Migratie van een website naar een nieuw contentmanagementsysteem. Dries Blanchaert, Veerle Van Hauwenhuyse

Transcriptie

1 Migratie van een website naar een nieuw contentmanagementsysteem Dries Blanchaert, Veerle Van Hauwenhuyse Promotor: prof. dr. Guy De Tré Begeleiders: Axel Hallez, ir. Tom Matthé Masterproef ingediend tot het behalen van de academische graad van Master in de toegepaste informatica Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking Voorzitter: prof. dr. ir. Herwig Bruneel Faculteit Ingenieurswetenschappen Academiejaar

2

3 Migratie van een website naar een nieuw contentmanagementsysteem Dries Blanchaert, Veerle Van Hauwenhuyse Promotor: prof. dr. Guy De Tré Begeleiders: Axel Hallez, ir. Tom Matthé Masterproef ingediend tot het behalen van de academische graad van Master in de toegepaste informatica Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking Voorzitter: prof. dr. ir. Herwig Bruneel Faculteit Ingenieurswetenschappen Academiejaar

4 Voorwoord Deze masterproef vormt het slot van onze 1 jarige opleiding in de toegepaste informatica. Hierin pasten we de opgedane kennis toe in de praktijk. We konden hierbij rekenen op de hulp en raad van verschillende mensen van de vakgroep TELIN. We willen hierbij onze promotor prof. dr. Guy De Tré bedanken voor het mogelijk maken van deze masterproef. Het was niet evident om op korte tijd tot een bevredigend resultaat te komen. Daarom willen we zeker onze begeleider lic. Axel Hallez bedanken voor zijn tijd en begeleiding bij het vormgeven van deze masterproef. We willen de systeembeheerders grd. Davy Moreels en ir. Philippe Serbruyns bedanken om toegang tot de TELIN webserver mogelijk te maken en onze daarbij horende vragen te beantwoorden. We konden met enkele concrete vragen ook terecht bij lic. Ronny Blomme van de vakgroep ELIS, waar we hem dan ook dankbaar voor zijn.

5 Toelating tot bruikleen De auteurs geven de toelating deze masterproef voor consultatie beschikbaar te stellen en delen van de masterproef te kopiëren voor persoonlijk gebruik. Elk ander gebruik valt onder de beperkingen van het auteursrecht, in het bijzonder met betrekking tot de verplichting de bron uitdrukkelijk te vermelden bij het aanhalen van resultaten uit deze masterproef. 29 mei 2009 Dries Blanchaert Veerle Van Hauwenhuyse

6 Universiteit Gent Faculteit Ingenieurswetenschappen Vakgroep Telecommunicatie en informatieverwerking Voorzitter: prof. dr. ir. Herwig Bruneel Migratie van een website naar een nieuw contentmanagementsysteem Dries Blanchaert, Veerle Van Hauwenhuyse Promotor: prof.dr. Guy De Tré Begeleiders: Axel Hallez, ir. Tom Matthé Masterproef ingediend tot het behalen van de academische graad van Master in de Toegepaste informatica Academiejaar

7 Samenvatting De huidige website van de onderzoeksgroep Database, Document & Content Management (DDCM) maakt gebruik van het inhoudbeheersysteem (Eng. content management system, CMS) TYPO3. Dit systeem wordt gebruikt voor grote bedrijfswebsites en is daarom te complex voor de noden van de DDCM website. Om verdere ontwikkeling van en interactie met de website te vereenvoudigen is een meer eenvoudig CMS, dat de nodige functionaliteit ondersteunt, wenselijk. Het CMS Drupal voldoet aan deze eisen. De hoofddoelstelling is om de DDCM website naar dit nieuwe systeem te migreren. Het resultaat is terug te vinden op /. Een eerste fase vormde de kennismaking met het systeem. Dit omvatte vooral algemene exploratie van de basismogelijkheden en trial en error testen. Na het configureren van bepaalde basisaspecten werd in een tweede fase nagegaan hoe het mogelijk was om tweetaligheid voor de volledige website te implementeren. Vervolgens werd in een derde fase functionaliteit toegevoegd die de website, zowel voor toekomstige webmasters als eindgebruikers, meer gebruiksvriendelijk moest maken. Ten slotte werd in een laatste fase de lay out (UGent huisstijl) van de website bepaald. Trefwoorden: CMS, Drupal, migratie, website

8 Inhoudstafel VOORWOORD TOELATING TOT BRUIKLEEN SAMENVATTING INHOUDSTAFEL LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN HOOFDSTUK 1 INLEIDING WEBSITE ONDERZOEKSGROEP CMS EN DRUPAL PROBLEEMSTELLING INSTALLATIE INGEBRUIKNAME... 7 HOOFDSTUK 2 KERNFUNCTIONALITEIT VAN DRUPAL... 9 HOOFDSTUK 3 MEERTALIGHEID EEN MULTILINGUALE WEBSITE STRINGVERTALING HOOFDSTUK 4 GEBRUIKSVRIENDELIJKHEID FOUTMELDINGEN URL ALIASSEN NAVIGATIE Problemen met de menustructuur INHOUD TOEVOEGEN Inhoudstype project ONDERHOUD Updates Linkchecker module HOOFDSTUK 5 BESTAANDE INHOUD STATISCHE PAGINA S DYNAMISCHE PAGINA S Lijst van projecten Publicaties Personeelspagina HOOFDSTUK 6 GEBRUIKERS INLOGGEN SOORTEN GEBRUIKERS LDAP AUTHENTICATIE HOOFDSTUK 7 LAY OUT THEMA S Opbouw van een thema... 42

9 7.1.2 Het ugent thema Het ddcm thema ddcm thema: page.tpl.php De menuweergave CASCADING STYLE SHEETS (CSS) HOOFDSTUK 8 CONCLUSIE ERVARINGEN SAMENWERKING EINDPRODUCT EN SUGGESTIES BIJLAGE BIJLAGE A: DE PERSONEELMODULE BIJLAGE B: HET PAGE.TPL.PHP BESTAND REFERENTIES FIGUREN... 66

10 Lijst van gebruikte afkortingen AMP CCK CMS CSS DDCM ELIS FIRW GPL HTML IPI LDAP PHP SQL TELIN UGent ( = Linux, Mac of Windows) Apache MySQL PHP Content Construction Kit Content Management System Cascading Style Sheets Database, Document & Content Management vakgroep ELectronica en InformatieSystemen faculteit Ingenieurswetenschappen General Public License HyperText Markup Language Image Processing and Interpretation Lightweight Directory Access Protocol Hypertext preprocessor Structured Query Language vakgroep TELecommunicatie en INformatieverwerking Universiteit Gent

11 Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Website onderzoeksgroep De Universiteit Gent (UGent) is opgedeeld in faculteiten, vervolgens in vakgroepen en tenslotte in onderzoeksgroepen. Onderzoeksgroepen zijn thematische eenheden binnen een vakgroep waarvan de onderzoeksactiviteiten van haar personeelsleden zeer overlappend zijn. Een website voor een onderzoeksgroep kan gezien worden als een visitekaartje binnen de wetenschappelijke gemeenschap. Hier kan onder andere informatie weergegeven worden zoals contactgegevens, interesses en publicaties van personeelsleden en de projecten waarmee de onderzoeksgroep bezig is. Personen die personeelsleden van de onderzoeksgroep hebben ontmoet tijdens wetenschappelijke congressen kunnen op basis van de informatie op de website bijvoorbeeld besluiten om een samenwerkingsverband aan te gaan. Dit kan zowel onder de vorm van een gemeenschappelijk project als het wederkerig uitwisselen van expertise en informatie. In deze masterproef staat de website van de onderzoeksgroep Database, Document & Content Management (DDCM) centraal. Deze onderzoeksgroep maakt deel uit van de vakgroep Telecommunicatie en Informatieverwerking (TELIN) binnen de faculteit Ingenieurswetenschappen (FIRW). De huidige website van deze onderzoeksgroep is aan een update toe. Om een update of het ontwikkelen van een website te laten slagen, is het noodzakelijk te communiceren met de opdrachtgever(s). Omdat het onderwerp van deze masterproef rond de website van DDCM draait, was het voor ons noodzakelijk om de juiste vragen te stellen aan onze promotor en onze begeleider. Dit is een stapsgewijs proces. Initieel zijn de verwachtingen zeer algemeen. Naarmate het ontwikkelingsproces evolueert en de kennis van de ontwikkelaars over het gebruikte systeem toeneemt, kunnen meer concrete vragen gesteld worden. Hierbij leerden we het belang als ontwikkelaar om goed te weten waar men mee bezig is en wat de mogelijkheden en beperkingen zijn. We hebben ervoor gekozen om ook naar reeds bestaande websites van onderzoeksgroepen te kijken om ideeën op te doen. Een mooi voorbeeld hiervan is de 1

12 website van de onderzoeksgroep Image Processing and Interpretation [1] (IPI). Deze onderzoeksgroep maakt ook deel uit van de vakgroep TELIN. 1.2 CMS en Drupal De inhoud van hedendaagse websites is veel dynamischer dan vroeger en doorgaans bevatten websites ook meer inhoud. Om deze stroom van informatie in goede banen te leiden is het noodzakelijk om aan inhoudsbeheer te doen. Een Content Management System (CMS) is het type software dat hiervoor wordt gebruikt. Het is vooral bruikbaar voor websites waarvan de inhoud regelmatig wordt aangepast of waar regelmatig nieuwe informatie wordt toegevoegd. Met behulp van een CMS is het mogelijk om zonder veel technische kennis gegevens op het internet te plaatsen. Een CMS kan worden gebouwd voor een specifieke toepassing, maar er zijn ook algemene beschikbaar. Sommige daarvan, onder andere Drupal, zijn onder een open source licentie gepubliceerd. Bij open source software is het zo dat de broncode steeds kan ingekeken en veranderd worden. Hierdoor kan men de software naar eigen noden en inzichten aanpassen. Dit is niet het geval bij closed source software. In tegenstelling tot een pagina per pagina opbouw van een website vereist het maken van een website met een CMS heel wat configuratie en exploratie. Het leren kennen van een CMS neemt een aanzienlijk deel in van het ontwikkelingsproces. Om te kunnen werken met een CMS is er dus eerst een kennismakingsfase. In deze fase leren de ontwikkelaars de basisfunctionaliteit van het systeem kennen. Dit kan via trial en error, het lezen van online documentatie of videotutorials en eventueel met behulp van een handboek [2]. De duur van deze fase hangt af van verschillende factoren, afhankelijk van de ontwikkelaars zelf en het soort CMS. Naast de basisfunctionaliteit kan er ook gezocht worden naar uitbreidingen voor het systeem. Dit moet allemaal gebeuren in functie van het eindresultaat zodat men doelgericht kan zoeken naar extra functionaliteit. Bij het kennismaken van een CMS en het opbouwen van een website is het aan te raden om lokaal te werken. Op die manier heeft de ontwikkelaar ruimte om verschillende dingen uit te proberen en kan hetgeen goedgekeurd is op de online versie van het CMS geplaatst worden. Wanneer men met meerdere ontwikkelaars werkt aan een website is het nog 2

13 sterker aan te raden om elk lokaal te werken zodat men geen hinder van elkaar ondervindt tijdens de kennismakingsfase en het verder uittesten van functionaliteit. Voor het eindproduct kan men dan samenwerken op een gemeenschappelijk toegankelijke server. De vertraging die men oploopt door een langdurige kennismakingsfase is slechts eenmalig. Bij een volgend ontwikkelingsproces met dezelfde CMS kan deze fase immers overgeslagen worden. Ook voor ons was het nodig om aan het begin van onze masterproef zo'n kennismakingsfase te doorlopen aangezien dit onze eerste kennismaking met een CMS in het algemeen en met Drupal in het bijzonder was. In deze masterproef maken we gebruik van het CMS Drupal versie 6.x. Drupal werd oorspronkelijk ontwikkeld door Dries Buytaert en is geprogrammeerd in PHP. Dit is een goede programmeertaal voor het ontwikkelen van dynamische websites en is compatibel met verschillende besturingssystemen zoals Linux, Windows en Mac OS X. Drupal werd uitgebracht onder de GNU General Public License [3] (GPL). Dit is een licentie voor open source software. Deze licentie stelt dat men met de software mag doen wat men wil (inclusief aanpassen en verkopen). Dit echter onder de voorwaarde dat men dit recht ook moet doorgeven aan anderen en de auteur(s) van de software vermelden. Iedereen kan zijn of haar programma onder de voorwaarden van deze licentie publiceren. Drupal is modulair opgebouwd. Dit wil zeggen dat functionaliteit gesegmenteerd is in afzonderlijke onderdelen die nagenoeg naadloos met elkaar (zouden moeten) samenwerken. Bij een basis Drupal installatie zijn standaard enkele kernmodules meegeleverd. Dit zijn vaak modules die hun handigheid reeds bewezen hebben en door velen gebruikt worden. Om nieuwe functionaliteit toe te voegen, moet men extra modules installeren via de module download pagina op de Drupal website [4]. Deze modules vallen ook onder de GPL en zijn ontwikkeld door vrijwilligers die deel uitmaken van de Drupal gemeenschap. Deze gemeenschap stelt een zeer grote hoeveelheid modules ter beschikking. Dit aantal is zodanig groot dat het beter is om eerst te weten welke soort extra functionaliteit men wil toevoegen. Zo kan men doelgericht op zoek gaan naar een geschikte module. Sommige van deze modules overlappen in de aangeboden extra functionaliteit. Om een goede keuze te maken, is het belangrijk te weten wat men precies wil. Het aantal downloads kan ook een goede indicatie zijn voor 3

14 de kwaliteit van de module. De beschikbaarheid voor de gebruikte Drupal versie is ook een factor die meespeelt bij de keuze voor een module. Het achterliggende principe van de Drupal gemeenschap kan men samenvatten als: Men hoeft niet opnieuw het wiel uit te vinden om snel de nodige functionaliteit voor de website die men voor ogen heeft te implementeren. Eens men kiest voor een module is het noodzakelijk om op een oppervlakkige manier al de mogelijkheden van de module te bekijken. Soms kan men dingen ontdekken die zeer nuttig zijn, maar waar men zelf nog niet aan gedacht had. Het toevoegen van een extra module kan namelijk heel wat veranderen in de reeds bestaande structuur van configuratie elementen. Zo kunnen er op verschillende plaatsen extra opties bijkomen. Het is belangrijk om goed na te denken over welke modules men wil toevoegen aan de website. Dit omdat elke module de software zwaarder maakt. Dit kan de performantie doen dalen. Het is dus niet zo dat een website met meer modules noodzakelijk een betere website is. Het is belangrijk om met zo weinig mogelijk modules zo'n uitgebreid mogelijke functionaliteit te realiseren. Daarnaast maken extra modules het beheer van de website ook ingewikkelder en is het voor de administrator ook meer werk om de website goed te onderhouden. Tijdens onze masterproef hebben we dan ook veel modules lokaal uitgetest alvorens te beslissen welke modules we op de uiteindelijke website zouden implementeren. 1.3 Probleemstelling Wanneer men kiest voor een CMS is vooral de gebruikservaring van belang. Daarbij stellen we ons de volgende vraag: 'Voldoet het CMS aan de noden van de opdrachtgever? of met andere woorden: 'Is het CMS de beste keuze voor de website die we voor ogen hebben?' De huidige website van de onderzoeksgroep DDCM is opgebouwd met het CMS TYPO3. Dit soort CMS is een veel gebruikt en zeer krachtig CMS dat zich vooral focust op de bedrijfswereld. TYPO3 is in staat om alle functionaliteit te bieden die men wenst te implementeren, anders zou men er vroeger niet voor gekozen hebben. TYPO3 heeft echter één groot nadeel. De grote flexibiliteit die het biedt, leidt tot een onnodige complexiteit. Dit zorgt voor een trage leercurve. Deze investeringskost is valide 4

15 voor grote en complexe websites voor bedrijven. Voor een relatief eenvoudige website met een relatief lage updatefrequentie zoals de DDCM website, is dit systeem onnodig zwaar. Het CMS Drupal is in staat dezelfde functionaliteit aan te bieden met een snellere leercurve. Dit laat toe om in de toekomst op een meer eenvoudige manier te interageren met de website vanuit een ontwikkelingsstandpunt. We zijn tot deze conclusie gekomen op basis van een voorzichtige vergelijking van online gebruikersgetuigenissen en websites van bedrijven die gespecialiseerd zijn in CMS oplossingen. Voor een gedetailleerde vergelijking tussen Drupal en TYPO3 kan men terecht bij de CMS Matrix website [5].Deze organisatie biedt ook de mogelijkheid om een vergelijking te maken tussen verschillende andere CMS'en. Wanneer de inhoud en functionaliteit van een CMS worden overgezet naar een andere CMS spreken we van een migratie. Het is de bedoeling dat we de website van de onderzoeksgroep DDCM migreren naar Drupal 6.x om te voorzien in een groter gebruiksen onderhoudsgemak. Dit is dan ook de hoofddoelstelling van deze masterproef. Hierbij is het de bedoeling om de huidige functionaliteit te behouden. Daarnaast zijn aanpassingen die de gebruiksvriendelijkheid verhogen zowel vanuit het standpunt van de leden van de onderzoeksgroep als vanuit het standpunt van de bezoekers van de website gewenst. 1.4 Installatie Om Drupal te kunnen installeren op een lokale machine is het noodzakelijk om eerst een ontwikkelingsomgeving te installeren. Deze moet bestaan uit een webserver (e.g. Apache), een database (e.g. MySQL) waarin Drupal gegevens kan bewaren en men moet voorzien in ondersteuning voor de PHP scriptingtaal van Drupal. Het opzetten van een ontwikkelingsomgeving kan eenvoudig gerealiseerd worden door het installeren van een geïntegreerd pakket. We hebben gekozen voor het WAMP (Windows Apache MySQL PHP) pakket. Om hetzelfde te bekomen in een Linux of Mac OS X systeem kan men respectievelijk de LAMP of MAMP pakketten gebruiken. Een migratie van een Drupal website tussen de verschillende AMP pakketten is relatief eenvoudig. Men moet hiervoor enkel de database en de Drupal directory kopiëren. De 5

16 mogelijkheid van migratie naar andere platformen is bij onze masterproef van belang omdat naar alle waarschijnlijkheid bij de deployment van de website zal gebruik gemaakt worden van Linux als besturingssysteem. Voor deze masterproef gebruiken we elk lokaal de WAMP omgeving als standaard op een PC met Windows XP. Daarnaast werd er ook getest met Drupal op een MacBook via de MAMP omgeving. Voor de gemeenschappelijke ontwikkeling van het eindproduct maakten we gebruik van een Drupal installatie op een weblocatie van de vakgroep (telin.ugent.be/~dblancha/drupal 6.10) die ons werd toegewezen. Deze website draait op een Linux machine (Ubuntu) via Apache. Om een basis Drupal website te installeren moeten we eerst het installatie archief op de Drupal website downloaden. De Drupal bestanden moeten uitgepakt worden in de webpublicatiemap van de ontwikkelingsomgeving. Voor de WAMP installatie is dit de map www. Dit maakt de Drupal website toegankelijk in een browser op de lokale machine via het adres localhost of door het ingeven van het eigen ip adres. De WAMP installatie voorziet via phpmyadmin in een eenvoudige interface om MySQL databases te beheren. Voor we beginnen aan de setup van de Drupal website via de browser is het de bedoeling dat we via phpmyadmin een database aanmaken. Hiervoor moeten we eerst een gebruiker aanmaken via phpmyadmin. Daarna maken we de database aan en kennen we aan de zonet aangemaakte gebruiker alle lees en schrijfrechten toe voor deze database. We hoeven zelf geen tabellen aan te maken in deze database omdat Drupal hierin zelf voorziet. Daarna gaan we via de browser naar de Drupal website setup. Deze is te bereiken via localhost/drupalmapnaam. Eerst kunnen we een taal kiezen voor de software. Dit kan in het Engels, wat de standaard is, maar onder andere ook in het Nederlands. Vervolgens kunnen we de naam van de database ingeven en de accountgegevens van de gebruiker voor toegang tot deze database. Daarna volgen enkele triviale instellingen zoals het ingeven van de naam van de website en een algemeen e mailadres voor notificaties. Daarnaast worden nog 2 belangrijke waarschuwingen tijdens de installatieprocedure gegeven. Een eerste waarschuwing is een standaard waarschuwing die voorkomt bij elke installatie ongeacht het soort ontwikkelingsomgeving. Ze luidt als volgt: 'Maak een kopie van het bestand./sites/default/default.settings.php en noem het./sites/default/settings.php. Zorg ervoor dat dit bestand schrijfbaar is, zet 6

17 permissies op 644.' Het getal 644 heeft betrekking op een bepaalde configuratie van schrijf en leesrechten. Dit kan ingesteld worden via de bestandseigenschappen, zoals wordt weergegeven in Figuur 1. De tweede waarschuwing gaat over schone URL's. Om schone URL's mogelijk te maken, moet de Apache module rewrite_module geactiveerd worden. Dit is mogelijk via het Apache menu item van de WAMP menulijst. Tenslotte moeten de mod_rewrite lijnen in 2 configuratiebestanden (httpd.conf bestanden) worden uitgecommentarieerd zodat schone URL's worden toegelaten. In sommige gevallen, zoals bij onze website, moet er een aanpassing worden gemaakt in het.htaccess bestand om mod_rewrite te doen werken. Dit doet zich voor wanneer de website zich in een subdirectory van de server bevindt. De aanpassing bestaat eruit dat men het basispad naar de submap moet aangeven in de Rewrite base / lijn [6], e.g. bij onze site: Rewrite base /~dblancha/drupal Wat schone URL s precies zijn en waarom ze gebruikt worden, wordt beschreven bij de Path module in Hoofdstuk Ingebruikname Voor de officiële ingebruikname van de website kan plaatsvinden, zal de effectieve inhoud van de site nog aangepast worden. De huidige inhoud van onze website is vooral bedoeld als test en voorbeeld van de mogelijkheden die we hebben geïmplementeerd. Bij de deployment van de website, dit is het overplaatsen van een website naar de officiële serverlocatie, moeten er nog enkele belangrijke taken worden uitgevoerd: 1. Ten eerste moeten alle hardgecodeerde elementen worden opgezocht die verwijzen naar /~dblancha/drupal 6.10/. Onze basismap heeft een verwijzing naar de oorspronkelijke versie. Ondertussen zijn er echter reeds 2 security updates gebeurd. Het was dan ook beter geweest als onze basismap een algemene naam had gehad zoals /Drupal/. Dit is immers veel gebruiksvriendelijker bij het verplaatsen van de map en voorkomt verwarring over de versie van Drupal. 2. Tijdens de ontwikkeling van een website is het gebruik van de cache niet handig omdat veranderingen dan moeilijk waar te nemen zijn. Bij het actief maken van de website mag deze cache wel aangelegd worden. Deze functie vindt men bij 'Site instellingen' onder de 7

18 rubriek 'Prestatie'. Caching is belangrijk omdat het de performantie van de website aanzienlijk verhoogd. 3. Ook de instelling wat er moet gebeuren bij de rapportage van fouten wordt best aangepast bij deployment. Zo wordt de instelling 'Schrijf fouten zowel in de log als op het scherm' best veranderd naar 'Schrijf fouten in de log'. Het is niet nuttig voor eindgebruikers om de fouten te zien op het scherm aangezien zij hier toch niets aan kunnen doen en het hun gebruikservaring niet opwaardeert. Enkel bevoegde personen kunnen iets doen aan deze fouten en kunnen deze opzoeken in de log. Tijdens de ontwikkelingsfase zijn fouten op het scherm uiteraard wel handig. 8

19 Hoofdstuk 2 Kernfunctionaliteit van Drupal In dit hoofdstuk bespreken we de kernfunctionaliteit van Drupal 6.x. Meer concreet gaat het hier over de kernmodules die aanwezig zijn nadat de installatie van Drupal voltooid is. Een module is een stukje software, geschreven in PHP, dat de kenmerken en/of de functionaliteit van Drupal uitbreidt. Er zijn 2 soorten kernmodules, nl. verplichte kernmodules en optionele kernmodules. De verplichte kernmodules worden weergegeven op de modulepagina in het administratormenu, meer bepaald bij Siteconstructie onder de rubriek Modules. Men kan deze niet uitschakelen. De optionele kernmodules staan ook aangegeven op de modulepagina. Men kan uit deze modules kiezen welke men wil activeren en daarna rechten instellen voor de gebruikersrollen. In Drupal is het namelijk mogelijk om rollen in te stellen. Men kan aan elke rol dan verschillende rechten toekennen die nodig zijn om deze rol uit te voeren. Elke gebruiker in Drupal kan dan 1 of meerdere rollen toegewezen krijgen. Meer over de gebruikers van onze website wordt beschreven in Hoofdstuk 6. Er zijn naast de kernmodules ook extra modules die men apart kan downloaden zoals in sectie 1.2 reeds werd aangegeven. Hierbij is het belangrijk erop te letten dat de module overeenkomt met de versie van Drupal die men geïnstalleerd heeft. Na het downloaden moet men de module uitpakken in de map sites/all/modules in de Drupal map. Het is ook belangrijk om oog te hebben voor afhankelijkheden. Sommige modules zijn namelijk afhankelijk van andere modules zoals te zien is op Figuur 2. Hierbij is het nodig de oudermodule te activeren voordat de andere module kan geactiveerd worden. Het is ook niet mogelijk een oudermodule te deactiveren wanneer een afhankelijke module geactiveerd is. Dit is een handige beveiliging in het systeem van Drupal. Hieronder geven we een overzicht van de verschillende kernmodules van Drupal 6.x [7]. Waarbij we eerst de 5 verplichte kernmodules bespreken. o Block Een blok bestaat uit een groep gerelateerde informatie, zoals menu items of recente blogposts. Blokken staan meestal langs de zijkant van een website, maar ze kunnen ook 9

20 elders geplaatst worden. Blokken kunnen volledig zelf gemaakt worden door code toe te voegen. Ze worden echter meestal gecreëerd door modules. Blokken kunnen geactiveerd worden of gedeactiveerd en het is ook vrij eenvoudig om ze als administrator te verplaatsen in de opdeling van de pagina. Deze module gebruikten we om ons menu een plaats te geven en het inlogvenster te verplaatsen naar een aparte pagina om in te loggen. Ook de taalkeuze konden we hiermee activeren en bovenaan de website plaatsen. De onderverdeling in blokken op onze website is te zien in Figuur 3. o Filter Deze kernmodule zorgt ervoor dat men kan vastleggen welke formaten geldig zijn bij het invoeren van tekst op de website. Zo kunnen bijvoorbeeld maar bepaalde HTML tags toegelaten worden of kunnen juist bepaalde HTML tags verboden worden. Op die manier kan men voorkomen dat gebruikers slechte of gevaarlijke code toevoegen aan de website. Er zijn reeds enkele inputformaten beschikbaar bij de installatie van Drupal, daarnaast kan de administrator ook extra inputformaten maken. Wanneer gebruikers dan tekst toevoegen op de website kunnen ze kiezen welk inputformaat ze gebruiken. Hun keuze is beperkt door de keuzes die de administrator voor hen beschikbaar maakt. o Node De inhoud van de website wordt opgeslagen in nodes. Elke node heeft een unieke URL gegeven door het systeem. Deze URL kan ook aangepast worden door de Path module. Elke node heeft een auteur, een titel en een berichttekst. Er kunnen categorieën toegewezen worden aan nodes en bijlagen aan toegevoegd worden. o System Deze module zorgt voor bepaalde taken die het systeem moet uitvoeren om goed te blijven werken. Bijvoorbeeld cron jobs en het opslaan van webpagina's in de cache voor meer efficiëntie. Cron is een 'scheduler' die zich op de server bevindt en taken uitvoert, cron jobs genaamd, op verschillende intervallen, die de admistrator kan opgeven. Cron kan ook handmatig uitgevoerd worden. Wanneer het enige tijd geleden is dat cron 10

21 gelopen heeft, kan Drupal de administrator hiervan op de hoogte brengen via een waarschuwing (Figuur 4). o User Door deze module kunnen gebruikers zich registreren, inloggen en uitloggen. Op deze manier wordt de inhoud die gecreëerd wordt door gebruikers geassocieerd met hun account en kunnen bepaalde rollen aan hen toegewezen worden. Gebruikers kunnen meer dan 1 rol toegewezen krijgen. Elke gebruiker heeft een individuele 'mijn account' pagina waarop onder andere staat hoe lang de account al bestaat. Er zijn nog verdere personaliseringen mogelijk afhankelijk van de rechten die de gebruiker heeft. We vermelden hieronder de optionele kernmodules, waarvan de door ons gebruikte kernmodules in het vet worden aangeduid. o Aggregator Deze module zorgt voor het publiceren van gesyndiceerde inhoud. o Blog Hierdoor kan men een blog voorzien voor elke gebruiker. o BlogApi Met deze module kan men posts maken vanuit de blog tools. o Book Een boek (Eng. book) is een groep pagina s die verbonden zijn in een bepaalde volgorde, bijvoorbeeld in hoofdstukken, secties Men kan boeken gebruiken voor handboeken, FAQ s Gebruikers met de nodige toelating kunnen een boek aanmaken en pagina s schrijven, nakijken, aanpassen of ordenen. Aan 1 boek kunnen meerdere gebruikers werken. Dit kan door de administrator nauwkeurig vastgelegd worden. Aan de onderkant van de boekpagina s staan links om naar de vorige pagina, de volgende pagina en een niveau hoger in de structuur te gaan. Deze links worden door Drupal automatisch toegevoegd. Er wordt ook een link toegevoegd naar een printvriendelijke versie van een 11

22 boekpagina en zijn subsecties (Figuur 5). Met deze module konden we de pagina's met de onderzoeksthema's makkelijk bereikbaar maken voor de bezoekers van de website. o Color Deze module laat de gebruiker toe om het kleurschema van bepaalde thema s op een eenvoudige wijze aan te passen. o Comment Door het activeren van deze module laat men toe dat er commentaar wordt gegeven bij de webinhoud. o Contact Deze module vormt een manier om gebruikers met elkaar in contact te laten komen. o Content translation Deze module laat toe dat inhoud vertaald wordt in verschillende talen. Hij werkt samen met de module Locale en is nodig om een website in verschillende talen te maken. De Internationalisatie module die we later toevoegden voor onze meertalige website is afhankelijk van deze module. o Dblog Deze module heet ook Database Logging. Hij monitort het systeem en plaatst alle gebeurtenissen in een logboek. Dit kan dan later door bijvoorbeeld de administrator bekeken worden en geeft een overzicht van de activiteiten op de website. In het logboek wordt ook de volgorde van de gebeurtenissen bijgehouden, wat bruikbaar kan zijn bij het debuggen van de website. Het logboek wordt best regelmatig nagekeken door de administrator(s) om na te gaan of de website werkt zoals het hoort. o Forum Door het activeren van deze module is het mogelijk voor de gebruikers om in een forum discussies te voeren. 12

23 o Help De Help module toont contextgevoelige hulpteksten. Dit helpsysteem kan niet aangepast worden door de administrator. Wanneer men een nieuwe module maakt, kan men echter wel helptekst toevoegen die dan via deze module getoond zal worden. o Locale Deze module laat toe om de website in een andere taal dan het standaard Engels te tonen. Met deze module wordt het mogelijk om een meertalige website te maken of bepaalde standaardtekst te veranderen. Wanneer deze module tekst tegenkomt die getoond moet worden, zal deze de tekst proberen te vertalen naar de geselecteerde taal. Wanneer een vertaling niet voorhanden is, zal de string onthouden worden en kan men deze string later gemakkelijk opzoeken. Dit wordt verder uitgebreid besproken in sectie 2.3. o Menu Deze module zorgt voor een interface om het menusysteem van Drupal te controleren en aan te passen aan de eigen noden. Menu s bestaan uit een hiërarchische lijst van links, die getoond worden in blokken, met behulp van de module die hierboven reeds werd beschreven. Standaard is het navigatiemenu aanwezig en 2 lege menu s nl. primaire links en secundaire links. Deze laatste zijn sets van links die meestal getoond worden in de header of de footer van elke pagina, afhankelijk van het gebruikte thema. Men kan voor elk menu gebruik maken van de primaire of secundaire links. De administrator kan echter nog meerdere menu s aanmaken. o OpenID De OpenID module zorgt ervoor dat gebruikers met een OpenID kunnen inloggen. o Path Deze module zorgt ervoor dat men URL aliassen kan maken voor de pagina s van de website. Zo maakt Drupal voor elke node automatisch een URL, maar deze is niet echt gebruiksvriendelijk. Bijvoorbeeld: Door het gebruik 13

24 van aliassen verkrijgt men dan een URL zoals overolifanten. Dit kan echter nog gebruiksvriendelijker en properder gemaakt worden door het inschakelen van de functie schone URL s. Drupal geeft argumenten door aan zichzelf via dynamische gegenereerde URL's in de vorm van.../?q=argument(en). De opbouw van deze URL's met '?q=' maakt ze slecht leesbaar en maakt het moeilijk voor zoekmachines om zulke websites te indexeren. De schone URL functie laat toe om deze tekenreeks weg te laten. Het voorbeeld wordt dan over olifanten. Deze module is vereist voor de goede werking van de module Pathauto (zie sectie 4.2). o PHP filter Door deze module kan men PHP code toevoegen in posts. o Ping De Ping module voorziet in een meldingsservice voor het melden van veranderingen. o Poll Dit laat de gebruikers toe om te stemmen. o Profile Deze module laat toe dat de geauthenticeerde gebruikers van de website informatie over zichzelf kunnen delen met elkaar door het opstellen van een profielpagina. Als administrator kan men bepalen welke velden de gebruikers kunnen invullen. o Search Hierdoor wordt een intern zoeksysteem voor de website geactiveerd. o Statistics Deze module houdt bepaalde statistieken over de website bij. Bijvoorbeeld verwijzingen naar de website, hoe vaak een bepaalde pagina bezocht wordt o Syslog Deze module zorgt voor besturingssysteem geïntegreerd loggen. 14

25 o Taxonomy Taxonomy voorziet in een manier om inhoud te organiseren. o Throttle Deze module zorgt voor congestiecontrole. Congestie komt voor wanneer de server waarop de website draait te veel belast wordt. o Tracker Tracker maakt het eenvoudig om nieuwe en vernieuwde inhoud terug te vinden en te bekijken. o Trigger Trigger kent acties toe aan systeemgebeurtenissen. o Update status Deze module behoort pas sinds Drupal 6.x tot de kern. Bij vorige versies was het een externe module die men kon downloaden. Deze module gaat regelmatig na of er nieuwe versies van de software beschikbaar zijn. Dit geldt zowel voor de algemene Drupal installatie als voor de extra modules en thema s. De module meldt aan de administrator wanneer er nieuwe updates beschikbaar zijn. Tevens kan men als administrator naar een logboek gaan kijken waar alle beschikbare updates worden weergegeven met een link om ze te downloaden. Deze module maakt dat de website makkelijker te onderhouden is en dat de administrator niet steeds zelf in de gaten moet houden of er updates beschikbaar zijn. o Upload Deze module laat gebruikers toe om bestanden online te plaatsen. 15

26 Hoofdstuk 3 Meertaligheid 3.1 Een multilinguale website Net zoals bij de portaal website van de UGent en vele andere websites op het UGent domein hebben we ervoor gezorgd dat de webinhoud zowel in het Nederlands als het Engels beschikbaar is. We kozen voor Nederlands omdat dit de officiële onderwijstaal is aan de UGent en voor Engels omdat dit de voertaal is in de wetenschappelijke wereld. Om meertaligheid in Drupal mogelijk te maken, voegden we de Internationalisatie (i8n) module toe. Deze module werkt samen met 2 kernmodules, nl. Content translation en Locale. Deze 3 modules samen bezorgden ons de nodige functionaliteit om een meertalige website mogelijk te maken. In de toekomst kan men op een eenvoudige manier nog andere talen toevoegen indien beheerders dit wensen. Bij het toevoegen van nieuwe inhoud moet men enkel aangeven in welke taal de inhoud werd ingevoerd. Daarna kan men via een vertaalfunctionaliteit een kloon in een andere taal aanmaken (Figuur 6). Zo kan men dan de inhoud aanpassen door bijvoorbeeld het verwijzende menu item en de tekst te vertalen. De 2 nodes, die een vertaling zijn van elkaar, worden door Drupal aan elkaar gelinkt. Wanneer men met een speciale functie, de taalkeuze (Eng. language switcher) die standaard in Drupal zit, wisselt tussen beide talen, krijgt men de vertaalde inhoud te zien. Indien men informatie wil invoeren die onafhankelijk is van de taal waarin de website staat, kan men inhoud ook labelen als taalneutraal. We kozen ervoor om deze Internationalisatie module als eerste extra module toe te voegen omdat het tot een vrij grote wijziging in Drupal leidt. Zo moet men onder andere na installatie van de module voor elk inhoudstype meertaligheid activeren. De i8n module heeft echter ook enkele belangrijke tekortkomingen en omdat ze ook een effect hebben op onze website bespreken we ze kort. Ten eerste is niet alles in de gebruikersinterface vertaald. Bij installatie kozen we voor het Nederlands en om meertaligheid te verkrijgen activeerden we ook het Engels. De vertaling naar het Engels is echter niet altijd volledig en dan blijft in de Engelstalige gebruikersinterface de Nederlandse uitleg staan. Dit is onhandig wanneer er een anderstalige persoon inhoud zou willen toevoegen via de Engelse interface. Voor de anonieme bezoekers levert dit 16

27 geen problemen op. Ten tweede kan niet alle inhoud op de website worden vertaald. De vertaling van de standaard inhoudtypes zoals pagina's en boeken is in orde. De problemen ontstaan echter wanneer we zelf nieuwe inhoudstypes willen definiëren met behulp van de Content Construction Kit (CCK) module (zie sectie 4.4). Hierbij worden de veldnamen niet automatisch vertaald. Een eerste idee om dit probleem te omzeilen was zeer omslachtig. We wilden voor elk nieuw inhoudstype ook een vertaald inhoudstype definiëren. Dit is echter geen optimale oplossing omdat men dan meer mogelijkheden creëert voor het maken van fouten bij het invoeren van inhoud. Het is ook niet bepaald gebruiksvriendelijk. Daarom besloten we dit als noodoplossing in het achterhoofd te houden en verder te zoeken naar een betere oplossing. We kozen voor een efficiëntere oplossing door gebruik te maken van de mogelijkheid tot stringvertaling van de Locale module. Deze wordt besproken in de volgende sectie. Deze oplossing werkt echter niet voor alle vertaalproblemen. Bij andere modules die later worden besproken zoals de modules Biblio, Personeel en Views worden bepaalde onderdelen van de inhoud niet opengesteld voor vertaling. 3.2 Stringvertaling Om de beperkte samenwerking met andere modules op te vangen, beschikt de Locale module over een aparte manuele vertaalfunctie die stringvertaling noemt. Met deze functionaliteit is het mogelijk om om het even welke string die voorkomt op de website afzonderlijk te vertalen. Dit is van toepassing op zowel de inhoud van de website als de volledige beheerdersinterface. Het achterliggende idee is dat van alle stringelementen waaruit de website bestaat een indexering wordt gemaakt zodat we deze strings via een zoekfunctie kunnen terugvinden. De zoekresultaten zijn voorzien van de nodige contextinformatie om het juiste item tussen de zoekresultaten te vinden. Het is belangrijk om op te merken dat deze zoekfunctie hoofdlettergevoelig is. Daarnaast is het ook aangeraden om regelmatig de stringlijst up te daten zodat recent toegevoegde elementen ook kunnen gevonden worden. Dit kan men bij Site constructie onder de rubriek interface vertalen. Wanneer een element niet kan gevonden worden via de zoekfunctie bestaat er een manier om dit element alsnog toe te voegen aan de stringlijst. Hiertoe moet men letterlijk op codeniveau de string tussen haakjes plaatsen met een t ervoor. 17

28 Deze t() functie wordt verder uitgelegd in sectie waar we de module Personeel bespreken. Dit zorgt ervoor dat een string in PHP zoals Professors via de constructie t('professors') eenvoudig kan gevonden worden met de zoekfunctie. Hierna kunnen we de Nederlandse vertaling Professoren invullen in een tekstveld zodat dit zichtbaar is op de Nederlandstalige personeelspagina. We zijn er echter niet in geslaagd om volledige arrays en afzonderlijke stringelementen van arrays te vertalen. Dit is de reden waarom bijvoorbeeld de kolomtitels van de personeelstabellen niet vertaald zijn naar het Nederlands. 18

29 Hoofdstuk 4 Gebruiksvriendelijkheid We hebben gepoogd onze website zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken. Dit zowel voor de bezoekers van de website als voor de leden van de onderzoeksgroep. Voor deze laatste groep moet het mogelijk zijn om op een eenvoudige manier inhoud toe te voegen en eventueel te verwijderen. Daarnaast hebben we geprobeerd ervoor te zorgen dat het onderhoud van de website ook vlot kan verlopen zodat men zonder veel tijdsverlies de website up to date kan houden. 4.1 Foutmeldingen Drupal voorziet de mogelijkheid om een aparte pagina weer te geven bij de 2 meest voorkomende foutmeldingen. Een eerste foutmelding is deze met code 403. Deze treedt op wanneer een gebruiker geen toegang krijgt tot een bepaalde pagina. Een tweede foutmelding met code 404 treedt op wanneer de inhoud niet gevonden wordt. Wanneer er geen paden worden opgegeven naar zelfgemaakte foutmeldingspagina's voorziet Drupal in een standaard foutmelding. Bij deze foutmeldingen wordt vertaling ook ondersteund. Het opgeven van paden naar zelfgemaakte pagina s kan via het menu Site instellingen onder de rubriek foutrapportage. 4.2 URL Aliassen Omdat alle webinhoud in Drupal wordt opgeslagen in nodes krijgt elke inhoud, ongeacht het type, een volgnummer. Standaard zullen paden aangeduid worden met in plaats van meer logische URL s. Om URL s meer gestructureerd en op een logischere manier weer te geven hebben we daarom de Pathauto module toegevoegd. Voor de goede werking van deze module is de kernmodule Path vereist. Deze laatste module maakt het mogelijk dat URL s aliassen krijgen, waarop Pathauto verder bouwt. 19

30 Eens Pathauto geïnstalleerd is, wordt bij de aanmaak van om het even welk type inhoud automatisch voorzien in een logisch relatief pad. In de praktijk wordt dit pad de titel van de node. Het gebruik van logische padnamen maakt het ook veel eenvoudiger om manueel links toe te voegen naar andere pagina s op de website. Het is immers gemakkelijker om de naam van een pagina (e.g. projecten) te onthouden in plaats van het volgnummer van een pagina (e.g. node/35). Ook voor gebruikers zijn deze URL s veel duidelijker en leesbaarder. 4.3 Navigatie Een duidelijke menustructuur is essentieel om ervoor te zorgen dat de gebruiker gemakkelijk toegang heeft tot de inhoud van de website. In Drupal zijn er standaard 3 types menu s: de primaire links, de secundaire links en het navigatiemenu. Het navigatiemenu is het menu dat getoond wordt wanneer gebruikers inloggen. De inhoud van dit menu hangt af van de toelatingen van elke gebruiker. Het navigatiemenu is vooral van belang voor het beheer van de website. De administrator kan via dit menu de website op rechtstreekse wijze beïnvloeden. Wat essentieel is voor de gebruikers zijn de primaire links. Dit is het typische hoofdmenu van een website dat gebruikt wordt om de verschillende hoofdsecties van een website te bereiken. Omdat het menu van de oorspronkelijke DDCM website zeer duidelijk en overzichtelijk was, hebben we het overgenomen. We hebben er extra aandacht aan besteed om de menustructuur in beide talen zo gelijk mogelijk te maken. Dit om ervoor te zorgen dat het niet vreemd aanvoelt wanneer een gebruiker tussen beide talen toggelt. Om er voor te zorgen dat de menuitems in de juiste volgorde staan, niet per se alfabetisch, hebben we gewichten toegevoegd aan de items. Deze gewichten zijn een ingebouwde functionaliteit in Drupal die ervoor zorgen dat menu items worden gerangschikt volgens hun opgegeven zwaarte. Hoe hoger het gewicht hoe lager het item zal geplaatst worden. Net zoals in de oorspronkelijke website hebben we het menu linksboven geplaatst. Dit is een opvallende plaats zonder dat het menu teveel afleidt van de hoofdinhoud. Bij een goede en toegankelijke website zijn niet enkel de menu s van belang, maar ook de verdere navigatie doorheen de website moet duidelijk en intuïtief zijn. Bij de 20

31 onderwijspagina werd er bijvoorbeeld met links binnen de pagina gewerkt om eenvoudig van de top van de pagina naar een vak te gaan en omgekeerd. De onderzoeksthema s beslaan meerdere pagina s. Om eenvoudige navigatie tussen deze pagina s mogelijk te maken, hebben we een extra inhoudstype gebruikt, namelijk books. Door het gebruik van boeken is het mogelijk om inhoudstypes te sorteren alsof ze samen een boek vormen. Het hoofdniveau van het boek is de hoofdpagina van de onderzoeksthema s. Alle afzonderlijke thema s zijn de opeenvolgende pagina s van het boek waardoor men kan bladeren. Bij een boekpagina (met uitzondering van de hoofdpagina) vindt men telkens onderaan 3 links terug. Links onderaan staat een link naar de vorige pagina uit het boek, centraal staat een link naar de hoofdpagina en rechts een link naar de volgende pagina (Figuur 5). Dit is het eenvoudigste geval met slechts 2 niveaus. Uiteraard kan men ook een boek maken met meerdere niveaus. Dit inhoudstype, in de kern van Drupal inbegrepen, laat de gebruiker toe om gemakkelijk te navigeren tussen de verschillende onderzoeksthema s en ondertussen een overzicht over het geheel te bewaren. Tenslotte zorgt het er ook voor dat we het hoofdmenu, ondergebracht in de primaire links, niet moeten uitbreiden met een extra item per thema. Dit zou het hoofdmenu nodeloos ingewikkeld maken Problemen met de menustructuur Een klein nadeel dat we ondervinden bij het standaard menugedrag in Drupal is dat submenu s dichtklappen wanneer men switcht tussen talen. Dit deed zich voor in het standaard thema van Drupal, genaamd Garland. In ons eigen thema, genaamd ddcm, werken we met uitschuifbare menu s wanneer men er met de muis overheen gaat. Op die manier is er geen probleem meer bij het wisselen van taal. Ondanks de goed uitgewerkte manier om menu s aan te maken, kregen we soms te maken met een menu item dat niet meer op zijn juiste plaats stond of menu s met submenu s die niet meer wilden openklappen. We zijn er tot op heden nog niet uit hoe het komt dat een menu item plots bij zijn anderstalige tegenhanger komt te staan. We veronderstellen echter dat het iets met de vertaalfunctie van de website te maken heeft. Hier zijn echter op z n minst 3 modules bij betrokken waardoor het moeilijk is te 21

32 achterhalen waar het probleem vandaan komt. Zoektochten op internet naar gelijkaardige ervaringen hebben voorlopig nog niets opgeleverd. Het feit dat menu s met submenu s plots niet meer uitklappen, blijkt nog voor te komen. We vonden hier enkele topics over in de Drupal gemeenschap. Toch konden hier geen sluitende oplossingen voor gevonden worden. Er wordt wel gemeld dat dit probleem zich vooral kan voordoen wanneer meer dan 1 menu item naar dezelfde locatie verwijst. Dit was bij ons menu item Onderzoek het geval aangezien dit menu item verwijst naar de rubriek Thema s, het submenu dat zich er direct onder bevindt. We vonden dat een mogelijke oorzaak van het probleem het opgeven van volledige URL s als pad voor de menulink kon zijn [8]. Hierop gingen we onze menulinks na en vonden hier en daar volledige URL s die we dan ook aanpasten naar hun kortere versies. Hierdoor was ons probleem opgelost. Al blijkt uit ervaringen van anderen uit de Drupal gemeenschap dat dit geen garantie is dat het probleem zich niet meer voordoet. 4.4 Inhoud toevoegen Een van de belangrijkste aspecten van een CMS is dat na de kennismaking met het systeem het eenvoudig wordt voor gebruikers om nieuwe inhoud toe te voegen. De administrator van een Drupal website, die instaat voor de configuratie, kan het proces van inhoudcreatie aanzienlijk beïnvloeden. Om invoer in het algemeen vlotter te laten verlopen, hebben we door de FCK editor module te installeren een WYSIWYG editor (What You See Is What You Get) toegevoegd (Figuur 7). Dit zorgt ervoor dat men bij tekstvelden niet met HTML tags moet werken om structuur of lokale opmaak toe te voegen. Daarnaast maakt een WYSIWYG editor het ook veel eenvoudiger om links of figuren toe te voegen. Dit is vooral nuttig voor mensen met minder technische kennis die graag een rijke inhoud willen toevoegen. We hebben voor de FCK editor module geopteerd in plaats van andere editors omdat deze het meest gedownload wordt. Dit is een sterke indicatie dat deze editor veel wordt gebruikt en er dus ook meer kans is op uitgebreide ondersteuning in geval van problemen. 22

33 Om de gebruiksvriendelijkheid te verhogen, kan de administrator op voorhand verschillende soorten inhoudstypes definiëren. Het voordeel voor de persoon die publiceert, is dat reeds heel wat functionaliteit op maat gemaakt is waardoor men sneller nieuwe inhoud kan toevoegen. Naast snelheid kunnen de voorgedefinieerde velden dienen als een geheugensteun voor wie nieuwe inhoud publiceert. Voor de bezoeker van de website is het gebruik van inhoudstypes gebruiksvriendelijk omdat inhoud op deze manier veel meer gestructureerd en gelijkmatig wordt weergegeven. De structuur van de informatie wordt onder andere duidelijk door goed gekozen labels voor de verschillende velden waarin de informatie werd ingevoerd. Daarnaast kan het gebruik van verplichte velden bij inhoudstypes ervoor zorgen dat inhouden van een bepaald type gemakkelijk kunnen doorzocht en geordend worden. De standaardinstallatie van Drupal bevat helaas geen mogelijkheden om nieuwe inhoudstypes aan te maken. Daarom hebben we de CCK module geïnstalleerd. Deze stelt ons in staat om nieuwe inhoudstypes aan te maken waarbij we velden met verschillende datatypes kunnen toevoegen Inhoudstype project Een concrete realisatie van een zelfgemaakt inhoudstype in deze masterproef is het inhoudstype project. Dit type werd aangemaakt om de invoer van projecten waarmee de onderzoeksgroep bezig is, te vereenvoudigen. Na een gesprek met onze opdrachtgevers hebben we een structuur voor de projecten vastgelegd (Figuur 8). Eerst en vooral is het verplicht om een begin en einddatum voor een project op te geven. Dit stelt ons in staat om projecten op basis van datum te sorteren. Het biedt ons ook de mogelijkheid om een onderscheid te maken tussen projecten die reeds afgehandeld zijn of die nog steeds lopen binnen de onderzoeksgroep. Om datumvelden mogelijk te maken, hebben we de module Date moeten installeren omdat Drupal standaard enkel velden met getallen of tekst ondersteunt. De Date module laat onder andere toe om een algemeen datumformaat en een lokale tijdzone voor de website te specificeren. Ten tweede hebben we een optioneel contactveld toegevoegd. Hierin kan het e mailadres van de verantwoordelijke voor dit project geplaatst worden. Dit laat toe dat geïnteresseerden 23

34 meer te weten kunnen komen over dit project door een e mail te sturen naar die contactpersoon. Standaard is er geen e mailveld opgenomen in de CCK module. Hiervoor bestaat er echter wel een extra module die speciaal bedoeld is om e mailvelden toe te voegen aan de CCK module. Ten derde hebben we een veld genaamd projecttype toegevoegd. Dit is ook een optioneel veld waarmee men kan aangeven of het gaat om een samenwerkingsverband en/of via welke organisatie het project wordt gefinancierd. Dit projecttype is een gewoon tekstveld omdat er heel veel verschillende soorten projecttypes mogelijk zijn. Mochten er slechts een beperkt aantal keuzemogelijkheden geweest zijn, konden we ook een veld aanmaken met een keuzelijst bestaande uit voorgedefinieerde waarden. Tot slot is er ook de mogelijkheid om een beschrijving van het project toe te voegen. 4.5 Onderhoud Updates Zoals we reeds aangaven in onze inleiding is er een hele gemeenschap actief rond Drupal. Hierdoor wordt er constant gewerkt aan de software om deze veilig te houden, te verbeteren... Wat natuurlijk tot gevolg heeft dat er regelmatig updates uitkomen. Als administrator wordt men hier zeer snel van op de hoogte gebracht via de Update status module, zoals reeds beschreven in Hoofdstuk 2. Voor deze masterproef startten we met Drupal Tijdens ons ontwikkelproces kwamen er 2 beveiligingsupdates uit, versie 6.11 en Dit terwijl er in de gemeenschap ook reeds druk gewerkt wordt aan Drupal 7.x en men Drupal 5.x nog steeds onderhoudt. Het updaten van Drupal is even werk, zeker wanneer men dit voor de eerste keer doet. Er is echter voldoende uitleg voorhanden. Zo bevat de update een tekstdocument (upgrade.txt) waarin stap voor stap wordt beschreven hoe de update dient uitgevoerd te worden. Daarnaast bestaan er ook online video s waarin het updateproces wordt voorgedaan. Als administrator kost het dus enige tijd om het updateproces in de vingers te krijgen, maar dit proces blijft grotendeels hetzelfde, waardoor het de volgende keren stukken vlotter gaat. Om na te gaan of er nieuwe updates voor handen zijn, moet men af en toe bij de sectie Rapporten nagaan of er nieuwe updates beschikbaar zijn bij de 24