BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD. Bulletin van de interpellaties en mondelinge vragen

Transcriptie

1 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD Bulletin van de interpellaties en mondelinge vragen Commissie voor de economische zaken, belast met het economisch beleid, de energie, het werkgelegenheidsbeleid en het wetenschappelijk onderzoek VERGADERING VAN WOENSDAG 15 MAART 2000 Brusselse Hoofdstedelijke Raad - Bulletin van de interpellaties en mondelinge vragen - Gewone zitting

2 2 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE VRAGEN INHOUD INTERPELLATIES van de heer Walter Vandenbossche (N) tot de heer Eric Tomas, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Tewerkstelling, Economie, Energie en Huisvesting, betreffende "de problemen die Brusselaars ondervinden bij werkaanbiedingen in Vlaams-Brabant". (Sprekers: de heer Walter Vandenbossche en de heer Eric Tomas, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Tewerkstelling, Economie, Energie en Huisvesting) van de heer Mohamed Daïf (F) tot de heer Eric Tomas, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Tewerkstelling, Economie, Energie en Huisvesting, betreffende "het verlenen van arbeidsvergunningen aan werknemers die geen onderdaan zijn van een Lid-Staat van de Europese Unie". (Sprekers: de heer Mohamed Daïf, mevr. Fatiha Saïdi, mevr. Sfia Bouarfa en de heer Eric Tomas, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Tewerkstelling, Economie, Energie en Huisvesting) Brusselse Hoofdstedelijke Raad - Gewone zitting

3 VERGADERING VAN WOENSDAG 15 MAART Voorzitter: mevrouw Evelyne Huytebroeck, voorzitter - De vergadering wordt om uur geopend. INTERPELLATIE VAN WALTER VANDENBOSSCHE TOT DE HEER ERIC TOMAS, MINISTER VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING, BELAST MET TEWERKSTELLING, ECONOMIE, ENERGIE EN HUISVESTING, betreffende "de problemen die Brusselaars ondervinden bij werkaanbiedingen in Vlaams-Brabant" De heer Walter Vandenbossche.- Ik heb in het Vlaams Parlement een parallelle interpellatie gericht tot de heer Landuyt, de Vlaamse minister bevoegd voor werkgelegenheid, en dit naar aanleiding van een markante uitspraak van de gouverneur van Vlaams-Brabant in de krant La Lanterne: "Chômeurs bruxellois, j ai du travail pour vous". Ik wil met deze interpellatie niet alleen het bevoegdheidselement aanraken, maar ook wijzen op de politieke implicaties ervan. In de beleidsbrief van minister Landuyt is sprake van de paradox van de Vlaamse arbeidsmarkt: tegenover een enorm banenaanbod staat een tekort aan arbeidskrachten om dit aanbod in te vullen. Het Vlaams beleid is erop gericht deze paradox te doorbreken, onder meer via opleiding. Vlaanderen heeft een belangrijke bevoegdheid in Brussel op het vlak van de opleiding. Opleiding is immers een gemeenschapsmaterie. Werkgelegenheid is een gewestmaterie waarvoor de Brusselse Hoofdstedelijke regering bevoegd is. Om deze juridische breuklijn te verzoenen met de behoeften van de Brusselse arbeidsmarkt, werd het Brussels Nederlandstalig Comité voor tewerkstelling en opleiding (BNCTO) opgericht. Dit was het resultaat van een samenwerkingsakkoord tussen de Vlaamse en de Brusselse regering. Ik heb de Vlaamse minister ook ingelicht over de opleidingsinstrumenten die in Brussel voorhanden zijn en hem uitleg gegeven over het Brussels Economisch en Sociaal Overlegcomité (BESOC) en de Brusselse Economische en Sociale Raad. Moet de verklaring van gouverneur De Witte gezien worden in het verlengde van het samenwerkingsakkoord tussen de Vlaamse en de Brusselse regering? Hoe evalueert de minister deze uitspraak? Heeft hij principiële bezwaren tegen de openstelling van de Vlaamse arbeidsmarkt voor Brusselse werkzoekenden? Minister Landuyt heeft zich achter de oproep van gouverneur De Witte geschaard. Ook hij wil de arbeidsmarkt van Halle-Vilvoorde opentrekken. Ik heb hem gevraagd of hij wel wist waaraan hij begon en of hij daarbij rekening had gehouden met de verhouding tussen mannen en vrouwen, Belgen en migranten en met de eentaligheid van de Brusselse werkzoekenden. Op welke wijze wil minister Tomas het fundamentele probleem van de talenkennis aanpakken? Welke inspanningen zal hij in dat opzicht doen? De aanwezigheid van Brusselaars van buitenlandse oorsprong op de Brusselse arbeidsmarkt is een feit. Ook zij moeten in aanmerking komen voor tewerkstelling buiten Brussel. Hier stelt zich een cultureel probleem. Wat denkt de minister hierover? Moet geen rekening gehouden worden met de wijze waarop arbeid en cultuur worden verweven? Zal het BNCTO een rol spelen in het samenwerkingsverband Vlaanderen-Brussel? Zal dit comité worden belast met een aantal opdrachten? Ook met het mobiliteitsprobleem zal rekening moeten worden gehouden. De telecommunicatie biedt heel wat mogelijkheden waarop de VDAB en de BDGA kunnen inspelen. Opteert de minister voor een samenwerking tussen beide instellingen? Op de arbeidsmarkt van Halle-Vilvoorde telt men niet-werkende werkzoekenden waarvan er of 20,5 procent uitsluitend het Frans als moedertaal hebben. Ik heb minister Landuyt gevraagd hoe hij dit probleem wil oplossen. Minister Landuyt reageerde positief op mijn interpellatie en maakte melding van een mogelijke samenwerking. Is dat zo? Wat kunnen we concreet van deze samenwerking verwachten? De heer Eric Tomas, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Tewerkstelling, Economie, Energie en Huisvesting.- Als Brussels minister voor Werkgelegenheid kan ik mij vooreerst verheugen over de toespraak van de gouverneur van Vlaams Brabant over de tewerkstelling van Brusselse werkzoekenden - en niet enkel van "Brusselse Franstaligen" - in Vlaams Brabant. De BGDA kan ook nu actief meewerken aan de verdere implementatie van dit voorstel. Specifieke nieuwe initiatieven zijn niet nodig aangezien de nodige kanalen reeds lang bestaan. Elke Vlaams Brabantse werkgever kan immers zijn vacatures via de VDAB aan de BGDA overmaken (per telefoon, fax, e- mail,...). Een tweede mogelijkheid is dat de VDAB zijn niet invulbare vacatures systematisch aan de BGDA overmaakt. Deze bestaat reeds enkele jaren en wordt compensatie genoemd. Bovendien kunnen Vlaams Brabantse werkgevers via internet de sollicitantenbank raadplegen. Bij deze drie werkwijzen zullen de Vlaams Brabantse werkgevers op eenzelfde dienstverlening als de Brusselse werkgevers kunnen rekenen. Dat er nochtans afstemmingsproblemen kunnen rijzen tussen de gevraagde kwalificaties en het opleidingsniveau van de werkzoekenden is duidelijk. Onaangepaste talenkennis is er één van. Dat aan deze opleidingsbehoeften moet worden tegemoet gekomen spreekt dan ook voor zich. Alle opleidingsactoren kunnen hierbij betrokken worden. In overleg met de Vlaamse Gemeenschap wordt onderzocht hoe kan worden samengewerkt inzake de organisatie van taalopleidingen. Ik kan u dan ook verzekeren dat de BGDA ten volle bereid is mee te werken aan het invullen van Vlaams Brabantse vacatures door Brusselse werkzoekenden. Behalve werk voor Brusselaars stelt de heer Vandenbossche terecht dat de economische realiteit Brussel zelf te buiten gaat. Op economisch vlak moe-

4 4 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE VRAGEN ten Brussel en Halle-Vilvoorde als een geheel gezien worden. Ik verheug mij dan ook in zijn belangstelling voor die ruimere aanpak aangaande deze problematiek. Wat het mobiliteitsprobleem betreft, meld ik u dat dit niet tot mijn bevoegdheid behoort. De heer Walter Vandenbossche.- Ik ben blij dat de minister mijn bezorgdheid deelt. Een aantal thema s heeft hij nog niet aangeraakt maar dat is ook niet evident; ik wou hier geen institutioneel debat voeren. - Het incident is gesloten. INTERPELLATIE VAN MOHAMED DAIF TOT ERIC TOMAS, MINISTER VAN DE BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE REGERING, BELAST MET TEWERKSTELLING, ECONOMIE, ENERGIE EN HUISVESTING, betreffende "het verlenen van arbeidsvergunningen aan werknemers die geen onderdaan zijn van een Lid-Staat van de Europese Unie" De heer Mohamed Daïf (in het Frans).- De eerste fase van de regularisatie van het verblijf van illegalen, voorgeschreven bij de wet van 22 december 1999, is meer dan een maand geleden beëindigd. De acht kamers die de Commissie voor regularisatie vormen, zullen aanvragen moeten behandelen. Bijna 1300 van die aanvragen zijn ingediend in één van de 19 gemeenten van het Brussels Gewest. Ons Gewest is goed voor bijna 40% van de aanvragen en is daardoor het meest betrokken bij deze regularisatie. De gemeenten van de eerste gordel tellen het grootste aantal illegalen die op de regularisatie van hun verblijf wachten. Hoewel de regularisatiecommissie al verschillende weken aan het werk is, heeft ze nog over geen enkele aanvraag een beslissing genomen. De behandeling van de dossiers zal waarschijnlijk meer dan een jaar in beslag nemen. Het is dus nog te vroeg om een idee te hebben van de algemene resultaten. Wij moeten ons dus voorbereiden om in te spelen op de behoeften van de vreemdelingen wier verblijf geregulariseerd wordt. De meeste aanvragers hebben hun dossier ingediend op grond van artikel 2, vierde lid, van de wet, dat humanitaire redenen en duurzame sociale bindingen aanvoert. De meeste aanvragers zijn werknemers tussen dertig en veertig jaar oud. De regularisatieoperatie zou niet compleet zijn als ze alleen zou dienen om die mensen uit de illegaliteit en niet uit de netwerken van het zwart werk te halen. Daarom heeft de federale minister van Tewerkstelling en Arbeid voorgesteld om buitenlandse werknemers wier verblijf geregulariseerd is vrij te stellen van de arbeidsvergunning. De Ministerraad heeft dit voorstel goedgekeurd. De lijst van vrijstellingen van de verplichting een arbeidskaart te verkrijgen, bepaald in artikel 2 van het koninklijk besluit van 9 juni 1999 tot uitvoering van de wet betreffende de tewerkstelling van buitenlandse werknemers, is aangevuld bij het koninklijk besluit dat in het Staatsblad van 26 februari 2000 is bekendgemaakt. De personen die een gunstig advies van de Commissie voor regularisatie krijgen, hebben rechtstreeks toegang tot de arbeidsmarkt. Dat is een zeer goede zaak. Aangezien het gewest bevoegd is voor de toekenning van de arbeidsvergunningen, rijst de vraag wat er zal gebeuren met de buitenlanders die al een verblijfsvergunning hebben en voor wie de vergunningsaanvraag door de werkgevers moet worden ingediend? De procedure is tijdrovend en soms duur. Sommige werkgevers weigeren zich te verplaatsen. Andere willen geen arbeidsvergunning aanvragen omdat dat te veel moeite kost. Dit resulteert in een regelrechte bestaansonzekerheid voor buitenlandse werknemers van wie de aanwezigheid op het grondgebied onherroepelijk samenhangt met het werk. Er zal zich een tweedeling voordoen in de bevolking van buitenlandse oorsprong, met aan de ene kant de buitenlanders van wie het verblijf geregulariseerd werd en die logischerwijze geen arbeidsvergunning hoeven te hebben en aan de andere kant degenen die deze vergunning niet binnen redelijke termijnen kunnen verkrijgen, terwijl ze al lang wettelijk in België verblijven. Ervan uitgaand dat een rechtsstaat de gelijkheid tussen alle burgers moet handhaven, rijst de vraag welke oplossingen u aanbeveelt voor een vlottere toekenning van de arbeidsvergunningen aan de personen die al een verblijfvergunning hebben? Welke richtlijnen hebt u aan het bestuur gegeven in verband met de toekenning van arbeidsvergunningen aan de personen van wie het verblijf geregulariseerd zal worden? Welke andere mogelijkheden krijgen zij om zich te integreren in het arbeidsproces? Zouden de vreemdelingen wier verblijf geregulariseerd werd bijvoorbeeld in aanmerking komen voor de DP s of, naargelang van hun leeftijd, voor het banenplan voor jongeren? Mevrouw Fatiha Saïdi (in het Frans).- De werkgelegenheid voor buitenlanders in ons Gewest is verontrustend. Er zijn inspanningen gedaan voor de buitenlanders met een verblijfsvergunning, aangezien bijvoorbeeld de echtgenoten van Belgische burgers geen arbeidsvergunning hoeven te hebben. Op 15 februari heb ik u een schriftelijke vraag gericht over de situatie van deze personen. Ik wacht op uw antwoord. We zouden aan degenen die in aanmerking komen voor de regularisatie van hun verblijf, het recht moeten kunnen geven om te werken tijdens de overgangsperiode waarin hun dossier onderzocht wordt. Dan zouden ze financieel onafhankelijk kunnen zijn zonder te moeten terugvallen op steun van overheidswege, sociale bijdragen kunnen betalen, door de sociale zekerheid gedekt zijn en zich in de samenleving kunnen integreren. De asielzoekers moeten een tijdelijke arbeidsvergunning verkrijgen. Dit is een obstakel en zorgt voor wantrouwen bij de werkgevers. Veel buitenlanders krijgen een verblijfsvergunning maar geraken niet aan werk. Een platform dat onlangs opgericht werd door de MRAX en andere verenigingen, eiste dat elke burger die sedert minstens drie maanden een verblijfsvergunning heeft, een arbeidsvergunning krijgt of een opleiding mag volgen.

5 VERGADERING VAN WOENSDAG 15 MAART Hoe denkt u deze problemen te kunnen oplossen? Mevrouw Sfia Bouarfa (in het Frans).- Ik zou eerst de minister die tijdens de vorige zittingsperiode voor de werkgelegenheid bevoegd was, willen feliciteren voor zijn werk. Een aantal moeilijkheden kon uit de weg geruimd worden. Zo hoeven de echtgenoten van Belgen en degenen die al vijf jaar een Belgische identiteitskaart hebben vrijgesteld van de verplichting een arbeidsvergunning te verkrijgen. Het komt vaak voor dat vreemdelingen hun arbeidskaart B verschillende keren verlengd zien worden zonder dat zij uiteindelijk een arbeidskaart A krijgen. Dat is een rechtsweigering, aangezien de vreemdelingendienst niet volgt: alvorens een definitieve verblijfsvergunning toe te kennen, eist deze dienst een vergunning A, terwijl het bestuur bevoegd voor de werkgelegenheid die vergunning A pas toekent na overlegging van een verblijfsvergunning van lange duur. Hoe denkt u dit probleem op te lossen? De socialisten hebben er altijd voor gepleit dat het verblijfsrecht automatisch gepaard gaat met het recht op werk. De heer Eric Tomas, Minister van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, belast met Tewerkstelling, Economie, Energie en Huisvesting (in het Frans). Een besluit van 15 februari 2000, dat op 26 februari van kracht is geworden, bepaalt dat de buitenlandse onderdanen - die niet de nationaliteit van een lidstaat van de Europese Unie hebben die gemachtigd zijn tot een verblijf voor een onbeperkte tijd, vrijgesteld zijn van de verplichting een arbeidsvergunning te verkrijgen, voor zover hun situatie geregulariseerd is met toepassing van de wet van 22 december 1999 betreffende de regularisatie van het verblijf van bepaalde categorieën van vreemdelingen of met toepassing van artikel 9, derde lid, van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen. Krachtens dit artikel 9, derde lid kunnen de vreemdelingen in buitengewone omstandigheden afwijken van de regel dat ze de vergunning om in ons land te verblijven in hun land van oorsprong moeten aanvragen voordat ze naar België komen. Deze vrijstelling van arbeidsvergunning is dus niet van toepassing op de personen wier verblijf geregulariseerd wordt op grond van de andere bepalingen van de wet van 1980 en die een tijdelijke verblijfsvergunning krijgen. Wanneer zij aanspraak kunnen maken op het verblijf voor onbeperkte tijd, blijven ze onderworpen aan vergunning A. Deze vrijstelling geldt niet voor de personen die, als echtgenoot van een niet-onderdaan van een lidstaat van de Europese Unie, het recht op hereniging van het gezin doen gelden met toepassing van artikel 10 van de wet van 15 december Ik vind deze situatie discriminerend. Ik ben van plan om aan de federale minister van Tewerkstelling, die bevoegd is voor de goedkeuring van de reglementering inzake tewerkstelling van buitenlandse werknemers, voor te stellen om het besluit van 15 februari 2000 te herzien en aan de Koning een besluit voor te leggen om alle buitenlandse onderdanen die een verblijfsvergunning voor onbeperkte duur hebben, vrij te stellen van de verplichting om een arbeidsvergunning te verkrijgen, met toepassing van de wet van 22 december 1999 of van de artikelen 9 en 10 van de wet van 15 december Er zou dan voor een zekere billijkheid gezorgd worden. Een groot aantal personen zou van vervelende formaliteiten vrijgesteld worden en onmiddellijk aan het werk kunnen. Wat betreft de richtlijnen van de federale regering voor de toekenning van arbeidsvergunningen aan vreemdelingen wier verblijf geregulariseerd werd, stelt de inwerkingtreding van het koninklijk besluit van 15 februari 2000 de vreemdelingen wier verblijf voor een onbeperkte tijd geregulariseerd werd, vrij van de verplichting een arbeidsvergunning te verkrijgen. In verband met de automatische toekenning van de arbeidsvergunning aan de personen die een verblijfsvergunning hebben, maar van wie het verblijf niet geregulariseerd zou zijn, herinner ik eraan dat alleen de federale minister van Tewerkstelling bevoegd is om de normen goed te keuren. Voor de personen die een verblijfsvergunning voor een beperkte tijd hebben, maar die op termijn een verblijfsvergunning voor onbeperkte tijd kunnen verkrijgen, bepaalt het koninklijk besluit van 9 juni 1999 dat er niet op de arbeidsmarkt naar een werknemer moet worden gezocht. Zij moeten echter via een werkgever een arbeidskaart B aanvragen. Deze wetsbepaling is op een zekere logica gebaseerd, namelijk dat men geen onbeperkte toegang tot de arbeidsmarkt mag geven aan personen die maar kort in het land verblijven en van wie de verblijfsvergunning eventueel niet hernieuwd zou kunnen worden. Op de vraag van mevrouw Bouarfa antwoord ik dat er verblijfsrecht en recht op werk is. Ik probeer die twee rechten zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen. Op de vraag van mevrouw Saïdi antwoord ik dat er een procedure bestaat om beroep in te stellen tegen de beslissing om geen arbeidsvergunning toe te kennen. Die beroepen worden zo snel mogelijk door mijn kabinet behandeld. Wij doen al het mogelijke om er gunstig op te beschikken, maar sommige aanvragen voldoen aan geen enkele voorwaarde voor de bij wet bepaalde afwijkingen. Ingeval de betrokkene geen arbeidskaart A verkrijgt, kan hij een arbeidskaart B aanvragen. Het lijkt mij ten slotte evident dat asielzoekers een baan moeten kunnen vinden. Degenen die een verblijfsvergunning hebben aangevraagd, moeten echter op de uitkomst van deze procedure wachten. De heer Mohamed Daïf (in het Frans). Ik dank de minister voor zijn uitleg. Ik stel het op prijs dat hij de federale minister zal vragen om het besluit te wijzigen. Ik wacht met ongeduld op deze wijziging van het besluit. Mevrouw Sfia Bouarfa (in het Frans). Het verheugt me dat de minister stappen doet bij de federale minister en dat hij de beroepen tegen de negatieve beslissingen menselijk behandelt.

6 6 BRUSSELSE HOOFDSTEDELIJKE RAAD BULLETIN VAN DE INTERPELLATIES EN MONDELINGE VRAGEN - Het incident is gesloten. - De vergadering wordt om uur gesloten.