De hervorming van het secundair
|
|
- Cornelis Vedder
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De hervorming van het secundair onderwijs: rationalisering zonder ratio Sam Coomans Adviseur studiedienst ACV Dit jaar analyseert de Gids verschillende facetten van onderwijs en hoopt zo haar steentje bij te dragen in het debat van onderwijshervorming. In het vorige nummer werden aanbevelingen voor het CLB gedaan. Dit artikel behandelt het secundair onderwijs. Nu het stof rond de onderwijshervorming wat is gaan liggen, blikken we vooruit en beoordelen we de deze hervorming op haar merites. Terwijl de hervorming secundair initieel nog van ons onderwijs een grotere gelijkmaker zou kunnen maken, werd het naar de eindmeet toe een plan met als enige rode draad: behouden wat goed is. Of deze weinig ambitieuze leidraad de knelpunten van ons onderwijs gaat kunnen aanpakken is echter bijzonder twijfelachtig. Inleiding Alle analyses ten spijt: het Vlaamse onderwijs is nog steeds erg ongelijk. De laatste PISA-resultaten deden op dit vlak opnieuw allerlei knipperlichten branden. De kloof tussen hoogpresteerders en laagpresteerders neemt verder toe; het aantal leerlingen dat het vereiste basisniveau
2 niet bereikt, stijgt van 11% naar 17% (méér dan 1 leerling op 6). En van de gehele geïndustrialiseerde wereld is er geen enkel land waar de kloof tussen resultaten van allochtonen en autochtonen zo groot is als in Vlaanderen. Genoeg stof tot nadenken. Maar ondanks deze wake-up call, lijkt van enige sense of urgency bij de Vlaamse regering weinig sprake. Terwijl de hervorming secundair initieel een blauwdruk bevatte, die van ons onderwijs een grotere gelijkmaker zou kunnen maken, werd het afgezwakt tot een plan met als rode draad: behouden wat goed is. En dat betekent dus meer van hetzelfde. Maar wat goed was 10 jaar geleden, is dat niet noodzakelijkerwijs in het heden, en al helemaal niet binnen 10 à 20 jaar. De laatste PISA-resultaten zijn daarbij een teken aan de wand; blijvend investeren in de meest kwetsbare doelgroepen is de boodschap. Weinig toekomst voor laaggeschoolden Want de wereld verandert razendsnel. Technologische evoluties en toenemende complexiteit van de samenleving duwen laaggeschoolden steeds verder naar de rand van de maatschappij. En in hun zoektocht naar werk worden ze verdrongen door middengeschoolden. Laaggeschooldheid wordt ook steeds meer een synoniem van armoede. Dat is zeker het geval voor België, waar blijkt dat de armoede onder de Belgische laaggeschoolden bij de hoogste is in Europa en hun achteruitgang sinds de crisis ook bij de ergste behoort in Europa. Het armoederisico bij laaggeschoolden in België bedroeg 24.5% (in 2015), voor Vlaamse laaggeschoolden was dit 20% (in 2014) 2. En terwijl we de werkkansen van jonge laaggeschoolden steeds meer zien dalen, stellen we vast dat binnen het onderwijs de meest kwetsbare groep van laagpresteerders groeit en de kloof met de top verder toeneemt. Ook voor de komende generatie is er dus weinig beterschap op komt. Dat zijn verontrustende ontwikkelingen want bij ongewijzigd beleid, dreigt een groot deel van deze groep in de sociale uitsluiting terecht te komen. De kloof tussen hoogpresteerders en laagpresteerders neemt verder toe; het aantal leerlingen dat het vereiste basisniveau 2 niet bereikt, stijgt van 11% naar 17% (méér dan 1 leerling op 6). 35
3 Het armoederisico bij laaggeschoolden in België bedroeg 24.5% (in 2015), voor Vlaamse laaggeschoolden was dit 20% (in 2014). Het belang van een kwalificatie De grote aandacht voor ongekwalificeerde schoolverlaters is daarom terecht. We kunnen ons als maatschappij in steeds mindere mate veroorloven om ons potentieel aan menselijk kapitaal niet te benutten. Met een onderwijssysteem dat sociale ongelijkheid bestendigt en opwaartse mobiliteit niet aanmoedigt, kunnen we de toekomst eigenlijk niet tegemoet komen. De vraag die we ons daarbij moeten blijven stellen is: Hoe krijgen we een zo groot mogelijke groep leerlingen -ongeacht hun sociale afkomt of milieu- aan de eindmeet met een diploma secundair onderwijs? Het belang van een kwalificatie is niet alleen in het voordeel van het individu, maar ook voor de samenleving. Een groeiende groep laagpresteerders in het onderwijs betekent immers ook een grotere groep die sociale uitsluiting riskeert en een toenemende druk op onze welvaartstaat en sociale cohesie. Het compenserende vermogen van het onderwijs Naar mate de ongelijkheid in een samenleving groeit wordt de hefboomfunctie van onderwijs voor sociale ongelijkheid belangrijker. Ongelijkheid aanpakken via het onderwijs is een hele onderneming, maar niet onmogelijk. Scholen hebben immers een belangrijk (potentieel) compenserend vermogen. Met de juiste inzet van middelen kunnen ze veel goedmaken van wat fout loopt. Niet alle leerlingen verschijnen immers met dezelfde bagage aan de start en de plaats waar je wieg staat bepaalt vandaag de dag nog steeds waar je terecht komt in het onderwijs 3. Je sociale achtergrond determineert niet alleen je behaalde onderwijsniveau; het vertaalt zich vervolgens ook in een ver schillend(e) werkkans, armoederisico, participatie aan levenslang leren, etc. Naarmate individuen ouder worden, wordt het steeds lastiger (en zullen ook meer middelen moeten voorzien worden) om deze kloof te remediëren. Voor vele kansarme kinderen en kinderen uit de lagere middenklasse 36
4 kan de school daarom wel degelijk een doorslaggevend verschil betekenen, voor wat ze bereiken op school en later in het leven. Investeren in de onderwijsloopbanen van kwetsbare doelgroepen rendeert daarom beter dan het subsidiëren van uitgebreide tewerkstellings-en herscholingsprogramma s. De hervorming van het secundair onderwijs was daarbij de lakmoesproef die de prioriteiten van de Vlaamse meerderheid pijnlijk duidelijk maakte. Binnen de oorspronkelijke plannen van de onderwijshervorming zaten heel wat elementen die het compenserende vermogen van het onderwijs konden versterken, denk daarbij aan betere studiekeuzes, differentiatiemogelijkheden en opwaartse mobiliteit. Onder het mom beter voorkomen dan genezen, lijkt het dan ook evident dat een onderwijshervorming wil ze voldoende toekomstproof zijn- haar kwalificatie-opdracht als uitgangspunt neemt. Dat is niet de focus die gevolgd werd. Integendeel, door een enge focus op de prestaties van de toppresteerders werd de onderwijshervorming zodanig afgezwakt dat velen spreken van een lege doos. De situatie van onze laagpresteerders werden daarbij uit het oog verloren. Van een grote hervorming is geen sprake meer, beter is te spreken van een update of een rationalisering. Een rationalisering zonder ratio Ondanks de inzet en de hoge werkdruk van het personeel, blijft ons onderwijs hardnekkig ongelijkheid reproduceren. Dat suggereert systeemfouten die moeten aangepakt worden. De hervorming heeft wat dat betreft grote kansen laten schieten om het compenserende vermogen van scholen te versterken. De vraag zoals ze nu voorligt is of de huidige plannen, de ongelijkheid binnen het onderwijs niet dreigt te versterken. We zoomen in op enkele elementen uit het akkoord. Betere studiekeuzes? Jongeren verlaten vaak vroegtijdig en zonder kwalificatie het onderwijs omdat ze in een studierichting terecht komen die om één of andere reden toch niet de juiste is. Daarom is het cruciaal om in te zetten op een betere studiekeuzebekwaamheid van leerlingen en ouders. Ondanks de lofzang over de eenvoud van de matrix 4, bevat de hervorming heel wat pijn- 37
5 punten die de transparantie en de geïnformeerde studiekeuze voor jongeren en ouders niet zal versterken. Scholen krijgen immers zelf de vrijheid te bepalen welk schoolconcept 5 en studie-aanbod ze willen uitwerken. Een verdeeld landschap van verschillende structuren en schoolconcepten is dus quasi zeker. Dat impliceert dat leerlingen naast een studiekeuze ook een schoolkeuze zullen moeten maken, die een impact heeft op het verdere schooltraject. Nog meer dan voorheen, zal kwalitatieve informatie met betrekking tot de studierichtingen, het aanbod binnen scholen en de arbeidsmarkt belangrijk worden. En laat dit nu net een grote afwezige zijn binnen de hervorming. Het gebrek aan versterking van studiekeuzebegeleiding zal bovendien voornamelijk kwetsbare doelgroepen, die doorgaans minder goed geïnformeerd zijn, treffen. Het is bovendien twijfelachtig of deze hervorming ook de nodige dynamiek in gang zal zetten om de noodzakelijke instroom naar technische richtingen te verhogen. De oude onderwijsvormen (ASO, TSO, KSO, BSO) blijven behouden en ook de domeinlogica wordt niet doorgetrokken tot in de ASOstroom. ASO-richtingen krijgen het label studiedomeinoverschrijdend, wat verwarrend werkt. Daardoor blijven de schotten tussen het ASO, TSO en het BSO intact, waardoor de Vlaamse Regering in feite de maatschappelijke onderwaardering van het technisch georiënteerd onderwijs bestendigd. Door een enge focus op de prestaties van de toppresteerders werd de onderwijshervorming zodanig afgezwakt dat velen spreken van een lege doos. De situatie van onze laagpresteerders werden daarbij uit het oog verloren. Er is wel sprake van een opwaardering van enkele technische richtingen, maar net zoals bij STEM, zal erover gewaakt moeten worden dat deze maatregelen niet leiden tot een groter marktaandeel van het ASO-aanbod. Dan heeft deze opwaardering immers een pervers effect. Positief is wel dat het duale leren vanaf de uitrol van de hervorming op 1 september 2018 geïntegreerd zal worden binnen het studie-aanbod van de matrix. Het wordt een leerweg die gelijkwaardig is aan alle andere secundaire opleidingen. 38
6 Differentiatie en verbreding in de eerste graad? Alhoewel de eerste graad officieel een oriënterende graad wordt genoemd, vormt het in Binnen deze hervorming is te veel aandacht gegaan naar het vrijwaren de praktijk het begin van een ASO/TSO-traject en is het dus niet verkennend maar de- van de belangen van onze toppresteerders. Daar zit niet de uitdaging terminerend. Omdat leerlingen na de eerste voor de toekomst; het venijn zit hem graad niet zullen kunnen kiezen voor om het in de staart, de groeiende kwetsbare groep die niet langer het niveau even welk domein in de tweede graad, zal de keuze na het zesde leerjaar nog steeds bepalend blijven voor de verdere schoolloopbaan. haalt dat wordt omschreven als het niveau om in de maatschappij goed Er verandert dus weinig. Leerlingen kiezen op eigen benen te kunnen staan. nog steeds 1 basisoptie uit het aanbod van de scholen (dat ze vrijblijvend kunnen kiezen). Voor sommige leerlingen is dit nog steeds véél te vroeg waardoor foute studiekeuzes onvermijdelijk zijn. De hervorming biedt de kans aan scholen om in te spelen op de grotere heterogeniteit in de eerste graad via de differentiatiepakketten. Daardoor kunnen leerlingen gelijker aan de start gebracht worden door ze extra te ondersteunen of kunnen sterke leerlingen verder uitgedaagd worden. Maar ook hier wordt de bal volledig in het kamp van de scholen gelegd. Er wordt geen enkele responsabilisering voor scholen ingebouwd om zwakke leerlingen te begeleiden en te remediëren. Niets houdt scholen met andere woorden tegen om deze differentiatiepakketten als profileringsinstrument te gebruiken om zo een sterke instroom van leerlingen te garanderen. Positieve mobiliteit en omkeerbare studiekeuzes Zijn er schakelmogelijkheden die voorkomen dat leerlingen vroeg komen vast te zitten in een studierichting wanneer die voor hen niet de ideale blijkt te zijn? De curriculumdossiers 6 beloven alvast een vlottere mobiliteit tussen studierichtingen. Maar of leerlingen ook in de praktijk echt de kans zullen krijgen om te schakelen tussen studiedomeinen en finaliteiten zal afhangen van hoe breed of hoe eng bepaalde vakinhouden zullen worden geformuleerd bij het vastleggen van de eindtermen. Het zal dus afwachten worden hoe de mooie theorie hier in de praktijk zal worden omgezet. 39
7 Het is bijzonder jammer dat de idee van domeinscholen zo weinig ingang gevonden heeft binnen deze hervorming. Volgens de SERV zijn domeinscholen de beste garantie om de muren te slopen tussen het ASO en het TSO/BSO. Binnen deze scholen gaan leerlingen met verschillende profielen maar met gemeenschappelijke interesses samen naar één school. De huidige hervorming belet niet dat scholen zich als dusdanig organiseren, maar stimuleert dit hoegenaamd niet. Dat is een gemiste kans, omdat deze scholen een sterke impact hebben op positieve mobiliteit, met name het veranderen van studierichting in functie van talenten, interesses en competenties. Een positief element binnen deze hervorming is wel de introductie van uitbreidingsdoelstellingen. Dat zijn extra eindtermen waaraan een leerling moet voldoen, om een toegangsticket te kunnen krijgen voor een studierichting met meer abstracte finaliteit binnen het eigen studiedomein (het zalmprincipe). Maar zullen scholen investeren in deze uitbreidingsdoelstellingen wanneer ze niet het hele aanbod van finaliteiten binnen dit studiedomein zelf aanbieden? Vrijheid blijheid? Met uitzondering van enkele elementen in de zijlijn (zoals het zalmprincipe), biedt de huidige hervorming ons vlees noch vis wat betreft het bestrijden van de ongelijkheid via het onderwijs. Op papier is met de huidige hervorming veel mogelijk. Maar het ontbreken van de juiste incentives en afdwingbare maatregelen maakt de hervorming in de praktijk zeer vrijblijvend. Door de bal grotendeels te leggen in het kamp van het onderwijsveld, ontslaat de Vlaamse regering zichzelf niet alleen van deze maatschappelijke verantwoordelijkheid; ze neemt hierbij ook een risico. Er bestaat immers een spanningsveld tussen het bevorderen van gelijke kansen en aan scholen overlaten hoe ze het willen doen. Scholen zullen ten allen tijde strategisch handelen om hun concurrentiepositie te vrijwaren, en dat verloopt zeker niet altijd in het voordeel van kwetsbare doelgroepen. 40
8 Een gemiste kans Verschillende onderwijsexperten 7 hebben zich al negatief uitgelaten over de onderwijshervorming en de mate waarin ze kansen laat liggen om ons beter te wapenen tegen maatschappelijke uitdagingen, zoals sociale ongelijkheid. De samenloop van hervormingen binnen enkele belangrijke onderwijsdossiers bood nochtans een unieke window of opportunity om binnen de verschillende pijlers van het onderwijssysteem (structuren, personeel, inhoud en doelstellingen) het compenserende vermogen van het onderwijs te versterken. Maar we stellen vast dat we door een gebrek aan middelen en door politiek stratego deze unieke kans dreigen te missen op kap van alle jongeren (en onze samenleving). Binnen deze hervorming is te veel aandacht gegaan naar het vrijwaren van de belangen van onze toppresteerders. Daar zit niet de uitdaging voor de toekomst; het venijn zit hem in de staart, de groeiende kwetsbare groep die niet langer het niveau haalt dat wordt omschreven als het niveau om in de maatschappij goed op eigen benen te kunnen staan. N1. Niveau 2 wordt vaak omschreven als het minimale niveau om in de maatschappij goed op eigen benen te kunnen staan. 2. Vlaanderen: EU-SILC 2014 op basis van Belgische armoederisicodrempel; België: EU-SILC Hirt, N., e.a. (2007). De school van de ongelijkheid 4. Het geactualiseerde aanbod van studierichtingen werd ondergebracht in een matrix. De matrix bepaalt voor elke richting van de tweede en derde graad of die mikt op doorstroming naar het hoger onderwijs (ASO, TSO, KSO), naar de arbeidsmarkt (BSO, BUSO OV3) of beiden (TSO, KSO). Dit zijn de finaliteiten van een studierichting die duidelijk maken waar een richting op voorbereidt. Daarnaast zijn de studierichtingen ook nog eens opgedeeld in 8 thematische studiedomeinen: Taal & Cultuur, STEM, Kunst & Creatie, Land-en Tuinbouw, Economie en Organisatie, Maatschappij & Welzijn, Sport, Voeding & Horeca. 5. Scholen kunnen zich horizontaal organiseren door zich te specialiseren in één studiedomein (domeinscholen), een aanbod over meerdere domeinen aanbieden (campusscholen) of zich verticaal organiseren door zich te concentreren op één finaliteit. 6. Curriculumdossiers zijn gemeenschappelijke leerplannen tussen de verschillende onderwijsnetten. Ze moeten garanderen dat er gemakkelijker van de ene naar de andere school kan worden overgestapt. 7. Dirk Jacobs, Simon Boone ( Mieke van Houtte ( knack.be/nieuws/belgie/wetenschappelijke-kennis-wordt-opzij-geschoven-omdat-ze-niet-strookt-met het-buikgevoel-vansommigen/article-opinion html) 41
GO! atheneum Zaventem
GO! atheneum Zaventem Latijn ECONOMIE & ORGANISATIE MAATSCHAPPIJ & WELZIJN Moderne talen De poort naar de wereld GO! atheneum Zaventem Spoorwegstraat 25 1930 Zaventem 02/720.00.58 www.kazaventem.be De
Nadere informatieAdvies. Modernisering secundair onderwijs: maatregelen basisonderwijs en eerste graad. Brussel, 21 september 2016
Advies Modernisering secundair onderwijs: maatregelen basisonderwijs en eerste Brussel, 21 september 2016 SERV_20160921_moderniseringSO_BOen1ste_ADV.docx Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat
Nadere informatieDe afgelopen jaren zijn er een aantal knelpunten in ons onderwijssysteem gedetecteerd:
Inhoud 1. Onze uitgangspunten 2. De onderwijshervorming 3. 1. Onze uitgangspunten Het Vlaamse onderwijs behoort tot de Europese en wereldtop. We staan ermee op de tweede plaats in Europa en de zevende
Nadere informatieModernisering Secundair Onderwijs Wat verandert er?
Modernisering Secundair Onderwijs Wat verandert er? Vlaams Minister van Onderwijs en Viceminister-president Hilde Crevits Waarom? Het goede koesteren, versterken waar nodig! te veel uitstroom van jongeren
Nadere informatieOp stap met het werkboekje!?
Werking CLB Op stap met het werkboekje!? 6 studiekeuzetaken Wat betekent kiezen? Ik leer mezelf kennen Ik verken de beroepenwereld Ik leer het Secundair Onderwijs kennen Ik maak een keuze Ik ben zeker
Nadere informatieWaarom modernisering?
Waarom modernisering? Diploma secundair onderwijs Te veel studierichtingen Zittenblijven Sociale afkomst Eindtermen (wiskunde, Frans, PAV) Onderzoek: Leerlingen presteren minder sterk Inhoud van deze avond
Nadere informatieDe grote stap naar het secundair onderwijs
De grote stap naar het secundair onderwijs 2018-2019 2 secundair onderwijs 2 1 3 4 5 6 6 5 4 3 2 lager onderwijs 1 kleuteronderwijs 1 2 3 Inhoud 1. Hoe kiezen? 2. Studieaanbod 3. Inschrijven 4. Werkmiddelen
Nadere informatiePedagogisch overleg 11 mei 2017
Pedagogisch overleg 11 mei 2017 Agenda Onderwijshervorming OVUR Examen- en toetsvragen 1 september 2017 Onderwijshervorming Definitief Onderwijshervorming Eerste graad: september 2018 Tweede graad: september
Nadere informatieActualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs. Vlaams Parlement, 18 januari 2017
Actualiteitsdebat Hervorming Secundair Onderwijs Vlaams Parlement, 18 januari 2017 Tussenkomst Jo De Ro (Open Vld) Maar vooral beste ouders en leerkrachten die thuis dit actueel debat aan t volgen zijn:
Nadere informatiePedagogisch overleg 8 mei 2017
Pedagogisch overleg 8 mei 2017 Agenda Onderwijshervorming OVUR Examenchecklist 1 september 2017 Onderwijshervorming Definitief Onderwijshervorming Eerste graad: september 2018 Tweede graad: september 2020
Nadere informatieInfoavond secundair onderwijs. Torhout, 16 januari 19
Infoavond secundair onderwijs Torhout, 16 januari 19 Op stap naar het secundair onderwijs Wat komt er aan bod? KIEZEN AANBOD begeleiding school en CLB ouders hoe kiezen? keuzeproces keuzetaken structuur
Nadere informatieHervorming secundair onderwijs
Hervorming secundair onderwijs 4 juni 2013 Mijn mening is. 1. Het secundair onderwijs moet hervormd worden. o Ja o Neen 2. De schotten tussen de onderwijsvormen ASO BSO KSO TSO moeten worden afgeschaft.
Nadere informatieNaar het secundair onderwijs
www.clbnbrussel.be Naar het secundair onderwijs Centrum voor Leerlingenbegeleiding N-Brussel Inhoud 1. Modernisering secundair onderwijs 2. Structuur secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 Een richting
Nadere informatieModernisering Secundair Onderwijs versterken, verdiepen & verkennen
Modernisering Secundair Onderwijs versterken, verdiepen & verkennen Vlaams Viceminister-president en Vlaams minister van Onderwijs, Hilde Crevits Waarom? Het goede koesteren en versterken waar nodig! te
Nadere informatiePedagogisch overleg 8 mei 2017
Pedagogisch overleg 8 mei 2017 Agenda Onderwijshervorming Bedrijfsbeheer GIP en stage 1. Onderwijshervorming Eerste graad: september 2018 Tweede graad: september 2020 Derde graad: september 2022 Eerste
Nadere informatieMODERNISERING SO EN DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN. 24 oktober 2018
MODERNISERING SO EN DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN 24 oktober 2018 WAAROVER HEBBEN WE HET? Modernisering so Observerende en oriënterende eerste graad: wijzigingen in structuur en organisatie Matrix
Nadere informatie23/01/2019. naar het secundair onderwijs De grote stap naar het secundair onderwijs < eerste graad. Hoe kiezen. Studieaanbod.
naar het secundair onderwijs 2018-2019 De grote stap naar het secundair onderwijs < eerste graad Hoe kiezen Studieaanbod Inschrijving 2 1 De grote stap naar het secundair onderwijs < Hoe kom je nu tot
Nadere informatieVlaanderen is onderwijs & vorming MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS WAT VERANDERT ER?
Vlaanderen is onderwijs & vorming MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS WAT VERANDERT ER? Beste directeur, Dankzij de grote inzet van ons onderwijspersoneel en de kwaliteit van het geboden onderwijs doen onze
Nadere informatieSTRUCTUUR EN ORGANISATIE. eigen keuzes school. aanbevelingen - raamtekst. regelgeving overheid
STRUCTUUR EN ORGANISATIE eigen keuzes school aanbevelingen - raamtekst regelgeving overheid UITGANGSPUNTEN EERSTE GRAAD Raamtekst observerende en oriënterende eerste graad Getrapte studiekeuze Alle vormingscomponenten
Nadere informatieWelkom. Op stap naar het Secundair Onderwijs
Welkom Op stap naar het Secundair Onderwijs 4 domeinen - Preventieve gezondheidszorg - Leren en studeren - Psychisch en sociaal functioneren - Onderwijsloopbaanbegeleiding Naar de grote school Kiezen
Nadere informatieOnderwijsplanning Modernisering so
Onderwijsplanning Modernisering so Planningsprocedures/-criteria Programmatieregelgeving Hasselt 27 mei 2019 Brugge 28 mei 2019 Gent 28 mei 2019 Antwerpen 4 juni 2019 Mechelen 17 juni 2019 DEEL I Programmatie
Nadere informatieModernisering Secundair Onderwijs
Modernisering Secundair Onderwijs Wat verandert er? Kabinet van Vlaams Minister van Onderwijs en Viceminister-president Hilde Crevits Drie conceptnota s Eerste graad SO Tweede en derde graad SO Bestuurlijke
Nadere informatieEEN KIJK OP DE BASISOPTIES IN DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS
EEN KIJK OP DE BASISOPTIES IN DE EERSTE GRAAD VAN HET SECUNDAIR ONDERWIJS 12 VISO Mariakerke De Vlaamse overheid voorziet bij de modernisering van het secundair onderwijs een reeks structurele maatregelen,
Nadere informatieHervorming secundair onderwijs
Hervorming secundair onderwijs 4 juni 2013 WAAROM? 27 VERBETERPUNTEN STERKTES BEHOUDEN 9 thema s basisonderwijs inhoudelijke aanpak secundair onderwijs structuur secundair onderwijs aansluiting onderwijs
Nadere informatieModernisering Secundair Onderwijs
Modernisering Secundair Onderwijs Wat verandert er? Kabinet van Vlaams Minister van Onderwijs en Viceminister-president Hilde Crevits Drie conceptnota s Eerste graad SO Tweede en derde graad SO Bestuurlijke
Nadere informatieOp stap naar de 1ste graad secundair onderwijs. Ik leer het secundair onderwijs kennen
Op stap naar de 1ste graad secundair onderwijs Ik leer het secundair onderwijs kennen 2 Inhoud van deze avond 1. Keuzebegeleiding + werking CLB 2. Structuur Secundair onderwijs 3. Onderwijskiezer 4. Goed
Nadere informatieACTUALITEITSDEBAT VLAAMS PARLEMENT HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS VERKLARING VAN DE VLAAMSE REGERING
ACTUALITEITSDEBAT VLAAMS PARLEMENT HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS VERKLARING VAN DE VLAAMSE REGERING Mijnheer de voorzitter, Beste collega s, Onze kinderen zijn het kostbaarste wat we hebben. Ieder van
Nadere informatiePijnpunten huidig secundair onderwijs
Onderwijshervorming 2013 Pijnpunten huidig secundair onderwijs Vlaanderen heeft een sterk secundair onderwijs, dat blijkt uit vele internationale rapporten. Maar toch werden er in diverse onderzoeken ook
Nadere informatieMogelijkheden voor het keuzegedeelte in de eerste graad
Dienst CUR Guimardstraat 00 BRUSSEL + 07 06 0 www.katholiekonderwijs.vlaanderen DOCUMENT Mogelijkheden voor het keuzegedeelte in de eerste graad 07-0- Mogelijkheden voor het keuzegedeelte in de eerste
Nadere informatieAdvies. Modernisering secundair onderwijs, het addendum. Brussel, 27 februari 2017
Advies Modernisering secundair onderwijs, het addendum Brussel, 27 februari 2017 SERV_ADV_20170227_AddendummoderniseringSO.docx Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat 34-36, 1040 Brussel T +32
Nadere informatieAdvies. Modernisering structuur en organisatie van het secundair onderwijs. Brussel, 3 oktober 2017
Advies Modernisering structuur en organisatie van het secundair onderwijs Brussel, 3 oktober 2017 SERV_20171003_moderniseringstructuurenorganisatieSO_ADV.docx Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen Wetstraat
Nadere informatieKwaliteit en kansen voor elke leerling
Kwaliteit en kansen voor elke leerling Voorstel van de Commissie Monard St.A.M. 21 oktober 2009 Hilde Meysman Vooraf perspectief aanpak 1. Krijtlijnen voor de vernieuwing Het Vlaams secundair onderwijs
Nadere informatieOp Stapel november Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel
Op Stapel 2017-15 24 november 2017 24-11-2017 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega s van de afdeling Onderwijsorganisatie
Nadere informatieVernieuwing secundair onderwijs: een facelift of meer?
Vernieuwing secundair onderwijs: een facelift of meer? Zeker weten dat je er al ergens van hoorde spreken: de vernieuwing van het secundair onderwijs. Tegen de achtergrond van een samenleving die grondig
Nadere informatieSociale ongelijkheid bij de overgang van basisnaar secundair onderwijs. Simon Boone en Mieke Van Houtte Brussel, 8 juni 2011
Sociale ongelijkheid bij de overgang van basisnaar secundair onderwijs Simon Boone en Mieke Van Houtte Brussel, 8 juni 2011 Verloop presentatie 1. Aanleiding voor het onderzoek 2. Onderzoeksvragen 3. Methoden
Nadere informatieInhoud. 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen. 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen?
Overgang LO - SO 2 Inhoud 1. Huidige structuur secundair onderwijs 2. Herstructurering secundair onderwijs 3. Hoe kiezen? 3.1 Een richting kiezen 3.2 Een school kiezen 4. Inschrijven 5. Waar vind ik verdere
Nadere informatieOp stap naar het SECUNDAIR ONDERWIJS
Op stap naar het SECUNDAIR ONDERWIJS met accent op het secundair onderwijs? 1A? Structuur van het Secundair Onderwijs 3 2 6 5 4 3 Oriëntatie naar Doorstroming (ASO/TSO/KSO) Oriëntatie naar Arbeidsmarkt
Nadere informatieStarten in het secundair onderwijs
Starten in het secundair onderwijs Een overzicht Inleiding Structuur van het secundair onderwijs Wat verandert er in de toekomst? PAUZE Verhalen van kinderen Een goede schoolkeuze Waarmee rekening houden?
Nadere informatieKIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019
KIEZEN VOOR HET SECUNDAIR ONDERWIJS info ouders basisonderwijs 1, 2 en 3 april 2019 goed kiezen is als een puzzel maken zorg ervoor dat je alle goede puzzelstukjes verzamelt Kiezen voor het secundair onderwijs
Nadere informatieOLFA EDEGEM. WELKOM op deze: info-avond voor ouders overgang secundair onderwijs
OLFA EDEGEM WELKOM op deze: info-avond voor ouders overgang secundair onderwijs Wat na het zesde leerjaar??? KIEZEN = PROCES gebeurt STAP VOOR STAP (boekje klas): ) ik denk na over kiezen ) ik leer mezelf
Nadere informatieWAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor ouders
WAT VERANDERT ER IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? Brochure voor ouders Beste ouder De school neemt vandaag een belangrijke plaats in in het leven van je kind. School en opleiding hebben bovendien een grote
Nadere informatieONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID. Dockx J. & De Fraine B.
ONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID Dockx J. & De Fraine B. ONDERWIJSVORMEN EN WERKLOOSHEID Dockx J.& De Fraine B. Promotor: B. De Fraine Research paper SONO/2018.OL1.1/09 Gent, januari 2018 Het Steunpunt
Nadere informatieONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT
ONDERWIJSWOORDENLIJST VOOR SCHOOLRADERS ALS JE NIET HELEMAAL MEE BENT < verwijder geen elementen boven deze lijn; ze bevatten sjabloon-instellingen - deze lijn wordt niet afgedrukt > Deze woordenlijst
Nadere informatieLaaggeschoolde vrouwen met een migratie-achtergrond. Toelichting advies Commissie Diversiteit
Laaggeschoolde vrouwen met een migratie-achtergrond Toelichting advies Commissie Diversiteit Doelgroep Positie op arbeidsmarkt Aanbevelingen Doelgroep Positie op arbeidsmarkt Aanbevelingen Jonge bevolking
Nadere informatieVCLB Leuven informeert ouders
Op stap naar het secundair onderwijs VCLB Leuven informeert ouders 2017-2018 Marc Vanderlocht 1 2 1 Inhoud 1. Het huidige secundair onderwijs 2. Modernisering secundair onderwijs 3. Kiezen van een studierichting
Nadere informatieSTEM monitor 2015 SITUERING DOELSTELLINGEN
STEM monitor 2015 SITUERING In het STEM-actieplan 2012-2020 van de Vlaamse regering werd voorzien in een algemene monitoring van het actieplan op basis van een aantal indicatoren. De STEM monitor geeft
Nadere informatieFiguur 1. Intelligentiescores (numerieke, spatiale, verbale en algemene) per geslacht
Tweede luik "Het verschil in schools presteren tussen jongens en meisjes" (literatuurstudie en emprirsche studie) (Jan Van Damme & Agnes De Munter- K.U.Leuven) 1. Welke sekseverschillen in prestaties?
Nadere informatieZijn secundaire scholen klaar voor de onderwijshervormingen?
Zijn secundaire scholen klaar voor de onderwijshervormingen? Een multiple case study naar de draagkracht van vier secundaire scholen om de hervormingen door te voeren Esther Gheyssens & Katrien Struyven
Nadere informatieONDERWIJSVORMEN EN SCHOOLSE PRESTATIES. Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M.
ONDERWIJSVORMEN EN SCHOOLSE PRESTATIES Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M. ONDERWIJSVORMEN EN SCHOOLSE PRESTATIES Dockx J., De Fraine B. & Vandecandelaere M. Promotor: B. De Fraine Research paper
Nadere informatieDiversiteitsbarometer Onderwijs. Studie-oriëntering in het secundair onderwijs
Diversiteitsbarometer Onderwijs Studie-oriëntering in het secundair onderwijs VL: Sterk gedifferentieerd onderwijssysteem Vroege selectie, studiekeuzes na attesteringen, rol in reproductie van sociale
Nadere informatieWerkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen 2015. Kiezen voor TSO, it makes Se-n-Se Provincie Antwerpen
Kiezen voor TSO, it makes Se-n-Se Provincie Antwerpen Onderzoek naar de aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt Alle schoolverlaters van 2013 worden 1 jaar lang gevolgd (tot en met juni 2014) Succes wordt
Nadere informatieOnderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014
Onderwijs en OCMW: pleidooi voor meer samenwerking! Lege brooddozen op school symposium 14 oktober 2014 Programma armoedebestrijding cijfers Armoede in Kortrijk In Kortrijk leven in 2011 11.227 inwoners
Nadere informatieMaatschappelijke uitdagingen voor brede scholen
Maatschappelijke uitdagingen voor brede scholen Inspiratiedag Brede School - 29 april 2014 - BRONKS Programma armoedebestrijding cijfers Armoede in Kortrijk In Kortrijk leven in 2011 11.227 inwoners in
Nadere informatieDag SO Workshop brede eerste graad. Hilde De Meyer Valentijn Van Hootegem
Dag SO Workshop brede eerste graad Hilde De Meyer Valentijn Van Hootegem 6 februari 2015 Workshop brede eerste graad Dag SO Workshop brede eerste graad 3 De workshop Wat verwacht je van deze workshop?
Nadere informatieDoel: Creativiteit. Middel: ICT onderbenut (bij voorbeeld Sociale media, faceboekgroepen
Menselijk niveau: Het is nodig dat het onderwijs NU massaal ICT hulpmiddelen integreert in het onderwijzen en leren om zo de kinderen voor te bereiden op de toekomst waarin creatieve en innovatieve vaardigheden
Nadere informatieJAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW
JAARACTIEPLAN Sept 2015 Aug 2016 RTC Vlaams-Brabant VZW Periode 1 september 2015-31 augustus 2016 Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 17/06/2015 1 Inleiding RTC Vlaams-Brabant vzw wil, net als zijn
Nadere informatieSteunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting
Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting Feiten en cijfers Hebben laaggeschoolden een hoger risico om in armoede te belanden? Ja. Laagopgeleiden hebben het vaak
Nadere informatieOriëntatienota hervorming SO
VVKSO CODIS/DOC/10/26 2010-10-08 Oriëntatienota hervorming SO CODI-aso 28 september 2010 Structuur SO in de toekomst Voorstel kijkwijzer (bureau VVKSO 30-9-10) Gradenstructuur behouden Totale persoon vormen
Nadere informatieANTWOORD. Vraag nr. 572 van 1 september 2011 van KATHLEEN DECKX
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 572 van 1 september 2011 van KATHLEEN DECKX Leerlingen BSO Slaagkansen hoger
Nadere informatieIVV Sint-Vincentius. Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom
IVV Sint-Vincentius Welkom in de eerste graad! Eerste en tweede jaar A-stroom Voor jou is de overgang van de lagere school naar een eerste graad A-stroom heel zeker een grote verandering. Geen paniek,
Nadere informatieOp Stapel november Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai Brussel
Op Stapel 2017-16 28 november 2017 28-11-2017 Onderwijsorganisatie en -personeel Huis van het GO! Willebroekkaai 36 1000 Brussel In de rubriek Op Stapel geven de collega s van de afdeling Onderwijsorganisatie
Nadere informatieMODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS
MODERNISERING SECUNDAIR ONDERWIJS Startdatum modernisering VLAAMSE REGERING DOEL eerste graad: observeren en oriënteren Leerlingen krijgen alle kansen om hun interesses en capaciteiten te ontdekken en
Nadere informatieInfo-avond Secundair Onderwijs
Info-avond Secundair Onderwijs CLB-Kempen www.clb-kempen.be Naar de grote school Nieuw onderwijssysteem Andere manier van lesgeven Grotere studiebelasting Noodzaak om zich te organiseren verband planningsvaardigheden
Nadere informatieEen structuur voor het secundair onderwijs in scholen (gemeenschappen)
Een structuur voor het secundair onderwijs in scholen (gemeenschappen) Visietekst van het GO! 3 juli 2015 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In zijn Memorandum 2014 benadrukt het GO! dat
Nadere informatieAlgemene indicator domein overschrijdende kinderarmoede Nulmeting 2008 (cijfers 2006)
Bijlage : Overzicht tabellen Armoedes Algemene indicator domein overschrijdende kinderarmoede ) ) ) ) ) Het aandeel kinderen geboren in een kansarm gezin - - - 8.2% 8.6% 9.7% 10.5% Kind en Gezin, Het kind
Nadere informatieScholengemeenschap Houtland. Modernisering eerste graad secundair
Scholengemeenschap Houtland Modernisering eerste graad secundair Historiek 1970: VSO 1989: eenheidsstructuur 2009: commissie Monard 2010: oriëntatienota Mensen doen schitteren 2012: VVKSO: Toekomst SO
Nadere informatieMODERNISERING EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS
MODERNISERING EERSTE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS Op 31 mei 2016 maakte minister Hilde Crevits de nota s over de modernisering van het secundair onderwijs maatregelen basisonderwijs en eerste graad en maatregelen
Nadere informatieVroegtijdig schoolverlaten in Vlaams onderwijs
Vroegtijdig schoolverlaten in Vlaams onderwijs Inhoudstafel Wat is vroegtijdig schoolverlaten? Voorgeschiedenis - Europa - Vlaanderen Vroegtijdig schoolverlaten Monitoring in Vlaanderen Cijferrapport VSV
Nadere informatieColloquium Katholiek Onderwijs Vlaanderen BASISONDERWIJS 30 November 2018
Colloquium Katholiek Onderwijs Vlaanderen BASISONDERWIJS 30 November 2018 Machteld.Vandecandelaere@kuleuven.be Centrum voor Onderwijseffectiviteit en Evaluatie KU Leuven Onderzoek Flexibele leerwegen Centrum
Nadere informatieduurtijd van de opleiding en de arbeidstijd. Hierbij stellen we dat het, gegeven deze regelgeving, allicht niet evident is voor werkgevers om tegen
Samenvatting 5 Dit boek bekijkt kritisch de veralgemening van duaal leren in het arbeidsgericht secundair onderwijs (SO) in Vlaanderen, op basis van de beschikbare economische en sociologische wetenschappelijke
Nadere informatieMODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD
MODERNISERING SO NAAR EEN OBSERVERENDE EN ORIËNTERENDE EERSTE GRAAD LEIDRAAD Visie op vorming en vakken Een nieuwe generatie leerplannen - ruimte voor scholen Observerende en oriënterende functie van de
Nadere informatieEFFECTEN VAN ONDERWIJSVORMEN OP SCHOOLSE BETROKKENHEID. Dockx J, De Fraine B. & Van den Branden N.
EFFECTEN VAN ONDERWIJSVORMEN OP SCHOOLSE BETROKKENHEID Dockx J, De Fraine B. & Van den Branden N. EFFECTEN VAN ONDERWIJSVORMEN OP SCHOOLSE BETROKKENHEID Dockx J., De Fraine B. & Van den Branden N. Promotor:
Nadere informatieVR DOC.0817/5
VR 2017 1407 DOC.0817/5 Kind en Jongere-effectenrapport (JoKER) voor Decreet modernisering structuur en organisatie secundair onderwijs Gebruik de RIA-leidraad en de RIA-checklist om deze RIA in te vullen.
Nadere informatieBijlage 1 :Tabellen Armoedebarometers
Bijlage 1 :Tabellen Armoedebarometers Kinderarmoede Nulmeting 2008 Barometer 2009 Barometer 2010 Barometer 2011 Barometer 2012 Barometer 2013 Barometer 2014 Barometer 2015 Bron Het aandeel kinderen geboren
Nadere informatiegitho Lentetombola 2017
2 49304 githo Lentetombola 2017 1e Hoofdprijs: 5-daagse reis naar Dresden voor 2 personen (kamer met ontbijt) DRANKENARSENAAL LIER - ZANDHOVEN Bosstraat 29 bus 1 te Lier Vierselbaan 12C te Zandhoven Gewonnen
Nadere informatieSessie 1: Vluchten kan niet meer, je vleugels uitslaan wel.
Sessie 1: Vluchten kan niet meer, je vleugels uitslaan wel. Werkgroep: 2 Werkgroepbegeleider: Jan Bonne Verslaggever: Marjolein Lassuyt Inleiding Tijdens het eerste referaat brengt Simon Boone ons op de
Nadere informatieWelk secundair onderwijs voor de 21 ste eeuw?
Welk secundair onderwijs voor de 21 ste eeuw? GO! Dag van het secundair onderwijs Brussel, 6/2/2015 Ides Nicaise KU Leuven (HIVA / PPW) Een midlife crisis? SO van jaren 1950-60 Select publiek Industriële
Nadere informatieHet Vlaamse secundair onderwijs internationaal vergeleken
Het Vlaamse secundair onderwijs internationaal vergeleken Jeroen Lavrijsen Doctoraatsonderzoeker, HIVA - KU Leuven www.steunpuntssl.be Structuur secundair onderwijs Focus op twee kenmerken van het secundair
Nadere informatieBreek taboe omtrent kansarme
ITINERA INSTITUTE FLASH Breek taboe omtrent kansarme versus kansrijke diploma s 03 07 2013 MENSEN WELVAART BESCHERMING De Europese leiders hebben een actieplan tegen jeugdwerkloosheid aangekondigd. Uiteraard
Nadere informatieGeef je opleiding een STEM
Geef je opleiding een STEM Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen - Limburg 2011-2012 Onderzoek naar de aansluiting onderwijs arbeidsmarkt Alle schoolverlaters van 2011 worden 1 jaar lang gevolgd (tot
Nadere informatieBijna leerlingen en hun ouders kiezen voor katholiek basis- en secundair onderwijs
Stafdienst Guimardstraat 1 1040 BRUSSEL +32 2 507 06 19 www.katholiekonderwijs.vlaanderen Analyse septembertelling schooljaar 2018-2019 18 september 2018 Bijna 743 000 leerlingen en hun ouders kiezen voor
Nadere informatieHERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS
HERVORMING SECUNDAIR ONDERWIJS STOF 12/11/2014 De hervorming Secundair Onderwijs in een notendop Studentenoverlegforum (STOF) 12 november 2014 2 3 1. De hervorming: een inleiding Het regeerakkoord van
Nadere informatieHet Vlaamse onderwijs in internationaal perspectief
Het Vlaamse onderwijs in internationaal perspectief Jeroen Lavrijsen, HIVA - KU Leuven SSL-studiedag 'Loopbanen in het onderwijs: terugblik en vooruitblik, 23 september 2016 www.steunpuntssl.be Vlaams
Nadere informatieOuderavond secundair onderwijs. 27 februari 2019
Ouderavond secundair onderwijs 27 februari 2019 Agenda Begeleiden van keuzeproces door CLB Structuur Secundair Onderwijs Studie- en schoolkeuze Waar vind ik informatie? 2 Begeleiden van het keuzeproces
Nadere informatieInformatieavond voor ouders OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS
Informatieavond voor ouders OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS CLB, wie we zijn op vier begeleidingsdomeinen met extra aandacht voor leerlingen die in moelijkere omstandigheden opgroeien Informeren van
Nadere informatieARMOEDEBAROMETER 2015
ARMOEDEBAROMETER 2015 Wat zeggen de cijfers? ARMOEDE GEWIKT EN GEWOGEN Kinderarmoede: 11.2% Sinds 2008 gestaag gestegen Toekomst: blijft stijgen Kinderarmoede vooral bij moeders met een migratiegeschiedenis
Nadere informatieVLOR-denkgroep:overgang baso. Overgang basis-secundair onderwijs. ontwikkelingspsychologisch perspectief. Baso:knelpunten en mogelijkheden
VLOR-denkgroep:overgang baso Overgang basis-secundair onderwijs kansen knelpunten hefbomen aanleiding: inspectieverslag 2003-004 : Frans. een 10-tal proeftuinen over dit thema. scharniermoment als risico:
Nadere informatienr. 289 van KRIS VAN DIJCK datum: 23 februari 2015 aan HILDE CREVITS
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 289 van KRIS VAN DIJCK datum: 23 februari 2015 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Nederlandstalig onderwijs Brussel
Nadere informatieInformatieavond voor ouders OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS
Informatieavond voor ouders OP STAP NAAR HET SECUNDAIR ONDERWIJS CLB, wie we zijn op vier begeleidingsdomeinen met extra aandacht voor leerlingen die in moelijkere omstandigheden opgroeien Informeren van
Nadere informatieVlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.9 - Juni
Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.9 - Juni 2008-299- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS
Nadere informatieDoelgroepsimulatie: stand van zaken maart Huidige doelgroep: leerlingen en leraren (TTT) Extra doelgroepen?
Doelgroepsimulatie: stand van zaken maart 2019 Huidige doelgroep: leerlingen en leraren (TTT) (1) Gewoon voltijds SO: leerlingen 3de graad tso en bso (incl. modulair onderwijs niveau 3de graad, Se-n-Se
Nadere informatieSTEM monitor april 2015 RITA DUNON
STEM monitor 2015 30 april 2015 RITA DUNON Doelstellingen STEM-actieplan STEM-actieplan 2012-2020 streeft op middellange termijn naar: Meer starters en afgestudeerden in STEM-opleidingen en richtingen
Nadere informatieOnderwijscentrum Gent. Raakpunten GSIW
Onderwijscentrum Gent Raakpunten GSIW Gent Stad in Werking Onderwijscentrum Gent, 20 december 2017 1. Uitdaging 2. Rol Onderwijscentrum 3. Structuur en netwerk 4. Raakpunten Visie 5. Raakpunten inhoudelijk
Nadere informatieKwetsbare jongeren versterken door onderwijs. Christiane Timmerman CeMIS USAB 22 februari 2016
Kwetsbare jongeren versterken door onderwijs Christiane Timmerman CeMIS USAB 22 februari 2016 SES Onderwijs Socio economische situatie beïnvloedt onderwijskansen Vroegtijdig schoolverlatenbeïnvloedt socioeconomische
Nadere informatieEen goede opleiding werkt baanbrekend
Een goede opleiding werkt baanbrekend Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen 2007-2008 Persconferentie 19 mei 2009 Een goede opleiding werkt baanbrekend Werkzoekende schoolverlaters in Vlaanderen
Nadere informatieTechniek is de toekomst,
4 Techniek is de toekomst, maar onbekend is onbemind VTI Roeselare probeert jongeren warmer te maken voor technische beroepen Wie technisch geschoold is, krijgt de jobs vandaag voor de voeten gegooid.
Nadere informatiePeiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso + Vergelijking met ICCS 2016
Peiling burgerzin en burgerschapseducatie in de derde graad aso, bso, kso en tso + Vergelijking met ICCS 2016 Inspiratiedag PAV sessie 5 7 december 2017 Margo Vandenbroeck Overzicht DEEL 1 Peiling burgerzin
Nadere informatieVragenlijst Klastitularis - Eerste leerjaar A of B (schooljaar 2009-2010): overzicht items per schaal Schaal (Dimensie) Items Itemnummer Bron item
Vragenlijst Klastitularis - Eerste leerjaar A of B (schooljaar 2009-2010): overzicht items per schaal Schaal (Dimensie) Items Itemnummer Bron item Integratie - Populariteit (sociale ontwikkeling) heeft
Nadere informatieOnderwijs en arbeidsmarkt Teveel fricties, of te hoge verwachtingen?
Onderwijs en arbeidsmarkt Teveel fricties, of te hoge verwachtingen? Luc Sels Decaan Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Luc.Sels@kuleuven.be @LucSels Een goede aansluiting realiseren is cruciaal.
Nadere informatie