ANW-hiaat: de ondergeschoven arbeidsvoorwaarde

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "ANW-hiaat: de ondergeschoven arbeidsvoorwaarde"

Transcriptie

1 Koster Service Schrift - juni / juli 2007 Service Schrift ANW-hiaat: de ondergeschoven arbeidsvoorwaarde Het ANW-gat betekent dat degene die achterblijft na het overlijden van de partner, niet in alle gevallen recht heeft op een uitkering vanuit de overheid. Naast het verdriet van de nabestaande ontstaan er daardoor vaak ook financiële problemen. De ANW-hiaatverzekering is dan ook een onmisbaar onderdeel in het arbeidsvoorwaardenpakket van de werkgever. Deze arbeidsvoorwaarde wordt echter dikwijls vergeten bij het samenstellen van het arbeidsvoorwaardenpakket. En dat is jammer, want het voorkomt een hoop narigheid voor de nabestaanden van uw medewerkers. In de pensioenregeling van uw bedrijf wordt rekening gehouden met een nabestaandenpensioen. (Als u al een pensioenregeling aanbiedt, want nog steeds bij 25% van de bedrijven bouwen de medewerkers geen pensioen op (zie elders in dit Koster Service Schrift)) Het nabestaandenpensioen is erop gebaseerd dat de nabestaanden van uw medewerkers een volledige uitkering krijgen vanuit de ANW, de Algemene Nabestaandenwet. In veel situaties hoeft men niet te rekenen op een volledige uitkering volgens de ANW. Er ontstaat dan een ANW-gat. De nabestaandenwet gaat er van uit dat grote groepen nabestaanden zelf in de kosten van levensonderhoud kunnen voorzien. Helaas kan niet iedereen dat. Wanneer in dat geval een medewerker overlijdt, komen de nabestaanden in financiële problemen. Heel goed mogelijk dat u het te ver vindt gaan om ook voor de nabestaanden van uw medewerkers te zorgen. U wilt ze later liever ook niet aan uw bureau. Daarom is het goed om er nu alvast over na te denken. lees verder op de volgende pagina Verder in dit nummer o.a.: Individuele WIA-verzekeringen 2 Freelancers: 4 Onverzekerde ondernemers 5 Milieuschadeverzekering is geen modieuze luxe 7 Uw collectieve zorgverzekering: onze zorg 7 De nieuwe pensioenwet is een feit 8 Autoverzekeraars op voet van oorlog 9 Het klantprofiel: uw financiële en risicoschets 10 Waardeoverdacht van pensioen: oppassen geblazen 11 Interview Cees Bergman van Fornix 14 1

2 Service Schrift Wie krijgt een ANWuitkering Volgens de ANW hebben recht op een uitkering, nabestaanden die: zorgen voor een of meer kinderen jonger dan 18 jaar die niet tot het huishouden van een ander behoren; in verwachting zijn; die voor tenminste 45% arbeidsongeschikt zijn en de arbeidsongeschiktheid zal ten minste drie maanden duren; geboren zijn voor 1 januari Als de nabestaande een inkomen uit arbeid heeft of een uitkering uit hoofde van arbeidsongeschiktheid of werkeloosheid, wordt die uitkering van de ANW afgetrokken. Nabestaanden die hertrouwen of met iemand een gezamenlijke huishouding gaan voeren, hebben geen recht meer op een nabestaandenuitkering. De Sociale Verzekeringsbank verstrekt de uitkering. Wat kunt u doen? De sociale zekerheid in Nederland wordt steeds meer geprivatiseerd met als gevolg dat u en uw medewerkers in toenemende mate zelf voorzieningen moeten treffen. Dat geldt ook voor de financiële zorg van nabestaanden. U kunt het ANWgat voor uw medewerkers dichten door middel van een collectieve ANW-hiaatvoorziening zodat de partners en/of kinderen van uw medewerkers niet onverzorgd achterblijven. Deze verantwoordelijkheid ligt bij werknemers EN werkgevers. De verzekering kan goed worden ingebouwd in een bestaande pensioenregeling. Premie verhalen U kunt de premie geheel of gedeeltelijk door uw medewerkers laten betalen. De premie die u voor uw rekening neemt, kunt u volledig ten laste laten brengen van het bedrijfsresultaat. De werknemerspremie houdt u in op het brutoloon. U betaalt hierover geen loonbelasting en sociale premies. Vraag KMP naar de mogelijkheden of stuur de servicekaart retour. Individuele WIA-verzekeringen Steeds minder werkgevers sluiten een collectieve WIA-verzekering, en dat is jammer want het is een aantrekkelijke en bindende secundaire arbeidsvoorwaarde. Overigens kunnen uw medewerkers ook zelf iets regelen, maar het is uw taak om hen op die mogelijkheden te wijzen. Daarom zetten we de aanvullende WIA-verzekeringen voor uw medewerkers nog eens op een rij. Het zijn individuele varianten van een collectieve verzekering, die keuzemogelijkheden bieden rond o.a. eindleeftijd of een geïndexeerde uitkering. Meestal is bij individuele verzekeringen het salaris uitgangspunt. De IVA (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten) is een reddingsboei als uw medewerker 80% of meer duurzaam arbeidsongeschikt is verklaard. Tijdelijk 35% of meer arbeidsongeschikt geeft recht op een uitkering van de WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten). Maar is de medewerker voor minder dan 35% arbeidsongeschikt, dan biedt de WIA geen soelaas en moet de medewerker voor zichzelf zorgen. Fraai is het niet, uitdagend des te meer. Helpt die uitdaging? Vinden werkgever en medewerker elkaar? Het dagblad Trouw schrijft hierover op 16 januari jl., dat een handicap of gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid tot 35% bij ruim de helft tot ontslag leidt. Een kleine 60% van de werkgevers die problemen ondervonden bij de re-integratie van deze zieke medewerkers, noemt het ontbreken van alternatieve functies een belangrijke belemmering. De WGA-hiaatverzekering Verdient uw gedeeltelijk arbeidsgeschikte medewerker minder dan de helft van wat hij/zij zou kunnen verdienen volgens het UWV, dan valt hij/zij terug op de WGA-vervolguitkering. U weet nog wel: Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten. Deze uitkering bedraagt een percentage van het minimumloon, afhankelijk van de arbeidsongeschiktheidsklasse. Het hiaat tussen deze uitkering en het vertrouwde inkomen is meestal groot. De individueel af te sluiten WGA-hiaatverzekering geeft een aanvulling op deze vervolguitkering en dekt het verschil tussen het volledige loon (maximaal het SV-loon) en het minimumloon op basis van het arbeidsongeschiktheidspercentage. De inkomensderving is hiermee niet volledig gedekt, dus de medewerker zal het tekort op eigen kracht moeten aanvullen. De WIA-excedentverzekering De wet maakt onderscheid tussen het inkomen onder de loongrens en het inkomensdeel hierboven. Alle medewerkers met een inkomen onder het maximale SV-loon ontvangen lees verder op de volgende pagina 2

3 een aanvulling tot 70%, 75% of 80% van het gedeelte dat het maximale SV-loon te boven gaat. Maar de meeste medewerkers die een aanvullende WIA-verzekering afsluiten, hebben een inkomen boven de maximum SV-loongrens. Er ontstaat dus sowieso een gat. Met de WIA-excedentverzekering zorgt de medewerker voor een aanvulling tot maximaal 80% bij volledige arbeidsongeschiktheid. De WIA-aanvulling in vaste bedragen De medewerker kan ook kiezen voor een dekking van vooraf vastgestelde bedragen: de maandlast (vaste lasten AOV) of 5, 10, 20 tot 40% van het salaris. Volledige uitkering is bij deze variant alleen mogelijk bij volledige arbeidsongeschiktheid, of naar rato van de arbeidsongeschiktheid, ofwel een 50% uitkering bij een arbeidsongeschiktheid onder de 55%, of een volledige uitkering vanaf 35% arbeidsongeschiktheid. De WIA-aanvulling tot 80% De medewerker kan ook kiezen voor een verzekering tot 80% van het salaris. De woonlastenverzekering Tenslotte kan de medewerker kiezen voor een woonlastenverzekering, een beetje vergelijkbaar met de WIA-aanvulling in vaste bedragen, waarbij de maandelijks terugkerende lasten (ook huur), energie, studiekosten of gemeentelijke lasten worden uitgekeerd. Het lijkt ons goed als u uw medewerkers verwijst naar Daar kunnen zij uitrekenen wat de WIA voor hun inkomen betekent, wat zij kunnen doen, zien zij voorbeelden en vragen naar een offerte. En voor de goede orde: dat kunt u als werkgever ook! Overzicht van veranderingen Veranderingen die zonder uitzondering zijn ingegaan, waarmee u dus rekening moet houden en waarbij wij uw specifieke situatie in overweging nemen. Aanpassing Datum Kern Medewerker Werkgever Ondernemer Poortwachter 1 april 2002 Werkgever en medewerker zijn verplicht concrete acties uit te voeren om werkhervatting te realiseren Actief meewerken aan re-integratie Sancties bij onvoldoende medewerking Re-integratietraject gestructureerd aanpakken Probleemanalyse Plan van Aanpak Evaluatie Casemanager aanstellen Sancties bij onvoldoende actie Afschaffing WAZ 1 juli 2004 De wettelijke voorziening bij arbeidsongeschiktheid voor ondernemers is vervallen Ondernemer sluit een AOV af bij een verzekeraar waarbij gekeken wordt naar financiële zekerheid en hulp bij re-integratie Herkeuring WAO 1 oktober 2004 UWV beoordeelt WAOgerechtigden jonger dan 50 jaar opnieuw Arbeidsongeschikte medewerker krijgt wellicht een lager arbeidsongeschiktheidspercentage Werkgever moet in sommige gevallen de medewerker met een lager arbeidsongeschiktheidspercentage werk aanbieden Wijzigingen Arbowet 1 juli 2005 Meer vrijheid voor de werkgever invullen arboplichten In sommige gevallen toestemming nodig van de personeelsvertegenwoordiging of OR voor invoering andere wijze van arbo-invulling Afhankelijk van het aantal medewerkers in dienst: een soepelere regeling en nieuwe verplichtingen Preventiemedewerker aanstellen en opleiden WIA 1 januari 2006 Nieuwe arbeidsongeschiktheidswet Andere normen voor arbeidsongeschiktheid Werken loont Meer inkomsten bij meer werken Financiële prikkels om arbeidspotentieel te benutten Financiële tegemoetkoming voor in dienst houden of nemen van gedeeltelijk arbeidsongeschikte medewerkers WGA, onderdeel van de WIA 1 januari 2007 Alle werkgevers kunnen eigenrisicodrager worden Werkgever is maximaal 10 jaar verantwoordelijk voor de WGA-uitkering van zijn (ex)medewerkers 3

4 Service Schrift Salaris is en blijft de belangrijkste arbeidsvoorwaarde Ruim 60% van de medewerkers vindt het salaris DE primaire arbeidsvoorwaarde. Dat geldt met name voor hoog opgeleid en gespecialiseerd personeel. Werksfeer en contract nemen in de ranglijst de tweede en derde plaats in bij mannen. Bij vrouwen staat juist dat contract en een goede werksfeer op de eerste plaats. bestaan. Dat is vooral merkbaar in de wereld van ICT en juridische dienstverlening. Ondernemers worden dan ook van twee kanten belaagd: door jobhoppers en freelancers of ZZP-ers. Bonusregelingen, winstdeling of een voordeliger hypotheek kunnen eveneens bijdragen aan een hechte band tussen werkgever en medewerker. Voor verzekerbare arbeidsvoorwaarden kunnen KOSTER verzekeringen en KMP Het zijn cijfers die de aandacht verdienen, vooral door de toenemende schaarste op de arbeidsmarkt. Een loonspiraal dreigt, maar bovendien kiezen veel medewerkers voor het freelance Marlies Rosenbrand, arbeidsmarktanalist van de Intelligence Group, adviseert ondernemers dan ook om in een krapper wordende arbeidsmarkt meer uitdagend werk, een flexibeler beloning en flexibele werktijden te bieden. passende adviezen en oplossingen bieden. Freelancers: Het werd hiervoor al gesignaleerd: hoe langer hoe meer medewerkers hangen hun arbeidscontract aan de wilgen en kiezen voor de vrijheid en flexibiliteit van de zelfstandigheid. Freelancers en ZZP-ers kampen hierbij met een groot probleem. Werkgevers veranderen ineens in opdrachtgevers die moeten voorkomen, dat ze na uitvoering van uw werkzaamheden worden opgezadeld met sociale premies en loonbelasting. De eigen broek ophouden en het afscheid van een privaatrechtelijk dienstverband betekent werk voor eigen risico en rekening. KOSTER verzekeringen en KMP bieden u uitgekiende pakketten verzekeringen resp. voorzieningen voor de oude dag, aansprakelijkheid, arbeidsongeschiktheid en andere verzekerbare zaken specifiek ontwikkeld voor freelancers en zelfstandigen, waardoor uw opdrachtgever gevrijwaard blijft voor naheffingen van fiscus en UWV. Maatwerk dus dat u past! Raadpleeg alvast Neem eerst uzelf de maat. 4

5 Onverzekerde freelancers: ik word niet ziek In het kader van voorgaande notitie over specifieke verzekeringen en voorzieningen voor freelancers en zelfstandigen past een waarschuwing. De media schrijven er ook over; zelfstandigen verzekeren zich zelden en met name een verzekering tegen arbeidsongeschiktheid vinden ze te duur. Ik word niet ziek, dat is de bezwerende formule waarmee zelfstandigen het waagstuk aandurven. Fout! Verzekeraar Generali heeft er onderzoek naar gedaan en het blijkt dat ruim 60% van de kleine ondernemers - zogenaamde één- en tweepitters - zich niet verzekert tegen arbeidsongeschiktheid. Te duur!, dat is het overwegende argument. Dat is echter te kort door de bocht. De premie kan sterk variëren, onder andere door de hoogte van het te verzekeren bedrag, de duur van de periode alvorens de uitkering begint, de mate van arbeidsongeschiktheid en het soort werk. WAZ-premie, maar die verzekering gaf nog recht op een uitkering van maximaal 70% van het minimumloon. Dat is voorbij. Meer zekerheid in zaken? Praat met KOSTER. Tot 2004 waren kleine zelfstandigen nog verzekerd via de WAZ (Wet Aansprakelijkheidsverzekering Zelfstandigen). Ze betaalden hiervoor verplicht Onverzekerde ondernemers Verzekeraar Generali heeft ook onderzoek gedaan naar de verzekeringen en pensioenvoorzieningen in het Midden- en Kleinbedrijf. De resultaten zijn schokkend. Ruim een kwart van de ondernemers - zo n personen - heeft geen levens- of inkomensverzekering gesloten. Meer dan een derde heeft geen levensverzekering en ruim ondernemers hebben geen AOV (ArbeidsOngeschiktheidsVerzekering). Bij bedrijven is de pensioenof AOV-situatie nooit opnieuw doorgelicht en bij bedrijven is dat langer dan vier jaar geleden. Terwijl toch bijna de helft van de ondernemers meent, dat ze hun pensioensituatie, levens- en inkomensverzekeringen minimaal eenmaal per jaar of eenmaal in de twee jaar moeten doorlichten. Het blijkt een sprookje te zijn dat de ondernemer zijn onderneming als pensioen ziet. Eén op de vijf weet niet hoe men vermogen voor pensionering zou willen opbouwen. Bij degenen die het wel denken te weten kiest bijna een derde voor opbouw in privé vanuit het netto loon en 23% via onroerend goed. En nog iets: bij ruim een kwart van de ondernemingen met medewerkers die voor een collectieve lees verder op de volgende pagina 5

6 Service Schrift pensioenregeling in aanmerking komen, wordt geen pensioen opgebouwd. Slechts 31% van de ondernemers geeft aan, ruim voldoende pensioenopbouw te hebben om te stoppen op de leeftijd die zij wensen en slechts één op de acht ondernemers kent de inhoud van de nieuwe pensioenwet. Waar ondernemers vooral bang voor zijn is administratieve rompslomp, tijdverlies en een medische keuring. Tot zover de halflege fles. De halfvolle fles leert dat een intermediair als KOSTER verzekeringen en KMP het kanaal is met het grootste bereik bij ondernemers. 40% van de ondernemers sluit via een intermediair een pensioen- of levensverzekering af. Het intermediair heeft ook op de AOV-markt een sterke positie; 63% van de ondernemers sluit een arbeidsongeschiktheidsverzekering af via het intermediair. Waarvan akte. De les? Als u nog niet verzekerd bent, bent u niet de enige. Maar doe het wel... en NU. U kunt twee dingen doen: eerst ons bellen en een afspraak maken of eerst informatie inwinnen via en Klik op zakelijk en vervolgens AOV en alles wordt duidelijk. NU doorpakken! Freelancers en ZZP-ers kunnen ook te rade gaan bij Rechtsbijstand voor freelancer en ZZP-er U moet vooral kunnen doen waar u goed in bent en waar uw klanten recht op hebben. Maar u heeft ook rechten en soms komen die in de knel of dreigen ze in gevaar te komen. We noemen wat voorbeelden: bij het sluiten van een contract, het verhalen van letselschade, incasso van uitstaande rekeningen, deelname aan het verkeer met uw bedrijfsvoertuig, koop, huur en onderhoud van uw bedrijfsruimte, inkoop en opslag van voorraden of productiemiddelen. Teveel om op te noemen en zorgwekkend bovendien. Voor 25,- per maand kunt u die risico s met een DAS rechtsbijstandverzekering beheersen en blijft u ondernemen. Een kopzorg minder en een veilig gevoel, voor een lage premie. Uit de dagelijkse praktijk: Via haar internetsite krijgt Susan de meeste opdrachten binnen. Door een fout van de provider ligt de site twee weken plat. De provider weigert haar schadeloos te stellen. Susan schakelt de DASspecialist in, die de zaak beoordeelt en de provider aansprakelijk stelt. Rob is glazenwasser. Als hij bezig is bij een opdrachtgever met een kantoor van acht verdiepingen, schiet een kabel van de wasinstallatie los. Hij valt en loopt een gecompliceerde armbreuk op. Werken zit er voorlopig niet in. Uit het inspectierapport blijkt nalatig onderhoud. De DASspecialist beoordeelt de kwestie en verhaalt de schade. Een klant van Maarten weigert te betalen. Het werk zou slecht zijn afgeleverd, terwijl Maarten zich aan de opdracht heeft gehouden. Een zaak voor DAS incasso om de rekening te innen. De DAS-jurist kan duidelijk maken dat het werk conform de opdracht is uitgevoerd en dat er geen redenen zijn om niet te betalen. Het geld is inmiddels binnen. U kunt hiernaast ook nog kiezen voor Rechtsbijstand voor de privézaken van het hele gezin met aanvullend het Pluspakket. Hiermee is het hele gezin zeker van juridische hulp rondom consumentenzaken, wonen, werk en verkeer. Direct sluiten kan op 6

7 Milieuschadeverzekering is geen modieuze luxe Veel verzekeraars hebben de dekking voor milieuschade geschrapt uit Brand- en AVBpolissen (aansprakelijkheidsverzekering). Ze zien de bui hangen. En daardoor lopen veel ondernemers onverwachte risico s. Schadevoorbeeld: Asbestschade door storm Tijdens een flinke storm waait het dak van een kantoorpand. En het dak bevat asbest. De asbestdeeltjes verspreiden zich over het terrein. En dat van de buurman, een akkerbouwer. Zijn oogst is gedeeltelijk verloren door besmetting met asbest. Deze schade door asbest is bijna nooit verzekerd. Gelukkig vergoedt de milieuschadeverzekering niet alleen de kosten van het verwijderen van de asbestdeeltjes, maar ook de kosten van de verloren oogst. Totale kosten: 7.800,-. Schadevoorbeeld: Hovenier veroorzaakt verontreiniging bij zijn klant Bij het uitladen van zijn auto valt een tank met onkruidbestrijdingsmiddel om en loopt leeg. De dop zat er niet goed opgedraaid. Hierdoor komt een veel te hoge concentratie van het bestrijdingsmiddel in de grond. Het stukje wordt afgegraven en vervangen door schone grond. Gelukkig is de hovenier verzekerd, denkt hij. Bij navraag blijkt milieuschade niet meeverzekerd in zijn aansprakelijkheidsverzekering. De kosten vielen mee, 2.500,-. Maar toch. U kunt dat risico natuurlijk nemen, maar u kunt zich er ook tegen verzekeren met de MilieuSchadeVerzekering. MSV biedt brede dekking en vult de dekking van Brand- en AVB-polis goed aan. Onder zo n MSV-polis valt: De milieuschadeverzekering heeft een zeer brede dekking. Daaronder vallen: Dekking voor emissie door alle van buiten komende onheilen en door eigen gebrek. Ook dekking voor ondernemers die bij derden werkzaamheden verrichten. Aansprakelijkheidsvraag speelt geen rol. Aparte dekking mogelijk voor bedrijven met ondergrondse tanks. En... uw premie is afgestemd op uw risicoprofiel. U betaalt nooit te veel! Uw collectieve zorgverzekering: onze zorg Over marktwerking gesproken: zorgaanbieders, zorgverzekeraars en politici zijn in 2006 de Rubicon overgestoken, dat wel, maar beraden zich nu over de richting die men verder in zal slaan. Dat is moeilijk, want over het marktgestuurde zorglandschap hangt een dikke mist en alle betrokken partijen twisten over de koers. Denkt u hierbij aan de omstreden DBC-systemen, de gewenste transparantie, of de onderhandelingen tussen zorgverleners en zorgverzekeraars over prijs en kwaliteit. De afschaffing van de beruchte no-claim is uitgesteld tot 2008 en zal worden vervangen door een verplicht eigen risico van 150,- per jaar dat door de verzekeraar wordt geïnd. Chronisch zieken en gehandicapten worden financieel gecompenseerd. Nieuwe kansen Per 1 januari 2008 ontstaan nieuwe kansen voor aantrekkelijke collectieve zorgverzekeringen. Wacht dat niet af, maar neem nu al maatregelen. Collectieve zorgverzekeringen hoeven niet meer verplicht via de salarisadministratie te gaan, want de incasso kan ook rechtstreeks met de verzekeringsmaatschappij worden geregeld. Met andere woorden: geen rompslomp voor de werkgever en een profijtelijke korting voor de medewerker. Wist u trouwens dat veel individueel gesloten zorgverzekeringen vaak ook in een collectief kunnen worden opgenomen dan wel opgezet? Een bedrijf mag meer collectieve verzekeringen naast elkaar regelen. Niemand zit gebakken aan die ene aantrekkelijke regeling van één verzekeraar. Inventariseer waar uw medewerkers nu verzekerd zijn en kom daarmee naar KOSTER. Wij zorgen ervoor dat alle individuele polissen een collectief vormen met korting uiteraard. Uw medewerkers zullen blij zijn met u. Dezelfde polis, dezelfde verzekeraar maar tegen een lagere premie; wie wil dat niet? Een leuke geste, want het kost u niets! 7

8 Service Schrift (Dochters van) Multinationals bundelen werknemersregelingen Elke Nederlandse multinational of een Nederlandse dochter van een internationaal opererende organisatie kan haar werknemersregelingen onderbrengen in een multinationale pool. Pooling is een concept dat werknemersregelingen op wereldwijde schaal koppelt en levert uw bedrijf een aanzienlijke kostenreductie op. Dit komt door de schaalvergroting en risicospreiding die door pooling ontstaan. Basisprincipe is dat de netto kosten van een voorziening flink lager kunnen uitvallen door een gunstig verschil tussen betaalde premies en uitgekeerde claims. Dit verschil - het technisch resultaat - wordt jaarlijks achteraf teruggesluisd naar de onderneming. Een zuiver geval van money for nothing. De organisatie die zich hier wereldwijd mee bezighoudt is Insurope. In ieder land is Insurope exclusief door één verzekeraar vertegenwoordigd. Voor Nederland is dit Delta Lloyd. Ook kleine multinationals kunnen deelnemen. Poolbare premies zijn: Ouderdomspensioen Nabestaandenpensioen Wezenpensioen Arbeidsongeschiktheidspensioen Premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid Aanvullende dekkingen op de Zorgverzekering Inkomensverzekeringen (WIA, WGA, Ziekteverzuim) Laat u door KOSTER informeren over uw mogelijkheden om jaarlijks te delen in positieve poolresultaten. Het kost u niets en levert alleen maar voordeel op. De nieuwe pensioenwet is een feit Vanaf 1 januari van dit jaar is in de nieuwe pensioenwet sprake van een veranderde driehoeksverhouding tussen de pensioenuitvoerder, de werkgever en de medewerker. De uitvoerder is nu verplicht, een pensioenreglement te maken waarin de rechten en plichten van medewerker en pensioenuitvoerder worden gespecificeerd. Bij iedere nieuwe deelnemer is de uitvoerder vanaf 1 januari 2009 verplicht, aan hem of haar een zogenaamde startbrief te sturen. Verder is de relatie tussen de werkgever en medewerker vastgelegd in een pensioenovereenkomst. Hoe de relatie tussen pensioenuitvoerder en werkgever eruitziet, staat vanaf 1 januari 2009 beschreven in een uitvoeringsovereenkomst. De adviserende rol van KMP volgens de Wet op het financieel toezicht (Wft) staat centraal. KMP verzorgt het beheer en de communicatie tussen de uitvoerders, werkgever en medewerker. Pensioen is een arbeidsvoorwaarde die de werkgever aanbiedt. Daarom verviel in januari van dit jaar de C-polis, waarbij de werknemer nog verzekeringnemer was. In de nieuwe polis is de werkgever verzekeringnemer. Voor de goede orde; alle op 31 december 2006 bestaande C-polissen mogen ongewijzigd blijven, ook voor de toekomstige opbouw. Voor ouderdomspensioen geldt nu een wachttijd of drempelperiode van twee maanden. Voor nabestaanden- en arbeidsongeschiktheidspensioen gelden geen wachttijden meer. De aanmelding van de medewerker moet onmiddellijk plaatsvinden. De toetredingsleeftijd mag niet hoger zijn dan 21 jaar. Ouderdomspensioen dat vanaf 1 januari 2008 wordt opgebouwd mag worden ingeruild voor partnerpensioen (tot maximaal 70% van het ouderdomspensioen). Het bedrag van afkoop van kleine pensioenen is verhoogd tot 400,-. Het is een eenzijdig recht van de pensioenuitvoerder, tenzij overleg wordt gevoerd over waardeoverdracht. Ook opgebouwde rechten vallen hieronder, maar de ex-deelnemer kan hiertegen wel bezwaar aantekenen. De afkoop bij emigratie van uitkeringen boven 400,- vervalt. Dat geldt ook voor de mogelijkheden om premies te restitueren. En tenslotte de DGA, want pensioentoezeggingen die dit jaar worden gedaan vallen niet meer onder de nieuwe pensioenwet. Voor DGA s met een bestaande pensioentoezegging van voor 1 januari van dit jaar geldt een overgangsperiode van een jaar. Tot 1 januari 2008 kan de DGA kiezen tussen eigen beheer of het verzekeren van het pensioen. In het laatste geval profiteert hij ook van de beschermende werking van de pensioenwet. 8

9 Meer nieuws over de nieuwe pensioenwet: de gewijzigde zorgplicht De zorgplicht bij beleggingsvrije premieovereenkomsten houdt in, dat deelnemers zelf een keuze moeten kunnen maken tussen - enerzijds - de beleggingsvrijheid in beheer geven bij de pensioenuitvoerder of - anderzijds - een volledig beleggingsvrije premieovereenkomst. Standaardoptie is het beheer door de pensioenuitvoerder, want deelnemers kunnen of willen doorgaans niet zelf beslissen over de beleggingsmix. De uitvoerder is hierbij niet aansprakelijk voor de beleggingsresultaten, maar men verwacht wel dat hij namens de deelnemer waakt over die beleggingen, als een goed huisvader. Een adviesrelatie tussen uitvoerder en deelnemer ontbreekt in dit geval. De uitvoerder moet de deelnemer echter desgewenst wel de mogelijkheid bieden om de verantwoordelijkheid voor de beleggingen over te nemen. Daarmee ontstaat ook een adviesrelatie. De uitvoerder adviseert binnen het kader van o.a. risico, spreiding, regio en sector. Het risico moet bijvoorbeeld minder worden naarmate de pensioendatum nadert en dat betekent een verschuiving van aandelen naar obligaties en deposito s, en minder beleggen in risicovolle aandelen. Voor het geven van die adviezen - tenminste eenmaal per jaar - mag de uitvoerder een vergoeding vragen. De deelnemer op zijn beurt kan dit advies naast zich neerleggen. Van eenzijdig ingrijpen in een beleggingsportefeuille is geen sprake. Ken uw klant Van belang hierbij is derhalve het zogenaamde ken-uw-klant - principe. De uitvoerder moet zich verdiepen in de financiële positie, kennis, ervaring, doelstellingen en risicobereidheid van de deelnemer. Dat betekent het uittekenen van een klantprofiel. De informatie die de uitvoerder in het kader van deze zorgplicht nodig heeft mag actief en passief worden ingewonnen, maar de kosten hiervan zijn voor rekening van de uitvoerder. Er is meer; het overgangsrecht bij premieovereenkomsten met beleggingsvrijheid is vrij ingewikkeld. Artikel 47 van de pensioenwet geldt vanaf 1 januari Heeft een werkgever voor 1 januari 2008 een pensioenverzekering afgesloten, dan gelden de verplichtingen pas per 1 januari Dat geldt ook voor pensioenovereenkomsten die tussen 1 januari 2008 en 1 januari 2009 worden afgesloten. De zorgplicht gaat dan overigens direct in. En KMP? Formeel kan de zorgplicht aan ons worden uitbesteed, maar pensioenuitvoerders zullen dat niet graag doen. Ze blijven te allen tijde verantwoordelijk en dus mogelijk aansprakelijk. Maar KMP kan uw medewerkers natuurlijk wel helpen bij het maken van juiste keuzes en bij het verzorgen van aanvullende informatie en voorlichting. Autoverzekeraars op voet van oorlog Best voorstelbaar dat automobilisten, en vooral degenen die rijden in een auto van de zaak, denken: Ik ben verzekerd en dat is voldoende. Geen kopzorgen alsjeblieft. Maar het is goed en wellicht voordelig om te weten, dat de autoschadeverzekeraars op dit moment een premieoorlog voeren die er niet om liegt. Werkgevers kunnen hun medewerkers, hun partners en huisgenoten laten profiteren van deze prijzenslag. Kost niets en draagt stevig bij aan de secundaire arbeidsvoorwaarden. Wilt u meer weten over de werkelijkheid achter de kruitdamp, kijk dan eens naar De prijzenoorlog geldt ook voor medewerkers zonder auto van de zaak. Het enige dat u hoeft te doen is uw mensen te wijzen op of op het KOSTER Extranet. Niets meer en niets minder. Een gewetensvraag: heeft u uw autogegevens al door de premiemodule gehaald? 9

10 Service Schrift Het klantprofiel: uw financiële en risicoschets Zo n 60% van de ondernemers komt na een risicoanalyse tot de conclusie dat het bedrijf is onderverzekerd. Het percentage onderverzekering loopt soms op tot 25%. Dit blijkt uit onderzoek van Achmea, dat de risicoprofielen van een paar duizend ondernemingen heeft geanalyseerd. De Wet op het financieel toezicht verplicht ons van elke klant een klantprofiel vast te leggen. Voor bedrijven geldt deze verplichting niet. Het is echter in zowel uw als ons belang om goed in kaart te hebben welke verzekeringen u afgesloten heeft of zou moeten afsluiten om de continuïteit van uw bedrijf te waarborgen. Het is ook mogelijk dat u bepaalde risico s zelf opvangt. Dat is prima natuurlijk, maar laat dat ons wel weten. Wij vragen u dan ook de checklist bij dit Koster Service Schrift in te vullen en aan ons te retourneren. Wij leggen uw gegevens vast in ons systeem en waar nodig ontvangt u een advies. Uw klantprofiel kunt u ook online invullen op uw Extranet. Dat is zelfs gemakkelijker. Bij voorbaat hartelijk dank! KOSTER Berichtenservice: handig! Bespaar tijd bij het verzamelen van actuele berichten over uw zakelijke en collectieve verzekeringen! Vanaf nu kunt u het laatste nieuws met de nieuwe KOSTER Berichtenservice ontvangen. U kunt zich gratis abonneren op berichten over nieuwe updates op KOSTER.nl, nieuwsitems, verzekeringsnieuws, etc. Dit alles wordt door middel van een slim stukje technologie (RSS genaamd) automatisch binnengehaald, zonder dat u elke keer het internet hoeft te raadplegen op nieuwe items. Makkelijk in gebruik Het enige dat u hoeft te doen is het programma te installeren. De Berichtenservice is een in eigen beheer ontwikkeld programma en is eenvoudig in gebruik, overzichtelijk en vooral veilig. Na de installatie ontvangt u een melding als er nieuwe berichten geplaatst worden die voor u belangrijk zijn. Mocht de installatie geblokkeerd worden, vraag dan uw systeembeheerder om hulp. Eerst koppen dan berichten Na de installatie van de Berichtenservice ontvangt u bij een nieuw bericht een melding rechtsonderin uw beeldscherm. Klikt u hierop, dan gaat u direct naar de overzichtspagina met het laatste nieuws. De Berichtenservice controleert zelf of er nieuwe items zijn. Handig! 10

11 Waardeoverdracht van pensioen: oppassen geblazen Waardeoverdracht van pensioenkapitaal is sinds 8 juli 1994 een wettelijk recht. Werknemers kunnen, indien zij van baan veranderen, binnen een bepaalde termijn een verzoek indienen om het bij de vorige werkgever opgebouwde pensioenkapitaal over te dragen naar de nieuwe dienstbetrekking. Dit lijkt eenvoudig en zinvol, maar dat is het niet altijd. Ook voor de werkgevers kan dit vervelende effecten hebben! Hieronder volgen enige aandachtspunten voor zowel werknemers als werkgevers. Hoe werkt waardeoverdracht? Bij waardeoverdracht wordt de contante waarde van de pensioenaanspraken die een werknemer bij zijn oude werkgever heeft opgebouwd, overgedragen aan de pensioenuitvoerder van de nieuwe werkgever. De oude aanspraken worden daarmee afgekocht. De afkoopwaarde wordt berekend volgens het standaardtarief waardeoverdracht. Met deze waarde koopt de werknemer in de nieuwe regeling rechten in. Waar moet de werknemer op letten? Het lijkt zinvol bij wijziging van dienstbetrekking het pensioen dat hij bij de vorige werkgever hebt opgebouwd, mee te nemen naar de nieuwe pensioentoezegging. Is er echter sprake van een beschikbarepremieregeling, dan is zo'n overdracht niet altijd zinvol. Een beschikbarepremieregeling is eenvoudig gezegd een regeling waarbij u jaarlijks een bepaalde premie in uw pensioenregeling stort. Deze premies vormen een bepaald pensioenkapitaal, waarvoor u op pensioeningangsdatum een pensioen kunt aankopen. Met name in de volgende twee gevallen kan waardeoverdracht nadelig uitpakken. Zijn met beleggingsproducten de laatste jaren mindere beleggingsresultaten geboekt, dan heeft u een lager kapitaal beschikbaar voor overdracht; vaak is dit bedrag zelfs lager dan aan premies is ingelegd. Ook bij salaris-diensttijdregelingen (bijvoorbeeld middelloon), waarbij de jaarlijkse opbouw afhankelijk is van het salaris, is het oppassen geblazen. In deze situatie is waardeoverdracht doorgaans niet verstandig, omdat het omzetten van dergelijke rechten in een storting op de nieuwe regeling vaak verslechtering van de oude rechten met zich meebrengt. Kiest u voor waardeoverdracht, let er dan op dat u dit binnen zes maanden na indiensttreding aangeeft bij uw nieuwe werkgever, dan wel binnen zes maanden na het moment dat u aan de nieuwe pensioenregeling deel mag gaan nemen. Gevolgen voor u als werkgever Voor zowel de oude als de nieuwe werkgever kan de waardeoverdracht eveneens aanzienlijke gevolgen hebben. Doordat waardeoverdracht een wettelijk recht is voor de werknemer, kunt u hierop als werkgever geen invloed uitoefenen; het overkomt u zo gezegd. Nadelige gevolgen doen zich met name voor in situaties waarin één of beide werkgevers als pensioenregeling een salarisdiensttijdregeling hebben. De oorzaak zit hem in de toepassing van het standaardtarief. Hoewel dit standaardtarief recent is aangepast, kan een overdrachtswaarde berekend worden die zowel bij de oude als bij de nieuwe werkgever leidt tot een aanzienlijke pensioenlast. Krijgt u hiermee te maken, dan adviseren wij u de onderliggende berekeningen op te vragen en deze te laten beoordelen door uw pensioenadviseur. Bron: Aangetekend actueel (de digitale nieuwsbrief van Arenthals Grant Thornton), nummer 9, 8 mei

12 Service Schrift Hoe voorkomt een automatiseringsbedrijf juridische zelfmoord? 67% van de ondervraagde automatiseringsbedrijven heeft geen beroepsaansprakelijkheidsverzekering (kortweg BAV) en 68% heeft geen bestuurders- en commissarissenaansprakelijkheidsverzekering (kortweg BCA) afgesloten, zo blijkt uit onderzoek van Johanna van den Arend in opdracht van KOSTER verzekeringen b.v. Over de BAV en BCA bestaan nog veel onduidelijkheden. We leggen beide verzekeringen uit. Beroepsaansprakelijkheid (BAV) Dikwijls wordt de BAV voor bedrijven verward met de aansprakelijkheidsverzekering (kortweg AVB). Het verschil tussen deze verzekeringsvormen is dat de AVB letsel en/of zaakschade aan derden dekt. De BAV dekt de gevolgen van fouten, die iemand maakt tijdens het uitoefenen van zijn of haar beroep en waardoor een derde schade lijdt. De BAV richt zich op specifieke beroepsgroepen: van accountants tot organisatieadviesbureaus. Deze branches leveren of verrichten diensten waarbij de kans op schade door een fout (onjuist handelen, vergissingen of nalaten) aanwezig is. Verscheidenheid aan polissen Omdat het aansprakelijkheidsrisico niet voor iedere branche gelijk is, zijn er verschillende beroepsaansprakelijkheidspolissen ontwikkeld, toegespitst op het specifieke risico van een bepaald beroep. De dekking sluit aan op de algemene voorwaarden die elke georganiseerde branche/verzekeraar voor haar leden/klanten heeft opgesteld. De polis biedt dekking tegen schade uit beroepsfouten, mits deze binnen de verzekerde hoedanigheid worden gemaakt. Standaard meeverzekerd zijn de noodzakelijke verweer- en gerechtskosten. In combinatie met een Aansprakelijkheidsverzekering voor bedrijven geeft de BAV een zo volledig mogelijke dekking voor financieel nadeel (vermogensschade), zaaken personenschade. Schadevoorbeelden Als een softwaresysteem bijvoorbeeld gebrekkig wordt opgeleverd kan de zuivere vermogensschade van de opdrachtgever bestaan uit: Directe schade, zoals: kosten die de opdrachtgever heeft gemaakt, of nog moet maken, om de prestatie van de leverancier aan de overeenkomst te laten beantwoorden; kosten die de opdrachtgever moet maken voor het noodgedwongen langer operationeel houden van zijn oude systeem; kosten gemaakt om de omvang van de schade vast te stellen; kosten ter voorkoming of beperking van de schade. Indirecte schade; zoals verlies van omzet, gederfde winst of gemiste besparingen. Bestuurdersaansprakelijkheid (BCA) De BCA dekt de persoonlijke aansprakelijkheid van de verzekerden voor fouten begaan in hun specifieke hoedanigheid van bestuurder, toezichthouder of commissaris. Een BCA kan alleen afgesloten worden voor verenigingen, stichtingen en vennootschappen. Commissarissen of bestuurders kunnen ook aansprakelijk gesteld worden tot in hun privé-vermogen. Dit kan dan beschermd worden door een BCA af te sluiten. Schadevoorbeelden Het gaat hier om aanspraken van onder andere de aandeelhouders, de werknemers, de concurrenten en overheidsinstellingen in verband met zaken zoals: Onjuiste voorstelling van zaken gedurende een overname. Fusies, overnames en andere transacties zorgen voor een toenemend risico voor bestuurders en commissarissen omdat er openheid van zaken en toezeggingen over een onderneming moet worden gegeven. Het nemen van beslissingen met vergaande financiële consequenties zonder behoorlijke voorbereiding. Het niet verschaffen van inlichtingen aan commissarissen of andere toezichthoudende personen, zodat zij hun toezichthoudende functie niet kunnen uitoefenen. Het nalaten zich te verdiepen in de kredietwaardigheid van contractpartners aan wie men leveranties op krediet verstrekt. Het aangaan van contractuele verplichtingen waarbij men weet dat de rechtspersoon deze verplichtingen niet kan nakomen. Het verwaarlozen van fundamentele bestuursplichten, zoals de plicht tot het bijhouden van behoorlijke boekhouding en bedrijfsadministratie. Het nalaten om de jaarrekening tijdig te deponeren. Ongeacht of er sprake is van een terechte of een onterechte aanspraak worden de kosten van verweer onder deze verzekering vergoed. Onder kosten van verweer vallen kortweg: alle redelijke kosten, vergoedingen en uitgaven gemaakt voor het verdedigen of onderzoeken van aanspraken onder deze verzekering, proceskosten, kosten voor hoger beroep en kosten voor cassatie. Als blijkt dat de betreffende bestuurder of commissaris persoonlijk aansprakelijk is, dan wordt de schade van de eisende partij vergoed onder de polis. Overigens is het verweer tegen dergelijke aanspraken doorgaans niet verzekerd onder een particuliere rechtsbijstandverzekering. 12

13 WGA eigenrisicodragen: kostenbesparend onderdeel van uw verzuimmanagement 2 maal per jaar kunt u de keuze maken om eigenrisicodrager voor de WGA te worden of in het publieke bestel bij het UWV te blijven: op 1 januari en op 1 juli. Om een goede afweging te kunnen maken tussen eigenrisicodragen en verzekeren of blijven in het publieke bestel zetten we alle mitsen en maren in dit artikel uiteen. Ondernemende bedrijven verzekeren het risico van de WGA zelf Sinds 1 januari 2007 bent u maximaal 12 jaar financieel verantwoordelijk voor een arbeidsongeschikte medewerker: 2 jaar loondoorbetaling en 10 jaar WGA-uitkering. U kunt overwegen om uit het publieke bestel te stappen en het WGA-risico zelf te dragen. U betaalt dan geen gedifferentieerde premie meer en u neemt voor de eerste 10 jaar de kosten voor de WGA voor eigen rekening. Dat risico kunt u uiteraard verzekeren tegen een verzekeringspremie die in veel gevallen lager ligt dan de UWVpremie en bovendien vast kan liggen tot 1 januari Een goede afweging tussen eigenrisicodragerschap + verzekeren of in het publieke bestel blijven Verantwoordelijk voor reintegratie Een eigenrisicodrager neemt naast de eerste 10 jaar WGA-premie ook de re-integratieactiviteiten van het UWV over. Het gaat hierbij niet alleen om medische re-integratie, ook de verantwoordelijkheid voor bijvoorbeeld her-, om- en bijscholing en outplacement ligt bij de werkgever. Wij kunnen ons goed voorstellen dat u daar geen zin in heeft. Wanneer u het WGA-risico verzekert, neemt de verzekeringsmaatschappij u die rompslomp uit handen en zorgt zij ervoor dat u aan alle wettelijke vereisten voldoet. Een verzekeringsmaatschappij heeft er namelijk alle belang bij dat uw medewerker goed re-integreert. U moet zich wel realiseren dat u gedurende 10 jaar verantwoordelijk blijft voor uw medewerker, zelfs als hij of zij niet meer in dienst is. De meeste verzekeraars nemen dit risico van u over. Zelfstandig Bestuursorgaan Een eigenrisicodrager kan te maken krijgen met een medewerker die niet wil meewerken aan re-integratie. Als dit leidt tot een bezwaarprocedure dan wordt de eigenrisicodrager hiervoor beschouwd als Zelfstandig Bestuursorgaan in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Voor de werkgever gelden dan bepaalde bestuursrechtelijke vereisten. De verzekeringsmaatschappij begeleidt u als werkgever volledig en verleent rechtsbijstand. Schuldige derde Wanneer de arbeidsongeschiktheid wordt veroorzaakt door een schuldige derde, dan krijgen werkgevers die in het publieke bestel blijven altijd een verhoging van de gedifferentieerde premie. Het UWV voert niet of nauwelijks regres. Premieverloop De gedifferentieerde premie bij het UWV zal de komende jaren stijgen. Het UWV hanteert namelijk bij de financiering van de WGA het zogenaamde omslagstelsel. De premie van de WGA-verzekering blijft gedurende de eerste contractsperiode stabiel. Als u eigenrisicodrager wordt, wordt u helaas niet verlost van de basispremie WGA. Deze premie is voor alle werkgevers hetzelfde en blijft u betalen aan het UWV. Al instroom in de WGA Voor kleine bedrijven die vanaf 2006 al instroom in de WGA hebben gehad of langdurig zieken hebben met kans op WGA- lees verder op de volgende pagina 13

14 Service Schrift instroom is het beter om bij het UWV te blijven. Tijdelijk dienstverband, veel parttimers in dienst of veel medewerkers met een jaarloon onder de ,- Voor medewerkers met een tijdelijk dienstverband dat afliep tijdens de ziekteperiode geldt een vangnetregeling. Het UWV betaalt hun WGA-uitkering. Deze komt dus niet voor rekening van de eigenrisicodrager. Als het jaarsalaris van het merendeel van uw medewerkers onder de ,- ligt dan is eigenrisicodragen interessant. De WGA gaat ervan uit dat iedere medewerker minimaal het minimumloon kan verdienen (2007: ,-). Iemand met een jaarloon van ,- zal nooit een WGA-uitkering krijgen. Deze medewerker zal nooit aan de benodigde 35% loonverlies komen omdat hij nog ,- moet verdienen. Eigenrisicodragen is dan interessant omdat de premie van een verzekeringsmaatschappij lager is dan van het UWV. Houdt u wel altijd de totale loonsom in de gaten. Het UWV vindt grote werkgevers, werkgevers met een loonsom vanaf ,-. Werkgevers met een lagere loonsom worden kleine werkgevers genoemd. De WGAgedifferentieerde premie voor 2007 wordt bij het UWV op basis van de loonsom over 2005 bepaald. Conclusie Conclusie is dat eigenrisicodragen vooral aantrekkelijk is voor: bedrijven die tussen 2001 en 2005 WAO-instroom hebben, maar vanaf 2006 nog geen instroom in de WGA hebben gehad; bedrijven die met veel tijdelijke contracten werken, veel parttimers in dienst hebben of een jaarloon van maximaal ,- hebben; bedrijven die zich willen indekken tegen grote premieschommelingen bij het UWV. Combinatie met verzuimverzekering loont Wanneer u al een verzuimverzekering heeft of van plan bent dit af te sluiten dan doet u er verstandig aan hier een combinatiepakket van te maken met de WGA-verzekering en zelfs met een WIA-aanvullingsverzekering. Diverse verzekeringsmaatschappijen geven bij combinatiepakketten kortingen op de premie. Vraagt u ernaar bij de mensen van Zorg en inkomen. Onze medewerkers zijn ons belangrijkste goed Interview met Cees Bergman van Fornix KOSTER verzekeringen en KMP zijn trots op hun relaties. Wij zetten ze daarom zo af en toe in het zonnetje. Deze keer valt het licht op Fornix BioSciences. Voor een profilering laten we ons leiden door het jaarverslag 2006: Fornix BioSciences is een beursgenoteerde onderneming (Euronext Amsterdam: AFORB) die zich richt op de ontwikkeling en verkoop van diagnostische en therapeutische allergeenproducten, de distributie van medische hulpmiddelen en medische en verpleegkundige verbruiksartikelen alsmede de distributie van gepatenteerde geneesmiddelen binnen de EU. Fornix BioSciences heeft vestigingen in Lelystad en Beuningen en heeft voor 2006 een jaaromzet gerealiseerd van 96 miljoen. De onderneming heeft 194 medewerkers in dienst en vele afnemers in Nederland en dertien andere landen in Europa. Fornix BioSciences bestaat uit drie winstgevende divisies met een gezond groei- en winstperspectief voor de komende jaren. Die laatste alinea is zo klaar als een klontje, maar wat zijn die allergeenproducten, of die medische hulpmiddelen? Die vragen leggen we voor aan Cees L. Bergman, Chief Executive Officer, afgekort de CEO van Fornix. Eerst de Fornix canon Artu Biologicals, de huidige Allergiedivisie van Fornix, bouwde al een kwaliteitsreputatie op in de jaren 80 en 90. Deze Allergiedivisie ontwikkelt, produceert en distribueert patiëntvriendelijke immunotherapeuti- lees verder op de volgende pagina Cees L. Bergman, Chief Executive Officer van Fornix 14

15 sche producten, onder meer onder de merknaam Oralgen. Hiermee bestrijdt men allergieën die worden veroorzaakt door - voornamelijk - gras- en boompollen en de huisstofmijt. De divisie Medische Hulpmiddelen is gevestigd in Beuningen onder de naam Laprolan/ComforMed en verkoopt hulpmiddelen en medische en verpleegkundige verbruiksartikelen. Bergman: Artu was in de beginfase een relatief klein bedrijf en het draaide op zich best goed, maar met alleen deskundigheid en wetenschappelijk kwaliteitsbesef red je het niet. In 1999 maakten we een omzet van 4 miljoen en een klein verlies. Dat kan niet voor een beursgenoteerde onderneming. Artu schoot tekort door gebrek aan geld en commerciële potentie. Toeval of niet, een paar honderd meter van onze vestiging was ook een handelsonderneming actief op het gebied van geneesmiddelen. Fisher Farma richt zich op de inkoop, import, marketing, export, verkoop en distributie van een breed assortiment gepatenteerde geneesmiddelen, inderdaad, juist op de commerciële gebieden waarop wij tekort schoten. Met die onderneming fuseerden wij in 1999 en we kunnen nu, zeven jaar na dato, vaststellen dat die fusie in alle opzichten is geslaagd. De netto omzet steeg in 2006 tot 96 miljoen, de nettowinst tot 12,4 miljoen en het resultaat voor interest en belastingen steeg tot 16,4 miljoen. Kortom, we hebben een enorme groei doorgemaakt. Dit jaar maken we naar verwachting een omzet van ruim 101 miljoen. Fornix divisies Stuifmeel, huidschilfers van huisdieren en uitwerpselen van huisstofmijten kunnen allergische reacties veroorzaken in de luchtwegen. Er is daarnaast ook sprake van allergieën voor melk en andere voedingsmiddelen zoals pinda s en noten. De klachten variëren van huiduitslag en darmklachten tot ernstige allergische reacties, zoals de zogenaamde anafylactische shock. Ongeveer 20% van de Nederlandse bevolking lijdt aan één of andere allergie, waaronder ook de inhalatieallergie, veroorzaakt door b.v. gras en/of boompollen, meestal seizoengebonden bedreigingen van de luchtwegen (hooikoorts). Het is de Allergiedivisie van Fornix die allergieonderdrukkende medicijnen ontwikkelt, waarbij deze zogeheten monotherapie-producten de allergie niet alleen onderdrukken maar vaak ook echt de oorzaak van de allergie wegnemen waardoor de patiënt geneest van zijn allergie. De divisie Medische Hulpmiddelen (Laprolan/ComforMed) levert hulpmiddelen op het gebied van stomazorg, urologie, gynaecologie en wondverzorging, alsmede wasbare incontinentiematerialen, matrassen tegen doorligwonden en heupbeschermers. De handelsdivisie - Fisher Farma, importeert, verkoopt en exporteert gepatenteerde geneesmiddelen, zogenaamde Eurospecialités. Personeel en organisatie Cees L. Bergman, nu CEO (Chief Executive Officer) was voor en vlak na de fusie CFO (Chief Financial Officer). Bergman: Ja, zo heet dat nu eenmaal, neem me niet kwalijk, maar in die hoedanigheid van financieel directeur van de Allergiedivisie had ik in de jaren 80 en 90 via een verzekeringsintermediair in Haarlem een pensioenvoorziening bij Nationale-Nederlanden gerealiseerd. Vraag mij niet naar het waarom, maar na de fusie hebben wij de zorg voor die pensioenvoorziening op basis van een middenloonregeling in 2002/2003 ondergebracht bij het intermediair KMP/KOSTER verzekeringen in Alphen aan den Rijn. De man die het contact legde is onze concerncontroller: Ed Jansen, mijn rechterhand. Hij kende het intermediair al wat langer en had er het volste vertrouwen in. Terecht, blijkt in de praktijk. Mede dankzij KMP/KOSTER en in goed overleg met onze Ondernemingsraad hebben wij in 2002 en 2003 onze pensioenregelingen onder de loep genomen en verbeteringen doorgevoerd. Het klikte; samen met Jolanda van Mil hebben wij een scan gemaakt van alle voorzieningen en mogelijke hiaten doorgelicht. Jolanda regelde ALLES, tot in de simpelste details en KMP doet dat nog steeds. Met die pensioenen is het begonnen, maar nu lopen nagenoeg alle werknemersverzekeringen via KOSTER verzekeringen, inclusief zorgverzekeringen, WAO- en WIA-gaten en hoe het verder allemaal mag heten. Nietwerknemersgerelateerde verzekeringen lopen via een ander intermediair. Ik moet er nog aan toevoegen, dat bij Fornix twee systemen zijn ingevoerd: voor directie en topmanagers een beschikbaar premiesysteem en voor de medewerkers een middelloonregeling. Over het resultaat en de samenwerking met KMP/KOSTER verzekeringen zijn wij dik tevreden. Onze medewerkers zijn ons belangrijkste goed en dat heeft dit intermediair goed begrepen! 15

16 Service Schrift CLEVER KOSTER Clever Club: CLUB iets anders dan verzekeringen Sinds 2 maanden is voor onze ruim particuliere relaties en medewerkers van onze zakelijke relaties een interessant voordeelprogramma van start gegaan: de KOSTER Clever Club. Met diverse bedrijven hebben we inmiddels leuke aanbiedingen opgezet. Zo kunnen uw medewerkers onder andere een week gratis sporten, met korting naar de sauna of het Archeon en kunnen zij eveneens met korting hun foto s laten afdrukken. Maandelijks komen er leuke acties en aanbiedingen bij. Waarom? Voor onze vaste klanten doen we graag iets extra. Onze meerwaarde gaat verder dan een goed advies over verzekeringen en pensioenen. Onze Extranetten zijn daar een goed voorbeeld van. En nu dus ook de KOSTER Clever Club. aldus Maud Tromp, Manager Marketing en communicatie bij KOSTER & KMP. Biedt uw bedrijf artikelen of diensten aan in de consumentensfeer en wilt u ook meedoen aan het klantenvoordeelprogramma, neemt u dan contact op met afdeling Marketing en communicatie. Trefzeker Special: voor uw oudere medewerkers Heeft u medewerkers die ouder zijn dan 55 jaar? Houdt dan uw brievenbus in de gaten want binnenkort verschijnt een speciale editie van ons KOSTER Trefzeker Service Schrift. Hierin kaarten we alle onderwerpen aan die 55-jarigen en ouder aanspreken. Over uitkerende lijfrenteverzekeringen bijvoorbeeld. Maar ook over een speciale rechtsbijstandverzekering voor 55-plussers, tips waaraan men moet denken als hij of zij verhuist van een woonhuis naar een appartement, de risico s die zitten aan een bestuursfunctie bij de VVE (Vereniging van Eigenaren) enz. enz. Bent u P&O-er en wilt u een aantal exemplaren om uit te delen aan uw medewerkers? Bestel ze dan nu via de servicekaart. U kunt uw medewerkers voor informatie in ieder geval alvast verwijzen naar COLOFON Dit is een uitgave van de Stichting Koster Service Schrift. ISSN-nummer Andere uitgaven zijn: KMP Pensioen Perspectief (Digitale) KPS Berichten KOSTER Info Pensioen Perspectief Extra TEKST.BIJDRAGE SURE! KOSTER International Insurance Digest IBCA step Preventienieuws het TREFZEKER Service Schrift Teksten kunt u zonder toestemming overnemen. Wij vragen u wel uw bron te vermelden. Tevens vinden we het plezierig uw publicatie te mogen ontvangen. Foto s Stock.XCHNG Fornix Archeon Heeft u het KOSTER Service Schrift gelezen? Geef het dan door aan een belangstellende! Stichting Koster Service Schrift is de informatieve uitgeverij van: KOSTER verzekeringen b.v. Postbus AH Gebouw RIJNSTAETE Prins Bernhardlaan VT ALPHEN AAN DEN RIJN - NL Telefoon + 31 (0) Fax + 31 (0) kss@koster.nl Internetsite Wft-nummer

U gaat uit dienst. Wat betekent dit voor uw pensioen, partnerpensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekering?

U gaat uit dienst. Wat betekent dit voor uw pensioen, partnerpensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekering? U gaat uit dienst. Wat betekent dit voor uw pensioen, partnerpensioen en arbeidsongeschiktheidsverzekering? Inhoud U gaat uit dienst. 3 Situatie 1: U heeft een nieuwe werkgever. 4 Situatie 2: U start uw

Nadere informatie

Employee benefits én de diverse oplossingen

Employee benefits én de diverse oplossingen Ieder nadeel heb z n voordeel, een gevleugelde uitspraak die z n doel niet mist Werkgevers- en werknemersvoorzieningen en Employee Benefits vragen de aandacht. Als werkgever en coach van een actief team

Nadere informatie

Het Anw-Zekerheidsplan. Goed werkgeverschap voor de nabestaanden van uw werknemer

Het Anw-Zekerheidsplan. Goed werkgeverschap voor de nabestaanden van uw werknemer Het Anw-Zekerheidsplan. Goed werkgeverschap voor de nabestaanden van uw werknemer Inhoud Een goede werkgever denkt mee. 3 Even uw voordelen op een rij! 4 Zo werkt de Algemene nabestaandenwet (Anw). 5 Bijverzekeren

Nadere informatie

Inleiding. Keuzemogelijkheden

Inleiding. Keuzemogelijkheden In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd

Nadere informatie

Inleiding. Keuzemogelijkheden

Inleiding. Keuzemogelijkheden In dienst Bij indiensttreding bij UWV ga je ook automatisch pensioen opbouwen bij Pensioenfonds UWV. Waar moet je op letten? Welke keuzes kun je maken? Inleiding Iedereen die in dienst komt bij UWV start

Nadere informatie

Voorblad Productwijzers Inkomen sectoren Overheid en Onderwijs Loyalis Verzekeringen

Voorblad Productwijzers Inkomen sectoren Overheid en Onderwijs Loyalis Verzekeringen Voorblad Productwijzers Inkomen sectoren Overheid en Onderwijs Loyalis Verzekeringen Loyalis Verzekeringen biedt de mogelijkheid om een verzekering af te sluiten die de financiële gevolgen van gedeeltelijke

Nadere informatie

Tijdelijk partnerpensioen Informatie voor de werkgever. Anw-pensioen. Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers

Tijdelijk partnerpensioen Informatie voor de werkgever. Anw-pensioen. Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers Tijdelijk partnerpensioen Informatie voor de werkgever Anw-pensioen Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers Anw-pensioen Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers Wilt u inkomenszekerheid

Nadere informatie

Voorblad Productwijzers Inkomen Loyalis Verzekeringen

Voorblad Productwijzers Inkomen Loyalis Verzekeringen Voorblad Productwijzers Inkomen Loyalis Verzekeringen Loyalis Verzekeringen biedt de mogelijkheid om een werknemersverzekering af te sluiten die de financiële gevolgen van gedeeltelijke en volledige arbeidsongeschiktheid

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt vanaf pensioen bij ons op. Dit doet

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Mevr. J. Jansen Voorbeeldstraat 51 2056 LG Voorbeeldplaats Geachte mevrouw Jansen, Welkom bij . U bouwt vanaf pensioen bij ons op. Dit doet

Nadere informatie

Voorblad Productwijzers Inkomen sector Bouw Loyalis Verzekeringen

Voorblad Productwijzers Inkomen sector Bouw Loyalis Verzekeringen Voorblad Productwijzers Inkomen sector Bouw Loyalis Verzekeringen Loyalis Verzekeringen biedt de mogelijkheid om een verzekering af te sluiten die de financiële gevolgen van gedeeltelijke en volledige

Nadere informatie

Veelgestelde vragen en antwoorden

Veelgestelde vragen en antwoorden Veelgestelde vragen en antwoorden Algemeen 1. Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiºle situatie (en de situatie voor uw

Nadere informatie

CAPGEMINI PENSIOENFONDS. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld?

CAPGEMINI PENSIOENFONDS. Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Stichting PENSIOENFONDS CAPGEMINI Nederland Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie

Nadere informatie

Laag 2 Pensioen WIA

Laag 2 Pensioen WIA Generali Nederland Diemerhof 42, 1112 XN Diemen Postbus 1888, 1110 CL Diemen generali.nl Hoe is uw pensioen geregeld? Laag 2 Pensioen 1-2-3 WIA Pensioen 1-2-3 biedt u informatie over uw arbeidsongeschiktheidspensioen

Nadere informatie

WGA- Eigenrisicodragersverzekering

WGA- Eigenrisicodragersverzekering WGA- Eigenrisicodragersverzekering 1 Wat is het? 2 Verzekerd? 3 Niet verzekerd? 4 Kosten? 5 Meer weten? 1 Wat is de WGA- Eigenrisicodragersverzekering? U verwacht de WIA-instroom zelf in de hand te houden?

Nadere informatie

Nabestaandenverzekering Collectief voor werknemers

Nabestaandenverzekering Collectief voor werknemers COLLECTIEVE NABESTAANDENVERZEKERING Informatie voor de werkgever Nabestaandenverzekering Collectief voor werknemers Netto-uitkering(en) voor de achterblijvende partner Nabestaandenverzekering Collectief

Nadere informatie

Hoe is uw Pensioen geregeld?

Hoe is uw Pensioen geregeld? Hoe is uw Pensioen geregeld? Welkom bij de Onderlinge s-gravenhage. U bouwt vanaf 01-06-2016 pensioen bij ons op. Dit doet u via uw werkgever . Elke werkgever heeft zijn eigen pensioenregeling.

Nadere informatie

WIA Opvang Polis Collectief. Extra zekerheid dankzij uw arbeidsongeschiktheidspensioen.

WIA Opvang Polis Collectief. Extra zekerheid dankzij uw arbeidsongeschiktheidspensioen. WIA Opvang Polis Collectief Extra zekerheid dankzij uw arbeidsongeschiktheidspensioen. Inleiding Extra zekerheid bij arbeidsongeschiktheid Hopelijk krijgt u er nooit mee te maken. Maar het is natuurlijk

Nadere informatie

Tijdelijk partnerpensioen Informatie voor de werkgever. Anw-pensioen. Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers

Tijdelijk partnerpensioen Informatie voor de werkgever. Anw-pensioen. Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers Tijdelijk partnerpensioen Informatie voor de werkgever Anw-pensioen Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers 2 Anw-pensioen Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers Wilt u inkomenszekerheid

Nadere informatie

Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Financieel gezond bij arbeidsongeschiktheid

Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Financieel gezond bij arbeidsongeschiktheid Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen Financieel gezond bij arbeidsongeschiktheid 2 WIA: financiële zekerheid is mogelijk In de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) staat werken naar vermogen centraal.

Nadere informatie

Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering. (basisvariant)

Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering. (basisvariant) collectieve WGAhiaatverzekering (basisvariant) Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering (basisvariant) Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie over de

Nadere informatie

Het Online Werknemer Pensioen. Gewoon een goed pensioen van Centraal Beheer Achmea

Het Online Werknemer Pensioen. Gewoon een goed pensioen van Centraal Beheer Achmea Het Online Werknemer Pensioen. Gewoon een goed pensioen van Centraal Beheer Achmea Inhoud Gewoon een goed pensioen. 3 Even uw voordelen op een rij! 4 Open en duidelijk over kosten. 5 Rendement op het pensioenkapitaal.

Nadere informatie

Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering. (uitgebreide variant)

Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering. (uitgebreide variant) collectieve WGAhiaatverzekering (uitgebreide variant) Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering (uitgebreide variant) Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie

Nadere informatie

Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering. (basisvariant)

Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering. (basisvariant) Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering (basisvariant) Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie over de collectieve WGA-hiaatverzekering (basisvariant).

Nadere informatie

Veelgestelde vragen. Algemeen

Veelgestelde vragen. Algemeen Algemeen 1. Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiºle situatie (en de situatie voor uw eventuele nabestaanden) bij pensionering,

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw Pluspensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op

Nadere informatie

ALLE PLANNEN OP EEN RIJ!

ALLE PLANNEN OP EEN RIJ! info KOSTER info is een uitgave van Stichting Koster Service Schrift, de informatieve uitgeverij van KOSTER verzekeringen b.v. Deze nieuwsbrief verschijnt wanneer de actualiteit daartoe aanleiding geeft.

Nadere informatie

Allianz Inkomensverzekeringen. Productwijzer collectieve WGA-hiaatverzekering (uitgebreide variant)

Allianz Inkomensverzekeringen. Productwijzer collectieve WGA-hiaatverzekering (uitgebreide variant) Allianz Inkomensverzekeringen Productwijzer collectieve WGA-hiaatverzekering (uitgebreide variant) Allianz Inkomensverzekeringen Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene

Nadere informatie

Collectieve WGA-hiaatverzekering (basisvariant)

Collectieve WGA-hiaatverzekering (basisvariant) Productwijzer Collectieve WGA-hiaatverzekering (basisvariant) Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie over de collectieve WGA-hiaatverzekering (basisvariant).

Nadere informatie

De WGA-verzekering voor AGF Groothandel

De WGA-verzekering voor AGF Groothandel De WGA-verzekering voor AGF Groothandel Arbeidsongeschikt, wat nu? Het is belangrijk dat u goed op de hoogte bent van de risico s van inkomensterugval waar uw medewerkers mee te maken kunnen krijgen als

Nadere informatie

Nabestaandenverzekering Collectief voor werknemers

Nabestaandenverzekering Collectief voor werknemers COLLECTIEVE NABESTAANDENVERZEKERING Informatie voor de werkgever Nabestaandenverzekering Collectief voor werknemers Netto-uitkering(en) voor de achterblijvende partner 2 Nabestaandenverzekering Collectief

Nadere informatie

Toelichting Uniform pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

Collectieve WGA-hiaatverzekering (uitgebreide variant)

Collectieve WGA-hiaatverzekering (uitgebreide variant) Productwijzer Collectieve WGA-hiaatverzekering (uitgebreide variant) Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie over de collectieve WGA-hiaatverzekering (uitgebreide

Nadere informatie

Productwijzer collectieve WIAexcedentverzekering. voor werknemers

Productwijzer collectieve WIAexcedentverzekering. voor werknemers collectieve WIAexcedentverzekering voor werknemers Productwijzer collectieve WIAexcedentverzekering voor werknemers Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie

Nadere informatie

Ziekte en arbeidsongeschiktheid: wat is er voor jou geregeld?

Ziekte en arbeidsongeschiktheid: wat is er voor jou geregeld? Ziekte en arbeidsongeschiktheid: wat is er voor jou geregeld? Toekomstplannen. Een andere woning, een verre reis of kinderen die gaan studeren. Je hebt uitdagend werk, een inkomen en ambities. Je moet

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering. (uitgebreide variant)

Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering. (uitgebreide variant) Productwijzer collectieve WGAhiaatverzekering (uitgebreide Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie over de collectieve WGA-hiaatverzekering (uitgebreide. Welke

Nadere informatie

Productwijzer collectieve WIAexcedentverzekering. voor werknemers

Productwijzer collectieve WIAexcedentverzekering. voor werknemers Productwijzer collectieve WIAexcedentverzekering voor werknemers Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie over de Collectieve WIAexcedentverzekering voor werknemers.

Nadere informatie

Interpolis InkomenVoorElkaar. De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers.

Interpolis InkomenVoorElkaar. De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers. Interpolis InkomenVoorElkaar De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers. Wij zijn Interpolis Wij denken met u mee. Over uw toekomst, uw pensioen, uw gezondheid. Over uw woning, uw bedrijf, uw

Nadere informatie

VEELGESTELDE VRAGEN. Algemeen

VEELGESTELDE VRAGEN. Algemeen Algemeen 1 Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiële situatie (en de situatie voor uw eventuele nabestaanden) bij pensionering,

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat u moet weten over uw pensioen Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

Wat krijgt u in deze pensioenregeling?

Wat krijgt u in deze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Welkom bij Conservatrix. U bouwt vanaf 1 juni 2008 pensioen bij ons op. Dit doet u via uw werkgever . In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Toelichting Uniform Pensioenoverzicht einde deelneming Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Dit pensioenoverzicht ontvangt u omdat

Nadere informatie

WIA-excedentverzekering Top

WIA-excedentverzekering Top WIA-excedentverzekering Top Extra zekerheid voor als u meer dan 100.000 verdient NV Schadeverzekering Metaal en Technische Bedrijfstakken Disclaimer Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of

Nadere informatie

Productwijzer collectieve verzekering voor vaste WIA-aanvulling

Productwijzer collectieve verzekering voor vaste WIA-aanvulling collectieve verzekering voor vaste WIA-aanvulling Productwijzer collectieve verzekering voor vaste WIA-aanvulling Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie over

Nadere informatie

Startbrief. 1. Algemeen. Waardeoverdracht. Informatie die u geeft. Wanneer bent u deelnemer in de Basisregeling?

Startbrief. 1. Algemeen. Waardeoverdracht. Informatie die u geeft. Wanneer bent u deelnemer in de Basisregeling? Startbrief Deze startbrief bestaat uit 3 delen: Algemeen, Basisregeling en Plusregeling. 1. Algemeen Uw werkgever: Tentoo Collective Freelance & Flex B.V. Uw pensioenuitvoerder: ABN AMRO Pensioenen Soort

Nadere informatie

Inkomen op Peil. De arbeidsongeschiktheidsverzekering. werknemers

Inkomen op Peil. De arbeidsongeschiktheidsverzekering. werknemers Inkomen op Peil De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers Inkomen op Peil De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers Het kan gebeuren dat uw werknemer arbeidsongeschikt wordt. Als

Nadere informatie

P123456 De heer A. Werknemer Anoniemstraat 56 1234 AB AMSTERDAM

P123456 De heer A. Werknemer Anoniemstraat 56 1234 AB AMSTERDAM P123456 De heer A. Werknemer Anoniemstraat 56 1234 AB AMSTERDAM Onderwerp Uw verzekeringsoverzicht en UPO 2015 Ons kenmerk NVS/P123456 Datum augustus 2015 Beste heer A, U bent bij NV schade verzekerd van

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en

Nadere informatie

Interpolis InkomenVoorElkaar. De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers

Interpolis InkomenVoorElkaar. De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers Interpolis InkomenVoorElkaar De arbeidsongeschiktheidsverzekering voor werknemers Wij zijn Interpolis Wij zijn gegroeid uit een behoefte. Aan zekerheid. Aan vertrouwen. Wij denken met u mee. Over uw toekomst,

Nadere informatie

Informatie voor de ondernemer Nabestaandenverzekering Collectief voor zelfstandig ondernemers

Informatie voor de ondernemer Nabestaandenverzekering Collectief voor zelfstandig ondernemers collectieve NABESTAANDENVERZEKERING Informatie voor de ondernemer Nabestaandenverzekering Collectief voor zelfstandig ondernemers Uitkering(en) voor uw achterblijvende partner Nabestaandenverzekering Collectief

Nadere informatie

MKB GarantiePlusPensioen

MKB GarantiePlusPensioen MKB GarantiePlusPensioen Het zekerheidbiedend pensioen voor uw medewerkers MKB GarantiePlusPensioen Zekerheid voor uw personeel Gegarandeerd kapitaal op de pensioendatum Partner- en wezenpensioen als periodieke

Nadere informatie

Uw pensioen goed geregeld

Uw pensioen goed geregeld Uw pensioen goed geregeld 2010 Uw pensioen goed geregeld bij Wolters Kluwer Nederland Een pensioen opbouwen is belangrijk. Dit is namelijk uw inkomen wanneer u met pensioen gaat. En het is het eventuele

Nadere informatie

Waardewijs Pensioen voor werkgevers. Duidelijkheid voorop

Waardewijs Pensioen voor werkgevers. Duidelijkheid voorop Waardewijs Pensioen voor werkgevers Duidelijkheid voorop Geen onduidelijkheden. Lekker toch? Pensioenen zijn ingewikkeld. Daarom kunnen ze niet zonder een onafhankelijk en deskundig advies. Maar ook mèt

Nadere informatie

Tijdelijk partnerpensioen Informatie voor de werkgever. Anw-pensioen. Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers

Tijdelijk partnerpensioen Informatie voor de werkgever. Anw-pensioen. Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers Tijdelijk partnerpensioen Informatie voor de werkgever Anw-pensioen Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers Anw-pensioen Financiële zekerheid voor het gezin van uw werknemers Wilt u inkomenszekerheid

Nadere informatie

Productwijzer collectieve verzekering voor vaste WIAaanvulling

Productwijzer collectieve verzekering voor vaste WIAaanvulling Productwijzer collectieve verzekering voor vaste WIAaanvulling Wat leest u in deze productwijzer? In deze productwijzer vindt u algemene informatie over de collectieve verzekering voor vaste WIA-aanvulling.

Nadere informatie

Uw Flexibel Directie Pensioen in de praktijk. Praktische informatie bij uw pensioen

Uw Flexibel Directie Pensioen in de praktijk. Praktische informatie bij uw pensioen Uw Flexibel Directie Pensioen in de praktijk. Praktische informatie bij uw pensioen Inhoud Welkom! 3 Contact met Apeldoorn. 4 Veranderingen in uw persoonlijke situatie. 6 Beleggingen en uw Flexibel Directie

Nadere informatie

Verzekeringen voor leden van het Register Belastingadviseurs

Verzekeringen voor leden van het Register Belastingadviseurs Verzekeringen voor leden van het Register Belastingadviseurs Als RB-lid profiteert u van vele voordelen bij Kröller U wilt graag het beste resultaat voor uw klanten, nu en in de toekomst. Maar terwijl

Nadere informatie

Arbeids- ongeschikt. Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen?

Arbeids- ongeschikt. Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen? Arbeids- ongeschikt Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen? N.B. Op dit moment ligt de officiële pensioenleeftijd bij UWV nog op

Nadere informatie

Regeling Anw-aanvulling

Regeling Anw-aanvulling Regeling Anw-aanvulling Een verzekering tegen het Anw-hiaat De Algemene nabestaandenwet (Anw) De verzekering tegen het Anw-hiaat bij het pensioenfonds van PostNL en TNT Express 4 6 Meer weten? www.pensioenpostnl.nl

Nadere informatie

Arbeidsongeschikt. Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen?

Arbeidsongeschikt. Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen? Arbeidsongeschikt Stel dat je geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt. Wat betekent dit dan voor de opbouw van je pensioen? Inleiding UWV vindt het belangrijk dat je op een gezonde manier aan het

Nadere informatie

In dienst..s. nsioenfonds UWV

In dienst..s. nsioenfonds UWV In dienst..s. nsioenfonds UWV Inleiding Iedereen die in dienst komt bij UWV start automatisch met de opbouw van pensioen. Pensioenfonds UWV zorgt ervoor dat zowel de opbouw nu, als de uitkering later in

Nadere informatie

Persoonlijk Pensioen Plan

Persoonlijk Pensioen Plan Persoonlijk Pensioen Plan Brochure voor u als werkgever Als werkgever hebt u behoefte aan een betaalbare pensioenregeling. Tegelijkertijd wilt u een regeling die past in een goed arbeidsvoorwaardenbeleid.

Nadere informatie

Einde dienstverband en uw pensioen

Einde dienstverband en uw pensioen Einde dienstverband en uw pensioen INHOUD PAGINA 1. Inleiding 2 2. Het op de ontslagdatum opgebouwde pensioen 3 3. Het nabestaandenpensioen bij overlijden vóór de pensioendatum 3 4. Het wezenpensioen 3

Nadere informatie

Grip op arbeidsongeschiktheid

Grip op arbeidsongeschiktheid Grip op arbeidsongeschiktheid Bespaar op de arbeidsongeschiktheidspremies voor uw bedrijf Verzeker uw medewerkers tegen inkomensterugval Voorkom problemen met het UWV: voldoe aan alle eisen voor re-integratie

Nadere informatie

Waardeoverdracht van uw pensioen. bij een nieuwe baan

Waardeoverdracht van uw pensioen. bij een nieuwe baan Waardeoverdracht van uw pensioen bij een nieuwe baan Een nieuwe baan! Gefeliciteerd! U heeft een andere baan. Met andere collega s en misschien wel heel ander werk. Een nieuwe stap, die ook gevolgen heeft

Nadere informatie

De nabestaandenregeling van SBZ

De nabestaandenregeling van SBZ De nabestaandenregeling van SBZ De SBZ pensioenregeling biedt ook zekerheid voor uw gezin. Als u overlijdt, dan is er voor uw nabestaanden nabestaandenpensioen en wezenpensioen. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds

Nadere informatie

Inkomensgarantieplan voor Overheid & Onderwijs. De oplossing voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid

Inkomensgarantieplan voor Overheid & Onderwijs. De oplossing voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid Inkomensgarantieplan voor Overheid & Onderwijs De oplossing voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid Inhoud De kracht van OHRA 3 Waarom verzekeren bij OHRA? 4 Wettelijke regelingen 5 Het OHRA Inkomensgarantieplan

Nadere informatie

ONDERLINGE S-GRAVENHAGE

ONDERLINGE S-GRAVENHAGE delen gevoel vertrouwen gevonden avontuur genieten ONDERLINGE S-GRAVENHAGE Momenten vrienden verhuizen afscheid leven huwelijk samen 2 blijdschap verrassing Verzekerde groeikracht Iedereen hoopt op een

Nadere informatie

Generali Pensioen. Financiële zekerheid voor u, uw werknemers en hun gezin. P e n s i o e n o p lo s s i n g e n v o o r werknemers

Generali Pensioen. Financiële zekerheid voor u, uw werknemers en hun gezin. P e n s i o e n o p lo s s i n g e n v o o r werknemers Generali Pensioen Financiële zekerheid voor u, uw werknemers en hun gezin Generali Pensioen P e n s i o e n o p lo s s i n g e n v o o r werknemers I n h o u ds o p g av e Waarom pensioen? Waarom pensioen

Nadere informatie

Productwijzer collectieve WIA-excedentverzekering voor werknemers

Productwijzer collectieve WIA-excedentverzekering voor werknemers Productwijzer collectieve WIA-excedentverzekering voor werknemers Productwijzer collectieve WIA-excedentverzekering voor werknemers In deze productwijzer vindt u belangrijke algemene informatie over de

Nadere informatie

Persoonlijk Pensioen Plan Collectief

Persoonlijk Pensioen Plan Collectief Pag. 1/5 P 01.7.54-1112 Brochure voor u als werkgever U wilt het pensioen voor uw werknemers graag goed regelen. Pensioen is voor hen een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Maar u wilt er zo min mogelijk omkijken

Nadere informatie

een goed pensioen begint bij een goede pensioenregeling

een goed pensioen begint bij een goede pensioenregeling prisma pensioen Informatie voor de werknemer een goed pensioen begint bij een goede pensioenregeling Misschien staat het nog ver van u af: uw pensioen. Toch is het belangrijk om daar nu al bij stil te

Nadere informatie

Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor Personeel Speciale afspraken voor werknemers in het Uitgeverijbedrijf Logo [BedrijfX]

Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor Personeel Speciale afspraken voor werknemers in het Uitgeverijbedrijf Logo [BedrijfX] Een gegarandeerd inkomen bij arbeidsongeschiktheid. Arbeidsongeschiktheidsverzekering voor Personeel Speciale afspraken voor werknemers in het Uitgeverijbedrijf Logo [BedrijfX] Inhoud Een goede basis bij

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan.

Waardeoverdracht. bij indiensttreding. Wat is waardeoverdracht? Is waardeoverdracht. verstandig? Goed om te weten. Een nieuwe baan. Waardeoverdracht bij indiensttreding Meer weten? www.kpnpensioen.nl Wat is waardeoverdracht? 4 Zoek en vind 11 Een nieuwe baan 3 Is waardeoverdracht verstandig? Goed om te weten 6 Zo vraagt u aan 10 9

Nadere informatie

U bent ARBEIDS- ONGESCHIKT. Wat betekent WIA voor uw pensioen?

U bent ARBEIDS- ONGESCHIKT. Wat betekent WIA voor uw pensioen? U bent ARBEIDS- ONGESCHIKT Wat betekent WIA voor uw pensioen? 1. U bent arbeidsongeschikt Inhoud 1. U bent arbeidsongeschikt... 2 2. Wat betekent arbeidsongeschiktheid voor uw inkomen?... 2 2.1 WIA-uitkering

Nadere informatie

Inkomensgarantieplan. De oplossing voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid

Inkomensgarantieplan. De oplossing voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid Inkomensgarantieplan De oplossing voor inkomensverlies bij arbeidsongeschiktheid Inhoud Neem geen risico met uw inkomen 4 Wettelijke regelingen 5 OHRA Inkomensgarantieplan Basis 7 OHRA Inkomensgarantieplan

Nadere informatie

AEGON Solide Pensioen. Zekerheid voor uw werknemers

AEGON Solide Pensioen. Zekerheid voor uw werknemers AEGON Solide Pensioen Zekerheid voor uw werknemers Ondernemers hebben een passie. Een droom, een missie. Ondernemers hebben een wil. De wil om zelf te doen. De wil om te slagen. U kiest zelf de mensen

Nadere informatie

Pensioen 2 WIA Arbeidsongeschiktheidspensioen

Pensioen 2 WIA Arbeidsongeschiktheidspensioen Pensioen 2 WIA Arbeidsongeschiktheidspensioen Wat vindt u in Pensioen 1-2-3? Pensioen 1-2-3 biedt u informatie in drie lagen. Iedere informatielaag gaat iets dieper op de pensioenregeling in. In de eerste

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Verzekeringen. 4.1 Cordares als verzekeringsmaatschappij. 4.2 De verzuimverzekeringen. van Cordares 31. 4.3 De inkomensverzekeringen

Verzekeringen. 4.1 Cordares als verzekeringsmaatschappij. 4.2 De verzuimverzekeringen. van Cordares 31. 4.3 De inkomensverzekeringen 4 Verzekeringen 4.1 Cordares als verzekeringsmaatschappij 30 4.2 De verzuimverzekeringen van Cordares 30 4.3 De inkomensverzekeringen van Cordares 31 4.4 Distributie 32 Verzekeringen 29 Jaarboek 2008 Verzekeringen

Nadere informatie

Veranderingen werk. Samen sterker. Dat is het idee van coöperatief bankieren. Wat betekenen veranderingen in uw werksituatie voor uw pensioen?

Veranderingen werk. Samen sterker. Dat is het idee van coöperatief bankieren. Wat betekenen veranderingen in uw werksituatie voor uw pensioen? Veranderingen werk Samen sterker. Dat is het idee van coöperatief bankieren. Wat betekenen veranderingen in uw werksituatie voor uw pensioen? Als deelnemer in het Rabo BedrijvenPensioen weet u waar u aan

Nadere informatie

Pensioenstartbrief Anw-hiaatpensioen. Bayer B.V

Pensioenstartbrief Anw-hiaatpensioen. Bayer B.V Pensioenstartbrief Anw-hiaatpensioen Bayer B.V Inhoudsopgave Leeswijzer 1. Hoe ziet de pensioenovereenkomst eruit? a. Wat houdt het Anw-hiaatpensioen in? b. Hoe wordt de premie berekend? c. Is het pensioen

Nadere informatie

Waardeoverdracht. bij indiensttreding

Waardeoverdracht. bij indiensttreding Waardeoverdracht bij indiensttreding 1 2 Inhoud 1. Een nieuwe baan! 4 2. Wat is waardeoverdracht? 5 3. Wat kunt u overdragen? 7 4. Waardeoverdracht: wel of niet doen? 8 6. Zo vraagt u waardeoverdracht

Nadere informatie

Pensioen 2 WGA Hiaat verzekering

Pensioen 2 WGA Hiaat verzekering Pensioen 2 WGA Hiaat verzekering Wat vindt u in Pensioen 1-2-3? Pensioen 1-2-3 biedt u informatie in drie lagen. Iedere informatielaag gaat iets dieper op de pensioen regeling in. In de eerste laag leest

Nadere informatie

Uw pensioen bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds. Waterrecreatie en de Kunststoffen en Houten Jachtbouw

Uw pensioen bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds. Waterrecreatie en de Kunststoffen en Houten Jachtbouw Uw pensioen bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Waterrecreatie en de Kunststoffen en Houten Jachtbouw 3 Welkom! Informatie over uw pensioenregeling bij Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de sector

Nadere informatie

Collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. voor MKB bedrijven. Informatie voor de werkgever

Collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. voor MKB bedrijven. Informatie voor de werkgever Collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor MKB bedrijven Informatie voor de werkgever Inhoud Collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekeringen 3 Wat zijn de voordelen van deze verzekeringen? 4

Nadere informatie

Pensioen en arbeidsongeschiktheid. Later = Nu

Pensioen en arbeidsongeschiktheid. Later = Nu Pensioen en arbeidsongeschiktheid Later = Nu Later = Nu Uw inkomen bij arbeidsongeschiktheid Wat gebeurt er met uw inkomen als u ziek wordt en daardoor (gedeeltelijk) niet meer kunt werken? En hoe zit

Nadere informatie

SAZAS BASIS-verzekering

SAZAS BASIS-verzekering SAZAS BASIS-verzekering Verzuimverzekering voor loondoorbetaling van arbeidsongeschikt personeel SAZAS dé verzuimspecialist Voor wie is de BASIS-verzekering? De SAZAS BASIS-verzekering is bestemd voor

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? Beleggingspakket In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt

Nadere informatie

Nabestaandenpensioen. Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten.

Nabestaandenpensioen. Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten. Nabestaandenpensioen Pensioen is er niet alleen voor jezelf. Het is ook bedoeld om eventuele nabestaanden goed verzorgd achter te laten. Inleiding De pensioenregeling van UWV voorziet standaard in een

Nadere informatie

Eigen risico dragen voor de WGA vaak financieel aantrekkelijk

Eigen risico dragen voor de WGA vaak financieel aantrekkelijk Binnenkort voert het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een aantal veranderingen door in de wijze waarop de WGA wordt gefinancierd. Deze wijzigingen maken het voor zorginstellingen aantrekkelijker

Nadere informatie

Allianz Arbeidsongeschiktheids-

Allianz Arbeidsongeschiktheids- Allianz Inkomensverzekeringen Nederland Schadeverzekering N.V. Allianz verzekeringen Wagenparkmanagement Arbeidsongeschiktheids- Zekerheid over uw eigen inkomen Waarom een arbeidsongeschiktheidsverzekering?

Nadere informatie

EEN GOED PENSIOEN BEGINT BIJ EEN GOEDE PENSIOENREGELING

EEN GOED PENSIOEN BEGINT BIJ EEN GOEDE PENSIOENREGELING PRISMA PENSIOEN INFORMATIE VOOR DE WERKNEMER EEN GOED PENSIOEN BEGINT BIJ EEN GOEDE PENSIOENREGELING Misschien staat het nog ver van u af: uw pensioen. Toch is het belangrijk om daar nu al bij stil te

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Investeer ook even in jezelf. Nieuw in dienst

Pensioenfonds Robeco. Investeer ook even in jezelf. Nieuw in dienst Pensioenfonds Robeco Investeer ook even in jezelf Nieuw in dienst www.pensioenfondsrobeco.nl 25 juni 2017 3 Ben je een nieuwe medewerker van Robeco en ben je 21 jaar of ouder? Dan neem je automatisch deel

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Investeer ook even in jezelf. Nieuw in dienst

Pensioenfonds Robeco. Investeer ook even in jezelf. Nieuw in dienst Pensioenfonds Robeco Investeer ook even in jezelf www.pensioenfondsrobeco.nl 1 april 2018 3 Ben je een nieuwe medewerker van Robeco en ben je 21 jaar of ouder? Dan neem je automatisch deel aan de pensioenregeling

Nadere informatie

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht

Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Toelichting Uniform Pensioenoverzicht Wat u moet weten over uw pensioen Op het Uniform Pensioenoverzicht staan de bedragen die u ontvangt bij pensionering en

Nadere informatie

Neem voor vragen of meer informatie over uw pensioensituatie contact op met de Servicedesk van uw Werkgever(s) Referentiecode Pensioenovereenkomst

Neem voor vragen of meer informatie over uw pensioensituatie contact op met de Servicedesk van uw Werkgever(s) Referentiecode Pensioenovereenkomst Meer informatie? Stand per Wilt u straks meer pensioen? Pensioenfonds Neem voor vragen of meer informatie over uw pensioensituatie contact op met de Servicedesk van uw Werkgever(s) Elk U Er pensioenfonds:

Nadere informatie

Wat krijg je in onze pensioenregeling?

Wat krijg je in onze pensioenregeling? Pensioen 1-2-3 Hoe is je pensioen geregeld? Beschikbare premieregeling In dit Pensioen 1-2-3 lees je wat je wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie

Nadere informatie

Financiële zekerheid bij arbeidsongeschiktheid. Je leeft, je verandert. Loyalis verandert met je mee.

Financiële zekerheid bij arbeidsongeschiktheid. Je leeft, je verandert. Loyalis verandert met je mee. Financiële zekerheid bij arbeidsongeschiktheid Je leeft, je verandert. Loyalis verandert met je mee. Stel, u wordt ziek. Dat klinkt niet prettig, maar het kán zomaar gebeuren. Een ziekte hebben we immers

Nadere informatie