QEME/TinC IN QE LAMDBDIMOEBIEDEH UITGAVE VAN HET LAND- EN TUINBOUWBUPEAU DBR I.G. FARBENINDUSTRIE A.G. AMSTERDAM. ^o;r^^!^^ S^Q.

Transcriptie

1 QEME/TinC IN QE LAMDBDIMOEBIEDEH ^o;r^^!^^ S^Q O a GEBIEDEN Mhl': Tumbouwbedrijl Veenkolontaalbedrijl Rjvierklei met tjeintiiiji] beunji Weldcbeariif L-jUK Zeeklei met akkerbouw en ^em ZaniJbsJriji" [bedrijf UITGAVE VAN HET LAND- EN TUINBOUWBUPEAU DBR I.G. FARBENINDUSTRIE A.G. AMSTERDAM

2

3 VOORWOORD Deze brochure is een handleiding, die speciaal moet worden geraadpleegd bij de bestelling der benoodigde stikstofmeststoffen, zoodra de landbouwer weet, welke gewassen hij wil verbouwen in het a.s. seizoen. De door ons verstrekte adviezen geven een goede richtsnoer aan den landbouwer, die de geldelijke voordeden uit zijn bedrijf zoo hoog mogelijk wil opvoeren. De volgende tabellen geven aan hoeveel K.G. Zwavelzure, Leunasalpeter, Kalksalpeter, Ureum en Nitrophoska IG. ló^/a : 161/2: 20 eenzelfde stikstofgehalte hebben. 20V, K.G. Stikstof ontvangt U in: 26 K.G. Stikstof ontvangt Uin: 15V2 K.G. Stikstof ontvangt U in: 46 K.G. Stikstof ontvangt Uin: *) Ni: 100 K.G. Zwavelzure 126 K.G. Zwavelzure 79 K.G. Leunasalpeter 100 K.G. Leunas salpeter 60 K.G. Leunasalpeter..... salpeter 168 K.G. Kalksalpeter 100 K.G. Kalk= salpeter 223 K.G. Zwavelzure 1 salpeter 1 ^" salpeter Ureum 34. K.G. Ureum 100 K.G. Ureum af\av hoska IG bevat bovendien nog kali en 1 fosforzuur. 125 K.G. Nitrophoska IG*) 158 K.G. Nitrophoska IG*) 94 K.G. Nitrophoska IG*) 278 K.G. Nitrophoska IG*)»)

4 STIKSTOFBEMESTING IN HET ZANDBEDRIJF. Nu kunstmest goedkoop is, in vergelijking met andere bedrijfsuitgaven en het aan te koopen voeder, ni.oet de zandboer zooveel mogelijk zelf voeder produceeren; hij rekene er daarom op de volgende hoeveelheden voor de diverse gewassen noodig te hebben: Gewenschte Bemesting per H.A. Gewas K.G. Stik-stof per H.A. Tijd van toediening K.G. Zwav. en K.G. Ureum K.G. Zwav. en K.G. Ureum K.G. Zwav. of K.G. Ureum * K.G. Zwav K.G. Zwav K.G. Zwav K.G. Zwav. en K.G. Kalksal peter of K.G. Leunasalpeter K.G.Zwav. en 265 K.G. Kalksalpeter of K.G. Leuna.salpeter Weiland Hooiland Kuilvoeder Rogge Haver Aardappelen Voederbieten en Suikerbieten Koolrapen Zwavelz. in Februari-Maart, 233 giften van K.G. Ureum in den zomer Zwavelz. in Februari-Maart, Ureum na de ie snede Zoodra men het land vóór kuilvoederwinning bestemd heeft V.1 of 1/3 vóór het zaaien, de rest van half Febr. af Alles bij het zaaien De helft vóór het poten de rest bij het poten Zwavelz of de halve Leunasalpetergift vroeg in het voorjaar, het Kalksalpeter of de 2e helft Leunasalpeter kort voor het hakken Zwavelz. of de halve Leunasalpeter gift vroeg in het voorjaar, het Kalksalpeter of de 2e helft Leunasalpeter kort voor het hakken *) De voorjaarsgift kan ook gegeven worden in den vorm van een overeenkomende hoeveelheid Leunasalpeter. Waar stalmest of groenmest wordt toegepast, geve men (wee derde tot de helft van bovengenoemde hoeveelheden. 4

5 Voor elke lo H.A. van het bedrijf koope men daarvoor jaarlijks aan: 600 K.G. zuivere Stikstof, overeenkomend met pl.m K.G. Zwav.,, 2300,, Leunasalpeter of,, 3900,, Kalksalpeter of,, 1300,, Ureum Indien men zich een denkbeeld zou willen vormen van hetgeen men met bovenstaande hoeveelheden bereiken kan, zou men kunnen zeggen, dat men met behulp van deze óoo K.G. zuivere Stikstof (ca. Fl ) pl.m K.G. eiwit in totaal kan produceeren. Zou men dit eiwit in den vorm van pi. m K.G. lijnkoek of meel willen aankoopen, zoo vordert dit een bedrag van ongeveer Fl Alleen bij voldoende fosforzuur, kali en kalk kan de Stikstof tot volle uitwerking komen. Vergeet de regelmatige bekalking niet {hekalkt elk jaar één vierde van het bedrijf, zoodat men in vier jaar rondkomt). Denkt aan weinig, doch goed zaai- en pootgoed, rijenteelt en ziektebestrijding. BEMESTING IN HET WEIDEBEDRIJF. Door gebruik van flinke hoeveelheden kunstmest, naast stalmest en gier, kan Liter melk per H.A. of K.G. hooi per H.A. met een uitstekende naweide worden verkregen. Door kunstmestgebruik kan tevens in het voorjaar het vee ongeveer 10 dagen vroeger in de weide worden gedreven en veel gras worden verkregen in den zomer en in den nazomer. Tegelijkertijd kan men door dit kunstmestverbruik gedurende den weidetijd besparen op duur aangekocht voeder en daarenboven hooi en kuilvoeder winnen in groote hoeveelheid en van de beste kwaliteit, zoodat kan worden volstaan met bijvoedering van betrekkelijk kleine hoeveelheden aangekocht voeder in den winter. Zoo U nog niet met kunstmest heeft gewerkt, begin dan per H.A. in ieder geval uit te zaaien in winter of voorjaar: K.G. Slakkenmeel of Superfosfaat en K.G. Kahzout 20 % ; zoo noodig ook kalk. 5

6 Doordat goedkoope grondstoffen worden gebruikt heeft men minder risico en is minder afhankelijk van de weersgesteldheid. De inkomsten stijgen in vele gevallen met de helft; de uitgaven dikwijls slechts met één derde of één vierde; het bedrijf levert dus meer winst, terwijl de kwaliteit van den bodem verbetert en daarmede de waarde stijgt. Om de grootste opbrengst jaar in jaar uit van uw grasland te halen moet daarenboven met stikstof bemest worden en wel als volgt: Gewenschte Bemesting per H.A. (naast fosforzuur- en kalibemesting) K.G. Zwav. en K.G. Ureum K.G. Zwav. en K.G. Ureum K.G. Zwav. of K.G. Ureum Gewas Weiland Hooiland Kuil voeder K.G. Stikstof per H.A Tijd van toediening Zwavelz. in Februari-Maart, 2^3 giften van K.G. Ureum in den zomer Zwavelz. in Februari-Maart, Ureum na de ie snede Zoodra men het land voor kuilvoederwinning bestemd heeft Bij gebruik van stalmest of gier geve men de helft tot twee derde van bovengenoemde hoeveelheden Volgens deze wijze werkende zal men goed doen gemiddeld per H.A. te bemesten met 90 K.G. Zuivere Stikstof, overeenkomende met: pl.m. 450 K.G. Zwav. of 200 K.G. Ureum, benevens 500 K.G. Slakkenmeel of Superfosfaat 600,, Kalizout 20 %. Bij rijkelijk gebruik van stalmest en gier kunnen bovenstaande hoeveelheden iets worden verminderd. Het gebruik van kunstmest in het weidebedrij f doet, de opbrengsten, inkomsten en winsten stijgen. 6

7 ZEEKLEI MET AKKERBOUW EN GEMENGD BEDRIJF. Voor het verkrijgen van goede oogsten zijn de volgende hoeveelheden Stikstof noodzakelijk: Gewenschte Bemesting per H.A. Gewas K.G. Stikstof per H.A. Tijd van Toediening K.G. Zwavclz., K.G. Ureum K.G. Zwavelz., K.G. Ureum K.G. Zwavelz. en K.G. Kalksalpeter, of K.G. Leunasalpeter K.G. Zwavelz K.G. Zwavelz K.G. Zwavelz K.G. Zwavelz K.G. Zwavelz K.G. Zwav. of K.G. Leunasalpeter K.G. Zwavelz K.G. Zwavelz K.G. Zwavelz. Weiland Hooiland Suikerbieten en Voederbieten Aardappelen Wintertarwe Haver Wintergerst Erwten Vlas Karwi) Koolzaad Blauwmaanzaad Zwavelz.- in Februari-Maart, 2 a 3 giften van K.G. Ureum in den zomer Zwavelz.- in Februari-Maart Ureum na de ie snede Zwavplz. amm. of de halve Leunasalpetergift vroeg m 't voorjaar. Het Kalksalpeter of de 2e helft Leunasalpeter kort voor het hakken. De helft vóór het poten de rest bij het poten S'4 of ' 3 voor het zaaien, de rest vanaf half Febr. Alles bij het zaaien. ^U of \'o voor het zaaien, de rest vanaf half Febr. Bij 't klaarmaken van den grond. Zoo vroeg mogelijk in den herfst voor het dekken, de rest in het voorjaar. Va-" 5 bij het zaaien, de rest in het voorjaar. Alles bij het zaaien. * De voorjaarsgift kan ook gegeven worden in den vorm van de overeenkomende hoeveelheid Leunasalpeter. - 7

8 Bij gebruik van stalmest of bij verbouw na een vlinderbloemig gewas (zooals b.v. erwten of klaver), geve men tot ^4 van de hierbovengenoemde hoeveelheden. Rekening houdend met de stalmestproductie en den verbouw van vlinderbloemigen blijkt, dat jaarlijks in het algemeen moet worden aangekocht voor elke lo HA. van een normaal zeeklejhedrijf pl.m. 650 K.G. zuivere stikstof, overeenkomend met: pl.m K.G. Zwav.,, 2500,, Leunasa-lpeter,, 4200,, Kalksalpeter,, 1400,, Ureum Hiernaast, verbruike men Superfosfaat of Slakkenmeel, Kali en kaft naar behoefte, in verband met vruchtbaarheid en structuur van den bodem. I I I 8

9 RIVIERKLEI MET GEMENGD BEDRIJF. De rivierklei heeft minstens even zooveel mest noodig als de zeekleigronden; in gebruik hiervan staan de rivierkleibedrijven in het algemeen verre ten achter bij -de bedrijven op zeeklei. Daarvoor zijn verschillende oorzaken vast te stellen; de proeven hebben bewezen, dat ook met groot geldelijk voordeel veel meer kunstmest op deze gronden, zelfs op de uiterwaarden, op zijn plaats is. Bij het bestellen der meststoffen rekene men bij de diverse gewassen de volgende hoeveelheden stikstofmest noodig te hebben voor de grootst mogelijke opbrengsten: Gewenschte Bemesting per H.A K.G. Zwavelzure en K.G. Ureum K.G. Zvvavelzure en K.G.Ureum *) K G.Zwavelzure K.G. Zwavelzure *)25o-35oK.G. Zwavelzure *) K.G. Zwavelzure K.G. Zwavelzure K.G. Zwavelzure en K.G. Kalksalpeter of K.G. Leunasalpeter K.G. Zwavelzure K.G. Zwavelzure Gewas Weiland Hooiland Rogge Haver Wintertarwe Wintergerst Aardappelen Voederbieten en Suikerbieten Erwten Boomgaarden K.G. Sti k-stof perh.a Tijd van Toediening Zwavelz. in Febr.-Maart, 2 a 3 giften van K.G. Ureum in den zomer Zwavelz. in Februari-Maart, Ureum na de ie snede '/4 of V3 vóór het zaaien, de rest vanaf half Febr. Alles bij het zaaien ' 4 of Vs vóór het zaaien, de rest na half Februari ' '4 of Va vóór het zaaien, de rest vanaf half Febr. de helft vóór het poten, de rest bij het poten Zwavelzure, of de halve Leunasalpetergift, vroeg in 't voorjaar, het kalksalpeter of de 2e helft Leunasalpeter kort voor het hakken bij het klaarmaken van den grond In Februari-Maart *) De voorjaarsgift kan ook gegeven worden in den vorm van de overeenkomende hoeveelheid Leunasalpeter. 9

10 Van de hierboven genoemde hoeveelheden geve men drie vierde tot de helft, wanneer men de gev/assen verbouwt in stalmest of na viinderbloemigen (zooals b. v. klavers, erwten en boonen). Jaarlijks dient voor elke lo H.A. van het bedrijf te worden aangekocht, voor het verkrijgen van uitstekende opbrengsten, 700 K.G. zuivere Stikstof, overeenkomende met: pl.m K.G. Zwavelz.,,, 2700,, Leunasalpeter,, 4500,, Kalksalpeter,, 1500,, Ureum Hierbij is rekening gehouden met de hoeveelheid stalmest, die wordt geproduceerd. Dit geldt voor bedrijven, die op goede wijze worden gedreven. Hiernaast dient voldoende superfosfaat of slakkenmeel te worden gegeven ; op alle hakvruchten en boomgaarden tevens een passende kahbemesting; op kali-arme gronden meste men op alle gewassen met kali. Men denke om kalk (elk jaar V5 tot Vio van het bedrijf kalken); minder, doch goed zaaizaad en pootgoed gebruiken, rijenteelt, ziektebestrijding (zooals bespuiten der aardappelen tegen aardappelziekte) toepassen! 10

11 HET VEENKOLONIAAL BEDRIJF. Doordat practisch gesproken geen opneembare voedende stoffen in den oorspronkelijken dalgrond voorkomen, over het algemeen zeer weinig vee wordt gehouden en bijna alle producten, die de boerderij oplevert, worden verkocht, worden in deze bedrijven de hoogste eischen gesteld aan de bemesting met kunstmest. Naast voldoende kalk, fosforzuur en kali worden op de goed beheerde bedrijven onderstaande hoeveelheden stikstofmest aan de verbouwde gewassen toegediend: Gewenschte Bemesting per H.A. Gewas K.G. Stikstof per H.A. Tijd van toediening K.G, Zwavelzure Fabrieksaardappelen De helft vóór het poten, de rest bij het poten of alles ineens. * K.G. Zwavelzure Rogge 8c-ioo Vanaf half Februari K.G. Zwavelzure Haver Alles bij het zaaien K.G. Zwavelzure Eetaardappelen De helft vóór het poten, de rest bij het poten of alles ineens K.G. Zwavelzure K.G. Kalksalpeter of K.G. Leunasalpeter Suikerbieten Zwav. of de ie helft Leunasalpeter in het voorjaar. Kalks alpeter of de 2e helft Leunasalpeter kort voor het hakken K.G. Zwavelzure en K.G. Ureum K.G. Zwavelzure en K.G. Ureum Weiland Hooiland Zwavelz. in Februari-Maart. In den zomer 2-3 giften van K.G. Ureum Zwavelz. in Februari-Maart. Ureum na de ie snede. * De voorjaarsgift kan ook gegeven worden in een overeenkomende hoeveelheid Leunasalpeter Op de nieuwe gronden of gronden, die niet geheel in orde zijn, zal men goed doen meer gebruik te maken

12 van Kalksalpeter; de werking is bijzonder snel terwijl het geen kalk uit den bodem doet spoelen. Voor elke lo H.A. van het bedrijf koope men jaarlijks aan : ongeveer 8jO K.G. zuivere stikstof, overeenkomend met ±5500 K.G. Kalksalpeter ±4100,, Zwavelzuren ±3300,, Leunasalpeter ±1800,, Ureum HET TUINBOUWBEDRIJF. Het succes in, den Tuinbouw berust vooral op drie zaken: hooger opbrengst, vroege oogst, eerste kwaliteit. Om dit te bereiken, zal in het algemeen naast een matige hoeveelheid stalmest ook flinke hoeveelheden stikstof en fosforzuur, benevens kah en kalk moeten worden toegediend. De stikstofmeststoffen, die zich bij uitstek leenen voor den tuinbouw, zijn -Zwavelzure en Ureum. Zeer dikwijls ook wordt Z. A. in gemengden vorm met Superfosfaat en Patentkali gegeven. Zoo bevat bijv. de gemengde aardappelmest (5 6 8 mest) in iedere 100 Kilos 5 Kilo Stikstof (als zwavelzure ), 6 Kilo Fosforsuur (als superfosfaat) en 8 Kilo Kali (als patentkah). In de laatste jaren is het verbruik van Ureum (46% Stikstof), belangrijk toegenomen. Het is een snel en langdurig werkende meststof, die zoowel op den bodem als op de planten in gunstigen zin werkt. De ervaringen, die tot op heden werden opgedaan bij sommige gewassen, wijzen erop, dat Ureum de kwaliteit der producten gunstig beïnvloedt. Men geve de volgende hoeveelheden stikstof mest naast voldoende superfosfaat (of slakkenmeel), kalimest en kalk. 12

13 Op tuinen, die in goeden cultuurtoestand zijn, kunnen onderstaande giften met ^ji verhoogd worden. Daar in den tuinbouw meestal gecombineerde teelten gedreven worden, verdient het aanbeveling voor opvolgende gewassen de bemesting te herhalen, dus niet alles in één keer in het vroege voorjaar voor alle gewassen te zamen uit te zaaien. De teelten loopen ook te sterk uiteen, om in een lijst alle voue-gronds- en glascultures afzonderlijk te vermelden. Gewas Gewenschte bemesting per Are = 100 vierk. Meter Vroege Aardappelen Aardbeien Andijvie Asperges Koolsoorten Knollen Rabarber Rapen Sla Spinazie Tomaten Uien Worteltjes Bessen _,._ 2-3 K.G. Ureum of 4i-7 ' ii-2 3è-4J 1-2 tl tl i It tl 42^ 2i è Il tl 4J-6 2è-3i //,1 tl j 4i"6 1-2 tl I2» It It i 4è-6 iè-2è i 4i-5i 2-3 4i-7 K.G.Z wav. Deze stikstofbemesting wordt hier steeds zoo vroeg mogelijk gegeven. Voor de nateelt wordt stikstof gegeven zoodra de grond is vrijgekomen. Voor asperges wordt het gegeven direct na het steken. NITROPHOSKA IG 161/2 :161/2 : 20. Wenscht men het zichzelf zoo gemakkelijk mogelijk te maken, zoo geve men voor alle gewassen de volledige meststof ( 16,5 % Stikstof Nitrophoska IG met ' 16,5 % Fosforzuur f 20 % Kali In het algemeen geve men bij Nitrophoska IG alleen een kalkbemesting (deze reeds in den winter); op gewassen, die veel kali opnemen bovendien een lichte extra kalibemesting, bijv. hooiland, bieten en aardappelen. Il Il tl If tl tl tl tl 13

14 Nitrophoska IG voordeelen: i6yz 16^/2 : 20 biedt de volgende j" Indien het op den juisten tijd in juiste hoeveelheid wordt aangewend, is het zeker, dat van de drie voedingsstoffen in de hoogste mate wordt geprofiteerd. 2" De drie voornaamste voedingsstoffen kunnen in één keer worden uitgestrooid, arbeidsbesparing is hiervan het gevolg. j" Het mengen der enkelvoudige meststoffen wordt overbodig. 4^ Door het hooge gehalte aan voedingsstoffen behoeft men minder hoeveelheden mest dan tot nu toe te vervoeren en op te slaan. Nitrophoska IG. is zoowel voor hoofdbemesting als voor overbemesting geschikt, men dient het op hetzelfde tijdstip toe als dat, waarop men de stikstof bemesting aan de verschillende gewassen geven moet. Bij het bepalen der giften van Nitrophoska IG. 16V2 : ibvo : 20 gaat men uit van de stikstof behoefte der diverse gewassen; moet een gewas bijv. worden bemest met 40 K.G. zuivere stikstof per H.A. zoo komt dit overeen met 250 K.G. Nitrophoska IG. 14

15 I I

16 J DIT BOEKJE IS GRATIS WÊÊÊ VERKRIJGBAAR BIJ HET LAND- EN TUINBOUWBUREAU DER I.G. FARBENINDU5TRIE A.G. VIJGENDAM 2 6, AMSTERDAM (C.) "T r