A. Hoe worden onze media beïnvloed? 3 factoren. 30 minuten.

Transcriptie

1 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Handleiding Grep 7 Les 1 Thema 1 Jij en de media Weet wat je ziet Deze les gaat ver he mediabdschappen tt stand kmen en welke factren daarbij een rl spelen. Onze media wrden namelijk gekleurd dr mediaprducenten die keuzes maken he iets in beeld wrdt gebracht (prfessinele factren) en dr nze eigen culturele achtergrnd en het feit dat we in Nederland leven (sciaalculturele factren), maar k dr de vraag wie de media f de prgramma s betaalt (ecnmische factren). De leerlingen leren k te velen welke emties bepaalde mediabdschappen bij hen prepen en he zij daar slim mee m kunnen gaan. Daarna gaan we in p hun eigen individuele mtivatie m kritisch naar media te kijken en hun strategie m dat te kunnen den p het juiste mment. Bendigdheden: LET OP: Vr alle lessen van grep 7 is nline tegang ndig tt de digitale pasprten, die de leerlingen al in grep 5 hebben aangemaakt via de website de leerlingen nteren daar na elke les hun eigen individuele mtivatie en strategie. Beeldmateriaal 7.1 Actiebekje 7.1 A. He wrden nze media beïnvled? 3 factren. 30 minuten. Deel Actiebekje 7.1 uit. Bespreek klassikaal dat tv-prgramma s, een tijdschriftartikel, maar k een pst p Instagram niet zmaar wrden gemaakt, maar dat de mediabdschappen die wij zien, hren f lezen sterk beïnvled wrden dr de vlgende 3 factren: 1. Keuzes die wrden gemaakt dr de mediaprducent, namelijk degene die de bdschap verstuurt. In het geval van Instagram ben je dat dus vaak zelf. Vraag de leerlingen in grepjes van 4 na te denken ver mgelijke keuzes die je als media-prducent kunt maken, denk daarbij aan een tv-prgramma, artikel in een tijdschrift en een ft en pst p Instagram Denk daarbij respectievelijk aan het kiezen van: A. Een lcatie, het aantal camera s, de dialgen, de kleding van de acteurs B. Het srt verhaal, de lengte van het artikel, f je er ft s bij plaatst, welke titel C. De keuze van de ft, sta je er zelf p f niet, f het een blije f verdrietige ft is Laat hen de antwrden pschrijven in het Actiebekje 7.1 en het elkaar daarna klassikaal presenteren. 1

2 Natinale Academie vr Media & Maatschappij 2. Onze sciaal-culturele achtergrnd, waar we gebren zijn en he we zijn pgeved. De nu de vlgende efening met de leerlingen. Deel hen weer p in grepjes van 4 en geef hen de vlgende pdracht: De alsf je samen de prducent bent van de meest succesvlle sapserie it, namelijk Gede Tijden, Slechte Tijden. Jullie zijn zeer succesvl, dus er is een mediaprducent in Markk die aan jullie vraagt m deze serie vr een Markkaans publiek te maken. Wat zuden jullie dan veranderen aan de serie? Denk aan verhalen, kleding, taal, relaties tussen mannen en vruwen, tradities, lcaties, het weer en wat ng meer? Is er uiteindelijk ng wel iets hetzelfde? Laat hen de antwrden pschrijven in het Actiebekje 7.1 en het elkaar daarna klassikaal presenteren. Leg dan aan de leerlingen uit: Waarschijnlijk is er heel weinig ng hetzelfde en dat heeft te maken met waar we gebren zijn en he nze uders ns pveden en he nze maatschappij eruit ziet. Wat nze gewnten en tradities zijn. Media passen zich aan de mensen aan, die hun prgramma s kijken, dus nze media zijn daarm k gekleurd dr nze cultuur en maatschappij. 3. Wie de media financiert, wie er vr de prgramma s betaalt. Laat de leerlingen in grepjes nadenken ver wie de media betaalt en he de media hun geld verdienen. Zwel bij een tv-prgramma, tijdschriftartikel f een ppulaire vlgger. Heel veel media kmt tt stand met behulp van adverteerders. Zij maken in en m de prgramma s reclame dr hun prducten f merken te laten zien. Vraag de leerlingen in welke prgramma s zij wel eens prducten vrbij zien kmen. En he zit dat bij de vlggers van tegenwrdig? De media wrden dus k zwaar beïnvled dr bedrijven die vr de media betalen. B. Denk-pauze: 5 minuten. Bespreek daarna met de leerlingen wederm eerst de menselijke emties: a. Basisemties: Blij, verdrietig, bs, bang, verrast en afkeer b. Zelfbewuste emties: Trts, schaamte, schuld, jalezie en medeleven Velen zij deze emties wel eens en wanneer dan, laat hen de situaties schetsen. Bespreek één vr één de emties en geef alle kinderen een kans iets te vertellen. Zeg daarna het vlgende: Ik ga jullie straks een aantal beelden en filmpjes laten zien, die sterk zijn beïnvled dr één van de 3 factren die we net besprken hebben. Ik wil graag dat jullie bij elk beeld f filmpje bij jezelf nagaan he het vr ju velt en dus p welke emtie dit beeld f filmpje prbeert een berep te den bij jullie. 2

3 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Om ged te kunnen velen, gaan we weer eerst één minuut stil zijn met nze gen dicht. We stppen even met denken en richten nze aandacht p ns gevel p dit mment. Wat vel je p dit mment en waar vel je dat in je lichaam? Lees nu de Handleiding Bdyscan hardp vr en laat de leerlingen hun gen sluiten. C. Vervlg media beïnvleding 10 minuten. Laat de leerlingen nu de beelden zien uit de PwerPint 7.1. Laat daarbij steeds het vlgende beeld zien aan de kinderen. Vraag hen dan eerst even hun gen te sluiten en te velen wat dit bericht f filmpje aan emtie prept bij hen. Stel daarbij steeds de vraag: He werd dit bericht f filmpje beïnvled? Welke van de 3 factren zie je daarin terug? Laat de kinderen steeds lijnen trekken vanaf de betreffende beeld f film naar de juiste beïnvledingsfactr in het schema in het actiebekje 7.1. Er kunnen natuurlijk k meerdere factren van tepassing zijn. D. Mtivatie en strategie Waarm en He? 10 minuten. Mtivatie Waarm? Stel de leerlingen de mtivatievraag: Waarm is het vr ju belangrijk m kritisch te kijken naar de media en je niet zmaar te laten beïnvleden? Laat hen het antwrd p deze vraag pschrijven in hun actiebekje en nline in hun eigen digitale pasprt, dat zij in grep 5 al hebben aangemaakt via de website Dat mgen zij natuurlijk k thuis den. Strategie He? Stel de leerlingen daarna de strategievraag: Wat ga jij den m te zrgen dat je kritisch naar media kijkt en je niet zmaar laat beïnvleden? Laat hen k deze strategie eerst invullen in het Actiebekje. Daarna kunnen zij het bij de juiste grep en de juiste les in hun digitale pasprt bijschrijven. Dat mgen zij k thuis den na schl. Laat hen vervlgens nadenken ver he zij zichzelf in de dagelijkse praktijk kunnen helpen herinneren aan deze strategie. Bijvrbeeld: als ik reclame zie ga ik prberen de trucjes te herkennen! Sluit de les af. 3

4 Natinale Academie vr Media & Maatschappij 2 Handleiding Grep 7 Les 2 Wat vind je van iemand nline? Thema 1 Bewaak je identiteit De leerlingen den tijdens deze les kennis en bewustzijn p ver he anderen hen zien als zij zichzelf nline presenteren. In de thuispdracht leren zij he zij via Ggle de herkmst van ft s kunnen pzeken, en dus k ft s kunnen cntrleren: immers, niet iedereen is wie hij/zij zegt dat-ie is! In de les gaan uw leerlingen nadenken maar k velen he zij andere mensen berdelen als zij van hen bepaalde nline beelden zien. Vrdat u deze pdracht geeft kmen de kinderen dichter bij hun gevel met de Denk-Pauze: ditmaal is dit een visualisatie-efening, die we Stel Je Eens Vr Dat hebben genemd. Daarna beslissen zij zelf welke mtivatie zij hebben m mensen in het echt te leren kennen, als zij enkele ft s hebben gezien. Tensltte bepalen zij welke strategie zij kunnen tepassen m te zrgen dat zij zichzelf daaraan huden. Tijdens deze les werken de kinderen weer met alle 6 basisemties (blij, verdrietig, bs, bang, afkeer en verrassing) én de 5 zelfbewuste emties (schaamte, jalezie, trts, medeleven en schuldgevel. Bendigdheden: Thuispdracht 7.2 en Ouderbrief 7.2 Internettegang vr het invullen digitale pasprtjes Beeldmateriaal 7.2 Actiebekje 7.2 Thuispdracht 7.2: Zek anderen nline p en kijk wat er zal ver hen te vinden is. Kies minstens 3 mensen die je kent, zals iemand uit de familie, een leerkracht f een buurman/-vruw. Kijk p b.v. Facebk f Instagram f ggle hen. Welke ft s zie je, wat staat erp, he wrdt erp gereageerd? Welke bedeling heeft degene die deze beelden nline heeft gezet? Wat vind je daarvan? Vraag je uders m je te helpen. Kijk samen met hen nline. Daarna: Ggle een ft! Dat is heel eenvudig: Zet f sleep de ft in de Ggle-zekbalk en kijk naar de resultaten. Of ga naar: en zet de ft erin. A. Grepsgesprek: He zien mensen er nline uit? 15 minuten. Bespreek de resultaten van de thuispdracht. Wat hebben de leerlingen via Ggle ver andere mensen (zals vrienden, familie e.a.) kunnen vinden? Wat vnden zij van de resultaten? Was het allemaal leuk f zaten er k minder leuke resultaten tussen? He hebben de leerlingen deze mensen (beter f anders) leren kennen, nu zij nline hen hebben bekeken? He velt dat? Afbeeldingen zeken via Ggle 4

5 Natinale Academie vr Media & Maatschappij In de thuispdracht knden de leerlingen k ft s ggelen en via Ggle infrmatie ver afbeeldingen zeken. Welke ervaringen hebben ze? Kenden de leerlingen deze manier m Ggle te gebruiken? Geef het advies aan de leerlingen m ft s die zij van een nbekend iemand hebben gekregen gaan ggelen, zdat ze zien f het een echte f nep ft is. Immers: niet iedereen is wie hij zegt dat-ie is! Via Ggle kun je vaak achterhalen van wie de ft afkmstig is: is het echt een knappe leeftijdsgent f is het een ft die iemand gewn van internet af heeft gehaald? Deze tip vinden kinderen zeer verrassend en dient ter bescherming van hun eigen nline vriendschappen. Wilt u meer infrmatie nalezen ver het ggelen p afbeeldingen? Zie: B. Denk-pauze: Stel Je Eens Vr Dat 5 minuten. Leg nu uit dat in deze les gaat m het weten en velen van ft s die mensen nline hebben gezet. Bij de beelden wrdt de vraag gesteld wat zij van iemand denken, en f ze hem haar in het echt ng willen ntmeten (nu ze een ft hebben gezien). Om dichter bij ns gevel te kmen, den we eerst even deze efening Laat de leerlingen gedurende één minuut hun gen sluiten en laat hen ntspannen p hun stel zitten. Laat hen hun aandacht richten p uw stem. Lees gedurende deze minuut de nderstaande tekst van de visualisatieefening 7.2 vr. Leest u de tekst rustig en kalm vr zdat de kinderen de tijd krijgen m te velen. Stel Je Eens Vr Dat Sluit je gen. Ga lekker ntspannen p je stel zetten. Vel je rug tegen de rugleuning aan. Vel je veten p de grnd. Stel je eens vr dat je iemand pzekt p internet. Je kent degene niet z ged en wil meer ver hem te weten kmen. Je tikt zijn naam bij Ggle in en vindt al snel p Ggle Afbeeldingen 3 ft s. De eerste ft is van hem als klein kind, hij viert zijn verjaardag en er zijn heel veel kinderen bij. Wat vel je? De tweede ft is van hem in een militair pak. Hij kijkt heel serieus. Wat vel je? De derde ft is van hem als hij huilt. Hij is heel verdrietig. Wat vel je? Blijf ng even zitten, haal adem. De rustig je gen pen en blijf ng even zitten en praat ng niet. Bespreek de resultaten van deze efening krt klassikaal. He velen zij zich na deze minuut stilte? Wat velden de kinderen bij de eerste ft? Wat velden de kinderen bij de tweede ft? Wat velden de kinderen bij de derde ft? In het verhaal kenden de kinderen deze jngen niet en zchten hem daarm nline p. He denken de kinderen de jngen te kennen? Wat weten zij ver hem nu ze 3 ft s hebben gezien? Denken de kinderen de jngen écht te kennen? Wat (wel/niet) weten ze nu van hem? 5

6 Natinale Academie vr Media & Maatschappij C. Klassikale efening en discussie; Zu je deze persn in het echt willen ntmeten? 20 minuten. Deel Actiebekje 7.2 uit. Laat daarna één vr één de 11 beelden uit het Beeldmateriaal 7.2 zien. Laat hen steeds na een beeld eerst even hun gen sluiten en zich vrstellen dat ze deze ft p internet vinden. Je wilt iemand die je ng niet hebt ntmet beter leren kennen. Dus zek je p wat er via Ggle bekend is. Je ziet in de PwerPint elke keer iemand met hun ft. He velt het nu je deze ft van hem f haar ziet? Zuden zij zich dan trts, blij, verdrietig velen, f zuden zij schaamte, schuld f zelfs afkeer velen? Laat hen het gevel pschrijven bij het juiste nummer van het beeld. En: zu je deze persn willen ntmeten nu je deze ft hebt gezien? Laat hen daarna met elkaar in discussie gaan in kleine grepen van 4 tt 6 leerlingen. Stel steeds de vlgende vragen. Laat hen de antwrden pschrijven in het actiebekje, steeds bij het juiste nummer van het beeld en laat daarna steeds een andere leerling het namens het grepje krt presenteren: Wat denken ze van deze persn als ze deze ft zien? Zuden ze deze persn in het echt willen ntmeten en leren kennen? Waarm wel f waarm niet? Waar ligt juw grens? Wat vinden zij belangrijk m iemand te ntmeten? D. Mtivatie en strategie - Waarm en He? 10 minuten. Nu gaat de klas weer aan de slag met het bepalen van hun eigen mtivatie en strategie. Deze kunnen zij nline invullen in hun eigen digitale pasprt, dat zij al eerder al hebben aangemaakt. Daarvr kan elke leerling inlggen p Daar kan elke leerling zijn f haar mtivatie en strategie invullen in het digitale pasprt. Dat mgen zij eventueel k thuis den. Mtivatie (Waarm?) Stel de leerlingen allereerst de mtivatievraag: Waarm zu het vr ju belangrijk kunnen zijn m mensen in het echt te ntmeten die je nline hebt leren kennen? Laat hen deze mtivatie daarna bij de juiste grep en de juiste les invullen in hun eigen digitale pasprt. Strategie (He?) Stel de leerlingen daarna de strategievraag: Wat ga jij den m te zrgen dat je ft s checkt van mensen vrdat je hen in het echt leert kennen? Dus vrdat je bijvrbeeld afspreekt f nline cntact maakt. Laat hen k deze strategie invullen bij de juiste grep en de juiste les in hun digitale pasprt. Laat hen vervlgens nadenken ver he zij zichzelf in de dagelijkse praktijk kunnen helpen herinneren aan deze strategie. Bijvrbeeld: ik schrijf een ntitie in mijn agenda f in mijn mbieltje die mij eraan herinnert dat ik eerst ggle p mensen die ik nline tegenkm). Sluit de les af. 6

7 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Handleiding Grep 7 Les 3 Thema 3 Leren reageren Wat je geeft krijg je terug Tijdens deze les 7.3 leren de kinderen he zij kunnen reageren p nline kritiek, p minder leuke berichten die zij zuden kunnen ntvangen via internet f sciale media. Zij krijgen eerst uitleg ver de mgelijke risic s die zij kunnen lpen met dit srt berichten f ft s. De kinderen leren m tijd te nemen vrdat ze reageren, m p die manier te vrkmen dat hun snelle negatieve reactie vr ng meer ruzie zrgt. Tensltte bepalen zij hun eigen mtivatie m ged p negatieve berichten te reageren en beslissen zij welke strategie zij zullen tepassen m inderdaad ged met deze berichten m te gaan en adequaat te reageren. Bendigdheden: Beeldmateriaal 7.3 Actiebekje 7.3 A. Inleidend grepsgesprek: He kun je het beste reageren p negatieve berichten? Laat het eerste bericht uit het Beeldmateriaal 7.3 zien aan de leerlingen. 15 minuten. Stel hen daarbij de vlgende vragen: Je ziet eerst een bericht en dan een reactie. We nemen 3 berichten en reacties dr: Wat vind je van dit bericht en welk gevel rept het bij je p? Wat vind je van de reactie en welk gevel rept dit bij je p? Waarm zu iemand een srtgelijk bericht naar een ander sturen? Wat is de mtivatie van de zender? Wat vind je van de reactie? Welk effect kan deze reactie hebben? Hebben jullie ervaring met dit srt berichten? Heb je wel eens een negatief bericht ntvangen van iemand? Wat deed je ten? Wat was de reactie p juw antwrd? Heb je destijds tijd genmen, nagedacht en er met anderen ver gepraat vrdat je een reactie stuurde? Laat hen daarna de vlgende 2 berichten zien en steeds een aantal minuten in kleine grepjes nadenken en discussiëren ver he je met z n bericht zu kunnen f meten mgaan. Wat de je? He kun je juw reactie zdanig maken dat er geen verdere ruzie ntstaat? 7

8 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Denk aan wel f niet reageren, eerst nadenken vrdat je reageert, niet negatief terug reageren (he meilijk dat k sms is), in je reactie feitelijke njuistheden rechtzetten, het negeren van een bericht, hulp vragen bij vrienden/leerkracht f uders. Het heeft geen zin een nline gevecht aan te gaan, dat levert alleen verliezers p. Prbeer de wijste te zijn. B. Denk-pauze: Stel je eens vr dat 5 minuten. Leg nu uit dat in deze les gaat m het leren te reageren p nare berichten znder dat er ng meer ruzie ntstaat, maar wel dat je je ged velt bij juw reactie. Ok al reageer je niet. Om dichter bij ns gevel te kmen, den we eerst even deze efening Laat de leerlingen gedurende één minuut hun gen sluiten en laat hen ntspannen p hun stel zitten. Laat hen hun aandacht richten p uw stem. Lees gedurende deze minuut de nderstaande tekst van de visualisatieefening 7.3 vr. Leest u de tekst rustig en kalm vr zdat de kinderen de tijd krijgen m te velen. Stel Je Eens Vr Dat Sluit je gen. Ga lekker ntspannen p je stel zetten. Vel je rug tegen de rugleuning aan. Vel je veten p de grnd. Stel je eens vr dat je een vervelend berichtje stuurt mdat je bs p iemand bent. Dat bze berichtje gaat naar je beste vriend f vriendin. Het is eigenlijk te vlug verstuurd, en je hebt spijt mdat je het niet z had bedeld. Je was gewn bs en die bsheid is nu alweer weg. Als je het berichtje hebt verznden ben je benieuwd he er wrdt gereageerd. Er gebeurt niets. Er kmt geen reactie. Als je ng eens appt kmt er weer geen antwrd van je beste vriend f vriendin. Je krijgt helemaal geen antwrd, de hele middag en de avnd lang. Je gaat naar bed znder cntact met je beste vriend f vriendin. Blijf ng even zitten, haal adem. De rustig je gen pen en blijf ng even zitten en praat ng niet. Bespreek de resultaten van deze efening krt klassikaal. He velen zij zich na deze minuut stilte? Wat velden de kinderen bij het versturen van het bze berichtje? Wat velden de kinderen bij het gevel dat ze spijt hadden dat ze het hadden verstuurd? Wat velden de kinderen bij het uitblijven van een reactie? Een middag en hele avnd lang? He denken de kinderen dat de ander zich heeft geveld, en wat zu de reden kunnen zijn dat er geen reactie terug kwam? C. Maak een gede reactie p een naar bericht! 20 minuten. Deel nu Actiebekje 7.3 uit. Behandel eerst even (ter herinnering) pnieuw de 6 basisemties en 5 zelfbewuste emties aan de hand van de PwerPint. Welk gevel willen ze hebben als ze reageren p een naar bericht? He zuden ze p nare berichten kunnen reageren m dit gewenste gevel te krijgen? Laat de kinderen nu kijken naar de 6 mediaberichten in het Beeldmateriaal 7.3. Ga niet al het materiaal in één keer af, maar neem na elke afbeelding de tijd m de leerlingen een minuut hun gen te laten sluiten m bewust te wrden van het gevel zij krijgen bij het bericht, en tijd krijgen na te gaan he ze wille reageren m het gewenste gevel te krijgen. Geef hen daarna de tijd m het gevel p te schrijven (f te tekenen) in het Actiebekje 7.3. Wat velen zij hun reacties? Herhaal dat het del is: niet meer ruzie. En: vel je ged bij juw eigen reactie. 8

9 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Vraag na elk vrbeeldbericht een aantal kinderen het reactie te geven en hun gevel p hun eigen reactie te te lichten, dr te vragen: Wat velde je bij juw reactie? Waarm? Waar in je lichaam velde je dit? Welk advies zu je een ander geven als hij f zij dit bericht zu ntvangen en willen reageren? D. Mtivatie en strategie Waarm en He? 10 minuten. Nu gaat de klas weer aan de slag met het bepalen van hun eigen mtivatie en strategie. Mtivatie (Waarm?) Stel de leerlingen allereerst de mtivatievraag: Waarm is het vr ju belangrijk m ged te reageren p negatieve berichten f beelden en je ged te velen? Laat hen deze mtivatie daarna invullen bij de juiste grep en de juiste les in hun eigen digitale pasprt. Strategie (He?) Stel de leerlingen daarna de strategievraag: Wat ga jij den m te zrgen dat je ged reageert p negatieve berichten f beelden, en je ged te velen bij juw reactie? Laat hen k deze strategie invullen bij de juiste grep en de juiste les in hun digitale pasprt. Laat hen vervlgens nadenken ver he zij zichzelf in de dagelijkse praktijk kunnen helpen herinneren aan deze strategie. Bijvrbeeld: ik schrijf een ntitie in mijn agenda f in mijn mbieltje die mij eraan herinnert dat ik ged met reageren p negatieve berichten. Sluit de les af. 9

10 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Handleiding Grep 7 Les 4 Thema 4 Maak huisregels ver smartphnes Hud de klk in de gaten Uit nderzek dr de Natinale Academie vr Media en Maatschappij blijkt dat jngeren last hebben van het te vaak en teveel gebruik van smartphnes binnen het gezin en wel dr uders zelf. De jngeren vertelden dat zij bepaalde gezinssituaties zals samen eten als een belangrijk ffline mment beschuwen: geen smartphnes aan de eettafel dus. Ok blijken veel uders achter het autstuur met hun smartphne bezig te zijn. Jngeren gaven aan zich bs, nveilig, gefrustreerd en verdrietig te velen. Het Jeugdjurnaal ging in p de ervaringen van kinderen p de basisschl, waar menig kind vertelde last te hebben van het te fanatieke smartphnegedrag van hun uders. U kunt dit nderzek en beeldmateriaal teruglezen en zien p (Onderzek). De kinderen gaan in deze les praten ver welke mmenten zij thuis ffline willen zijn. De thuispdracht ndigt de kinderen en uders uit m thuisregels ver gezinsmmenten af te spreken. Bendigdheden: Internettegang vr het invullen van de digitale pasprtjes Beeldmateriaal 7.4 Actiebekje 7.4 Thuispdracht 7.4 Ouderbrief 7.4 A. Inleiding via grepsgesprek in de klas 20 minuten. Leg uit dat we vandaag weer de klk in de gaten gaan huden. We maken (vaak ngemerkt) veel gebruik van media en veral m ns heen zijn schermen. Overleg bijvrbeeld maar eens met elkaar f mensen vlgens de kinderen te vaak met hun mbieltjes bezig zijn, en wat de kinderen hiervan vinden. Vraag hen k naar de thuissituatie: wrdt er met smartphnes p tafel gegeten bijvrbeeld? Meten de kinderen weleens aan hun uders m aandacht vragen terwijl vader f meder te druk met hun mbieltje in de weer is? Wat merken de kinderen en wat vinden zij hiervan? Zijn vlwassenen, zals hun uders, vlgens de kinderen teveel en te vaak met hun mbiel bezig? Wanneer is dit? Hebben kinderen hier weleens last van? Zijn er mmenten waarvan de kinderen vinden dat er geen mbieltjes gebruikt mgen wrden? Wanneer en waarm? 10

11 Natinale Academie vr Media & Maatschappij B. Denk-pauze 10 minuten. We gaan nu weer één minuut stil zijn en even nze aandacht richten p nszelf. Hierna laat u het beeldmateriaal uit de presentatie van 7.4 zien. De kinderen zien 8 situaties waarbij hen wrdt gevraagd m hun basisemtie te vertellen: Wat det deze situatie met ju? He vel je je hierbij? Als u de 8 situaties hebt drgenmen, stelt u de klas de vlgende vragen: Wat zu er kunnen gebeuren als in gezinnen mensen alleen maar met hun smartphne bezig zijn? Wrd je daar blij, verdrietig f bs van? Leg uit. Welke huisregel ver smartphnegebruik heb je ndig m een ged gevel te krijgen? Leg uit. C. Discussie in grepen van 4 en grepsbespreking 15 minuten. Deel het actiebekje 7.4 uit. Laat de leerlingen daarna in grepjes van 4 in hun actiebekjes de situaties drnemen en aankruisen met Ja f Nee. Daarna maken ze huisregels bij 3 situaties: Eten, Aut besturen en Een verhaal vertellen. Bespreek daarna klassikaal krt de resultaten. D. Mtivatie en strategie - Waarm en He? 10 minuten. Mtivatie (Waarm?) Stel de leerlingen de mtivatievraag: Waarm is het vr ju belangrijk dat er huisregels bestaan ver wanneer jullie met je smartphne (f tablet) bezig zijn, en wanneer niet? Laat hen deze mtivatie nline invullen bij de juiste grep en de juiste les in hun eigen digitale pasprt. Strategie (He?) Stel de leerlingen daarna de strategievraag: Wat ga jij den m te zrgen dat jullie gezin zelf deze huisregels leven? Laat hen k deze strategie nline invullen bij de juiste grep en de juiste les in hun digitale pasprt. Laat hen vervlgens nadenken ver he zij zichzelf in de dagelijkse praktijk kunnen helpen herinneren aan deze strategie. Bijvrbeeld: ik hang de regels p, ik vraag mijn uders f ze hun smartphne willen wegleggen, ik blijf geduldig vragen als ze het niet den etc.. Sluit de les af. Geef de Ouderbrief 7.4 mee. U kunt bij een eerstvlgende les de ervaringen van de kinderen bespreken. 11

12 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Handleiding Grep 7 Les 5 Thema 5 Nepnieuws! Bestaan vliegende schtels echt? Maak gede keuzes Dit is een les in nline infrmatievaardigheden. Leerlingen leren aan de hand van een nderzeksvraag infrmatie te zeken, te verwerken en p bruikbaarheid en betruwbaarheid te tetsen en te presenteren. Deze lessen zijn gebaseerd p de leerlijn infrmatievaardigheden van de SLO (Natinaal Expertisecentrum Leerplanntwikkeling). Omdat nepnieuws steeds vaker pduikt, leren de leerlingen aan de hand van een nderzeksvraag ver het bestaan van vliegende schtels (waar p internet heel veel ver wrdt gediscussieerd) verschillende brnnen te checken. In hun presentatie geven ze aan de hand van de brnnen antwrd p de vraag: Bestaan vliegende schtels echt? Bendigdheden: Beeldmateriaal 7.5 Actiebekje 7.5 Cmputers en internetverbinding m nline brnnen te raadplegen. A. Inleiding: 2 minuten. Vandaag gaan we infrmatie zeken aan de hand van een bepaalde nderzeksvraag. De leerlingen zeken natuurlijk heel erg vaak, maar he staat het met hun infrmatievaardigheden? Kennen zij verschillende brnnen, weten zij deze brnnen naar waarde in te schatten en te tetsen? Kunnen zij nepnieuws aan de hand van brnnennderzek herkennen? Aan de hand van een nderzeksvraag leren de leerlingen hun vaardigheden in 5 stappen te ntwikkelen. B. Verwerking van resultaten 40 minuten. De leerlingen krijgen de vlgende nderzeksvraag aangereikt. - Bestaan vliegende schtels? Geef aan dat de Engelse termen meer hits pleveren: Flying Saucers. Of: UFO s.(unidentified Flying Objects). In het beeldmateriaal wrdt de nderzeksvraag gesteld, wrden de 5 stappen m infrmatievaardigheden te ntwikkelen aangegeven en zijn verschillende brnnen gegeven. Graag geven wij hierbij aan dat kinderen Sciale Media (zals YuTube, Pinterest f Instagram) vaak als zekmachines gebruiken. Vraag de kinderen nu eerst m eens een aantal brnnen te nemen die zij zuden gebruiken m het antwrd p deze nderzeksvraag te vinden. Waarm zuden zij deze brnnen gebruiken en niet andere? Behandel daarna de brnnen in het Beeldmateriaal 7.5. Kennen zij deze en wat vinden zij ervan? 12

13 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Brn 1: De zekmachine Ggle zelf Brn 2: De website Wikipedia, een nline encyclpedie Brn 3: De website Wikikids, een nline encyclpedie vr kinderen Brn 4: Sciale Media, Instagram, een website/app waar je ft s kunt plaatsen en bekijken Brn 5: Sciale Media, YuTube, een website/app waar je filmpjes kunt plaatsen en bekijken Brn 6: Sciale Media, Twitter, een app waar je krte berichten kunt plaatsen Brn 7: Sciale Media, Pinterest, een website/app waar je ft s kunt plaatsen en bekijken. Deel actiebekje 7.5 uit. In Actiebekje 7.5 staat een krte weergave van de bvenstaande 7 internet-brnnen. De leerlingen krijgen de pdracht m een kruisje te zetten bij 3 brnnen waarvan zij nu al denken dat deze het meest bruikbaar zijn vr het vinden van een antwrd p de nderzeksvraag ver vliegende schtels. Verdeel de leerlingen nu in kleine grepjes. Laat elke grep via verschillende brnnen p zek gaan naar infrmatie ver de nderzeksvraag. U geeft aan dat het de bedeling is dat de kinderen zveel mgelijk infrmatie vinden ver het mgelijke bestaan van vliegende schtels. Laat de leerlingen de infrmatie uit de verschillende brnnen nteren, naast elkaar leggen en vergelijken. Daarbij wrden de vlgende vragen in het actiebekje 7.5 gesteld. In welke brnnen staat vlgens ju de meest betruwbare infrmatie ver vliegende schtels? Kruis er 3 aan! Vergelijk de infrmatie die je uit de 3 brnnen hebt gevnden. Zeggen ze allemaal hetzelfde ver het bestaan van vliegende schtels? Overleg he je de infrmatie gaat presenteren. Bereid dit vr en presenteer in jullie grep! Geef de leerlingen de mgelijkheid een presentatie vr te bereiden. Dit kan dr het maken van een pster, spreekbeurt, vr de klas f dr middel van een internetpresentatie. Het betekent dat de leerlingen zelf meten aangeven welke materialen zij ndig hebben m de rest van de klas met een presentatie te infrmeren ver de zekresultaten van hun grepje. 13

14 Natinale Academie vr Media & Maatschappij C. Presenteer de resultaten 10 minuten. Wanneer de klas de antwrden heeft pgeschreven in het actiebekje, wrden de antwrden vergeleken. Leerlingen presenteren m beurten de eigen antwrden vr de klas. Overleg klassikaal welke brnnen er ng meer geraadpleegd hadden kunnen wrden: waar zuden zij gaan zeken? Denk hierbij k aan de ffline brnnen zals de biblitheek, beken, tijdschriften. Sluit de les af. Illustratie nder. Een van de eerste resultaten dr Ggle Afbeeldingen bij het zeken naar: vliegende schtels. 14

15 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Deze les gaat ver het beschermen van de persnlijke gegevens dr middel van een nline quiz: Deze quiz maakt de leerlingen zich bewust van hun eigen ideeën ver mensen die ze nline leren kennen: nbekenden die vrienden (kunnen) wrden. Maar he ged kennen de Handleiding Grep 7 Les 6 Thema 6 Wanneer is een nline vriend een echte vriend? Bescherm je privacy leerlingen hun nline vrienden? In les 7.2 hebben de leerlingen ntdekt he ze (met ft s) infrmatie ver iemand kunnen pzeken, in deze les gaan ze zelf vaststellen wanneer (hun) nline vrienden echte vrienden zijn. Bendigdheden: Cmputers, tablets f smartphnes met internettegang Advies: det u ter vrbereiding de nline quiz Deze les heeft geen actiebekje. A. Inleiding: 10 minuten. Leg uit aan de klas dat deze les gaat ver nline vriendschap. Stel hen ter inleiding de vlgende vragen: Ken je mensen nline die je niet in het echt hebt ntmet? Wat vind jij belangrijk in een vriendschap die je alleen via internet met elkaar hebt? Wat zu er kunnen gebeuren als een nline vriend niet degene is die hij f zegt? Denk daarbij uit het sturen van vervelende berichten f uit het je benaderen vr verkeerde dingen. Of dat iemand een nline vriend vertruwt, terwijl hij f zij dit vertruwen niet waard is. 15

16 Natinale Academie vr Media & Maatschappij B. Denk-pauze: Stel Je Vr Dat 5 minuten. Leg eerst uit datu straks een aantal vrbeelden van persnlijke gegevens laat zien en dat u aan de leerlingen wilt vragen m te velen met wie zij deze gegevens zuden delen en met wie niet en waarm. De dan eerst de denk-pauze. Om ged te kunnen velen, gaan we z weer even één minuut stil zijn en nze aandacht richten p nszelf dr allemaal even nze gen dicht te den. Leest u de tekst rustig en kalm vr zdat de kinderen de tijd krijgen m te velen. Stel Je Eens Vr Dat Sluit je gen. Ga lekker ntspannen p je stel zetten. Vel je rug tegen de rugleuning aan. Vel je veten p de grnd. Stel je eens vr dat iemand ju een berichtje stuurt. Je kent die persn ng niet, maar de ft die er wrdt mee gestuurd ziet er wel erg ged uit! Eigenlijk heb je meteen al kriebels in je buik Die gen. Dat haar. Die glimlach! Dan besef je dat je alleen maar een vrnaam hebt en een ft. Je krijgt na dat berichtje heel veel cmplimentjes. Dat jij k knap bent. Dat jij perfect bent! Blijf ng even zitten, haal adem. De rustig je gen pen en blijf ng even zitten en praat ng niet. Bespreek de resultaten van deze efening krt klassikaal. He velen zij zich na deze minuut stilte? Wat velden de kinderen bij h et verhaal dat ze een berichtje hebben gekregen van iemand die nbekend is? Wat velden de kinderen bij het verhaal dat ze die nbekende best knap vinden? Wat velden de kinderen bij het verhaal dat ze beseften dat ze alleen een vrnaam en een ft hebben? Wat velden de kinderen bij het verhaal dat er allemaal cmplimentjes werden gestuurd? C. De de nline quiz 25 minuten Laat de leerlingen achter de cmputer (het is uw eigen keuze he u dit rganiseert, kinderen kunnen de quiz k via hun smartphne maken) de quiz: den. Laat hen vertellen welke keuzes zij vr vrienden hebben gemaakt. He is de quiz gegaan? Wat hebben ze geleerd? Laat de leerlingen uitgebreid vertellen aan de hand van de vlgende vragen: Welke vrienden en vriendinnen wilde je leren kennen? Waarm wilde je deze leren kennen? Nadat je een keuze had gemaakt vr nieuwe nline vrienden zag je meer infrmatie. Vertel hierver. He velde het ten je deze nieuwe infrmatie zag? Zu je ( als je van tevren alle infrmatie had geweten) andere keuzes hebben gemaakt? Welke adviezen heb je vr andere kinderen m de juiste nline vrienden te kiezen? 16

17 Natinale Academie vr Media & Maatschappij D. Mtivatie en strategie Waarm en He? 10 minuten. Mtivatie Waarm? Stel de leerlingen de mtivatievraag: Waarm is het vr ju belangrijk m de juiste nline vrienden te kennen? Strategie He? Stel de leerlingen daarna de strategievraag: Wat ga jij den m te zrgen dat je juw nline vrienden zrgvuldig kiest? Bijvrbeeld: ik ga eerst alles van iemand pzeken vrdat ik iemand teveg. Of: ik veg alleen mensen te die ik in het echt heb ntmet en van wie ik zeker weet dat ze te vertruwen zijn. Laat hen k deze strategie pschrijven. Daarna kunnen zij het bij de juiste grep en de juiste les in hun digitale pasprt bijschrijven. Dat mgen zij k thuis den na schl. Laat hen vervlgens nadenken ver he zij zichzelf in de dagelijkse praktijk kunnen helpen herinneren aan deze strategie. Bijvrbeeld: ik hang een briefje p in mijn kamer f ik maak een ntitie in mijn smartphne, zdat ik het niet vergeet. Sluit de les af. 17

18 Natinale Academie vr Media & Maatschappij Handleiding Grep 7 Les 7 Thema 7 Help deze kinderen Zrg vr je eigen veiligheid In deze les wrdt aan de leerlingen gevraagd m de prblemen van andere kinderen mee te helpen plssen. Dr deze prblemen p het gebied van pesten aan de kinderen vr te leggen, denken ze na ver hun eigen veiligheid, in de klas, p schl en in privé-situaties zals thuis. Vrbereiding: Neem de 3 prblemen (zie de PwerPint, Beeldmateriaal 7.7) p vrhand dr en bekijk welke mgelijkheden er zijn m deze prblemen p te lssen. In grep 6 hebben we al enkele hulpwebsites drgenmen namelijk: Kindertelefn, Pestweb en Meldknp. Deze les bekijken we pnieuw de website Meldknp.nl zdat de leerlingen wederm p de mgelijkheid van melden en hulp vragen wrden gewezen. In de les gaat het vral m de plssingen die uw leerlingen bedenken. Bendigdheden: Beeldmateriaal 7.7 Actiebekje 7.7 en Ouderbrief 7.7 A. Grepspdracht: Help deze kinderen met hun prblemen 35 minuten. Bekijk klassikaal (net als in grep 6) de vlgende site. Klik er klassikaal drheen en vraag aan de kinderen m in hun eigen wrden de 4 thema s van deze website uiteen te zetten, zie verder: Vraag de leerlingen m in eigen wrden te vertellen. Wat betekent: PESTEN, SEKS, OPLICHTING EN LASTIGVALLEN? Verdeel de leerlingen in grepen van 4 en geef hen de vlgende pdracht (zie Beeldmateriaal 7.7): Welke adviezen zuden jullie kunnen geven aan andere kinderen in de vlgende 3 situaties: Geef steeds 3 adviezen bij deze situaties: 1. Welke tips zu jij dit kind geven m zijn/haar prbleem p te lssen? 2. Wie zuden hem/haar het beste kunnen helpen? Laat hen daarna de resultaten aan elkaar presenteren. En laat de leerlingen de tips van alle vier prbleemsituaties pschrijven. Bekijk hierna met de klas de tips die de website Meldknp.nl biedt. 18

19 Natinale Academie vr Media & Maatschappij B. Mtivatie en strategie Waarm en He? 10 minuten. Elke leerling kan zijn f haar mtivatie en strategie in hun eigen digitale pasprt, waarp zij kunnen inlggen p Stel de leerlingen de mtivatievraag (Waarm?): Waarm is het vr ju belangrijk m te weten he je met zulke prblemen (ver pesten, seks, plichting en lastigvallen) kunt mgaan? Laat hen het antwrd pschrijven in actiebekje 7.7 en in hun eigen digitale pasprt. Stel de leerlingen daarna de strategievraag (He?): He ga jij zrgen dat jij zulke prblemen (ver pesten, seks, plichting en lastigvallen) kunt plssen? Laat hen het antwrd pschrijven in actiebekje 7.7 en in hun eigen digitale pasprt. Laat hen vervlgens nadenken ver he zij deze strategie in de praktijk kunnen inzetten als cncreet, uitverbaar del. Welke hulpmiddelen kunnen zij bedenken m zichzelf te helpen herinneren aan hun vrnemen? Denk daarbij aan: ik plak een pst-it p mijn cmputer, f ik maak een agenda-item f een wekker-item aan p mijn mbiel en ik zrg dat ik deze elke dag herhaal. Hierp staat mijn vrnemen/strategie en die zie en lees ik dan elke dag even. Z nthud ik het ged! C. Thuispdracht 5 minuten. Deel Ouderbrief 7.7 uit, hierin staat een instructie vr de uders. De leerlingen nemen Actiebekje 7.7 met tips mee naar huis. De tips bespreken zij met hun uders/verzrgers. Ok kunnen de kinderen thuis hun eigen tips bespreken en de uders vragen: welke tips heb jij vr dit kind? Vraag de leerlingen k m samen pnieuw met hun uders naar de site Meldknp.nl te kijken die in het actiebekje staat. We herhalen deze website mdat dit de site waar de meest infrmatie ver nveilige situaties p staat. Sluit de les af. 19