We willen geen zieltjes winnen

Transcriptie

1 24 BINNENLAND DE STANDAARD ZATERDAG 18, ZONDAG 19 DECEMBER 2010 HET INTERVIEW MIEKE VAN HECKE EN DOCHTER KATELIJNE: TUSSEN GOD EN CHEMIE We willen geen zieltjes winnen Toen ze achttien was, keerde Katelijne Van Hecke haar studie godsdienstwetenschappen en haar geloof de rug toe. Ze werd moraalfilosoof en geeft nu zedenleer. Moeder Mieke Van Hecke, baas van het katholiek onderwijs, keek met lede ogen toe. Tot een breuk kwam het nooit, maar nu de godsdienstles ter discussie staat, laait het debat weer op. Moeder en dochter over godsdienst en zedenleer. MARIJKE LIBERT FOTO S ERIC DE MILDT Knuffel, mama! roept Katelijne luid als Mieke Van Hecke binnenkomt. Ze rent op haar moeder af, valt in brede, open armen. Ja ja, we zijn kussers, lacht Van Hecke. We zien elkaar te weinig en tegelijk zo graag. Niets kan tussen ons komen. Ook de grote fundamentele vragen niet. Toen aartsbisschop Léonard een poos geleden geleden opriep om strikter godsdienstonderwijs te organiseren, uitte Mieke Van Hecke zware kritiek. Nu pleit ze voor een betere invulling van het lessenpakket, waarmee ze toch deels Léonards koers volgt. Katelijne: Ik moest even slikken toen ik het in de media las deze week. Wat bedoelt mama hier nu weer mee, dacht ik. Mieke: Léonard wilde terug naar de catechese, dat zag ik niet zitten. Zijn vaststelling dat een pak kinderen en jongeren minder weten over bepaalde verhalen, rituelen en symbolen, klopt. Maar ik was het niet eens met zijn conclusie dat je meer jonge mensen naar de kerk zou krijgen als godsdienstleerkrachten hun vak beter zouden geven. Alsof je de ontkerkelijking in de schoenen van die leerkrachten kunt schuiven. Die leerkrachten hebben toen bijzonder fel gereageerd. Mieke: Ik heb geen probleem met hun ongenoegen, maar het is fout om te stellen dat de kerk een volstrekt overbodig instituut is. Je kunt kritiek hebben op het hierarchische denkpatroon, de wereldvreemdheid en op onaanvaardbare uitspraken, maar de geloofsgemeenschap zelf blijft belangrijk. Katelijne: Papa zegt: je moet van binnenuit vechten. Mieke: Een kerk wordt van binnenuit opgebouwd, maar er blijft nood aan een structuur. Terug naar de les, de godsdienstles. Het is Kerstmis binnenkort, Jezus in de kribbe, Jozef en Maria, de os en de ezel. Hoe vertelt de leerkracht godsdienst dit verhaal het best? Mieke: Als het verhaal van de zoon van God, die als klein kind op de wereld kwam om aan te geven hoe je als christen kunt leven. Dat lijkt me zeer van deze tijd, als je gelovig bent. Er zijn nog sterkere verhalen, zoals dat van de verloren zoon, dat over vergiffenis gaat. Vergiffenis is is zo n noodzaak in deze tijd. Als ik zie hoe media en mensen omgaan met zware misdadigers zoals Kim De Gelder. Ze zouden bijna de vergeetputten uit de middeleeuwen willen herinvoeren. Vanuit onze christelijke waarden zeggen we: zelfs de grootste zondaar is een mens. Naast schuld, boete en straf bestaat er vergiffenis. Ik zie je nee schudden, Katelijne. Katelijne: Vertrekken vanuit een verhaal om een maatschappelijk probleem aan te kaarten, werkt niet bij jongelui. Ik heb het in mijn lessen ook over vergiffenis, kansen krijgen, maar op een andere manier. Over Kim De Gelder vroeg ik laatst aan mijn klas: wat vinden jullie dat er met hem moet gebeuren? Vreselijke antwoorden kreeg ik. Van hang hem op tot castreer hem of duw naalden onder zijn vingers. Dan moet je niet over de verloren zoon beginnen, mama. Het is belangrijk hen te laten praten over wat zij ooit hebben mispeuterd, en wat hen heeft geholpen om tot inzicht te komen. Mieke: Dat is ook de manier waarop de leerkracht godsdienst Katelijne: Ik denk dat de manier waarop mama het godsdienstig denken wil binnenbrengen in de klas weinig aansluiting vindt bij jongeren werkt. Mét het godsdienstige verhaal erbij. Katelijne: Bij mijn leerlingen werkt dat niet. Omdat jouw leerlingen niet geloven. Katelijne: Welnee. Ik heb niet één ongelovige leerling in mijn klas zitten. Ze spreken niet in termen van God of Jezus, ze zeggen: er is iets. Geen enkel kind kan door het leven gaan met de gedachte Ach, het leven is pure chemie en wetenschap, als je sterft is het ermee gedaan. Als kind was ik ook gefascineerd door God. Dat is normaal. Maar ik denk dat de manier waarop mama het godsdienstig denken wil binnenbrengen in de klas weinig aansluiting vindt bij jongeren. Het spijt me. Mieke: Jongeren zijn op zoek naar zingeving. Ik denk dat een leerkracht godsdienst die authentiek getuigt over wat zin heeft in zijn of haar leven, een richtingaanwijzer kan zijn. Jongeren zijn gevoelig voor mensen die antwoorden hebben gevonden op moeilijke vragen. En ze blijven gefascineerd door de figuur van Jezus en zijn verhalen. Of ze zelf ooit een keuze in die godsdienst zullen maken, maakt niets uit. Belangrijker is dat we jongelui uit hun grote onverschilligheid kunnen halen. Katelijne: Ik denk niet dat ik je daarin volg, mama. Mieke: Er is onverschilligheid. De ene dag denken ze iets, de volgende dag iets anders en nog een dag later zien ze het niet meer zitten. Ze missen zingeving op lange termijn. Katelijne: Jongeren zijn iets wispelturiger, maar ze vinden helaas geen rust meer bij het grote verhaal. Ik merk het ook bij de overtuigde islamieten en katholieken in mijn klas. Die rust krijg je niet terug door rituelen en symbolen uit te leggen. Hoe kan het evangelie de jeugd van vandaag dan charmeren? Mieke: Als een mogelijk antwoord op existentiële vragen als: wat is de zin van dit leven, of kan ik in iedereen een waardig medemens zien, ook in mensen die zware criminele feiten hebben begaan. Katelijne: Dat geef ik in de zedenleer ook mee. Mieke: Dat wéét ik. Als ik hoor hoe katholieke scholen worden gedefinieerd als plekken waar men waarden en normen meegeeft, vind ik dat arrogant. Ik hoop dat alle scholen en alle levensbeschouwingen waarden aanreiken vanuit hun humane verantwoordelijkheid. Het unieke bij ons is dat je zegt: ik doe dat omdat ik aanvaard dat ik daarvoor een opdracht heb gekregen vanuit het evangelie. Katelijne: Dat denkpatroon snap ik dus niet. Mieke: Omdat je jezelf er niet in herkent. Katelijne: Nee. Ik vind dat een vorm van dogmatisch denken. Je kaart een probleem aan en begint met het formuleren van de oplossing. Zo werkt dat niet bij jongeren. Ze willen dat zelf vinden, via een discussie waarbinnen iets aangereikt wordt. Mieke: Wij kunnen dat aanreiken zonder het op te dringen. Katelijne: Welnee. Zo simpel is het niet. Neem het thema vergiffenis en pas het toe op het seksueel misbruik door priesters. Als ik in mijn klas zou zeggen: We vertrekken vanuit vergiffenis, zal ik blij mogen zijn als ik geen stoelen of banken naar mijn hoofd krijg geslingerd. Ze kénnen dat gevoel niet, ze zitten ook niet altijd in een thuisomgeving die dat mee stuurt. Als je hen vraagt of zij ooit een tweede kans hebben gekregen, roepen ze in koor: néé. Ik geef les in het beroeps- en technisch onderwijs. Die gasten hebben al wat meegemaakt in hun leven. Ze zeggen: als ik een fout maak, is er nooit respijt, ik moet altijd op de blaren zitten. Mieke: Mijn leerkrachten zeggen me dat dit wel lukt, dat ze verlichting kunnen brengen in dat soms enge denken. Katelijne: Neem die verloren zoon. Mijn leerlingen sympathiseren met de brave, hardwerkende broer. De verloren zoon gaf al zijn geld uit aan drank en vrouwen en wordt met een groot feest weer binnengehaald, de andere zoon moet zijn beste kleren aan hem geven. Sukkelaar, zeggen mijn gasten. Lees verder op blz. 26

2 DE STANDAARD ZATERDAG 18, ZONDAG 19 DECEMBER 2010 BINNENLAND Mieke Van Hecke en dochter Katelijne: van God en van God los.

3

4

5 BEERNEM Visvijver Sint-Amandus wordt heringericht De visvijver in het psychiatrisch centrum Sint-Amandus in Beernem wordt heringericht. De oostelijke oever wordt aangelegd als een hengeloever. Om een natuurlijker beeld te krijgen, zal de rest van de vijver een minder strakke vorm met zacht hellende oevers krijgen. (DDB)