hoogmoed jaloezie hebzucht vraatzucht lusteloosheid

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "hoogmoed jaloezie hebzucht vraatzucht lusteloosheid"

Transcriptie

1 hoogmoed jaloezie hebzucht vraatzucht lusteloosheid woede 7 wellust JOHAN VISSER HOOFDZONDEN

2 Inleiding Zonde ooitwasheteenangstaanjagendwoord.zondemoestjealsmens vermijden,wanthetwasvreselijkengevaarlijk.maardatisveranderd. Sinds heteindevandetwintigsteeeuwisdezondealseenlevendigbesefuitde modegeraaktinhetwesten, schrijftdejoodsehistoricusaviadkleinbergin zijnboekoverdezevenhoofdzonden(blz.38). Zondehoortbijdewereldvandomineesenpastoorsmethetgeheven vingertjeenbijdetijdwaaringoden/ofgroepsregelsduidelijkbepaaldenwat goedenkwaadwas.maardatwoordpastnietbijdetijdwaarindevrijheidvan iedermensomzijnofhaarlevenswegenlevenswaardentebepalenhet centraledogmais.enhetpastooknietineenwereldwaarinweveelmeerdan vroegervindendathetleveningewikkeldisenweonzemenselijkekeuzes vakerinhetgrijzedanhetzwart wittegebiedmaken. Zondemagdanuitdemodezijn,tochblijfthetbesefaanweziginonze samenleving.nietalleenindehevigeverontwaardigingindepubliekeopinie endevolkswoedeoverdezondenvanhedendaagsezondaars eenafkeeren woededienietonderdoetvoordetijdvandeinquisitie.ookinreclame,films, tv programma senkunstduiktdezondealtijdweerop.endanblijkende zevenhoofdzondenweerpopulairtezijn.somszijndiezondennietmeerdan verleidelijke,ondeugende,maarverderonschadelijkezaken,diehetlevenvan eenijseterofeentv kijkerwatspannendermoetenmaken.somszoektmen ookdiepernaardebetekenisengevolgenvandiezonden. Datlaatsteiswatditboekjeookwildoen:zoekennaardebetekenisvandeze zevendestructievepatronenvanleven,dieschadelijkzijnvooronsinnerlijk, onzerelatiesmetanderenendesamenlevinginhetgroot.dehoofdzonden zijnongezondelevensstijlen,dieontstaanalswedoormiddelvanietsdatop zichzelfnietslechtisonslevenwillenbeheersenenwaardegeven.bezit, voedsel,seksofeerwordeneenafgoddieonsslavenmaaktalsweonslaatste vertrouweneropstellen.hetisvanlevensbelangomdieongezonde levensstijlenteontmaskerenenomeenwegvanleventezoekendieonsop eenveeldieperenvollerniveauwaardeenzekerheidgeeft.hetisdusnietuit 2

3 zwartgalligheidofbemoeizuchtdatweoverzondenadenken,hetgaatten diepsteoverhetvindenvanhetechtegoedeleven. Dezevenhoofdzondenvormenbinnenhetchristendomdemeestinvloedrijke shortlistvanzonden.alindeeersteeeuwennachristusmaaktenschrijvers lijstenvandebelangrijkstedeugdenenondeugden.zondenzijnernatuurlijkin allerleimatenensoorten,maarvoordidactischeenspiritueledoeleindenis hetzinvolomookbijdezondedezaakwatsamentevatten.uiteindelijkwas hetpausgregoriusdegrote( )diedezevenhoofdzondenineenboek opsomdemetdehoogmoedalsbronvanalle.sindsdietijdvormendezeven eenvastelijst,dieveelvuldigisbesprokenendoorgegevendoortheologenen predikersenisgeschilderdenbeschrevendoorkunstenaarsendichters. Ditboekjeoverdehoofdzondenbestaatuitzevenprekendiezijngehoudenin dechristusgemeente,eenvandeprotestantsekerkeninantwerpen.de prekenzijnbewerkttottekstendieookgelezenkunnenworden,maardelezer zalzekerkunnenmerkendatdewoordenookhebbengeklonkenineen kerkdienst.eenvoorbeelddaarvanzijndebijbeltekstendieeencentralerol spelen indekerkpreektmenimmersnooitalleenoverthema s,maarzijn woordenuitdebijbelaltijddebelangrijksteinspiratiebron.indetekstenaan heteindevaniederhoofdstukwordendegebruiktebijbelgedeeltenvermeld. Veelachtergrondinformatieengedachtenindetekstenzijnafkomstigvan anderen.ikhebbijhetschrijvendankbaarenmetpleziergebruikgemaaktvan eenaantalboeken,diesomsookindetekstwordenaangehaald.ikwilzevan harteaanbevelenalsiemandeenswatdieperofbrederoverdehoofdzonden willerenofnadenken. >DanteAlighieri,Degoddelijkekomedie(Leuven/Amsterdam:Kritak/Ambo 1998);vertaalddoorFransvanDooren(vooraldehelendelouteringsberg) >TimKeller,Namaakgoden:delegebeloftenvangeld,seksenmacht,ende enigewerkelijkehoop(franeker:vanwijnen2010) >AviadKleinberg,7Hoofdzonden:eenzeeronvolledigelijst(Kampen:Ten Have2009) >GrahamTomlin,Doodzonde:pleidooivooreenBijbelsewegnaarhetleven (Kampen:Voorhoeve2008) Antwerpen,juli2011 JohanVisser 3

4 De verschrikkelijke kracht van de nederigheid 1 DE HOOFDZONDE HOOGMOED Inderijvandezevenhoofdzondenneemthoogmoeddeeersteplaatsin.Zijis inhetchristendomdemoedervanallezonden.indewoordenvandegrote middeleeuwsetheoloogthomasvanaquino: Buitensporigeeigenliefdeisde oorzaakvanallezonden. HoogmoedisvolgensThomasdeneigingomopde hoogsteplektewillenstaan deplekvangod.opdeeenofanderemanierwil demensnietonderworpenzijnaangodenzijnheerschappij.hethoeftons danooknietteverbazendathoogmoeddanookdezondebijuitstekisvande duivel. Beterregerenindehel,dandienenindehemel, zoroeptsatanhetuit nazijnverdrijvinguitdehemelinparadiselostvandeengelsedichterjohn Milton.Hoogmoedisdusdeduivelsemoedervanallezonden. Gepastetrots? Tegelijkisdatverrevanvanzelfsprekendvooronsmensen.Wezullen hoogmoed,alswehaaropmerkenbijanderen,misschiennietalsietspositiefs ervaren,maaronzeeigentrotsismeestaleenaangenamezaak.wietrots terugkankijkenophaarleven,oftrotskanvertellenoverzijnkinderen,offier debehaaldepuntenkanlatenzien,diezalzichnietsnelbewustzijnvaniets zondigs.integendeel,jekuntjehetlevennauwelijksvoorstellenalsweniet trotszoudenzijn.tendiepstekanonzesamenlevingnietzondertrots.op school,indewereldvanhetbedrijfsleven,indepolitiek,indewetenschap,in desport,overalistrotszijnopjeprestatieseenbelangrijkedrijfveeromietste bereiken.zoalleenbenjeiemanddiemeeteltenkanzeggen:mijnlevenis zinvol!alsjeniettrotsbentopwiejebentofwatjehebtgedaan,danwordje alsnelverdachtvaneenminderwaardigheidscomplexofvanoverdreven nederigheid dielelijkerestvanhetchristendomvanvroeger. Wekunnennatuurlijkzeggen:jemoetgewoonnietmoeilijkdoen,wanthier geldthetgezondemidden.hoogmoediseenteveelaantrotsennederigheid eenteveelaanbescheidenheid.wijmensenmoetengepastetrotslerendie rustigkansamengaanmetbescheidenheid.maarikweetnietofhetzo gemakkelijkis.watisgepastetrots?lukthetonswelommaattehoudenmet onzetrots?enschuiltinnederigheidookgeengrotekracht? 4

5 Godzijdankgoed Dievragenspeleneenrolineengelijkenis(ofparabel)dieJezusverteldeover defarizeeërendetollenaar[zielukas18:9 14].Wekunnendebedoelingvan degelijkenisdenkikalleenbegrijpenalsweeenhelderbeeldhebbenvande tweefigurendiejezusopvoert.defarizeeërisgeenhypocriet ookalisdat deeerstegedachtediehetwoord Farizeeër bijmensenoproept.ende tollenaarisnieteenboefmeteengoedhart.indeorenvanjezus hoorders wasdefarizeeëreenreligieusenmoreelhoogstaandmens,dieonze waarderingenvertrouwenzekerwaardis.wathijallemaalzegtoverzichzelf klopt.zokennendemensenhem:eerlijkenvroom.endetollenaariseen zondaar.datzegthijzelfendatkloptook.hijiseenegoïstische,laffebedrieger endiefvananderen.alsbelastingambtenaarwashijsowiesonietpopulair(je kunthemgerustvergelijkenmetdehedendaagseparkeerwachter),maarde corruptievandetollenaarsmaakteheneengehategroepindiedagen. Dezetweetegenpolenkomenindetempelomtebidden,verteltJezus.En degenediewijzohooghebben,defarizeeër,begint.hijspreektnietzonder trotseendankgebeduit:hijis Godzijdank geenzondaar,zoalsdaarzijn: rovers,onrechtvaardigen,overspeligenenookdietollenaardiehijuitzijn ooghoekenheeftopgemerkt.bovendienhoudthijzich danku,heer aan derestvandegeboden,zoalsdaarzijn:hetvastenenhetgevenvande verschillendetiendenbelastingenvanzijninkomstenenvastnogveelmeer. HijdanktGoddathijeengoedmensis natuurlijkdankzijdegenadevangod, metvolhardingendisciplineook.hijisniettrotsopeenschoneauto,eenzoon diehetverheeftgeschoptinhetlevenofdathijbehoorttothetuitverkoren volkvandejoden,maaropzijngodsdienstigeenmorelekapitaal.datiseen goedekeuzetoch? Kaartenhuis Entochwringteriets.IetsvoeltnietgoedalswedeFarizeeërhorendanken. Datwatnietgoedvoelt,isvolgensmijdehoogmoedofdetrots,diedrie problematischekantenheeft. 1)DeFarizeeërbouwtzijneigenwaardeopwathijheeftbereikt.Maar daarmeebouwthijeenkaartenhuis,datheelwankelis. Want,mijnheerde Farizeeër,watalsuzodadelijkthuiskomtenuwvrouwiservandoormeteen ander?ofwatalsuopeendagevenuwdisciplineverliest? Danstortuw kaartenhuisineenenbentumislukt.datishetprobleemmettrots:wegeven daarmeeaandatwebouwenoponzeprestaties,onzestatusofonzereputatie (watanderenvanonsvinden).maarhetiseenwankelbouwwerk,waarmee we(somswanhopig)zekerheidvooronslevenzoeken. 5

6 2)Bovendienzorgttrotserookvoordatwenietscherpenwatdiepernaar onszelfkijken.defarizeeërblijftnamelijkwelwataandeoppervlaktemetzijn roversenvastenentienden.jevraagtjeaf:heefthijookweleensnaarbinnen gekeken,inzijnzielofhart,ofhoejehetooknoemt?heefthijechtgeen geheimen?kenthijdedubbelheidniet?weethijechtnietdatwijookvan binnen onzichtbaarvooranderen kunnenstelen,dodenenvreemdgaan? Hijisdenkikindevalkuilvanveelfatsoenlijkeengodsdienstigemensen getrapt:datzetesneltevredenzijnennietonderdeoppervlaktekijken. 3)Hetgrootsteprobleemmethoogmoedishetjeverheffenbovenen neerkijkenopanderen.zoleidtlukasdegelijkenisin:jezussprakdegelijkenis methetoogophendie anderenminachtten. Hoogmoedkannietzonder vergelijkenmetanderen.wiezichzelfhogerzetdananderen,kijktautomatisch ophenneer.defarizeeërkanhetnietlatenomtocheventezeggen: die tollenaardaar. Alsjehoogmoedigbent,denkjehetrechttehebbenomje betertevoelendaneenander,omdatjeechtofinjedromenmeerhebt,beter bent,schoner,sportiever,intellectueler,socialer,gewoner...natuurlijkjijbent ooknietperfect,maareen7/10istocheenstukhogerdande4/10vandie ander.enwatdoejealsjejeverheftboveneenandermens?jeverbreektde banddiejealsmensensamenhebt,omdatjejehogerwaant.datkangaanom debandmetdemensenomjeheenofinhetgroot,bijracismeen nationalisme,metanderevolkenofgroepen.hoogmoedishetverlangenom bovenanderentestaan.daaromleidthettoteenzaamheid,losvananderen, entotvijandschapenwantrouwentussenmensen.alsikmijbetervindtdan mijncollega,ishijalgeencollegaofechtmedemensmeernaastmij.dattrotse gevoelstreeltonsnatuurlijk,maartegelijkmaaktheteenzaam. Nederigheidleren Ditonzekere,oppervlakkigeentoteenzaamheidleidendepatroonvan hoogmoedmoetenmensenkwijtraken.datvindtalthanshetchristendomin navolgingvanjezus.hetisnietvolgensgodsbedoelingenenhetleidtniettot eengelukkigleven.hetis metanderewoorden zonde.inplaatsvanhet zondigepatroonvandehoogmoed,moetjededeugdvandenederigheid leren. Wantwiediezichzelfverhoogt,zalvernederdwordenenwiezichzelf vernedert,zalverhoogdworden. MetdiespreukvanJezuseindigtde gelijkenis.maarhoeleerjenederigheid? IndeeersteplaatsdoorGodteaanbiddenentelevenmethetbesefdatwij mensenzijndielevenvoorgoddiedehoogsteis.datisgeenpopulaire gedachte.hetroepthetbeeldopvandemensalsslaafvandegoddelijketiran. DemensdietegenoverGodzijnplekmoetwetenalseenniets,een waardeloosenzondigschepsel.ikgeloofnietdathetzowerkt althansnietbij 6

7 degodvandebijbel.hoewelhijhethoogsteis niemandkanaanhemtippen zithijnietopeenzamehoogtehoogmoedigentrotstewezen.hijisde hoogstealsdenederigste.zijngoddelijkegrootheidwordtzichtbaarinwathij vanzichzelfgeeftinliefde.zokennenweheminchristus,dienietbovende mensengingstaan,maarzijngoddelijkheidopgafenzichontledigden vernederdheeft.hijgingdaarzelfszoverindathijslaafisgeworden,totaan deschandeendepijnvanhetkruis,zoalsdeapostelpaulusschrijftindebrief aandefilippenzen(2:5 11).WiedezeGodaanbidtendezenederigeGodals hethoogsteinhaarlevenlaatgelden,gaatophemlijken.jewordtbesmet doorzijnnederigheid. Iemandzijn Detweedewegnaardenederigheidisdeschuldbelijdenis.Datisdewegdiede tollenaarindegelijkenisbewandeld.hijistothetbesefgekomendathijfout zitinzijnleven.inplaatsvanhetbesefvanzichafteschuivenofzichmet schuldgevoelenschaamteterugtetrekken,komthijermeevoordedagvoor God.Inhetchristelijkegebed zowelindekerkalspersoonlijk neemtde schuldbelijdeniseenvasteplaatsin.ikweetdathetweleenseentonigof somberkanklinken,maarhetiswelzinvol.schuldbelijdenisnodigtjeuitom evenstiltestaanbijjeleven,bijzoweldedadenalsdedrijfveren.hetiseen middelominonzezieltekijkenennietoppervlakkigdoorteleven.wiedat doet,zalookbeseffendatergenoegisdatomvergevingenvernieuwing vraagt.endatkanjeookontvangen. Hijginggerechtvaardigdterugnaarzijn huis,zegtjezus.met gerechtvaardigd wilgezegdzijndatdetollenaardoor Godwordtaanvaardenvrijgesprokeneneennieuwbeginmaken.Hijmager zijnvoorgod,ookalheefthijweinigomtrotsoptezijn.zonderzijnprestaties ofreputatieishijiemandvoorgod.endatzalnietmeerinelkaarstorten.wie zijnwaardeontvangt,alseengeschenkvangod,losvanwatjewelofnietvoor elkaarhebtgekregen,isveelzekerderdanwiezijnwaardebouwtopprestaties entrots. Indederdeplaatswordjenederigdoordedienstbaarheidaananderen.Er bestaateenhardnekkigideedathetnederigzouzijnomtedoenalsofweniets waardzijnenbetekenen.zulkenederigheidiswelinomloop,maarhetishet netniet.deengelseschrijverc.s.lewisheeftooitgezegd: Nederigheidis minderaanjezelfdenken,nietmindervanjezelfdenken. Ikvinddatheelraak gezegd.jehoeftnietmindertedenkenvanjemogelijkheden,talentenen prestaties,alsjedaarmeemaarnietheeldetijdaanjezelfdenkt,maarzeinzet vooranderen.diedienstbareinzetvooranderen,leertonsminderaanonszelf denkenenhelptonsominnavolgingvanjezusdetroonteverlatenennederig 7

8 tedienen.defarizeeërhoeftvanjezusnietmindervanzichzelfenzijn vroomheidtedenken.hetisnietzodathijeentollenaarmoetworden.alshij maareenswatminderaanzichzelfenzijnvroomheidhadgedacht,danzouhij detollenaaralsmenshebbengezienennazijngebedmisschiennaarhemtoe zijngegaanenhebbengevraagd: Kanikjeergensmeehelpen? NederigeGod Alswedetweelevensstijlenhoogmoedennederigheidnaastelkaarzetten, danlijktdelaatstemeduidelijkgezonder.nederigheidschenkteenmens immerszoveelmeervrijheid,rustengeluk.danvraagikmewelafwaaromik metochzoaftobommezelfhogerinteschattendananderen,somsheel duidelijk,veelvakeropeensubtielemanier.waaromsteekikdaartochzoveel energiein,terwijlhetzoveelmindervrijengoedis?juistomdathetzomoeilijk isomniethoogmoedigtezijn,benikdankbaardatwemogengelovendatgod nederigisenwevanhemnederigheidkunnenleren.uiteindelijkishetwel duidelijkindebijbel:godisnederig.hijisinzijngrotedienstbaarheidslaaf gewordenenheefthetsmerigsteslavenwerk dezondedragentotindedood opzichgenomen.metzo ngodkunjetochnietopjewankeletroonvan hoogmoedblijvenzitten?algelovendindezegodkomjenaarbenedenom echtmensteworden,wanteennederigmensiseenkrachtigenechtlevend mens.datisschitterendverwoorddoordeoudevaderzosimaindostojevki s DegebroedersKaramazov: Bijsommigegedachtenstaateenmensperplex, vooralwanneerhijdemenselijkezondeziet,enhijvraagtzichafofhijdie moetbestrijdenmetgeweldofmetnederigeliefde.besluitaltijd: ikzalde strijdaangaanmetnederigeliefde.alsjedateensenvooraltijdbesluit,dan kunjedewereldveroveren.liefdevollenederigheidiseenverschrikkelijke kracht:zeisdesterkstevanalledingen,enerisnietsmeetevergelijken. Bijbel >Lukas18:9 14 >Filippenzen2:1 11 8

9 Een jaloerse blik en een zuiver oog DE HOOFDZONDE JALOEZIE 2 Jaloezieheefttemakenmethoejenaaranderenkijkt.Datwerdmeduidelijk toenikindegoddelijkekomedievandemiddeleeuwsedichterdantelasover delouteringdiedejaloersemenseninzijnogenondergaan.opde Louteringsberginhethiernamaalslopenzealsboetedoeningvoorhunjaloezie rondjesmethunogendichtgenaaidmetijzerdraad,zodatzenietnaaranderen kunnenkijken.datisnogalheftigenmiddeleeuwsvooronsnatuurlijk.maar daterietsaandejaloerseblikmoetwordengedaan,begrijpenwewel.jaloezie ofafgunstisnamelijknietprettig. Eentevredengeestgeefteengoede gezondheid/jaloezieknaagtaanjebotten,zoluidteenspreukuithet bijbelboekspreuken(14:30).jaloezieknaagtinderdaad.hetiseenknagende, zeurendepijnvanbinnenoverhetgelukofdepositievananderen.datmaakt datjaloezievandaagdedagnogsteedsnietpopulairis.veelvande hoofdzondengeveneengoedgevoel,zogoeddatvelenzichafvragenofhet welzondenzijn:zelfsdemeestkuisepersoonkentwelietsvanhetgenotvan delust,hoogmoedigegedachtenstrelenonsenalsjejeeenslaatgaanin woededangeeftdateengevoelvanopluchting.maarjaloezieheeftnietsvan dat:hetiseenzurezonde,dievanbinnenbitteraanvoelt.eenzondedieook ingaattegenhetgrotegeloofsartikelvanvandaag:datjeermagzijnzoalsje bentendatweallemaalevenveelwaardzijn.waaromzoujedanjaloerszijn opeenander?dangeefjeaandatjegeengenoegenneemtmetjezelf. Kijkmijeens! Alsjehierovernadenktishetvreemddatwenietenmassedejaloeziehebben uitgebannen.jewordteroverduidelijkongelukkigvanenhetgaatintegende diepsteovertuigingenvanvandaag.duswegermee!maarzosimpelisdatniet. Jaloeziewordtjuiststerkaangemoedigddoordatweopzoveelmanieren steedszienenhoren: Kijkmijeens!Zieeensnaarmij! Sindsweovertuigdzijn geraaktvandegelijkheidtussenallemensen,zijnweookmassaalaanhet vergelijkengeslagen.waaromwillenmensenzograagoptvkomen belustop huneigen 15minutenaanberoemdheid?Waaromdelenzehunlevenvia facebookentwitter?waaromvolgenwedemodemetonzekleding?waarom bouwenwedeschoonstebrugofdehoogstetoren?waaromkopenwede nieuwstetelevisie,computerofauto?waaromlezenmiljoenenmensenmet 9

10 gretigeogendehuis tuin keuken relatieverhalenvandesterrenensterretjes inde boekskes?waaromwordenindereclame industriemiljarden uitgegevenomberoemdhedenenschoonhedenopreclamebordeneninde advertentiestelatenschitteren?omdatwebekekenenbewonderdwillen worden,methetneveneffectvandejaloerseblikkenendeverlangensomook zotewillenzijn.inhetbijbelboekpredikerkomtdeschrijver dietochalgeen hogepetopheeftvandemensenzijnstreven totdeontluisterende conclusie: Ikhebalhetgezwoeggezien,envastgestelddatalleswateenmens bereikthetresultaatisvanzijnafgunstopeenander.ookdatisenkelluchten najagenvanwind (Prediker4:4). Predikerbekijkthetlevenmisschienwattenegatief,maarikvolghemwelin zijnanalysedatdeaanzettotafgunstalomtegenwoordigisonderdemensen. Zelfzijnwenietgraagjaloersenwevindenjaloersemensenvervelenden zielig.maarhetisandereenplezanterekoeknatuurlijkomanderenjaloerste makenopmij.daaromblijftdejaloezieaanwezigsamenmethaarzusjes Leedvermaak en Begeerte.Jaloezieisdatjeiemandandershetgelukof succesnietgunt.begeerteisdatjedeanderhetgeluknietalleengunt.vanaf hetmomentdatjehetgelukbijiemandandersziet,wiljedatookvoorjezelf bezitten.leedvermaakisdenegatievekantvandejaloezie:datjedeanderhet ongelukendeafgangwelgunt.vooraldiegenenopwieweeerstjaloers waren,kunnenalshunlotkeertrekenenopeenforsedosisleedvermaak.ik herinnermemijnmiddelbareschooltijdnog,waarindejaloezieenbegeertein deklasaltijdaanwezigwasindestrijdomdepikordevandepopulariteit.het leedvermaakwasongenadighardalsdestoerstekerelofhetmeestbegeerde meisjewerdaangepaktofafging.zoalsookevenhardopdelosersennerds werdneergekeken,methetdoeldatzijmaarjaloersenbegerignaarde anderenbovenhenindepikordezoudenkijken.volgensmijiseronderde jongerenenkinderennognietheelveelveranderdsindsdietijd.enwatvrij openlijkzichtbaarisbijkinderenenjongeren,isindevolwassenwereldmeer ondergrondsensubtieleraanhetwerk welerenimmersdatjaloezieen leedvermaakvolwassenmensennietpassen.maarondertussen... Wanorde Wezoudendeneigingkunnenhebbenomtedenken: Nuja,hetisnietanders. Wezullenmetdienegatieveemotievandejaloezieenhetopwekkenvan jaloeziemoetenlevenenheteenbeetjebinnendeperkenhouden. Maardan vindenwejakobusoponzeweg debroervanjezusvanwieeenbriefinhet NieuweTestamentstaat[zieJakobus3:13 18].Iniedergevalheefthijvan Jezusgeleerddatjesomsfelencompromisloosmoetsprekenalsjewiltdat 10

11 mensenstilstaanenluisteren.datroeptnatuurlijkirritatieop,maarzetons ookopscherp.daaromspringtjakobusmiddenopdewegenwehorenhem opbitsetoonzeggen:wanneerubittereafgunsteneigenbelanginuwhart hebt,danvalterniksteberoemenopwijsheidenwaarheid.zulkewijsheid komtvanbeneden,vandeaardeendenatuurmethaarzelfzuchtigegenen ja,zelfsvandeduiveldietotineeuwigheidtandenknarstvanjaloezie!enlet op,hierisgeendomineeaanhetwoorddieklaagtoverdathetbuitendekerk zoslechtis.nee,jakobuspreektvooreigenparochie.tegenleidersofook anderenindegemeentendiegrotewoordengebruiken,dierapvantong oordelenenmeteenairvanwijsheiddoorhetlevengaan.maaraldiewijsheid heeftplaatsineenklimaatvanjaloezieenegoïsme(hetgrieksewoorddat Jakobusgebruikt,duidtophetzoekenvanjezelfofeenmachtspositievoor jezelf).indekerkzouhetzekernietmogen,maarhetiserspijtiggenoegvaak wel:dejaloezietussenmensenzoalsinallegemeenschappen,maarookde afgunsttussenvoorgangersenkerkeneneenklimaatwaarinwordtgestreden vooreenbepaaldegroepofdebelangenvanenkelen vaakonderdekmantel vanvromewoordenenhoogheiligezaken. Jakobuszegt:datiseendoodlopendeweg,want waarjaloezieenegoïsme heersen,vierenwanordeenallerleikwaadhoogtij. Dewanordeishet probleemvoorjakobus.jaloeziezorgtvooronrustindegemeenschaptussen mensen:conflicten,concurrentie,haantjesgedrag,waardooreenheiden harmoniewordenverstoordenonmogelijkgemaakt.endatgeldtookvoorhet innerlijkvaneenjaloersmens:jebentonrustigenkuntniettevredenraken, omdatjeaanhetvergelijkenblijftenhetgrasbijdebuurmanofbuurvrouw altijdgroenerisdanindeeigenhof.hetkenmerkvanjaloezieisdeonrust,dat jenietopjeplekkuntzijn,invredemetwiejebentenwatjehebtontvangen. Jewiltaltijdergensanderszijn,bijwatdeanderenhebbenofzijn. Genezingvandeogen Tegenoverdezezogenaamdewijsheiddietotwanordeenonrustleidt,wijst Jakobusdewegvandewijsheidvanboven eenlevenswijsheiddiebijgod vandaankomtendieleidttotgoedenechtleven.daarbijgeefthijeenaantal kenmerken,manierenvanlevendieonshelpenomdejaloezieaftezweren. Hetbelangrijkstevandielevenswijsheid teneerste,vóóralles,benadrukt Jakobus isdatzereinofzuiveris.bijzuiverkunjedenkenaaneenproper kledingstuk,datgewassenengestrekenzondervlekkenofkreukelsindekast hangt.alsbeeldvooronsleven,klinktdatnogalvérgaand,vindik. Protestantenzoudenbovendienkunnentegenwerpen:wijzijnnietreinenwe zullendatooknietworden.godzijdanklevenwevangodsgenadeen 11

12 vergeving.maarzogoedkoopisdegenadevangodniet.wiegelooftin Christusontvangthetgeschenkvaneenreinenproperleven feestkleding. Hetisnatuurlijkdebedoelingomdiefeestkledingpropertehouden.Hetzou vanondankbaarheidgetuigenalsjezoudenkendathetnietuitmaaktwatje metdatgeschenkvanzuiverlevendoet,omdatgodtochwelweerietsnieuws geeft. Hetwoordzuiverofreinheeftechterookdebetekenisvanpuurheid.Zoals zuivergoudgereinigdisvandeanderemetalenenpuurvruchtensapalleen maarsapvandevruchtbevatengeenwaterofanderetoevoegingen.eenrein levenisdanookeenlevendatpuuris,gerichtopéénding.jezusnoemtdatin debergrede eeneenvoudig(ofhelder)oog (Mattheüs6:22).Omdatjaloezie metkijkentemakenheeft,iszo nhelderenzuiveroogdebesteremedie. Natuurlijkkunjedeogenzoveelmogelijkdichtdoen(ofopdeLouteringsberg latendichtnaaien)enzominmogelijknaaranderenendereclameskijken. Maarofdatnudebesteoplossingisenofhetlukt?DeremediedieJakobus geeft,isgenezingvanonzeogen.wemoetenbijonskijkensteedséénding voorogentehouden:godskoninkrijkenhetlevendatdaarbijhoort.enal kijkendnaardatenewordenonzeogengenezen.wegaansteedszuiverderen scherperzien.beroemdheid,succes,rijkdom,schoonheid,comfortenluxe verliezenhunglansenaantrekkingskracht.weziennamelijkeenkoninkrijkdat getekendisdoorhetkruis:deliefdetotindedood,dekoningdieeendienaar werd,goddiekiestominendoorzwakkeenarmemensenzijnmachtuitte oefeneneneenkoningdiekinderenopdeeersteplaatszet.hetzienvandit tegendraadsekoninkrijkgeneestdeogenenschenktonseenzuiverebliknaar anderentoe.welerenzienwaarhetechtopaankomtinhetlevenvanonszelf enanderen.enhetislastigomopdiezakenjaloersteworden,omdatzezo tegendraadsenvreemdzijn.opeenechtnederigpersoonbijvoorbeeldishet moeilijkjaloerstewordenofomhaarnederigheidtebegeren.nederigheid nodigtmisschienweluitomnatedoen,maarnietomhetafgunstigalsbezitof statusvoormijtebegerenenteverkrijgen. Vrede Dezepureenzuivereblikheeftnietalleengevolgenvoorhoewenaaranderen kijken,maarookhoewemethenomgaan.dieomgangkenmerktzichvolgens Jakobusdoormildheid,compassieenvrede.Driekeernoemthijdevrede. Waarweinvrede te vrede n metonszelfenmetelkaarlerenleven verdwijntdejaloezie.invredelevenbetekentdatjekuntgenietenvan anderenenhungelukofsucces.datjehenmisschienzelfskuntbewonderen, zondertedenken ikook, ikbeter oftochnognetietslelijkstezeggen.datje 12

13 ookkuntgenietenvanjeeigengelukentalenten,zondertedenken kijkmij eens ofjetochweertevergelijkenmetanderen.ikwilhiermeenietzeggen datontevredenheidaltijdverkeerdis.jekuntalsmensontevredenzijnover hoehetgaatinjeleven,overjezelfenoverontwikkelingenindesamenleving. Danisonvredejuisteenkrachtdieaanzettotveranderingengebedom vernieuwingennieuwewegen.dieonvredeontstaatnietuitjaloerse vergelijkingmetanderen.hetisonvrededievoortkomtuiteen zuiveroog, omdatweonsoogophetenevangodskoninkrijkrichtenenwebeseffendat wedaarnogzovervanafstaan zovervandevredeinonszelfenmetelkaar. Jeoogrichtenophetene iseenmooieomschrijvingvanwatgeloventen diepsteis.jerichtalsmensjeogenopjezus,vanwiewordtgezegddathij onzevredeiseneennieuwevredeschiepdoorzichzelftegeven.jerichtjeblik opdehorizon:daarwaarhetrijkvangodwenktmeteenbeloftevanvolle vrede.jekijktnaariemand eenmens,netalsjijbestemdvoordevrede.als wezolerenzien,zijnweopwegnaardevrede. Afgunstgedoofd begeerteblind onruststil, totwijthuiskomen bijgoddieonzevredeis eneeuwigzuiverzien. Bijbel >Spreuken14:27 31 >Prediker4:4 6 >Mattheüs6:22 23 >Jakobus3:

14 Uit de ban van het geld DE HOOFDZONDE HEBZUCHT 3 Ikzouhetliefstnietovergeld,bezitenrijkdombeginnen.Datisgevaarlijk.Bert KruismansenPeterPercevalgeveninBelgiëvoorbeginnelingendevolgende raad: VraageenBelgnooithoeveelhij/zijverdient!Jekrijgtergeenantwoord op. Datzijnuwzakenniet. Hetistaboe.InBelgiëkananderswelveel...Niets menselijksisdebelgvreemd.maarvraaghemnietnaarzijngeld. 1 Enditgeldt natuurlijknietalleenvoordebelg.opsprekenoverbezitengeldrustinveel landeneenmerkwaardigtaboe,alsofwedaarmeeindeintimiteitvanons levenkomen.bovendienishetchristelijkgeloofooknietheelpraktischalshet gaatoverditonderwerp.jezusheeftdearmenzaliggeprezen.hijheeftzelfs eenkeereenrijkemandeopdrachtgegevenomzijngehelebezitteverkopen entoendezedatnietdeeddeonsterfelijkewoordengesproken: Hetis gemakkelijkervooreenkameelomdoorhetoogvaneennaaldtegaandan vooreenrijkeomhetkoninkrijkvangodbinnentegaan (Lukas18:25).Maar ja,watkunjemetdieradicaleboodschapinonzekapitalistischesamenleving? Afgoderij IndepraktijkervarenveelmenseninhetrijkeWestendatzemetallevezels vanhunbestaanvastzittenaanhetrijkeenluxelevenvandekapitalistische samenlevingen.dejoodsehistoricusaviadkleinbergnoemtde vrijemarkteconomie dewarereligievandewestersewereld. Hetiseen religiediehaareigenpriesters,heiligdommen,altaarsenmissionarissenheeft...hetisdemeestsuccesvollereligievandemodernetijd.sindsdevalvan haarrivaliserendkerkgenootschap hetcommunisme heeftzezich razendsnelverspreidoverhetaardoppervlak.hebzuchtgeldtnietlangerals debronvanallekwaad :hetisdeultiemedeugdgeworden. (blz ) VooronsvandaaghoefthetnietvreemdteklinkendatJezussprakoverde afgod Mammon,despullen enbezitgod(lukas16:11)endatdeapostel Paulusineenvanzijnbrievenhebzuchtafgoderijnoemt(Kolossenzen3:5). OmdathetdeheleBijbeldoorgaatomdedienstaandeenewareGod,wordt deafgoderijvanhetbezitfrontaalenhardaangevallen.alschristenkunjedus nietzwijgenovergeldenbezitzonderontrouwtewordenaanhetgeloof. 1 Bert Kruismans en Peter Perceval, België voor beginnelingen: inburgeringscursus voor het vreemdste land van Europa (Leuven: Van Halewijck 2004) blz

15 LukasisdeschrijverinhetNieuweTestamentdiehetvaakstaandacht besteedtaandezaakvanbezitengeld.hijverteltinzijnevangeliedatjezus eenkeer,terwijlhijonderwegis,geconfronteerdwordtmetdezondevande hebzucht,alseenmanjezus hulpinroept[zielukas12:13 21].Demanlegtuit datereenconflictindefamilieisovereenerfenis.heterfrechtwasonderdeel vandebijbelsewetgevingendaaroverkondenschriftgeleerdenuitspraak doen.demanzietjezusdusalseenschriftgeleerdediehemzoukunnen helpeninhetconflict.maarjezuswimpelthemaf. WieheeftMijtotrechterof bemiddelaaroverjullieaangesteld? Jezusweigertombetrokkentewordenin hetspelvandehebzucht ookalheeftdemanhetrechtmisschienaanzijn kant.hetisherkenbaardaterfenissenhebzuchtbijmensenoproepen.opeens lonktergeldofbezitdatwezomaarindeschootkrijgengeworpen,zonderdat weerietsvoormoestendoen.danishetnietaaniedereengegevenomzichin tehoudenendehebzuchttebedwingen.ikdenksomsdatwedelottoen andereloterijeninhetlevenhebbengeroepen,omdaternueenmaalnietzo vaakerfenissenteverdelenzijn.loterijendraaienophetverlangenvanvelen naarmeergeldenbezit.jezuswaarschuwtechter: Hoedjevooriederevorm vanhebzucht,wantiemandslevenhangtnietafvanzijnbezittingen. Opzich zoudezewaarschuwinggenoegmoetenzijn,wantwewetenallemaaldatwe onslevennietmetgeldkunnenredden.maarjezusweetookdatwijmensen hardhorigzijnalshethierovergaat.endaaromvertelthijnogeengelijkenis hetiseenverhaaldatrauwoponsdakvalt. Eenrijkedwaas Eriseenrijkemanenzijnboerenbedrijfheefthetditjaarformidabelgedaan: eenomzetenwinstbovenalleverwachtingen.weziendeboertevredenover zijnlanderijenuitkijken.hijiseenondernemer,dushijdenktvooruit: Watzal ikdoennuikgeenruimtehebomdeheleoogstopteslaan? Hijheeftaleen plan:dezaakuitbreidenmetgrotereschuren,zodatergenoegopslagruimteis. Endanbeginnenzijnogenteglimmenenhorenweheminzichzelfspreken: Ik zaltegenmezelfzeggen:jehebtveelgoedereninvoorraad,genoegvoorvele jaren!neemrust,eet,drinkenvermaakje. Zijnplannenzijngoedvoorde economie:nieuweschurenengepensioneerdendiehetgeldlatenrollen, zorgenimmersvoorwerkgelegenheid. Nahettafereelvanderijke,tevredenboerbrengtJezusGodin.Godheeftin hetverhaalooknogwattezeggen.enwathijtezeggenheeft,isnietmals. Dwaas,indezenachtzaljelevenvanjewordenteruggevorderd datleven datjealhelemaalvoorjezag voorwiezijndandeschattendiejehebt 15

16 opgeslagen? JevraagtjeafwaaromGodzo nzwaaroordeelveltoverdeze man?waaromishijeigenlijkeendwaasingodsogen?ikdenkomtwee redenen. Schijnzekerheid Indeeersteplaatsomdathijzijnlevenbouwtopzijnbezit.Hijheeftzijnziel eraanverbonden indegrieksetekstspreekthijookletterlijkzijn ziel (de kernvanzijnleven)toe.hijdenktzijntoekomstveiligtestellendoordathij veelbezittingenheeft.enhijisnietdeenigenatuurlijk.erzijnspreekwoorden genoegdiewatgoddwaasnoemttotlevenswijsheidverheffen: Gelddatstom is,maaktrechtwatkromis ; Geengeld,nietgeteld ; Voorgeldkunjealles kopen ; Geldisnietalles,maarhetisgemakkelijkalsjehethebt. Uitdie spreekwoordenspreektonzeervaring:alsjegeldhebt,hebjemeer mogelijkhedenomvoorjezelftezorgenenietsteregelen.denkbijvoorbeeld aandegezondheidszorgdiewehierdankzijonzerijkdominstandkunnen houdenenwaardoorweaanmerkelijklangerlevendanveleanderenopaarde. Maarwekunnenmetonsbezitdedoodnietvanhetlijfhouden.Onslevenis nietinonsbezit.enalshetvroegoflaateindigt,danlatenweallesnaaanonze erfgenamendieermisschienwelalswolvenopaanvallen,ofmisschienniet. JezusknooptaanbijdeinzichtenuithetOudeTestamentdatrijkdomniet bestandistegendedoodendateenmensnietskanmeenemeninhetgraf. Metalsgevolgdathetzinloosisomjeleventebouwenopdeschijnzekerheid vanbezit,datjetochontvaltophetmomentdatjezielwordtopgeëist.jekunt hetvergelijkenmetdevraagdieheelwatmensenstellenineenmidlifecrisisof tegenwoordigaleerdermetdetwintigerstwijfelofhetdertigersdillemma:is hetlevenalleenwerkenmetofzondercarrière,iniedergevalmethuisjeboompje kindje beestje,ouderworden,nogwatmeerenhogerraken,endan nogwatnagenieten?isdathetnu?ofisditeendwazemaniervanleven,zeker alsjeweetdatdedoodjeditallesafhandigzalmaken? Hebzuchtiglevenis:steedsmeerwilhebben.JezusgebruikteenGriekswoord datsimpelweg meerhebben betekent.hetgaatdusnietalleenoverhetgrote graaienvandemiljoenenbonussenendetorenhogevertrekpremies,waardoor ontslagenwordenbijnaeenpleziertjeisgeworden.maarhetgaatookoverde armendiehebzuchtigenjaloerslevenvoor meer endeanderentussenarm enrijkinvoorwie meerhebben belangrijkis.hetgaatnietalleenoverde gierigaards,dienooitpopulairzijngeweestendatooknietzullenworden, maarookoverdeverspillersdiemeerwillenhebbenomteeten,tedrinkenen vrolijktezijn.jezusdaagtonsuit:watisditvoordwaasheid?waaromzouje meerwillenhebben,alsjemorgensterft,alsjejelevennietkuntkopenmet 16

17 bezit?welkezekerheidgeeftbezitje?jelegtverkeerde dwaze prioriteiten. Jevergoddelijktbezittotietsdatjelevenzekerheidenzingeeft.Maarhetis eenafgoddiejelevenverlorenlaatgaan,dwaas! RijkbijGod Jezuseindigthetverhaaloverderijkeboermeteenconclusie: Zovergaathet iemand,dieschattenverzameltvoorzichzelfennietrijkisbijgod. Metdat laatste, rijkzijnbijgod,geeftjezusdetweederedenwaaromhebzucht dwaasheidis.jezoektzekerheidinietsdathetnietkangeven(eenafgoddie allesbelooft,maardiehetuiteindelijknietwaarmaakt),maardaarmeelaatje God,debronvanzekerheid,linksliggen.Hetiseenschoneuitdrukking: rijkbij God of rijkingod.godkanhetfortuinvanjelevenzijn.goddienaarons omzietenonshetlevenschenkt.goddieonsliefheeftenonshetgeschenk heeftgegevenvanzijnzoon.goddiegeeft,ennietgraaitofpakt.zijn vrijgevigheidinjezusmaaktmensendiearmzijnaangoedheidenliefdeen wijsheidrijk.hetisvooriedermensdevraagwatonslaatsteenzekerstebezit is,waarweonsechtrijkmeeweten.metanderewoorden:wieisdegodop wiewevertrouwen?isdatbezit,ofgenot,ofprestatie,ofpositie,ofnogiets anders.ofisdatdeenewaregod,dieonshemzelfalszekerheidenrijkdom aanbiedt? AlswealgelovendderijkdominGodvinden,verandertdatookdeomgang metonsaardsebezit.voorjezusis rijkzijnbijgod nieteenlouterspiritueleof geestelijkezaak.wierijkisingod,heeftdezekerheidvanhetbezitnietmeer nodig,enkandusookvrijgevigdelen vooralmethendieteweinighebben. EenpaarverzennadegelijkeniszegtJezus: Verkoopjebezittingenengeef aalmoezen.maarvoorjezelfeengeldbuideldienietverslijt,eenschatinde hemeldienietopraakt. (Lukas12:33).ZomerktdekerkvaderAugustinusbijde gelijkenisvanderijkedwaasop: Debuikenvandearmen(diejemetje rijkdomkuntvullen)zijnveelveiligeropslagplaatsendanzijnschuren. Hetis watvreemdgezegd,maaraugustinuswilmaarzeggen:watjeuitliefdeaan anderengeeft,iswerkelijkeenschat diezingeeftaanjelevenenervoorgod toedoet.datiseenschatdiebijgodingedachtenblijftendiejenietzoalseen vettebankrekeningofeengroothuisbijdedoodontvalt. Geven DedwaasheidvaneenhebzuchtiglevenisvolgensditverhaalvanJezuskort samengevat:jebezitjegodlatenzijn,inplaatsvangoddiederijkdomvanje levenzoukunnenzijn.devraagkomtdanop:hoekunnenwedanwelwijsmet onsbezitomgaan?dechristelijkeomgangmetbezitenrijkdomwordtnaar 17

18 mijnmeninghetkernachtigstweergegevendoordeapostelpaulusinzijn eerstebriefaantimotheüs[zie1timotheüs6:3 19]Ikgeefhierdevijf hoofdpuntenvanpaulus nuchtereenheldereadviezen: (1)Streefnietnaarrijkdomenaltijdmaar meer,maarweestevredenalsje genoeghebtomvanteleven.rijkdombrengtjeinveelverleidingenen begeertendiejevanhetgeloofeneenechtgelukkiglevenwegtrekken. (2)Alsjerijkbent,steldanjehoopnietopbezitalsofdatzekerheidbiedt. (3)Alsjerijkbent,zoekenvindjezekerheidinGodenhetlevendatHijgeeft. (4)ZieuwbezitalseengeschenkvanGodomvantegenieten.Bezitisimmers nietslecht,zolangjehetzietalseencadeaudatjeontvangtomvante genietenennietals mijnbezit datjekrampachtigmoetveroverenen verdedigen. (5)JekuntnietgenietenvanwatjevanGodontvangt,zonderervantedelen metanderen.rijkdomiseendoorgodgebodenmogelijkheidomgoedte doen,rijktezijnaangoededaden,vrijgevigtedelenvanwatjehebt ontvangen. Wiezoleeft ofjenurijkbent,ofarm,ofergensertussenin dieisrijkingod. Ophaarofhemzaldehebzuchtgeenvatkrijgen,oflangzaamaanhaargreep verliezen.zijofhijzalsteedsminderdekniebuigenvoordeafgodvanhet rijke,vrijewestenensteedsminderzinkrijgenomhetgeloofinheteentonige credovan groeienmeer tebelijden.dekerklijktmijeenuitermategeschikte oefenplekomdehebzuchtafteleren.zijisdeplekomderijkdomingodte ervarenentevieren.zijiseengemeenschapdieleeftvangodseconomie.dat iseeneconomievanvrijgevigheid.godheeftimmerszichzelfgegeveninzijn ZoonJezusenHijblijftmaarliefde,krachtenvergevinguitdelen hetlijktwel verspillingsoms.wieindieeconomievanvrijgevigheiddeelt,wordtzelfook gulenvrijomtegeven. Bijbel >Psalm49 >Mattheüs6:19 34 >Lukas12:13 21 >1Timotheüs6:

19 Als voedsel goddelijk wordt DE HOOFDZONDE VRAATZUCHT 4 Voorsommigetheologenwasdezondevandevraatzuchtofgulzigheidde ergstevanallemaal.pausgregoriusuitdezesdeeeuwschreef: Tenzijwede vijanddieinonsschuiltbedwingen,namelijkonzevraatzucht,zijnwenogniet eensbegonnenaandegeestelijkestrijd. DegedachtevanGregoriusisdateen mens,zolangdezezichlaatleidendoordebuik,nietaanhetgeestelijkeleven toekomt.deaardseverlangensengenoegensvanetenendrinkenhoudenje daninbedwangenlatengeenruimtevooreenhogereofdiepere levensvulling. Veelvraat DeachtergrondvanGregorius afkeervandevraatzuchtisdenegatievekijkop hetlichaamenhetlichamelijke:datistweederangstenopzichtevanhet geestelijkelevenwaartoewijmenseninstaatzijn.vandaardathetideaalvan Gregoriusdeascesevandemonnikenvanzijndagenis:afzienvanvoedselen vasten,afkeervanallelichamelijkegenietingomjemaartekunnenrichtenop GodenhetspirituelelevenvangebedenstudievanGodswoord.Danisde afkeervoordevraatzuchtheelbegrijpelijk. Tochismenlatereenstukmildergewordenenkwamdevraatzuchtbijna onderaandelijstterecht.datzalerookwelmeetemakendatindebijbel nauwelijksgewaarschuwdwordttegendevraatzucht.deenigekeerdatwe hetwoordtegenkomeniswanneeriemandeen veelvraat wordtgenoemd.en diepersoonisverrassendgenoegjezus(mattheüs11:19).jezuswerddoorzijn tegenstanderseenveelvraatendronkaardgenoemd,omdathijzovaakaan tafelwerdgezienendannogwelbijdemensenmetdubieuzereputatie: tollenaarsenzondaars.natuurlijkisdat veelvraatendronkaard bedoeldals laster,maarjezuswasduidelijknietviesvaneengoedemaaltijdeneengoed glaswijn.hijgeeftzelfalsreactieopdielasteraandathijintegenstellingtot deasceetjohannesdedoperinderdaadetendendrinkendonderdemensen is.hetisdanooknietvreemddatinhetchristelijkgeloofeenmaaltijdcentraal staat:hetheiligavondmaal,demaaltijdvandeheerofdeeucharistie,die oorspronkelijkookalsmaaltijdwerdgevierd.natuurlijkkentdebijbelwel waarschuwingentegeneenoverdaadaanetenendrinken,bijvoorbeeldtegen 19

20 de bras enslemppartijen (Romeinen13:13)waaraandeRomeinenzichte buitenkondengaan.maarerisgeenverzettegengenietenvangoedetenen drinken.dusofdevraatzuchtwelechteenbijbelsehoofdzondeis,valtnogte betwijfelen. Nieuwegoden Maarvandaaginonzesamenlevingisdevraatzuchtzekerweereen hoofdzonde.endannieteenzondetegengod,maartegendegrotegod Gezondheid enzijngemalin,godin PerfectLichaam.Vraatzuchtisde hoofdzondetegendithedendaagsegodenpaar.endezetwee, Gezondheid en PerfectLichaam,zijngodenvanhetstrenge,veeleisendesoort. Meedogenlooswordendeongehoorzamengebrandmerkt:overgewicht, zwaarlijvig,tedik.endeopvoedpolitiewordtingezetomdekinderenvanjongs afgehoorzaamheidteleren.maarja,deverleidingenzijnlegioen gehoorzaamheidvaltvelenineenlandvanovervloedtezwaar.daaromeisen dezegodeneenzwareboetedoeningvandezondaren:infitnesscentrawerken velenzichinhetzweet,afslankenendieetprogramma svragendisciplineen volhardinggelijkaandatvandemonniken,enwaardeascetenvanvroeger hunlichamenkastijden,latenmensennualsuiterstedaadvan gehoorzaamheidhetmesinhunlichaamzettenbijdecosmetischechirurg.zo vererenvelenvandaagdezegoden,opdatzemaarzoudengelijkenophet beeldvanhetgezondeenperfectelichaam(slankengladvoorvrouwen, gespierdvoormannen,maarbeideduszondereengrammetjevet). Ikzeihetal:gemakkelijkisdezegodsdienstniet.Wantinhetzelfdetijdschrift waarindebeeldenvanhetgezonde,perfectelichaamopdevoorkanteninde reclamesonseenschuldgevoelwillenaanpratenenwaarinopbladzijde14tien tipsomflinkwatkilo skwijtterakenwordengegeven,staanookdelekkerste receptenenadvertentiesmetdeprachtigstefoto svanetenswaaromje eetlustoptewekken.indeboekhandelliggendeenormestapelskookboeken naastdeenormestapelsdieetboeken.enwattedenkenvanhetfenomeenvan detelevisiekoks,dienietmeerkokenindekeuken,maarvoordecamera? Onzesamenlevingkenteenongelofelijkeaandachtvoorvoedsel.Nietalleen vandemensendieteveeleten,maarookvanhendiegerichtzijnopdieeten gezondvoedselenhenmeteenpassievoorkokenenspeciaaleten. Eenzaamheid Metdieongelofelijkaandachtvoorvoedselzijnweookgelijkbijhethartvan dehoofdzondedievraatzuchtofgulzigheidheet.hetgaatnietalleenoverveel etenofdrinken.hetiseenheelanderezondedandietegendegodenvan 20

21 vandaag.wanneerwevanuithetgezichtspuntvanhetgeloofnadenkenover vraatzuchtgaanweeenstapdieperdanwatmatigingentipsvoorgezond eten.werakendenkikaandekernvanwatzondeinbijbelslichtis.zondeisin deeersteplaatsafgoderij.hetdienenvananderegodeninplaatsvandeene waregod.zoalsheteerstegebodvandetiengebodenhetzegt: Gijzultgeen anderegodenvoormijnaangezichthebben. Bijafgoderijneemtietsandersde hoogsteplaatsin endatkanvanalleszijn,meestalietswatgoedenfijnen schoonis.bijafgoderijdenkenweindeeersteplaatsaanhetvererenvan goddelijkewezens.ookdiewezensstaan(stonden)ergensvoor:degodvande oorlog,vandevruchtbaarheid,vandefamilie,vandeliefde...ookalvereren mensenvandaaginhetwestennauwelijksechtegoden,jekuntwelietsof iemandvererenenalsafgodkoesteren:jekind,jepartner,geld,seksualiteit, kennis,moreleprestaties,eensport,...ofookvoedsel.defilosoofa.n. Whiteheadheeftooiteensgezegd: Godsdienstiswatjedoetmetje eenzaamheid. Datvindikeengoedegedachteomovertenatedenken.De echtegodvanonslevenisdiewaaronzegedachtenvanzelfnaartoegaanals wealleenzijnenernietsandersisomaantedenken.waarinzoektuvreugde envredealsueenzaambent?datisuwgod.bijvraatzuchtisvoedselofdrank dieschenkervanvreugdeenvredeindeeenzaamheidvanonsleven.etenof drinkenmoetdeleegtevanonsbestaanvullen.vandaardatjeerzoveelaan denktendatjegeenmaatkanhouden.vandaardatjeerzoveelaandenkten datjekostewathetkostnietteveelenverkeerdwilteten.vandaaraldie oneindigebeeldenvanvoedselinboeken,bladenenoptvomdatheelwat mensennietalleenhunlegemaag,maarookhunlegezielwillenvullenmet etenendrinken. Vullen Heteersteprobleemvandezeafgoderijisdatdegodenzoveelaandacht vragen.in2006waswereldwijdhetaantalmensenmetovergewichtgroter danhetaantalondervoedemensen 1miljardtegenover800miljoen.De hoeveelheidgelddieamerikanenperjaaraanafslankproductenuitgeven wordtgeschattussende22en55miljarddollar.diegetallengeventochwel aandatdeafgodvandevraatzuchtineenwereldwaarvelenlijdenaante weinigvoedselnietonschuldigis?hettweedeprobleemvanafgoderijisdat diegodennepgodenzijn.zekunnennietderolvangodinnemen,albeloven zedatwelenverwachtenwijdatook.afgodenvullendeleegtenietop.hetis alsofjeantibioticainneemttegenliefdesverdrietofnaardekinesistgaatom vanjeheimweeafteraken.voedsel,schoonheid,gezondheid,jefatsoen,alle religieuzeplichten,eenrelatie,eenkinddatgeslaagdisinhetleven,kennis, nooitvulthetdeleegtevanonsharthelemaal.jezietdathetscherpstbij 21

22 verslaving:ofjenuaandrankofetenverslaafdbent,nadatjejeophetetenof opdedrankhebtgestort,ishetgatalleenmaargroter.ofookbijmensendie vanhunfatsoen,morelegoedheidofreligiehungodhebbengemaakt,datze alszeinhetleventeleurgesteldrakenbitterenhardworden,omdathungod hunnietgeeftwaaropzedenkenrechttehebben.deenigediedeleegtekan vullenisgod.uzultvanmijnietandersverwachtendandatikdatzeg.maarik meenhetwel.alleendeliefdevandewaregodschenktonseenlevensvulling dienietalleendieperenblijvenderisdanalhetandere,maardieookons levenvrijmaakt.wezijnnietmeerindebanvanwelkegoddanook,we hoevennietzelfdeleegtetevullen,maarwelevenindeliefdevangoddie eerstgeefteneeuwigbemint. Hetisgoed Doordattegelovenkunnenwegenezenvandevraatzucht,deafgoderijvan hetvoedsel.nietdoorradicaalhetgenietenteverbiedenenetenendrinken alsminderwaardigtebeschouwen,zoalsgregoriusvoorogenhad.datmerken weookindeeerstebriefaantimotheüs[zie1timotheüs4:1 10].Ookdaaris sprakevanascetendiehethuwelijk,hetgenietenvanetenendrinkenen waarschijnlijkhetetenvanbepaaldonreinvoedselverbieden.hetisniet helemaalduidelijkoverwatvoormensenhetgaat:iniedergevalbehorenze totdegroepdiehetaardseenlichamelijkeleveneronderwilhoudenomzo meerruimtetemakenvoorhetgeestelijke.indetijdvanhetnieuwe TestamentleefdenzulkegedachtenbreedonderJoden,Christenenen heidenen.maarindezebriefwordendezemensennietaltevriendelijk leugenaarsenhuichelaarsgenoemd.hetprobleemisnamelijkdatzegeen rekeninghoudenmethetfeitdatgodhetvoedselheeftgeschapen.enwat Godheeftgeschapenisgoed,zozegtdeBijbeldatinhetbegin:Godschiepen telkenszaghijdathetgoedwas.jemoetdusnietkritischerzijndande Schepperzelf.MaaronderdankzeggingjedeelvanHemontvangenomhette gebruikenwaarvoorhetisgegeven.etenendrinkenisnietalleengegevenom inleventeblijven,maarookomvantegenieten waaromzougodanders zoveelverschillendesmakenhebbengeschapen?alhetvoedselisgeheiligd (datwilzeggenvrijomtegebruiken),zegtdeschrijver,doorhetwoordvan God.DaarmeewordthetwoordwaarmeeGodallesgoedheeftgeschapen bedoeldenmisschienookhetwoordvanhetevangeliedatdescheidingtussen Joodenniet Joodenhetdaarbijbehorendeonderscheidtussenreinenonrein voedseltebovenkomt. Hoedanook,hetvoedselisdoorGodbedoeldomtegebruikenentegenieten metdankbaarheid.datiswelessentieel:tweekeerstaaterbij onder 22

23 dankzegging eneenkeer doorhetgebed,waarmeeookhetdankgebed bedoeldwordt.juistdedankbaarheidaangodvoorzijnzorgenliefde,dieook zichtbaarisinhetetenendrinkendatweontvangen,zorgtervoordatvoedsel geengodwordt.weerenendankennietheteten,maardegevervanhet eten.endaarmeeishetetengoed,maargeengod.hetisnuttigenjekunter dankbaarvangenieten,maarverderhebbenwegeenverwachtingenvanhet voedsel. Maaltijd HopelijkzijndezegedachtenovervoedselalsafgodofgoedegavevanGod helder.hetklinktmisschienallemaalnietzomoeilijk,maarikbenmeervan bewustdathetvaaknietgemakkelijkisomvanonzeafgodenafteraken.het vraagtominzichtinwatonzeafgodenzijnenhetkanpijnlijkzijnomte erkennendatjeverkeerdegodeninjelevenhebt.hetkanveelkostenomhen derugtoetekeren,juistomdattotnutoejelevensgelukervanafhingof omdatzeeenbeetjevervullingvandeleegtegaven.enhetvraagtmoedom diebeperktevervullingvanonzeleegtedoorietstastbaarsalsetenofdrinken optegevenvoordevervullingvangoddiewenietzelfkunnenmakenof organiseren.zoudaaromjezuseenmaaltijdhebbennagelatenvoorzijn volgelingen?eenmaaltijdomsteedsweertelatenproevendatdegoedheiden liefdevangodonslevenechtvult?eenmaaltijddiezegt:heteerstevoedselis Christusdienaaronsomzietenonsuitdegreepvanwelkegodendanookwil halenenhouden.deanderemaaltijdenentussendoortjeszijntekenenvandie goedheid nietmeerennietminder. Bijbel >Mattheüs11:2 19 >1Timotheüs4:

24 Vreugde of onverschilligheid? DE HOOFDZONDE LUSTELOOSHEID OF LUIHEID 5 Wanneerwedenkenaandezondevandeluiheid ookweldetraagheid genoemd komtwaarschijnlijkdeklassiekeluiaardoponsnetvlies:de uitslaper,delevensgenieterdielieverluidanmoeis.luiemensenhebbeneen hekelaanwerkenenverantwoordelijkheideneenvoorkeurvooralleswat plezantengemakkelijkis.laatikgelijkmaarduidelijkzijn:godhoudtnietzo vanluiaards.inhetbijbelboekspreuken[ziespreuken6:6 11]wordenze geadviseerdomeenspoedcursusijverenwerklusttevolgenbijdemieren.zie diekleinewriemelbeestjeseensijverigenonvermoeibaarwerkenenslepen, dagin,daguit.enjijmens,kroonopgodsschepping,ligtopjebedteniksen nogevenrusten,evenblijvenliggen.datisnietdebedoeling:eruitluiaard, naardemierenendanaanhetwerk!indegoddelijkekomedievandantedoen ookdeluiaardsboeteopdelouteringsbergomdezondevandeluiheideruit tewerkenenafteleren.enraadeenshoezeboetedoen?zelopenmetgrote haastonafgebrokenrondjeslangsdeberg.alrennendrakenzedeluiheidkwijt enlerenzeijver. Onverschilligheid Tochgaathetbijdehoofdzondeluiheidnietindeeersteplaatsoverdezevorm vanluiheid hetgebrekaanijverenwerklust.hetlatijnsewoord acedia kan betervertaaldwordenmetlusteloosheidofonverschilligheid.hetiseen levenshoudingvan watheefthetallemaalvoorzinommedruktemaken? en Hetkanmijnietsschelen! Jehebtgeenlustengeenzin.Hetiswelbelangrijk omtezeggendatdezelusteloosheidnietmoetwordenverwardmet depressiviteitwaarmensenaankunnenlijden,alsgevolgvanteleurstellingen inhetleven,stress,vreselijkedingendiezijngebeurd,ofdatjeervanjongsaf aanlegvoorhebt.wiedepressiefis,kanooklusteloosenvermoeidzijn,maar datisnoggeenzonde.dezondevandelusteloosheidgaatgepaardmet bewustekeuzes.indewoordenvandeengelseschrijfsterdorothysayers: Het isdiehelevergiftigingvandewil,diebegintmetonverschilligheideneen houdingvan hetkanmeallemaalnietsschelen, dieuitgroeittoteen opzettelijkweigerenvanvreugde. Lusteloosheidheeftallesmet onverschilligheidtemaken:hetgaatomdeweigeringomjeleven,andere mensenenhunlevenendescheppingwaardevoltevinden.jelaatjeniet 24

25 meerraken:nietdoorwatgoedisenooknietdoorwatslechtis.lusteloosheid moetdusuiteindelijkeindigeninwanhoopendiepetriestigheid. Vaakgaatdezezondegepaardmetklagenenmopperen.Wieleeftineen continueklaag enzaagstand: hetisallemaaltochniks, hetwordtsteeds slechter, vroegerwasofeldersishetveelbeter ennogveelmeerachen wee,zouweleensde(eerste)tekenenvandehoofdzondevande lusteloosheidkunnenvertonen.enmisschienzijndatmeermensendanwe denken.hetgevoelvanonbehagenenvervelinghangtzekerindewesterse luchtvandaag.ikdenkdatweerallemaalminofmeervatbaarvoorzijn. Iemandheeftdewestersemensvergelekenmeteenverveeldkindtussen bergenspeelgoed.hetkindheeftduizendenéénmogelijkheden,maarnog hoorje: Ikweetnietwatikmoetdoen,ikhebnergenszinin! Nognooitinde wereldgeschiedeniswarenmensenrijkerdanwij(samen),nognooitwarenze zodruk,nognooithaddenzezoveelmogelijkhedenentochishetonbehagen endevervelingwijdverbreid. Levenslust Danisookgelijkduidelijkdatdeoplossingnietligtinnogmeerdoenennog drukkerennogheftigerleven.lusteloosheidraakjenietkwijtdoortegaan lopen,hardtegaanwerken,nogmeeruittegaanofdoornogmeerspeelgoed inhuistehalen.hettegenovergesteldevanlusteloosheidisnietijverofdrukte. Hetmedicijntegenonverschilligheidenlusteloosheidisgedrevenheidof passie.devraagisdanwaarwedatkunnenvindenenhoewedatonseigen kunnenmaken.watzetonsinbeweging,datweervoorgaanenweliefhebben enmetpassieenlevenslustleven?indebriefvanpaulusaandefilippenzen staateenoproepommetvreugdeenzinteleven.hetzijnwoordenwaarde zinomteleveneralshetwareuitbarst[ziefilippenzen4:4 9].Paulusroeptin diepassageoptotvreugde,gebedeneenlevendatgerichtisophetdoenvan hetgoede.jezouheteendrievoudigmedicijntegendelusteloosheidkunnen noemen. EerstenvooralroeptPauluszijnlezersoptotvreugde.Alserietsisdatons levenslustenlevenskrachtgeeft,danishetwelvreugde. Verblijdualtijdinde Heer;ikzeghetopnieuw:Verblijdu! Alsjedezeoproepleest,dankunje moeilijkzeggendatgeloveningodsaai,vervelendofnegatiefis.voorpaulusis heteenzaakvanvreugde.mensenhebbennogaleenshetbeelddatgeloven eenzaakisvan niksmogen datjehetgenietenmoetopgeven.maarhetis nujuistandersom:dezondevandelusteloosheidissaaienvervelend,terwijl dewegvangelooftotvreugdeleidt.hetiswelwatvreemddatpaulusoproept 25

26 omaltijdblijtezijn.alsofjedatkuntzijnopcommando.blijkbaarisdat mogelijkdoorjevreugdetezoekenentevindenindeheer.eriseenbronvan vreugde:deheerdienabijis.dieonslevenuitdevervelinghaaltenuitde wanhoop,deschaamteendevermoeidecirkelenomonszelf.deheerdieons deliefdeheeftverklaartenindezewereldhettekenvanhetkruisheeft gegeven.hetkruisishettekendatgodnietonverschilligis alsofhethem nietskanschelen,watergebeurt,watwijdoen,watonsisaangedaan.het kruislaatziendathethemheeftgeraakttotindedood.deonverschilligheid, hetkwaadenhetonrechtheefthijopzichgenomenomonsmensenervante verlossen.dezegepassioneerdeheeriseenbronvanvreugde.hijiseenvuur waaraanwijdelevenslustenvrolijkheidkunnenaansteken.daaromzegt Paulus: VerblijduindeHeer.Moetikhetnogeenkeerzeggen?Verblijdu! Zoudenwealleswatindekerkgebeurtnietindatlichtkunnenzien?Dekerkis deplekwaardevreugdewordtgezocht alsprekend,biddend,luisterend, dienendenelkaarontmoetend.hetisdevreugdediewenietzelfkunnen aansteken,maardiewezoekenenvaakalseenonverwachtgeschenk ontvangen.indekerkzijnwevaakalblijalsergenoegmensenzijnendesfeer warmenopenis.maarpaulusspoortonsaanomniettevoorzichtigtezijn:de vreugdediegegevenismethetkennenvanjezusisvooronsbedoeld.hetzal onsvanonzeonverschilligheidenvervelinggenezen. Bidden HettweedewaartoePaulusoproeptishetgebed.Datisnietverwonderlijkals jebedenktdathijeerstdechristeneninfilippiheeftopgeroepenomaltijdblij tezijn.erisimmersveeldatdevreugdebedreigtendatonsbezorgd,vermoeid enuiteindelijkookonverschilligkanmaken.dehuistuinenkeukenzorgen,de zorgenomonzegeliefden,rondziekteenouderworden.endegroterezorgen: Watgaatergebeurenalsdespanningtussengodsdiensten/culturentehoog oplopen?watisdetoekomstvandeaardemethetmilieuprobleem?waar gaathetheeninonzesamenleving zoveeleenzaamheidenzoweiniggod?er isgenoegomdevreugdedegrondinteboren.vandaardatpauluszegt: Wees overnietsbezorgd,maarvraaggodwatunodighebtendankheminaluw gebeden. Bid!,iszijnadvies, bidtegendezorgenin. Biddeniseendaadvan verzetenopstand.eenkleinmensjebesluitzichniettelateninpakkendoorde angstendezorgen.eenkleinegroepmensenwilzichnietneerleggenbij onrechtenwilnietonverschilligdeschoudersophalenoverhoehetnu eenmaalgaat.inplaatsdaarvanbiddenze verlangen,wensen,smeken tot God,vanwiezegelovendatHijerookdoorwordtgeraakt,omdatHijzichzelf zoheeftlatenzieninhetlevenenstervenvanchristus.enzulkbiddendraagt 26

Chronologisch Bijbelleesrooster in 3⅓ jaar de Bijbel door - 3 dagen Oude en 1 dag Nieuwe Testament v 1.0 www.kaleo.nl blz. 1

Chronologisch Bijbelleesrooster in 3⅓ jaar de Bijbel door - 3 dagen Oude en 1 dag Nieuwe Testament v 1.0 www.kaleo.nl blz. 1 Chronologisch Bijbelleesrooster in 3⅓ jaar de Bijbel door - 3 dagen Oude en 1 dag Nieuwe Testament v 1.0 www.kaleo.nl blz. 1 1 Genesis 1 2 Genesis 2 3 Genesis 3 4 Lukas 1:1-40 5 Genesis 4 6 Genesis 5 7

Nadere informatie

Dit product wordt u aangeboden door ComputerBijbel (http://www.computerbijbel.com) ComputerBijbel Alle rechten voorbehouden 1/6

Dit product wordt u aangeboden door ComputerBijbel (http://www.computerbijbel.com) ComputerBijbel Alle rechten voorbehouden 1/6 ComputerBijbel Alle rechten voorbehouden 1/6 EEN MAN NAAR GOD'S HART. Handelingen 13:22 INTRODUCTIE. 1. In zijn toespraak in Antiochië, gaat Paulus kort in op de geschiedenis van Israël, hij citeert een

Nadere informatie

Vreugde en vrede Christengemeente Bethel 21 oktober 2018

Vreugde en vrede Christengemeente Bethel 21 oktober 2018 Vreugde en vrede Christengemeente Bethel 21 oktober 2018 Galaten - de boodschap Houdt je aan de regels en je verdient.. Je bent vrij om nee tegen de zonde te zeggen! Ik ben vrij dus ik mag.. Lezen: Gal.

Nadere informatie

Wat is genadetijd? In welk vers van dit hoofdstuk lees je de betekenis ervan? Wat betekent genadetijd voor jou?

Wat is genadetijd? In welk vers van dit hoofdstuk lees je de betekenis ervan? Wat betekent genadetijd voor jou? 3440 AB Tijd Samenstelling: Mw. H.J. de Jongste en Mw. M. Quist Wat is tijd? Om daar een antwoord op te krijgen moeten we de Bijbel open doen en het volgen dat met het onderwerp Tijd begint en eindigt.

Nadere informatie

Maar de vrucht van de Geest is liefde (Galaten 5:22)

Maar de vrucht van de Geest is liefde (Galaten 5:22) Les 7 voor 18 februari 2017 Ik ben de ware Wijnstok en Mijn Vader is de Wijngaardenier. Elke rank die in Mij geen vrucht draagt, neemt Hij weg; en elke rank die vrucht draagt, reinigt Hij, opdat zij meer

Nadere informatie

God is good... All the time

God is good... All the time Preek van Vincent Zandvliet d.d. 13 juli 2003 God is good... All the time Het woord Genade staat ruim 180x in de Bijbel, waarvan 125 x in het Nieuwe testament. Wat is genade eigenlijk? Van Dale woordenboek

Nadere informatie

Pastorale Theologie Soteriologie. Soteriologie Inleiding. Indeling

Pastorale Theologie Soteriologie. Soteriologie Inleiding. Indeling Pastorale Theologie Soteriologie Centrum voor Pastorale Counseling v.z.w. Soteriologie Inleiding Indeling Algemene genade Uitverkiezing Het reddende Evangelie De wedergeboorte Bekering Rechtvaardigverklaring

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE PROGRAMMA S OP THEMA Map HGJB-Kinderwerk Jaargang 1-8

INHOUDSOPGAVE PROGRAMMA S OP THEMA Map HGJB-Kinderwerk Jaargang 1-8 INHOUDSOPGAVE PROGRAMMA S OP THEMA Map HGJB-Kinderwerk Jaargang 1-8 Clik-programma s in de map op volgorde van thema (in setjes van 4 bij elkaar passende programma s) Categorie in de map Titel Bijbelgedeelte

Nadere informatie

Tekstregister behorend bij de Bijbelse Dagkalender 2016

Tekstregister behorend bij de Bijbelse Dagkalender 2016 Tekstregister behorend bij de Bijbelse Dagkalender 2016 21 september Genesis 25:19-34 22 september Genesis 26:1-17 23 september Genesis 26:18-33 24 september Genesis 26:34-27:29 25 september Genesis 27:30-28:9

Nadere informatie

In Galaten 5: waarschuwde Paulus de Galaten dat zij vrijheid in Christus niet zouden moeten gebruiken als losbandigheid.

In Galaten 5: waarschuwde Paulus de Galaten dat zij vrijheid in Christus niet zouden moeten gebruiken als losbandigheid. Les 12 voor 16 september 2017 In Galaten 5: 13-15 waarschuwde Paulus de Galaten dat zij vrijheid in Christus niet zouden moeten gebruiken als losbandigheid. Dat probleem kan voortvloeien uit het idee om

Nadere informatie

Terugblik. Laten de woorden van mijn mond u behagen, de overpeinzingen van mijn hart u bekoren, HEER, mijn rots, mijn bevrijder.

Terugblik. Laten de woorden van mijn mond u behagen, de overpeinzingen van mijn hart u bekoren, HEER, mijn rots, mijn bevrijder. o Terugblik Downloaden op: www.nlccm.com/bijbelstudies-zoetermeer Jakobus noemt voorbeelden op van het misbruiken van onze tong en het hoort, een ieder die leraar wilt zijn, te waarschuwen Maar het is

Nadere informatie

GENESIS

GENESIS 1 Bijbellezen SCHEMA AANWIJZINGEN. Vul de datums in waarop u van plan bent de betreffende hoofdstukken te lezen. Vink ze af bij voltooiing van elk gedeelte. U kunt de Bijbelboeken in volgorde lezen of

Nadere informatie

1 Johannes 4:10 (HSV)

1 Johannes 4:10 (HSV) Jaarreeks 2: Jaarreeks 2: 1. Door God geliefd Hierin is de liefde, niet dat wij God lief hebben gekregen, maar dat Hij ons liefhad en Zijn Zoon zond als verzoening voor onze zonden. 1 Johannes 4:10 (HSV)

Nadere informatie

Markeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. (Ik gebruikte vooral veel bruin/grijs.)

Markeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. (Ik gebruikte vooral veel bruin/grijs.) Dag 8: de ijdelheid van vermaak Laten we beginnen met gebed. Lees langzaam Prediker 2 vers 1 t/m 11. Markeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. (Ik gebruikte vooral veel bruin/grijs.) Is het

Nadere informatie

De heilige Geest EN WIJ RONDREIS AVOND 3/3 NOVEMBER 2018 METTA WIERENGA

De heilige Geest EN WIJ RONDREIS AVOND 3/3 NOVEMBER 2018 METTA WIERENGA De heilige Geest EN WIJ RONDREIS AVOND 3/3 NOVEMBER 2018 METTA WIERENGA Drie avonden over de heilige Geest De heilige Geest en wij 1. Wie ontvangt de Geest? 2. De vrucht van de Geest 3. De gaven van de

Nadere informatie

DE KEUZES DIE WE MAKEN. Les 2 voor 13 april 2019

DE KEUZES DIE WE MAKEN. Les 2 voor 13 april 2019 DE KEUZES DIE WE MAKEN Les 2 voor 13 april 2019 We maken elke dag keuzes. Sommigen van hen zijn routineus en onbeduidend, maar anderen kunnen een impact hebben op ons eeuwig leven (Jozua 24:15). Onze keuzes

Nadere informatie

Als ik het goed heb heeft Marcel het een paar jaar geleden in een boodschap over godsvertrouwen gehad.

Als ik het goed heb heeft Marcel het een paar jaar geleden in een boodschap over godsvertrouwen gehad. Als ik het goed heb heeft Marcel het een paar jaar geleden in een boodschap over godsvertrouwen gehad. Omdat het voor de kwaliteit van ons leven, zeker ons geestelijk leven zo belangrijk is- wij worden

Nadere informatie

1 oktober uur W Hoorn orgel: Harry Kroeske schriftlezing: Nora Rodenhuis

1 oktober uur W Hoorn orgel: Harry Kroeske schriftlezing: Nora Rodenhuis 1 oktober 17.00 uur W Hoorn orgel: Harry Kroeske schriftlezing: Nora Rodenhuis Votum en zegengroet Zingen: GK gezang 38 Gebed Lezen: Jakobus 4 Zingen: GK psalm 144: 2 en 6 = LB 144 Tekst: Jakobus 4,13-17

Nadere informatie

De leer van de satan en zijn demonen.

De leer van de satan en zijn demonen. De leer van de satan en zijn demonen. De namen van de satan Als je het hebt over engelen zoals we dat hebben gedaan dan moet je vanzelfsprekend hebben over satan en zijn demonen, die ook ooit engelen waren.

Nadere informatie

Bijbelverhalen, gerubriceerd op thema

Bijbelverhalen, gerubriceerd op thema Bijbelverhalen, gerubriceerd op thema Thema Bijbelverhaal Inhoud Barmhartigheid en 1 Samuël 18 David en Saul naastenliefde 1 Samuël 30 De buit van Ziklag eerlijk verdeeld en verspreid Job 2 Jobs zwijgende

Nadere informatie

Gebed Collecte Zingen LB 886 Abba Vader (nl) Zegen

Gebed Collecte Zingen LB 886 Abba Vader (nl) Zegen Votum en groet Zingen Ps 24: 2,3 Wet (morgen) Voor kinderen Melodie ELB 454 Gebed Schriftlezing Jakobus 4: 1-12 Zingen GK 243 =GK06: 156 Heer ik kom tot U. Prediking Jakobus 4: 6b Zingen Ps 133: 1,3 Belijden

Nadere informatie

PROGRAMMA S Map HGJB Tienerwerk Bijgewerkt tot en met juni 2016

PROGRAMMA S Map HGJB Tienerwerk Bijgewerkt tot en met juni 2016 PROGRAMMA S Map HGJB Tienerwerk Bijgewerkt tot en met juni 2016 I. WAT GELOOF IK? 1a God, Jezus en de Heilige Geest 'Mij is gegeven alle macht...' hemelvaart Mattheüs 28:16-20 12/13 Een stoplicht in je

Nadere informatie

Les 1 voor 6 april 2019

Les 1 voor 6 april 2019 Les 1 voor 6 april 2019 Voor alles is er een vastgestelde tijd (Prediker 3:1) God schiep de tijd en de ritmes die het leven op aarde regeren (planten, dieren en mensen). Die ritmes zijn voor iedereen hetzelfde,

Nadere informatie

Welke kracht geeft het gebed aan jong en oud?

Welke kracht geeft het gebed aan jong en oud? Zacharia en de late regen. Welke kracht geeft het gebed aan jong en oud? Jakobus 5:16 Een krachtig gebed van een rechtvaardige brengt veel tot stand. Wat je doet met bidden is dat je jezelf aansluit op

Nadere informatie

Les 8 voor 24 november 2018

Les 8 voor 24 november 2018 EENHEID IN GELOOF Les 8 voor 24 november 2018 Het delen van een gemeenschappelijke leerstelling is een verbindend element (Handelingen 2:42). We kunnen over onbelangrijke dingen verschillend geloven. Het

Nadere informatie

Wat komt er in je gedachten op als je denkt aan onderstaande namen?

Wat komt er in je gedachten op als je denkt aan onderstaande namen? Dag 19: goed eindigen Laten we beginnen met gebed. Lees langzaam Prediker 7 vers 1 t/m 13. Markeer de verzen eventueel met eerdergenoemde kleuren. Wat komt er in je gedachten op als je denkt aan onderstaande

Nadere informatie

DAG 1: Twee foto s Lees Galaten 5:16-26 Op een foto kun je zien hoe iemand eruit ziet. Je ziet welke kleur haar zo iemand heeft, welke kleding hij draagt, hoe hij kijkt, wat hij doet en noem maar op. In

Nadere informatie

Philadelphiadienst Zondag 6 november 2016 Dorpskerk Bodegraven Aanvang: uur

Philadelphiadienst Zondag 6 november 2016 Dorpskerk Bodegraven Aanvang: uur Philadelphiadienst Zondag 6 november 2016 Dorpskerk Bodegraven Aanvang: 17.00 uur 2 Voorganger: Organist: Pianist: Kosters: Ds. J.A.C. Olie Jan-Kees Hartog Peter van Lunteren Dirk Bouwman en Domingo Meijers

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze cursus is geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

We kunnen in het Nieuwe Testament leren over de doop van de Heilige Geest en hoe de gelovigen met Hem vervuld zijn. Aan welke voorwaarden zouden wij

We kunnen in het Nieuwe Testament leren over de doop van de Heilige Geest en hoe de gelovigen met Hem vervuld zijn. Aan welke voorwaarden zouden wij Les 5 voor 4 februari 2017 We kunnen in het Nieuwe Testament leren over de doop van de Heilige Geest en hoe de gelovigen met Hem vervuld zijn. Aan welke voorwaarden zouden wij hiervoor moeten voldoen?

Nadere informatie

Inleiding over het kernwoord zonde

Inleiding over het kernwoord zonde Inleiding over het kernwoord zonde Door Eline Lezen: Mattheüs 5 : 21 t/m 48 Zingen: Psalm 6 : 1 en 4 1. Waarom moeten wij weten wat zonde is? Toen ik deze inleiding begon te maken vroeg ik me af wat ik

Nadere informatie

Bijbelrooster bij Hoor het Woord (groep 3 en 4)

Bijbelrooster bij Hoor het Woord (groep 3 en 4) Bijbelrooster bij Hoor het Woord (groep 3 en 4) cursusjaar 2019 2020 datum vertelstof bijbelgedeelte OT37 OT38 OT39 OT40 OT41 OT42 De Heere kent het hart 02-09 Aanleren Psalm 2:7 03-09 Jonathan en Saul

Nadere informatie

Vertrouwen. Jeugddienst zondag 12 februari Organist: Irma Zuur Pianist: Tinie van der Stelt Georganiseerd door: Jeugdkerk

Vertrouwen. Jeugddienst zondag 12 februari Organist: Irma Zuur Pianist: Tinie van der Stelt Georganiseerd door: Jeugdkerk Jeugddienst zondag 12 februari 2017 Organist: Irma Zuur Pianist: Tinie van der Stelt Georganiseerd door: Jeugdkerk Aansteken kaars jeugdkerk Kaarswens Zingen: Lied 23B De Heer is mijn herder vers 1, 2

Nadere informatie

Voorbereiding: L14206

Voorbereiding: L14206 1 Voorbereiding: V : Onze hulp is in de naam van de Heer G : die hemel en aarde gemaakt V : God, kom tot ons G : en doe ons weer leven met hart en ziel. V : Laat ons in Christus uw liefde zien G : dat

Nadere informatie

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

Thema: Waar religie en wetenschap elkaar ontmoeten, deel 2: de Bijbel als medicijn.

Thema: Waar religie en wetenschap elkaar ontmoeten, deel 2: de Bijbel als medicijn. Thema: Waar religie en wetenschap elkaar ontmoeten, deel 2: de Bijbel als medicijn. Spreuken 4:20-22 20 Mijn zoon, sla acht op mijn woorden, neig uw oor tot mijn uitspraken; 21 laat ze niet wijken uit

Nadere informatie

Zingen: Psalm 24: 1,2,3 Psalm 133:1,2,3. Lezen: Spreuken 15: 9-17 Mattheüs 6: 19-34

Zingen: Psalm 24: 1,2,3 Psalm 133:1,2,3. Lezen: Spreuken 15: 9-17 Mattheüs 6: 19-34 Zingen: Psalm 24: 1,2,3 Psalm 133:1,2,3 Lezen: Spreuken 15: 9-17 Mattheüs 6: 19-34 Inleiding naar aanleiding van Spreuken 15: 16-17 Rijkdom is niet alles Beter is weinig met de vreze des HEEREN, dan een

Nadere informatie

Klaarmaken van de tafel Opwekking (sursum corda)

Klaarmaken van de tafel Opwekking (sursum corda) Votum groet Ps 124: 1 Schuld belijden Rom 3: 19-20 Ps 124: 2 Genadeverkondiging Rom 3: 21-26 Ps 124: 3 Gebed LB 1010 Formulier 4 t/m gedachtenis Bijbellezen Gal 5: 13-26 Ps 19: 4,5 Prediking Gal 5: 13-14.

Nadere informatie

Handelingen 1 : 1 Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theófilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen

Handelingen 1 : 1 Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theófilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen Van: Schrijver? Aan: Theófilus 1) 2) 3) 4) Lukas 1 : 4 Handelingen 1 : 1 Het eerste boek heb ik gemaakt, o Theófilus, over alles wat Jezus begonnen is te doen én te onderwijzen Handelingen 16 : 10 Toen

Nadere informatie

De wet en de belofte. Galaten 3:21. Gevangen en onder de wet bewaakt. Galaten 3: De wet als onze leermeester. Galaten 3:24.

De wet en de belofte. Galaten 3:21. Gevangen en onder de wet bewaakt. Galaten 3: De wet als onze leermeester. Galaten 3:24. Les 7 voor 12 augustus 2017 Hoe verhouden de wet en het geloof zich tot elkaar? Wat is hun rol in het verlossingsplan? Wat betekent onder de wet zijn? Is de wet ongeldig nadat we Christus door het geloof

Nadere informatie

Geven aan de Here: Dank- en voorbedegebed Aankondiging overige mededelingen en bestemming collecte Inzameling gaven

Geven aan de Here: Dank- en voorbedegebed Aankondiging overige mededelingen en bestemming collecte Inzameling gaven Liturgie preek van 17 mei 2015 over Titus 3,4 (transcript) -GKv Westeremden-Loppersum, 09.30u -Vrucht van de Geest, vriendelijkheid [Welkom en mededelingen door ouderling] Komen tot de Here Voorzang, Psalm

Nadere informatie

BIJBELLEZINGEN Psalm Petrus 1:5-7 PREEK

BIJBELLEZINGEN Psalm Petrus 1:5-7 PREEK BIJBELLEZINGEN Psalm 106 1. Halleluja! Loof de HEER, want Hij is goed, eeuwig duurt zijn trouw. 6. Wij hebben gezondigd zoals onze voorouders, wij hebben gefaald en kwaad bedreven. 7. Toen onze voorouders

Nadere informatie

Het mooie van de vreugde des Heeren. Wie naar de HEER opzien, stralen van vreugde!

Het mooie van de vreugde des Heeren. Wie naar de HEER opzien, stralen van vreugde! Het mooie van de vreugde des Heeren Wie naar de HEER opzien, stralen van vreugde! Definitie Vreugde of blijdschap is een posi

Nadere informatie

Levensbelangrijke vragen om uit het hoofd te leren

Levensbelangrijke vragen om uit het hoofd te leren kant a Instructie voor het printen Tips voor het memoriseren de aangehaalde Bijbelteksten om te memoriseren uit Levensbelangrijke vragen om uit het hoofd te leren de hoofdstukken 15 en 16 De vellen dubbelzijdig

Nadere informatie

Les 2 voor 13 oktober 2018

Les 2 voor 13 oktober 2018 Les 2 voor 13 oktober 2018 God wil dat zijn volk verenigd is. Gehoorzaamheid aan Gods wil is essentieel om eenheid te bereiken. Wanneer we verenigd zijn, vullen vreugde en voorspoed de kerk en wordt het

Nadere informatie

marie c hapian bijbels dagboek ik luister

marie c hapian bijbels dagboek ik luister marie c hapian bijbels dagboek ik luister s Morgens hoort U mijn stem, heere; s morgens leg ik mijn gebed voor U neer en zie ik naar U uit. Psalm 5:4, HSV inleiding Het boekje dat je in handen hebt, bevat

Nadere informatie

Inhoudsopgave op thema HGJB Kinderwerkmethode Clik Jaargang 1-7

Inhoudsopgave op thema HGJB Kinderwerkmethode Clik Jaargang 1-7 Inhoudsopgave op thema HGJB Kinderwerkmethode Clik Jaargang 1-7 Clik-programma s in de map op volgorde van thema (in setjes van 4 bij elkaar passende programma s) Categorie in de map Titel Bijbelgedeelte

Nadere informatie

PROGRAMMA S Map HGJB Jongerenwerk Bijgewerkt tot en met juni 2016

PROGRAMMA S Map HGJB Jongerenwerk Bijgewerkt tot en met juni 2016 PROGRAMMA S Map HGJB Jongerenwerk Bijgewerkt tot en met juni 2016 I. Wat geloof ik? a. God, Jezus en de Heilige Geest God in beeld? Beelden van God Exodus 33 13/14 Kerst: groot Menswording van Lukas 1:26-38

Nadere informatie

Kolossenzen 3:5-15 (NBV) VOLMAAKTE EENHEID?!

Kolossenzen 3:5-15 (NBV) VOLMAAKTE EENHEID?! Kolossenzen 3:5-15 (NBV) 5 Laat dus wat aards in u is afsterven: ontucht, zedeloosheid, hartstocht, lage begeerten en ook hebzucht hebzucht is afgoderij, 6 want om deze dingen treft Gods toorn degenen

Nadere informatie

DOCTRINE VAN DE DRIE-EENHEID

DOCTRINE VAN DE DRIE-EENHEID DOCTRINE VAN DE DRIE-EENHEID STOF VANDAAG Wat de Drie-eenheid niet is. Er is maar één God De drie onderscheidende personen in de Godheid WAT DE DRIE-EENHEID NIET IS Vermijd analogieën: - Ik ben één persoon,

Nadere informatie

Je ziet in de dagtekst (vers 15): ellende, verlossing en dankbaarheid. Het 1 e gedeelte = 2 e gedeelte= 3 e gedeelte= Ken jij dit in je eigen leven?

Je ziet in de dagtekst (vers 15): ellende, verlossing en dankbaarheid. Het 1 e gedeelte = 2 e gedeelte= 3 e gedeelte= Ken jij dit in je eigen leven? 3440 AB Uit het dagboek van Winslow Samenstelling: Mw. H.J. de Jongste en Mw. M. Quist Omdat het themanummer van Daniël over Octavius Winslow gaat, passen we ons daarbij aan. Er is voor elke dag een gedeelte

Nadere informatie

screensh Spreken met je Vader Het gebed dat Jezus leert Wie bidt tot wie?

screensh Spreken met je Vader Het gebed dat Jezus leert Wie bidt tot wie? 110 Hoofdstuk 18 Bidden Ik probeer het wel: elke dag bidden, maar soms komt het er gewoon niet van. Vaak weet ik niet goed wat ik moet bidden. En hoort God me wel? Doet Hij wel iets met mijn gebed? screensh

Nadere informatie

Spreek jouw rechtvaardigheid uit en ontvang het goede

Spreek jouw rechtvaardigheid uit en ontvang het goede Spreek jouw rechtvaardigheid uit en ontvang het goede Mattheus 20:28 zoals ook de Zoon des mensen niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen, en Zijn ziel te geven tot een losprijs voor velen.

Nadere informatie

Want waar afgunst en eigenbelang is, daar heersen wanorde en alle kwade praktijken. (Jakobus 3:16)

Want waar afgunst en eigenbelang is, daar heersen wanorde en alle kwade praktijken. (Jakobus 3:16) Woede Management Door Andrew Wommack Oorspronkelijk: Anger Management, uit de Teaching Articles. Vertaald door Robert Brugman Ben je ooit woest geweest op God? Ongetwijfeld. Iedereen heeft wel eens woede

Nadere informatie

Wat wordt aan het volk beloofd als ze gehoorzaam zijn aan God? Belooft de Heere dat nog als we Hem gehoorzaam zijn? Noem voorbeelden.

Wat wordt aan het volk beloofd als ze gehoorzaam zijn aan God? Belooft de Heere dat nog als we Hem gehoorzaam zijn? Noem voorbeelden. 3440 AB De Bijbel gebruiken, lezen en leren Samenstelling: mevr. H.J. de Jongste en mevr. M. Quist Wat gebruik je veel dingen op een dag. Het begint bij het belangrijkste. De Bijbel gebruiken, er elke

Nadere informatie

TEKST

TEKST TEKST TEKST TEKST TEKST TEKST BOODSCHAP VAN DEAN HOUGH DE WEG VAN HET VLEES OF DE GEEST AFGODERIJ VAN GOD ROM 3 ROM 3 Wel een erg treurig beeld van de mensheid... ROM 3 Wel een erg treurig beeld van de

Nadere informatie

Het is van belang om eerst dank u te zeggen, om het positieve te gaan zien. Centrale vragen zijn:

Het is van belang om eerst dank u te zeggen, om het positieve te gaan zien. Centrale vragen zijn: Levensgebed Het levensgebed is een terugblik, een vorm van gebed met je eigen leven om je bewust te maken van de aanwezigheid van God in concrete gebeurtenissen, een aandachtsonderzoek. Het is opgebouwd

Nadere informatie

De Positie en Toestand van de gelovige

De Positie en Toestand van de gelovige De Positie en Toestand van de gelovige http://www.middletownbiblechurch.org/christia/stndstat.htm Alle Schriftaanhalingen komen uit de Statenvertaling (HSV) Vertaling en plaatje door M.V. Update 10-11-2015

Nadere informatie

Orde van dienst Zondagmorgen 12 april 2015 Huurling of Herder?

Orde van dienst Zondagmorgen 12 april 2015 Huurling of Herder? Orde van dienst Zondagmorgen 12 april 2015 Huurling of Herder? Een kerkdienst voor en door de deelnemers en leiding van de aangepaste catechese Voorganger Organist : Ds. Jaap Hansum : Ina Tamerus Welkom

Nadere informatie

Adam en Eva. In alles weerspiegelden. de goedheid van God.

Adam en Eva. In alles weerspiegelden. de goedheid van God. DE DROOM VAN GOD A In alles weerspiegelden Adam en Eva de goedheid van God. dam en Eva waren geschapen naar Gods beeld en naar zijn gelijkenis. Ze waren prachtig. In alles weerspiegelden zij de goedheid

Nadere informatie

Schriftlezing: Filippenzen 1:1-11 (Dankzegging en voorbede van een apostel)

Schriftlezing: Filippenzen 1:1-11 (Dankzegging en voorbede van een apostel) 6 augustus 2017 10.00 uur Leen Baan (JvanBruggen) orgel: Harry Kroeske schriftlezing: Anny Runhaar Votum, Zegengroet, Amen Zingen: GK psalm 18:1, 9 (God is de rots die mij beschermt) Wet van de HERE Zingen:

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE PROGRAMMA S Map HGJB Kinderwerk JAARGANG 1-5

INHOUDSOPGAVE PROGRAMMA S Map HGJB Kinderwerk JAARGANG 1-5 INHOUDSOPGAVE PROGRAMMA S Map HGJB Kinderwerk JAARGANG 1-5 I. WAT GELOOF IK? 1a God Titel Bijbelgedeelte Clik Jaar God is trouw Exodus 3:1-15 1 2010/2011 1 God bevrijdt Exodus 14:4-31 1 2010/2011 1 God

Nadere informatie

Ik in hen, en U in Mij

Ik in hen, en U in Mij Ik in hen, en U in Mij Psalm 119 vers 114a (de trouwtekst) U bent mijn schuilplaats en mijn schild. Wat is de beste schuilplaats en schild, die je hier op aarde kunt wensen. Johannes 17 vers 23 (een tekst

Nadere informatie

- 1 - Wie het leven wil liefhebben en goede dagen zien die moet zich afkeren van het kwaad en het goede doen. Zeven belangrijke woorden des levens

- 1 - Wie het leven wil liefhebben en goede dagen zien die moet zich afkeren van het kwaad en het goede doen. Zeven belangrijke woorden des levens - 1 - Zeven belangrijke woorden des levens We zullen zeven belangrijke woorden des levens doornemen, die ik in de eerste plaats op mijzelf maar ook op anderen wil laten inwerken. Het eerste woord des levens

Nadere informatie

***************************************************************************** ZONDAG 17 JUNI 2018

***************************************************************************** ZONDAG 17 JUNI 2018 PREEK DOOR DE WEEK+ Een handreiking voor het gemeenschapsleven als huiskring, gebaseerd op de zondagse dienst. Mocht je de preek en het getuigenis in de dienst gemist hebben, bekijk deze dan eerst op onze

Nadere informatie

Avond 5 Een hart vol van Hem!

Avond 5 Een hart vol van Hem! Avond 5 Een hart vol van Hem! Achtergrondinformatie inleiding Bedoeling van deze les is om de jongeren te laten ontdekken waar hun potentiële afgoden zitten, dat die afgeoden altijd tekort schieten, en

Nadere informatie

Wanneer we de redding accepteren die Christus aan het kruis heeft aangeboden, zijn we verenigd in Hem in een verbond. We zijn verzoend met God en met

Wanneer we de redding accepteren die Christus aan het kruis heeft aangeboden, zijn we verenigd in Hem in een verbond. We zijn verzoend met God en met Wanneer we de redding accepteren die Christus aan het kruis heeft aangeboden, zijn we verenigd in Hem in een verbond. We zijn verzoend met God en met mensen. Onze levens zijn getransformeerd. De gelovigen

Nadere informatie

Hoe onze Bijbel te bestuderen?

Hoe onze Bijbel te bestuderen? Hoe onze Bijbel te bestuderen? Hoe kunnen wij de late regen boodschap herkennen? Als we de boodschap de engel van Openbaring 18 willen verrstaan, de engel die kracht geeft aan de derde engel, dan moeten

Nadere informatie

- 1 - Zeven belangrijke woorden des levens. Wie het leven wil liefhebben en goede dagen wil zien hij wijke van het kwade en doe het goede.

- 1 - Zeven belangrijke woorden des levens. Wie het leven wil liefhebben en goede dagen wil zien hij wijke van het kwade en doe het goede. - 1 - Zeven belangrijke woorden des levens We zullen zeven belangrijke woorden des levens doornemen, die ik in de eerste plaats op mijzelf maar ook op anderen wil laten inwerken. Het eerste woord des levens

Nadere informatie

kort voor zijn heengaan heeft Jezus tijdens een maaltijd met zijn leerlingen

kort voor zijn heengaan heeft Jezus tijdens een maaltijd met zijn leerlingen Noordeloos liturgie Orgelspel Mededelingen en welkom We zingen lied 283 Votum en groet Psalm 87 Gebed voor de nood van de wereld Na elke gebedsintentie zingen we na zo bidden wij U : gezang 367 d Glorialied:

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE PROGRAMMA S HGJB Kinderwerkmethode Clik JAARGANG 1-8

INHOUDSOPGAVE PROGRAMMA S HGJB Kinderwerkmethode Clik JAARGANG 1-8 INHOUDSOPGAVE PROGRAMMA S HGJB Kinderwerkmethode Clik JAARGANG 1-8 I. WAT GELOOF IK? 1a God Titel Bijbelgedeelte Clik Jaar God is trouw Exodus 3:1-15 1 2010/2011 1 God bevrijdt Exodus 14:4-31 1 2010/2011

Nadere informatie

De Godsleer in de geschiedenis. De Triniteit. Triniteit

De Godsleer in de geschiedenis. De Triniteit. Triniteit Pastorale Theologie Godsleer Centrum voor Pastorale Counseling v.z.w. Indeling De kennis van God De Godsleer in de geschiedenis De Triniteitsleer De voorzienigheid van God De Namen van God De eigenschappen

Nadere informatie

Deze handreiking is van:

Deze handreiking is van: 9 lessen over het volgen van Jezus Deze handreiking is van: Deze lessen zijn geschreven Beryl Voorhoeve en opgemaakt door Judith Maarsen. Ten behoeve van de kinderstudiegroepen voor de bovenbouw Gebruikte

Nadere informatie

Schriftlezing: Matteüs 4: 1-11 1099 Thema: Eetzucht

Schriftlezing: Matteüs 4: 1-11 1099 Thema: Eetzucht Schriftlezing: Matteüs 4: 1-11 1099 Thema: Eetzucht Zondag 28 november 2010 Lieve gemeente, In de serie over hoofdzonden, die ons mensen kwellen, fatale gewoonten, die meer stuk maken dan ons lief is,

Nadere informatie

De Dordtse Leerregels. Hoofdstuk 1. Artikel 12 t/m 14. Werkboek 3

De Dordtse Leerregels. Hoofdstuk 1. Artikel 12 t/m 14. Werkboek 3 De Dordtse Leerregels Hoofdstuk 1 Artikel 12 t/m 14 Werkboek 3 Dordtse Leerregels Hoofdstuk 1 artikel 12 t/m 14 In werkboek 3 gaan we verder met het bespreken van de Dordtse Leerregels. Jullie weten waarom

Nadere informatie

Transformatie Verandering van je karakter. November 2014 Nunspeet

Transformatie Verandering van je karakter. November 2014 Nunspeet Transformatie Verandering van je karakter November 2014 Nunspeet Indeling Superchristen? Ik een Farizeeër? Wat is Karakter? Veranderen Oefenen Nederigheid Luister naar de Geest De zilversmid Nunspeet,

Nadere informatie

30 dagen werkboek.

30 dagen werkboek. Hij is 30 dagen werkboek www.lookaroumdthecorner.com Lieve Zussen, Dit werkboek heeft als thema: De eigenschappen van God. HIJ IS.. Je mag dit werkboek gratis downloaden voor eigen gebruik. Mocht je graag

Nadere informatie

Welkom in de Hoeksteen. Voorganger: Erik Donker

Welkom in de Hoeksteen. Voorganger: Erik Donker Welkom in de Hoeksteen Voorganger: Erik Donker Lezen : Mattheus 11:28-30 Romeinen 8:31-39 Tekst : Psalm 131 Gezang 171 : 1, 2 en 3 Psalm 105 : 20 en 21 Gezang 158 : 1 Psalm 131 : 1, 2 en 3 Psalm 134 :

Nadere informatie

BEVEILIG JE HART! Jehovah s Getuigen PROGRAMMA. Districtscongres. van

BEVEILIG JE HART! Jehovah s Getuigen PROGRAMMA. Districtscongres. van BEVEILIG JE HART! Districtscongres van Jehovah s Getuigen 2012 PROGRAMMA BEVEILIG JE HART! Districtscongres van Jehovah s Getuigen 2012 Georganiseerd door het Besturende Lichaam van Jehovah s Getuigen

Nadere informatie

man raad en tips geeft aan zijn vrouw en omgekeerd de vrouw aan de man. Mentor

man raad en tips geeft aan zijn vrouw en omgekeerd de vrouw aan de man. Mentor - 1 - Mentor U heeft wel eens van een mentor gehoord. Een mentor is een raadsman en een vrouwelijke mentor heet een mentrix. Laatst vroeg een bevriend voorganger aan mij, of ik zijn mentor wilde worden.

Nadere informatie

Keuzeteksten. Voor de maaltijd zie Dienstboek een proeve, deel I blz. 1136v.

Keuzeteksten. Voor de maaltijd zie Dienstboek een proeve, deel I blz. 1136v. Keuzeteksten Voor de maaltijd zie Dienstboek een proeve, deel I blz. 1136v. opening 1. Allen zien ernaar uit dat u brood geeft, op de juiste tijd. Geeft u het, dan doen zij zich te goed, opent zich uw

Nadere informatie

Waarom worden de mensen uit vers 10 en 11 zalig gesproken? Wie ondersteunt hen in hun vervolging? Wat is hun loon?

Waarom worden de mensen uit vers 10 en 11 zalig gesproken? Wie ondersteunt hen in hun vervolging? Wat is hun loon? 3440 AB Christenvervolging Samenstelling: Mw. H.J. de Jongste en Mw. M. Quist Een over christenvervolging? Is dat nodig? Het antwoord geeft een vervolgde christen zelf vanuit de gevangenis. De betekenis

Nadere informatie

Vraag. Zijn er meer Goden dan één? Antwoord. Er is maar EEN énige, de levende en waarachtige God, Deut. 6:4; Jer. 10:10.

Vraag. Zijn er meer Goden dan één? Antwoord. Er is maar EEN énige, de levende en waarachtige God, Deut. 6:4; Jer. 10:10. Thomas Watson Over de eenheid Gods Vraag. Zijn er meer Goden dan één? Antwoord. Er is maar EEN énige, de levende en waarachtige God, Deut. 6:4; Jer. 10:10. Dat er een God is, is reeds bewezen; en degenen

Nadere informatie

Gemeente, Gebod 6: pleeg geen moord. Leef bevrijd met God in zijn rijk * 1. Keuze voor leven * Je ervaart hoe machtig de dood is. Zie de gevolgen van

Gemeente, Gebod 6: pleeg geen moord. Leef bevrijd met God in zijn rijk * 1. Keuze voor leven * Je ervaart hoe machtig de dood is. Zie de gevolgen van Votum groet Zingen Ps 139: 1 Opw 518 Heer U bent altijd bij mij (alternatief) Gebed lezen Gal 5: 13-26 Zingen Ps 139: 11 Prediking HC 40 Zingen GK 178 Lvk 87 Wij willen God de ere geven Belijden Zingen

Nadere informatie

Om stil te worden en ons op God te richten

Om stil te worden en ons op God te richten ZONDAGSBRIEF WILHELMINAKERK 21 augustus 2016 De zeven hoofdzonden Acedia Voorganger: ds. Wim Kievit Ambtsdragers: Fred Heidinga, Fréderique Lucas Lector: Fred van Knobelsdorff Organist: Terry Hamberg OM

Nadere informatie

Orde I Schrift, zegen en gebed

Orde I Schrift, zegen en gebed Orde I Schrift, zegen en gebed groet en inleidend woord Vrede voor jou N en vrede voor jou N. Alles wat goed is en gelukkig maakt, het kome over jullie beiden. Vrede voor u allen, zoals wij hier bij elkaar

Nadere informatie

Gemaakt voor. een Online Bijbelstudie van LoveGodGreatly.com

Gemaakt voor. een Online Bijbelstudie van LoveGodGreatly.com Gemaakt voor een Online Bijbelstudie van LoveGodGreatly.com Copyright 2015 door LoveGodGreatly.com Geschreven door: Angela Perritt & Whitney Daugherty Toestemming is verleend om dit document af te drukken

Nadere informatie

Liturgie voor de morgendienst. met viering Heilig Avondmaal op zondag 27 mei in de Open Hof

Liturgie voor de morgendienst. met viering Heilig Avondmaal op zondag 27 mei in de Open Hof Liturgie voor de morgendienst met viering Heilig vondmaal op zondag 27 mei 2018 in de Open Hof voorganger: ouderling van dienst: organist: ds. Elsje Braam Mariëlle ersteeg Harm van Urk OORBEREIDING Orgelspel

Nadere informatie

Richtlijnen voor het in Gemeenschap blijven met God

Richtlijnen voor het in Gemeenschap blijven met God Onderstaand stuk is een vertaling van The Orthodox Study Bible, St. Athanasius Orthodox Academy, Santa Barabara, Californië, 1993. Bladzijden XXVI t/m XXX. De Bijbelcitaten zijn geciteerd uit de Willibrordbijbel.

Nadere informatie

675 : 1, 2 KND 755 : 1, 2 Leefregel Kol. 2: : 1 Kol. 3: : 2, 3 Verkondiging 139 : 2, 3, 4 Collecten 801 : 1, 5-8

675 : 1, 2 KND 755 : 1, 2 Leefregel Kol. 2: : 1 Kol. 3: : 2, 3 Verkondiging 139 : 2, 3, 4 Collecten 801 : 1, 5-8 L i t u r g i e KND Welkom L i t u r g i e KND Zingen: 675 L i t u r g i e 1/4 KND L i t u r g i e 2/4 KND L i t u r g i e 3/4 KND L i t u r g i e 4/4 KND L i t u r g i e 1/4 KND L i t u r g i e 2/4 KND

Nadere informatie

Emoties ( ) 2. Specifieke emoties

Emoties ( ) 2. Specifieke emoties Emoties (19-5-2019) Vorige week hebben we genoten van de start van CC Flevoland en Gods werk daar. De week daarvoor hebben we in Spreuken gekeken naar het gezin; de man-vrouw relatie en de ouder-kind relatie.

Nadere informatie

Grijp het eeuwige leven!

Grijp het eeuwige leven! - 1 - Grijp het eeuwige leven! We lezen in 1 Tim. 6:11 en 12: Gij daarentegen, o mens Gods, ontvlucht deze dingen, doch jaag naar gerechtigheid, godsvrucht, geloof, liefde, volharding en zachtzinnigheid.

Nadere informatie

Dag 1. Lezen: Johannes 15: 12 13

Dag 1. Lezen: Johannes 15: 12 13 Waaraan herken je een christen? Aan het visje achterop zijn auto? Aan het kruisje om haar hals? Aan de juiste theologie? Waaraan herken je een christen? Aan de leerling herken je de leraar. Jezus is het

Nadere informatie

DEEL 1. DEEL 2 Verklaring van Johannes 21 5 Verklaringen over de Brief van Jakobus, Hoofdstuk 1 vers 1-8 (2 vers 24) 68 Hoofdstuk 5 vers

DEEL 1. DEEL 2 Verklaring van Johannes 21 5 Verklaringen over de Brief van Jakobus, Hoofdstuk 1 vers 1-8 (2 vers 24) 68 Hoofdstuk 5 vers DEEL 1 Voorwoord bij de uitgave van 1886 7 Bewijzen voor de waarheid van Gods Woord 9 Leerrede over de inhoud van de Heilige Schrift 13 Verklaring van het boek RUTH 25-96 Leerrede over Job 19 vers 25 127

Nadere informatie

Laat geloof voor je werken door te spreken. Spreek niet wat je ziet maar wat je wilt zien

Laat geloof voor je werken door te spreken. Spreek niet wat je ziet maar wat je wilt zien Laat geloof voor je werken door te spreken Spreek niet wat je ziet maar wat je wilt zien Hebreeën 10:35-36 Leg die onbeschroomdheid dus niet af, u zult er ruim voor worden beloond. Blijf juist volharden,

Nadere informatie

Over het zitten van de Heere Jezus aan de rechterhand van God en Zijn wederkomst.

Over het zitten van de Heere Jezus aan de rechterhand van God en Zijn wederkomst. Voor 16 jaar en ouder! Over het zitten van de Heere Jezus aan de rechterhand van God en Zijn wederkomst. Zondag 19 vraag en antwoord 50, 51 en 52. Vraag 50 : Waarom wordt daarbij gezegd : Zittende ter

Nadere informatie

Petrus en water. Ik dacht, laten we eens kijken naar een verhaal van Petrus en water. Waar hij loopt over het water

Petrus en water. Ik dacht, laten we eens kijken naar een verhaal van Petrus en water. Waar hij loopt over het water Petrus en water Ik wil vandaag spreken over Petrus. Een visser, een mens, met fouten, met ongeloof, met verbazing, met geloof. Vertrouwend op eigen kunnen, als er iemand iets over vissen en water weet,

Nadere informatie

Orde II Schrift, zegen en gebed

Orde II Schrift, zegen en gebed Orde II Schrift, zegen en gebed begroeting Vrede voor jou N en vrede voor jou N. Alles wat goed is en gelukkig maakt, het kome over jullie beiden. Vrede voor u allen, zoals wij hier bij elkaar gekomen

Nadere informatie

Woord vooraf 17. Het heil van de naaste (1) 19 En houdt uw wandel eerlijk onder de heidenen. 1 Petrus 2:12a

Woord vooraf 17. Het heil van de naaste (1) 19 En houdt uw wandel eerlijk onder de heidenen. 1 Petrus 2:12a Inhoud Woord vooraf 17 Het heil van de naaste (1) 19 En houdt uw wandel eerlijk onder de heidenen. 1 Petrus 2:12a Het heil van de naaste (2) 22 En houdt uw wandel eerlijk onder de heidenen. 1 Petrus 2:12a

Nadere informatie

NIEUWE TESTAMENT Bijbelverhalen.nl

NIEUWE TESTAMENT Bijbelverhalen.nl NIEUWE TESTAMENT Bijbelverhalen.nl Blz. Werkstuk trefwoorden 2 De Kerstman of Jezus Aan wie heb jij het meeste? 3 De wonderdoener Bartimeüs 4 Volgorde Bijbelboeken Nieuwe Testament bijbelboeken 5 Aandacht

Nadere informatie