Onderzoek alternatief voor de uitvoering van de Wsw van De Wolden bij de GR Reestmond

Transcriptie

1 Onderzoek alternatief voor de uitvoering van de Wsw van De Wolden bij de GR Reestmond drs. Dirk Langedijk Langedijk Samen Werken aan Oplossingen (Langedijk SWO) 27 oktober

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 1 Aard en omvang 4 2 Uittreding 6 3 Scenario 1. Uittreden uit de GR en de Wsw-ers zelf werk bieden 8 4 Scenario 2. In de GR Reestmond blijven en vooralsnog de afbouw afwachten 11 5 Toetsingskader 12 6 Slotbeschouwing 14 Bijlage I Personele inzet bij eigen uitvoering 16 2

3 Inleiding De gemeente De Wolden wil op korte termijn in beeld brengen wat het betekent als zij uittreedt uit de GR Reestmond. De gemeente De Wolden neemt deel in twee Gemeenschappelijke Regelingen voor de Wsw. De andere is de GR Alescon. De situatie van Reestmond is een belangrijk thema in de gemeenteraad. Zij heeft een motie aangenomen waarin het College van B&W gevraagd wordt om te onderzoeken wat de consequenties zijn van uittreding van De Wolden uit de GR Reestmond. Wij gaan daarbij uit van de volgende scenario s. 1. Uittreden uit de GR en de Wsw-ers zelf werk bieden. 2. In de GR Reestmond blijven en vooralsnog de afbouw afwachten. Deze rapportage bestaat uit de volgende onderdelen: De omvang van de Wsw-ers bij Reestmond, verdeeld over werksoorten, met het verwachte verloop tot De omvang van Reestmond (bij benadering) op de eerst mogelijke datum van uittreden (in overleg met Reestmond vastgesteld). De financiële (bij benadering), organisatorische, juridische en personele consequenties (voor de Wsw-ers) van de twee scenario s. De mogelijkheden van de gemeente De Wolden voor deze groep. Een toetsingskader als hulpmiddel voor een keuze. Een slotbeschouwing waarin een analyse gemaakt wordt van de scenario s. 3

4 1 Aard en omvang De Wsw populatie van De Wolden is als volgt in te delen (cijfers maart 2016): Tabel 1. Wsw-ers van de gemeente De Wolden in dienst bij GR Reestmond naar werksoort (in fte en in personen) Org. Plaats fte s personen Magazijn 2,90 3 A&V 8,60 13 Metaal 2,60 4 Groepsdeta 2,00 2 Ind. Deta Industrie 5,34 6 Begeleid werken 0,89 1 Technische dienst 0,75 1 Stratenmaken 4,69 5 Groenvoorziening 9,69 11 Ind. Deta Diensten 7,26 9 Facilitair 5, ,68 62 Reestmond gaat in haar uitstroomprognoses uit van demografische gegevens: wanneer gaat iemand met pensioen. Het rijk gaat in de bekostiging uit van historische gegevens die men geëxtrapoleerd heeft tot een zogenaamde blijfkansenanalyse. Tabel 2. Te verwachten verloop Wsw-ers De Wolden in Arbeidsjaren op basis van de blijfkansenanalyse % 95% 86% 78% 70% 63% 56% Totale taakstelling in AJ 115,3 109,5 99,2 89,8 80,7 72,6 64,6 Reestmond in fte 50,7 46,0 41,3 37,1 33,0 In de blijfkansenanalyse gaat het ministerie uit van reductie van maar liefst 44% van het aantal Wsw-ers van de gemeente De Wolden in zes jaar tijd. Dat percentage ligt boven het landelijk gemiddelde. Onbekend is of de groep Wsw-ers die bij Reestmond werkt afwijkt van de groep die bij Alescon werkt. Veiligheidshalve wordt in deze rapportage daarom uitgegaan van een uitstroompercentage van jaarlijks 5%. 4

5 Tabel 3. Te verwachten verloop Wsw-ers De Wolden bij Reestmond per werksoort op basis van een jaarlijkse uitstroom van 5% Org. Plaats fte s 2016 Fte s 2020 Personen 2016 Personen 2020 Magazijn 2,90 2, Assemblage & Verpakken 8,60 6, Metaal 2,60 2, Groepsdeta 2,00 1, Ind. Deta Industrie 5,34 4, Begeleid werken 0,89 0, Technische dienst 0,75 0, Stratenmaken 4,69 3, Groenvoorziening 9,69 7, Ind. Deta Diensten 7,26 5, Facilitair 5,96 4, ,68 40, De GR Reestmond heeft een interim manager aangetrokken met de opdracht onderdelen van Reestmond op korte termijn te vervreemden of af te bouwen waarbij tussen nu en een jaar of twee nog maar een beperkte eigen faciliteit overblijft. De prognose is dat metaal vervreemd wordt. Een deel van de facilitaire en technische diensten zullen in die transactie mee gaan. Daarnaast is Reestmond in overleg met De Wolden over de overname van de afdelingen Straten maken en groenvoorziening. De medewerkers zouden dan gedetacheerd worden bij De Wolden en daar ook worden aangestuurd. De Wolden betaalt dan aan Reestmond een detacheringsvergoeding. In de volgende hoofdstukken wordt per scenario bezien wat mogelijkheden en consequenties zijn voor elke groep werknemers. Daarbij moet ervan uitgegaan worden dat De Wolden bij uittreding uit Reestmond de arbeidscontracten aangaat met de Wsw-werknemers (een formaliteit die geen arbeidsrechtelijke consequenties heeft) en zelf de subsidie ontvangt, en de verantwoordelijkheid draagt voor de betaling van de salarissen en de verantwoording regelt richting het rijk. Voorwaarde daarvoor is dat er kennis van regelgeving en doelgroep wordt opgebouwd: over de CAO Wsw, over regels met betrekking tot arbeidsontwikkeling en werkplekaanpassing etc. en dat er een salarisadministratie wordt ingericht. Alternatief voor het onderbrengen van de arbeidscontracten is om voor deze groep ook deel te nemen in de GR Alescon. Gezien de beperkte omvang van de groep Wsw-ers ligt het in de reden om bovenstaande taken zo veel mogelijk in te kopen bij Reestmond, Alescon of bij derden (bijvoorbeeld een ander Wsw-bedrijf). In deze rapportage wordt daar dan ook vanuit gegaan. Inkoop bij een Wsw-bedrijf komt voor deze taken op een bedrag van circa per werknemer. Het zou voor deze groep in 2018 om circa gaan. 5

6 2 Uittreding De Gemeenschappelijk Regeling behandelt in artikel 22 wat er gebeurt wanneer een gemeente uittreedt. Artikel 22 Lid 5. Uittreding vindt niet eerder plaats dan op 31 december van het jaar volgend op het jaar waarin het besluit tot uittreding is genomen en de uittreding is gepubliceerd. Lid 6. De financiële schade, die het openbaar lichaam als gevolg van de uittreding lijdt, wordt aan de uittredende gemeente in rekening gebracht. Lid 7. Het Algemeen Bestuur stelt regels over de wijze waarop de gevolgen van de uittreding geregeld worden. Uit bovenstaande bepalingen kunnen de volgende conclusies getrokken worden: Uittreden is niet mogelijk eerder dan 31 december 2017, mits in 2016 de besluitvorming hierover is afgerond. Voor deze rapportage wordt dan ook verder uitgegaan van de cijfers 2018 als eerste jaar van een nieuwe situatie. Er wordt geen definitie gegeven voor het begrip financiële schade. Hier zijn verschillende uitgangspunten voor te gebruiken. Belangrijke notie is hetgeen in het vorige hoofdstuk gesteld werd, namelijk dat onderdelen van Reestmond afgebouwd of vervreemd worden en dat de organisatie daardoor een significant geringere omvang zal hebben op het moment dat De Wolden zou uittreden. Elementen die relevant zijn bij de bepaling van uittreedschade zijn: A. Of de gemiddelde loonkosten van de Wsw-ers van De Wolden afwijken van de gemiddelde loonkosten van alle Wsw-ers in dienst van Reestmond. Wanneer ze hoger zijn dan het gemiddelde is dat voordelig voor de achterblijvende gemeenten omdat elke gemeente naar rato van haar aantal AJ (Arbeidsjaren) bijdraagt aan de GR Reestmond en verschillen tussen gemeente wegvallen door deze solidariteit. Wanneer de gemiddelde loonkosten van de Wsw-ers van De Wolden lager zijn dan die van alle medewerkers van Reestmond is vertrek van De Wolden in het nadeel van de achterblijvende gemeenten. De gemiddelde loonkosten van de Wsw-ers van De Wolden wijken inderdaad iets af van het gemiddelde: ultimo eerste kwartaal waren de loonkosten van de Wsw-ers van De Wolden gemiddeld en de gemiddelde salariskosten van alle Wsw-ers Het verschil is echter gering: 145 per fte. Bij circa 41 fte in 2018 zou het negatieve gevolg voor de achterblijvende gemeenten 41,3 fte * 145 = circa zijn. B. Of de gemiddelde Netto Toegevoegde Waarde (NTW) van de Wsw-ers van De Wolden afwijken van de gemiddelde NTW van alle Wsw-ers in dienst van Reestmond. Wanneer die hoger ligt dan het gemiddelde is dat nadelig voor de achterblijvende gemeenten. Wanneer de gemiddelde NTW van de Wsw-ers van De Wolden lager is dan die van alle medewerkers van Reestmond is vertrek van De Wolden in het voordeel van de achterblijvende gemeenten. De gemiddelde NTW van de Wsw-ers van De Wolden wijkt inderdaad af van het gemiddelde: ultimo eerste kwartaal was de NTW van de Wsw-ers van De Wolden gemiddeld (per jaar) en de gemiddelde NTW van alle Wsw-ers Het verschil is groot: per fte. Bij circa 41 fte in 2018 zou het negatieve gevolg voor de achterblijvende gemeenten 41,3 fte * = circa zijn. Dat bedrag kan in 2018 significant anders zijn wanneer er veel onderdelen vervreemd zijn en er de detacheringsopbrengsten hoger zijn en de opbrengsten uit productie lager. C. Of de organisatie van Reestmond kan mee krimpen met de reductie van het aantal Wsw-ers dat vertrekt. Het gaat dan om de formatie regulier personeel en de omvang van onroerend goed. Ultimo 2015 had Reestmond 29,8 fte regulier personeel in dienst. Het aandeel van De Wolden in Reestmond was ultimo eerste kwartaal 2016 circa 9,6 %. Het aan De Wolden toe te rekenen aantal regulier fte is 9,6% * 29,8 fte = circa 3 fte. Schade voor Reestmond kan gereduceerd worden wanneer De Wolden bij daadwerkelijk vertrek van de Wsw-ers 3 fte reguliere medewerkers of een deel daarvan mee neemt of over laat nemen door de nieuwe uitvoerder. Schade door onbenutte vierkante meters zal sowieso ontstaan door krimp van de Wsw en de vervreemding c.q. overdracht van bedrijfsactiviteiten. 6

7 Onderdeel van de onderhandelingen over de schade van uittreding is de vermogenspositie van de GR. Ultimo 2015 had de GR een Eigen Vermogen van 5,8 miljoen en stonden er voorzieningen op de balans van circa 1 miljoen die wellicht vrijvallen bij verkoop van onroerend goed. De daadwerkelijke vermogenspositie is afhankelijk van de vraag of materiële vaste activa ook daadwerkelijk verkocht kunnen worden voor de boekwaarde. De opbrengst van het onroerend goed is daarbij de belangrijkste variabele. In de volgende hoofdstukken komen de elementen onder A t/m C en de verevening van het vermogen per scenario aan de orde. 7

8 3 Scenario 1. Uittreden uit de GR en de Wsw-ers zelf werk bieden In dit scenario treedt De Wolden uit en gaat zelf de Wsw-ers werk bieden. Dit heeft de volgende consequenties: De Wsw-medewerkers zijn dan formeel en materieel niet meer in dienst bij de GR Reestmond maar bij de gemeente De Wolden. Bij hun arbeidscontract komt een appendix waarin gesteld wordt dat zij nu formeel in dienst zijn bij De Wolden. Dat kan binnen de gemeente zelf of in een door de gemeente op te richten rechtspersoon. Meestal wordt hiervoor een stichting opgericht. De samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen moet alle back office taken voor haar rekening nemen: salaris- en personeelsadministratie, inkoop arbo, registratie en verantwoording. Dit specialistische werk is gezien de omvang van het aantal Wsw-ers kwetsbaar. Met een omvang als die van de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen is het niet verstandig dit zelf te organiseren. Inkoop bij een Wsw-bedrijf ligt meer in de reden, omdat zij over de benodigde kennis beschikt. Inkoop bij Reestmond zou kunnen leiden tot lagere uittreedschade en is daarmee aantrekkelijk. Inkoop bij Alescon zou uit een oogpunt van efficiëncy verstandig zijn. Alternatief is een nabijgelegen ander Wsw-bedrijf: Emco in Emmen of Larcom in Ommen. Vuistbedrag bij inkoop is circa (Alescon en Larcom) per persoon plus eventuele aanloopkosten. Inkoop is wellicht aanbestedingsplichtig. De gemeente De Wolden betaalt de loonkosten van de Wsw-ers zelf. Dat levert haar een gering voordeel op. Zie hoofdstuk 2, variabele A. Zij neemt zelf het verschil tussen de (fictieve) bijdrage van het rijk en de daadwerkelijke loonkosten voor haar rekening. Er ontstaat schade voor de GR. De variabelen A t/m C in hoofdstuk 2 zijn van toepassing. De gemeente De Wolden zal willen onderhandelen over het deel van het vermogen van de GR wat zij opgebouwd heeft. De GR zal in deze onderhandeling de kosten van een mogelijke sanering bij toekomstige krimp van de GR mee willen nemen. De gemeente De Wolden zal rechtstreek sturen op de uitvoering van de Wsw door het onder te brengen bij het team Werk en Re-integratie van de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen. Het werk wat de Wsw-medewerkers verrichtten voor de uittreding van De Wolden, zal voor een deel veranderen. Hieronder volgt een vergelijking met scenario 1a (en scenario 2) per werksoort. Magazijn en Assemblage & Verpakken Het zal in 2018 om circa drie respectievelijk twaalf personen gaan (totaal 10,3 fte). Dit is in feite beschut werk. In scenario 1a zal Reestmond zelf beschut werk blijven bieden. In scenario 1b moet De Wolden dit zelf organiseren. In beschut verrichten Wsw-ers werkzaamheden binnen de muren van het Wsw-bedrijf. Allerwege wordt geprobeerd om nog zo veel mogelijk beschutte Wsw-ers buiten te plaatsen, maar er moet ook voldoende opnamecapaciteit bij reguliere bedrijven zijn. Op verschillende plekken in het land wordt gekeken of deze werknemers niet ingezet kunnen worden op WMO-gerelateerd werk in wijken of in groen of grijs. Het aantal beschutte medewerkers van de gemeente De Wolden is op zich goed te overzien, maar juist die geringe omvang is ook een beperking: het is moeilijk een efficiënte organisatie neer te zetten voor een zo geringe groep. Wel is het zo dat er in het kader van de Participatiewet nieuwe beschutte medewerkers binnen zullen komen. Dus de voorziening zou deels op peil gehouden kunnen worden met nieuwe instroom. Ook zijn combinaties met arbeidsmatige dagbesteding denkbaar. In feite zijn er de volgende mogelijkheden: 1. Inkoop bij een Wsw-bedrijf Inkoop bij Reestmond zou kunnen leiden tot lagere uittreedschade en is daarmee aantrekkelijk. Inkoop bij Alescon zou uit een oogpunt van efficiëncy verstandig zijn, maar voor sommige Wsw-ers kan hierdoor de reisafstand sterk toenemen. Alternatief is een nabijgelegen ander Wsw-bedrijf: Emco in Emmen of Larcom in Ommen. Ook hier geldt het punt van de reisafstand. Bedragen zullen uiteen lopen van tot per jaarplaats. Inkoop is wellicht aanbestedingsplichtig. 8

9 2. Zorg en welzijn-infrastructuur Beschut werk kan worden uitgevoerd door lokale zorg- en welzijnsinstelling(en). Voordeel van werken in de zorgen welzijninfrastructuur is dat het de sociale cohesie binnen de gemeenschap versterkt. Wsw-ers worden actief in en voor hun buurt. Wellicht heeft dat ook een positief effect op geestelijke gezondheidszorg, psychosociale problematiek, voeding etc. Het is echter wel de vraag of dat tegen hetzelfde of lager tarief kan als dat van een Wsw-bedrijf. Zorginstellingen rekenen immers nu met vergoedingen vanuit de WMO, terwijl ze in de Wsw juist moeten proberen hun begeleiding en overhead terug te verdienen uit opbrengsten uit arbeid. Bedragen lopen uiteen van tot per jaarplaats. Metaal Het zal in 2018 om circa drie personen gaan (totaal 2,0 fte). Dit bedrijfsonderdeel zal hoogstwaarschijnlijk door Reestmond vervreemd worden. De Wsw-medewerkers worden dat gedetacheerd bij het bedrijf dat metaal koopt en zij zullen wellicht afkomstig zijn van alle in Reestmond deelnemende gemeenten. We kennen uiteraard de aard van de afspraken nog niet maar het lijkt logisch dat Reestmond jobcoaching biedt aan de gedetacheerde medewerkers. Dat De Wolden via haar team Werk en Reïntegratie zelf bij dit bedrijf jobcoaching biedt en zelf contractpartner wordt voor de detachering van haar drie medewerkers kan theoretisch, maar het is de vraag of het bedrijf dat wel wil. Mocht dat het geval zijn dan wordt de jobcoaching overgenomen door de gemeente De Wolden. Dit kan zij combineren met jobcoaching voor Begeleid Werken en individuele detachering. De inleenvergoeding gaat dan rechtstreeks naar De Wolden. Zij zal hiervoor een facturatiesysteem moeten inrichten. De kosten die De Wolden maakt voor jobcoaching en bijkomende taken zullen circa per persoon zijn bij een caseload van 50. Groepsdeta Het zal in 2018 om circa drie personen gaan (totaal 2,3 fte). Hiervoor geldt hetzelfde als onder metaal. Individuele detachering Het zal in 2018 om circa veertien personen gaan (totaal 11,4 fte). De Wsw-ers die nu gedetacheerd zijn, blijven dat ook bij overname door De Wolden. Zij zijn immers gedetacheerd of hebben een dienstverband bij externe werkgevers voor wie het niet of nauwelijks relevant is wie de formele werkgever is. In principe hoeven de werkzaamheden voor de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen bij detachering niet intensief te zijn; het is in mindere mate het zoeken van nieuwe werkgevers. Het gaat vooral om jobcoaching. Er zullen weinig nieuwe plaatsen gevonden hoeven te worden omdat er per 1 januari 2015 geen instroom meer plaats vindt in de Wsw. Er moeten wel nieuwe plaatsen gevonden worden, wanneer werknemers uit vallen. Het ligt in de rede om deze werkzaamheden (het acquireren van plaatsen en het bemiddelen tussen werknemer en vacature) in één hand uit te voeren met de uitvoering van de andere onderdelen van de Participatiewet. Het is immers niet logisch om vanuit één gemeente met meerdere consulenten naar werkgevers te gaan. De jobcoaching wordt in scenario 1b dan ook overgenomen door team Werk en Reïntegratie van de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen. De gemeente ontvangt een inleenvergoeding. Naast de inhoudelijke werkprocessen zullen er dus ook administratieve werkprocessen ingericht moeten worden: zo zullen er facturen moeten worden gestuurd naar de werkgevers die Wsw-ers gedetacheerd hebben en moet er (dus) een debiteurenadministratie worden ingericht. Deze kosten worden verondersteld onderdeel te zijn van de PIOFACH: Personeel, Informatievoorziening, Organisatie, Financiën, Administratieve organisatie, Communicatie en Huisvesting, kortom alle activiteiten van een organisatie niet zijnde het primaire proces. Het gaat om een beperkt aantal facturen per maand. De kosten die de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen maakt voor jobcoaching en de bijkomende taken zullen circa per persoon zijn bij een caseload van 50. 9

10 Begeleid Werken (BW) Eén (0,9 fte) medewerker vanuit de gemeente De Wolden zal in 2018 werken in een BW-verband (Begeleid Werken). De Wsw-er die nu een Begeleid Werken dienstverband heeft, houdt dat ook bij overname door De Wolden. Betrokkene heeft immers een dienstverband bij een externe werkgever voor wie het niet of nauwelijks relevant is wie de uitvoerder van de Wsw is 1. De jobcoaching wordt in scenario 1b overgenomen door team Werk en Reïntegratie van de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen. Voor het overige geldt hier hetzelfde als onder het kopje Individuele detachering gesteld is. Technische Dienst Het zal in 2018 om circa één persoon gaan (totaal 0,8 fte). Deze zal waarschijnlijk mee gaan in de vervreemding van metaal. Hiervoor geldt hetgeen onder het kopje metaal gesteld is. Straten maken en groenvoorziening Het zal in 2018 om circa drie respectievelijk vijftien personen gaan (totaal 13 fte). Volgens de huidige plannen worden deze werkzaamheden overgenomen door de gemeente De Wolden. Scenario 1b wijkt daarmee niet af van scenario 1a met dien verstane dat de medewerkers niet meer gedetacheerd worden vanuit Reestmond (1a) maar vanuit De Wolden zelf (1b). In feite wordt het een groepsdetachering vanuit de gemeente. De gemeente verzorgt zelf jobcoaching en verrekent intern de inleenvergoeding. Facilitair Het zal in 2018 om circa zes personen gaan (totaal 5,3 fte). Ruwweg de helft zal mee gaan in de vervreemding van metaal. Hiervoor geldt als dat onder het kopje metaal gesteld is. De andere helft zal aangewezen zijn op beschut werk. Hiervoor geldt als dat wat onder het kopje Magazijn en Assemblage & Verpakken gesteld is. Vangnet Naast het organiseren van de detachering, zal een terugvalvoorziening moeten worden gerealiseerd. Wanneer gedetacheerden terugvallen uit een werkplek, zal men, voordat de consulent een nieuwe plaats gevonden heeft, elders geplaats moeten worden. Dat zou binnen de samenwerkingsorganisatie kunnen (bijvoorbeeld bij beheer en onderhoud) maar dat kan ook ingekocht worden op dezelfde plek als waar beschut werk wordt ingekocht. Voor dit vangnet zal ook een bedrag moeten worden gereserveerd. We gaan vooralsnog uit van vier jaarplaatsen als vangnet voor medewerkers die om wat voor reden (tijdelijk) terugkomen uit een detachering. De kosten hiervan zijn gelijk aan die van beschut werk. Hiervoor geldt dat wat onder het kopje Magazijn en Assemblage & Verpakken gesteld is. De samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen staat positief tegenover het zelf uitvoeren van de Wsw voor de medewerkers die nu bij Reestmond werken. Met de reeds voorziene komst van de stratenmakers en de groen-medewerkers, wordt een deel van de medewerkers al door de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen aangestuurd. Alles wat met (groeps)detachering en Begeleid Werken te maken heeft kan worden uitgevoerd door het team Werk en Re-integratie van de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen. Zij ziet meerwaarde in het vanuit één hand uitvoeren van de werkgeversbenadering voor alle onderdelen van de participatiewet. De kosten zullen circa per Wsw-er bedragen. De back-office taken, beschut werk en het vangnet wil zij inkopen waarbij het beschutte werk en het vangnet zo veel mogelijk zou moeten worden georganiseerd binnen de gemeentegrenzen, bij voorkeur met lokale partners. Gezien de relatief geringe omvang van de groep hoeft de samenwerkingsorganisatie De Wolden Hoogeveen haar organisatie hierop niet aan te passen. Wel zal zij bij werving van nieuwe consulenten specifiek selecteren op deskundigheid met betrekking tot de Wsw. Het is echter de bedoeling dat de kennis over de Wsw verspreid wordt over meerdere consulenten. 1 Bij een Begeleid Werken dienstverband is het bedrijf of de instantie waar men werkt zelf ook de formele werkgever. De Wsw-uitvoerder (Reestmond of De Wolden) verstrekt subsidie om de lagere arbeidsproductiviteit te compenseren en verzorgt de jobcoaching. 10

11 4 Scenario 2. In de GR Reestmond blijven en vooralsnog de afbouw afwachten Reestmond is in beweging. Het bestuur van de GR zet in op versnelde vervreemding van bedrijfsonderdelen. Dat kan er toe leiden dat het bedrijf er over twee tot drie jaar heel anders uit ziet dan nu het geval is. Het kapitaalintensieve onderdeel metaal is vervreemd. Beschut buiten activiteiten zoals groen en straten maken wordt door de gemeente(n) voor eigen risico en rekening uitgevoerd. Reestmond wordt daarmee een detacheerder en een uitvoerder van eenvoudig beschut werk. Reestmond zal minder regulier personeel nodig hebben. Reestmond zal minder bedrijfsruimte nodig hebben. Dit heeft grote gevolgen voor exploitatie en balans. Opbrengsten komen vooral uit detachering en in minder mate uit assemblage en verpakken. Huisvestingskosten zullen kunnen afnemen. Kosten inkoop, afschrijving productiemiddelen etc. zullen afnemen. Mogelijk kan een deel van de huidige huisvesting verkocht worden waarmee schulden (deels) kunnen worden afgelost. Het is moeilijk in te schatten of het voor de gemeente De Wolden aantrekkelijk is of zij nu (2018) uittreedt of op een later tijdstip. Variabelen die daarbij een rol spelen: Hoe snel kunnen onderdelen vervreemd worden? Gaat er regulier personeel over bij vervreemdingen en overnamen, anders gezegd blijft er boventallig personeel achter in de GR? Gaan er kapitaalgoederen over bij vervreemdingen en overnamen en zo ja tegen welke bedragen? Kan er onroerend goed verkocht worden en tegen welk bedrag? Bovenstaande variabelen zijn vooral financieel van aard. In het volgende hoofdstuk komen ook inhoudelijke variabelen aan de orde. 11

12 5 Toetsingskader Hieronder wordt per scenario aangegeven hoe het scenario scoort op een aantal variabelen. Dit toetsingskader is een hulpmiddel. Scenario 1. Uittreden uit de GR en de Wsw-ers zelf werk bieden Wsw-ers Duidelijkheid huidige deelnemers Wsw + Toekomstbesteding. Zo regulier mogelijk werken + Kan door gemeente zelf op worden gestuurd. Reisafstand/nabijheidsprincipe + Voor groen/straten maken bij gemeente. Beschut zo veel mogelijk in De Wolden. Beleid en regie In overeenstemming met gemeentelijk beleid 3D. + De Wolden wil zo lokaal mogelijk. Gemeentelijke wens tot regie op de uitvoering + Regie via Samenwerkingsorganisatie. Mogelijkheden tot sturing + Regie via Samenwerkingsorganisatie. Effectieve en efficiënte beleidsuitvoering + Beleid geïntegreerd. Extern Mogelijkheden lokale aanbieders (benutten) + Mogelijkheid bestaat. Sluit aan op samenwerking arbeidsmarktregio. + Eén arbeidsmarktregio. Intern Mogelijkheden gemeentelijke organisatie voor zelf uitvoeren + Binnen team werk en re-integratie. Bestuurlijke drukte + Wethouder geen deel meer van het bestuur GR. Financieel en risico s Gunstig voor exploitatie/toekomstige resultaten Reestmond (opvangen tekorten) + Geen deel meer van Reestmond. Investering en frictie + Investering in Samenwerkingsorganisatie gering. Incidentele kosten uittreding + Deel Eigen Vermogen Reestmond wellicht voldoende opvangen uittreedschade Beheersbaarheid toekomstige financiële risico s + Zelf sturen. Toekomstbestendig + Uitstroom Wsw kan worden gecompenseerd met instroom andere groepen. 12

13 Scenario 2. In de GR Reestmond blijven en vooralsnog de afbouw afwachten Wsw-ers Duidelijkheid huidige deelnemers Wsw - Voorlopige keuze. Zo regulier mogelijk werken 0 Sturing afhankelijk van bestuur. Reisafstand/nabijheidsprincipe +/- Voor groen/straten maken bij gemeente. Beschut blijft in Meppel. Beleid en regie In overeenstemming met gemeentelijk beleid 3D. - De Wolden wil zo lokaal mogelijk. Gemeentelijke wens tot regie op de uitvoering - Regie via bestuur. Mogelijkheden tot sturing - Invloed via bestuur. Effectieve en efficiënte beleidsuitvoering - Beleid verdeeld over beleidsvelden en moet gedeeld te worden in bestuurlijk gremium GR. Extern Mogelijkheden lokale aanbieders (benutten) -- Wsw blijft bij Reestmond. Sluit aan op samenwerking arbeidsmarktregio. - Twee verschillende arbeidsmarktregio s Intern Mogelijkheden gemeentelijke organisatie voor zelf uitvoeren Bestuurlijke drukte - Wethouder blijft deel nemen aan het bestuur GR. Financieel en risico s Gunstig voor exploitatie/toekomstige resultaten Reestmond (opvangen tekorten) nvt 0 Afhankelijk van transitie komende jaren. Investering en frictie 0 Afhankelijk van hoogte investering en frictie. Incidentele kosten uittreding + Nvt Beheersbaarheid toekomstige financiële risico s 0 Gemeente staat op afstand. Toekomstbestendig - Bestand krimpt snel en vraagt wellicht om andere oplossingen. 13

14 6 Slotbeschouwing In onderstaande schema s zijn de scenario s vanuit de optiek van de Wsw-ers en het toetsingskader met elkaar vergeleken. 1. Uittreden uit de GR en de Wsw-ers zelf werk bieden. 2. In de GR Reestmond blijven en vooralsnog de afbouw afwachten. Verschillen voor Wsw-ers per scenario Metaal & Technische Dienst en 50% facilitair (vervreemd) beschut werk, nu: Magazijn en Assemblage & Verpakken en 50% facilitair 1 2 Werkplek verandert niet Inkopen bij Wsw-bedrijf of in zorg/welzijn-infra Werkplek verandert niet Werkplek verandert niet Groepsdeta, individuele deta en BW Werkplek verandert niet Werkplek verandert niet Groen & stratenmaken (naar gemeente) Werkplek verandert niet Werkplek verandert niet Vangnet (tijdelijk) Inkopen bij Wsw-bedrijf of in zorg/welzijn-infra Reestmond Back office Inkopen bij Wsw-bedrijf Reestmond 14

15 Toetsingskader vergeleken scenario 1 2 Duidelijkheid huidige deelnemers Wsw + - Zo regulier mogelijk werken + 0 Reisafstand/nabijheidsprincipe + +/- Beleid en regie In overeenstemming met gemeentelijk beleid 3D. + - Gemeentelijke wens tot regie op de uitvoering + - Mogelijkheden tot sturing + - Effectieve en efficiënte beleidsuitvoering + - Extern Mogelijkheden lokale aanbieders (benutten) + - Sluit aan op samenwerking arbeidsmarktregio. + - Intern Mogelijkheden gemeentelijke organisatie voor zelf uitvoeren + nvt Bestuurlijke drukte + - Financieel en risico s Gunstig voor exploitatie /toekomstige resultaten Reestmond (opvangen tekorten) + 0 Investering en frictie + 0 Incidentele kosten uittreding + + Beheersbaarheid toekomstige financiële risico s + 0 Toekomstbestendig + - Het overnemen van de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de Wsw door uittreding uit Reestmond heeft de volgende consequenties: Zelf de Wsw uitvoeren vraagt om een aantal specifieke deskundigheden én capaciteit op onder meer het gebied van salarisadministratie, verantwoording etc. Om dit voor een groep van circa 50 werknemers zelf in te richten is minder efficiënt. Inkoop bij Reestmond, Alescon of een ander Wsw-bedrijf ligt in de rede. Detachering overnemen is in feite het overnemen van bestaande contracten en het organiseren van begeleiding waar nodig en het regelen van een terugvalfaciliteit. Dit kan georganiseerd worden met een beperkte capaciteit. Om dit te organiseren separaat van de overige delen van de participatiewet is inefficiënt en gaat tegen de bedoeling van de wet in. Dit organiseren daar waar ook de participatiewet wordt uitgevoerd is vrijwel onontkoombaar en gewenst. Het organiseren van een eigen beschutte voorziening ligt eigenlijk niet in de rede gezien de schaal. Logisch lijkt het om dit in te kopen bij Reestmond, Alescon of in de zorg- en welzijnsinfrastructuur. Dit in overweging nemend scoort het zelf uitvoeren van de Wsw het beste. Bij Reestmond blijven en ontwikkelingen afwachten, geeft niet de op korte termijn gewenste duidelijkheid. 15

16 Bijlage I Personele inzet bij eigen uitvoering Wanneer de gemeente De Wolden de Wsw zelf gaat uitvoeren zal zij een aantal werkzaamheden zelf moeten gaan uitvoeren. We maken hierbij een onderscheid tussen incidentele en structurele inzet. Daarbij wordt uitgegaan van inkoop van beschut werk/vangnet en de backoffice functie. Incidenteel Uittreding Er zal moeten worden onderhandeld over de voorwaarden van uittreding. Het gaat daarbij vooral om de kosten van de uittreding. Inzet: 15 dagen, afdeling financiën. Inkoop en aanbesteding De inkoop van beschut werk/vangnet en de backoffice functie zal (waarschijnlijk) worden aanbesteed. De inkoopprocedure moet worden begeleid. Inzet: 10 dagen, afdeling inkoop. Implementatie algemeen Onder meer de volgende zaken moeten worden voorbereid: Kennismaking medewerkers en bespreken ontwikkelmogelijkheden. Bespreking en afspraken Reestmond overname lopende contracten (detachering). Kennisverwerving Wsw. Afspraken WSP over werkgeversbenadering en groepsdetachering. Afspraken over eventuele overname regelingen personeel. Gesprekken personeelsvertegenwoordiging Wsw-ers, bonden, cliëntenraad etc. Overname regulier personeel, sollicitatieprocedure etc. Inregelen financiële administratie voor deta-facturen. Inzet: 100 dagen, afdeling Werk en Re-integratie. Structureel Contractmanagement uitvoerders back office en beschut/vangnet. Jobcoaching geplaatsen op detachering en Begeleid Werken. Contacten werkgevers. Jobcoaching medewerkers groen en straten maken. Ontwikkeling medewerkers bij beschut en vangnet. Eerste jaar 1,5 2 fte, afdeling Werk en Re-integratie. Vanaf fte afdeling Werk en Re-integratie. 16