Geachte leden van de gemeenteraden van Leerdam en Zederik,

Transcriptie

1 Geachte leden van de gemeenteraden van Leerdam en Zederik, Door middel van deze brief willen wij uw raad verzoeken aan de Stichting LekwaalMedia een (aanvullende) subsidie beschikbaar te stellen van 1.524,- voor het begrotingsjaar 2017 en (eveneens) 1.524,- voor het begrotingsjaar De gevraagde subsidie is benodigd om de doorgifte van de uitzendingen van Lekwaal Media via de digitale glasvezelkanalen te kunnen bekostigen. Verzoek om zeer spoedige behandeling De subsidieaanvraag vraagt inmiddels om een zeer spoedige behandeling in uw raden. Door het uitblijven van een toekenning van bovengenoemde subsidie is de Stichting LekwaalMedia inmiddels in een financieel zorgelijke toestand komen te verkeren. Het bestuur heeft in diens vergadering van 10 juli 2017 moeten besluiten de financiële reserves van de stichting aan te wenden teneinde de lopende rekeningen onder andere voor de huur van onze studio te kunnen bekostigen. Deze reserves zijn normaliter bedoeld om calamiteiten op te kunnen vangen, zoals de vervanging van (zend)apparatuur of andere onvoorziene uitgaven. Zonder aanvullende financiële middelen kunnen wij naar verwachting begin november 2017 niet meer aan onze financiële verplichtingen voldoen. Dit betekent dat wij begin november 2017 onze werkzaamheden moeten staken en dat aan de dienstverlening van LekwaalMedia met inbegrip van de ondersteuning van de rampenzender voor uw gemeenten feitelijk een einde komt. Gelet op het vorenstaande zouden wij uw raden willen verzoeken deze subsidieaanvraag ter besluitvorming te agenderen voor de eerstvolgende raadsvergadering. Als wij goed zijn geïnformeerd is de eerstvolgende raadsvergadering in de gemeente Leerdam gepland op 31 augustus 2017 en in de gemeente Zederik op 13 september Wij onderkennen de noodzaak u in deze brief uitvoerig te informeren. Dit omdat, zoals zal blijken, vanuit de ambtelijke organisaties vanuit de gemeenten Leerdam en Zederik is aangegeven dat er geen bereidheid bestaat deze kwestie onder uw aandacht te brengen. Voorgeschiedenis LekwaalMedia verzorgt inmiddels ruim 25 jaar radio-uitzendingen en uitzendingen via de kabelkrant (TV) in de gemeenten Leerdam, Zederik en Lingewaal. LekwaalMedia wordt bekostigd door een subsidie vanuit de drie gemeenten. Deze subsidie vloeit voort uit de Mediawet waarin een zorgplicht voor gemeenten is opgenomen voor de bekostiging van de lokale publieke media-instellingen. Concreet betekent dit een bedrag van 1,30 per wooneenheid. Voor de gemeente Leerdam bedraagt dit ,00, voor de gemeente Zederik 6.800,- en voor de gemeente Lingewaal 6.009,-. LekwaalMedia genereert verder inkomsten door het uitzenden van reclameboodschappen. De gemeenten Leerdam, Zederik en Lingewaal hebben in de afgelopen jaren een glasvezelnetwerk laten uitrollen waarlangs datacommunicatie voor hun inwoners en bedrijven mogelijk is geworden. Hier is door inwoners en bedrijven vervolgens massaal gebruik gemaakt, onder andere omdat substantieel hogere internetsnelheden bereikt konden worden via glasvezel in relatie tot het tot dan toe in gebruik zijnde kopernetwerk. In de periode van 2012 tot en met 2014 heeft KPN de gratis mogelijkheid geboden voor lokale omroepen om via hun digitale glasvezelkanalen uit te zenden. KPN hanteerde daarvoor vrij strenge kwaliteitscriteria, omdat zo was men van oordeel een aantal lokale publieke omroepen kwalitatief onvoldoende presteerden. Het doorgeven van een kwalitatief onvoldoende presterende lokale publieke omroep zou terug kunnen slaan op het professionele aanzien van KPN en hen een slechte naam kunnen bezorgen. Lekwaal Media voldeed echter aan deze kwaliteitscriteria, zo bevestigde KPN, en werd gratis doorgegeven. Aan deze gratis doorgifte kwam een einde, doordat (het toenmalige) UPC een rechtszaak aanspande tegen KPN. KPN zou naar het oordeel van UPC zijn marktpositie misbruiken door de gratis doorgifte

2 van lokale publieke omroepen. Door deze gratis doorgifte zo was de redenering van UPC zouden consumenten sneller geneigd zijn voor KPN te kiezen, omdat via deze aanbieder (wel) lokaal nieuws te vernemen was. De rechter volgde UPC in diens redenering, verbood KPN de gratis doorgifte van lokale publieke omroepen en droeg KPN op in het vervolg een marktconforme prijs door te berekenen aan lokale publieke omroepen die hun uitzendingen via de digitale glasvezelkanalen doorgegeven wensten te zien. Dit betekende in ieder geval tijdelijk het einde van de doorgifte van Lekwaal Media via de glasvezelkabel. Eind 2015 heeft LekwaalMedia met ambtelijke vertegenwoordigers van de gemeenten Lingewaal, Leerdam en Zederik gesproken over voor lokale omroepen om via de digitale glasvezelkanalen van KPN en Ziggo uit te zenden. Door LekwaalMedia werd in het overleg eind 2015 aangegeven dat zij met KPN en Ziggo een driejarig contact zou moeten afsluiten waarin de doorgifte via de digitale glasvezelkanalen werd geregeld. LekwaalMedia had geen eigen middelen om het daarvoor benodigde bedrag van 550,- per maand voor KPN en 200- per maand voor Ziggo te bekostigen en was daarvoor van een aanvullende subsidie van Lingewaal, Leerdam en Zederik afhankelijk. Van de drie gemeenten zou in 2016, 2017 en ,- aanvullende subsidie per jaar per gemeente benodigd zijn. In 2016 hebben de drie gemeenten de aanvullende subsidie toegekend en betaalbaar gesteld. Op 14 december 2016 is er ambtelijk overleg geweest van de drie gemeenten en Lekwaal Media. In dit overleg werd de voor Lekwaal Media zeer onverwachte en bovendien zorgelijke mededeling gedaan: de gemeente Leerdam zou alleen conform de zorgplicht blijven subsidiëren in op basis van 1,30 per wooneenheid tot het moment van herindeling. De gemeente Zederik zou dit standpunt volgen. De gemeente Lingewaal gaf echter aan, vanuit het oogpunt van fatsoenlijk bestuur in een onzeker media-gemeentelijk landschap, door te willen gaan met de subsidiëring, onder voorwaarde dat LekWaalMedia samenwerking zoekt met RTV Betuwe, de omroep van de gemeente Geldermalsen en Neerijnen. Het college van B&W van Lingewaal heeft vervolgens op 20 december 2016 voor het jaar 2017 de aanvullende subsidie toegekend. Verzoek om toekenning van aanvullende subsidie Naar aanleiding van de op 14 december 2016 gedane mededeling heeft het bestuur van LekwaalMedia zich beraden over de mogelijkheden om het bedrag van 6.600,- voor 2017 op andere wijze te verkrijgen. We hebben gekeken naar onze uitgaven, maar daar zijn redelijkerwijs geen besparingen te behalen. Onze grootste uitgaven betreffen de huur van het pand waar onze studio zit. Verhuizen naar een locatie waar minder huur voor wordt gevraagd is in theorie een optie, maar de verhuizing van een radiostudio is een kostbare aangelegenheid die we (inmiddels) niet (meer) kunnen bekostigen. Uiteraard is ook gekeken naar mogelijkheden om onze inkomsten te vergroten. Bij het uitblijven van subsidiëring is het genereren van aanvullende advertentie-inkomsten de meest aangewezen optie. Echter, adverteerders staan bepaald niet te dringen om te investeren in het maken van een radiocommercial en deze voor een bepaald bedrag uit te laten zenden op een radiozender die mogelijk over een half jaar niet meer bestaat. Ook dit bood geen soelaas. Het vorenstaande heeft ons als bestuur van de stichting Lekwaal Media ertoe gebracht om op maandag 24 april 2017 per een brief te zenden aan de colleges van Leerdam en Zederik met daarin de gemotiveerde vraag om het ambtelijk ingenomen standpunt geen aanvullende subsidie van 1.524,- te verstrekken te heroverwegen. In die brief hebben wij aangegeven dat wij graag een reactie zouden ontvangen op 12 mei 2017, gelet op het feit dat het uitblijven van de aanvullende subsidie een spoedig einde van LekwaalMedia zou betekenen. De verwachting was dat dit einde uiterlijk in september 2017 te verwachten zou zijn. In de brief hebben we aangekondigd zelf nogmaals te gaan kijken naar kostenbesparende maatregelen. Een aantal kleine bezuinigingen kon worden gerealiseerd, waardoor onze deadline zoals eerder gememoreerd naar begin november

3 2017 kon worden verschoven. Het moge duidelijk zijn dat het hier echt gaat om een eenmalig uitstel van executie. Op onze brief van 24 april 2017 kwam helaas geen reactie, ondanks dat om een spoedige reactie werd gevraagd in verband met de steeds zorgelijk wordende financiële situatie van LekwaalMedia. Wij hebben dezelfde brief derhalve wederom per aangeboden op zaterdag 20 mei Op dinsdag 6 juni 2017 werd door de behandelend ambtenaar van de gemeente Leerdam, namens de verantwoordelijk wethouder, per een inhoudelijke reactie gegeven op onze brief. Op donderdag 8 juni 2017 werd door de behandelend ambtenaar van de gemeente Zederik, namens de burgemeester, per een inhoudelijke reactie gegeven op onze brief. Beide s zijn woordelijk identiek, bevatten een afwijzing van ons verzoek en worden besloten met de opmerking dat er op dit moment geen redenen [zijn] een ander standpunt aan de gemeenteraad voor te leggen. De in deze alinea genoemde s zijn bijgevoegd. De gemeente Zederik bevestigde per brief op 19 juli 2017 nogmaals de afwijzing. Gronden voor afwijzing / weigering doorzending aan de gemeenteraad In de s van 6 en 8 juni 2017 wordt een drietal argumenten aangevoerd dat ten grondslag wordt gelegd aan de afwijzing van de subsidie en de weigering om het een en ander aan de gemeenteraad voor te leggen. Deze argumenten zijn: 1. De voornaamste reden is het herindelingsproces, waar de gemeenten Zederik en Leerdam in zitten. 2. Bij de toekenning van de extra subsidie in 2016 duidelijk aangegeven dat deze subsidie éénmalig zou zijn. 3. Er is geen vertrouwen dat LekwaalMedia de nodige kwaliteitsverbeteringen gaat doormaken en/of voldoende gaat samenwerken met de lokale omroep in Culemborg. Er zijn voldoende mogelijkheden geboden om tot een verbeterslag te komen, maar daar is geen gebruik van gemaakt. Er is geen adequaat verbeterplan opgesteld en de gesprekken met andere omroepen hebben onvoldoende resultaat. Hieronder gaan wij op deze argumenten in. Ad 1: de herindeling Per 1 januari 2019 fuseren de gemeenten Leerdam, Zederik en Vianen tot de gemeente Vijfheerenlanden. Een gemeente wordt geacht binnen diens grondgebied een (1) lokale publieke media-instelling op grond van de in de Mediawet opgenomen zorgplicht te subsidiëren. (Dit betreft de 1,30 per wooneenheid.) Binnen het grondgebied van de toekomstige gemeente Vijfheerenlanden zijn nu twee lokale publieke media-instellingen actief, te weten LekwaalMedia (in de huidige gemeenten Leerdam en Zederik) en Stad Radio Culemborg (verder: SRC) in Vianen. Dat per 1 januari 2019 een voorkeur voor een van de twee moet worden gemaakt, ligt voor de hand. Wij hebben eerder gesprekken gevoerd met SRC. Op persoonlijk vlak hebben we deze gesprekken als zeer prettig ervaren. Het bleek echter dat SRC en LekwaalMedia nu een zeer verschillende invulling van hun programma-aanbod hanteren en dat naar de toekomst toe willen handhaven. Zo zend LekWaalFM de gemeenteraadsvergaderingen en kerkdiensten in de gemeente Leerdam, Zederik en Lingewaal uit. Dergelijke programma s kent SRC niet en wenst ook geen toekomstige ontwikkeling op dat vlak. Voor ons zijn dit juist belangrijke elementen van ons programma-aanbod. Dit alles neemt echter niet weg dat in de jaren 2017 en 2018 LekwaalMedia nog steeds in de huidige gemeenten Leerdam en Zederik (en Lingewaal) actief zal zijn. In zoverre is de aanstaande herindeling die in de s van 6 en 8 juni 2017 als de voornaamste reden wordt benoemd om de aanvullende subsidie te weigeren een weinig relevant argument. Ad 2: de subsidie zou eenmalig zijn (voor 2016) Zoals aangegeven is eind 2015 met ambtelijke vertegenwoordigers van de gemeenten Lingewaal, Leerdam en Zederik gesproken over de toen nog mogelijkheid voor lokale omroepen om via de

4 digitale glasvezelkanalen van KPN en Ziggo uit te zenden. In dat overleg is besproken dat doorgifte van het signaal via de glasvezelkabel alleen mogelijk is als er een driejarig contract met KPN en Ziggo wordt gesloten en dat LekwaalMedia niet over de financiële middelen beschikt om die kosten zelfstandig te dragen. Welke herinnering de behandelend ambtenaren van Leerdam en Zederik aan genoemd gesprek hebben overgehouden, kunnen wij als bestuur van Lekwaal Media niet inschatten. Wat in ieder geval onderwerp van gesprek is geweest, is het driejarige contract met KPN en Ziggo dat LekwaalMedia niet op eigen kracht kon en kan bekostigen. Wij zijn tot ondertekening van dat contract overgegaan nadat voor ons helder is geworden dat de drie gemeenten bereid waren zich voor drie jaren te committeren aan het verstrekken van een aanvullende subsidie. Het had een overweging kunnen zijn het contract met KPN en Ziggo tussentijds te beëindigen eventueel onder betaling van een afkoopsom ware het niet dat het analoge signaal inmiddels niet meer wordt doorgegeven. Met andere woorden: de digitale weg is nog de enige weg waarlangs het signaal van de radio en kabelkrant kan worden doorgegeven. Ad 3: er is geen vertrouwen in de kwaliteitsontwikkeling van Lekwaal Media en/of de samenwerking met SRC In juni 2016 zijn wij in gesprek gegaan met RTV Betuwe, dat actief is in de gemeenten Geldermalsen, Neerijnen en Buren. Voor LekwaalMedia is dat een andere logische samenwerkingspartner. Immers, eveneens per 1 januari 2019 fuseren de gemeenten Geldermalsen, Neerijnen en Lingewaal tot de gemeente West Betuwe en zal ook in die gemeente maar een lokale publieke media-instelling op grond van de in de Mediawet opgenomen zorgplicht worden gesubsidieerd. Qua programma-aanbod komen onze beiden zenders meer overeen. Het is nu zaak om met elkaar een goed fusiepad uit te stippelen. Dit is iets dat tijd en zorg nodig heeft en investering in persoonlijke contacten vergt. Dit laatste weet u ook uit ervaring. Zonder daar schamper of neerbuigend over te willen doen, heeft u na dat daartoe een aanzet is geleverd door de commissie Schutte tot 1 januari 2019 bijna vijf jaar over gedaan. Een proces waarin u bent begeleid door externen en waarvoor het nodige geld beschikbaar is gesteld. Van ons wordt nu echter gevraagd om in nog geen jaar tijd een dergelijke fusie te realiseren, zonder externe begeleiding, zonder extra geld en dit terwijl beide organisaties door vrijwilligers worden gerund. Wij zijn dan ook van mening dat het ambtelijke geuite verwachtingspatroon en het geambieerde tijdspad weinig realistisch is. Het moet mij wel van het hart dat de gemaakte opmerkingen in de s van 6 en 8 juni 2017 omtrent de kwaliteitsontwikkeling ons zeer hebben verbaasd. Bovendien vinden we deze opmerkingen ongefundeerd, onjuist en ongepast. Dergelijke opmerkingen zijn gemakkelijk gemaakt en laten al snel mogelijk ook bij u als raadsleden toch een gevoel achter: waar rook is, is vuur en dat zegt men vast niet zomaar. Feit is dat LekwaalMedia, dat al ruim 25 jaar bestaat en altijd met de wettelijke subsidie en de reclame-inkomsten, de bedrijfsvoering altijd op orde had. Om de introductie van glasvezel hebben wij niet gevraagd en we zijn er ook niet in gekend. Dat de gemeenten hebben gekozen in die ontwikkeling mee te gaan is begrijpelijk, maar het brengt ons zeker na het vervallen van het analoge signaal in de financiële problemen. Dat we rekenend vanaf 14 december 2016 toen ons voor het eerst duidelijk werd dat we geen aanvullende subsidie zouden krijgen niet binnen een paar maanden in staat bleken zelf met een plan te komen om 3.048,- per jaar aan extra inkomsten te genereren, kan ons gezien de totale omvang van onze begroting bezwaarlijk worden tegengeworpen. Bovendien zijn we geen organisatie met tientallen betaalde fulltimers in dienst. We zijn vrijwilligers die met trots een lokale publieke omroep draaiend houden. Vrijwilligers die door politici te pas en te onpas op het schild worden gehesen als de helden van de 21 ste eeuwse zelfredzame samenleving, maar die net zo makkelijk de zwarte piet krijgen toegespeeld als zaken even niet gaan zoals in een ideale wereld gewenst.

5 Verder hebben we niet stilgezeten na de mededeling op 14 december Zoals hiervoor aangegeven hebben we de handschoen opgepakt om waar mogelijk in onze uitgaven te snijden en onze inkomsten te vergroten. We hebben zelfs bezuinigd op de overigens altijd al bescheiden kerstpakketten voor onze vrijwilligers! Maar uit een kleine begroting een ieder kan dat begrijpen is de rek snel uit, en dan nog wordt gemakkelijk geroepen: niet genoeg. Daar hebben de Engelsen een mooi adagium voor: simply demanding results does not guarantee them. Simpelweg stellen dat LekwaalMedia niet voldoet aan kwaliteitseisen, en daarbij wat populaire managementtaal gebruiken, wekt al snel de indruk dat een deskundige een vernietigend oordeel velt over een stel goedwillende amateurs. Niets is minder waar. Er wordt op basis van gevoelens en aannames een beeld over ons geschetst dat niet waar is. Zo wordt gesteld: Maar ook telt, dat er geen vertrouwen is dat de omroep de nodige kwaliteitsverbeteringen gaat doormaken ( ). Er zijn echter voldoende mogelijkheden geboden om tot een verbeterslag te komen, maar daar is geen gebruik van gemaakt. Er is geen adequaat verbeterplan opgesteld ( ). Dat is behoorlijk mis, zou u kunnen denken. Maar als iets verder wordt gekeken, dan kunnen de volgende vragen worden gesteld: 1. Welke kwaliteitsverbeteringen worden door wie nodig geoordeeld op basis waarvan? 2. Welke mogelijkheden zijn er door wie geboden om tot welke verbeterslagen te komen? 3. Van welke van de onder 2. geboden mogelijkheden is door LekwaalMedia geen gebruik gemaakt en hoe is dat geconstateerd? Op welk moment zijn deze bevindingen zo ze er zijn met ons besproken en is ons naar een reactie gevraagd? (Hoor en wederhoor; een verwijt dat de politiek nog weleens naar de media maakt als dat niet zou zijn toegepast.) 4. Wanneer is er door wie gevraagd om een verbeterplan op te stellen? 5. Wat had er in het verbeterplan moeten staan en aan welke voorwaarden had dit verbeterplan moeten voldoen om het predicaat adequaat te kunnen wegdragen? De toekomst Voor de toekomst zien wij een fusie met RTV Betuwe kansrijk en zullen ook in gesprek blijven met SRC. Wij streven ernaar dit in de loop van 2018 te realiseren. Deze tijd is benodigd om de twee vrijwilligersorganisaties die tot op heden prima draaien, maar door de gemeentelijke herindelingen worden gedwongen ook te fuseren aan elkaar te laten wennen. Bij zowel LekwaalMedia als RTV Betuwe is het besef er dat er geen andere weg dan fusie is. Wat we als LekwaalMedia met de aanvullende subsidie van 1.524,- per jaar (in 2017 en 2018) per gemeente beogen is om niet failliet te gaan voordat de fusie gerealiseerd is. Rampenzender In de inleiding van deze brief noemden wij reeds dat LekwaalMedia een functie vervult in de rampenbestrijding van uw gemeenten. Wij verwijzen ook daarvoor naar het gespreksverslag van 1 juli RTV Rijnmond dat in de Veiligheidsregio Zuid-Holland-Zuid als rampenzender fungeert heeft in geval van rampen onvoldoende bereik om de gemeente Leerdam van berichtgeving te kunnen voorzien. Derhalve is in 2009 in de kerktoren van Asperen de zendapparatuur van LekwaalMedia versterkt en voorzien van noodstroom, om in een dergelijk geval onder gelijktijdige uitschakeling van de eigen zender het signaal van RTV Rijnmond door te kunnen geven. Genoemde aanpassingen zijn destijds bekostigd door de gemeente Lingewaal dat overigens in een andere veiligheidsregio is ingedeeld (Gelderland-Zuid) en Omroep Gelderland als rampenzender heeft en daarom geen beroep hoeft te doen op deze noodzender. In zoverre heeft de gemeente Lingewaal geen behoefte aan de aanwezigheid van de zender. Het ligt dan ook in de lijn der verwachting dat, indien LekwaalMedia in november de dienstverlening moet staken, genoemde zender uit de kerktoren van Asperen verdwijnt en de gemeente Leerdam op zoek zal moeten naar een alternatief. Natuurlijk kunt u ook gewoon hopen dat zich ruim een jaar geen rampen voordoen en dat genoemde dienstverlening niet nodig is. Of u dat risico als gezamenlijke gemeenten voor in totaal 6.096,- wilt nemen is uiteraard aan u als gemeenteraad.

6 Tot slot Het voortbestaan van LekwaalMedia staat op het spel. Als er geen financiële verlichting komt, dan gaat in november van dit jaar de zender definitief op zwart. Dit betekent: weg kabelkrant, weg lokaal nieuws, weg uitzendingen van de gemeenteraadsvergaderingen en weg de uitzending van de zondagse kerkdiensten die echt in een behoefte voorzien van met name ouderen die niet meer in staat zijn naar de kerk te gaan. Als bestuur van de stichting Lekwaal Media vinden we, zonder daar op enigerlei wijze neerbuigend over te willen doen, dat een vergaande beslissing als het de facto opheffen van een lokale mediainstelling niet door een ambtenaar mag worden genomen. Dit moet een besluit van de gemeenteraad zijn. Wij spreken de hoop en de wens uit dat u het niet zover laat komen en dat u voor de jaren 2017 en 2018 per gemeente telkens een bedrag van 1.524,- aan aanvullende subsidie ter beschikking stelt. Daarvoor zouden wij u zeer dankbaar zijn. Het bestuur van de stichting Lekwaal Media G. Bikker L. Planken Voorzitter Secretaris In de bijlagen treft u de verzoeken aan het college en de antwoorden daarop.