Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar XVI Vaststelling van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 1995 Nr. 20 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Rijswijk, 22 november 1994 Inleiding In het regeerakkoord hebben alle departementen een aantal algemene en sommige departementen daarenboven specifieke ombuigingstaak stellingen opgelegd gekregen. De begroting van VWS deelt mee in de algemene ombuigingstaakstellingen, zoals daar zijn: de efficiency taakstellingen (32-uursbanen, inkoopbeleid, inhuur externe diensten en kostendekkende tarieven) en de subsidietaakstelling. In de ontwerp begroting 1995 is aan deze taakstellingen nog geen invulling gegeven omdat de staatssecretaris en ik als nieuw aantredende bewindslieden nog onvoldoende tijd hadden om ons daaromtrent een gefundeerd oordeel te kunnen vormen. En aangezien de invulling de jaren na 1995 betrof is in de ontwerp-begroting 1995, welke op de derde dinsdag in september naar de Tweede Kamer is gezonden, gekozen voor het voorlopig parkeren van deze taakstellingen op enkele centrale artikelen. Met het oog op de aanstaande behandeling van de ontwerp-begroting 1995 van VWS wil ik u, mede namens de staatssecretaris, bij deze nader informeren over de invulling van genoemde taakstellingen. Concreet betreft het de volgende taakstellingen: Regeerakkoord (x mln) e.v uurs-banen - inhuur externen - inkoopbeleid - kostendekkende tarieven - subsidies 5,9-25,3 9,1 4,2 37,9 12,1 8,7 50,6 35,7 55,7 75, F ISSN Sdu Uitgeverij Plantijnstraat 's Gravenhage 1994

2 Efficiency-taakstellingen a) 32-uurs-banen De intentie van het regeerakkoord om zoveel mogelijk 32-uurs-banen te creëren zal in het vacaturebeleid van VWS worden gerealiseerd waar dat mogelijk en verantwoord is. Het moet echter uitgesloten worden geacht dat de maatregel op zichzelf voldoende zal zijn om de taakstelling van f 12,1 miljoen in 1998 te kunnen realiseren. Dit hangt samen met de instroompercentages bij VWS alsmede met de personele taakstellingen die daarenboven nog op de begroting van VWS rusten. Deze constatering wil echter niet zeggen dat VWS deze taakstelling kan «teruggeven» aan het kabinet. Het staat de departementen vrij deze ook anders in te vullen. Dit geldt voor alle taakstellingen die onder het kopje «efficiency verbeteringen» in het regeerakkoord aan de departementen zijn opgelegd. Vanuit het belang van de beheersing van de personele uitgaven hebben de staatssecretaris en ik derhalve gemeend deze taakstelling te moeten vertalen in een formatieve taakstelling (dus ten laste van het personeels budget). Daarbij hebben wij gemeend voorshands de zogenaamde uitvoerende diensten te moeten ontzien. b) inhuur externe dienstverlening Met betrekking tot deze taakstelling geldt mutatis mutandis hetzelfde als onder a) gesteld. Met de maatregel als zodanig zal het benodigde ombuigingsbedrag niet gehaald worden. Het heroverwegingsrapport dat als basis voor deze taakstelling heeft gediend, biedt voor VWS onvol doende aanknopingspunten om de maatregel conform doorte voeren. Dit wil niet zeggen, dat ik het oneens ben met het uitgangspunt, dat de mate van inhuur van externe dienstverlening steeds kritisch moet worden afgewogen. Het gaat dan uitdrukkelijk om beperking van deze inhuur en niet om afschaffing daarvan. In een aantal situaties is het niet doelmatig om een bepaald specialisme langdurig in huis te hebben. De invulling van de taakstelling is voorlopig gevonden op de centrale artikelen voor de loon en prijsbijstelling. c) aankoopbeleid Deze taakstelling is ten laste gebracht van de materiële budgetten van de verschillende onderdelen van VWS, inclusief de buitendiensten. De taakstelling zal ook waar mogelijk, naast een zuiniger aankoopbeleid en contractbeheer, worden gerealiseerd door een algemene aanscherping van de doelmatigheid. d) kostendekkende tarieven De taakstelling uit het regeerakkoord blijkt, gezien het niveau van kostendekking van door VWS geleverde diensten, niet geheel realistisch. Er kunnen weliswaar nog enkele marges worden opgevuld en met name waar het gaat om de «kleine» doelmatigheid (verkoop drukwerk/ brochures/voorlichtingsmateriaal) is nog enige winst te behalen, maar een bedrag van f8,7 miljoen valt daarmee niet te realiseren. Ook hier is het zeer zeker de bedoeling de intenties van het regeerakkoord na te streven, maar om de budgettaire opbrengst zeker te stellen is de taakstelling elders ingevuld en wel op de centrale artikelen loon en prijsbijstelling. De subsidietaakstelling a) de taakstelling Een subsidietaakstelling oplopend tot ruim f 50 miljoen in 1998 lijkt op de totale begroting van VWS voor een buitenstaander een relatief gering bedrag. De afgelopen maanden hebben de staatssecretaris en ik moeten constateren dat elke ombuiging op de VWS-begroting, vanwege de nauwe relaties met vele aspecten van de samenleving die de VWS-beleidster

3 reinen kenmerken, ertelkens één is die diep ingrijpt in die samenleving. Daarom is een nauwkeurige afweging essentieel bij het bepalen van de posterioriteiten. Daarnaast moest nog (definitieve) invulling worden gegeven aan een aantal bij de vorige begrotingsvoorbereiding (1994) nog opengelaten taakstellingen. Het betreft een bedrag van f23,8 miljoen in 1996 oplopend tot f 33,8 miljoen structureel vanaf Hiervan is f 15 miljoen structureel in de ontwerp-begroting 1995 ingevuld op de budgetten voor projecten, experimenten en onderzoek. Samengevat betekent dit (x mln): taakstellingsubsidiesvws 49,1 66,7 84,4 b) de uitgangspunten In de separaat aan u toegezonden Welzijnsnota wordt uitgebreid ingegaan op de uitgangspunten voor subsidiëring van een groot deel van het VWS-terrein. Daarbij wordt tevens gerefereerd aan de noodzaak tot het (opnieuw) bepalen van de kerntaken van een bestuursdepartement, zoals dat moet gaan opereren binnen de nieuwe taakopvatting over hetgeen een centrale overheid vermag. Voor alle VWS-onderdelen is opnieuw gekeken naar de doelstellingen van het rijksbeleid en in het verlengde daarvan heeft een heroverweging van subsidiëring vanuit de kerntaakgedachte plaatsgevonden. Daarbij komen vragen aan de orde als: Is financiering vanuit de overheid (nog) noodzakelijk? En zo ja, moet dat dan de centrale overheid zijn? Past financiering van deze activiteit of organisatie (nog) binnen de kerntaken van VWS? De kerntaakgedachte leidt op hoofdlijnen tot de conclusie, dat subsidiëring in principe vooral bestemd is voor onderzoek, beleids ontwikkeling, innovatieve activiteiten en evaluatie en in beperkte mate voor instandhouding (exploitatie) van een bescheiden infrastructuur, maar in beginsel niet voor uitvoerend werk. Uiteraard zijn uitzonderingen op deze uitgangspunten altijd aan te wijzen, maar deze moeten steeds te motiveren zijn. Het gaat uitdrukkelijk om een «nee tenzij»-principe. c) de invulling Zoals in de Welzijnsnota is aangegeven hebben de staatssecretaris en ik gekozen voor de lijn van nadere discussie met de Kamer over de uitgangspunten en beleidslijnen van de Welzijnsnota alvorens met een concreet voorstel te komen voor de invulling van de betreffende subsidie taakstelling uit het regeerakkoord. Met betrekking tot de «oude» taakstelling van f 15 miljoen, die al in de ontwerp-begroting 1995 was verwerkt, achten wij dit geen begaanbare weg omdat dan sprake zou zijn van het nodeloos vooruitschuiven van taakstellingen. Daarom is besloten om deze taakstelling structureel te handhaven op de middelen voor projecten en onderzoek. Op een aantal andere VWS-terreinen, die niet onder het bereik van de Welzijnsnota vallen, is op basis van bovengenoemde uitgangspunten en criteria gekomen tot een pakket concrete maatregelen, dat in de bijlage nader wordt toegelicht. Daarbij wil ik nog aantekenen dat de nadere uitwerking van de kerntaakgedachte nog gaande is binnen VWS. Het

4 vaststellen van prioriteiten en posterioriteiten aan de hand van de betreffende criteria is derhalve nog niet tot een afronding gekomen. Het nu voorliggende pakket bevat naar mijn oordeel een afgewogen keuze tussen hetgeen VWS op deze terreinen als prioritair en essentieel voor de realisatie van het voorgestane beleid beschouwt en datgene wat weliswaar op zichzelf beschouwd veelal niet minder belangrijk is, maar op genoemde terreinen niet meer binnen de doelstellingen en de kerntaken van VWS past. Tenslotte wil ik u informeren over het feit, dat ik als gevolg van nadere overwegingen tot de conclusie gekomen ben, dat de bezuinigingen op het Nederlands Kankerinstituut, die door mijn voorganger zijn voorgesteld (f 2,5 miljoen vanaf 1995) geen doorgang moeten vinden. Daarvoor is compensatie gevonden binnen het totale pakket maatregelen dat in de bijlage staat toegelicht. Wel ben ik van oordeel, dat in het licht van de kerntaken van VWS de subsidiëring van het NKI zou moeten worden overgeheveld naar het departement van OCenW. Ik zal daartoe in overleg met de Minister van OCenW treden. De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E. Borst-Eilers

5 BIJLAGE Concrete voornemens ter invulling van een deel van de subsidietaakstelling op de begroting van VWS ( e.v.j.), voorzover niet betrekking hebbend op de onderwerpen van de Welzijnsnota: - Beëindiging van het subsidie aan de Rutgersstichting met ingang van De voorlichtings en andere preventieve activiteiten zullen samen met de SOA-stichting en het NISSO worden ondergebracht in hette vormen Landelijk Preventie-instituut. - Op termijn (1998) beëindiging van het subsidie aan het cluster vrouwenhulpverlening (Metis, leer.vhv, MEDUSA, Vereniging tegen seksuele kindermishandeling binnen het gezin, SOMAN, Aletta). In de tussenliggende jaren zal een korting op het subsidie plaatsvinden van circa 20 %. - Het subsidie aan De Driehoek wordt met ingang van 1996 beëindigd. - Om meer voorbereidingstijd te creëren voor structurele invulling bij organisaties is voorts in 1996 gekozen voor incidentele invulling van 2,1 miljoen bij de budgetten voor projecten en onderzoek. Voorts wordt in 1995 incidenteel het terugdraaien van de ombuiging op het NKI uit de middelen voor projecten en onderzoek gecompenseerd. - Het subsidie aan de opleiding voor wijkziekenverzorging en praktijk opleiding verpleegkundigen wordt met in totaal 1,9 miljoen verminderd. Daarnaast vindt een afbouw plaats van de financiering van de opleiding voor psychotherapeuten (0,45 miljoen vanaf 1998). - Over de functies van het NCAB zijn al in een eerder stadium afspraken gemaakt. Deze zullen worden geïncorporeerd in het Aidsfonds. Het subsidie aan de NCAB zal met ingang van 1997 worden beëindigd. De daarmee gemoeide middelen worden met ingang van 1998 overgeheveld naar het PEO-budgetten behoeve van Aidsbestrijding en aan de Nationale Commissie Chronisch Zieken (NCCZ). - De subsidie aan de HlV-vereniging zal met ingang van 1997 gekort worden met f 0,2 miljoen. - Op dezelfde wijze wordt door bundeling van subsidiestromen aan organisaties op het vlak van de preventie, aan consumentenorganisaties en aan organisaties voor verslavingszorg een efficiencytaakstelling van 1,0 miljoen vanaf 1997 opgelegd. - Op termijn (vanaf 1998) wordt het subsidie aan de stichting Pharos met f 2,8 miljoen verminderd in verband met het voornemen om te komen tot een bundeling van subsidiestromen aan deze en aan verwante instellingen. - Ten behoeve van de implementatie van het geneesmiddelenvergoe dingssysteem (GVS) is destijds 12 miljoen uitgetrokken voor de begeleiding van een optimale werking van dit systeem. Deze middelen zijn naar hun aard uitdrukkelijk niet structureel. Een geleidelijke afbouw ligt derhalve in de rede: 4,5 miljoen in 1996 oplopend tot 7 miljoen vanaf 1998structureel. - Vanaf 1997 worden extra ontvangsten geraamd in het kader van de BIG-registratie.