Gelezen het raadsvoorstel van burgemeester en wethouders, nummer Rsl van 8 november 2016

Transcriptie

1 GEMEENTE ELSEN gemeenteraad Raadsbesluit Datum raadsvergadering 15 december 2016 Datum carrousel 8 december 2016 Raadsbesluitnummer R Registratienummer Rs Onderwerp: Aanvullend budget 2016 Stichting Welz^n elsen De raad van de gemeente elsen, Gelezen het raadsvoorstel van burgemeester en wethouders, nummer Rsl van 8 november 2016 Besluit 1. oor Stichting Welzijn elsen (SW) incidenteel een aanvullende budget beschikbaar te stellen van ,-; 2. Dit bedrag te dekken uit de reserve Sociaal domein. astgesteld in de openbare raadsvergadering van 15 december 2016 De raad van de gemeente Wisen, De griffier, De voorzitter. 'eroeek F.C. Dales

2 GEMEENTE ELSEN Raadsvoorstel Onderwerp: Aanvullend budget 2016 Stichting Welzijn elsen Datum collegevergadering Registratienummer Portefeuillehouder(s) 8 november 2016 RS R.G. te Beest Ambtenaar Telefoon adres P Augenbroe paugenbroe@velsen.nl oorgesteld raadsbesluit 1. oor Stichting Welzijn elsen (SW) incidenteel een aanvullende budget beschikbaar te stellen van ,-: 2. Dit bedrag te dekken uit de reserve Sociaal domein. Samenvatting De Stichting Welzijn elsen (SW) heeft eerder dit jaar een tekort gemeld over Dat konden zij opvangen binnen hun eigen reserve. SW heeft wel geconcludeerd dat zij onvoldoende grip hadden op hun financiën. Deze conclusie is bevestigd door aanvullend extern onderzoek dat in opdracht van de gemeente is uitgevoerd. Gebleken is dat de tekorten ook in 2016 opliepen. De hierop getroffen maatregelen bleken niet afdoende om dit tekort weg te nemen. SW is daardoor in continuïteitsproblemen geraakt. Om die reden heeft SW een aanvraag voor aanvullende subsidie gedaan. Hiermee kan enerzijds het tekort in 2016 worden gedekt en anderzijds de bedrijfsvoering weer op orde worden gebracht. De aanpassingen in de bedrijfsvoering zijn in lijn met de aanbevelingen die zijn voortgekomen uit het extern onderzoek. De inzet van het aanvullend budget garandeert voor de burgers van elsen continuïteit in het welzijnswerk, het peuterspeelzaalwerk en het jongerenwerk kan blijven uitvoeren. Inleiding Bij SW is een financieel knelpunt ontstaan. Wij informeren u in dit raadsvoorstel over dit knelpunt, de context waarbinnen het is ontstaan en de rol van de gemeente in de voorgaande jaren. 1. Huidige financiële situatie SW meldt financiële tekorten Zoals eerder aan u aangegeven via collegebericht nr. 44 (april 2016) had SW een tekort over 2015 gemeld. Dit betrof een bedrag van dat SW kon opvangen binnen de eigen reserve. Het bestuur van SW heeft in maart 2016 geconstateerd dat SW onvoldoende in control was en heeft om deze reden de directeur vervangen door een interim-directeur met de opdracht om weer grip te krijgen op de financiën van de stichting. Aanvullend onderzoek geeft concrete aanbevelingen De gemeente heeft, aanvullend op de constateringen van het SW-bestuur, aan een extern bureau opdracht verleend tot een aanvullend onderzoek naar de aard en oorzaken van het tekort. Motief 1

3 hiervoor was het grote belang van SW voor de continuïteit van onder meer het welzijnswerk, het peuterspeelzaalwerk en de bijdrage aan de transformatie in het sociale domein. De uitkomsten van dit onderzoek zijn opgenomen in een onderzoeksrapport dat als geheime bijlage ter inzage is bij de griffie. Het onderzoeksrapport biedt inzicht in de achtergronden en de omvang van het tekort en geeft aanbevelingen op basis waarvan SW de bedrijfsvoering ingrijpend kan verbeteren. Daarnaast geven deze aanbevelingen aanleiding voor de gemeente om ook de eigen sturingsrol ten opzichte van de stichting nader te bezien. Tekorten in 2016 leiden tot extra subsidieaanvraag Tijdens de looptijd van het onderzoek rapporteerde SW dat de tekorten ook in 2016 opliepen. Dat leidde tot een situatie waarin het eigen vermogen ontoereikend laag werd en de stichting in continuïteitsproblemen dreigde te raken. De interim-directeur heeft vanaf dat moment een aantal maatregelen ingezet. Deze zijn echter niet afdoende om het gehele verwachte tekort in 2016 weg te nemen. Om het resterende tekort te dekken heeft SW voor 2016 een incidentele aanvullende subsidie van ,- aangevraagd. Deze subsidie wordt ingezet ter dekking van: Kosten voor het uitvoeren van het project Kansen en Zo en hogere kosten voor nieuwe buurthuizen (Het Terras, De Stek) Noodzakelijke frictiekosten die samenhangen met de door SW ingezette verbetermaatregelen. 2. Perspectief voor 2017 en verder SW staat de komende jaren voor een aantal uitdagingen. De belangrijkste worden hieronder geschetst. Transformatie sociaal domein De transformatie in het sociaal domein is inmiddels gestart. De opgave hierbij is een beweging teweegbrengen van gespecialiseerde zorg naar meer algemene en lichtere vormen van hulp en ondersteuning voor inwoners. We richten ons meer op preventie en op het stimuleren van informele zorg. Dit vergt een andere werkwijze van professionals bij SW. SW heeft daar de afgelopen jaren al aan mee gewerkt, vooral door hun deelname aan de sociale wijkteams en het project Kansen en Zo (activerende dagbesteding, die is opgezet om te onderzoeken of dit tot op zeker hoogte een vervanging kan zijn voor geïndiceerde dagbesteding). De komende jaren zal het lokaal welzijnswerk verder vernieuwen. SW krijgt nog meer te maken met voor hen nieuwe doelgroepen, voornamelijk cliënten uit de geestelijke gezondheidszorg. oor bestaande klantgroepen zal het accent steeds meer verschuiven naar stimulering en ondersteuning van eigen initiatieven van inwoners. Harmonisatie peuterspeelzaalwerk Met het peuterspeelzaalwerk zal SW moeten inspelen op nieuwe wetgeving, die momenteel in voorbereiding is. Doel hiervan is kinderdagverblijven en peuterspeelzalen meer op één lijn te brengen (harmoniseren). Zowel de financiering, de kwaliteitseisen als het toezicht worden op elkaar afgestemd en onder één wettelijk kader gebracht.

4 GEMEENTE ELSEN Mogelijke fusie met Stichting Welzijn Beverwijk Om die veranderingen te kunnen bewerkstelligen, gaat SW er vanuit dat beter samen met anderen te kunnen doen. Daarom zijn zij in een vergevorderd samenwerkingstraject met de Stichting Welzijn Bevenwijk (SWB). Men beoogt hierbij om uiteindelijk te fuseren. Sinds medio 2015 zijn ook de beide gemeenten bij dit samenwerkingstraject betrokken. Op dit moment geven wij prioriteit aan het op orde brengen van de bedrijfsvoering door SW boven de beoogde fusie met SWB. Wij verwachten u in de loop van 2017 nader over deze fusieplannen te kunnen informeren en zo nodig voorstellen te doen. Financieel perspectief Momenteel is SW in lijn met de aanbevelingen van het onderzoeksrapport al gestart met de uitvoering van verbetermaatregelen, waaronder een realistische en goed onderbouwde begroting voor 2017 en verder. Uitgangspunt voor dit onderzoek is het activiteitenplan Op deze manier ontstaat meer transparantie over de knelpunten met betrekking tot de financiële dekking van activiteiten. Daarbij wordt bekeken op welke begrotingsposten bezuinigd kan worden, met als doel het tekort structureel te verlagen. Wij hebben er vertrouwen in dat de uitvoering van deze verbetermaatregelen voldoende perspectief biedt om onder meer het welzijnswerk, peuterspeelzaalwerk en jongerenwerk kwalitatief goed voort te zetten. Keuzes 2017 voor gemeente Deze veranderingen zullen ook leiden tot nieuwe vragen waar raad en college besluiten over moeten nemen. In 2017 staan we voor keuzes over bijvoorbeeld het wijzigen van het activiteiten pakket, inzet of budget. Deze keuzes wegen we af op basis van prioriteiten, beleidsspeerpunten en maatschappelijke meerwaarde van de activiteiten. Zodra hier meer concrete voorstellen voor zijn, leggen wij u deze voor. 3. Sturing door en rol van de gemeente SW voert net als andere gesubsidieerde organisaties taken uit die bijdragen aan de realisatie van de door de raad vastgestelde beleidsdoelen. Het uitgangspunt daarbij is dat de gemeente niet op de interne (financiële) bedrijfsvoering van de gesubsidieerde organisaties stuurt. Het college heeft in 2016 extra eisen gesteld aan begroting en verantwoording door de gesubsidieerde organisaties om zodoende mogelijke financiële risico s bij gesubsidieerde organisaties tijdig in beeld te hebben. oorbeelden zijn het opnemen van een continuïteitsparagraaf in de jaarrekening en het leveren van financiële indicatoren. Transparantie in financiële problemen van de Stichting Welzijn elsen Bovengenoemde eisen hebben de financiële situatie bij SW niet kunnen voorkomen. Wij werden op een laat moment geconfronteerd met deze financiële problemen. Een belangrijke reden hiervoor is dat de oorzaken van de problemen grotendeels betrekking hebben op de kwaliteit van de financiële bedrijfsvoering en administratieve organisatie binnen de stichting. Deze conclusie hebben wij getrokken uit het onderzoek naarde financiële situatie van de Stichting Welzijn elsen. erbetermaatregelen Op basis van de uitkomst van het onderzoeksrapport hebben wij een aantal verbetermaatregelen afgesproken met SW: 1. Een begroting die geheel opnieuw ( zero based j is opgebouwd; 2. Een financiële administratie die is ingericht in overeenstemming met de gebruikelijke financiële standaarden;

5 3. Financiële (tussen)rapportages en jaarrekening die een tijdig en onderbouwd beeld geven van de stand van zaken en een prognose van het jaarresultaat: 4. Een schriftelijk vastgelegde administratieve organisatie van de processen rond begroting, administratie en rapportages waarin adequate en zichtbare interne controles zijn opgenomen die financiële risico s of fouten in die processen helpen voorkomen. De verbetermaatregelen nemen wij op als verplichting bij de verlening van de thans aangevraagde incidentele aanvullende subsidie. Wij zullen de uitvoering van deze verbetermaatregelen monitoren. Rol van de gemeente SW is een zelfstandige stichting. De gemeente verleent subsidie met het oog op de uitvoering van door de gemeente gewenste activiteiten. De bedrijfsvoering is primair een verantwoordelijkheid van SW. Het SW-bestuur is de eerst aangewezene om hierop toe te zien. Tegelijk zijn wij voor SW de belangrijkste partner. oor hun voortbestaan is SW afhankelijk van de gemeente. In de praktijk zijn we sterk verbonden en verweven: SW voert een aantal van onze kerntaken uit. Daarnaast is SW huurder van een twintigtal gemeentelijke accommodaties. Uit het externe onderzoek is gekomen dat het samenspel tussen SW en de gemeente ingewikkeld is en dat de gemeente de sturingsrol nader kan verduidelijken. De afgelopen jaren zijn we gestart hierin meer structuur te brengen. olgens het onderzoeksrapport bewegen we hiermee in de juiste richting, maar vraagt dit nog verdere uitwerking op de volgende punten: betere afstemming tussen wat de gemeente van SW vraagt en de hierop door SW geleverde dienstverlening: - verdere uitwerking van de overleg- en communicatievormen op strategisch, tactisch en operationeel niveau: - aansluiting tussen de P&C-cyclus van SW op die van de gemeente: - concretiseren van prestatie- en outcome-indicatoren en het opstellen van heldere overzichten. Door de komende jaren invulling te geven aan deze aanbevelingen wordt het samenspel tussen SW en de gemeente meer gestructureerd. Wij verwachten dat daarmee de relatie tussen de activiteiten en de budgetten meer eenduidig wordt, en dat potentiële financiële knelpunten in een eerder stadium gesignaleerd worden en bespreekbaar zijn. Beoogd doel en effect van het besluit Het besluit heeft tot doel de continuïteit van het welzijnswerk, het peuterspeelzaalwerk en het jongerenwerk voor de burgers van de gemeente elsen te garanderen. Ook wordt SW vanaf 2017 in staat gesteld een substantiële bijdrage te leveren aan de realisatie van de transformatiedoelen in het sociaal domein. Argumenten 1. oortzetten welzijnswerk SW heeft het gevraagde budget nodig, omdat ze anders failliet zijn. Faillissement is voor de gemeente geen wenselijke oplossing. Reden hiervoor is dat de uitvoering van onder meer het peuterspeelzaalwerk, de ondersteuning van vrijwilligers, de openstelling van alle buurthuizen, de uitvoering van het jongerenwerk en buurtsportwerk daarmee tijdelijk wegvalt. Ook kan SW de huur van de, grotendeels gemeentelijke, accommodaties dan niet meer betalen. Ten slotte komt de uitvoering van de Sociaal Wijkteams onder druk te staan waar het om verbinding in de buurt gaat. De maatschappelijke effecten hiervan zullen groot zijn. Kortom, instandhouding van SW is voor de gemeente de snelste mogelijkheid met de minste

6 GEMEENTE ELSEN kosten om het welzijnswerk in stand te houden. Eventuele overname door een andere organisatie bij faillissement levert extra kosten op, zal juridische consequenties hebben en zal een lange termijn in beslag nemen. 2. SIW kan tekort dekken, de bedrijfsvoering versterken en daarmee de noodzakelijke reorganisatie doorvoeren Gebleken is dat SW qua bedrijfsvoering onvoldoende zakelijk en onvoldoende in control was. Bovendien zijn vanaf 2015 tekorten ontstaan. Het is noodzakelijk dat SW op het punt van bedrijfsvoering een omslag maakt. De interim-directeur is inmiddels gestart met een reorganisatie. Dekking van de ontstane tekorten is een voorwaarde om deze reorganisatie verder door te voeren. 3. SW kan activiteitenaanbod deels continueren, deels vernieuwen SW heeft de afgelopen jaren het door de gemeente gevraagde activiteitenaanbod uitgevoerd, echter zonder de bedrijfsvoering aan te passen. Mede daardoor is er ook een tekort ontstaan. De aanvullende bijdrage is nodig om een nieuwe financiële basis te leggen voor continuering en verdere vernieuwing van het aanbod. Alternatieven Het voorgestelde bedrag in 2016 niet of gedeeltelijk ter beschikking stellen Indien SW niet het voorgestelde bedrag ontvangt, zal de stichting failliet gaan. De gevolgen hiervan zijn groot, zoals bij argument 1 reeds beschreven. SW kan geen substantiële andere inkomstenbronnen verwerven. Een vermindering van het activiteitenaanbod is voor 2016 geen optie, omdat het activiteitenprogramma al vrijwel is afgerond. SW heeft met lopende verplichtingen en personele lasten te maken. Risico s Reorganisatie kan mislukken Om te overleven en een gezonde organisatie te worden, moet SW maatregelen treffen en is een reorganisatie nodig. Er bestaat een risico dat de reorganisatie mislukt en dat SW binnen enkele jaren opnieuw met tekorten kampt. We streven ernaar de kans daarop zo klein mogelijk te maken. We zullen alle mogelijkheden die we als gemeente hiertoe hebben aangrijpen. We zullen er onder meer op toezien dat er op korte termijn een gezonde meerjarenbegroting door SW opgesteld wordt. Het bestuur van SW zorgt er daarnaast voor dat er nu een nieuwe wind waait. SW is meer transparant in het inzichtelijk maken van de knelpunten die zij ervaart in de bedrijfsvoering en de stappen die zij zet in de reorganisatie. Hierdoor krijgt het college goed inzicht in de voortgang. Daarnaast hanteren we ook formele kaders: via kwartaalrapportages blijven we de financiële positie monitoren. De stichting kaart daarnaast tijdig mogelijke knelpunten aan, waardoor de gemeente hierop zorgvuldige afwegingen/keuzes kan maken. Dit zal gebeuren in een proces, waarbij ook de gemeente ruimte zal nemen voor heroverwegingen met betrekking tot de te subsidiëren activiteiten. Indien dit leidt tot nieuwe beleidsmatige keuzes of financiële consequenties worden deze voorgelegd aan uw raad. Programma Programma 3, Maatschappelijke zorg

7 Kader Programmabegroting gemeente elsen 2016 Inspraak, participatie etc. N.v.t. Financiële consequenties In de 2 burap is voorgesteld het overschot binnen de WMO (begeleiding) in de reserve Sociaal Domein te storten. oorgesteld wordt de aanvullende subsidie in mindering te brengen op deze dotatie. Het aanvullende budget van is als volgt opgebouwd; voor de noodzakelijke frictiekosten etc. die verband houden met het tekort van SWvoor 2016; voor de kosten die worden veroorzaakt door onvoldoende dekking van activiteiten Kansen en Zo ( ) en openstelling van nieuwe accommodaties ( ). Naast het te subsidiëren bedrag is in de 2 burap gemeld dat het college opdracht heeft gegeven voor het externe onderzoek naar de oorzaken en de omvang van de financiële problemen bij SW. Het hiermee gemoeide bedrag is ,-- ia de jaarrekening zal hierover verantwoording aan u worden afgelegd. Daarnaast heeft het college opdracht gegeven voor een verdiepend onderzoek, via een aanvullende subsidie van ,-, waarvoor dekking is gevonden via de post 'onvoorzien'. Uitvoering van besluit Indien uw raad dit voorstel aanneemt zal het college het gevraagde bedrag voor 2016 via een subsidiebeschikking aan SW beschikbaar stellen. In die beschikking zullen nadere verplichtingen opgenomen worden, zoals het werken met een nieuw opgebouwde begroting, het opstellen van een investeringsplan en het invoeren van een verplichtingenadministratie. Bijlagen - onderdeel uitmakend van het besluit Bijlagen - bijgevoegd als achtergrondinformatie Het rapport dat is opgesteld door een extern bureau is ter inzage gelegd bij de raadsgriffier en kan onder geheimhouding worden geraadpleegd. Burgemeester en wethouders van elsen De secretaris. De burgeme( K.M. Radstake F/p: Dales