Les 1 Kleine stukjes Decompositie met groep 2 en 3
|
|
- Tania van der Wolf
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Les 1 Kleine stukjes Decompositie met groep 2 en 3 Josina Koning Pedagogisch Academie Hanzehogeschool Groningen
2 Voorwoord Wat fijn dat u interesse heeft voor de lessen Computational Thinking voor groep 2 (en 3)! De lessen zoals deze op staan kunt u gratis gebruiken op uw school. Het staat u vrij om het materiaal aan te passen of uit te breiden en om vervolgens uw werk te delen (daar zijn we natuurlijk erg benieuwd naar!), zolang u: - Het materiaal gratis ter beschikking stelt (geen commercieel gebruik!) - Een verwijzing maakt naar dit materiaal en aangeeft welke aanpassingen u gemaakt heeft Voor deze lessen hebben we o.a. gebruik gemaakt van het materiaal van Hello Ruby. Net als Hello Ruby geloven wij dat het veranderen en aanpassen van het materiaal een goede manier is om te leren van elkaar en zo waardevol materiaal te creëren waar iedereen gebruik van kan maken. Daarom valt dit werk onder de voorwaarden van een Creative Commons Naamsvermelding- NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie. Voor het werk van Hello Ruby geldt dezelfde licentie. Meer informatie is te vinden op Voor meer informatie, vragen en suggesties kunt u contact opnemen met Josina Koning, j.i.koning@pl.hanze.nl 1
3 Les 1 Kleine stukjes Doelen - De leerling leert dat je van verschillende onderdelen (kleine dingen) een groter geheel kunt maken (groot ding). Dit leert de leerling door een voorwerp (vogel, beestje, processor) dat ontleed is in kleinere stukjes ( gedecomposeerd ) te bekijken en te achterhalen welk onderdeel over is of ontbreekt. - De leerling leert dat een groot probleem (of ding) opgedeeld kan worden in kleinere stukken (of dingen). Dit leert de leerling door zelf een tekening te maken en deze vervolgens te ontleden in de onderdelen waaruit deze is opgebouwd Materialen - Boek Hello Ruby - Werkblad kleine stukjes - Geplastificeerde vormen - Wit A4-papier - Kleurpotloden/stiften - Prowise decompositie Lesvoorstel differentiatie Extra hulp Het werken in het platte vlak (2D) kan voor sommige leerlingen best lastig zijn. Maak gebruik van materiaal dat aanwezig in de klas op de opdracht 3D te maken. Denk bijvoorbeeld aan een toren of huis van houten blokken uit de bouwhoek. Deze kun je dan ook na laten tekenen door de leerlingen (bouwtekening). Voor leerlingen die het nog lastig vinden om te tekenen is het ook mogelijk om een huis te laten plakken: knip van te voren verschillende onderdelen uit (dak, deur, raam, basis, schoorsteen etc.), laat ze de verschillende onderdelen bij elkaar zoeken en daar een huis van maken. Kleine stukjes Deze eerste les gaat over decompositie. Decompositie is het proces waarmee problemen worden opgedeeld in kleinere stukken. Je kunt een maaltijd of cupcakes, gebruiksvoorwerpen zoals een fiets, maar ook spelniveaus ontleden in delen waaruit ze zijn opgebouwd. Programmeurs breken hun code vaak in kleinere stukken. Daardoor is het makkelijker te begrijpen en te onthouden (Hello Ruby, 2016). Volgens Programmeren in het PO (2016) is decompositie: een probleem onderzoeken en uitsplitsen in deelproblemen om het op te kunnen lossen. (Stappenplan met kleine probleempjes oplossen.). Bij deze les gaan de leerlingen aan de hand van figuren uit het boek Hello Ruby van Linda Liukas en later met behulp van een eigen tekening ervaren dat een groot figuur opgedeeld kan worden in kleine stukjes en andersom. Voorbereiding De les sluit aan bij het eerste hoofdstuk uit het boek Hello Ruby. Lees dit hoofdstuk en eventueel volgende hoofdstukken van te voren door. Het taalgebruik in het boek is soms best lastig. Bedenk welke woorden de leerlingen moeilijk kunnen vinden en vervang deze door eenvoudiger woorden. Of houd er in de lestijd rekening mee dat deze woorden tijdens het voorlezen kort besproken worden. Om gebruik te kunnen maken van de Prowise les is het nodig om een (gratis) account aan te maken op Neem de Prowise les van te voren door en test het slepen met de onderdelen op het digibord. Leerlingen kunnen dit best lastig vinden. Op de website van Prowise staan verschillende instructievideo s over de werking van het programma. De link naar de les is beschikbaar via de website Controleer van te voren of alle materialen aanwezig zijn in de leskist. Indien nodig kan de leerkracht zelf de materialen bijmaken met de digitale bestanden die bij de lessen aanwezig zijn (zie website). Opdracht 1 Bedenk voorafgaand aan de les of deze opdracht individueel of in groepjes uitgevoerd gaat worden. Individueel: kopieer voor iedere leerling het werkblad. Deze werkvorm is met name geschikt voor groep 3. Groepjes: gebruik per groep 1 set van de geplastificeerde vormen. Opdracht 2 Per leerling nodig 1 vel wit A4-papier en kleurpotloden of stiften. 2
4 Verdieping en verbreding Bij opdracht 2 kunnen de leerlingen ook zelf kiezen wat ze willen tekenen waardoor de opdracht wat moeilijker kan worden. Laat ze beginnen met het tekenen en opdelen van één voorwerp. Leerlingen kunnen daarna natuurlijk meerdere voorwerpen tekenen en opdelen. In de Prowise les zitten twee verdiepende opdrachten: - Figuren na leggen - Puzzelen Leerlingen die snel klaar zijn met de tekenopdracht en/of wat meer uitdaging kunnen gebruiken kunnen hier mee aan de slag. Het niveau van deze opdrachten is aan te passen zodat het voor alle leerlingen geschikt is. Maak gebruik van materiaal dat in de klas aanwezig is en aansluit bij deze les over decompositie. Denk aan puzzels en mozaïek. Literatuur - Liukas, L. (2016), Hello Ruby, een avontuurlijk sprookje over programmeren, Uitgeverij Nieuwezijds B.V., Amsterdam - Wikiwijs (z.d.), Programmeren in het PO, via 2/ Programmeren_in_het_PO Informatie Meer informatie of feedback/input voor deze lessen: Mail naar: Josina Koning j.i.koning@pl.hanze.nl Inleiding Start de les door het boek te laten zien. Eventueel kan het boek besproken worden: Wat zie je op de voorkant, waar zou het over gaan (en waar kun je dat vinden)? Wat is de titel? Kan iemand vertellen wie de schrijfster is? Etc. Dit is ook afhankelijk van hoe de leerkracht normaal gesproken een nieuw boek introduceert in de klas. Begin met het voorlezen van het eerste hoofdstuk. Laat tijdens het lezen de plaatjes in het boek zien. Maak aan het einde van hoofdstuk 1 de link met de eerste opdracht: We hebben net gelezen dat Ruby een superkracht heeft (wie weet nog wat haar superkracht was?); ze kan dingen maken met haar fantasie! Ze kan heel goed dingen verzinnen en bouwen. Als je je bedenkt dat alle dingen zijn opgebouwd uit kleinere dingen, is dat heel gemakkelijk. Ruby heeft met haar fantasie ook 3 kleine wezentjes getekend; een vogel, een beestje ( bug in het Engels) en een processor. Daar gaat de eerste opdracht over. Als leerkracht kun je er voor kiezen om direct te starten met opdracht 1 of eerst een korte toelichting te geven a.d.h.v. een voorbeeld dat aansluit bij de belevingswereld van de leerlingen. Bijvoorbeeld een slagroomtaart bestaat uit o.a. cake, slagroom, fruit, chocola, nootjes. Bij een puzzel maak je ook van heel veel stukjes één grote plaat. Of een fiets (stuur, wielen, trappers, bel etc.), ook leuk om mee te nemen in de klas en op die manier te bespreken! Begeleide inoefening Vertel de leerlingen dat Ruby met haar fantasie 3 wezentjes getekend heeft: een vogel, een beestje en een processor. Laat op het digibord het eerste wezentje (de vogel) zien. Bespreek dat de vogel opgedeeld is in kleine stukjes. Er ontbreekt echter een stukje. Kunnen de leerlingen ontdekken welk stukje mist? Maak hierbij gebruik van: - werkblad 1, en/of - de geplastificeerde vormen - de Prowise les Er kan voor gekozen worden om de opdracht samen te maken (klassikaal of in groepjes) of om de leerlingen het werkblad individueel te laten maken. Door de geplastificeerde vormen te gebruiken kunnen de leerlingen schuiven met de verschillende onderdelen en zo wordt snel duidelijk welk stukje ontbreekt of over is. Dit kan ook op het digibord gedaan worden door te schuiven met de vormen in Prowise. Bij het gebruik van het werkblad kunnen de leerlingen eventueel lijntjes trekken van de verschillende onderdelen naar het hele figuur. Zo is het makkelijker te zien welke onderdelen missen of overblijven. 3
5 Zelfstandige verwerking Geef alle leerlingen een wit A4-papier en laat ze deze dubbel vouwen zodat een vouwlijn in het midden ontstaat. Geef de leerlingen de opdracht om nu zelf een tekening te maken op de linkerhelft. Geef ze hier beperkt de tijd voor om snelheid in de les te houden. Zodra de tekening klaar is, proberen de leerlingen deze in stukken op te delen. Kunnen ze aangeven wat de verschillende onderdelen zijn? Teken eventueel een voorbeeld op het digibord zodat de leerlingen weten wat de bedoeling is. Het kan handig zijn om de leerlingen een gerichte opdracht te geven wat te tekenen, zodat er geen te ingewikkelde constructies ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan: - een huis (basis, dak, deur, raam, schoorsteen, deurbel) - een bloem (steel, blaadjes, hart van de bloem, bloemblaadjes) - een auto (wielen, stuur, raampjes etc.) - een vlinder (lijf, vleugels, voelsprieten etc.) Ook kan het handig zijn om van te voren even kort met de leerlingen door te nemen welke onderdelen er in ieder geval in zouden moeten zitten: 'Wie kan vertellen wat je allemaal ziet als je naar een huis kijkt?'. Evaluatie Rond de les af door de opdrachten met de leerlingen te bespreken. Laat eventueel een aantal leerlingen hun tekening tonen aan de rest van de klas. Wat hebben ze geleerd? Wat vonden ze het leukst? En het minst leuk? Wat vonden ze moeilijk? Afsluiting Sluit de les af met een vooruitblik naar de volgende les. We gaan dan verder met het avontuur van Ruby! 4
Les 2 Wijs de weg! Algoritmes met groep 2 en 3
Les 2 Wijs de weg! Algoritmes met groep 2 en 3 Josina Koning Pedagogisch Academie Hanzehogeschool Groningen Voorwoord Wat fijn dat u interesse heeft voor de lessen Computational Thinking voor groep 2 (en
Nadere informatieTitel Een vlakvulling maken (optioneel) Voorbereiding Een basisfiguur voor een vlakvulling
Titel Een vlakvulling maken (optioneel) Groep/niveau 5/6/7 Leerstofaspecten Ontwikkelen van het begrip oppervlakte. Begrip ontwikkelen van het behoud van oppervlakte (conservatie) wanneer een figuur wordt
Nadere informatieAlgoritmes in het dagelijks leven:
U UNPLUGGED Algoritmes in het dagelijks leven: Papieren vliegtuigjes Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op
Nadere informatieBreuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen
Titel Eerlijk verdelen 2 Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Breuken(taal), meetkunde, voortzetting eerlijk verdelen
Nadere informatieLeerdoel: De leerlingen oefenen met herkennen van symmetrie van verschillende vormen.
Meetkunde Symmetrie Leerjaar 5 Tijdsduur: Voorbereiding: 10 minuten Uitvoering: 15 minuten Leerdoel: De leerlingen oefenen met herkennen van symmetrie van verschillende vormen. Benodigdheden: Kopieerblad
Nadere informatieVerbouw een gebouw in samenwerking Expertisecentrum W&T Zuid-Holland
Verbouw een gebouw in samenwerking Expertisecentrum W&T Zuid-Holland Leerlingen bedenken een nieuwe bestemming voor een gebouw. Ze houden rekening met de wensen van bewoners. bovenbouw leerkracht focus
Nadere informatieafrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd voor is.
U UNPLUGGED Functie Bovenbouw: Liedjes schrijven met parameters Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het
Nadere informatieLes onderzoekend leren Het cupcake-experiment
Les onderzoekend leren Het cupcake-experiment Handleiding voor de leerkracht Link naar de digibordles en de werkbladen: c3.nl/ontdekchemie/lessen/cupcake-experiment/ Tijdens deze les ontdekken de kinderen
Nadere informatieBegin en eindig de les klassikaal. Tijdens de kern van de les vouwen de leerlingen individueel hun dieren aan de hand van het werkblad.
Vissen vouwen Lesbeschrijving voor de leerkracht groep 3-4 Voorbereiding Vouw zelf elke vis en de andere zeedieren volgens de instructie op het werkblad. Zo weet u hoe de dieren gevouwen moeten worden
Nadere informatieLes ontwerpend leren Sterker dan sterk!
Les ontwerpend leren Sterker dan sterk! Handleiding voor de leerkracht Link naar de digibordles en de werkbladen: c3.nl/ontdekchemie/lessen/sterker-dan-sterk Kinderen maken in deze les kennis met het onderzoek
Nadere informatieDOCENT. Thema: natuur BOMEN BIJ MIJN SCHOOL. groep 3 en 4. Stadshagen
In groep 1 en 2 hebben de leerlingen binnen dit thema geleerd dat er in de natuur verschillende kleuren, vormen en texturen te vinden zijn. De leerlingen in groep 3 en 4 richten zich in dit thema op bomen.
Nadere informatieKennismaking met programmeren
Kennismaking met programmeren werkblad wij zijn de computer Project van de Pedagogische Academie, Hanzehogeschool Groningen en Groningen Programmeert in samenwerking met: In deze les gaan we op papier
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatieDobbelstenenrace LESRICHTLIJN OVERZICHT LES LESDOELEN MATERIALEN, MIDDELEN EN VOORBEREIDING. Opstarten - 15 minuten
U UNPLUGGED Dobbelstenenrace Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd
Nadere informatieWebkwestie schijf van vijf
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Lisanne Wemmers 21 December 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/70096 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieHandleiding Strategieles Voorspellen niveau A
Handleiding Strategieles Voorspellen niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip Zilver zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen te
Nadere informatieVerdiepingsopdrachten challenge 2: Spinaziekrachtproef
Verdiepingsopdrachten challenge 2: Spinaziekrachtproef Je eigen reclamecampagne In groepjes, eventueel als huiswerkopdracht Opdracht: Creatief denken Duur: 60 minuten (of twee lessen van 30 minuten) Introductie
Nadere informatieVerwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8
Verwonderen Groep 7 en 8 Leerdoel De kinderen: - Verwonderen zich over voedsel. - Denken na over smaak. - Ze leren de hoofdsmaken en zintuigen (opnieuw) kennen en ervaren. - Ontdekken wat de rol is van
Nadere informatieScratch Rekenen & programmeren
Scratch Rekenen & programmeren Welkom bij deze Scratch workshop! Vandaag ga jij kennismaken met Scratch. Scratch is een online programmeertaal speciaal gemaakt voor kinderen vanaf 8 jaar. Ben je er klaar
Nadere informatieWebkwestie Turkije. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/69193
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Koen Sibbel 22 november 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/69193 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van
Nadere informatieTijdens de try-out gingen de groepjes verschillend aan het werk. Soms werd het werk verdeeld: één leerling had alle
In de try-out had de leerkracht alle enveloppen op het bord geplakt. Hij nam een blaadje en vroeg aan een leerling om na te gaan in welke van de enveloppen dit papier zou passen (zonder het papier te vouwen).
Nadere informatieLessuggestie Pesten. Gedichtenbundel Warboel: Pagina 6-7
Lessuggestie Pesten Voor het lezen 5 minuten Laat de leerlingen de afbeelding (zie onderin document) in hun groepje bespreken. Bespreek vervolgens klassikaal de afbeelding a.d.h.v. de volgende vragen:
Nadere informatieResultaat van een eerlijke verdeling in de vorm van deel van een geheel naar deel van een aantal.
Titel Chocolade Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Resultaat van een eerlijke verdeling in de vorm van deel van een
Nadere informatieLEERKRACHT HANDLEIDING
U UNPLUGGED Fouten onderbouw Lestijd: 20 minuten LES BESCHRIJVING Welke fouten vind je in abstractere situaties zoals bijvoorbeeld visuele patronen? Bij deze activiteit gaan de leerlingen op zoek naar
Nadere informatieComputationeel denken
U UNPLUGGED Computationeel denken Lestijd: 25 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar
Nadere informatieLeerstofaspecten Breuken(taal), eerlijk verdelen, vergelijken, meetkunde
Titel Eerlijk verdelen 1: plakjes koek Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Breuken(taal), eerlijk verdelen, vergelijken, meetkunde Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden
Nadere informatieLesbeschrijving Nederlands
Lesbeschrijving Nederlands Overzicht Leerjaar 1 VOx leerlijn nr. 1 Mondelinge taalvaardigheid Onderdeel nr. 2. Leesvaardigheid Subonderdeel nr. 2.1 Zakelijke teksten Lesnummer 9 Titel van de les Onderdelen
Nadere informatieRebus maken. Marjolijn Feddema. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Marjolijn Feddema 02 November 2015 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/67971 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieafrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd voor is.
U UNPLUGGED Liedjes schrijven Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd
Nadere informatieBoekproject: Timo en de oppasninja (1) Lisa Boersen & Edwin Rhemrev
Boekproject: Timo en de oppasninja (1) Lisa Boersen & Edwin Rhemrev Boekproject: Timo en de oppasninja (1) Lisa Boersen & Edwin Rhemrev Lessuggesties door Jozefien de Leest Algemene informatie over het
Nadere informatieONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!
GOED GROEIEN ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 1&2 Ontdek het zelf UITDAGING ONDERZOEK WAT EEN PLANT NODIG HEEFT OM NOG BETER TE GROEIEN. INLEIDING Een van de leukste
Nadere informatieOnmogelijke figuren. Geschreven door Judith Floor en Vivike Lapoutre. Herzien door Dieuwke van Wijk en Amarins van de Voorde
Onmogelijke figuren Geschreven door Judith Floor en Vivike Lapoutre Herzien door Dieuwke van Wijk en Amarins van de Voorde Vierkant voor Wiskunde Zomerkamp A 2010 Voorwoord Je hebt vast wel eens een stripboek
Nadere informatieSchatten en meten (spel)
Schatten en meten (spel) Domein - Lengte Plaats in de leerlijn - Le 8.1 - Le 7.3 Doel - Le 8.1: voorstelbaar maken van afstanden, lengtematen (schatten). - Le 7.3: kennis van referentiematen lengte gebruiken
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Verhalen schrijven. wat is jouw talent?
Workshop Handleiding Verhalen schrijven wat is jouw talent? Inhoudsopgave Hoe gebruik je deze workshop? Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas? Les 1: Even voorstellen stelt zich kort voor en vertelt
Nadere informatienaam WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden.
WERKBLAD in de buurt van de school Bekijk de buurt waar de school staat. Probeer de vragen te beantwoorden. Ga het vragen. Zoek in boeken en op internet. Schrijf de antwoorden op. Zoek er plaatjes bij.
Nadere informatiepraktijk Codeer en leer
praktijk Codeer en leer Tegenwoordig wordt steeds meer gedigitaliseerd. Het is voor de kinderen meestal niet duidelijk dat achter al deze apparaten, apps en tools codetaal zit. Door leerlingen kennis te
Nadere informatieLESRICHTLIJN OVERZICHT LES LESDOELEN MATERIALEN, MIDDELEN EN VOORBEREIDING. Opstarten - 10 minuten. Oefening: Algoritmes met tangram - 20 minuten
U UNPLUGGED Algoritmes: Tangram Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd
Nadere informatieScratch les 1 Rekenen
Scratch les 1 Rekenen Welkom bij deze Scratch workshop! Vandaag ga jij kennismaken met Scratch. Scratch is een programmeertaal speciaal gemaakt voor kinderen vanaf 8 jaar, dus dat moet ons als leerkrachten
Nadere informatieHandleiding Strategieles Verbanden niveau A
Handleiding Strategieles Verbanden niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip Zilver zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen te introduceren
Nadere informatieEen simpel voorblad 2015
Groep: 5 Lesdoelen: - - De leerlingen kunnen na deze les zelfstandig aan de gang met Word Art. De leerlingen kunnen een afbeelding in Word - invoegen en effecten toevoegen. De leerlingen weten de belangrijkste
Nadere informatieZo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren
Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een
Nadere informatieDOCENT. Thema: verhalen HIER STOND EEN KASTEEL! groep 3 en 4. Stadshagen
Het thema verhalen staat voor groep 3 en 4 in het teken van de Middeleeuwen. De leerlingen ontdekken dat er vroeger een echt kasteel op de plek stond, waar nu hun woonwijk ligt. De eerste stappen tot historisch
Nadere informatieLeerstofaspecten Breuken(taal), voorbereiding op eerlijk verdelen, meetkunde
Titel Vouwen Groep / niveau Groep 5 Leerstofaspecten Breuken(taal), voorbereiding op eerlijk verdelen, meetkunde Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteiten Werkblad
Nadere informatieBijeenkomst over geloofsopvoeding Moeilijke kindervragen
DOELSTELLINGEN De ouders hebben ervaren dat hun kind niet het enige is dat moeilijke vragen stelt en dat zij elkaar kunnen ondersteunen in de omgang hiermee. De ouders kunnen met hun kind in gesprek gaan
Nadere informatieWat is Kraak kracht? Kraak kracht
Wat is? Met de kaarten van Kraak Kracht evalueert u Kraak de Klas. U gaat door middel van de vragen die op de kaarten staan in gesprek met de leerlingen over de vaardigheden die ze hebben gebruikt. U kunt
Nadere informatieProeven en voelen. Steunpunt Smaaklessen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur Steunpunt Smaaklessen Laatst gewijzigd Licentie Webadres 25 February 2014 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/41737 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieWerken met Paint 2014
Groep: 5 Lesdoelen: - - De leerlingen begrijpen dat je niet zomaar een plaatje van internet kan plukken, dat het plagiaat is De leerlingen kunnen met behulp van Paint zelf een tekening in Paint maken.
Nadere informatieStappenplan LESRICHTLIJN MATERIALEN, MIDDELEN EN VOORBEREIDING OVERZICHT LES LESDOELEN. Opstarten - 15 minuten. Oefening: Stappenplan - 20 minuten
U UNPLUGGED Stappenplan Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd voor
Nadere informatieTorens bouwen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Paula Arends Laatst gewijzigd 14 March 2014 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/49612 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieKerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3. De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse situaties
1. Overal zijn data! Leeftijdsgroep Ongeveer 12-16 jaar Kerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 3. De leerlingen leren omgaan met tijd in alledaagse situaties Leerstofonderdeel Doel van de les
Nadere informatieStrategieles serie 2 Vragen stellen Handleiding niveau A
Deze strategieles bevat meerdere opdrachten rondom de strategie. Elke opdracht betreft een aspect van deze strategie. Het is de bedoeling dat u een keuze maakt uit de opdrachten. Stel vast met welk onderdeel
Nadere informatieTellen Meten Meetkunde
Veters Hoe lang moet een veter zijn voor een schoen met 12 gaatjes? Titel Veters Groep / niveau Groep 4 Leerstofaspecten Bedoeling Benodigdheden Tellen Meten Meetkunde In deze activiteit gaat het erom
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN DE BEESTENBENDE
LESBRIEVEN LEERKRACHTENBESTAND LESBRIEF 8: LOT DE ROBOT (DEEL2) AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN DE BEESTENBENDE Copyright De Uitvinders Uitgave 2016 Versie 1.0 LESBRIEVEN LEERKRACHTENBESTAND LESBRIEF
Nadere informatieTeleblikles 'Dit ben ik! Mijn ideale online profiel'
Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Bram Litjens ; Karen Jong 16 April 2014 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/50496 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken
Nadere informatieHandleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A
Handleiding Strategieles Sleutelschema s niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip Zilver zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij de leerlingen
Nadere informatiede klas met een belangrijke vraag.
Episode 1 Een cadeau voor de klas met een belangrijke vraag. Verhalend ontwerp rondom het literaire boek Robin en God van Sjoerd Kuyper Liesbeth Winters-Jonas Verhaallijn Sleutelvragen Leeractiviteiten
Nadere informatieHandleiding digitale lessen De Vreedzame School
Handleiding digitale lessen De Vreedzame School In deze beknopte handleiding leest u hoe u de kant-en-klare Vreedzame Schoollessen in Prowise Presenter kunt gebruiken. Gratis account Prowise Presenter
Nadere informatieMUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6
MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 5 en 6 Inleiding De museumles is onderdeel van een lessenreeks met receptieve, reflectieve en actieve onderdelen: - 2 voorbereidende lessen op school door eigen leerkracht
Nadere informatieBeoordeling power-point groep 5
Beoordeling power-point groep 5 Leerkracht: Leerling: Onderdeel 2 4 6 8 10 Opmerkingen Titeldia: Duidelijke titel met onderwerp/naam/groep Inhoudsopgave: Puntsgewijs wat ga je behandelen. Plaatjes: Functioneel
Nadere informatieAfval scheiden. Yvonn van de Grootevheen. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/75826
Auteur Yvonn van de Grootevheen Laatst gewijzigd 25 May 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/75826 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieVincent-stripverhaal MAKEN VOELEN SAMENWERKEN KIJKEN. Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs www.expertisecentrum-kunsttheorie-po.
Vincent-stripverhaal Expertisecentrum Kunsttheorie Primair Onderwijs Vincent-stripverhaal Een opdracht voor groep 5 of 6 gericht op inleven en maken. Leerlingen maken samen een stripverhaal, gebaseerd
Nadere informatieTitel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1
Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in deze les op een speelse en kritische manier een verdieping leggen in de begrippen kilogram en gram aangezien de meeste leerlingen
Nadere informatiePrettige en niet prettige aanrakingen
Kriebels in je buik Prettige en niet prettige aanrakingen 1 Prettige en niet prettige aanrakingen Groep 3 50 min Begrippen Prettig, onprettig, dwingen, overhalen, grenzen aangeven, hulp bij problemen,
Nadere informatieKnutselmap 1. De basis
Knutselmap 1 De basis Wat heb je altijd nodig? - schaar - lijm - gekleurd papier - stiften - verder alles wat bij wat heb je nodig staat lijm papier schaar knutselen 1. Leg een placemat of kleed op de
Nadere informatielesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb
lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 1: Sunny Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel Opdracht
Nadere informatieVragen stellen in de reken-wiskundeles
Vragen stellen in de reken-wiskundeles Marc van Zanten, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO & Universiteit Utrecht: Panama, O&T, Faculteit Sociale Wetenschappen Inleiding Dit hoofdstuk
Nadere informatieHoe maak ik een werkstuk?
Hoe maak ik een werkstuk? Je gaat, misschien wel voor de eerste keer, een eigen werkstuk maken. Dat is leuk, maar ook best moeilijk. Je moet er namelijk een heleboel voor doen. Heb je al eens een eigen
Nadere informatie4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in:
4 Vind me dan Er is altijd wel een verjaardag of een ander feestje om te vieren. En bij een feestje horen cadeautjes. Maar voor het zover is, wil je het cadeautje natuurlijk zo goed mogelijk verstoppen.
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: SUNNY Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL Copyright
Nadere informatie3. Klusjes in school. Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen.
3. Klusjes in school Leeftijdsgroep Kerndoel Leerstofonderdeel Doel van de les Ongeveer 12-16 jaar Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen.
Nadere informatieLes Rekenen en BVO De pakjes van Sinterklaas
Les Rekenen en BVO De pakjes van Sinterklaas In deze twee lessen gaan de leerlingen rekenen. Het thema rondom deze lessen zijn de pakjes van Sinterklaas. Dit is meteen de belevingswereld van de leerlingen
Nadere informatiedatum: aantal leerlingen: 31 tijd:9:00/10:00 groep: 6&7
Lesvoorbereiding Zakelijke gegevens naam student: Betül Günes stageschool: Het Loo Iselinge klas: VR2B mentor/mentri: Juliët Hageman datum: 12-5-2016 aantal leerlingen: 31 tijd:9:00/10:00 groep: 6&7 Inhoudelijke
Nadere informatieDe Drakendokter: Gideon
De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in
Nadere informatieHet hart. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/46498
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres DigilessenPO 03 december 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/46498 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieLicht en donker Licht
H Licht en donker Licht groep 1-2 09 tijdsduur 80 minuten kerndoelen 1, 32, 42 en 54 lesdoelen De leerling: weet dat licht nodig is om te zien kent een aantal lichtbronnen, waarvan sommige uit zichzelf
Nadere informatieIntroductie. Onzichtbaar op internet. GEMAAKT DOOR: Redactie i-respect. ONDERWERP: Communiceren. DOEL: Spelen met identiteit
Onzichtbaar op internet introductie GEMAAKT DOOR: Redactie i-respect ONDERWERP: Communiceren DOEL: Spelen met identiteit DOELGROEP: 13-14 jaar, onderbouw voortgezet onderwijs KORTE BESCHRIJVING: Deze les
Nadere informatie2. Naar het pretpark!
2. Naar het pretpark! Leeftijdsgroep Ongeveer 12-16 jaar Kerndoel Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 4: de leerlingen leren meten en wegen en leren omgaan met meetinstrumenten, gangbare maten en
Nadere informatieFIONA REMPT - KINDERBOEKEN - WORKSHOPS - GROEP 1 T/M 8
FIONA REMPT - KINDERBOEKEN - WORKSHOPS - GROEP 1 T/M 8 Kinderboeken schrijven is een prachtig vak. Verhalen bedenken en die in stilte uitwerken staat in schril contrast met het ontmoeten van lezers en
Nadere informatieLesbrief 'Vivi's fantastische pretflat'
Lesbrief 'Vivi's fantastische pretflat' Kinderen van groep 8 gaan in drie lessen een stopmotion animatie maken. Per drietal krijgen ze een opdracht. Naar aanleiding van de opdracht maken ze een kort script
Nadere informatieGroenten van binnen. Steunpunt Smaaklessen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur Steunpunt Smaaklessen Laatst gewijzigd Licentie Webadres 18 November 2013 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/41859 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieDe reis naar Londen of Parijs
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Wieke Theunissen 27 May 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/56482 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieOpen de browser (Internet Explorer, Chrome of Firefox) en typ dit adres in de adresbalk:
Scratch les 1 Taal Welkom bij deze Scratch workshop! Vandaag ga jij kennismaken met Scratch. Scratch is een programmeertaal speciaal gemaakt voor kinderen vanaf 8 jaar, dus dat moet ons als leerkrachten
Nadere informatieLEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: MIJN KAR MOOIE KAR
LEERKRACHTGEDEELTE ACTIVITEIT: MIJN KAR MOOIE KAR Omschrijving van de activiteit De leerlingen tunen een papieren schaalmodel van een auto op basis van geschreven instructies. Fase Overgang fase alfabetisering
Nadere informatieWorkshop Handleiding. Wie doet wat? wat is jouw talent?
Workshop Handleiding wat is jouw talent? Inhoudsopgave Wat is het Wie doet wat-spel? Uitleg over de opzet van dit spel. Hoe werkt het Wie doet wat-spel? Snel aan de slag met het spel Hoe gebruik je dit
Nadere informatie1-Kennismaking met archeologie
UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Deze opdracht is de start van de lessenserie. Met deze opdracht introduceert u bij de leerlingen het onderwerp op een leuke manier. U kunt het onderwerp op verschillende manieren
Nadere informatieWat doe je in deze les?
Handleiding Strategieles Ophelderen van onduidelijkheden niveau A Een onderdeel van Nieuwsbegrip XL zijn de strategielessen. De strategielessen zijn bedoeld om de strategieën voor begrijpend lezen bij
Nadere informatieLesbeschrijving Nederlands
Lesbeschrijving Nederlands Overzicht Leerjaar 1 VOx leerlijn nr. 1 Mondelinge taal Onderdeel nr. 1.3 Spreekvaardigheid Subonderdeel nr. 1.3.1 Spreken Lesnummer 34 Titel van de les Ik houd mijn spreekbeurt
Nadere informatieAlles over. ipockets. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieLesnummer 22 Titel van de les Ik zoek, ik zoek Eén lesuur met mogelijkheden voor uitloop naar extra lesuren voor route B en C
Lesbeschrijving Overzicht Leerjaar 1 Vak Informatiekunde Onderdeel 4 Internetgebruik Subonderdeel 4.2 Informatie zoeken Lesnummer 22 Titel van de les Ik zoek, ik zoek Tijd Eén lesuur met mogelijkheden
Nadere informatieCompetentie: Leergebied: Zuid Nederland. Constructies
Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Ontwerpen Natuur In Nederland vind je verschillende natuurgebieden. Een voorbeeld van een natuurgebied is De Biesbosch. Het gebied
Nadere informatieNatraject Toelichting voor de leerkracht Een Talentkrachtige les
Natraject Toelichting voor de leerkracht Ter afsluiting van het bezoek aan de Magneet zijn er twee lessen waaruit gekozen kan worden: Een korte les van 1 uur of een lesmiddag van 2 uur. Een Talentkrachtige
Nadere informatieHandleiding groepsproject Meer Duurzaamheid
Handleiding groepsproject Meer Duurzaamheid Beschrijving van het groepsproject Dit project gaat om de toekomst, jullie toekomst. Hoe je je die voorstellen en welke bijdrage je daaraan kunt leveren. We
Nadere informatieHet groente- en fruitvak. Steunpunt Smaaklessen. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.
Auteur Steunpunt Smaaklessen Laatst gewijzigd Licentie Webadres 09 December 2013 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/41857 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs
Nadere informatieVast, vloeibaar, gas. Tirza van Zandwijk. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Tirza van Zandwijk Laatst gewijzigd 01 November 2015 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/67996 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van
Nadere informatieLes ontwerpend leren Het verfexperiment
Les ontwerpend leren Het verfexperiment Handleiding voor de leerkracht Link naar de digibordles en de werkbladen: c3.nl/ontdekchemie/lessen/verfexperiment In deze les maken kinderen zelf verf. Ze mengen
Nadere informatieLES 1: VOORLEZEN met STRATEGIE WEEK 1.1 0, 1, 4 en 6
LES 1: VOORLEZEN met STRATEGIE WEEK 1.1 0, 1, 4 en 6 Lesdoel: De kinderen vergroten hun tekstbegrip door interactie over het verhaal en hun metacognitieve vaardigheden door het oefenen en toepassen van
Nadere informatieLekker sporten. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Gunsing 31 May 2013 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/44720 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein. Wikiwijsleermiddelenplein
Nadere informatieSpiegelen en symmetrie
Spiegelen en symmetrie Bedoeling: De leerlingen komen doormiddel van verschillende activiteiten te weten wat spiegelen (en spiegelas) en symmetrie is. Doelen: De leerlingen kunnen - in eigen woorden verwoorden
Nadere informatieSOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN
SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna
Nadere informatieCultuureducatie met Kwaliteit
Cultuureducatie met Kwaliteit Doorlopende leerlijn literatuur Groep 7 Lessenreeks basis Deze leerlijn is ontwikkeld door Bibliotheek Zoetermeer. Schrijversbezoek Informatie over Schrijversbezoek Groep
Nadere informatie