Regiobijeenkomst Flexibilisering en studeren met beperkte belastbaarheid
|
|
- René Kok
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Regiobijeenkomst Flexibilisering en studeren met beperkte belastbaarheid Expertisecentrum handicap + studie Rijksuniversiteit Groningen 21 maart 2017 Regiobijeenkomst Flexibilisering Sybrand Poppema, voorzitter van het college van bestuur, opent de dag. Hij begint met excuses omdat blijkt dat de locatie niet toegankelijk is. Ook mensen in rolstoel moeten naar binnen kunnen. Hij gaat er voor zorgen dat dit verandert. Op de RUG werken ze er met zijn allen aan om het onderwijs zo onbeperkt mogelijk te maken. Ze staan voor inclusie. Voor studenten met een functiebeperking zijn er allerlei voorzieningen op het gebied van toetsing en andere onderwijsfaciliteiten. Bij vertraging wordt gezorgd voor vergoedingen. Ook zijn er voldoende studieadviseurs, decanen en psychologen beschikbaar. Sybrand Poppema is erg trots op de adviescommissie functiebeperkte studenten. In deze commissie zit een aantal studenten met functiebeperking. Dit is nog niet overal zo en dat zou wel zo moeten zijn. Naast de groep studenten met een functiebeperking is de groep buitenlandse studenten ook belangrijk. Ook zij hebben recht op voorzieningen. De RUG heeft een behoorlijk percentage buitenlandse studenten, 17% en voor deze studenten is de Nederlandse aanpak en onderwijs soms wennen. Judith Jansen van Expertisecentrum handicap + studie opent met een korte introductie. Flexibel onderwijs is een onderwerp dat bij handicap + studie al jaren op de agenda staat. Huidige ontwikkelingen in de maatschappij en het onderwijs vragen om flexibele onderwijsoplossingen. Flexibel onderwijs, geldt dus niet persé voor studenten met een functiebeperking, maar een bredere doelgroep heeft hier baat bij. Vanuit het onderwijs is er behoefte om over dit onderwerp uit te wisselen en dan ook in relatie tot studenten met een beperkte belastbaarheid. Beperkte belastbaarheid Sietske Sportel van handicap + studie gaat eerst in op het begrip 'beperkte belastbaarheid'. Eigenlijk is iedereen beperkt belastbaar, beperkt in zijn tijd. Als je het zo bekijkt, kan flexibel onderwijs voor alle studenten een positieve bijdrage leveren. Van elke voltijd student wordt verwacht dat hij of zij 40 uur per week aan de studie besteed, 42 weken per jaar. In de praktijk weet iedereen dat de student die dit ook daadwerkelijk doet, zeldzaam is. Studenten hebben te maken met allerlei verleidingen en andere activiteiten. Denk aan: een (bij)baan, sport en een sociaal leven. En wat als je je studie en alle andere activiteiten moet combineren terwijl je een functiebeperking hebt? Of topsporter bent, een beginnend ondernemer bent, moeder bent, een mantelzorgtaak hebt of misschien wel moeite hebt met de taal? Voor al deze studenten en dat zijn er veel, zal de flexibilisering van het onderwijs een positieve ontwikkeling kunnen zijn. 1/7
2 Ervaringsverhalen Sietske heeft in de voorbereiding met verschillende studenten gesproken. Hoe mooi is het om hen zelf aan het woord te laten. Vandaag zijn er twee studenten die over hun ervaringen willen vertellen. Deze verhalen laten zien dat de praktijk soms weerbarstig is. Karina Karina is in 2011 begonnen aan haar studie farmacie aan de RUG. Haar ervaring is dat er niet zoveel flexibiliteit is. Haar studieadviseur wist niet waar hij moest beginnen, had niet zoveel kennis. Toch kreeg ze de juiste voorzieningen wel geregeld. Het grootste probleem waar ze tegenaan liep was het vaste programma. In haar eerste jaar is ze ziek geweest en geopereerd. Zo miste ze wat vakken en doordat ze die niet had, mocht ze niet verder. Ze heeft veel thuis gezeten en gewacht tot ze de vakken van het eerste jaar weer kon doen. Als student wil je gewoon het liefst je vakken volgen en verder kunnen. Wachten is duur. Maar het studierooster staat dus vast en daar heb je het als student maar mee te doen. De lange dagen en verplichte aanwezigheid braken Karina soms best wel op. Ook kon ze niet altijd aan de deadlines voldoen. Met individuele docenten viel hier meestal wel een mouw aan te passen. Die werkten doorgaans fijn mee. Bij groepswerk kan je een deadline niet zomaar even opschuiven. Dus dat gebeurde niet en dan was het wel eens teveel voor haar. De studieadviseur en decaan heeft ze niet echt nodig gehad, alleen voor de aanvraag van de eerste voorzieningen. Ze maakte liever afspraken met docenten zelf, dat zijn korte lijntjes en zo kan je zelf en snel dingen regelen. Zo stapte ze bijvoorbeeld op de docent af als ze bij een practicum iets niet kon aandraaien, de docent regelde een vervangende opdracht en verder was er geen probleem. Als je fijne docenten hebt, dan heb je de studieadviseur niet nodig. En naar de examencommissie ging ze liever ook niet, dat duurt allemaal lang en vaak ging het om een eenmalige aanpassing die met de docent zelf goed af te stemmen was. Ze merkt wel op dat je als functiebeperkte student dus best afhankelijk bent van de goede wil van een docent. Karina kan ook gebruik maken van een extra half uur bij haar tentamens en van aangepaste stoelen. Dit was makkelijk te regelen. Voor haar stage kreeg ze een voorrangsplaatsing. Waardoor ze in Groningen stad zelf op stage en naar haar afspraken bij de fysiotherapeut kon blijven gaan. Ze zou wel wat willen veranderen. Het belangrijkste voor haar is dat je als student de mogelijkheid krijgt om op andere momenten je vakken te volgen en je tentamens te doen. Ook het ontbreken van begrip bij docenten en studenten vindt ze een punt van aandacht. Het is niet fijn als functiebeperkte student om telkens opnieuw te moeten uitleggen wat je hebt en vooral waarom je sommige voorzieningen nodig hebt. Zeker in geval van docenten, want zij hebben op papier staan wat ik nodig heb. Karina krijgt de vraag: wat zou helpen om meer begrip bij docenten te krijgen? Ze vindt dit een lastige vraag om zomaar te beantwoorden. In de zaal wordt gereageerd: we zouden docenten een spiegel moeten kunnen voorhouden. Je zou in elkaars huid moeten kunnen kruipen, die belemmering daadwerkelijk kunnen ervaren. Misschien moet je als instelling wel bewustwordingsactiviteiten organiseren. Later wordt het autismebelevingscircuit genoemd als een voorbeeld van een goede optie om je te kunnen inleven in de student met autisme. 2/7
3 Maarten Maarten is student rechten aan de RUG. Hij ziet behoorlijk slecht. Rechten is een grote studie en de RUG een grote organisatie. Zijn ervaring is: hoe groter, hoe minder flexibel. Hij noemt dat hij blij is dat rechten zo theoretisch is. Daardoor heb je allemaal schriftelijke tentamens en ligt het programma niet echt vast. Vakken kan je best wat verschuiven. Hij heeft wat langer gedaan over zijn studie, maar heeft niet hoeven wachten op vakken en tentamens, het kon allemaal makkelijk verschoven worden. Steeds meer gaat tegenwoordig digitaal en dat is voor Maarten erg handig. De digitale colleges van tegenwoordig vindt hij een groot voordeel. Ze zijn makkelijker te volgen voor hem, in een grote collegezaal mist hij namelijk nog wel eens wat. Werkgroepen zijn verspreid over de week en je kan je zelf inschrijven in een groep. Zo kan hij de uren mooi over de week verspreiden. Tentamens maakt Maarten met extra tijd. Soms is er wel eens iets onhandig, bij bijvoorbeeld het geven van een presentatie. Hij kan zijn powerpoint niet zelf lezen. Maar docenten hebben daar altijd begrip voor. Het meeste lukt wel en op de kleine dingetjes wordt hij niet afgerekend. Als Maarten een voorziening aanvraagt bij de examencommissie en deze komt er doorheen, dan is het doorgaans prima geregeld, maar het duurt wel erg lang. In combinatie met korte vakken is dat lastig. Eerder had je langere blokken en kon hij opgebouwde vertraging nog wel inhalen. Nu is dat lastiger. De universiteit is niet zo happig op het verplaatsen van tentamens. Maarten kiest er daarom vaak voor om sommige tentamens niet te doen en de herkansing te maken. Dan is het wel hopen dat je die haalt. Verschillende begeleidingsvormen Sietske bedankt de studenten voor hun verhaal. In de verhalen van Carina en Maarten en de andere studenten die Sietske sprak komen verschillende varianten van begeleiding tot uiting. Allereerst is er de standaard begeleiding. Die is er vaak voor alle studenten. Ten tweede heb je aanvullende begeleiding, waarbij maatwerk wordt geboden wordt en gekeken wordt wat de student nodig heeft. Met een goede, bereidwillige studieadviseur zijn studenten hiermee vaak al een heel eind geholpen. Flexibele leerroutes is dan het derde scenario. Dat gaat verder dan het bieden van maatwerk. What works for few, works for all De uitspraak: "What works for few, works for all" wordt genoemd. Want waarom nemen we de uitzondering niet als uitgangspunt? Veel van wat voor studenten met een functiebeperking geregeld wordt, kan ook heel nuttig zijn voor andere studenten. Flexibel zijn in je toetsmomenten bijvoorbeeld: de student met functiebeperking kan zijn toetsen meer spreiden en zijn energie dus ook. De andere student hoeft geen jaar te wachten tot hij kan afstuderen, zomaar een voorbeeld. Het is dan even goed investeren om de uitzondering uitgangspunt te maken, maar daarna levert het ook een hoop tijdswinst op. 3/7
4 Het gesprek aangaan Niet alle studenten weten even goed hun weg te vinden in het omgaan met hun beperkte belastbaarheid. Erkenning door de student zelf en door zijn of haar omgeving speelt hierin een rol. Is de beperkte belastbaarheid al eerder naar voren gekomen of krijgt de student er pas tijdens zijn studie mee te maken? De zaal gaat zelf in gesprek met elkaar om ervaringen uit te wisselen over de studenten die zij kennen. Hoe gaan die om met hun functiebeperking? Plenair wordt nog even nagesproken over deze ervaringen. Het is voor instellingen enorm lastig als een student pas later in de opleiding zijn beperkingen bekend maakt. Soms was de beperking bij de student zelf ook niet bekend, maar het gebeurt ook regelmatig dat studenten hun beperking niet willen melden. Het kan dan zijn dat je halverwege de opleiding als instelling het gesprek met de student moet aangaan dat deze opleiding misschien niet haalbaar is, ook niet met het oog op een toekomstige baan. Dat zijn lastige gesprekken, de vraagt is dan of je hoe eerder had kunnen ondervangen. Uit de zaal komt de opmerking dat de student ook een verantwoordelijkheid draagt. Als deze niet wil erkennen wat zijn onmogelijkheden zijn, kan je als instelling ook weinig betekenen. Toch moet je op een goede, invoelende manier als decaan of studieloopbaanbegeleider blijven wijzen op alternatieven. Door de studie heen en in de omgang met de functiebeperkte student heb je te maken met voortschrijdend inzicht. Dat is heel normaal. Je weet niet alles van te voren. Dus het liefst ga je het gesprek voorafgaand aan de studie aan, maar soms is de situatie zo dat het pas verderop in de studie aan de orde komt. Vragen die je jezelf als instelling moet stellen zijn: is dit redelijk? Kan ik de benodigde aanpassingen wel leveren? En is dit reëel, kijkend naar het beroepsveld straks? We moeten ook niet vergeten dat de stap naar het hoger onderwijs een enorme stap is. We hebben te maken met jonge mensen die vaak bezig zijn met zo goed mogelijk overkomen, daar hoort het kenbaar maken van je kwetsbaarheden niet altijd bij. Sietske Sportel beaamt dit: we zijn vaak gericht op rendement, op snel studeren. Maar tijdens je studie ben je ook gewoon in ontwikkeling. Persoonlijke ontwikkeling zou weer meer een plek moeten krijgen in het onderwijs. Misschien is het wel een idee om ouders actiever te betrekken in het proces van de overstap naar het hoger onderwijs. Dan krijgen zij de kans om een beetje te coachen. Stuur informatie niet per mail naar de student zelf, maar per brief naar het thuisadres. Er komt nog een mooi voorbeeld naar voren. In het voortgezet onderwijs zitten meer leerlingen met een functiebeperking die eerder nog naar het speciaal onderwijs zouden gaan. Nu niet meer. Een middelbare school in Deventer vroeg zich af hoe het straks verder moet met deze leerlingen. De kans is groot dat zij vastlopen in het hoger onderwijs. Ze gingen naar een hogeschool met de vraag of er een speciale avond georganiseerd kan worden voor studenten met een functiebeperking en hun ouders. Tijdens deze avond stond de vraag centraal: Hoe werkt dat precies, studeren met een functiebeperking? De hogeschool kon daarbij ook goed aangeven wat er voor de aankomend studenten allemaal mogelijk is en geregeld kan worden, maar ook wat er niet geregeld kan worden. Innovationlab in Leeuwarden Bij de Hogeschool Leeuwarden is er een Innovationlab. Het onderwijs is hier opgebouwd in modules. Bij aanvang van de modules wordt getoetst waar een student nu staat, daarna wordt zijn of haar leerroute bepaald. In een gesprek met de studieadviseur wordt ook een passende leervorm 4/7
5 gekozen. Doet de student veel vanuit huis, is hij op de locatie aanwezig. Binnen dit systeem is maatwerk bieden veel eenvoudiger. De docenten die daar werken geven ook aan dat ze minder tijd kwijt zijn aan begeleiding. De verantwoordelijkheid ligt nadrukkelijk bij de student. De ervaring leert dat studenten gemotiveerder zijn en docenten minder gefrustreerd. Meer informatie is over het Innovationlab staat op de website van handicap + studie. Flexibel onderwijs Er wordt gevraagd naar de ambitie van handicap en studie rond flexibel onderwijs. Sietske Sportel geeft aan dat de ambitie is dat alle studenten met een functiebeperking zo goed mogelijk kunnen studeren. Flexibilisering kan een antwoord zijn. De ambitie is om jullie als onderwijsprofessionals meer in handen te geven, zodat jullie een goede en passende keuze kunnen maken over de mate waarin je wilt flexibiliseren. De ambitie is niet om iedereen flexibel onderwijs te laten invoeren. Het kan zeker best spannend zijn voor instellingen en opleidingen om ingrijpende veranderingen door te voeren op het gebied van flexibel onderwijs, kleine aanpassingen zijn echter ook mogelijk. Als je bijvoorbeeld kijkt wat je als docent betekenen kunt. Het afgelopen jaar schreven we samen met docenten en studenten een handreiking met tips voor docenten over toegankelijk onderwijs. Flexibel onderwijs is onderwijs dat in staat is zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden. Denk aan de diversiteit van de doelgroep en de behoefte van het werkveld, het team en de instelling. Ook biedt flexibel onderwijs verschillende mogelijkheden in het wat, waar, wanneer en hoe er geleerd wordt. "De wereld verandert, het onderwijs moet mee." Wat is er in ons huidige onderwijssysteem nodig om te veranderen. We werken nu doorgaans met kleine individuele oplossingen. Door groter te denken, zijn ook grotere veranderingen mogelijk. Flexibilisering gaat samen met het grotere denken, niet meer op individueel niveau, maar op instellingsniveau. Onderwijs moet nu nog tot een diploma leiden, maar het zou ook tot een deelcertificaat kunnen leiden. Verschillende deelcertificaten vormen dan samen een diploma. Niet iedereen heeft namelijk een volwaardig diploma nodig. Dit kan ook onderdeel zijn van flexibel onderwijs en is bijvoorbeeld waardevol omdat een aantal studenten met functiebeperking sommige aspecten van de studie niet kunnen doen. Ook kan een student makkelijker studeren, een tijdje werken en dan weer verder leren, waardoor een studie voor meer studenten financieel haalbaar wordt. In de intake zou het meer moeten gaan om het achterhalen van de onderwijs-leervragen en de persoonlijke omstandigheden. Dus de vraag aan de student moet zijn: wat wil jij leren? En niet de boodschap: dit is ons aanbod. En zijn er belemmeringen waardoor de student langzamer door het programma heen zal moeten? Of misschien juist wel versneld? Zo kan een persoonlijke onderwijsovereenkomst met de student worden vastgesteld. De rol van de docent veranderd bij de flexibilisering van het onderwijs. Van hem of haar worden andere competenties verwacht. Ook verandert de beschikbaarheid van de docent, studenten willen graag snel antwoord als ze ergens mee zitten. Op het gebied van onderwijslogistiek moeten wat veranderingen worden doorgevoerd. Denk aan de administratie, inschrijving, roostering en ICT-voorzieningen. Randvoorwaardelijk moet er wel wat veranderen wil je flexibilisering op het gebied van curriculum, toetsing en waardering mogelijk maken. Hoe organiseer je dat? Hoe organiseer je een flexibel aanbod van je onderwijs? Ook de inhoud en de doelen moeten dan mee veranderen. Qua toetsing 5/7
6 gaat het om de planning en om de vorm van de toetsen. Leerwegonafhankelijk toetsen moet kunnen, maar hoe organiseer je dat? Mag een student aangeven dat hij of zij er klaar voor is? En houden we rekening met de kennis die al aanwezig is? FlexScan De FlexScan is een instrument dat door handicap + studie in samenwerking met CINOP is ontwikkeld. Ook is er een deeltijdvariant ontwikkeld. Op verschillende aspecten van het onderwijs kan je op deze scan aangeven in welke fase van flexibiliteit een instelling zit: pure standaardisatie, standaard voor maatwerk, standaardisatie op maat en volledig flexibele leerwegen. Het is geen normerend instrument. Flexibilisering is een keuze. Er geldt niet per definitie hoe flexibeler, hoe beter. Het is een hulpmiddel waarmee studenten, docenten en het management kunnen aangeven hoe zij de opleiding of de instelling op dit moment ervaren. Waar staan we nu? De FlexScan kan ook gebruikt worden om aan te geven waar je als instelling naar toe wil. Hoe ver kan en wil je gaan? Wat zijn je ambities? Na de lunch kiest iedereen een onderwerp en worden groepen gevormd. De huidige situatie en ambities worden uitgewisseld. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen en hoe verklaar je deze? Ook denkt iedere groep na over wel probleem er moet worden opgelost. Hoe kan je daadwerkelijk iets veranderen? Wat moet daarvoor gebeuren, wie heb je nodig en op welke termijn is dit te realiseren? Er ontstaan interessante discussies en ervaringen worden volop uitgewisseld. Tijdens de afsluitende plenaire terugkoppeling komen de belangrijkste punten per groep naar boven. Sociale binding De eerste groep die aan het woord komt benoemt dat zij zich afvragen in hoeverre fase D van de flexibilisering wenselijk is. Dit zal ook verschillen van student tot student. Maar gedacht wordt dat studenten met name gebaat zijn bij D wanneer het gaat om de studietijd. Een risico van D is de mate van sociale binding. Bij veel flexibilisering zal er minder sprake zijn van sociale binding en dat kan best negatieve gevolgen hebben voor het studiesucces. Studielogistiek De groep studielogistiek begint met de uitspraak: hoe meer fase D, hoe ingewikkelder het is. Je komt in de knel met de beschikbaarheid van je docenten, met je roostering en je groepsgroote. Het lijkt hen voor grotere opleidingen makkelijker om te flexibiliseren dan voor kleine opleidingen. De flexibilisering van de studielogistiek hangt af van de mate van flexibiliteit van het curriculum. Denk hierbij aan de volgorde van vakken. Het zou wel heel interessant zijn om een diagnostische toets voorafgaand aan vakken in te voeren. Studenten die de kennis al hebben, kunnen op die manier versnellen. Haalbaarheid De volgende uitspraak van de groep gaat over de haalbaarheid: eerst moet de logistiek haalbaar zijn, dan pas kan het curriculum aangepast worden. Kan het niet ook andersom? Je kan ook eerst nadenken over je visie en curriculum en daar dan je logistiek op aanpassen. Examinering De groep toetsing en examinering komt ook met hun belangrijkste conclusies: als je flexibeler wil toetsen dan heb je toetsbanken nodig. Dat is makkelijker in samenwerking met meerdere 6/7
7 instellingen. Ook moet de student op zijn of haar eigen manier dingen kunnen laten zien, in plaats van de standaard manier. Zorg dat je als instelling ergens hebt vastgelegd wat je wel en niet kan veranderen qua toetsing, dan is dit duidelijk voor de docenten. Informatievoorziening De groep informatievoorziening concludeert dat ze eigenlijk allemaal wel meer zouden willen doen op dit gebied. Ze willen meer rekening houden met verschillende doelgroepen. Ook moet er meer aandacht komen voor de overdracht van het VO naar het HO. Ouders zouden hier meer in betrokken kunnen worden. Tegelijkertijd is de ervaring dat studenten eerder en meer vertellen over wat ze nodig hebben als je veel 1 op 1 contact met ze hebt. Bij open dagen, introductiedagen, de studiestartweken moet je als instelling benadrukken dat als er iets is dat de studievoortgang kan beïnvloeden, de student zich kan melden. Openheid vanaf het begin, leidt uiteindelijk tot het beste resultaat. Kortom: hoe kan je als instelling ervoor zorgen dat de student gaat aangeven dat hij of zij flexibiliteit nodig heeft? Intake De groep intake stelt zich de vraag: hoe zorg je ervoor dat studenten met een functiebeperking zich melden bij de intake en vertellen welke aanpassingen er nodig zijn? Eigenlijk komen zij dus tot dezelfde vraag als de groep hiervoor. Informatievoorziening en intake zijn natuurlijk ook verwante onderwerpen. Maar ook na de intake moet je in gesprek blijven: zijn de voorzieningen nu goed geregeld? Waar lopen we nu tegen aan, moeten er nog nieuwe voorzieningen bij? Misschien kan je studenten met een functiebeperking met elkaar in contact brengen, zodat ze ervaringen over voorzieningen kunnen uitwisselen. Verder kan je het als taak van de instelling zien om studenten met een functiebeperking breder te infomeren dan alleen de studie zelf. Denk dan bijvoorbeeld aan informatie over aangepaste huisvesting. Tot slot geeft de groep aan dat evaluatie van de intake niet vergeten mag worden. Werkt de manier van aanpak, of niet? Conclusie Het is ervaren als waardevol om met elkaar in gesprek te gaan over de FlexScan. Je gebruikt waarschijnlijk niet de hele scan, maar onderdelen ervan zijn zeker goed om eens te bekijken. Je kan het zien als een toekomstschets. Een duidelijk overzicht waar iedereen zelf punten uit kan halen waar de instelling of de opleiding iets mee kan en iets mee wil. Daar is de FlexScan ook voor is bedoeld: waar staan we nu, waar willen we heen? Het gesprek dat je met elkaar hebt naar aanleiding van de scan wordt als heel nuttig ervaren. Het is erg goed om na te denken over vragen als: Wat houdt fase B van de flexibilisering precies in. Staan wij daar, of niet? Waarom dan? En vooral ook: waar willen we naar toe in de toekomst als het gaat om flexibilisering van ons onderwijs? 7/7
Regiobijeenkomst Flexibilisering en studeren met beperkte belastbaarheid
Regiobijeenkomst Flexibilisering en studeren met beperkte belastbaarheid Expertisecentrum handicap + studie - Hogeschool Rotterdam 14 maart 2017 Sietske Sportel van Expertisecentrum handicap + studie opent
Nadere informatieRegiobijeenkomst Flexibilisering en studeren met beperkte belastbaarheid
Regiobijeenkomst Flexibilisering en studeren met beperkte belastbaarheid Expertisecentrum handicap + studie - Hogeschool Avans s-hertogenbosch 16 maart 2017 Jacomine Ravensbergen, lid van het college van
Nadere informatiebeperkte belastbaarheid, flexibilisering als antwoord
beperkte belastbaarheid, flexibilisering als antwoord Even voorstellen Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten
Nadere informatieFlexibel onderwijs, waar staat u? Congres Bouwen en binden, 12 december 2016 Lex Jansen
Flexibel onderwijs, waar staat u? Congres Bouwen en binden, 12 december 2016 Lex Jansen Even voorstellen + Lex Jansen (1955) + Sen. consultant handicap + studie + 1981-2008 diverse functies in het HBO
Nadere informatieInclusief en toegankelijk onderwijs voor studenten met een functiebeperking
Inclusief en toegankelijk onderwijs voor studenten met een functiebeperking SOP 2-daagse Diversiteit en inclusiviteit in het hoger onderwijs, 30 juni 2017 Even voorstellen Expertisecentrum handicap + studie
Nadere informatieo Vallen er veel studenten uit? o Zijn er veel moeilijke vakken, zo ja, welke? o Hoeveel contacturen zijn er / hoeveel zelfstudie moet je doen?
Gaan studeren Wil je na je havo-, vwo- of mbo-diploma graag verder studeren aan een hogeschool of universiteit? Maar weet je niet zeker of dat kan vanwege je functiebeperking? Dan helpt deze folder je
Nadere informatieStuderen met een. functiebeperking
Studeren met een functiebeperking OPTIMAAL STUDEREN AAN DE CHE! Vaak heb je geen hulp nodig, maar soms is een duwtje in de rug prettig! 2 Wat is een functiebeperking? Waarschijnlijk denk jij bij het woord
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Informatie voor aspirant-studenten 1 Studiesuccescentrum Windesheim Inhoud Studeren met een functiebeperking, informatie voor aspirant-studenten... 1 Studeren met een
Nadere informatiejuni Jacqueline van Laar COLOFON
juni 2017 - Jacqueline van Laar info@schakelom.nl www.schakelom.nl COLOFON BELANGRIJKE NOOT VOOR DE LEZER Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze
Nadere informatieStuderen met een Functiebeperking
Studeren met een Functiebeperking Weten hoe jij zo optimaal mogelijk studeert? Maak een afspraak met de studentendecaan om je situatie te bespreken Windesheim zet kennis in werking Inhoud Pag 4 Studeren
Nadere informatieVOLWASSENEN IN HET HOGER ONDERWIJS ER IS GEEN EINDPUNT MEER VAN LEREN
VOLWASSENEN IN HET HOGER ONDERWIJS ER IS GEEN EINDPUNT MEER VAN LEREN Introductie Veel te weinig volwassenen nemen deel aan het bekostigde deeltijd hoger onderwijs, zo luidt de conclusie van de adviescommissie
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
CIJFERS Studeren met een functiebeperking Gebaseerd op het onderzoek Studeren met een functiebeperking 2012 door ResearchNed/ITS in opdracht van het Ministerie van OCW. 1 De 10 meest voorkomende functiebeperkingen
Nadere informatieStuderen met een Functiebeperking
STUDEREN Studeren met een Functiebeperking BESPREEK DE MOGELIJKHEDEN Maak een afspraak met de studentendecaan Windesheim zet kennis in werking Informatie voor ouders Een goede start is belangrijk om te
Nadere informatieInhoudsopgave. Voorwoord Verwachtingen van klanttest De klanttest Ontwikkelplan
Klanttest. Inhoudsopgave Voorwoord Verwachtingen van klanttest De klanttest Ontwikkelplan Voorwoord In blok 2 hebben we een klanttest uitgevoerd om te kijken of er vraag is naar het ontwikkelingsplan.
Nadere informatieJuridische medewerker
28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...
Nadere informatieSTUDIEVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN HOOFDSTUK 1
Studievaardigheid De reis naar een eigen plek in de maatschappij is nu begonnen. En je reisdoel staat vast: een zelfverzekerde trotse handtekening op het diploma en een succesvolle start van je beroep.
Nadere informatieDe eerste 100 dagen op het HBO
De eerste 100 dagen op het HBO De eerste 100 dagen bij TP: hoe kunnen wij als opleiding de aansluiting verbeteren door middel van een progressiegerichte aanpak? Marjette Slijkhuis j.m.slijkhuis@pl.hanze.nl
Nadere informatieStuderen aan het hbo. W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
Studeren aan het hbo Inhoud van de presentatie Kenmerken van het hbo Verschil tussen havo en hbo Verschil hbo en universiteit Opbouw van een hbo-opleiding Studieresultaten en begeleiding Toelating en aanmelding
Nadere informatieProfessionaliseringsaanbod
6 sept Studeren met dyslexie en dyscalculie Studeren met dyslexie of dyscalculie: wat is het, wat doet het en hoe worden studenten met dyslexie of dyscalculie belemmerd in hun studie? Welke oplossingen
Nadere informatieExpertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een
Expertisecentrum handicap + studie ondersteunt hogescholen en universiteiten bij het toegankelijk maken van onderwijs voor studenten met een functiebeperking. In deze folder leest u wat Expertisecentrum
Nadere informatieStudieThermometer. Temperatuur wat aan de lage kant? Mw Demo Kandidaat Instelling Demo
StudieThermometer Mw Demo Kandidaat 27-11 - 2018 Temperatuur wat aan de lage kant? Instelling Demo Beste Demo, Goed dat je de StudieThermometer hebt ingevuld! Het helpt je om te bekijken of alles goed
Nadere informatieFlexibel onderwijs. Van one size fits all tot maatpak Sandra Beugel & Sara van Kesteren
Flexibel onderwijs Van one size fits all tot maatpak Sandra Beugel & Sara van Kesteren Programma WAAROM: nut en noodzaak van flexibilisering WAT verstaan we onder flexibel onderwijs? HOE: Voorbeelden uit
Nadere informatieDE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE
Netwerkthermometer DE NETWERKTHERMOMETER LEERLINGEN INSTRUCTIE Wat is De Netwerkthermometer De Netwerkthermometer is een test. Een test om een gedegen beeld te krijgen van hoe je zelf aan kijkt tegen je
Nadere informatiePakket Versneld Studeren voor aanvang studie. Instituut Archimedes. Samenstelling René Karman Portefeuillehouder onderwijs Instituut Archimedes FE
Samenstelling René Karman Portefeuillehouder onderwijs Instituut Archimedes FE Pakket Versneld Studeren voor aanvang studie Versie definitief Instituut Archimedes Datum 20 mei 2015 Hogeschool Utrecht Bronvermelding
Nadere informatieHet einde van passend onderwijs: Gaan studeren!
Het einde van passend onderwijs: Gaan studeren! Hannelore Veltman, Judith Jansen Voorstellen Hannelore Veltman Expertisecentrum handicap + studie Hannelore.veltman@handicap studie.nl +31 6 54675596 Judith
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking NHL Hogeschool. Vergroot je perspectief. Haal het beste uit jezelf! NHL Hogeschool helpt studenten om hun talenten te ontdekken en ontwikkelen. Dat op zich is al een uitdaging,
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieInstellingsrapportage 2016 Politieacademie. Vraagcores Politieacademie totaal. Informatie. Onderwijs(inhoud) Lessen / programma.
Instellingsrapportage 2016 Politieacademie Vraagcores Politieacademie totaal Informatie Je hebt informatie gekregen over je opleiding voordat je aan je opleiding begon. Klopt deze informatie met wat je
Nadere informatieWerkbezoek CINOP: Flexibilisering in het onderwijs
Werkbezoek CINOP: Flexibilisering in het onderwijs Omix Young Professionals Rhinja Rutjes Femke Goossens Marjan Velink Martijn Hendrikx Introductie Op donderdag 4 april zijn Rhinja, Femke, Martijn en Marjan
Nadere informatieBinnen het mogelijke is verrassend weinig onmogelijk
Binnen het mogelijke is verrassend weinig onmogelijk Kennisplatform Examinering Hoger Onderwijs 5 oktober 2017 Paul Zevenbergen Accreditatiekader 2016 Hoofdlijnen 2 Basis voor duurzame kwaliteit is een
Nadere informatieSTUDIEVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN - 1 HOOFDSTUK 1
STUDIEVAARDIGHEID LOOPBAANLEREN - 1 HOOFDSTUK 1 Studievaardigheid De reis naar een eigen plek in de maatschappij is nu begonnen. En je reisdoel staat vast: een zelfverzekerde trotse handtekening op het
Nadere informatieVerslag studenten+ bijeenkomst 2 april Utrecht
Verslag studenten+ bijeenkomst 2 april Utrecht Aanwezige organisaties/studenten+ Ieder(in) Handicap + studie LSVb ISO Signo Ergo Sum Platform Onbeperkt Studeren (Universiteit Utrecht) SOLGU Student Disability
Nadere informatieVoorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen
3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis
Nadere informatieTest: Je ouders als studie oriëntatiecoach
Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw
Nadere informatieDienst Studentenzaken Risicoprofiel nieuwe studenten
Dienst Studentenzaken Risicoprofiel nieuwe studenten student: score: studentnummer: vraag 1: opleiding: Rechtsgeleerdheid vraag 8: email: vraag 12: 1 Met welke vooropleiding heb je toegang tot de opleiding
Nadere informatieHandleiding Docenten/Begeleiders
Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene
Nadere informatiewww.deoase-twello.nl Het team van CBS de Oase wenst iedereen een heel gelukkig, gezond en leerzaam 2015 toe!
www.deoase-twello.nl nummer: 2014/2015-08 Inhoud Algemeen...1 Gelukkig nieuwjaar!... 1 Maandagmiddag 26 januari vrij... 1 Normering Cito aangepast... 1 Agenda... 1 Groep 3...2 Groep 7...2 De complimentenbox...
Nadere informatieDatum 22 november 2016 Betreft Beantwoording schriftelijke Kamervragen van de leden Tanamal en Asante (beide PvdA) over mantelzorgende studenten
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340
Nadere informatieFlexibel studeren met een functiebeperking in het hoger onderwijs
Flexibel studeren met een functiebeperking in het hoger onderwijs Laura Bisschop, student HRM/HTD Bij punt 1 bespreek ik de belemmerende factoren die ik ben tegengekomen gedurende mijn studie en bij punt
Nadere informatieSLB reflectie eindverslag. Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: Datum: Vak: SLB.
SLB reflectie eindverslag Docent: Mieke Vissers Naam: Lynn Duijs Studentnummer: 12043273 Datum: 05.11.2012 Vak: SLB 1 Inhoudsopgave Bijeenkomst 1 Blz. 3 Bijeenkomst 2 Blz. 4 Reflectie 3 + competenties
Nadere informatiejuni Jacqueline van Laar COLOFON
juni 2017 - Jacqueline van Laar info@schakelom.nl www.schakelom.nl COLOFON BELANGRIJKE NOOT VOOR DE LEZER Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze
Nadere informatieInhoud. Inleiding 9. 5 Planning 83 5.1 Leerdoelen en persoonlijke doelen 84 5.2 Het ontwerpen van het leerproces 87 5.3 Planning in de tijd 89
Inhoud Inleiding 9 1 Zelfsturend leren 13 1.1 Zelfsturing 13 1.2 Leren 16 1.3 Leeractiviteiten 19 1.4 Sturingsactiviteiten 22 1.5 Aspecten van zelfsturing 25 1.6 Leerproces vastleggen 30 2 Oriëntatie op
Nadere informatieOndernemen is een vak... bij Hogeschool INHOLLAND Den Haag!
Ondernemen is een vak... bij Hogeschool INHOLLAND Den Haag! Ondernemen zie jij het al helemaal voor je? Droom jij van je eigen bedrijf? Of heeft je moeder een bedrijf en wil je dat graag overnemen? Misschien
Nadere informatie6.2.1 Dealen met afleiding onderweg
Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je
Nadere informatieEen land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps
Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan
Nadere informatieStudenten met een functiebeperking helpen naar succes!
Studenten met een functiebeperking helpen naar succes! Fontys Hogescholen Dienst Studentenvoorzieningen Presentatie: André Rozendaal, teamleider Decanen & Psychologen Onderwerpen - Overgang van VO naar
Nadere informatieKlanttevredenheidsonderzoek. Jongeren
Klanttevredenheidsonderzoek Jongeren - 2017 Vraag 1: Wat voor cijfer zou je Columbus willen geven? Ons gemiddelde is een 8,4! Het onderzoek is 61 keer verstuurd en maar liefs 41 keer Ingevuld retour gekomen,
Nadere informatieNie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 )
Nie uwsb rie f Stichting OE R S T I C H T I N G O N D E R W I J S E V A L U A T I E R A P P O R T J A A R G A N G 4, NR. 3 ( M A A R T 2 0 1 1 ) Nieuwsbrief Stichting OER Stichting Onderwijs Evaluatie
Nadere informatieHet portfolio kan met betrekking tot de fasen en stappen uit het protocol de volgende functies vervullen:
Bijlage 3 Portfolio 1 Handleiding persoonlijk coach 1.1 Doel van een portfolio Op steeds meer scholen voor voortgezet onderwijs en vervolgopleidingen wordt gewerkt met portfolio s. Met het portfolio laat
Nadere informatiejuni Jacqueline van Laar COLOFON
juni 2017 - Jacqueline van Laar info@schakelom.nl www.schakelom.nl COLOFON BELANGRIJKE NOOT VOOR DE LEZER Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze
Nadere informatie(S)Ken uw instelling. Linda Sontag en Marga Kemper. Mei 2012
(S)Ken uw instelling Linda Sontag en Marga Kemper Mei 2012 Studiesucces met dyslexie en dyscalculie Waarom een scan voor het mbo? Hoeveel studenten met dyslexie zijn er in het mbo en wat zijn hun onderwijsbehoeften?
Nadere informatieMijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd
Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen
Nadere informatieTips voor toegankelijk en inclusief onderwijs. Voor docenten Sietske Sportel en Rianne Feijt
Tips voor toegankelijk en inclusief onderwijs Voor docenten Sietske Sportel en Rianne Feijt Welkom en introductie + Rianne Feijt, PhD-student Universiteit Leiden + Sietske Sportel, consultant handicap
Nadere informatieA. Persoonlijke gegevens
Windesheim, Gesprek op afstand Zelfevalutie/feedbackformulier Beste (aankomende) student, Hartelijk dank voor het invullen en versturen van het Intakeformulier Afstandsleren School of Education. Per e-mail
Nadere informatier ipboek voor ouders over studiekeuze
s t r ipboek voor ouders over studiekeuze Uw kind gaat kiezen, hoe kunt u helpen? Studeren Werken Eigen Bedrijf Start Index Uw kind gaat kiezen. Wat kunt u doen als ouder? Hebt u vragen? Mail of bel mij.
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking aan de Radboud Universiteit
Studeren met een functiebeperking aan de Radboud Universiteit Strategisch Plan An invitation to change perspective Zittende studenten kunnen een beroep doen op studiebegeleiding en advies Studenten met
Nadere informatiePROTOCOL STUDEREN MET EEN FUNCTIEBEPERKING AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN
PROTOCOL STUDEREN MET EEN FUNCTIEBEPERKING AAN DE UNIVERSITEIT LEIDEN Preambule Dit protocol is bedoeld om duidelijkheid te bieden over de mogelijkheden van het studeren met een functiebeperking binnen
Nadere informatieFLEXIBILISERING VAN CENTRALE TOETSEN EN EXAMENS
FLEXIBILISERING VAN CENTRALE TOETSEN EN EXAMENS VISIE VAN HET COLLEGE VOOR TOETSEN EN EXAMENS pagina 2 van 8 Aanleiding en historisch perspectief De staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Nadere informatieEvaluatieverslag Wegwijs in het mbo 2014
Evaluatieverslag Wegwijs in het mbo 2014 Vanaf half november 2013 tot half januari 2014 is een evaluatieronde gehouden over Wegwijs in het mbo 2014. Daaraan hebben drie groepen deelgenomen: decanen, leerlingen
Nadere informatie(Uitstel) kinderwens
LANG LEVE DE LIEFDE - Entreeopleidingen in het mbo - (UITSTEL) KINDERWENS - 61 (Uitstel) kinderwens Programma Doelen Benodigdheden Introductie Opdracht 1 Gezinsplanning: Wanneer een kind? Opdracht 2 Wat
Nadere informatieHoe leer je Pools? Goede technieken = goed geheugen. Hoe leer je Pools? E-book
Hoe leer je Pools? Goede technieken = goed geheugen Hoe leer je Pools? E-book 1 Voordat je met een cursus Pools begint, ontwikkel je eigen methode om Pools te leren. Wat is jouw doel? Op welke wijze wil
Nadere informatieLA KOL Bijeenkomst
LA KOL Bijeenkomst 1 12-13 Verkennen LA KOL op N@tschool Verkennen themadossiers Planning Subjectief concept leren Bekijken LA op N@tschool Trigger: straks bekijken Competenties m.b.t. leren: Vakinhoudelijk
Nadere informatieCosis Begeleid Leren
Vaardigheidslessen: Hulp bij studeren Om met succes een opleiding te kunnen volgen is het voor jongeren belangrijk dat ze over een aantal specifieke vaardigheden beschikken. Daarom hebben we een cursus
Nadere informatieInstellingsrapportage 2018 SOMA College. Vraagscores SOMA College totaal. Informatie. Onderwijs(inhoud) Lessen / programma. Vakken.
Instellingsrapportage 2018 SOMA College Vraagscores SOMA College totaal Informatie Je hebt informatie gekregen over je opleiding voordat je aan je opleiding begon. Klopt deze informatie met wat je nu over
Nadere informatieScenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG)
Scenario bijeenkomst studiekeuzegesprekken (SKG) zomer 2009 Algemene tijdsvolgorde van de gesprekken Tijd Locatie Wat Wie Opmerkingen a. Een presentielijst wordt bijgehouden 9.30-10.00 T3 hal Ontvangst
Nadere informatieOver werving De juiste persoon op de juiste plaats Maatschappelijke ontwikkelingen Organisatiebeeld/imago
Over werving 1.1. De juiste persoon op de juiste plaats Werving gaat om het aantrekken van vrijwilligers die passen bij de organisatie en bij de taken die ze gaan uitvoeren. Kort samengevat: de juiste
Nadere informatieJEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +
> vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,
Nadere informatieKies voor meer! kies voor meer
kies voor meer Kies voor meer! Je staat op het punt om een heel belangrijke beslissing te nemen: je kiest de school waar je de komende jaren naartoe gaat. Spannend! Want je wilt natuurlijk naar een plek
Nadere informatieStudiebegeleiding: de studieadviseur en de student
30-5-2016 1 Studiebegeleiding: de studieadviseur en de student Geartsje Zondervan Anneke Schrik Bart Borghols Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen 30-5-2016 2 30-5-2016 3 Even voorstellen Geartsje
Nadere informatiewww.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.
www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken
Nadere informatieSuccesvol studeren met psychische klachten?! De rol van de onderwijsinstellingen bij de begeleiding van studenten met psychische klachten
Succesvol studeren met psychische?! De rol van de onderwijsinstellingen bij de begeleiding van studenten met psychische Sietske Sportel, adviseur Expertisecentrum handicap + studie Participatie door educatie,
Nadere informatieKwaliteit van curricula traditioneel vs flexibel. Berber Visser NNK 13 april 2017
Kwaliteit van curricula traditioneel vs flexibel Berber Visser NNK 13 april 2017 De breedte van flexibilisering Temporiseren Kennis en ervaren waarderen Met bewijslast uit de eigen praktijk of uit de opleiding
Nadere informatieJeroen Groenewoud. Het rolmodellenproject
Jeroen Groenewoud Het rolmodellenproject Inhoud presentatie Aanleiding project Theoretische achtergrond Inhoud rolmodellenproject Ervaringen en uitkomsten onderzoek Werving rolmodellen en randvoorwaarden
Nadere informatieStudiemotivatie. You shall not pass! Onderwijsdag 24 oktober 2013 Door Frank Leoné, met reactie van Titia Meijer
You shall not pass! Onderwijsdag 24 oktober 2013 Door Frank Leoné, met reactie van Titia Meijer Ondersteunend Student Docent Interfac FFTR FSW FdM FdR FMW FdL FNWI Onderwijsdag 24 oktober 2013 Door Frank
Nadere informatieHandleiding Docenten/Begeleiders
Handleiding Docenten/Begeleiders In dit document vindt u een aantal handige tips en wetenswaardigheden die van pas kunnen komen wanneer u het invullen van de JOB-monitor klassikaal begeleidt. 1. Algemene
Nadere informatieKIES VOOR JEZELF. Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching
KIES VOOR JEZELF Meer tijd voor jezelf in 3 praktische en snelle stappen! Dafne van Benschop Coaching 1 WIE IS DAFNE? Een paar jaar geleden had ik een goede baan bij een vijfsterrenhotel in Amsterdam,
Nadere informatieHoe gaat het met je studie?
195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.
Nadere informatieFlexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen
19 JUNI 2014 Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen van de bestaande situatie Flexibilisering
Nadere informatiesessie Sessie 2: Studievolg Studievolg De onderwijslogistiek van de toekomst
De onderwijslogistiek van de toekomst Sessie : Tekst: Edith de Wit Tekeningen: André Weenink De tweede rondom het thema onderwijslogistiek van de toekomst stond in het teken van het proces van studievolg.
Nadere informatiePlannen en zelfstandig werken
Studievaardigheden Plannen en zelfstandig werken di 1 2 3 4! Plannen en zelfstandig werken? Wat kun je al? Gebruik je agenda Stappenplan voor je profielwerkstuk Uitsmijter 1 Plannen en zelfstandig werken?
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking 1. Vooraf De Inspectie van het Onderwijs en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap hebben in de afgelopen jaren onderzoek gedaan naar de toegankelijkheid
Nadere informatieDe Verticale Ondernemerskolom Twente: Project 301
De Verticale Ondernemerskolom Twente: Project 301 ROC van Twente - Hengelo In januari 2004 is de afdeling Handel van het toenmalige ROC Oost- Nederland, School voor Economie en ICT, locatie Hengelo - nu
Nadere informatieCurriculumherziening TB
Curriculumherziening TB Het curriculum van de bacheloropleiding Technische Bestuurskunde gaat op de schop. Waarom is dat, wat gaat er veranderen en wanneer gebeurt dat? In dit documentje staat het belangrijkste
Nadere informatieVELDDIJK WERELDSTAPPEN ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ
VELDDIJK WERELDSTAPPEN ELK TALENT TELT! EEN INKIJK BIJ WERELD- STAPPEN Mijn naam is Iris. Ik ben 16 jaar. Als ik in de spiegel kijk zie ik een jongedame die er mag zijn. Maar zo dacht ik twee jaar geleden
Nadere informatieRegiobijeenkomst Informatievoorziening & digitale toegankelijkheid
Regiobijeenkomst Informatievoorziening & digitale toegankelijkheid Programma + Digitale toegankelijkheid en informatievoorziening bij Universiteit Maastricht - Dorothé Garé en Roja Takhtetchian, Floor
Nadere informatiePersoonlijk rapport van: Marieke Adesso 29 Mei 2006 1
Talenten Aanzien en Erkenning 3 Besluitvaardigheid 8 Confrontatie en Agitatie 4 Doelgerichtheid 4 Talenten Hulpvaardigheid 5 Ontzag 3 Orde en Netheid 4 Pragmatisme 6 Stressbestendigheid 7 Verantwoording
Nadere informatieEen open gesprek met de cliënt en het netwerk maakt de samenwerking duurzaam
Inspiratie voor hbo zorg en welzijn Informele zorg & Social Work aan de Christelijke Hogeschool Ede Een open gesprek met de cliënt en het netwerk maakt de samenwerking duurzaam Een open gesprek met de
Nadere informatieEvaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1
Evaluatierapport Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1 201300028 Ir. W. De Kogel-Polak 100% geslaagd na eerste poging De evaluatiecommissie heeft Project Ontwerpen van een Werktuig en Module 1
Nadere informatieBijlage. Handreiking voor docenten
Bijlage Handreiking voor docenten 1. Samen normen bepalen Bij het maken van de gepersonaliseerde leerreis voor de kinderen is het allereerst belangrijk dat bij jullie op het kindcentrum duidelijk is of
Nadere informatieOpbrengsten werkbijeenkomst ouders en leerlingen 28 februari
Opbrengsten werkbijeenkomst ouders en leerlingen 28 februari Gebouw, faciliteiten en ICT Waar loop je tegenaan? Docenten zitten niet altijd volgens rooster in het lokaal Er mag alleen pauze gehouden worden
Nadere informatieBoost uw carrière. Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past. Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door
Boost uw carrière Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door Introductie Update uw kennis De wereld om ons heen verandert in een steeds hoger tempo. Hoe goed
Nadere informatie7 TIPS DIE MIJ DAGEIJKS HELPEN OM IN FLOW TE WERKEN. Maartje. Ik heb de ruimte om iedere dag een paar
7 TIPS DIE MIJ DAGEIJKS HELPEN OM IN FLOW TE WERKEN Toen ik begon met ondernemen, moest ik nog veel leren over het ondernemerschap. Zo had ik weinig kaas gegeten van marketing, wist ik niet veel van boekhouden
Nadere informatieIk-Wijzer Naam: Sander Geleynse Datum: 27 januari 2016
Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Jouw uitslag... 4 Pagina 2 van 8 1. Inleiding Hallo Sander, Dit is de uitslag van jouw Ik-Wijzer. Hierin staat wat jij belangrijk vindt en wat je minder belangrijk vindt.
Nadere informatieOntwerpprincipes voor het onderwijs van Hogeschool Leiden. Ontwerpprincipes voor actief en succesvol studeren
Ontwerpprincipes voor het onderwijs van Hogeschool Leiden Ontwerpprincipes voor actief en succesvol studeren Opzet Inleiding: Aanleiding Korte toelichting totstandkoming en inhoud ontwerpprincipes Van
Nadere informatieStudentendecanaat. De Topsportregeling. het gebeurt op windesheim
Studentendecanaat De Topsportregeling het gebeurt op windesheim Colofon Deze informatiebrochure is uitgegeven door het Studentendecanaat van Christelijke Hogeschool Windesheim. Redactie: Marketing en Communicatie
Nadere informatieDifferentiatie en motivatie in de rekenles
Starter Ieder heeft een kaartje (hetzij breuk/hetzij kommagetal) Eerste doel: drie rijen: 1x breuken en 2x kommagetallen op volgorde. Eerste stap: Zoek je beide buren Tweede stap: Ga op volgorde van klein
Nadere informatieRESPECT VOOR IEDEREEN
PRIMAIR ONDERWIJS RESPECT VOOR IEDEREEN Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit vanuit RADAR. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit voor u geselecteerd. Deze toolkit
Nadere informatieNieuwe wegen! Noord Oost Zuid West... Samen openen we jouw weg in de wereld
Nieuwe wegen! Noord Oost Zuid West... Samen openen we jouw weg in de wereld Havo+ met vwo-route Positief en persoonlijk Intensieve begeleiding Techniek Kunst & Media, Sport & Bewegen, Business Werelds
Nadere informatieVolgend schooljaar naar het voortgezet onderwijs... Spannend! Welke school wordt het? Wil je er een
vakcollege techniek vakcollege zorg en welzijn vakcollege economie en ondernemen vakcollege media, vormgeving en ICT mavo mavo + havo vwo gymnasium vwo + ondernemend leren technasium Volgend schooljaar
Nadere informatie