Hoe bepaalt de gemeente of ik in aanmerking kom voor de studietoeslag?

Transcriptie

1 toestag

2 Wat is de individuele studietoeslag? De individuele studietoeslag is een toeslag voor mensen met een arbeidsbeperking die een studie volgen. Dit is een aanvulling van de gemeente bovenop je studiefinanciering om rond te kunnen komen. De gedachte hierbij is dat je vaak onvoldoende in staat bent om bij te verdienen naast je studie. Met deze toeslag willen we je in staat stellen te blijven studeren. Hoe bepaalt de gemeente of ik in aanmerking kom voor de studietoeslag? De voorwaarde is dat je niet in staat bent om met een volledige baan het minimumloon te verdienen omdat je een beperking hebt De beoordeling of je wel of niet het minimumloon kan verdienen, kan door het UWV gedaan worden in opdracht van de gemeente. Op basis van de beoordeling neemt de gemeente een besluit over je aanvraag. Wanneer kan ik de toeslag aanvragen? De aanvraag procedure verschilt per gemeente. Neem daarom contact op met de gemeente waarin je woont. Afhankelijk van de gemeente waar je woont kun je één of twee keer per jaar een aanvraag indienen. Hoe hoog is de toeslag? De hoogte van de toeslag hangt af van de gemeente waarin je woont. Aan welke voorwaarden moet ik voldoen? De studietoeslag is er voor studenten die aan de volgende eisen voldoen: je bent minimaal 18 jaar oud; je ontvangt studiefinanciering (WSF 2000) of een bijdrage op grond van de Wet Tegemoetkoming Onderwijsbijdrage en Schoolkosten (WTOS) of je volgt een studie waarvoor in principe het recht bestaat op WSF of WTOS maar deze niet ontvangt; je hebt geen of weinig vermogen; je bent door een arbeidsbeperking niet in staat het minimumloon te verdienen. Voor meer informatie of het aanvragen, neem contact op met de gemeente waarin je woont.

3 STUDIEREGELING WAJONG WORDT ARTIKEL 36B PARTICIPATIEWET ONBEKEND DUS ONBEMIND? De Wajong kende een studieregeling voor jongeren die nog op school zaten. Ratio daarvan was dat mensen met een arbeidshandicap weinig tot geen (fysieke) mogelijkheden hebben via een bijbaantje wat extra inkomsten te verdienen. Daarnaast was het een stimulans om de studie door te zetten. Sinds januari valt deze groep onder de Participatiewet en moeten gemeenten in een verordening vaststellen hoe zij omgaan met deze studietoeslag. Hoe pakt dat uit en op welke wijze kunnen jonggehandicapten er gebruik van maken? TEKST: HANS HOES EN HENK VAN DEUTEKOM BEELD: SHUnERHOCK De Wajong bestond uit drie onderdelen: de werk-, studieen uitkeringsregeling. Jonggehandicapten voor wie een betaalde baan nooit tot de mogelijklleden zou behoren vielen onder de uitkeringsregeling. Daarbij staat inkomensbescherming voorop. Zij die studeren ofnog op school zitten en studiefinanciering krijgen, kwamen in aanmerking voor de studieregeling. Indien jonggehandicapten nog wel enig perspectief hadden op het verrichten van werk was de werkregeling van toepassing. Daarin staat het recht op arbeidsondersleuning centraal; hulp bij het vinden en behouden van werk. De praktijk van de afgelopen jaren was dat zo'n 8 procent van de instroom in de uitkeringsregeling kwam, 51 procent in de werkregeling en 4r procent in de studieregeling. De indeling is dynamisch, gedurende de looptijd van de Wajong kon men (afhankelijk van de persoonlijke situatie) overstappen van het ene regime naar het andere etc. De studieregeling van de Wajong regelde dat iemand die studeert of een opleiding volgt 25 procent van het minimumloon (4.885,25 euro per jaar bij 23 jaar) kreeg als hij daarnaast in aanmerking kwam voor studiefinanciering, tegemoetkoming scholieren, óf kinderbijslag, jonggehandicapten die per 1 januari 2015 in de studieregeling zaten, blijven daarin totdat zij hun studie beëindigen. STUDiETOESLAC Artikel 36b van de Participatiewet regelt een individuele studietoeslag die veel gelijkenis vertoont met de Wajong studieregeling. De vereisten om ervoor in aanmerking te komen zijn dat betrokkene: 18 jaar of ouder is; een opleiding of studie volgt en studiefinanciering (Wsf 2000) of een tegemoetkoming in de studiekosten op grond van artikel 4 Wtos ontvangt; geen of weinig eigen vermogen heeft (vermogenstoets bijstand); en niet in staat is om met werk voldoende bij te verdienen. Ook studenten met een medische urenbeperking (maar wel in staat t.z.t.meer dan het minimumloon te verdienen) kunnen aanspraak op dit artikel maken. De gemeente bepaalt of betrokkene recht heeft op de studietoeslag, alsmede de hoogte ervan en of deze per maand of in

4 een lagere frequentie wordt uitgekeerd. Gemeenten dienden op: juli 2013 de uitwerking in een verordening individuele studietoeslag te hebben geregeld. Stimulansz heeft een modelverordening gemaalit waarin suggesties voor beleidskeuzes worden gedaan. Daarnaast is een handreiking opgesteld waarin dieper ingegaan wordt op de verschillen tussen de studieregeling en de studietoeslag en waarin antwoord wordt gegeven op praktijkvragen m.b.t. de studietoeslag. VERSCHILLEND Gemeenten gaan zeer verschillend om met deze toeslag. Volgens een overzicht van april 2015 van vijftig gemeenten stelt Amsterdam maximaal euro per jaar beschikbaar. De overige 49 gemeenten keren (veel) minder uit. Zestien gemeenten hebben euro of meer in de verordening opgenomen; twintig gemeenten een bedrag tussen de i.ooo euro en euro en veertien minder dan i.ooo euro, waarvan tien minder dan 500 euro. Terwijl op termijn de euro die UWV voor dit doel beschikbaar had overgaat naar het Participatiebudget van de gemeenten, nemen de gemeenten niet het handelingsmotief en de budgethoogte over. Het lijkt erop dat er weinig ruchtbaarheid wordt gegeven aan deze individuele studietoeslag. Anders dan bij UWV (waar betrokkenen immers bekend zijn) moet de jongere die van de studietoeslag gebruik wil maken, zelf een aanvraag bij de gemeente indienen. PREVENTIE Bij de behandeling van het wetsontwerp Participatiewet in de Tweede en Eerste kamer is het dubbele belang van deze regeling benadrukt. Enerzijds optimale ondersteuning van de jongere zodat hij zijn studie succesvol kan afronden, anderzijds voorkomen dat iemand tot aan zijn pensioen uitkeringsafhankelijk is van de overheid. Gemeenten die ruim (budgettair) inzetten op de individuele studietoeslag en daarover duidelijk en uitgebreid communiceren, bevorderen daarmee dat gehandicapte jongeren zelfstandig in hun bestaan kunnen voorzien en niet meer hun hele leven van de overheid afhankelijk zijn. Uit signalen uit het onderwijs blijkt overigens dat de effectiviteit van simpelweg geld geven aan de doelgroep om het doel 'Het lijkt erop dat er weinig ruchtbaarheid wordt gegeven aan deze individuele studietoeslag' te bereiken, wordt betwijfeld. Om een jongere effectief door het onderwijs te loodsen zou het meer effect hebben als de studietoeslag ingezet zou kunnen worden voor specifieke ondersteuning. Bijvoorbeeld door het bekostigen van praktische zaken als extra reiskosten, de aanschaf van extra hulpmiddelen of materialen die de jongere nodig heeft voor het onderwijs maar die voor eigen rekening blijven, of de inzet van hulpverleners en coaches. Omdat het landelijk budget niet geoormerkt is, kunnen gemeenten besluiten een deel van het budget voor dergelijke uitgaven te bestemmen en daarover met het onderwijs afspraken te maken. Dat zou kunnen resulteren in een persoonlijk ondersteuningsbudget, waarvoor iedere jongere die studietoeslag

5 'Het ter beschikking stellen van goed voorlichtingsmateriaal aan het onderwijs is dan ook gewenst' ontvangt, in aanmerking kan komen en dat in overleg met de onderwijsinstelling besteed kan worden. VOORLICHTING De meeste jongeren die aan het MBO, HBO of de universiteit studeren zullen de studietoeslag niet kennen. Met de gebruikelijke gemeentelijke informatiekanalen hebben ze meestal nog weinig ervaring. Het lijkt daarom het meest doeltreffend voor de gemeentelijke communicatie over de individuele studietoeslag om te kiezen voor plekken en momenten waar je deze jongeren treft. Dan lijkt de DUO-website over studiefinanciering minstens zo belangrijk als de gemeentelijke website. Maar nog doeltreffender lijkt het de decanen, mentoren en studiebegeleiders van MBO, HBO en WO ruim te informeren over deze mogelijkheid. Het ter beschikking stellen van goed voorlichtingsmateriaal aan het onderwijs is dan ook gewenst. Daarnaast zou de studietoeslag ook gespreksonderwerp kunnen zijn in de contacten tussen gemeenten en onderwijsinstellingen waar het gaat over de arbeidstoeleiding van jongeren en beperking van schooluitval. De studietoeslag kan met name een belangrijke rol spelen als jongeren de overstap willen maken van PRO/VSO-onderwijs naar MBO-entree en verder. Uit onderzoek blijkt dat de doelgroep zich vooral bevindt in de groep MBO-ers met een beperking. Dit is ook de groep die in het algemeen het minst zelfredzaam is en ondersteuning nodig heeft bij het aanvragen van de studietoeslag. Gemeenten doen er dus verstandig aan om juist op deze groep te mikken. Onbekend maakt onbemind, maar dat hoefl niet zo te blijven. "!" Hans Hoes is beleidsadviseur in het sociaal domein, mcl de nadnik op de aansluiting ondenvijs - arbeidsmarkt. Ook werkt hij voorde landelijke vereniging van ondenvijsadviseurs. Henk van Deutekom is lid van de wetstechnische groep van Stimulansz en beleidsadviseur voor de gemeente Hilversum. MINIMASCAN 2015: ARMOEDECIJFERS PER GEMEENTE EN PROVINCIE De minimascan 2015 is beschikbaar. De mini* mascan presenteert actuele cijfers per gemeente met ais doel de armoedeproblematiek in kaart te brengen. En (financiële) consequenties van beleidswijzigingen inzichtelijk te maken. Ook kan het bereik van het gemeentelijke armoedebeleid onder verschillende doelgroepen gepeild worden, zoals gezinnen met kinderen. HUISHOUDENS De minimascan berekent het aantal huishoudens in verschillende inkomensgroepen variërend van 101% tot 125% van het sociaal minimum en geeft per inkomenscategorie inzicht in het aantal werkenden, zelfstandigen, uitkeringsgerechtigden, pensioengerechtigden en huishoudens met kinderen. Verder kan men eenvoudig trends vergelijken tussen gemeenten en provincies. Op verzoek is de scan ook te leveren met cijfers per (arbeidsmarkt)regio. UNIEK Het unieke van dit instrument is de raming tot en met het huidige jaar, waardoor de omvang van de minima inzichtelijk wordt. Stimulansz gaat de scan doorontwikkelen. Meedenken of andere cijfers over deze groep gewenst.' Stuur dan een mail naar annejet.kerckhaert(5)stimulansz.nl. Dc minimascan is (gratis) te downloaden via de handboeken van Stimulansz: werk en Inkomen, schulddicnstverlcning en cliêntparticipatic. Dc scan is ook los te bestellen via producten/productpaginas/minlmascan