Europese verkiezingen Visie lokale besturen omtrent af valbeheer

Transcriptie

1 Europese verkiezingen 2014 i nter a f va l Visie lokale besturen omtrent af valbeheer

2 i n t e r a f v a l In 1996 werd Interafval opgericht als samenwerkingsverband tussen de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en de Vlaamse afvalintercommunales. Doel was om sterker informatie uit te wisselen en ervaringen te delen in verband met actuele dossiers binnen het lokale afvalbeleid. Intussen is Interafval uitgegroeid tot aanspreekpunt en kenniscentrum voor alle organisaties en overheden die bij het lokale afvalbeleid betrokken zijn. Alle afvalintercommunales in Vlaanderen en één gemeentelijke concessiehouder voor afvalbeheer zijn lid van Interafval. In 2011 hadden de leden van Interafval samen VTE in dienst. Samen hebben de leden van Interafval een omzet van meer dan 470 miljoen euro. Een belangrijk deel van deze omzet gebeurt in samenwerking met private bedrijven. Contact Interafvalmedewerkers Lieselot Decalf lieselot.decalf@vvsg.be T Piet Coopman piet.coopman@vvsg.be T Christof Delatter christof.delatter@vvsg.be T

3 Producentenverantwoordelijkheid inzetten als goed instrument voor betere producten en meer recyclage De uitgebreide producentenverantwoordelijkheid moet nog meer dan nu het geval is een instrument zijn om ecodesign en een efficiënter gebruik van grondstoffen te realiseren. Het principe van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid legt een verantwoordelijkheid bij eindverkopers en producenten voor de milieu-impact van hun producten op het einde van hun levenscyclus. Op die manier zijn er belangrijke raakvlakken met de verantwoordelijkheid van gemeenten voor afvalbeheer. Bovendien is het de bedoeling van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid om producenten aan te zetten om bij de productie van nieuwe goederen rekening te houden met de milieu-impact van hun producten op het einde van de levenscyclus. De invoering van het begrip uitgebreide producentenverantwoordelijkheid is verankerd in de Europese kaderrichtlijn afval. De richtlijn bevat evenwel geen duidelijk kader over principes die in de lidstaten minimaal moeten geïmplementeerd worden. Het principe van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid wordt in de Europese landen op een zeer diverse manier ingevuld met uiteenlopende resultaten tot gevolg. Vaak is er een onduidelijke verdeling van verantwoordelijkheden tussen de verschillende stakeholders. De milieukosten worden niet altijd geïnternaliseerd in de aankoopprijs van een product. Soms kiest men voor de meest winstgevende afvalfracties of ophaalrondes om de opgelegde inzamel- of recyclagedoelstellingen te bereiken. Bovendien ontbreken momenteel duidelijke standaarden die producenten aanzetten om de milieu-impact van hun producten in rekening te nemen bij het ontwerp ervan. Producentenverantwoordelijkheid moet minstens altijd inhouden dat de betrokken producenten de verplichting hebben hun producten terug in te zamelen en te aanvaarden eens ze afval zijn geworden. Ze mogen niet de mogelijkheid hebben de terugname van deze afvalstoffen te weigeren. Tekstvoorstel voor beleidsnota s Het principe van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid moet sterker uitgewerkt worden in Europese regelgeving om ecodesign te stimuleren en zo het efficiënter gebruik van grondstoffen te realiseren.

4 Afvalbeheer is een dienst van algemeen belang, te organiseren op het lokale niveau Veel Europese landen leggen de juridische, operationele en financiële verantwoordelijkheid voor afvalbeheer bij de gemeenten. En dat omwille van terechte motieven. Afvalbeheer is geen gewone marktactiviteit: De bescherming van de volksgezondheid en het milieu is per definitie een taak van algemeen belang; Elke burger moet toegang hebben tot deze dienstverlening en de wetgever moet hiervoor garanties inbouwen Het is een collectieve dienstverlening die over het geheel van het grondgebied verleend moet worden; De overheid kan zich niet van deze taak onttrekken; De dienstverlening is reglementair: ze wordt door de overheid bepaald; Het merendeel van de werkingstoelagen komen van de gemeenten en zijn belastingsgeld; De vergoedingen voor de dienstverlening zijn niet kostendekkend; De lokale besturen stimuleren hun inwoners om zo weinig mogelijk afval te produceren (wat je van een commercieel bedrijf niet kunt verwachten); Ze bevat diverse deelactiviteiten die op zich nooit economisch leefbaar kunnen zijn. Het Europees Hof bevestigde dat afvalbeheer een dienst van algemeen belang is (zie de arresten C-360/96 (BFI Holding, Arnhem), en C-480/06 (Duitsland, Stadtreinigung Hamburg). In beide gevallen stelde het Hof dat afvalbeheer een behoefte is van het brede publiek. Gemeenten zijn, gelet op hun nabijheid tot de bevolking, het best geplaatst om deze dienstverlening te organiseren. De lokale omstandigheden kunnen namelijk fors variëren en maatwerk is vereist. Daarbij moeten die gemeenten vanuit het subsidiariteitsprincipe een ruime mate aan flexibiliteit krijgen, zoals bepaald in het Europees Verdrag. Tekstvoorstel voor beleidsnota s Afvalbeheer is een dienst van algemeen belang, te organiseren en te behartigen door het beleidsniveau dat het dichtst bij de burger staat. Goed afvalbeheer is een vereiste voor de bescherming van het milieu en de gezondheid, en kan daarom niet als een gewone marktactiviteit beschouwd worden.

5 Ook bij goede resultaten is ondersteuning verder nodig Uit Europese analyses blijkt dat het Vlaamse afvalbeleid, samen met dat van Duitsland, Nederland en Oostenrijk, tot de absolute top behoort. In diverse andere landen is een nog veel langere weg af te leggen. Vlaanderen moet zijn ervaringen en kennis ten dienste stellen van die landen, en kan hen ongetwijfeld bijstaan bij het ontwikkelen van een goed afvalbeleid. Tegelijk mag Vlaanderen niet het slachtoffer worden van zijn goede resultaten, in die zin dat die er niet toe mogen leiden dat Vlaanderen niet langer zou kunnen genieten van steun in het kader van diverse Europese programma s. Ook in onze regio is nog marge voor beter beleid, en Europese steun kan het verschil maken bij beleidskeuzes over het opzetten van nieuwe initiatieven. Tekstvoorstel voor beleidsnota s Vlaanderen deelt actief zijn kennis en ervaringen inzake afvalbeheer met de overige Europese lidstaten. Tegelijk ijveren we voor het verder in aanmerking laten komen voor Europese steun van nieuwe Vlaamse beleidsinitiatieven.

6 I nterafval leden EcoWerf (23) Intergemeentelijk milieubedrijf Oost-Brabant HAVILAND (19) HORIZON NET nv (4) IBOGEM CVBA (16) Opdrachthoudende Vereniging voor duurzaam afvalbeheer voor regio Beveren, Kruibeke en Zwijndrecht IDM (14) Intercommunale voor Huisvuilverwerking en Milieuzorg Durme-Moervaart INCOVO (20) Intergemeentelijk samenwerkingsverband INCOVO - opdrachthoudende vereniging INTERRAND (22) Intercommunale Vereniging voor de Ophaling van Afvalstoffen in de Gemeenten van de Vroegere Randfederatie Tervuren INTERZA (21) Intercommunale voor Afvalbeheer INTERZA IOK Afvalbeheer (25) IGEAN milieu & veiligheid (24) Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen ILvA i.g.s. (12) ISVAG (17) Intergemeentelijk samenwerkingsverband voor milieu Land van Aalst IMOG (10) Intergemeentelijke Maatschappij voor Openbare Gezondheid in Zuid-WestVlaanderen Intercommunale voor Slib- en Vuilverwijdering van Antwerpse Gemeenten IVAGO (9) Intergemeenteljke Vereniging voor Afvalbeheer voor Gent en Omstreken IVAREM (18) Intergemeentelijke Vereniging voor Duurzaam Afvalbeheer Regio Mechelen IVBO (3) IVVO (1) Intercommunale voor Vuilverwijdering en Verwerking voor de sector Veurne en Ommeland Intergemeentelijk Samenwerkingsverband voor Vuilverwijdering en -verwerking in Brugge en Ommeland Limburg.net (26) IVIO (7) MIROM Roeselare (5) Intergemeentelijke Vereniging voor Duurzaam Milieubeheer in Izegem en Ommeland IVLA (11) Intergemeentelijke Verenging voor beheer van afvalstoffen Vlaamse Ardennen IVM (8) MIROM Menen (6) Milieuzorg Roeselare en Menen Milieuzorg Roeselare en Menen MIWA (15) Opdrachthoudende Vereniging voor Huisvuilverwerking Midden-Waasland VERKO (13) Verenigde Kompostbedrijven Intergemeentelijke Opdrachthoudende Vereniging voor Huisvuilverwerking Meetjesland IVOO (2) Intergemeentelijke Vereniging voor het afvalbeheer voor Oostende en Ommeland VVSG Paviljoenstraat Brussel