rivier te verbeteren. Soms is door de waterstand alleen het kribbaken op de kop zichtbaar. Vaar nooit tussen kribbaken en de oever. Als het kribbaken ontbreekt, plaatst Rijkswaterstaat zogenoemde obstakelboeien. De kribbakens en obstakelboeien geven de grens van de vaarweg aan. 5

6 De Maas en het Julianakanaal Op de Maas en het Julianakanaal is het Binnenvaartpolitiereglement (BPR) van toepassing. Let op: voor een gedeelte van de Maas geldt het Besluit Scheepvaartreglement Gemeenschappelijke Maas: vanaf de grens bij grenspaal 45 (Lixhe) tot de grens bij grenspaal 49 (Klein Ternaaien); vanaf de grens bij grenspaal 106 (Smeermaas-Borgharen) tot de grens bij grenspaal 126 (Kessenich-Stevensweert). Het Besluit Scheepvaartreglement Gemeenschappelijke Maas wijkt op een aantal punten af van het BPR. Het komt er op neer dat grote schepen altijd voorrang hebben op kleine schepen, ook wanneer het grote schip zonder blauw bord en bijbehorend licht bakboordwal houdt, en ook wanneer een klein schip stuurboordwal houdt. Veerponten Op de Maas zijn veel niet-vrijvarende veerponten. Ze gebruiken geen ankerscheepjes, maar een kabel die bij vertrek onderwater strak wordt getrokken. Een uitzondering hierop is de veerpont van Kessel die wel een ankerscheepje heeft. Houd bij het passeren van een niet-vrijvarende veerpont voldoende afstand. Passeer de veerpont pas als die aan de andere kant van het vaarwater is aangekomen. Tijdens de oversteek staat de kabel nog strak. Een klein schip moet voorrang verlenen aan een vertrekkende, kerende of overstekende veerpont. Een praktische tip: wanneer de eventueel aanwezige slagboom wordt gesloten, staat de pont op punt van vertrekken. Let op de stroomsnelheid. Bocht van Esloo In het Julianakanaal, bovenstrooms van Stein tussen kilometerraai 9 en 12, ligt een scherpe, onoverzichtelijke bocht in het kanaal. Bekend als de bocht van Elsloo. De binnenvaart meldt zich altijd op ongeveer meter voor de bocht op marifoonkanaal 10 en maakt onderlinge passeerafspraken met andere schepen. Blijf in zo n situatie achter de beroepsvaart varen en luister goed uit op marifoonkanaal 10. Meld u op marifoon als scheepvaart uit tegenovergestelde richting de bocht nadert. Houd goed stuurboordwal. Lateraalkanaal Tussen Heel en Roermond ligt het Lateraalkanaal, waar veel doorgaande beroepsvaart is. Voor de recreatievaart geldt het advies om de Maas te blijven volgen tussen de sluizen Linne en Roermond. Langs dit traject zijn jachthavens en recreatieplassen. Langsdammen en oevergeulen in De Waal In de Waal bij Tiel, tussen Wamel en Ophemert, zijn de kribben in de binnenbocht verwijderd en vervangen door langsdammen in de vaargeul, parallel aan de oever. De hoofdvaargeul voor de beroepsvaart en een oevergeul voor de recreatievaart zijn zo gescheiden. Bij Ophemert ligt een langsdam aan de rechteroever, voor de afvaart (stroomafwaarts). Bij Dreumel en Wamel ligt een langsdam aan de linkeroever, voor opvaart (stroomopwaarts). Een aanbevolen route met éénrichtingsverkeer. Maximumsnelheid: 9 km/h. Borden (D.3 of A.1) geven aan of een oevergeul open of gesloten is. De oevergeul is bestemd voor kleine schepen tot 20 meter lengte. Verkeerstekens met de tekst Sport geven dit aan. Bij de toegang tot de geulen geeft een verkeersteken de minimaal beschikbare waterdiepte aan. Elke schipper moet zelf de benodigde kielspeling berekenen. Houd bij de invaart rekening met de stroming, zuiging en golven. De zuiging en golfslag zorgen voor een variabele diepte van de geul. De oevergeul is gesloten bij lage rivierwaterstanden (< 2.00 m in de oevergeul) en bij hoge rivierwaterstanden (20 cm voordat de langsdam onderwater gaat). Rijkswaterstaat sluit de oevergeulen ook bij calamiteiten, onveilige situaties en tijdens onderhoudswerkzaamheden. 6

7 Tegenover de haven van Tiel en ter hoogte van de veerpont Wamel-Tiel kunt u de oevergeul verlaten om naar Tiel of het Amsterdam-Rijnkanaal te varen, aan de overzijde van de hoofdvaargeul. Let goed op tegemoet komende en achteropkomende scheepvaart. Houd ook rekening met de veerpont Wamel-Tiel. Steek de hoofdvaargeul haaks over naar de haven van Tiel. Vaar richting Amsterdam-Rijnkanaal eerst op de Waal stroomopwaarts aan de stuurboordzijde van hoofdvaargeul (dus met de langsdam aan stuurboord). Steek vervolgens over naar de Prins Bernhard sluizen. Meld binnen het blokgebied van sector Tiel bijzondere manoeuvres melden op VHF 69. Dat zijn onder andere het oversteken van de vaarweg en het in- en uitvaren van de havens. Buiten het blokgebied moet de marifoon op kanaal 10 staan voor schip-schip verkeer. Bakens markeren de langsdam bij hoog water. Groen-wit horizontaal gestreepte tonnen geven in de oevergeul Wamel-Dreumel de ondiepten in het water aan (aan de zandkant). Let op: de langsdammen zijn onderbroken door openingen waarin onderwaterdammen liggen. Vaar daar niet doorheen! Gele tonnen markeren de onderwaterdammen. Houd ten minste 5 meter afstand tot deze tonnen. 7

8 4.1 Huize Hoogenweerth 10 januari 2015 Enci D50 Maas WV Maasvogels D50 D50 D n Observant 9 Petit-Lanaye D10 D40 D40 D40 Caestert D30 België Recreatiecentrum Eijsden D40 Toeleidingskanaal D20 D40 Zwemstrand Albertkanaal D40 D28 D40 Surfvereniging D25 7 H96.4 JH Sondagh JH Waolenwiert Sluizen Lanaye grote sluis H85 W160 L1360 kleine sluis H46.5 W730 L550 KP Albertkanaal = NAP = EM SP = NAP Legenda Oost-Maarland aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 8

9 4.1 Knooppunt Eijsden Waar: Op de Maas bij kilometerraai 8.8. Hier is de splitsing invaart Ternaaien Bovenmaas Recreatiecentrum Eijsden. Deze splitsing is vanwege de hoge dijken en muren onoverzichtelijk. De beroepsvaart bevaart hoofdzakelijk het traject van Ternaaien naar Maastricht en terug. Houd goed stuurboordwal. Vaar niet midden op de rivier. Vaar een duidelijk koers, zodat er geen twijfel ontstaat bij de beroepsschippers. De sluizen in de Maas liggen naast een stuw. De meeste sluizen liggen aan de linkeroever*. Enige uitzondering is sluis Grave die aan de rechteroever ligt. Het sluiscomplex Ternaaien is in het sluiskanaal aan de oostzijde uitgebreid met een nieuwe sluiskolk van 225 x 25 meter. *Zie uitleg onder Aanvullende informatie. Zie ook: Wateralmanak 1, hoofdstuk Rivieren. Wateralmanak 2, Maas. 9 Regionale vaarwegbeheerder:

10 4.2 D50 mei Borgharen Julianakanaal D28 Beatrixhaven 1 VHF Sluizen Limmel H67.5 D30 W160 L1360 (staan meestal open) 16 Zuidwillemsvaart Sluis Borgharen (gesloten) SP = NAP Woonboten D12 H70 W350 Sluis Bosscheveld 845 H67.5 D25 W140 L1320 D14 Verbindingskanaal i/h Bosse Veld D25 VHF 20 5 Betonpalen Ballenlijn bij gesloten stuw. 0 Oostoever aanhouden Limmel D a Sluis 19 (Bediening van 1-4 t/m 1-10) H47 D18 VHF W69 L Maas H47 Noorderbrug H86.2 W1110 Nieuwe H47 Bassin H47 H47 D18 H47 H Spoorbrug BB H70 geh. H85 W300 vast ged. H70 W590 Historische Stadshaven Bassin H33.5 Maastricht Oude Bassin (max 3x 24 uur) Sluis b H37 D18 W69 L650 (max 3x 24 uur) Legenda Wyck verplichte vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 10

11 4.2 Knooppunt Limmel Waar: Op de Maas bij kilometerraai Op deze plaats, aan de noordkant van Maastricht, is de invaart van het Julianakanaal. Let bij het in- en uitvaren van het Julianakanaal op eventuele dwarsstroming. Als er veel waterafvoer is, waarschuwen knipperlichten op de dwarsstroomborden voor de sterke stroom op de Maas. Let hierop bij het passeren van de stuw die gemarkeerd is door een gele ballenlijn. Houd varend in zuidelijke richting rekening met afvarende (=met de stroom mee) scheepvaart. Bij de invaart van de keersluis Limmel, ter hoogte van kilometerraai 1, zijn op het Julianakanaal werkzaamheden. Tot eind De oude sluis wordt verwijderd en er komt een brede keerschuif. Zie ook: Wateralmanak 2, Julianakanaal, Maas. 11 Regionale vaarwegbeheerder:

12 D Kingbeek januari 2015 Franciscushaven KP = NAP Julianakanaal Overlaadhaven D28 Schipperskerk Berghaven D28 22 Woonboten Buchten Grevenbicht- Papenhoven Wachtsteiger Sluizen te Born Oude sluis, (wordt niet bediend) H67 D28 W140 L1360 V113.5 Dubbele sluis H75 D30 W155 L1420 V113.5 VHF 22 Born Wachtsteiger Obbicht 20 H250 Julianakanaal Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 12

13 4.3 Sluizen Born en Maasbracht Waar: ten westen van Born en Maasbracht in het Julianakanaal. De sluizen Born en Maasbracht (marifoonkanaal 22 en 20) zijn vrijwel identiek aan elkaar en liggen op drukke punten in de Maasroute. In de sluizen Born en Maasbracht hebben lage drijfbolders. Beleg de tros met enkele slagen rond de bolder, zodat hij niet klem komt te zitten tijdens het schutten. Blijf paraat bij de bolder. Houd een mes bij de hand. Houd rekening met schroefwater. Tijdens het vullen van de sluis kan aan de bovenzijde (de bovenstroomse kant) een flinke stroming ontstaan. Pas op dat deze stroming u niet richting sluis duwt als u ligt te wachten. De oude schutkolk (de westelijke) van sluis Born heeft geen woelkamer. Daardoor is het water in de hele kolk bij het opschutten wild. Houd hier rekening mee. Sluisbediening Maasroute Op de Maasroute en de Maas wordt 7 x 24 uur geschud. Er is geen bediening op de kerstdagen en nieuwjaarsdag. Spaanjerdplas Ter hoogte van Stevensweert is aan de westkant van de Maas de ingang naar de Spaanjerdplas. De ingang is smal en aangeslibd. Hier varen zeer regelmatig baggerschepen met grind in en uit. De Maas hier erg smal. Houd rekening met de overige vaart. Let op: hier geldt het Besluit Scheepvaartreglement Gemeenschappelijke Maas. Zie ook: Wateralmanak 2, Julianakanaal, Maas. 13 Regionale vaarwegbeheerder:

14 4.4 a Beegden maart 2017 Heel 2 D28 Wachtsteiger rug esken Huize St. Anna Dubbele Sluis Heel D35 W160 L1420 V VHF 18 Sluis Linne H99 D33 W140 L2600 V40.5 H a VHF 22 Polderplas 1 Wachtsteiger Wachtsteiger D50 D110 Polderveld Pol D50 H222.5 (3x) D25 Polbrug H67.8 W200 Polderveldbrug H70 W160 Zeeverkenners Heel D25 Visbotenhaven H217.5 D20 68 D40 De Slag Maas 67 Ballenlijn bij gesloten stuw Stuw Linne en fietsbrug Ravensberg H84 W900 D20 Uitwateringskanaal 67 A2 Brug Wessem H80 W900 D180 D20 D20 D20 Molengreend Maas Julianakanaal Industriehaven Inwateringskanaal Heisteren Weerd D40 nument D70 WV Wessem D100 D15 Koeltorens Loshaven P.L.E.M. Legenda aanbevolen vaarroute De Villa eide Clauscentrale P.L.E.M. gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 66 lianakanaal JH Tinnemans 14

15 4.4a Knooppunt Maasbracht Waar: noord van Wessem. Op dit knooppunt komen de Maas, het Julianakanaal en het Kanaal Wessem-Nederweert bij elkaar. Het is een druk scheepvaartknooppunt met Maasbracht als een belangrijk scheepvaartcentrum, een uitgestrekt watersportgebied en de zand- en grindwinning in de omgeving. Let goed op, kijk regelmatig achterom. Luister de marifoon uit op kanaal 10. Houd stuurboordwal. Vaar een duidelijke koers, zodat andere schippers snappen wat u gaat doen. Geef andere schepen de ruimte. Blijf uit de dode hoek van schepen. Houd rekening met de snelheid van de beroepsvaart. Let op de stroomsnelheid. Raadpleeg de vaarkaart Limburg Maas. Komend uit het Julianakanaal: - de Maas op richting Wessem Thorn Stevensweert. - of het Kanaal Wessem-Nederweert op richting Panheel Helmond. Vaar dan eerst nog een stukje door, zodat u een goed overzicht krijgt van de situatie op de Maas en de scheepvaart ziet die vanaf Heel komt varen. U vaart hiermee de invaart van het Kanaal Wessem-Nederweert en de Maas open. Ook kunt u zo het overige scheepvaartverkeer laten passeren en achter de schepen langs uw reis vervolgen langs stuurboordwal. Komend vanaf de Maas, richting Heel, Linne en Roermond: vaar het Julianakanaal open en ga daarna stuurboordwal varen. Komt er beroepsvaart uit het Julianakanaal, dan vaart u kort om de hoek het Julianakanaal in. Zodra dit mogelijk is, keert u achter de binnenvaart en vervolgt u uw reis langs stuurboordwal. Komt er beroepsvaart uit tegenovergestelde richting vanuit Heel en uit het Kanaal Wessem-Nederweert, wacht dan even op een veilige plaats en vaar pas verder als het rustig is. Zie ook: Wateralmanak 2, Julianakanaal, Maas. 15 Regionale vaarwegbeheerder:

16 4.4 b Heel Beegden D28 Lateraalkanaal Linne-Buggenum maart 2017 Maas D10 Isabella 10x 2 D30 D2 griend D50 Wachtsteiger 74 D30 SP = NAP Dubbele Sluis Heel D35 W160 L2250 V67 VHF H109 VHF 838a 22 Sluis Linne H99 D33 W140 L2600 V40.5 D50 Polderplas 1 Wachtsteiger D90 D50 Wachtsteiger D50 Viswate De Slag H222.5 (3x) 69 D40 Ballenlijn bij gesloten stuw Stuw Linne en fietsbrug D30 Maas 67 Ravensberg Uitwateringskanaal Inwateringskanaal D20 Heisteren Weerd Molengreend D40 Loshaven P.L.E.M. Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 16

17 4.4b Knooppunt Heel/Linne Waar: ten oosten van Heel, ten westen van Linne. Op dit knooppunt komen het Lateraalkanaal Linne-Buggenum en de Maas bij elkaar. Let goed op, kijk regelmatig achterom. Luister de marifoon uit op kanaal 10. Houd stuurboordwal. Vaar een duidelijke koers, zodat andere schippers snappen wat u gaat doen. Geef andere schepen de ruimte. Blijf uit de dode hoek van schepen. Houd rekening met de snelheid van de beroepsvaart. Let op de stroomsnelheid. Raadpleeg de vaarkaart Limburg Maas. Als u de sluis Linne (marifoonkanaal 22) verlaat en de Maas opvaart, moet u voldoende overzicht hebben. Komt er beroepsvaart uit het toeleidingskanaal van sluis Heel (marifoonkanaal 18), vaar dan eerst een klein stukje het toeleidingskanaal in, richting sluis Heel. Steek áchter de beroepsvaart over en vaar dan terug aan stuurboordwal richting Maasbracht. Houd rekening met eventuele tegenliggende binnenvaartschepen vanaf de Maas. Steek nooit vlak voor een naderend groot schip over! Komt er tegelijkertijd beroepsvaart aan uit de sluis Heel en uit tegenovergestelde richting vanaf de Maas met bestemming sluis Heel, wacht dan in het toeleidingskanaal van sluis Linne. Kijk daarbij ook goed achterom. Zorg dat naderende schippers snappen wat uw koers is. Speel goed in op de verkeerssituatie. Kies daarna een goed moment om het toeleidingskanaal van sluis Heel over te steken en uw reis langs stuurboordwal te vervolgen. Nadert u vervolgens het splitsingspunt Julianakanaal-Maas-Kanaal Wessem-Nederweert, speel dan opnieuw in op de verkeerssituatie. Houd voldoende afstand tot de beroepsvaart en kruis de beroepsvaart bij voorkeur achterlangs. Laat duidelijk zien wat u van plan bent. Behoud het overzicht. Geen vrij zicht bij een invaart? Dan ziet een andere schipper u ook niet. Vaar de invaart open als u naar binnen wilt. Vaar bij het verlaten van de haven langzaam naar buiten, zet een uitkijk voorop en steek de rivier niet meteen over. Zie ook: Wateralmanak 2, Julianakanaal, Maas. 17 Regionale vaarwegbeheerder:

18 Leeuwerhorst maart 2017 D Haven D50 Spoorbrug H105.7 W400 Benoorden de spoorbrug liggen drie rode tonnen in het gesloten stuwkanaal gedurende de zomer D30 D100 H D28 Oude Maas Maas SP = NAP Wachtsteiger SP = NAP Lateraalkanaal Linne-Buggenum Toiletten D20 D28 Strand De Weerd VHF Sluis Roermond D33 W140 L2600 V26.5 Wachtsteiger 81 Leeuwen D20 JH Camping De Weerd Camp JH Hermans D45 Cafe Restaurant Mijnheerkens D24 D150 Noordplas (Hornergriend) D240 D50 D20 Roermondse Reddingsbrigade RV Aeneas WV Koers Zuid Woonboten D50 H60 W100 Doncker Nack Ballenlijn bij gesloten stuw (groen licht: ISO bij geopende stuw) 80 Pr. Willem Alexanderhaven Industriehavens D35 D35 Zuidplas (Plas Hatenboer) A280 Meetpaal Maashaven JH Maashaven Roermond JH Hatenboer Maasbrug H85 W700 H80 D25 D25 Legenda verplichte vaarroute aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten JH Hermus 18

19 4.5 Sluis Roermond Waar: ten noordwesten van Roermond. Bovenstrooms De wachtplaats voor de recreatievaart om te schutten is aan de kop van de drijvende remming. Stuw Aan de oostkant van de sluis ligt de stuw Roermond in de Maas. Het toeleidingskanaal van de stuw is voor alle scheepvaart verboden voorbij de A.1 borden op beide oevers. Ten zuiden van deze stuw ligt een ballenlijn met gele drijvers. Deze lijn mag u nooit passeren. De keuze van de vaarrichting aangeven met ledverlichting op de aanwijzingsborden. Deze leds zijn echter slecht te zien op de borden. In de zomer periode liggen er normaal 3 rode tonnen om de scheepvaart naar het lateraalkanaal te begeleiden. Benedenstrooms Opvarend vanaf de Maas vaart u bij Buggenum het Lateraalkanaal Linne-Buggenum binnen. Houd goed stuurboordwal. Net bovenstrooms van de spoorbrug ligt de invaart van de kolenhaven van de voormalige Maascentrale Buggenum. Er zijn geen activiteiten meer in de haven, maar het is een onoverzichtelijk punt. Luister uit op marifoonkanaal 10. Zodra u opvarend de kolenhaven bent gepasseerd, hebt u goed zicht over het Lateraalkanaal en het benedenstrooms gelegen toeleidingskanaal naar sluis Roermond. Komt u uit de sluis Roermond, houd dan stuurboordwal en anticipeer op het afvarend scheepvaartverkeer in het Lateraalkanaal. Zie ook: Wateralmanak 2, Julianakanaal, Maas. 19 Regionale vaarwegbeheerder:

20 4.6 maart 2017 Baarlo Veerhuis SP = NAP Steyl Vergelt d Erp H Klooster Aalsbeek Ondiep Wachtsteiger Bosbeek Dubbele sluizen D27 W160 L1420 V VHF 18 Sluis Belfeld D33 W140 L2600 V Wachtsteiger Huis Oijen Ballenlijn bij gesloten stuw Oijen 100 Belfeld Maas N271 SP = NAP Legenda verplichte vaarroute aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 99 20

21 4.6 Sluis Belfeld Waar: ten westen van Belfeld. Sluis Belfeld (marifoonkanaal 18) ligt op een druk punt in de Maasroute en is vrijwel identiek aan sluis Sambeek (marifoonkanaal 22). Deze sluizen hebben geen drijfbolders. U moet dus goed op uw trossen letten, want er ontstaat een groot hoogteverschil tijdens het schutten. Beleg de tros met een paar slagen om de bolder, zodat hij niet klem komt te zitten tijdens het schutten. Blijf paraat bij de bolder. Houd een mes en een pikhaak bij de hand. Houd rekening met schroefwater. Zet een extra lijn voorop voordat de beroepsvaart de sluiskolk verlaat. Zie ook: Wateralmanak 2, Maas. 21 Regionale vaarwegbeheerder:

22 Maas 4.7 Rest. Maas maart 2017 Gerardamolen 2x 148 N271 Invaart ondiep SP Grave = NAP + 76 Vanaf medio 2009 SP Grave = NAP VHF 22 Sluis Sambeek D33 W140 L2600 V Wachtsteiger Dubbele sluis D27 W160 L1420 V Bollenlijn bij gesloten stuw Wachtsteiger Sambeekse Uitwatering Sambeek SP = NAP Bergkampen Legenda verplichte vaarroute aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 22

23 4.7 Sluis Sambeek Waar: ten oosten van Sambeek. De sluis Sambeek (marifoonkanaal 22) en is vrijwel gelijk aan sluis Belfeld. Let bij het naderen of er grote schepen uit sluis komen die de Maas opvaren. Soms toont die opvaart het blauwe bord met flikkerlicht. Wijk voor dat schip uit naar bakboord of wacht op de rivier tot de invaart vrij is. Kijk regelmatig achterom bij het invaren van de toeleidingskanalen en de sluis. Luister de marifoon uit op kanaal 10. Zorg voor stootwillen en landvasten aan beide kanten van uw schip. Sluit goed aan op de overige schepen in de sluiskolk. Houd wel voldoende afstand tot de beroepsvaart. Beleg de tros met een paar slagen om de bolder, zodat hij niet klem komt te zitten tijdens het schutten. Blijf paraat bij de bolder. Houd een mes en een pikhaak bij de hand. Houd rekening met schroefwater. Zet een extra lijn voorop voordat de beroepsvaart de sluiskolk verlaat. Kijk bij het uitvaren van de sluis achterom: er kan beroepsvaart uit de tweede kolk komen. Voorkom hinderlijke golfslag voor wachtende schepen aan het remmingswerk. Houd stuurboordwal. Anticipeer op de verkeerssituatie en laat duidelijk zien wat u van plan bent. Zie ook: Wateralmanak 2, Maas. 23 Regionale vaarwegbeheerder:

24 4.8 Meerpalen mei 2016 Meldsteiger VHF Sluis Heumen D38 W160 L2600 Staat meestal open Automatische scheepvaartregeling H85 W160 (medio 2009 H82) Meldsteiger Heumen Meerpalen Molenhoek 1 Maas-Waalkanaal 167 Maas 166 Meetpaal ISO Fabriek H76 W240 (medio 2009 H73) Jachtwerf Jachtwerf Openstaande keersluis Hefdeur H103 (medio 2009 H100) H103 W620 (medio 2009 H100) Mook 165 RV De Drie Provincien WV De Kraaijenbergse Plassen Industriehaven Cuijk H33 W130 Katwijk Heeswijkse Kampen Cuijk Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 24

25 4.8 Knooppunt en sluis Heumen Waar: zuid en oost van Heumen, kilometerraai 166 en noord van kmr 1. De splitsing van de Maas en het Maas-Waalkanaal bij kilometerraai 166 is een van de drukste punten op de Maas met veel beroepsvaart. Sommige schepen draaien op een nemen de kop voor. Dat wil zeggen: een stroomopwaarts varend schip keert, om met de stroom mee te gaan varen. Sommige schepen of duwstellen laten zich vanaf de splitsing afdrijven tot de invaart van de industriehaven van Cuijk en de Kraaijenbergse Plassen (kilometerraai 167). De stroomsnelheid is ongeveer 1 km/uur, maar hoger bij regenval. Afvarend op de Maas met bestemming het Maas-Waalkanaal: houd de rechteroever aan; na 1,5 km komt u bij sluis Heumen. Afvarend op de Maas met bestemming westwaarts (vervolg op de Maas): kijk goed achterom; stuur na de spoorbrug van Mook bakboord uit bij de splitsing; let op de uitvaart uit het Maas-Waalkanaal. Komt u uit het Maas-Waalkanaal en kiest u een afvarende koers op de Maas (dus rechtsaf ), rond dan de splitsing ruim, in verband met de stroom op de Maas. Kiest u vanuit het Maas-Waalkanaal komend voor een opvarende koers (rechtdoor), vaar dan op de splitsing richting stuurboordwal (=linkeroever) van de Maas. Pas op voor de vaart op de Maas. Let goed op, kijk regelmatig achterom. Luister de marifoon uit op kanaal 10. Vaar een duidelijke koers, zodat andere schippers snappen wat u gaat doen. Let op de stroomsnelheid. Opvarend op de Maas: houd de linkeroever aan; let op de opvarende schepen die het Maas-Waalkanaal indraaien, dat geeft veel schroefwater. Bij Heumen is langs de oude sluis een vaarweg opengesteld, waarin een keerschuif is geplaatst. Deze opening is bestemd voor de afvaart. De opvaart dus richting het zuiden mag door de oude sluis (marifoonkanaal 22). Men hoef nu niet meer te wachten op elkaar. De meldstangen voor de recreatievaart zijn niet meer in gebruik. Zie ook: Wateralmanak 2, Maas. 25 Regionale vaarwegbeheerder:

26 Maas 4.9 mei Geen doorvaart Nederasselt Van Sasse Gevaar, stuw met waterval VHF Sluis Grave H92 D40 W160 L1420 V26 Ballenlijn bij gesloten stuw 175 D21 Scheepswerf WV De Stuw Grave H41 W35 (medio 2009 H38) 174 De Elft Raam Legenda verplichte vaarroute aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 26

27 Foto: Henk van Yren 4.9 Sluis Grave Waar: noord van Grave, tussen kilometerraai 175 en 176. Afvarend uit het toeleidingskanaal: houd zoveel mogelijk stuurboordwal. Opvarend vanaf de Maas het toeleidingskanaal: houd eveneens stuurboordwal. Boven de invaart naar de sluis is het toeleidingskanaal naar de stuw. Dit toeleidingskanaal is voor alle vaart verboden voorbij de A.1 borden op beide oevers. Zie ook: Wateralmanak 2, Maas. 27 Regionale vaarwegbeheerder:

28 4.10 mei 2016 Alphen Gevaar! Stuw met waterval Ballenlijn bij gesloten stuw 200 Maas thse veer Waterkrachtcentrale 201 ISO4 s Lith 833 VHF 22 Prinses Maximasluizen Oude sluis met hefdeuren D = NAP - 30 W140 L1100 Westzijde H = NAP = boven GHW Oostzijde H70 Noordzijde: nieuwe sluis D = NAP - 40 W180 L2000 V38-40 Fabriek D25-35 Lithoijen Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 28

29 4.10 Sluis Lith Waar: noord van Lith, kilometerraai 201. Het complex bij Lith (marifoonkanaal 22) heet Prinses Maximasluizen. De oude zuidsluis heeft hefdeuren, de nieuwe noordsluis heeft geen hoogteberperking. Bovenstrooms kan er stroom lopen op de Maas. Afvarende beroepsvaart heeft ruimte nodig bij de invaart. De wachtplaats voor de recreatievaart om te schutten is aan de kop van het remmingswerk. Beneden de invaart is het toeleidingskanaal naar de stuw. Dit toeleidingskanaal is voor alle scheepvaart verboden voorbij de A.1 borden, die op beide oevers staan. Na deze borden ligt een lijn met gele drijvers, de zogenaamde ballenlijn. Deze lijn mag u nooit passeren! Wanneer de stuw openstaat, is de ballenlijn weggehaald en wordt de vaarrichting aangegeven door het bord op de linkeroever bij de ingang van het toeleidingskanaal. De dubbelrode lichten op de stuw zijn dan uit en vervangen door de lichten die behoren bij de doorvaart van een geopende stuw. Recreatievaart vaart niet met deze afvoer. Op alle stuwen is alleen afvarend een ballenlijn voorzien. Oost van het complex is de monding van de Oude Maas (niet te verwarren met de Zuid-Hollandse vaarweg). Houd hier rekening met in- en uitvaart. Zie ook: Wateralmanak 2, Maas. 29 Regionale vaarwegbeheerder:

30 4.11 januari 2015 Waal OCC Meetpaal ISO4 s 22B ISO4 s 22F ISO4 s 22C 926 ISO4 s 22E OCC 26 N332 ISO4 s 22D OCC 25 Waalzijde Sint Andries Rossum Kanaal van St. Andries VHF D36 Krib onder water D70 Sluis te St. Andries: D40 W140 L1100 Hefbrug Waalzijde H = NAP + 93 geh. NAP Hefsluisdeuren: Waalzijde geh. NAP Maaszijde geh. NAP D150 D17.5 ondiep D90 Maas Maaszijde 209 Alem Alemse veer Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten

31 4.11 Sluis Sint Andries (Maaszijde) Waar: ten westen van St. Andries, bij kilometerraai 209. De sluis ligt in het Kanaal van Sint Andries. Een doorsteek van de Maas naar de Waal. Het scheepvaartknooppunt is vanuit westelijke richting overzichtelijk, maar vanuit oostelijke richting niet. Sluis Sint Andries (marifoonkanaal 20) wordt op afstand bediend vanuit de Prinses Maximasluizen te Lith. Afvarend vanaf de Maas (vanuit het oosten). Minder vaart en nader het kanaal langzaam tot u goed kunt zien of er geen scheepvaart uitkomt. Vanaf het Kanaal van Sint Andries opvarend de Maas op (naar het oosten). Vaar de rivier op vanuit het kanaal in oostelijke richting met een ruime bocht. Vaar desnoods eerst iets naar het westen, totdat u de gelegenheid hebt om op te draaien. Luister in beide gevallen uit op marifoonkanaal 10. De beroepsvaart meldt zich bij het in- en uitvaren van het Kanaal van Sint Andries aan de Maaszijde altijd op dit marifoonkanaal. Sluis Sint Andries (Waalzijde) De Waal is zeer druk en heeft een hoge stroomsnelheid. Oversteken vanuit Kanaal Sint Andries naar de rechteroever is daarom gevaarlijk. Het omgekeerde geldt ook. De Waal is niet breed bij het scheepvaartknooppunt Waal-Kanaal van Sint Andries. Bovendien ligt de kruising in een scherpe bocht van de rivier, de bocht van Sint Andries. Grote oplettendheid is hier vereist, kijk goed om u heen, ook achterom. Luister de marifoon uit op kanaal 10. Vaar een duidelijke koers, zodat andere schippers snappen wat u gaat doen. Opvarend van de Waal naar het Kanaal van Sint Andries. Stuurboordwal houden mag. Maar als u verder in de opvaart gaat en het is niet druk, dan kunt u beter de bakboordwal aanhouden. Zo vaart u minder in de stroom en houdt u de invaart naar de Sint Andries sluis vrij. Wees er wel op bedacht dat afvarende beroepsvaart ook dicht langs de linkeroever komt. Is uw bestemming Sint Andries, neem de bocht dan niet te kort in verband met de stroom. Afvarend van de Waal naar het Kanaal van Sint Andries. Vaar eerst het kanaal open en blijf heel goed uitkijken in beide richtingen. Steek pas over als u zeker weet dat u de beroepsvaart niet hindert. U kunt het geschikte moment afwachten achter de rode boeien aan de rechteroever en daarna haaks oversteken. Let goed op de stroom. Maak een ruimere bocht, zodat u de invaart tegen de stroom in kunt nemen. Vanaf het Kanaal van Sint Andries naar de Waal. Gaat u in de opvaart, dan kunt u zich melden bij sector St. Andries op marifoonkanaal 68. Neem dan een korte bocht over stuurboord naar de Waal. Zorg er wel voor dat u kunt terugkeren in het kanaal als de situatie dat vereist. Ga op de Waal onder de linkeroever (stuurboordwal) varen. Let goed op dat de stroom uw schip niet naar het midden drukt. Vanuit het Kanaal van Sint Andries de Waal op in de afvaart. Indien mogelijk melden en uitluisteren bij sector St. Andries op marifoonkanaal 68. Vaar bij drukte eerst op, met het verkeer mee, dicht langs de linkeroever (stuurboordwal). Steek pas over als het mogelijk is en volg dan aan de overkant een afvarende koers. Is het rustig, steek dan direct bij het uitkomen van het kanaal over, langs ton 22D. Let op: beroepsvaart in de afvaart, vaart dicht onder de linkeroever! Veel opvaart kiest, met blauw bord, voor de rechteroever. Grote duwvaart en coasters kiezen daarom voor het midden. Wie het Kanaal St. Andries in- of uitvaart moet zich melden op marifoonkanaal 68. Dit geldt ook voor kleine schepen met een marifoon aan boord. Zie ook: Wateralmanak 1, Varen op de grote rivieren. Wateralmanak 2, Waal. 31 Regionale vaarwegbeheerder:

32 4.12 Pannerden mei 2016 OCC Pannerdenskanaal Beeld ISO4 s 84A 129 OCC 868 CC 5 Waal ISO4 s 84B 868 Kijfwaard 867 OCC 86 Verkeerspost Millingen VHF 5 2x Bijlandskanaal Scheepswerf VV Millingen aan de Rijn Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 32

33 4.12 Pannerdensche Kop Waar: landtong noordwest van Millingen, tussen kilometerraai 867 en 868. De Rijn komt bij Tolkamer (Lobith) ons land binnen, heet daar Bijlandsch Kanaal en splitst zich vervolgens in de Waal en het Pannerdensch Kanaal. Het splitsingspunt heet Pannerdensche Kop. Het Pannerdensch Kanaal voert noordwaarts richting Arnhem en gaat over in de Neder-Rijn en de Geldersche IJssel. De Waal voert als hoofdtransportas westwaarts. Het splitsingspunt bij de Pannerdensche Kop is een drukke en dus gevaarlijke kruising. Met doorgaande scheepvaart op de Waal en de Boven-Rijn en opdraaiende, afslaande en overstekende scheepvaart van en naar het Pannerdensch Kanaal. Uitvaart van het Pannerdensch Kanaal dat op de Waal in de afvaart gaat, moet een ruimere bocht maken (vrij varen van de kop; stroming zet u op de keien). Grote oplettendheid is hier vereist. Kijk goed om u heen, ook achterom. Luister de marifoon uit. Vaar een duidelijke koers, zodat andere schippers snappen wat u gaat doen. Geef andere schepen de ruimte. Blijf uit de dode hoek van schepen. Houd rekening met de snelheid van de beroepsvaart. Let op de stroomsnelheid. Raadpleeg de vaarkaart. Let op: de Waal wordt 24/7 zeer druk bevaren door grote schepen. De stroomsnelheid is hoog, rond de 5 km/u. Afvarende grote schepen kunnen wel 25 km/u lopen. Opvarende schepen kunnen km/u lopen. Zie ook: Wateralmanak 1, hoofdstuk Rivieren. Wateralmanak 2, Pannerdensch Kanaal, Waal. 33 Regionale vaarwegbeheerder:

34 4.13 Oosterhout januari 2015 Verburgtskolk 888 OCC 63 Waaiensteinkolk 887 OCC 64 De Plas D33 Ingang verzand Verkeerspost Nijmegen VHF OCC H332 Meetpaal Electriciteitscentrale Weurt Dubbele schutsluis Oostelijke sluis: D NAP + 30 W160 L2660 hefbrug buitenhoofd H = NAP (H = MR ) geheven H = NAP (H = MR ) Westelijke sluis: D NAP - 1,5 W160 L2620 vaste brug H = NAP (medio 2009 H = NAP + 187) (H = MR ) MR te Weurt = NAP VHF D40 Kanaalhavens Nijmegen Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 34

35 4.13 Sluis Weurt Waar: Aan de westkant van Nijmegen ligt de sluis Weurt in het Maas-Waalkanaal. Even ten noorden van sluis Weurt (marifoonkanaal 18) komt het Maas-Waalkanaal uit in de Waal (het vaarwegdeel Waal kilometerraai 888 t/m 883 Weurt-Nijmegen). Bij de monding van Maas-Waalkanaal staat de Verkeerspost Nijmegen (marifoonkanaal 4, roepnaam: sector Nijmegen). Opvaart richting de sluis moet de invaart ruim nemen in verband met de stroming, dus niet pal langs het groene licht. Vanaf het Maas-Waalkanaal de Waal op in oostelijke richting (opvarende koers). Steek over naar de recreatiegeul aan de rechteroever. Neem voorbij de verkeersbrug weer de linkeroever. Let goed op dat de stroom uw schip niet naar het midden drukt. Pas op: beroepsvaart in de afvaart van de Waal vaart soms dicht onder de verkeerde wal (=bakboordwal met blauwe bord). Grote oplettendheid is hier vereist. Kijk goed om u heen, ook achterom. Luister de marifoon uit op marifoonkanaal 4 (Verkeerspost Nijmegen). Vaar een duidelijke koers, zodat andere schippers snappen wat u gaat doen. Recreatievaargeulen In de bochten van de Waal tussen Nijmegen en de Pannerdensche Kop zijn recreatievaargeulen aangelegd. Achter de hoofdbetonning ligt recreatiebetonning aangebracht. De aanvullende vaargeulen zijn 20 meter breed en 2 meter diep. De recreatiegeulen op de Waal liggen tussen kilometerraaien en en ze scheiden hier grote en kleine schepen. Wel of niet oversteken Het traject van Nijmegen (dus bovenstrooms) tot Pannerdensche Kop: als de vaarweg vrij is van grote schepen, dan kunt beter oversteken naar de rechteroever. Kijk goed om u heen, ook achterom en houd rekening met de hoge snelheid van de afvaart. In de bocht van Nijmegen is de geul geschikt voor zowel op- als afvaart. Opvarend kunt u hier oversteken naar de noordelijke oever. Bovenstrooms van de verkeersbrug volgt u weer naar de zuidelijke oever. Maak opvarend in de binnenbochten gebruik van de recreatievaargeul door tussen de groene hoofdbetonning en de groenwit horizontaal gestreepte betonning te varen. Maak afvarend in de binnenbochten gebruik van de recreatievaargeul door tussen de rode hoofdbetonning en de rood-wit gestreepte betonning te varen. De recreatievaargeul wordt afhankelijk van de rivierwaterstand gemarkeerd in het recreatieseizoen. Het is verboden en niet mogelijk ten noorden van de brugpijlers langs te varen. Let op: buiten het aangewezen gebied liggen ook rood/wit of groen/wit gestreepte tonnen. Dit zijn obstakeltonnen, die vaak in de lijn liggen van afgebroken kribbakens! Houd voldoende afstand tot deze markering, omdat de tonnen een gevaar (krib) aangeven. Grote oplettendheid is hier vereist, kijk goed om u heen, ook achterom. Luister de marifoon uit op marifoonkanaal 4 (Verkeerspost Nijmegen) of 5 (Sector Millingen, kilometerraaien ). De communicatie van de schepen en de verkeerspost is informatief. Vaar een duidelijke koers, zodat andere schippers snappen wat u gaat doen. Let in de recreatievaargeul bij Nijmegen op tegenliggers. Deze kunnen, afhankelijk van uw positie in de vaargeul, tijdelijk niet zichtbaar zijn achter de brugpijlers. Tips voor beroepsvaart Als u met een blauw bord vaart, laat dan ter hoogte van de brugpijlers in Nijmegen ruimte aan de recreatievaart, zodat die voldoende aan stuurboordzijde van de recreatievaargeul kan varen. Vermijd als beroepsvaart het varen in de recreatievaargeulen! Geef elkaar de ruimte. Zie ook: Wateralmanak 1, hoofdstuk Rivieren. Wateralmanak 2, Waal. 35 Regionale vaarwegbeheerder:

36 4.14 A15 mei 2016 Kellen H VHF Prins Bernhardsluis: dubbele sluis westelijke sluis: D51 W180 L3500 oostelijke sluis: D51 W240 L2300 Amsterdam-Rijnkanaal H Tiel VHF 69 Verkeerspost Voorhaven WV De Waal OCC 37 Stadshaven D50 Oude veerstoep OCC 36 Waal 915 VV Oude veerstoep OCC 35 Wamel Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 36

37 4.14 Tiel Waar: in het vaarwegdeel Waal kilometerraai 915 t/m 911 Tiel Beneden Leeuwen komt het Amsterdam-Rijnkanaal uit in de Waal. Sluis Tiel: marifoonkanaal 18. Opvarend van de Waal naar het Amsterdam-Rijnkanaal: Houd stuurboordwal, totdat u de gelegenheid hebt haaks over te steken. Let hierbij op de stroom en het overig verkeer. Afvarend van de Waal naar het Amsterdam-Rijnkanaal: Houd stuurboordwal en draai kort in. Pas op: beroepsvaart uit de sluis in de opvaart kiest vaak de rechteroever. Afvarend vanaf Amsterdam-Rijnkanaal: Blijf vlak aan de rechteroever (denk aan de stroom). Vanuit het Amsterdam-Rijnkanaal in de opvaart: Wacht in de voorhaven totdat u haaks kunt oversteken naar de linkeroever. Scheepvaartverkeer afvarend op de Waal dat rechtdoor wil, moet zich melden op marifoonblokkanaal 69 bij kilometerraai 912 (steenfabriek). Luister uit op marifoonblokkanaal 69 (post Tiel). Het is raadzaam uw plannen te melden bij de verkeerspost. Recreatievaart vanuit de haven van Tiel blijft meestal, onder begeleiding van post Tiel op marifoonblokkanaal 69, aan de rechteroever varen om naar het Amsterdam-Rijnkanaal te gaan. Meld dit wel voordat u de haven verlaat. Bij Tiel liggen langsdammen in de Waal, die beroeps- en recreatievaart scheiden. Lees meer hierover onder Aanvullende informatie. Zie ook: Wateralmanak 1, hoofdstuk Rivieren. Wateralmanak 2, Waal. 37 Regionale vaarwegbeheerder:

38 4.15 januari 2015 Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 38

39 4.15 Zaltbommel Waar: dit is het vaarwegdeel Waal tussen kilometerraai 937 en 933; Haaften-Zaltbommel. Hierin ligt de overnachtinghaven van Haaften voor de beroepsvaart, die geen voorzieningen voor de recreatievaart heeft. Zodra u afvarend de Zaltbommelse bruggen bent gepasseerd, ziet u kort na het bunkerstation aan de linkeroever de passantenhaven van Zaltbommel. Opvarend is het de tweede haven aan de linkeroever. Afvarend, naar de haven: Blijf eerst uw koers aan stuurboordwal volgen. Vaar de haven open, zodat u de situatie goed kunt overzien. Steek pas over als er voldoende ruimte is om de haven binnen te varen. Opvarend, naar de haven: Draai over stuurboord de haven in, als er voldoende ruimte is om de haven binnen te varen. Als u de haven wilt verlaten en in de afvaart gaat richting Gorinchem, wacht dan tot het scheepvaartverkeer de haven is gepasseerd en u veilig de Waal kunt oversteken naar stuurboordwal. Komt u uit de haven en gaat u in de opvaart, dan neemt u een korte bocht en vervolgt u uw reis aan stuurboordwal. Let op: ongeveer 600 meter bovenstrooms van de haven ligt het bunkerstation. Hier kunnen binnenvaartschepen afmeren en vertrekken. Zie ook: Wateralmanak 1, hoofdstuk Rivieren. Wateralmanak 2, Waal. 39 Regionale vaarwegbeheerder:

40 4.16 mei 2016 Nieuwe Haven 880 Niet bij laag water N325 Gelderse IJssel Westervoort OCC Andrej Sacharovbrug H= SP (= NAP in het midden 20 hoger) W920 Neder-Rijn OCC 117 ISO 878 OCC 118 OCC 119 Huissen Huissense Waarden Legenda aanbevolen vaarroute gebruik aan boord voor uw navigatie niet deze kaartjes, maar altijd de meest recente waterkaarten 877 Looveer (gierpont) Scheepswerf 40

41 4.16 IJsselkop Waar: zuidoost van Arnhem, tussen Huissen en Westervoort, bij kilometerraai Dit is een scheepvaartknooppunt waar de Neder-Rijn en de Geldersche IJssel samenkomen. Opvarend vanaf de Neder-Rijn de Geldersche IJssel op: Vaar eerst de IJsselkop ruim voorbij, zodat u goed over de Geldersche IJssel kunt kijken (open varen). Zo ziet u tijdig de opvaart die uit de IJssel komt en kunt u hierop inspelen. Draai pas op als u veilig kunt oversteken. Opvarend vanaf de Geldersche IJssel naar Neder-Rijn, noord-westwaarts: Draai over stuurboord op en houd de markering op de landtong van het splitsingspunt aan stuurboord. Let op de stroom: van tegen krijgt u hem mee. In de Neder-Rijn liggen kribben. Opvarend vanaf de Geldersche IJssel naar Neder-Rijn, zuidwaarts: Let op kruisend verkeer op de Neder-Rijn. Steek de Neder-Rijn over in het verlengde van uw koers op de Geldersche IJssel. Let op: opvarende grote schepen op de Geldersche IJssel kunnen de IJsselkop naderen aan de verkeerde wal (blauwe bord). Zie ook: Wateralmanak 1, hoofdstuk Rivieren. Wateralmanak 2, Gelderse IJssel. 41 Regionale vaarwegbeheerder:

42 Veerponten Op de Maas zijn veel niet-vrijvarende veerponten. Ze gebruiken geen ankerscheepjes, maar een kabel die bij vertrek onderwater strak wordt getrokken. Een uitzondering hierop is de veerpont van Kessel die wel een ankerscheepje heeft. Houd bij het passeren van een niet-vrijvarende veerpont voldoende afstand! Passeer de veerpont pas als die aan de andere kant van het vaarwater is aangekomen. Tijdens de oversteek staat de kabel nog strak. Hoe meer stroom hoe strakker de kabel staat. Een klein schip moet voorrang verlenen aan een vertrekkende, kerende of overstekende veerpont. Een praktische tip: houd het verkeer dat de veerpont oprijdt in de gaten. Wanneer de eventueel aanwezige slagboom wordt gesloten, staat de pont op punt van vertrekken. Pas tijdig uw snelheid een koers aan. Zorg er in ieder geval voor dat u goed zichtbaar bent op de vaarwegen. Bijvoorbeeld met een vlag in de mast. Een goed geplaatste radarreflector maakt u beter waarneembaar op de radarschermen van de beroepsvaart. Verder geldt: Let goed op, kijk regelmatig achterom. Luister de marifoon uit op navigatiekanaal 10, blok- of sluiskanaal. Op de Maas bij Maastricht (kilometerraai tot stuw Borgharen/invaart Julianakanaal) en op het Julianakanaal bent u verplicht om zoveel mogelijk aan de stuurboordzijde van het vaarwater te varen (zie ook art lid 2 van het BPR). Vaar een duidelijke koers, zodat andere schippers snappen wat u gaat doen. Geef andere schepen de ruimte. Blijf uit de dode hoek van schepen. Houd rekening met de grote snelheid van de beroepsvaart. Let op de stroomsnelheid. Langsdammen en oevergeulen in De Waal In de Waal bij Tiel, tussen Wamel en Ophemert, zijn de kribben in de binnenbocht verwijderd en vervangen door langsdammen: stenen dammen in de vaargeul, parallel aan de oever. De hoofdvaargeul voor de beroepsvaart en een oevergeul voor de recreatievaart zijn zo gescheiden. Bij Ophemert ligt een langsdam aan de rechteroever, voor de afvaart (stroomafwaarts). Deze oevergeul gaat in 2017 open. Bij Dreumel en Wamel ligt een langsdam aan de linkeroever. Vanaf 2016 kan de recreatievaart in deze oevergeul stroomopwaarts (= opvaart) varen. Er geldt éénrichtingsverkeer en het is een aanbevolen route tussen de oever en de langsdammen. Maximumsnelheid: 9 km/h. Borden (D.3 of A.1) geven aan of een oevergeul open of gesloten is. De oevergeul is bestemd voor kleine schepen tot 20 meter lengte. Verkeerstekens met de tekst Sport geven dit aan. Bij de toegang tot de geulen is de minimaal beschikbare waterdiepte aangegeven met een verkeersteken. Als recreatievaarder moet u zelf de benodigde kielspeling berekenen. Houd bij de invaart rekening met de stroming, zuiging en de effecten van de beroepsvaart. De zuiging en golfslag zorgen voor een variabele diepte van de geul. De oevergeul is gesloten bij lage rivierwaterstanden (< 2.00 m in de oevergeul) en bij hoge rivierwaterstanden (20 cm voordat de langsdam onderwater gaat). Rijkswaterstaat sluit de oevergeulen ook bij calamiteiten, onveilige situaties en tijdens onderhoudswerkzaamheden. Tegenover de haven van Tiel en ter hoogte van de veerpont Wamel-Tiel kunt u de oevergeul verlaten om naar Tiel of het Amsterdam-Rijnkanaal te varen, aan de overzijde van de hoofdvaargeul. Let goed op tegemoet komende en achteropkomende scheepvaart. Houd ook rekening met de veerpont Wamel-Tiel. Steek de hoofdvaargeul haaks over naar de haven van Tiel. Richting Amsterdam-Rijnkanaal vaart u eerst op de Waal stroomopwaarts aan de stuurboordzijde van hoofdvaargeul (dus met de langsdam aan stuurboord), om vervolgens over te steken naar de Prins Bernhard sluizen. 42

43 Vaart u binnen het blokgebied van sector Tiel en bent u in bezit van een marifoon, dan moet u bijzondere manoeuvres melden op VHF 69. Dat zijn onder andere het oversteken van de vaarweg en het in- en uitvaren van de havens. Buiten het blokgebied moet de marifoon op kanaal 10 staan voor schip-schip verkeer. Bakens markeren de langsdam bij hoog water. Groen-wit horizontaal gestreepte tonnen geven in de oevergeul Wamel- Dreumel de ondiepten in het water aan (aan de zandkant). Let op: de langsdammen zijn onderbroken door openingen waarin onderwaterdammen liggen. Daar kan en mag u dus niet doorheen varen! De onderwaterdammen zijn gemarkeerd met gele tonnen. Houd ten minste 5 meter afstand tot deze tonnen. De markeringen op de langsdam, en op het water zijn conform het scheepvaartreglement. 43

44 Colofon Knooppunten Vaarwegen Project Varen doe je samen! 2017 Uitgave: Stichting Waterrecreatie Nederland Bron kaarten: ANWB, Dienst der Hydrografie en Stentec Software Samenwerkende partijen: ANWB, Koninklijke BLN-Schuttevaer, Havenbedrijf Amsterdam, Havenbedrijf Rotterdam, HISWA Vereniging, KNRM, Rijkswaterstaat, Platform Waterrecreatie, de Provincies, Reddingsbrigade Nederland, Sportvisserij Nederland, Stichting Waterrecreatie Nederland, Unie van Waterschappen, Watersportverbond. Project Varen doe je Samen! wordt uitgevoerd door: Waterrecreatie Nederland, Postbus 37111, 1030 AC Amsterdam / Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Het auteursrecht op het materiaal van Varen doe je Samen! ligt bij de Convenantpartners van dit project. Overname van beeld en teksten is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de Stichting Waterrecreatie Nederland. met medewerking van KONINKLIJKE BLN-SCHUTTEVAER 36