TBC-JAARCIJFERS GGD ROTTERDAM-RIJNMOND & DIENST GEZONDHEID EN JEUGD ZUID-HOLLAND ZUID

Transcriptie

1 2014 TBC-JAARCIJFERS GGD ROTTERDAM-RIJNMOND & DIENST GEZONDHEID EN JEUGD ZUID-HOLLAND ZUID

2 Samenstelling: Dr. N.A.H. van Hest, tuberculose-arts/epidemioloog Team Tuberculosebestrijding GGD Rotterdam-Rijnmond Schiedamsedijk EN ROTTERDAM T: F: E: Met dank aan de medewerkers van het team tuberculosebestrijding van GGD Rotterdam Rijnmond en Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid-Holland Zuid. 2

3 1. Tuberculosepatiënten 1.1. Absolute aantallen en incidentie in de regio zuidelijk Zuid Holland Tabel 1.1 Absolute aantallen tuberculosepatiënten per GGD van 2010 tot 2014 Gemeenten Inwoneraantal per 1 januari GGD Rotterdam-Rijnmond (inclusief buitenlandse zeelieden en personen in het uitzetcentrum niet afkomstig uit de regio) GGD Zuid-Holland Zuid Totaal In 2014 is bij 118 patiënten tuberculose (tbc) vastgesteld. Deze patiënten zijn inwoners van de gemeenten uit het verzorgingsgebied van de twee samenwerkende GGD en. De tuberculose-incidentie wordt gewoonlijk uitgedrukt in het aantal patiënten per inwoners en bedroeg in 2014 voor het gehele gebied 6,7 per

4 Figuur 1 Aantal patiënten regio back-office Rotterdam * Patienten regio BO Rotterdam Patienten regio BO Rotterdam * Vanaf 1 januari 2014 werd de tuberculosebestrijding voor GGD Hollands-Midden uitgevoerd door GGD Haaglanden Figuur 2 Incidentie van tuberculose regio back-office Rotterdam (n/ ) Incidentie regio BO Rotterdam (met zeelieden en gedetineerden) 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0, Incidentie regio BO Rotterdam (met zeelieden en gedetineerden) 4

5 GGD Rotterdam Rijnmond Tabel Absolute aantallen tuberculosepatiënten per GGD en gemeente van 2010 tot 2014 Gemeenten Inwoneraantal per 1 januari Albrandswaard Barendrecht Bernisse Brielle Capelle aan den IJssel Goeree Overflakkee Hellevoetsluis Krimpen aan den IJssel Lansingerland Maassluis Ridderkerk Schiedam Spijkenisse Vlaardingen Westvoorne Subtotaal regiogemeenten GGD Rotterdam- Rijnmond Rotterdam Totaal GGD Rotterdam-Rijnmond Buitenlandse zeelieden, passanten en personen in asiel of uitzetcentrum, niet afkomstig uit de regio Totaal

6 Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid-Holland Zuid Tabel Absolute aantallen tuberculosepatiënten Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid Holland Zuid van 2010 tot 2014 Gemeenten Inwoneraantal per 1 januari Alblasserdam Binnenmaas* Cromstrijen* Dordrecht Giessenlanden Gorinchem Hardinxveld-Giessendam Hendrik-Ido-Ambacht Korendijk* Leerdam Molenwaard* Oud-Beijerland* Papendrecht Sliedrecht Strijen* Zederik Zwijndrecht Totaal Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid-Holland Zuid * De Hoekse Waard is per 1 juli 2009 toegetreden tot het verzorgingsgebied van de Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid-Holland Zuid. Daarnaast zijn de demografische cijfers aangepast aan de herindeling van het gebied met de Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid-Holland Zuid en de fusie van de GGD Rotterdam Rijnmond met de GGD Zuid-Hollandse Eilanden. Per 1 januari 2013 zijn de gemeenten Graafstroom, Liesveld en Nieuw-Lekkerland samengegaan in de gemeente Molenwaard. 6

7 De tuberculose-incidentie in 2014 was voor de gemeente Rotterdam 11, voor de regiogemeenten GGD Rotterdam-Rijnmond 3,2 en voor de Dienst gezondheid en Jeugd Zuid-Holland Zuid 3,9. Figuur 3 Incidentie van tuberculose bij de GGD Rotterdam-Rijnmond, uitgesplitst in gemeente Rotterdam en de regiogemeenten Rotterdam-Rijnmond, (n/ ) Tuberculose-incidentie GGD Rotterdam-Rijnmond 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0, Gemeente Rotterdam Regiogemeenten GGD RR Figuur 4 Incidentie van tuberculose bij de Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid-Holland Zuid (n/ ) 30,0 Tuberculose-incidentie DG&J Zuid-Holland Zuid 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0, DG&J 7

8 Kenmerken tbc-patiënten Tabel Demografische, ziekte en sociale kenmerken van tbc-patiënten % 2013 % 2014 % Totaal aantal patiënten* Man jaar jaar jaar Geboren in het buitenland Eerder tuberculose 9 4,8 8 4,4 7 5,9 HIV-coinfectie (bekend) 4 2,2 5 2,8 4 3,4 Drugsverslaafd en/of dakloos** 5 2,7 6 3,3 2 1,7 Alcoholverslaafd 6 3,2 3 1,6 5 4,2 Werkers met risicogroepen (o.a. gezondheidswerkers) ,6 2 1,7 Illegaal*** 4 2,2 3 1,7 7 5,9 * Inclusief de tuberculosepatiënten die in Rotterdam zijn vastgesteld onder buitenlandse zeelieden en personen die in Rotterdamse uitzetcentra verbleven. ** Alleen daklozen die gebruik maken van institutionele voorzieningen of echte buitenslapers. *** Inclusief illegalen in uitzetcentrum Gedwongen opname Geen Figuur 5 Aantal tuberculosepatiënten in de regio in 2014 naar leeftijd en geboorteland 30 Tbc-patienten naar leeftijd en geboorteland Aantal jr 5-14 jr jr jr jr jr jr jr 75+ jr Buitenland Nederland 8

9 Tabel Lokalisatie en besmettelijkheid Longtuberculose (PTB of PTB+ETB) waarvan ZN-positief (open tbc) Extrapulmonale tuberculose (ETB) Totaal Bacteriën Tabel 1.3 Kweek- en DNA-fingerprint resultaten Totaal aantal patiënten Kweekpositief ***** 81 (%) Mycobacterium tuberculosis of Mycobacterium africanum* Mycobacterium bovis (BCG) 3 (1) 1 1 (3) 2 (1) 1 Onbekend Resistentie M. tuberculosis Isoniazide (H) Rifampicine (R) Multidrug (HR) resistentie Totaal H en R resistentie (%) (8,1) (8,7) (6,1) (1,1) (5,0) RFLP of VNTR typering van M. tuberculosis 149** 126*** 112*** 128*** 79*** Clusterende fingerprint (%) Unieke fingerprint (%) * Voor de praktijk is het onderscheid tussen M. tuberculosis en M. africanum niet relevant. In 2014 werd geen M. africanum gedetermineerd. ** Van twee patienten met een positieve kweek is de DNA fingerprint niet bekend in Osiris *** Van een in het buitenland verichtte kweek is de DNA fingerprint onbekend **** Van éen patient werd een non-tuberculeuze mycobacterie gekweekt maar deze patiënt is behandeld voor een vermoedelijke dubbel-infectie met M. tuberculosis 9

10 1.3. Behandelresultaten tuberculose Tabel 1.4. Analyse behandelingresultaten cohort Behandeling gestart in 2011 % 2012 % 2013 Aantal patiënten* Voltooid , , Afgebroken behandeling (i.v.m. bijwerken of onttrokken aan behandeling) 7 4,0 12 6,6 8 5,5 Overleden aan tbc 2 1, ,7 Overleden niet aan tbc ,2 4 2,7 Behandeling elders voortgezet of onbekend behandelresultaat 2 1,1 6 3,3 2 1,4 Nog onder behandeling ,6 - - Geen behandeling gestart 1 0,6 1 0,6 - - Onbekend * Exclusief de tbc-patiënten die in Rotterdam zijn vastgesteld onder buitenlandse zeelieden, personen die in het Rotterdamse uitzetcentrum verbleven en andere passanten (respectievelijk 6, 5 en 5 in 2011, 2012 en 2013). 10

11 2. Opsporing 2.1. Tuberculose Tabel Opbrengst actieve opsporing in 2014 RR ZHZ Bron- en contactonderzoek e screening immigranten - (2.434 Rotterdam-Rijnmond; 161 GGD Zuid-Holland Zuid) = thoraxfoto s immigranten 1 e screening 3 0 Vervolgscreening immigranten 0 0 Screening asielzoekers 0 0 Gedetineerden - (2.136 Rotterdam-Rijnmond; 350 Zuid-Holland Zuid Dordrecht) = thoraxfoto s gedetineerden 4 0 Drugsverslaafden, dak- en thuislozen - (271 Rotterdam-Rijnmond; 62 GGD Zuid-Holland Zuid)= 333 thoraxfoto s drugsverslaafden, dak- en thuislozen 0 0 Zeelieden thoraxfoto s 0 0 Anders (pre-tnf-α screening) 1 0 Gezondheidszorgmedewerkers 0 0 Overige medewerkers 0 0 Reizigers 0 0 Röntgencontrole na tuberculose infectie 0 0 Onderzoek vooraf aan BCG-vaccinatie 0 0 Totaal

12 Tabel Tuberculosepatiënten naar manier van opsporing Manier van opsporing Actief (screening, contactonderzoek, reiziger) Passief (naar aanleiding van klachten) Totaal Diagnosticerende instelling GGD GGD Rotterdam-Rijnmond GGD Hollands Midden locatie Leiden GGD Hollands Midden locatie Gouda GGD Zuid-Holland Zuid Andere GGD in Nederland Subtotaal GGD Ziekenhuizen Erasmus MC (incl. Sophia kinderziekenhuis) Sint Franciscus Gasthuis Maasstad ziekenhuis Havenziekenhuis Ikazia ziekenhuis IJsselland ziekenhuis Vlietland ziekenhuizen Ruwaard van Putten ziekenhuis Van Weel Bethesda Ziekenhuis Dirksland Andere ziekenhuizen in Nederland Buiten Nederland Leids Universitair Medisch Centrum Rijnland Ziekenhuis Diaconessen Ziekenhuis Groene Hart Ziekenhuis ( plus GGD Gouda) Albert Schweitzer Ziekenhuis Beatrix Ziekenhuis (Rivas) Subtotaal ziekenhuizen Totaal

13 2.2 Latente tuberculose-infectie (LTBI) Tabel 2.2 Opsporing van tuberculose-infecties per interventie in 2014 en vervolgacties Reden onderzoek GGD RR GGD ZHZ Totaal Bron- en contactonderzoek Risicogroepen Immuunsuppressie Overige (incl. Mx voorafgaand aan BCG / reis / aanstellingsonderzoek etc.) Screening na mogelijke blootstelling Totaal Behandeling met H, R, HR of RZ (%) (86) (90) (87) Halfjaarlijkse röntgencontrole Anders

14 Cliëntcontacten Tabel Aantal cliëntcontacten per GGD verzorgingsgebied van 2010 tot 2014 GGD GGD Rotterdam-Rijnmond Buiten de regio Subtotaal Medicatieverstrekking (DOT) Subtotaal Rotterdam-Rijnmond Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid Holland Zuid Medicatieverstrekking (DOT) ** Subtotaal Zuid Holland Zuid Totaal ** Dit is alleen het aantal patienten op DOT (medicatie-inname onder toezicht); niet het aantal keer dat er DOT gedaan wordt. 14

15 Aanvraagcode en omschrijving GGD RR Buiten regio RR DG&J ZHZ Totaal Keuring zeelieden Keuring of p.o. gezondheidszorg Keuring vreemdelingenpolitie Keuring asielzoekers Keuring drugsverslaafden, dak- en thuislozen Keuring of p.o. werker met risicogroep Keuring penitentiaire instelling Keuring overig Keuring emigratie Australië Screening drugsverslaafden, dak en thuislozen Bron- en contactonderzoek Preventie buitenland Preventie kind Verwijzing wegens klachten Tbc-patiënt onder behandeling intern Tbc-patiënt onder behandeling extern Profylaxepatiënt Profylaxepatiënt extern Primaire INH-profylaxe Controle oud patiënt Controle anderszins Controle wegens tbc-infectie (2 jaar) Controle BW ers vanwege tbc-infectie (2 jaar) Nader onderzoek Medicatieverstrekking (DOT, weekdoosjes) Overige * ** Totaal * + 6 patiënten in Rotterdam. ** Dit is alleen het aantal patiënten op DOT (medicatie-inname onder toezicht); niet het aantal keer dat er DOT gedaan wordt

16 3. Verrichtingen 4.1 Röntgenfoto s Tabel Aantal röntgenfoto s per GGD verzorgingsgebied van 2010 tot 2014 GGD GGD Rotterdam-Rijnmond Buiten de regio Screeningen Dienst Justitiële Inrichtingen Subtotaal Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid Holland Zuid** Screeningen Dienst Justitiële Inrichtingen Subtotaal Totaal Totaal screeningen Dienst Justitiële Inrichtingen * Per 1 januari 2010 is de GGD Zuid-Hollandse Eilanden gefuseerd met de GGD Rotterdam-Rijnmond ** Deze thoraxfoto s zijn gemaakt met de mobiele röntgenunit van de GGD Rotterdam-Rijnmond *** Detentiecentrum Alphen aan den Rijn is per half 2010 gesloten en verplaatst naar DC Rotterdam- Zestienhoven **** Detentiecentrum Alphen aan den Rijn is per 01 oktober 2012 heropend 16

17 Aanvraagcode en omschrijving GGD RR Buiten regio RR DG&J ZHZ Totaal Keuring zeelieden Keuring of p.o. gezondheidszorg Keuring vreemdelingenpolitie Keuring asielzoekers Keuring drugsverslaafden, dak- en thuislozen Keuring of p.o. werker met risicogroep Keuring penitentiaire instelling Keuring overig Screening drugsverslaafden, dak- en thuislozen Bron- en contactonderzoek Preventie buitenland Verwijzing wegens klachten Tbc-patiënt onder behandeling intern Tbc-patiënt onder behandeling extern Profylaxepatiënt Profylaxepatiënt extern Primaire INH-profylaxe Controle oud patiënt Controle overig Controle wegens tbc-infectie (2 jaar) Controle BW ers vanwege tbc-infectie (2 jaar) Nader onderzoek Totaal

18 4.2 Tuberculine huidtesten (Mantouxtesten) Tabel Aantal tuberculine huidtesten per GGD verzorgingsgebied van 2010 tot 2014 GGD GGD Rotterdam-Rijnmond Buiten de regio Subtotaal Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid Holland Zuid Subtotaal Totaal

19 Aanvraagcode en omschrijving GGD RR Buiten regio RR DG&J ZHZ Totaal Keuring zeelieden Keuring of p.o. gezondheidszorg Keuring vreemdelingenpolitie Keuring asielzoekers Keuring of p.o. werker met risicogroep Keuring overig Keuring drugsverslaafden, dak- en thuislozen Bron- en contactonderzoek Preventie buitenland Preventie kind Verwijzing wegens klachten Primaire INH-profylaxe Controle anderszins Nader onderzoek Totaal

20 4.3 Interferon-gamma release assays (IGRA-testen) Tabel 4.3 Aantal Quantiferon testen per GGD in GGD Rotterdam-Rijnmond Buiten de regio Subtotaal Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid Holland Zuid Subtotaal Totaal Vanaf 1 mei 2007 wordt de Quantiferontest toegepast als aanvullende diagnostiek bij een positieve tuberculine huidtest in bepaalde omstandigheden. De Quantiferontest is een bloedtest waarbij de productie van interferon-gamma gemeten wordt. De test heeft vooral een toegevoegde waarde bij BCG-gevaccineerde personen. 20

21 4.4 BCG-vaccinatie Tabel Aantal BCG-vaccinaties per GGD verzorgingsgebied van 2010 tot 2014 GGD GGD Rotterdam-Rijnmond Buiten de regio Subtotaal Dienst Gezondheid en Jeugd Zuid Holland Zuid Subtotaal Totaal Aanvraagcode en omschrijving Keuring vreemdelingenpolitie Preventie buitenland Preventie kind Overig GGD RR Buiten regio RR DG&J ZHZ Totaal Totaal