- Financiële uitkomsten meerjarenperspectief Wijze van benadering om begrotingstekort aan te pakken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "- Financiële uitkomsten meerjarenperspectief Wijze van benadering om begrotingstekort aan te pakken"

Transcriptie

1 VOORWOORD Als onderdeel van de budgetcyclus en ter voldoening aan de bepalingen in de verordening ex 212 Gemeentewet (financiële verordening gemeente Moerdijk) wordt hierbij aan uw Raad de Kadernota aangeboden. Vertrekpunt hierbij is geweest de Raadsagenda en de College-agenda. In de Kadernota wordt u een beeld gegeven met betrekking tot enerzijds de hoofdpunten inzake de uitvoeringsactiviteiten binnen de diverse programma s. Anderzijds wordt u inzage verschaft over de financiële uitkomsten in meerjarenperspectief voor de jaren Bij de opstelling van de Kadernota zijn de door uw raad gemaakte keuzes om te komen tot een sluitend meerjarenperspectief verwerkt. Dit op basis van de voorstellen vanuit ons college verwoord in de notitie Een sluitend meerjarenperspectief , gewikt en gewogen. Voor veel onderwerpen heeft uw raad ons opdrachten verstrekt om nader onderzoek te doen en op een later moment u over deze uitkomsten te informeren. Hierbij zijn over het algemeen taakstellende bedragen meegegeven. Op dit moment wordt voortvarend gewerkt aan genoemde opdrachten. De uitkomsten van deze opdrachten zullen echter pas in de loop van 2012 bekend worden. Wij zullen hieromtrent een terugkoppeling geven bij de begrotingsaanbieding in september a.s. In maart 2012 is uw raad in een besloten informatiebijeenkomst geïnformeerd omtrent een aantal ontwikkelingen met betrekking tot de gemeentelijke financiële positie. Aanleiding hiertoe was de vraag In welke mate is de omvang van het weerstandsvermogen en van de reserves en voorzieningen in de gemeente reëel, gegeven de financiële en actuele context, na de brand van Chemie Pack. Hierbij is aandacht besteed aan de risico-inventarisatie en de op grond hiervan door ons college noodzakelijk geachte omvang van het weerstandsvermogen, herbestemmingen binnen de diverse bestemmingsreserves, de ontwikkelingen binnen de algemene reserve, claims niet zijnde projecten en claims vanuit projecten. In deze Kadernota leggen wij de door ons gemaakte keuzes aan u voor. Van belang voor ons is of u zich kunt vinden in deze keuzes. De cijfers in het onderdeel Financiële positie op hoofdlijnen wijken op enkele plaatsen af van hetgeen tijdens de presentatie is verwoord. Dit is een gevolg van een correctie binnen de jaarrekening 2011 op basis van de accountantscontrole. Naast deze zaak spelen er tal van ontwikkelingen waarvan het op dit moment niet is aan te geven wat de financiële gevolgen voor de gemeente zullen zijn. Zeker nu er ook nog sprake is van een kabinetscrisis zal het nog even duren voordat hier meer duidelijkheid over ontstaat. Een aantal zaken zal mogelijk door de Tweede Kamer als controversieel worden aangemerkt. De beoogde ingangsdatum van 1 januari 2013 zal mogelijk niet gehaald worden. Denk hierbij aan de diverse in gang gezette decentralisatie-operaties, zoals Wet Werken naar Vermogen, overheveling AWBZ begeleiding naar WMO, transitie jeugdzorg. Ander zaken die zondermeer effecten zullen hebben op de gemeentelijke begroting zijn o.a. de oprichting van samenwerkingsverbanden en achterblijvende kosten in de gemeentelijke organisatie, economische ontwikkeling, oplopende werkloosheid, bezuinigingsopdracht centrale overheid e.d. Al met al bestaat er nog veel onduidelijkheid hoe de gemeentelijke financiën zich de komende tijd zullen ontwikkelen. Om een en ander op een goede wijze weg te kunnen zetten, zal meer dan voorheen een beroep gedaan worden op onze creativiteit. Daar waar mogelijk zullen wij zeker de samenwerking zoeken met omliggende gemeenten en andere partners in de keten. Opgemerkt moet worden dat de uitkomsten van deze Kadernota voor wat betreft de bijdrage vanuit het rijk voor de algemene uitkering zijn gebaseerd op de decembercirculaire Medio mei ontvangen wij een nieuw bericht hieromtrent. Zodra deze circulaire in ons bezit is zullen wij deze beoordelen en de effecten hiervan voor de gemeentelijke begroting berekenen. Over deze uitkomsten zullen wij u via een Raadsinformatiebrief nader informeren. Het doel van de nu voorliggende kadernota is wat het college betreft u als Raad te informeren over de laatste stand van zaken. Uitgangspunt is en blijft om u in september 2012 een sluitende (meerjaren)begroting aan te bieden. In dit kader zijn wij ook benieuwd naar de keuzes van uw Raad met betrekking tot de door uw Raad zelf geëntameerde kerntakendiscussie. Mogelijk dragen deze bij aan een positieve beïnvloeding van onze begrotingspositie. 1

2 De Kadernota is verder als volgt opgebouwd: - Beleidsmatige hoofdlijnen per programma Financiële positie op hoofdlijnen - Uitgangspunten t.b.v. het opstellen van de conceptmeerjarenramingen Financiële uitkomsten meerjarenperspectief Wijze van benadering om begrotingstekort aan te pakken Zevenbergen, mei 2012 College van B&W Gemeente Moerdijk 2

3 Programma 1 Wonen en leven in Moerdijk Doelstelling Kernen Een goede leef- en woonomgeving in de eigen kern in fysieke zin. Wij wensen het hoofd te bieden aan toenemende bevolkingskrimp en vergrijzing. Concreet zetten wij in dit kader in op het minimaal behouden van het huidige inwoneraantal. We menen dit te kunnen bereiken door middel van een adequate koppeling van wonen, werken en recreatie. Naast de inzet op de verbetering van de leef- en woonomgeving in de afzonderlijke kernen, het realiseren van een toekomstbesteding netwerk van voorzieningen, hechten we aan het realiseren van een zodanige samenhang tussen de kernen dat het geheel meer is dan de som der delen. Kortom: Moerdijk als één gemeente, maar waarin de kernen hun eigenheid behouden. Subdoel 1 Bevorderen kwaliteit woonomgeving Dit doel trachten we te bereiken door het toevoegen van de juiste kwaliteit aan de fysieke woonomgeving alsmede het behouden van bestaande kwaliteiten. Samen werken aan een leefbare woon- en werkomgeving Het op basis van het door de gemeenteraad vastgestelde startdocument komen tot een uitwerking van de structuurvisie, inclusief uitvoeringsprogramma, voor de kernen Klundert en Fijnaart. Op basis van de ervaringen met het opstellen van de gebiedsplannen voor deze kernen, wordt vervolgens een planning voor de overige kernen en buitengebied vastgesteld. Op basis van het startdocument dienen alle plannen voor gereed te zijn en in uitvoering te zijn gebracht. Voorzien in een adequaat aanbod van woningen Het op projectmatige wijze realiseren van de benodigde woningproductie zowel in kwantitatieve als kwalitatieve zin. Voor 2013 wordt op basis van de thans lopende projecten ingezet op de oplevering van 130 tot 150 woningen; Het cultureel erfgoed beschermen en in stand houden Uitvoering geven aan het vastgestelde gemeentelijk monumentenbeleid op basis waarvan cultureel erfgoed wordt beschermd en in stand gehouden. Hiermee wordt tevens bijgedragen aan het verhogen van de kwaliteit van het woon- en leefklimaat, het behouden van de lokale identiteit en het versterken van het toeristisch-recreatief product. Het in samenspraak met de burger zorgen voor een schone en veilige openbare ruimte Uitvoering geven aan het kwaliteitsplan Openbare Ruimte; Continueren van de burgerschouw; Adequate afhandeling meldingen van burgers. Promoten van Moerdijk als plezierige woon-, werk- en recreatiegemeente Ontwikkelen marketing en communicatiestrategie; Organisatie woon-, werk- en recreatiemarkt. Subdoel 2 Een toekomstbestendig netwerk van voorzieningen Wij richten ons op het stapsgewijs realiseren van een toekomstbestendig, goed gespreid netwerk van voorzieningen teneinde maatschappelijke doelen op het terrein van onderwijs, sport, welzijn en jeugd in alle kernen te kunnen verwezenlijken. Optimalisering onderwijs(voorzieningen) Het realiseren van volwaardig voorgezet onderwijs in Zevenbergen door middel van uitvoering van het project uitbreiding Markland College, gericht op de ingebruikname in 2014; Het faciliteren van het proces gericht op het realiseren van 12 brede scholen in de periode tot 2014; Uitvoering geven aan het onderwijshuisvestingsprogramma; Indien uit in 2012 uit te voeren inspectie van scholen en gemeentelijke gymzalen ouder dan 1994 blijkt dat er sprake is van aanwezigheid van asbest, uitvoering geven aan een vast te stellen plan van aanpak gericht op verwijdering van asbest. 3

4 Optimalisering zorg(voorzieningen) Uitvoering geven aan de visie zorg als onderdeel van de vast te stellen paraplunota Maatschappij; Het op basis van door de gemeenteraad vastgestelde startdocumenten uitvoering geven aan de haalbaarheidstudies gericht op de herstructurering van het rusthuis De Westhoek in Zevenbergen en het verzorgingstehuis Mauritshof in Klundert; Uitvoering geven aan de gewenste toekomstige invulling van de functie van consultatiebureau in de kernen Standdaarbuiten en Willemstad/Helwijk. Voorzien in voldoende kwalitatieve speelruimte Het uitvoering geven aan het speelruimtebeleid conform het Uitvoeringsplan Speelruimte Voor 2013 wordt hierbij ingezet op: o het opwaarderen van formele speelruimte in Fijnaart; o het uitvoering geven aan de norm van 3% formele en/of informele speelruimte voor nieuw te ontwikkelen wijken; o het inrichten van openbare schoolpleinen op basis van aanvragen van schoolbesturen die voldoen aan de door de gemeenteraad vastgestelde voorwaarden. Subdoel 3 Goede bereikbaarheid kernen Het uitgangspunt voor ons is dat de kernen van Moerdijk onderling goed bereikbaar zijn zowel vanuit utilitair als recreatief oogpunt, waarbij bijzondere aandacht is voor fietsen en openbaar vervoer. De negatieve effecten van mobiliteit (geluids- en trillingshinder, luchtverontreiniging, verminderde doorstroming, verkeersonveiligheid) willen wij hierbij zo veel mogelijk trachten te beperken. Het oplossen van bereikbaarheids- en verkeersveiligheidsknelpunten Uitvoering geven aan project 162 Noordelijke randweg Zevenbergen; Oplossen kleine ergernissen na bespreking in verkeersoverleg; Uitvoering geven aan het parkeerbeleidsplan ; Uitvoering geven aan acties gericht op verbeteren bereikbaarheid en verkeersveiligheid voortvloeiende uit de 3 vast te stellen paraplunota s. Het realiseren van (ontbrekende) fiets- en wandelverbindingen Uitvoering geven aan het fiets- en wandelpadenplan. Optimalisering (gebruik) sport(voorzieningen) Uitvoering geven aan de bezuinigingsopdrachten met betrekking tot buitensportaccommodaties, mede gericht op een optimalisering van het gebruik van deze accommodaties. 4

5 Programma 2 Werken en ondernemen in Moerdijk Doelstelling Economisch Klimaat Het realiseren en waarborgen van een goed economisch klimaat. Ten behoeve van het verkrijgen en waarborgen van een goed economisch klimaat richten wij ons op enerzijds een optimale benutting van de bovenregionale economische potentie van onze gemeente als hoogwaardig industrieellogistiek knooppunt en anderzijds het bieden van meer ruimte voor ons lokale bedrijfsleven. Eén en ander uiteraard binnen kaders van duurzaamheid, veiligheid en leefbaarheid. Voorts willen wij door middel van de samenwerking met allerlei partners (o.a. regiogemeenten, 3 O s: Overheid, Ondernemen en Onderwijs) integrale bijdragen leveren aan de economische én toeristische ontwikkeling binnen onze gemeente alsmede het verbeteren van het functioneren van de arbeidsmarkt. De O van ondernemen heeft uiteraard ook betrekking op ons eigen handelen. Wij richten ons hierbij op het vormgeven van een ondernemende, resultaatgerichte organisatie, die tijdig inspeelt op in- en externe ontwikkelingen en hierbij een pro-actieve en oplossingsgerichte houding aanneemt. Subdoel 1 Meer ruimte voor lokale bedrijven Voor de leefbaarheid in de kernen achten wij een levensvatbare lokale bedrijvigheid, passend bij de functie van een kern, van groot belang. In dit kader zetten wij in op het bieden van meer ruimte voor lokale bedrijvigheid, het faciliteren van ondernemers en het verbeteren van de centrumfunctie in diverse kernen. Het bieden van meer ruimte voor lokale bedrijven Het op basis van het door de gemeenteraad vastgestelde startdocument realiseren van 19 hectare nieuwe lokale bedrijventerrein; Uitvoering geven aan de door de raad vastgestelde paraplunota Economisch Klimaat en het bijbehorend (bedrijventerreinen) programma. Verbeteren van de centrumfunctie Het via projecten en gebiedsplannen verbeteren van de centrumfunctie (o.a. winkelfunctie) in diverse kernen, waarbij in 2013 de focus ligt op de kernen Zevenbergen, Fijnaart, Klundert, en Standdaarbuiten. Stimuleren van het werken aan huis Het stimuleren van het werken aan huis door middel van het verruimen van de mogelijkheden hiertoe in bestemmingsplannen. Versterken van de agrarische sector Het versterken van de agrarische sector door middel van het verruimen van de toeristisch-recreatieve mogelijkheden in bestemmingsplannen. Het faciliteren van bedrijven en startende lokale ondernemers Het faciliteren van bedrijven en startende lokale ondernemers bij hun plannen voor vestiging en uitbreiding, in samenwerking met partners zoals KVK en REWIN. Subdoel 2 Optimale benutting van het strategische ligging Wij wensen vanuit een eigen breed gedragen visie invulling te geven aan het benutten van onze strategische ligging op de as Rotterdam-Antwerpen en de kansen die dit biedt voor de locale economie (in de kernen en het buitengebied). Ons streven is er opgericht Moerdijk op de kaart te zetten als het logistieke knooppunt van Zuid West Nederland. Benutten economische potenties haven- en industrieterrein Moerdijk Het in samenwerking met de provincie en havenschap uitvoering geven aan de vast te stellen havenstrategie, waarin een eenduidige visie over hoe invulling wordt gegeven aan het benutten van de economische potenties van het Haven- en industrieel complex Moerdijk, in harmonie met de kwaliteit van de leefomgeving (duurzaamheid, veiligheid, beleving, gezondheid). 5

6 Realisatie van een hoogwaardig logistiek knooppunt De realisatie van een hoogwaardig logistiek knooppunt door middel van de uitvoering van het project Moerdijk MeerMogelijk, de daaraan gekoppelde intensivering van het ruimtegebruik op het bestaande Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk én de realisatie van bijbehorende leefbaarheidimpulsen. Het borgen van zorgvuldig duurzaam ruimtegebruik in de Integrale Herziening Bestemmingsplan Moerdijk Het via deelname in het bestuur van het havenschap en participatie in de commissie vestiging er op toezien dat het juiste bedrijf op de juiste plek komt en de beschikbare ruimte duurzaam en intensief benut wordt met aandacht voor veiligheid. Subdoel 3 Het versterken van het toeristisch-recreatieve product De peilers van ons toeristisch-recreatief product zijn het water, de cultuurhistorie en de natuur en uiteraard de verbindende schakels. De inzet in dit kader is erop gericht te komen tot een optimale benutting van de toeristisch-recreatieve mogelijkheden op een zodanige wijze dat het een bijdrage levert aan het gewenste woon- en leefklimaat. Versterken van de toeristisch-recreatieve structuur Het via het realiseren van toeristisch-recreatieve projecten versterken van de toeristisch-recreatieve structuur: Golfbaan Zevenbergen, Waterfront Moerdijk, uiteraard op basis van go/nogo besluiten van de gemeenteraad; Het faciliteren van diverse fiets-voetveerverbindingen vanuit de gemeentelijke havens; Het uitvoeren van het nog vast te stellen promotieplan; Het uitvoeren van het nog vast te stellen cultuurhistorisch ontwikkelingsplan voor de vesting Willemstad; Het beter benutten van de forten voor toeristisch-recreatieve doeleinden op basis van de huidige ruimtelijke en financiële mogelijkheden. Subdoel 4 Betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt Een belangrijke basis voor het terugdringen van de werkloosheid is naast een adequate uitvoering van onder meer de Wet werk en bijstand, het realiseren van een adequate aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en bemiddeling van werklozen. Ook het jaar 2013 staat in het teken van de invoering en implementatie van de Wet Werken naar vermogen. Verkleinen van afstand tot arbeidsmarkt van cliënten Wet werk en Bijstand Het in samenwerking met diverse partners verkleinen van de afstand tot de arbeidsmarkt van onze cliënten Wet werk en Bijstand door middel van onder meer instrumenten als: het Werkgelegenheidproject Moerdijk; de gerichte inzet van reïntegratie-activiteiten; het actief benaderen van werkgevers ter verkrijging van leer/werkstageplaatsen en reguliere banen. Implementeren Wet Werken naar Vermogen. Verbeteren van de dienstverlening op gebied Werk & Inkomen De dienstverlening verbeteren onder meer door een verdergaande regionale samenwerking op het gebied van Werk & Inkomen. In 2013 wordt uitvoering gegeven aan de nog door de samenwerkende gemeenten vast te stellen businesscase. Versterken samenwerking tussen onderwijs-bedrijfsleven-overheid Het vanuit een regierol verder versterken van de samenwerking tussen onderwijs-bedrijfsleven-overheid en het mede uitvoering geven aan gezamenlijke vastgestelde projecten onder meer gericht op: het realiseren van meer leerlingbouwplaatsen; het faciliteren van startende ondernemers; het organiseren van banenmarkten. Versterken van netwerken Het organiseren van het jaarlijkse ondernemersontbijt en ondernemersgala, gericht op kennisuitwisseling en het versterken 6

7 Subdoel 5 van netwerken. Meer en beter optreden als regisseur en ondernemer Onze ondernemende rol willen wij meer invulling geven door middel van het continueren van een actief grondbeleid. Het doen van strategische verwervingen met het oog op het realiseren van onze ruimtelijke opgave (woningbouw, ontwikkeling bedrijventerreinen e.d. o.g.v. de structuurvisie) op (middel)lange termijn is hierbij onontbeerlijk. Ook bij het feitelijk realiseren van gewenste ruimtelijke ontwikkelingen, bij voorkeur met onze partners, dienen wij ons meer als ondernemer op te stellen. Het gecoördineerd inzetten van het publiekrechtelijk instrumentarium Het gecoördineerd inzetten van het publiekrechtelijk instrumentarium ten behoeve van actief grondbeleid, zoals vastgelegd in de nota grondbeleid (onteigeningen, vestigen Wet voorkeursrecht gemeenten, strategische verwervingen). Het continueren van bijzondere aandacht risicomanagement Het continueren van de bijzondere aandacht voor risicomanagement (weerstandsvermogen, waarderingsrisico's, marktrisico's en organisatorische risico's) en projectcontrol. 7

8 Programma 3 Meedoen in Moerdijk Doelstelling Sociale cohesie Versterken van de sociale cohesie in de kernen. Sociale cohesie staat voor de samenhang in de maatschappij, solidariteit, zorg en verantwoordelijkheid voor elkaar. Bij onze inzet gericht op het versterken van de sociale cohesie ligt de nadruk op mee doen. Dit geldt niet alleen voor de kwetsbare doelgroepen, maar voor alle inwoners. Wij achten het van groot belang dat meer mensen mee kunnen doen in de samenleving. Hierbij beroepen wij ons in eerste instantie op de eigen verantwoordelijkheid en kracht van de burger en zijn of haar omgeving. Daar waar nodig ondersteunen wij de burger zo goed als mogelijk om zolang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven participeren. De samenleving heeft sociaal cement nodig om niet af te brokkelen. Het verenigingsleven, of het nu gaat om sport of cultuur, draagt hier in belangrijke mate aan bij. Wij waarderen en ondersteunen daarom activiteiten en initiatieven door vrijwilligers die het welzijn bevorderen. Subdoel 1 Herijking visie en beleid Het landelijke bestuursakkoord en de aangekondigde nieuwe wetgeving vereist aanpassing en aanvulling van ons beleid. Vaststelling van de paraplunota Maatschappij In 2012 wordt gestart met de evaluatie en herijking van ons beleidsplan Maatschappij. De resultaten hiervan dienen als basis voor de opstelling en vaststelling van een paraplunota Maatschappij. Actualisatie van de visie op schuldhulpverlening Het evalueren en actualiseren van de visie schuldhulpverlening Grip op de Knip, waarin zo mogelijk ook rekening wordt gehouden met de gevolgen voortvloeiende uit de in te voeren nieuwe Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening. Aanpassing en aanvulling van beleid naar aanleiding van aangekondigde nieuwe wetgeving in het landelijke bestuursakkoord. Invulling geven aan de taken die als direct gevolg van het Bestuursakkoord worden overgeheveld naar de gemeente. Subdoel 2 Iedereen kan meedoen Wij zetten ons er voor in om de maatschappelijke ondersteuning zo te organiseren dat het bijdraagt aan gemeenschapszin en verantwoordelijkheid van de burgers. Als burgers door hun beperkingen niet in staat zijn volwaardig deel te nemen aan de samenleving, dan bieden wij hen hierbij ondersteuning Het bieden van ondersteunende zorg- en onderwijsstructuren De verdere ontwikkeling van het Centrum voor Jeugd en Gezin als de front-office voor alle jeugdzorg; Het realiseren van een goede aansluiting van voorschoolse voorzieningen op basisscholen en van basisscholen op voortgezet onderwijs; Het aanpakken van voortijdig schoolverlaten, onderwijsachterstanden en laaggeletterdheid; Het bevorderen van een gezonde levensstijl van onze burgers in het algemeen en die van inwoners met verhoogde gezondheidsrisico s in het bijzonder. Het bieden van een vangnet voor kwetsbare doelgroepen Het via schuldhulpverlening mensen in staat te stellen meer mee te doen aan de samenleving; Het vormgeven van regionaal jeugdbeleid met specifieke aandacht voor de transitie van de jeugdzorg en de transitie passend onderwijs; Het implementeren van de decentralisatie van extramurale begeleiding vanuit de AWBZ naar de gemeente. 8

9 Subdoel 3 Iedereen doet mee Bij onze inzet gericht op het versterken van de sociale cohesie ligt de nadruk op mee doen. Dit geldt niet alleen voor de kwetsbare doelgroepen, maar voor alle inwoners. Naast de maatschappelijke ondersteuning aan de burger richten wij ons tevens op de ondersteuning van vrijwilligers en verenigingen. Hierbij is de inzet gericht op waardering en inhoudelijke, praktische ondersteuning, waardoor er een aantrekkelijk klimaat ontstaat om vrijwilligerswerk uit te voeren en zelf activiteiten te ontplooien. Verhogen van de participatie van burgers De organisatie van het jaarlijks project Wegwijs op het gemeentehuis ; Door middel van subsidie stimuleren van activiteiten die bijdragen aan de realisatie van één of meer (beleids)doelen; Door middel van sportparticipatie bevorderen van leefbaarheid en gezondheid (Impuls Sport en Bewegen in de Buurt). Vrijwillige inzet waarderen, bevorderen en ondersteunen Het uitvoeren van (een verbreed) vrijwilligersbeleid, waarin tevens specifieke aandacht wordt besteed aan maatschappelijke stages; Het waarderen van de inzet van vrijwilligers en de prestaties van sportkampioenen door middel van een feestavond voor vrijwilligers en sporters; Uitvoering van de deskundigheidsbevordering in de vorm van een cursusaanbod door de Vrijwilligerscentrale; Door middel van jaarlijkse subsidie stimuleren van vrijwilligersorganisaties. 9

10 Programma 4 Veiligheid in Moerdijk Doelstelling Veiligheid Het creëren van een veilige woon- en leefomgeving. Een veiliger Moerdijk is een gezamenlijke doelstelling van overheid, burgers, bedrijfsleven en onze partners in de veiligheidsketen. Wij willen dat onze inwoners zich veilig voelen. Dat vergt de nodige inspanningen gezien het feit dat onze gemeente de 4 de plaats op de ranglijst van risicoconcentratiegebieden in Nederland inneemt. Subdoel 1 Versterken regierol Binnen de provincie Noord-Brabant huisvest onze gemeente de grootste concentratie aan risicovolle inrichtingen. Wij dienen er op toe te zien dat onze gemeentelijke organisatie, onze veiligheidspartners, medeoverheden, het bedrijfsleven én onze burgers de vereiste inspanningen leveren ter bevordering van een veilige woon-, werk- en leefomgeving. Het positioneren van de gemeente binnen het veiligheidsnetwerk Het opstellen van een veiligheidsjaarplan waarin de totale inzet van de gemeente en haar veiligheidspartners is opgenomen; Het doorontwikkelen van het overhedenoverleg, zijnde een structureel overleg van veiligheidspartners (Havenschap, Gemeente, Politie, KLPD, Brandweer, Douane, Marechaussee, Rijkswaterstaat) op het gebied van criminaliteitsbestrijding/portsecurity. Samen met partners werken aan veiligheid in Moerdijk Het uitvoeren van de nota risico- en veiligheidsbeleid en de in 2012 vast te stellen nota Fysieke Veiligheid; Het evalueren van de nota risico- en veiligheidsbeleid ; De opstelling van een koepelnota Integrale Veiligheid. Deze koepelnota wordt opgebouwd uit de volgende onderdelen; een algemeen deel dat ingaat op de veiligheidsorganisatie en de samenwerking met alle veiligheidspartners, een onderdeel Fysieke Veiligheid en een onderdeel Sociale Veiligheid. Samen met partners werken aan veiligheid op en rond het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk Het onder regie van de gemeente uitvoeren van een strategische samenwerkingsagenda ten aanzien van de veiligheidszorg op het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk; Het samen met partners formeren van een toezichts- en handhavingsteam. Achterliggend doel is het verkrijgen en toepassen van eenzelfde aanpak van toezicht en handhaving ten aanzien van de Moerdijkse bedrijven, ongeacht het bevoegd gezag. Subdoel 2 Het verantwoord omgaan met risico s De 4 de plaats op de ranglijst van risicoconcentratiegebieden in Nederland is een feit. Onze uitdaging is gericht op enerzijds het tot een minimum beperken van de fysieke risico s binnen onze gemeentegrenzen en anderzijds het verantwoord omgaan met fysieke risico s. Verantwoord omgaan met risico s: Algemeen Het verbeteren van de uitvoering van omgevingsrecht d.m.v. regionale samenwerking in de RUD Midden en West Brabant i.o; Het samen met partners blijven lobbyen voor veiligheid rondom rijkswegen, spoorzones, waterwegen en buisleidingen; Het samen met partners projectmatig aanpakken van veiligheidsknelpunten rondom buisleidingen. Verantwoord omgaan met risico s op het Zeehaven- en Industrieterrein Het vaststellen van de integrale herziening van het bestemmingsplan Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk, waarin de aanwezige risico s inzichtelijk zijn gemaakt; Het toezien op de adequate uitvoering van controles en oefeningen in het kader van Port Security; Het inrichten van één informatieknooppunt op het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk, waarlangs alle veiligheidsgerelateerde informatie wordt ontsloten. 10

11 Subdoel 3 Bestrijding overlast en verloedering in kernen Subdoel 4 Verhogen veiligheid (sgevoel) In dit kader richten wij ons samen met onze partners op het verbeteren van de veiligheid in kernen, wijken en buurten, waarbij het beperken en voorkomen van overlast een voorname plaats inneemt. Actief stimuleren en faciliteren van buurtpreventie Het in samenwerking met de politie actief stimuleren en faciliteren van buurtpreventie met specifieke aandacht van lopende initiatieven in Zevenbergen Oud Oost, Zevenbergen West en Sportwijk Fijnaart; Bestrijden van buurtoverlast en jeugdoverlast Het bestrijden van buurtoverlast en jeugdoverlast door de inzet van buurtbemiddeling in samenwerking met de woningcorporaties en de gemeente Halderberge; Het adequaat bestrijden van jeugdoverlast volgens het in 2012 vast te stellen plan van aanpak; Het continueren van het overleg Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan. Bestrijding van huiselijk geweld De bestrijding van huiselijk geweld, op basis van het in 2012 vast te stellen uitvoeringsplan huiselijk geweld en kindermishandeling. Bestrijden van drugsoverlast Het bestrijden van drugsoverlast op basis van de in regionaal verband vastgestelde werkwijze districtelijke aanpak handhaven hennepkwekerijen. Terugdringen van aantal woninginbraken Het terugdringen van het aantal woninginbraken tot onder het niveau van 2009 volgens een gezamenlijk met onze veiligheidspartners in 2012 opgesteld plan van aanpak; Het inzetten op specifieke aandacht voor veiligheid(sbeleving) binnen de wijkschouwen. Voorkomen is beter dan genezen. Vandaar dat wij al in een vroegtijdig stadium bij de visievorming, beleidsontwikkeling, ruimtelijke ordening en planvorming voldoende aandacht besteden aan het thema veiligheid (o.a. externe veiligheid, brandpreventie).voorts zijn onze inspanningen gericht op het samen met burgers en partners signaleren en aanpakken van onveilige situaties. Tot slot wensen wij open en transparant te communiceren over de veiligheidsrisico s binnen de gemeente, vertrouwende hiermee een positieve bijdrage te leveren aan veiligheidsgevoel en zelfredzaamheid van burgers. Het voorkomen en aanpakken van onveilige plaatsen Het signaleren van (dreigende) onveilige plaatsen en deze adequaat aanpakken. De wijkschouwen spelen hier een belangrijke rol in; Samen met partners komen tot een aanpak gericht op het vergroten van het veiligheidsgevoel in het stationsgebied Lage Zwaluwe en verminderen van het aantal incidenten van voertuigcriminaliteit; Uitvoering geven aan het gemeentelijke brandpreventiebeleid bestaande bouw. Bevorderen zelfredzaamheid bij calamiteiten Het stimuleren van de zelfredzaamheid van burgers en bedrijven en dit faciliteren via de implementatie van een Veiligheidsalerteringsysteem en een Veiligheidsdashboard op basis van een in 2012 vast te stellen plan van aanpak. Het eerstgenoemde systeem voorziet direct na een incidentmelding in de nodige informatie voor bedrijfshulpverleners op basis waarvan reeds binnen enkele minuten na een incidentmelding de nodige acties ondernomen kunnen worden Het veiligheidsdashboard is vooral bedoeld als een informatievoorziening richting de burger; 11

12 Verschaffen inzicht in veiligheidsrisico s Het verschaffen van een helder inzicht in de veiligheidsrisico s richting burgers en bedrijfsleven; Het verschaffen van inzicht in de verantwoordelijkheden van de gemeente en de verschillende veiligheidspartners ten aanzien van deze risico s; Subdoel 5 Adequaat voorbereid zijn op incidenten Mochten zich ondanks onze inspanningen calamiteiten en incidenten voordoen, dan is het van belang dat we hierop adequaat voorbereid zijn en op basis hiervan adequaat handelen. Een adequate gemeentelijke veiligheidsorganisatie Blijvend investeren in de gemeentelijke veiligheidsorganisatie die voldoet aan de kwaliteitscriteria externe veiligheid, zoals vastgelegd in het Programma Brabant-Veiliger ; Verbeteren van beheersbaarheid van calamiteiten Het inzetten op het verkorten of compenseren van de aanrijdtijden van ambulance, brandweer en politie, door met name het bewerkstelligen van een optimale dekking- en spreiding van hulpdiensten ten opzichte van de risico s in de gemeente; Het realiseren van adequate brandweerzorg op het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk; Het actualiseren van rampenbestrijdingsplannen; Het opstellen en actualiseren van bereikbaarheidskaarten; Het intensiveren van rampenoefeningen; Het intensiveren van rampenoefeningen ten aanzien van de specifieke bedrijfsrisico s op het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk, bedrijventerrein Dintelmond en de transportmodaliteiten voor het vervoer van gevaarlijke stoffen; Het samen met onze partners verbeteren van de beheersbaarheid van ongevallen en calamiteiten op het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk door een verbetering van de brandweerzorg, politiezorg en medische zorg; 12

13 Programma 5 Duurzaam leven in Moerdijk Doelstelling Duurzaamheid Het creëren van een duurzame(re) woon,- leef- en werkomgeving. Onze inzet is gericht op het verkrijgen en waarborgen van een duurzame woon,- leef- en werkomgeving. Het gaat hierbij vooral om het vinden van een gezonde en structurele balans tussen sociaal-economische ontwikkelingen, de natuurlijke omgeving en maatschappelijk welzijn. Subdoel 1 Verduurzamen van de fysieke leefomgeving Binnen de fysieke leefomgeving kunnen we de volgende elementen onderscheiden: bodem, water, lucht, grondstoffen, natuur en biodiversiteit. Onze inzet is gericht op het beschermen van de kernwaarden. Het gaat hierbij om het creëren en instandhouden van een schone, veilige, natuurrijke, gezonde omgeving, vrij van hinder en toekomstbestendig. Werken aan een toekomstbestendige fysieke leefomgeving Het uitvoeren van actieprogramma , gekoppeld aan de in 2012 vast te stellen paraplunota leefomgeving; Het bevorderen van duurzaam bouwen door middel van het maken van prestatie-afspraken met partners (corporaties, ontwikkelaars), vast te leggen in door de gemeenteraad vast te stellen startdocumenten; Het uitvoeren van geluidwerende maatregelen bij woningen met een te hoge geluidbelasting als gevolg van wegverkeerslawaai van gemeentelijke en provinciale wegen. Het streven is om in dit kader minimaal 10 woningen per jaar aan te pakken; Het bevorderen van elektrisch rijden. Invullen voorbeeldfunctie gemeente Duurzaam inkopen; Aanvullende acties voortkomende uit actieprogramma , gekoppeld aan de paraplunota leefomgeving. Verduurzaming Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk Het uitvoering geven aan het Meerjarenprogramma Duurzame Verbindingen Moerdijk Dit programma is onder andere gericht op het bevorderen van hergebruik van reststromen, onderlinge kennisuitwisseling, tegengaan van overlast voor de omgeving, goede communicatie met de omgeving en versterking van de sociale duurzaamheid, alles in relatie met het Zeehavenen Industrieterrein Moerdijk. Ruimte voor natuur en water Als uitvloeisel van het waterplan en regionale samenwerkingsrelaties wordt in samenwerking met partners gewerkt aan het versterken, het ontwikkelen en het realiseren van ecologische verbindingszones. In 2013 staat onder meer de ontwikkeling van de Keenehaven, de verbinding tussen de Mark met het Hollandsch Diep via Klundert, op de agenda. Het samen met partners continueren van de verkenning van de mogelijkheden en kansen van klimaatadaptatie (= het anticiperen op de effecten van klimaatverandering). Met name de Zuidwestelijke Delta zal in de toekomst te maken krijgen met zeespiegelstijging, veranderende windpatronen en veranderende rivierafvoeren. Dit kan veranderingen teweegbrengen in onder andere verzilting van de bodem, waterkwaliteit, beschikbaarheid, ecologie en vermenging van zoet en zout water. Bevorderen bewustwording duurzaam handelen Met diverse projecten wordt ingezet op het vergroten van de bewustwording voor duurzaamheid. Deze projecten zijn gericht op verschillende doelgroepen. De jaarlijkse campagne Moerdijk schoon de lente in is hiervan een goed voorbeeld; Het aanhaken op landelijke en regionale bewustwordingsacties gericht op aanpak zwerfvuil, energiebesparing en duurzaam ondernemen; Het in RMD-verband opleiden en inzetten van energieambassadeurs, zijnde vrijwilligers die op verzoek van huiseigenaren een gratis advies op maat over energiebesparing kunnen leveren. 13

14 Subdoel 2 Voorkomen en duurzaam verwerken van afval De meest duurzame oplossing is het voorkomen van afval. Als er toch afval ontstaat, is de volgende stap zoveel mogelijk hergebruiken en recyclen. Het bevorderen van aandacht voor afvalscheiding Het bevorderen van aandacht voor afvalscheiding door middel van een structureel communicatie en educatie offensief; Verduurzamen van de glastuinbouw in de Spiepolder Het starten van een proces gericht op het verduurzamen van de glastuinbouw in de Spiepolder. Naast de ontwikkeling van de glastuinbouw en de realisatie van een biovergistingsinstallatie in het gebied van Spiepolder en Langeweg zal dit project gericht zijn op het realiseren van een fysieke koppeling van restwarmtestromen van en naar het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk. Basis voor dit project is zoals gebruikelijk een door de gemeenteraad vast te stellen startdocument. Duurzamere verwerking van afvalstromen Het stellen van duurzaamheidseisen aan de inzameling en verwerking van afvalstromen bij de aanbesteding van afvalcontracten. Subdoel 3 Terugdringen energiegebruik en stimuleren gebruik duurzame energiebronnen In dit kader trekken wij gezamenlijk op met andere partijen, waarbij één en ander is vastgelegd in de Strategische Agenda West-Brabant en de Verklaring van Dussen. Gezamenlijk zetten wij concreet in op: een energiebesparing van 2% per jaar tot 2020; een CO2-reductie van 30% in een duurzame energieproductie van 20% in 2020; Bevorderen hergebruik van reststromen door bedrijven Het bevorderen van hergebruik van reststromen door bedrijven, zowel onderling als in relatie tot projecten buiten het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk door middel van deelname in de stuurgroep Duurzame Verbindingen Moerdijk en de Stuurgroep Energyweb. Stimuleren van productie van duurzame energie Het stimuleren van de productie van duurzame energie met o.a. windenergie door middel van uitvoering van het project Windpark Oud Dintel en mogelijke uitbreiding van windenergie op het Zeehaven- en Industrieterrein Moerdijk. 14

15 Programma 6 Samen vóór en mét de klant Doelstelling Bestuur en organisatie Een efficiënte en effectieve dienstverlening aan inwoners, bezoekers, verenigingen, bedrijven en (maatschappelijke) instellingen. Zeggen wat je doet en doen wat je zegt zijn hierbij de uitgangspunten. Onze dienstverlening wordt daarbij zodanig vormgegeven dat gekomen wordt tot een transparante, efficiënte en effectieve inzet van onze beperkte middelen. Onze inzet is gericht op de ontwikkeling van de organisatie als dienstverlener (samen vóór de klant) en als vormgever (samen mét de klant). Hierbij stellen wij ons tot doel dat Moerdijk in 2015: - Een klantgerichte, flexibele en dynamische organisatie is, die op basis van de behoefte en logica van de klant op een efficiënte wijze publieke diensten aanbiedt; - Het portaal van de gehele overheid is voor haar inwoners, waarbij samen met partners in de keten naar een maximale toegevoegde waarde wordt gestreefd; - Bekend staat als een ondernemende, resultaatgerichte organisatie, betrouwbaar in haar handelen, die in het belang van de samenleving, tijdig inspeelt op in- en externe ontwikkelingen en hierbij een proactieve en oplossingsgerichte houding aanneemt; - Voor marktpartijen en maatschappelijke instellingen een volwaardig regisserende partner is in het bereiken van gewenste ruimtelijke en maatschappelijke effecten. Subdoel 1 Verbeteren van de dienstverlening De basis voor het realiseren van dit doel is het verwezenlijken van de zogenaamde Antwoord ambities teneinde het Overheidsloket van de toekomst te worden. Betreffende ambities zijn: Duidelijke ingang, altijd bereikbaar; direct antwoord, 80% in één keer goed en echt geholpen. Het vormgeven van een klantcontactcentrum Het in samenwerking met de gemeente Bergen op Zoom, Etten- Leur en Roosendaal vormgeven van een KCC, te beginnen met de onderdelen telefonie & website. Uitgangspunt hierbij is minimale handhaving van het huidig kwaliteitsniveau van onze dienstverlening. Verbeteren kwaliteit dienstverlening Het realiseren van diverse verbeteropties, die zowel voor klanten - als voor de interne organisatie voordeel opleveren voor wat betreft bereikbaarheid, persoonlijk contact, termijnen en meldingen. Subdoel 2 Verhogen betrokkenheid van de burgers Wij willen hiertoe met alle participanten binnen de samenleving (burgers, bedrijven, belangengroeperingen, verenigingen etc.) meer in gesprek, waarbij uitgangspunt is dat ieder vanuit zijn of haar invalshoek een positieve bijdrage levert. Dit houdt in dat meer wordt geredeneerd vanuit vraagsturing en beter wordt ingespeeld op signalen. Binnen communicatie staat zenden én ontvangen centraal. Verhogen burgerparticipatie en betrokkenheid van burgers bij politiek Het uitvoeren van kerncontactavonden en een wijkschouw per kern; Het conform de wensen van de raad betrekken van burgers bij ruimtelijke ontwikkelingen en grootschalige onderhoudswerken, één en ander op basis van de nota beginspraak op maat. De mate van burgerparticipatie bij ruimtelijke projecten wordt vastgelegd in de door de raad vast te stellen startdocumenten; Ter bevordering van de betrokkenheid van burgers bij de politiek wordt jaarlijks een begrotingskrant uitgegeven, waarin de burgers in begrijpelijke taal kennis kunnen nemen van de begroting; Een goede inzet van de Moerdijkse Bode voor het informeren van burgers over politieke aangelegenheden. Subdoel 3 Een efficiëntere inzet van middelen In het kader van een efficiëntere inzet van middelen wordt in 2013 met name gekeken naar het mogelijk anders organiseren van onderdelen van onze dienstverlening, zowel binnen de eigen gemeentelijke organisatie als in samenwerking met andere partners. Efficiëntie door uitlijnen interne processen Het vormgeven van één afdeling Bedrijfsvoering door samenvoeging van de afdeling I&F en FPJ; 15

16 het combineren van de activiteiten van het Gemeentelijk Informatiecentrum, de receptie en de snelbalie. Efficiëntie door samenwerking met andere gemeenten Het in samenwerking met de gemeenten Bergen op Zoom, Etten- Leur en Roosendaal vormgeven van een KCC; Het komen tot regionale samenwerking op de onderdelen heffen en innen van belasting ; Het vormgeven van de verdergaande regionale samenwerking op de terreinen van Werk & Inkomen; Het regionaal samenwerken op gebied van leerplicht en voortijdig schoolverlaten; Het in regionaal verband implementeren van de nieuwe Wet Werken naar vermogen; Het in regionaal verband vormgeven van een RUD. 16

17 FINANCIËLE POSITIE OP HOOFDLIJNEN Ten opzichte van het opstellen van de begroting (voorjaar 2011) is er met betrekking tot de financiële positie van de gemeente Moerdijk het een en ander veranderd. Er kwamen niet voorziene aanspraken op de gemeentelijke begroting vanuit de afwikkeling van de brand bij Chemie Pack. Zo moet de gemeente Moerdijk een deel van de door ons gemaakte en nog te maken kosten zelf dragen en is budget nodig voor aanverwante zaken, zoals de realisering van een brandweerkazerne op het Haventerrein. Reden voor het college om zich te buigen over de volgende vraagstelling: In welke mate is de omvang van het weerstandsvermogen en van de reserves en voorzieningen in de gemeente reëel, gegeven de financiële en actuele context, na de brand van Chemie Pack. Het doel is inzicht te verschaffen in de nog beschikbare vrije ruimte in de Algemene Reserve, zodat op basis van deze uitkomsten prioriteiten gesteld kunnen worden voor de inzet van deze reserve. Om de vrije ruimte te kunnen becijferen moeten de volgende onderwerpen worden geactualiseerd / tegen het licht worden gehouden: het weerstandsvermogen; de reservepositie; claims, niet zijnde projecten; claims vanuit projecten. Onderstaand wordt op deze onderwerpen ingegaan, waarbij aangegeven wordt welke keuzes door het college worden gemaakt in dit kader. Via deze Kadernota leggen wij deze keuzes aan uw raad voor. Weerstandsvermogen Om de restrisico s te ondervangen moet de gemeentelijke organisatie beschikken over een voldoende financiële buffer, het zgn. weerstandsvermogen. Dit weerstandsvermogen geef antwoord op de vraag in hoeverre de gemeente in staat is om nog niet afgedekte risico s op te vangen. Terugblik Eind 2007 is de aanzet tot risicomanagement gemeente Moerdijk door het college vastgesteld. Hierin was een plan van aanpak opgenomen voor de realisatie van risicomanagement. Jaarlijks worden de belangrijkste risico s geïnventariseerd. Rekening houdend met getroffen beheersmaatregelen resteert een zgn. restrisico. De omvang van dit restrisico s heeft zicht de afgelopen jaren bewogen rond de 8 à 9 miljoen. De gemeenteraad heeft in oktober 2008 besloten om, naar de toen geldende omvang van de restrisico s ( ), een weerstandsratio van 2,0 te hanteren. Op grond hiervan is het benodigde weerstandsvermogen berekend op een bedrag van Verder is besloten dat deze omvang van het weerstandsvermogen gehanteerd blijft worden zolang deze binnen de ratiobandbreedte van 1,4 / 2,0 valt. Deze bandbreedte krijgt vanuit de vakdiscipline de aanduiding ruim voldoende. Huidige situatie Risico s zijn niet statisch maar dynamisch. Om die reden is het van belang dat met enige regelmaat het risicoprofiel van de gemeente tegen het licht wordt gehouden en de omvang van de restrisico s wordt afgezet tegen het aanwezige weerstandsvermogen. Ontwikkelingen die hierop van toepassing zijn, zijn bijvoorbeeld rampenbestrijding (Chemie Pack), decentralisatie rijkstaken, economische en financiële risico s en actief grondbeleid bij projecten maar ook specifiek een groot project zoals Moerdijk MeerMogelijk. De risico-inventarisatie is in het kader van het opstellen van de jaarrekening 2011, als ook het in beeld brengen van de financiële positie voor de toekomst, geactualiseerd. Ten opzichte van eerdere actualisatie gaat de aandacht uit naar 2 specifieke items, t.w. rampenbestrijding en projecten. Voor de overige zaken geldt dat hier de normale ontwikkelingen zich bij voordoen. Dit betekent de ene keer een kleine verhoging en de andere keer een verlaging van de risico-inschatting, dan wel het volledig vervallen van een risico-inschatting omdat het project o.i.d. is afgesloten en het risico zich niet gemanifesteerd heeft. Rampenbestrijding Het financiële risico voor de gemeente in het kader van rampenbestrijding is moeilijk in te schatten. Bij de brand van Chemie pack hebben we gezien dat de schade in financiële zin enorm kan zijn. Gezien de aard van de bedrijven op het industrieterrein Moerdijk is een nog grotere financiële schade in de toekomst niet ondenkbeeldig. De vraag is echter met welk bedrag de gemeente Moerdijk rekening moet houden in haar weerstandsvermogen. Bij rampen is het gebruikelijk dat de lasten verdeeld worden over verschillende partijen, zoals rijk en gemeente. In ons risicomanagement zijn wij tot op heden uitgegaan van een maximale financiële last van 1 miljoen zou bedragen. In het geval van Chemie pack 17

18 hebben we gezien dat het rijk van mening is dat wij als gemeente een groter bedrag (in oorsprong 9 miljoen) voor onze rekening moeten nemen. Gelet op de praktijk van 2011 zijn wij van mening dat een bedrag van 1 miljoen binnen ons risicomanagement te laag is. Dit bedrag zou kunnen worden opgehoogd naar 10 miljoen. Gelet op de aanspraken in het verleden op het weerstandsvermogen/algemene reserve vanuit de het item rampenbestrijding is dit in onze ogen wel zeer fors is. Wij stellen voor in het vervolg bij de risico-inventarisatie voor het item rampenbestrijding een bedrag van 5 miljoen. Projecten De risico s van projecten worden beperkt door het fasegewijs werken, waarbij per fase budget wordt geregeld en aan het eind een go or no-go beslissing wordt genomen. Toch zijn niet alle risico s uit te sluiten. Binnen het door de raad vastgestelde grondbeleid is het mogelijk om zowel faciliterend als actief grondbeleid te voeren. Het is de verwachting dat om het stilvallen van projecten te voorkomen een actievere en dus meer risicodragende rol van de gemeente in sommige projecten onvermijdelijk is. Het verwerven van gronden brengt het risico met zich mee dat gronden afgewaardeerd moeten worden als gevolg van het niet doorgaan van het project, afzetproblemen en waardevermindering. Het totaal van de risico s op projecten was in de risico-inventarisatie tot op heden meegenomen voor circa Het maximale risico wordt op dit moment ingeschat op 9 miljoen. Dit betreft een risico op afwaardering van de Caldicgronden van 5 miljoen en het risico ten aanzien van het project Moerdijk MeerMogelijk van 4 miljoen. Met betrekking tot de afwaardering van de Caldicgronden schat het college het risico tamelijk groot. Dit wordt mede ingegeven door het feit dat thans nog niet bekend is welke bestemming de gronden na sanering van Caldic verkrijgen. De ontwikkelingen in de markt zijn hierbij ook zeker van belang. Gelet op de onzekere economische ontwikkeling en de landelijke tendens om gronden voorzichtig te waarderen hanteren wij een bedrag van 5 miljoen binnen de risico-inventarisatie voor mogelijke afwaardering van gronden Caldic te zijner tijd. Ten aanzien van de risico inschatting van het project Moerdijk MeerMogelijk zijn wij van mening dat het hier niet noodzakelijk is het volledige bedrag binnen de risico-inventarisatie mee te nemen. Het bedrag van 4 miljoen is gebaseerd op het financieel nadeel van de gemeente als er geen planologische titel komt voor het LPM. Wij schatten dit risico namelijk laag in en zijn dan ook van mening dat voor dit project het opnemen van een bedrag van 1 miljoen binnen de risico-inventarisatie voldoende is. Omvang benodigd weerstandsvermogen Om nu een berekening te kunnen maken van het benodigde weerstandsvermogen zijn er nog drie onderwerpen waarover eerst een uitspraak moet worden gedaan, t.w. kansformule, structurele karakter risico s en de hoogte van de weerstandsratio. Om de hoogte van het restrisico te kunnen berekenen moet voor de bedragen die in de risico-inventarisatie worden opgenomen een kansinschatting worden gemaakt. Zo is het niet aannemelijk dat alle risico s zich tegelijkertijd zullen voordoen. Bij de restrisicoberekening wordt dan ook gedeeltelijk rekening gehouden met de opgenomen bedragen in de risico-inventarisatie. Gevolg hiervan is dat er een lager restrisico ontstaat dan het bedrag van 11 miljoen. In de risico-inventarisatie zijn ook bedragen opgenomen voor ontwikkelingen binnen reguliere begrotingsproducten (denk hierbij b.v. aan ontwikkeling aantal uitkeringsgerechtigden, gemeentefondsuitkering). Vraag die hierbij gesteld moet worden is: In hoeverre willen wij structurele risico s afgedekt hebben binnen het weerstandsvermogen? In de praktijk wordt er jaarlijks bij het begrotingsproces bijgestuurd op ontwikkelingen door eventuele bezuinigingen. Als de (meerjaren)begroting weer in evenwicht is gebracht is het financiële risico afgedekt. Door een bedrag in het weerstandsvermogen op te nemen kopen wij in feite tijd om het financieel evenwicht binnen de begroting te kunnen herstellen. Het is niet altijd mogelijk om de begroting snel in evenwicht te krijgen. Hoe meer jaren er in de berekening worden meegenomen, hoe meer tijd er is om met een eventuele bezuinigingsoperatie de begroting weer in evenwicht te krijgen. Voor het benodigd weerstandsvermogen scheelt 1 jaar meer of minder ca. 1,4 miljoen. Wij zijn van mening dat het voldoende is om structurele risico s in de berekening van het weerstandsvermogen voor 2 jaar mee te nemen. Weerstandsratio Wat betreft de weerstandsratio is al aangegeven dat de gemeenteraad de bandbreedte heeft bepaald op 1,4 tot 2,0. Met een weerstandsratio van 1,0 zijn de risico s 1x afgedekt door middel van het weerstandsvermogen. De actualisering van de risico-inventarisatie van begin 2012 geeft aan dat de omvang van het restrisico uitkomt op een bedrag van 11,4 miljoen. 18

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5 RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 368891 Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5 Onderwerp: Beleidsbegroting 2013-2016 Verantwoordelijk portefeuillehouder: Drs. F.P. Fakkers SAMENVATTING Vanuit

Nadere informatie

OPEN. 21 punten voor Nijkerk in

OPEN. 21 punten voor Nijkerk in OPEN 21 punten voor Nijkerk in 2014-2018 We staan open voor vernieuwing en verandering van top-down handelen naar open staan voor verbinden met andere overheden, instellingen en bedrijven van denken in

Nadere informatie

Raadsvergadering van 25 april 2013 Agendanummer: 10.1

Raadsvergadering van 25 april 2013 Agendanummer: 10.1 RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 382917 Raadsvergadering van 25 april 2013 Agendanummer: 10.1 Onderwerp: Paraplunota Economisch Klimaat Verantwoordelijk portefeuillehouder: Mr. A. Grootenboer-Dubbelman SAMENVATTING

Nadere informatie

Rapportage integrale risicoanalyse herziening Governance Havenschap Moerdijk

Rapportage integrale risicoanalyse herziening Governance Havenschap Moerdijk Rapportage integrale risicoanalyse herziening Governance Havenschap Moerdijk 1. Inleiding Tijdens de bespreking van de voortgang van de uitwerking van de governance van Havenschap Moerdijk in de gemeenteraad

Nadere informatie

Integrale veiligheid. Uitvoeringsplan 2013 / 2014

Integrale veiligheid. Uitvoeringsplan 2013 / 2014 Integrale veiligheid Uitvoeringsplan 2013 / 2014 Inleiding In het integraal veiligheidsbeleid is vastgelegd dat er tweejaarlijks een operationeel integraal veiligheidsprogramma wordt opgesteld. Daar is

Nadere informatie

Bijlage bij raadsvoorstel nr Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen

Bijlage bij raadsvoorstel nr Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2012-2015 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding a. Aanleiding en kader b. Proces 2. Risicomanagement a. Risico's en risicomanagement b. Invoering van risicomanagement

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 10 december 2008. Beleidsplan Re-integratiebeleid 2009-2011

Aan de raad AGENDAPUNT 3. Doetinchem, 10 december 2008. Beleidsplan Re-integratiebeleid 2009-2011 Aan de raad AGENDAPUNT 3 Beleidsplan Re-integratiebeleid 2009-2011 Voorstel: 1. De kaders uit het beleidsplan 'Werken werkt!' vaststellen, zijnde: a. als doelstellingen: - het bevorderen van de mogelijkheden

Nadere informatie

Ontwikkelprogramma armoede gemeente Leeuwarden 2014

Ontwikkelprogramma armoede gemeente Leeuwarden 2014 Ontwikkelprogramma armoede gemeente Leeuwarden 2014 Inleiding Uit onze gemeentelijke armoedemonitor 1 blijkt dat Leeuwarden een stad is met een relatief groot armoedeprobleem. Een probleem dat nog steeds

Nadere informatie

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD MEMO AAN DE GEMEENTERAAD Aan T.a.v. Datum Betreft Van Ons kenmerk Bijlagen CC De gemeenteraad 30 januari Uitvoeringsprogramma integrale veiligheid De burgemeester 139126 1 Controller Directie Paraaf Datum

Nadere informatie

Raadsvergadering van 6 september 2012 Agendanummer: 10.2

Raadsvergadering van 6 september 2012 Agendanummer: 10.2 RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 357013 Raadsvergadering van 6 september 2012 Agendanummer: 10.2 Onderwerp: Vormgeven van een Klant Contact Centrum Verantwoordelijk portefeuillehouder: dhr. F.P. Fakkers

Nadere informatie

Taak en invloed gemeenteraad op de. Integrale veiligheid

Taak en invloed gemeenteraad op de. Integrale veiligheid Taak en invloed gemeenteraad op de Integrale veiligheid 1 Definitie veiligheid Veiligheid is de mate van afwezigheid van potentiële oorzaken van een gevaarlijke situatie of de mate van aanwezigheid van

Nadere informatie

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting De begroting van de provincie Utrecht voor 2012 Een samenvatting Hoeveel gaat de provincie Utrecht in 2012 uitgeven? Waaraan en waarom? Dat leest u in deze samenvatting. U zult zien dat wij voor 2012 duidelijke

Nadere informatie

Daarmee willen we bijdragen aan geluk en levensvoldoening van alle mensen in Roerdalen.

Daarmee willen we bijdragen aan geluk en levensvoldoening van alle mensen in Roerdalen. Programma op hoofdlijnen 2018-2022 Samen doen. Verder werken aan geluk, op een stevig fundament Dit programma bevat de belangrijkste uitgangspunten voor de raadsperiode 2018-2022. Alle raadsfracties hebben

Nadere informatie

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA 2014-2018 Intentie Met dit document willen de fracties van de gemeenteraad van De Wolden de intentie uitspreken om, evenals in de voorgaande periodes, een Politieke Termijn

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 13 maart 2012

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 13 maart 2012 Raadsinformatiebrief B&W vergadering 13 maart 2012 Steller : W. van den Hatert Telefoonnummer: 0343-565817 E-mailadres : willem.van.den.hatert@heuvelrug.nl Onderwerp : Beleidsvoorbereiding decentralisatie

Nadere informatie

Paragraaf duurzaamheid

Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Paragraaf duurzaamheid Wij hebben als gemeentelijke organisatie een voorbeeldfunctie en zorgen ervoor dat de gemeentelijke organisatie energieneutraal wordt voor 2030. Voor de gemeente

Nadere informatie

VOORBLAD RAADSVOORSTEL

VOORBLAD RAADSVOORSTEL VOORBLAD RAADSVOORSTEL ONDERWERP Kadernota Integraal Veiligheidsbeleid Middelsee Gemeenten 2010-2014. VOORSTEL Wij stellen u voor bijgevoegde Kadernota Integraal Veiligheidsbeleid Middelsee Gemeenten 2010-2014

Nadere informatie

Raadsvergadering van 28 juni 2012 Agendanummer: 8.1. Onderwerp: 166. Gebiedsplannen. Plan van aanpak, Intentieverklaring en startkrediet

Raadsvergadering van 28 juni 2012 Agendanummer: 8.1. Onderwerp: 166. Gebiedsplannen. Plan van aanpak, Intentieverklaring en startkrediet RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 344445 Raadsvergadering van 28 juni 2012 Agendanummer: 8.1 Onderwerp: 166. Gebiedsplannen. Plan van aanpak, Intentieverklaring en startkrediet Verantwoordelijk portefeuillehouder:

Nadere informatie

Werkplan Centrum XL 2015/2016

Werkplan Centrum XL 2015/2016 Werkplan Centrum XL 2015/2016 Maart 2015, Amsterdam Inleiding: toekomstperspectief Centrum XL Er zijn veel ontwikkelingen gaande in Amsterdam op het gebied van economie, logistiek en duurzaamheid die van

Nadere informatie

Pilot Omgevingsvisie Nijmegen Green City

Pilot Omgevingsvisie Nijmegen Green City Pilot Omgevingsvisie Nijmegen Green City De Omgevingswet meer ruimte voor initiatief Huidige omgevingsrecht: opeenstapeling van wetten, regels en procedures Onzekerheid en onduidelijkheid bij initiatiefnemers

Nadere informatie

Begroting 2014 Meerjarenbegroting

Begroting 2014 Meerjarenbegroting Begroting 2014 Meerjarenbegroting 2015-2017 Het is de kunst om het geld dat je beschikbaar hebt optimaal in te zetten! GBWP wil als grootste coalitiepartij de burger niet extra laten betalen voor de Haagse

Nadere informatie

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer)

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer) Vergadering: 11 december 2012 Agendanummer: 12 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der

Nadere informatie

Zelfstandig Oudewater pakt door!

Zelfstandig Oudewater pakt door! Zelfstandig Oudewater pakt door! Coalitieprogramma 2016-2018 Onze stad is al meer dan 750 jaar een stad om trots op te zijn. We zijn trots op onze dorpskernen, ons buitengebied, onze monumenten en onze

Nadere informatie

Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt. platform woningcorporaties noord-holland noord

Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt. platform woningcorporaties noord-holland noord Kiezen, Delen én Doen Samen voor een sterke woningmarkt platform woningcorporaties noord-holland noord Voorwoord Op 15 december 2011 is door ruim 20 corporaties uit de subregio s Noordkop, West-Friesland,

Nadere informatie

Ondernemen in. Moerdijk

Ondernemen in. Moerdijk Ondernemen in Moerdijk Colofon Gemaakt in opdracht van gemeente Moerdijk, d.d. maart 2009 Tekst: gemeente Moerdijk Ontwerp, opmaak en lay-out: afdeling Informatievoorziening en Facilitair, cluster Repro,

Nadere informatie

Presentatie aan de raad 8 mei 2019

Presentatie aan de raad 8 mei 2019 Presentatie aan de raad 8 mei 2019 Agenda Opening Introductie Presentatie Vragen Sluiting Aanleiding Taken en middelen overgedragen door het Rijk Wijzigingen BBV Financiële verordening Art. 2 Programma-indeling

Nadere informatie

Afdeling. Structuurvisie en plan-mer gemeente Maasdriel

Afdeling. Structuurvisie en plan-mer gemeente Maasdriel MAASDRIEL de leden van de raad van de gemeente Maasdriel Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk ro/na Afdeling Doorkiesnummer Kerkdriel Ruimte en Samenleving (0418) 638814 18 oktober 2011 Verzenddatum Onderwerp

Nadere informatie

2012 actuele begroting op 31-12-12

2012 actuele begroting op 31-12-12 WMO 4 e berap Bestuurlijke samenvatting Landelijke ontwikkelingen bij de overheid hebben in voor nogal wat wijzigingen, maar ook onzekerheid gezorgd. Zo werd besloten dat de overgang van Begeleiding naar

Nadere informatie

Betreft Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek Veiligheid kent geen grenzen.

Betreft Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek Veiligheid kent geen grenzen. Betreft Kadernota Integrale Veiligheid Westelijke Mijnstreek 2015 2018 Veiligheid kent geen grenzen. Vergaderdatum 4 december 2014 Gemeenteblad 2014 / 77 Agendapunt 10 Aan de Raad Voorstel De gemeenteraad

Nadere informatie

VVD- Best. Verkiezingsprogramma Best in Balans

VVD- Best. Verkiezingsprogramma Best in Balans VVD- Best Verkiezingsprogramma 2014-2018 Best in Balans 20 oktober 2013 Best in Balans Voor u ligt het verkiezingsprogramma 2014-2018 genaamd Best in Balans. Met dit verkiezingsprogramma willen we u laten

Nadere informatie

Betrokken, Betrekken, Betrouwbaar

Betrokken, Betrekken, Betrouwbaar Betrokken, Betrekken, Betrouwbaar 4e Bestuursrapportage 2013 (Verkorte versie) 0BInhoudsopgave 1Bestuurlijke samenvatting... 2 2BTotaal financieel overzicht 2013... 4 3BVoorlopig jaarrekeningresultaat

Nadere informatie

Startnotitie jeugd- en jongerenbeleid Dalfsen 2009-2012 Segment-groep, J. de Zeeuw september 2008

Startnotitie jeugd- en jongerenbeleid Dalfsen 2009-2012 Segment-groep, J. de Zeeuw september 2008 Startnotitie jeugd en jongerenbeleid Dalfsen 20092012 Segmentgroep, J. de Zeeuw september 2008 1. Inleiding De gemeente wil de huidige nota jeugdbeleid 20052008 evalueren en een nieuwe nota integraal jeugdbeleid

Nadere informatie

Uitwerking Kadernota Jeugd

Uitwerking Kadernota Jeugd Bijlage I bij besluit van de raad van de gemeente Alphen aan den Rijn van 29 mei 2008, nr 2008/5681 (raadsbesluit 2008/35) Uitwerking Kadernota Jeugd Algemene inleiding Van de deelprogramma s 3 en 4 Jeugd

Nadere informatie

Deze tijd vraagt om creativiteit

Deze tijd vraagt om creativiteit 12 april 2012 Werkplaats Onderneem met zin! Deze tijd vraagt om creativiteit Participeren/ Meedoen naar vermogen Schakelen en verbinden Wim Roelofs Integrale aanpak en noodzaak om te schakelen en te verbinden

Nadere informatie

Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013

Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Strategisch Communicatieplan Meedoen in Alblasserdam Augustus 2013 Wendy Hermans Monique Speelman Karin Stevens Inhoudsopgave 1 Meedoen in Alblasserdam... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Ontwikkelingen... 3 1.3

Nadere informatie

Strategische visie monitoring en verantwoording sociaal domein

Strategische visie monitoring en verantwoording sociaal domein Strategische visie monitoring en verantwoording sociaal domein Gemeente Wassenaar februari 2016 Pagina 2/9 2 Pagina 3/9 1 Inleiding Kader en achtergrond Kenmerkend voor het transformatieproces in het sociaal

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 8. Doetinchem, 26 oktober 2016 GEWIJZIGD VASTGESTELD 3 NOVEMBER Programmabegroting 2017

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 8. Doetinchem, 26 oktober 2016 GEWIJZIGD VASTGESTELD 3 NOVEMBER Programmabegroting 2017 Aan de raad AGENDAPUNT NR. 8 GEWIJZIGD VASTGESTELD 3 NOVEMBER 2016 Programmabegroting 2017 Te besluiten om: 1. De programmabegroting 2017 vast te stellen, waarmee tevens wordt besloten om: 2. Voor de financiën

Nadere informatie

NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG

NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Raad

Begroting Aanbieding Raad Begroting 2013 Aanbieding Raad Agenda Financieel meerjarenperspectief 2013 e.v. Onzekerheden en risico s Bezuinigingen IVP en strategische investeringen Traject behandeling Presentatie begroting 2013 2

Nadere informatie

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING December 2012 INLEIDING Het beleidsplan Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) 2008-2011 heeft een wettelijk bepaalde werkingsduur van vier jaren. In 2012 is besloten dit beleidsplan met één jaar te

Nadere informatie

Bestuursopdracht. Centrumvisie

Bestuursopdracht. Centrumvisie Bestuursopdracht Centrumvisie Bestuursopdracht Centrumvisie Opdrachtgever: Auteur: gemeente Scherpenzeel afdeling Ruimte en Groen W. Hilbink/W.Algra Datum: 2 december 2014 Centrumvisie Scherpenzeel -1-

Nadere informatie

Links naar brondocumenten

Links naar brondocumenten Links naar brondocumenten PS-doelen en GS-taken Visie Ruimte en Mobiliteit Beleidsvisie Cultureel Erfgoed en Basisvoorzieningen Cultuur 2017-2020 Beleidsvisie en uitvoeringsstrategie regionale economie

Nadere informatie

- 1 - Begrotingswijziging n.v.t. X Kaderstellen Controleren Budget autoriseren Consulteren

- 1 - Begrotingswijziging n.v.t. X Kaderstellen Controleren Budget autoriseren Consulteren - 1 - ALGEMENE GEGEVENS Agendapunt 9. Registratienummer 2014-000951/r Portefeuillehouder FK Griffier 0561-691201 BIJLAGEN (in te vullen door griffier) Voorstel X Raadsvoorstel Concept besluit X Begrotingswijziging

Nadere informatie

Kadernota 2019 Holland Rijnland op Koers?

Kadernota 2019 Holland Rijnland op Koers? Kadernota 2019 Holland Rijnland op Koers? Op koers? Regeerakkoord Gemeenteraadsverkiezingen College programma s Nieuw bestuur DB en AB Besluit evaluatie DVO/ TWO 2 Het begint bij de kadernota SMART begroting

Nadere informatie

Advies aan de gemeenteraad

Advies aan de gemeenteraad Advies aan de gemeenteraad Postregistratienummer *19.0000078* 19.0000078 Raadsvergadering: 7 februari 2019 Onderwerp Kadernota 2020 WerkSaam Behandeld door/in Commissie Samenlevingszaken Datum 2 januari

Nadere informatie

Transformatie in de gemeente Dalfsen. Dichter bij de kern

Transformatie in de gemeente Dalfsen. Dichter bij de kern Transformatie in de gemeente Dalfsen Dichter bij de kern 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 2. Transformatie Sociaal Domein Dichter bij de kern...4 2.1. Transformatie ambitie in uitgangspunten...5 2.2 Bestaande

Nadere informatie

Quick scan coalitieprogramma s Land van Cuijk

Quick scan coalitieprogramma s Land van Cuijk Quick scan coalitieprogramma s 2014-2018 Land van Cuijk 28 mei 2014 De Rekenkamercommissie heeft de coalitieprogramma s van de vijf gemeenten in het Land van Cuijk naast elkaar gelegd en gekeken of en

Nadere informatie

Strategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018

Strategische Agenda Helmond. Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018 Strategische Agenda Helmond Coalitie-onderhandelingen 4 april 2018 Staat van Helmond: Hoofddoelen strategische agenda Centrale ambitie: Meer banen Meer inwoners Meer banen Verwachte groei naar 101.000

Nadere informatie

Portefeuilleverdeling College van B&W ( )

Portefeuilleverdeling College van B&W ( ) Portefeuilleverdeling College van B&W (2018-2022) 1. Programma Dichtbij en betrokken Portefeuillehouder Meedoen Bestuurlijke vernieuwing Dienstverlening Visie Kwaliteit dienstverlening Communicatie Visie

Nadere informatie

Proces-aanpak Implementatie Omgevingswet

Proces-aanpak Implementatie Omgevingswet Proces-aanpak Implementatie Omgevingswet Deze procesbeschrijving maakt onderdeel uit van de bestuursopdracht Implementatie Omgevingswet Fase 1. De procesbeschrijving gaat dieper in op de activiteiten die

Nadere informatie

Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck

Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck Samenvatting ontwikkeling monitor sociaal domein Cranendonck 2016-2017 Inhoud Voorwoord... 3 Doelstellingen monitor sociaal domein... 3 Meetbare doelstellingen... 4 Rol van raad en college... 4 Visie,

Nadere informatie

*Z001F59E44 9* Leiderdorp, 16 september 2014. Afdeling: Concernzaken OOV en Rampen Onderwerp: Beleidsplan Integraal Veiligheidsbeleid 2015-2018

*Z001F59E44 9* Leiderdorp, 16 september 2014. Afdeling: Concernzaken OOV en Rampen Onderwerp: Beleidsplan Integraal Veiligheidsbeleid 2015-2018 Afdeling: Concernzaken OOV en Rampen Onderwerp: Beleidsplan Integraal Veiligheidsbeleid 2015-2018 Pagina 1 van 5 Versie Nr.1 Leiderdorp, 16 september 2014 Aan de raad. Beslispunten 1. Akkoord gaan met

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college

gemeente Eindhoven Kerntaak gekoppeld aan het werkprogramma van het college gemeente Eindhoven Raadsnummer Inboeknummer 13R5271 13bst00404 Beslisdatum B&W 12 maart 2013 Dossiernummer 13.11.551 RaadsvoorstelVerbindende kracht - Samen voor elkaar: de ontwikkeling van samenkracht

Nadere informatie

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016

Subsidieplafonds Subsidieplafonds 2016 Subsidieplafonds Subsidieplafonds 1 0360_15 Subsidieplafonds V1 Subsidieplafonds 2 Subsidieplafonds Beoogd Maatschappelijk Effect stelling Bedrag Jaarlijkse subsidie Samenredzaamheid 1. Ambitie Bewoners

Nadere informatie

Omgevingswet. Aanzet voor een implementatie plan Niet alles kan tegelijk Veel is duidelijk veel nog niet

Omgevingswet. Aanzet voor een implementatie plan Niet alles kan tegelijk Veel is duidelijk veel nog niet Omgevingswet Aanzet voor een implementatie plan Niet alles kan tegelijk Veel is duidelijk veel nog niet Doel van de presentatie Informatie over de Omgevingswet Stand van zaken van de invoering van de wet

Nadere informatie

Evaluatie subsidiebeleid vrijwilligersorganisaties

Evaluatie subsidiebeleid vrijwilligersorganisaties Evaluatie subsidiebeleid vrijwilligersorganisaties Inleiding In 2011 heeft een herijking plaatsgevonden van het subsidiebeleid. In de raadsagenda 2010-2014 is in het hoofdstuk Sociale Cohesie beschreven

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013 Begroting 2014 Aanbieding Gemeenteraad ember Laatste begroting deze raadsperiode Sluitende begroting 2014 Meerjarenperspectief moeilijk Bezuinigingsplan Strategische investeringen Ambities Stadsvisie Belastingen

Nadere informatie

Foar en mei elkoar! Lokale agenda sociaal domein gemeente Menameradiel

Foar en mei elkoar! Lokale agenda sociaal domein gemeente Menameradiel Foar en mei elkoar! Lokale agenda sociaal domein gemeente Menameradiel INLEIDING Dit korte en bondige kader geeft inzicht in de uitdagingen op het lokale sociale domein voor de komende 2 jaar. De gemeente

Nadere informatie

Inzet van middelen: dekking Dekking vindt plaats vanuit de reguliere financiële middelen armoedebestrijding.

Inzet van middelen: dekking Dekking vindt plaats vanuit de reguliere financiële middelen armoedebestrijding. Raad V200900744 Onderwerp: Kaders nota armoedebeleid Collegevoorstel Inleiding: De gemeente Heusden kiest voor een nieuwe aanpak van armoedebestrijding. Deze aanpak wordt vastgelegd in een nota armoedebeleid.

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. Inleiding 4. Programma 7 Raad 51. Toelichting op de kostenplaatsen 55. Financiële positie 6

INHOUDSOPGAVE. Inleiding 4. Programma 7 Raad 51. Toelichting op de kostenplaatsen 55. Financiële positie 6 Begroting 2012 INHOUDSOPGAVE Inleiding 4 Programma 7 Raad 51 Financiële positie 6 Toelichting op de kostenplaatsen 55 Recapitulatie-overzicht 12 Programma 1 Wonen en leven in Moerdijk 14 Programma 2 Werken

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL Agendanummer 7.4. Onderwerp: Nota Speelruimtebeleid Spelen in Moerdijk

RAADSVOORSTEL Agendanummer 7.4. Onderwerp: Nota Speelruimtebeleid Spelen in Moerdijk VANWEGE STAKEN VAN STEMMEN BIJ HET AMENDEMENT VAN ONAFHANKELIJK MOERDIJK OVER DIT ONDERWERP WORDT DIT OPNIEUW GEAGENDEERD IN DE RAADSVERGADERING VAN 25 FEBRUARI 2010. RAADSVOORSTEL Agendanummer 7.4 Raadsvergadering

Nadere informatie

opdrachtformulering subsidiëring MEE 2017

opdrachtformulering subsidiëring MEE 2017 opdrachtformulering subsidiëring MEE 2017 Aanleiding Met ingang van 1 januari 2015 zijn de gemeenten verantwoordelijk voor de cliëntondersteuning voor alle inwoners, voorheen was dit een verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Evaluatie O&O-fonds. Algemeen Bestuur. Datum 9 december 2015 RWB/AB/AR/

Evaluatie O&O-fonds. Algemeen Bestuur. Datum 9 december 2015 RWB/AB/AR/ Evaluatie O&O-fonds Aan Algemeen Bestuur Datum 9 december 2015 Status Kenmerk Besluit RWB/AB/AR/2015-0674 INLEIDING Op 8 juli heeft het Algemeen Bestuur aangegeven om in haar overleg van 9 december 2015

Nadere informatie

Aanleiding en probleemstelling

Aanleiding en probleemstelling No.: Portefeuillehouder: Wethouder Harmsen Afdeling: Welzijn en Onderwijs Behandelaar: C.H.A.M. Weterings De raad van de gemeente Tholen Tholen, 16 juni 2015 Onderwerp: voorstel om in te stemmen met de

Nadere informatie

Provincie Noord-Holland

Provincie Noord-Holland POSTBUS 3007 1 2001 DA HAARLEM Provinciale Staten van door tussenkomst van de statengriffier mw. drs. K. Bolt Dreef 3, tweede etage 2012HR HAARLEM INGEKOMEN 30 MAART 2018 Gedeputeerde Staten Uw contactpersoon

Nadere informatie

Raadsvoorstel. orstel. Maatschappelijke participatie informatieronde Terugkoppeling koerswijzer Wmo en visie nieuw beleidsplan Wmo

Raadsvoorstel. orstel. Maatschappelijke participatie informatieronde Terugkoppeling koerswijzer Wmo en visie nieuw beleidsplan Wmo Titel Visie beleidsplan Wmo 2011-2014 Nummer 10/55 Datum 29 september 2010 Programma Fase Onderwerp Maatschappelijke participatie informatieronde Terugkoppeling koerswijzer Wmo en visie nieuw beleidsplan

Nadere informatie

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten:

Met het nieuwe welzijnsbeleid werkt de gemeente Tiel vanuit de volgende uitgangspunten: Opdrachtformulering kwartiermaker integrale welzijnsopdracht Aanleiding De gemeenteraad van de gemeente Tiel heeft in haar vergadering van juli 2014 het besluit genomen om een inhoudelijke discussie te

Nadere informatie

Raadsstuk. Nummer 2018/ Portefeuillehouder Roduner, F.J. Programma/beleidsveld 4.3 Grondexploitaties Afdeling

Raadsstuk. Nummer 2018/ Portefeuillehouder Roduner, F.J. Programma/beleidsveld 4.3 Grondexploitaties Afdeling Raadsstuk Onderwerp Nota Grondbeleid 2018 e.v. Nummer 2018/753507 Portefeuillehouder Roduner, F.J. Programma/beleidsveld 4.3 Grondexploitaties Afdeling BE Auteur S. Metselaar Telefoonnummer 023-5113992

Nadere informatie

Regionale Structuurvisie Wonen Zorg en Woonomgeving. Gemeente Weert 8 oktober 2014

Regionale Structuurvisie Wonen Zorg en Woonomgeving. Gemeente Weert 8 oktober 2014 Regionale Structuurvisie Wonen Zorg en Woonomgeving Gemeente Weert 8 oktober 2014 Inhoud van presentatie Aanleiding Typering van de structuurvisie Koers in een notendop Afwegingskaders Instrumentarium

Nadere informatie

Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth

Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth De taak van de raad onder het dualisme Kaders stellen (WMO, Jeugdwet, handhaving) Budgetteren (begroting) Lokale wetgeving

Nadere informatie

Wij bewaken door gezondheidsrisico s en onveiligheid te signaleren en de inzichten hierover actief te verspreiden.

Wij bewaken door gezondheidsrisico s en onveiligheid te signaleren en de inzichten hierover actief te verspreiden. Naam gemeenschappelijke regeling: GGD Hollands Noorden Jaarrekening 2017 Wat wilden we bereiken? Welke (maatschappelijke) doelen waren vastgesteld? GGD Hollands Noorden bewaakt, beschermt en bevordert

Nadere informatie

Beleidsplan Integrale Veiligheid 2016-2020

Beleidsplan Integrale Veiligheid 2016-2020 Beleidsplan Integrale Veiligheid 2016-2020 - Veiligheidsanalyse - Prioritering - Kaderplan integrale veiligheid (4 jaar) - Uitvoeringsprogramma Jaarlijkse evaluatie Jaarlijks programma Tussentijds actualiseren

Nadere informatie

Voorbeeld Startnotitie Behorend bij Kernbeleid Veiligheid 3.0 d.d. september 2010

Voorbeeld Startnotitie Behorend bij Kernbeleid Veiligheid 3.0 d.d. september 2010 Voorbeeld Startnotitie Behorend bij Kernbeleid Veiligheid 3.0 d.d. september 2010 Ter toelichting: Deze startnotitie vormde het statschot voor integraal veiligheidsbeleid voor de periode 2011-2014 1 Startnotitie

Nadere informatie

Aan de raad van de gemeente LEIDSCHENDAM-VOORBURG

Aan de raad van de gemeente LEIDSCHENDAM-VOORBURG Aan de raad van de gemeente LEIDSCHENDAM-VOORBURG Datum 20 december 2011 Onderwerp Raadsbrief: Sociale structuurvisie Categorie B Verseonnummer 668763 / 681097 Portefeuillehouder De heer Rensen en de heer

Nadere informatie

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS 20170512 1. INLEIDING In 2016 hebben we met u en met de samenleving intensief gesproken over de toekomst van Zutphen. Gezamenlijk hebben we vastgesteld

Nadere informatie

Reimerswaal VERKIEZINGSPROGRAMMA RAADSPERIODE HET KAN ANDERS! STEM GEWOON CDA!

Reimerswaal VERKIEZINGSPROGRAMMA RAADSPERIODE HET KAN ANDERS! STEM GEWOON CDA! Reimerswaal VERKIEZINGSPROGRAMMA RAADSPERIODE 2014-2018 HET KAN ANDERS! STEM GEWOON CDA! Reimerswaal Het kan anders Ons land verandert snel. Niet alleen kennen we op dit moment in Nederland financieel

Nadere informatie

Bijlage 1. Plan van aanpak omgevingsplan voor het buitengebied.

Bijlage 1. Plan van aanpak omgevingsplan voor het buitengebied. Bijlage 1. Plan van aanpak omgevingsplan voor het buitengebied. Naar een uitgebalanceerd Omgevingsplan voor het Buitengebied in Nederweert meebewegend met wat er buiten gebeurt. Inhoudsopgave 1 Waarom

Nadere informatie

Nota risicomanagement 2014

Nota risicomanagement 2014 Nota risicomanagement 2014 Opgesteld door: Afdeling concerncontrol D.d.: Februari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding... 5 2 Wettelijk kader en doelstellingen... 6 2.1 BBV... 6 2.2 Doelstellingen... 6 3 Risicomanagement...

Nadere informatie

Startnotitie Integraal Veiligheidsplan Gemeente Molenwaard

Startnotitie Integraal Veiligheidsplan Gemeente Molenwaard Startnotitie Integraal Veiligheidsplan Gemeente Molenwaard Steller: Bestuursadviseur Marien Jongkind Datum: 15 juli 2013 Inleiding De gemeente Molenwaard streeft naar een comfortabele en veilige woon-

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Inleiding Missie en kernwaarden Ambitie en speerpunten Doorvertaling organisatie...6

Inhoudsopgave. 1. Inleiding Missie en kernwaarden Ambitie en speerpunten Doorvertaling organisatie...6 Strategisch kader 2013-2017 0 Inhoudsopgave 1. Inleiding...2 2. Missie en kernwaarden...3 3. Ambitie en speerpunten...5 4. Doorvertaling organisatie...6 1 1. Inleiding Ons vorige ondernemingsplan Wonen

Nadere informatie

Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk

Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk Bijlage 2 Factsheet en ontwikkelagenda gemeente Ridderkerk Doel Wmo Beleidsplan 1 Een samenhangend antwoord Specifiek en Meetbaar Wat te doen en met wie Acceptatie en Realistisch Termijn Het Besluit maatschappelijke

Nadere informatie

Datum 31 maart 2016 contactpersoon. 13 apr 2016/0005

Datum 31 maart 2016 contactpersoon. 13 apr 2016/0005 Datum 31 maart 2016 contactpersoon M. Heijlnk Aan de raden van de 26 VRU-gemeenten door tussenkomst van de colleges van burgemeesters en wethouders Concerncontroller a.i. Archimedeslaan 6 3584 BA Utrecht

Nadere informatie

Samen Sterk Voor Uw Belang

Samen Sterk Voor Uw Belang Samen Sterk Voor Uw Belang Verkiezingsprogramma GemeenteBelangen 2014 2018 Speerpunten www.gemeentebelangen-aalten.nl Samen sterk voor uw belang Verkiezingsprogramma 2014 2018 GemeenteBelangen werkt actief

Nadere informatie

Koppel notitie subsidie en accommodatiebeleid

Koppel notitie subsidie en accommodatiebeleid Koppel notitie subsidie en accommodatiebeleid Inhoud 1 Inleiding... 3 1.1 Inleiding... 3 1.2 Doelen ontwikkelen subsidie- en accommodatiebeleid... 3 1.3 Transitie van oud beleid naar nieuw beleid... 3

Nadere informatie

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN HET SOCIAAL DOMEIN

ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN HET SOCIAAL DOMEIN ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN HET SOCIAAL DOMEIN Met de ontwikkelingen die we de komende jaren verwachten - met name op het gebied van het Sociale Domein - is het onhoudbaar dat we als gemeente blijven

Nadere informatie

Algemeen bestuur Veiligheidsregio Groningen

Algemeen bestuur Veiligheidsregio Groningen AGENDAPUNT 2 Algemeen bestuur Veiligheidsregio Groningen Vergadering 12 december 2014 Strategische Agenda Crisisbeheersing In Veiligheidsregio Groningen werken wij met acht crisispartners (Brandweer, Politie,

Nadere informatie

Regionale Structuurvisie Wonen Zorg en Woonomgeving. Gemeente Roerdalen 19 november 2014

Regionale Structuurvisie Wonen Zorg en Woonomgeving. Gemeente Roerdalen 19 november 2014 Regionale Structuurvisie Wonen Zorg en Woonomgeving Gemeente Roerdalen 19 november 2014 Inhoud van presentatie Aanleiding Typering van de structuurvisie Koers in een notendop Afwegingskaders Instrumentarium

Nadere informatie

Raadsvergadering. Bovendien wijzen wij u er op dat in deze kadernota nog geen rekening is gehouden met de implementatie van de strategische agenda.

Raadsvergadering. Bovendien wijzen wij u er op dat in deze kadernota nog geen rekening is gehouden met de implementatie van de strategische agenda. RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 30 juni 2016 16-049 Onderwerp Kadernota 2017-2020 Aan de raad, Onderwerp Kadernota 2017-2020. Gevraagde beslissing 1. De Kadernota 2017-2020 vast te stellen. Grondslag

Nadere informatie

Beleidsprogramma en samenwerkingsafspraken

Beleidsprogramma en samenwerkingsafspraken Beleidsprogramma en samenwerkingsafspraken Ten behoeve van de raadsvergadering van 15 mei 2018 Opgesteld: 08-05-2018 Versie 1.0 Behorende bij het raadsvoorstel van 15-05-2018 Tot gelijktijdige vaststelling

Nadere informatie

Raadsvoorstel 15 december 2011 AB11.01003 RV2011.108

Raadsvoorstel 15 december 2011 AB11.01003 RV2011.108 Raadsvergadering d.d. Casenummer Raadsvoorstelnummer Raadsvoorstel 15 december 2011 AB11.01003 RV2011.108 Gemeente Bussum Instemmen met de Verantwoording van het Programma Elektronische Dienstverlening

Nadere informatie

Samen investeren! Samenvatting bestuursakkoord Gemeente Emmen. betrokken leefbaar duurzaam bereikbaar sociaal ondernemend

Samen investeren! Samenvatting bestuursakkoord Gemeente Emmen. betrokken leefbaar duurzaam bereikbaar sociaal ondernemend Samen investeren! Samenvatting bestuursakkoord 2018-2022 Gemeente Emmen betrokken leefbaar duurzaam bereikbaar sociaal ondernemend S S Samen investeren! De partijen Wakker Emmen, PvdA en CDA gaan opnieuw

Nadere informatie

DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN. Raadsvoorstellen 2014

DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN. Raadsvoorstellen 2014 DECENTRALISATIES SOCIAAL DOMEIN Raadsvoorstellen 2014 Presentatie: 11-12 12-20132013 Planning raadsbesluiten Beleidskader (nieuwe Wmo en Jeugdwet): januari 2014 Transitiearrangement Zorg voor Jeugd: :

Nadere informatie

PROGRAMMA 2: VEILIGHEID EN REGELS Visieblad

PROGRAMMA 2: VEILIGHEID EN REGELS Visieblad PROGRAMMA 2: VEILIGHEID EN REGELS Visieblad 2.1 Integrale veiligheidszorg Ons uitgangspunt is dat inwoners, ondernemers en bezoekers aan Hof van Twente zich veilig voelen en dat wij een veilige gemeente

Nadere informatie

Bergen op Zoom. Gemeente RVB Voorlegger Raadsvoorstel

Bergen op Zoom. Gemeente RVB Voorlegger Raadsvoorstel Gemeente Bergen op Zoom Voorlegger Raadsvoorstel Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Portefeuillehouder(s) Contactpersoon Afdeling Contactpersoon Email Contactpersoon Telefoon Programmanummer en -naam

Nadere informatie

Raadsvoorstel Zaak :

Raadsvoorstel Zaak : Zaak : 00509545 Onderwerp Portefeuillehouder Mevrouw drs. M. Mulder Datum raadsvergadering 27 juni 2017 Samenvatting Het Dagelijks Bestuur (DB) van Baanbrekers heeft de geactualiseerde begroting 2017,

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad n.v.t. W.F. Mulckhuijse (SP), R. Pet (GroenLinks), K.G. van Rijn (PvdA), K. Jongejan (VVD) In te vullen door Raadsgriffie Portefeuillehouder nvt nvt RV-nummer: RV-68/2008

Nadere informatie

Jaarplan september Postbus KA ROOSENDAAL.

Jaarplan september Postbus KA ROOSENDAAL. 21 september 2009 Postbus 5000 4700 KA ROOSENDAAL www.rekenkamerwestbrabant.nl 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 5 1.1. Inleiding 5 2. Samenstelling en werkwijze 6 2.1. Samenstelling Rekenkamer 6 2.2. Missie

Nadere informatie

VERANDERING. GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de

VERANDERING. GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de STEM VOOR TIJD VOOR VERANDERING HET VERKIEZINGSPROGRAMMA IN 5 MINUTEN GroenLinks Bergen op Zoom staat voor fundamentele keuzes bij de gemeenteraadsverkiezingen op 21 maart 2018. Wij kiezen ervoor om de

Nadere informatie

De drie decentralisaties, Holland Rijnland en de gemeente Teylingen. Presentatie Commissie Welzijn 5 maart 2012

De drie decentralisaties, Holland Rijnland en de gemeente Teylingen. Presentatie Commissie Welzijn 5 maart 2012 De drie decentralisaties, Holland Rijnland en de gemeente Teylingen Presentatie Commissie Welzijn 5 maart 2012 Waar gaan we het over hebben? 1. Waarom decentraliseren? 2. Decentralisatie Jeugdzorg 3. Decentralisatie

Nadere informatie