Wethouder van mobiliteit, milieu, sport en evenementen

Transcriptie

1 gemeente Eindhoven A ir. J.B. Helms Wethouder van mobiliteit, milieu, sport en evenementen Aan commissie Economie en Mobiliteit 9 maart 2011 Memo Betreft Zendmast Croy. Geachte leden van de commissie, Voor de commissievergadering van 22 maart a.s. is op verzoek van de heer K. Rijnders van Leefbaar Eindhoven het onderwerp zendmast Croy geagendeerd. Ten behoeve van deze commissievergadering wordt in dit memo enige achtergrondinformatie en relevante feiten op een rij gezet. Dit memo is als volgt opgebouwd: 1. Inleiding; 2. Beleidskaders; 3. Stand van zaken wetenschappelijk onderzoek. 4. Zendmast Croy; 5. Uitspraak Raad van State d.d. 19 januari 2011 ten aanzien van Zendmast Croy; 6. Ontsluiten van informatie over zendmasten. 1. Inleiding Het ontvangen van radio- en tv-signalen, het mobiel bellen en goede communicatiemogelijkheden tussen vitale overheidsdiensten (brandweer, ambulance en politie) wordt in het algemeen als vanzelfsprekend beschouwd. Voor al deze toepassingen zijn echter antenne-installaties (zendmasten) nodig. In dat kader heeft de wetgever in 2001 besloten dat Nederland moet worden voorzien van een dekkend digitaal antennesignaal. Ofschoon uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat er geen aanwijzingen zijn dat elektromagnetische velden van zendmasten op korte of lange termijn nadelige gezondheidseffecten hebben, levert (het plaatsen) van zendmasten vaak bezwaren op. Deze bezwaren komen veelal voort uit bezorgdheid. Met deze bezorgdheid moet serieus worden omgegaan. Dit neemt niet weg dat door de toenemende behoefte aan allerlei vormen van draadloze communicatie en ontvangst van radio- en tv-signalen men niet ontkomt aan het plaatsen van zendmasten. Daarbij komt dat wij in ons dagelijks leven voor veel toepassingen met straling in aanraking komen. In bijlage een kort overzicht van voorbeelden in het electromagnetisch spectrum. Waarom maken wij ons daar vrijwel geen zorgen over en wel over dit kleine deel van het spectrum?

2 2. Beleidskaders In 2006 toonde Zwitsers onderzoek (COFAM II) aan dat er op korte termijn geen aanwijzingen zijn dat de elektromagnetische velden van UMTS-zendmasten gezondheidsklachten veroorzaken. Verder bleek dat er geen wetenschappelijke aanwijzingen zijn dat er gezondheidseffecten op de langere termijn optreden door blootstelling in de woonomgeving aan elektromagnetische velden. De resultaten van het COFAM II onderzoek zijn in juni 2006 door de staatssecretaris van VROM naar de Tweede Kamer gestuurd. Op basis van deze onderzoeksresultaten zegt het landelijke beleid tot op heden dat plaatsing van antennes vanuit gezondheidsoverwegingen verantwoord is. De gemeente volgt dit landelijk beleid. Hieraan liggen met name de navolgende argumenten ten grondslag: - de conclusie van de Gezondheidsraad dat er geen aanwijzingen zijn dat Elektromagnetische velden van zendmasten op korte of lange termijn gezondheidseffecten hebben; - in Nederland blijven stralingsniveaus ruim binnen de door het Rijk opgestelde normen. In opdracht van de gemeente Eindhoven heeft het onafhankelijk instituut KEMA Quality B.V. in 2009 veldsterktemetingen verricht. Op een 35-tal representatieve locaties in Eindhoven zijn deze metingen uitgevoerd. De selectie van meetlocaties en metingen is in overleg met Stoorzenders Eindhoven uitgevoerd. Resultaat van de metingen was dat de veldsterkten van alle zendmasten in Eindhoven ver onder de landelijke norm liggen. Dit is nog eens bevestigd door de Fysicawinkel van TU Eindhoven in een rapportage over cumulatieve veldsterkten. Eindconclusie was dat er geen reden is te veronderstellen dat de zendmasten in Eindhoven negatieve gezondheidseffecten veroorzaken. Dat betekent echter niet dat er geen aandacht is (geweest) voor de percepties van onrust en onzekerheid die bij omwonenden van zendmasten kunnen bestaan. Met deze percepties is en wordt zoveel mogelijk rekening gehouden. In dat verband worden klachten van ongeruste bewoners en omwonenden actief in behandeling genomen zodat zij als signaal kunnen dienen voor evaluatie en eventuele nadere standpuntbepaling. De GGD heeft hierin een actieve monitorings- en signaleringsfunctie. Ook worden landelijke ontwikkelingen en wetenschappelijk onderzoek bijgehouden zodat steeds op basis van recente inzichten bewoners kunnen worden geïnformeerd. Vanuit de gemeente vindt periodiek (samen met GGD / GMV) een check plaats of er nieuwe ontwikkelingen en inzichten zijn op het gebied van zendmasten en de gezondheidseffecten daarvan. Daarbij wordt ook het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) geraadpleegd. Voor meer uitgebreide informatie over de beleidskaders en resultaten van de verrichte metingen verwijs ik naar: - Raadsinformatiebrief UMTS-problematiek. Van strikte voorzorg naar zwakke voorzorg d.d. 21 november Nummer 06.R Raadsinformatiebrief evaluatie UMTS-beleid gemeente Eindhoven d.d. 8 juni Nummer 09.R

3 - Raadsinformatiebrief voortgangsrapportage UMTS-beleid gemeente Eindhoven, juni 2010 d.d. 13 juli Nummer 10.R Stand van zaken wetenschappelijk onderzoek. Via bovengenoemde raadsinformatiebrieven bent u op de hoogte gesteld van de huidige onderzoeksresultaten. Kort gezegd tonen de huidige wetenschappelijke gegevens niet aan dat er een verband is tussen blootstelling aan elektromagnetische velden en negatieve gezondheidseffecten. Wetenschappelijk onderzoek en landelijke ontwikkelingen worden nauwgezet bijgehouden. 4. Zendmast Croy Het stralingsniveau van zendmast Croy voldoet aan de norm. Er heeft een meting plaatsgevonden in een drietal woningen in de wijk Genderbeemd. Ook hier voldeden de meetresultaten aan de normen. De normen betreffen overigens landelijke normen vanuit het rijk (de verantwoordelijke ministeries Infrastructuur en Milieu en Volksgezondheid, Welzijn en Sport ) en zijn gebaseerd op door de Gezondheidsraad uitgebrachte adviezen. Deze normen zijn weliswaar afkomstig uit 1999 maar zijn tot op heden actueel. In de hierboven aangehaalde rapportage van de Fysicawinkel van TU/e wordt in de conclusie overigens expliciet gesteld dat de zendmast in Zeelst (dit is de Croy mast) geen bijdrage levert aan de veldsterkte in Zeelst. De gemeente is vanaf september 2010 door ongeveer zeven inwoners in totaal tien keer schriftelijk met klachten benaderd over zendmast Croy. Op alle klachten wordt serieus ingegaan. Daartoe wordt contact opgenomen met Bureau GMV (gezondheid, milieu en veiligheid) van de GGD en Brabant/Zeeland om de klachten te bespreken. In dit verband wil ik u meegegeven dat in het algemeen is gebleken dat de door de gemeente in 2010 uitgevoerde activiteiten (metingen, actualisatie van het beleid, ontsluiten van informatie, met GGD en RIVM vinger aan de pols houden) voorzien in een behoefte. De meeste bewoners geven aan dat dit afdoende is. Mocht dit voor de omwonenden van Croy niet volstaan dan kan desgewenst een informatieavond worden georganiseerd, met Bureau GMV/GGD en eventueel met het Antennebureau, RIVM en de Fysicawinkel van TU/e. Direct na het in gebruik nemen van de zendmast Croy zijn er klachten uit de omgeving ontvangen over slechte ontvangst van verschillende televisiekanalen. Het is een gegeven dat zendmasten kunnen leiden tot interferentie. Hiervoor zijn oplossingen beschikbaar (goede antennesnoeren, coaxkabel). Wanneer omwonenden last hebben van interferentiestoringen als gevolg van de digitennemast, dan stelt de Stichting Aanpak Interferentie (STAI) via het kabelbedrijf twee goede aansluitsnoeren ter beschikking. In de situatie van Croy heeft de STAI in november 2007 een actieve voorlichtingscampagne gehouden met onder meer een publicatie in Groot Eindhoven, een televisiespot op Omroep Brabant en zijn er folders in winkels neergelegd. Naar aanleiding van de klachten is er in 2008 via een wijkinfo nogmaals aandacht gevestigd 3

4 op het fenomeen. Hierin is de oorzaak van de storing uitgelegd en is aangegeven hoe gehandeld dient te worden om de storing op te lossen. Ik verwijs naar de raadsinformatiebrief televisiestoring door digitale zendmast Croy d.d. 9 juni Nummer 08.R De rechterlijke uitspraak d.d. 19 januari 2011 ten aanzien van zendmast Croy. Eind 2006 is een oprichtingsvergunning verleend voor een inrichting ten behoeve van digitale radio- en televisiesignalen aan Croy in Eindhoven. Medio 2007 is een bouwvergunning afgegeven voor het plaatsen van de zendmast aan Croy. In januari 2009 is een vergunning verleend voor het op de zendmast bijplaatsen van zogenoemde DVB-H zender voor digitale televisie (veranderingsvergunning). De uitspraak van de Raad van State heeft betrekking op de veranderingsvergunning. De vergunningverlening van januari 2009 bevatte geen voorschrift over de elektrische veldsterkte die door de bijgeplaatste zender buiten de inrichting wordt opgewekt op plaatsen die toegankelijk zijn voor publiek. Op aangeven van een eerdere rechterlijke uitspraak (3 februari 2010) heeft de gemeente op 28 april 2010 een dergelijk voorschrift gesteld op 3 V/m (bovenop de voor de reeds aanwezige vier zenders vergunde 28 V/M). Op 19 januari 2011 oordeelde de Raad van State dat dit voorschrift in strijd is met de Wet milieubeheer. De Raad van State droeg de gemeente op binnen 17 weken een nieuw besluit te nemen. Aan deze uitspraak wordt gevolg gegeven. Dit houdt in dat een norm van 3 V/m op voor publiek toegankelijke plaatsen wordt opgelegd voor de gehele zendmast. Hier wordt al aan voldaan: uit metingen en modelberekeningen blijkt dat in de omgeving van de zendmast de electrische veldsterkte van alle vijf zenders 1.9 V/m bedraagt en dus niet boven een waarde van 3 V/m uitkomt. De door de Raad van State gestelde termijn voor het nemen van een nieuw besluit kan naar verwachting worden gehaald. 6. Ontsluiting van informatie. De gemeente spant zich in om informatie over zendmasten blijvend toegankelijk en actueel te houden voor bewoners. Op de gemeentelijke website ( wordt daartoe zoveel mogelijk informatie gegeven over zendmasten. Het gaat bijvoorbeeld om: het (gemeentelijk) beleid op gebied van zendmasten, communicatie, waar kunnen mensen terecht met vragen etc. Daarnaast wordt specifieke informatie gegeven over: zendmasten in Eindhoven, metingen zendmasten, veiligheid etc. Op dit moment wordt gewerkt aan een (groei)document waarin veel gestelde vragen worden beantwoord. Deze zal snel aan de website worden toegevoegd. Duidelijk is dat de gemeente veel informatie bij anderen vandaan moet halen. De gemeente heeft goede contacten met de GGD, het Antennebureau en operators. Vragen en / of klachten worden geïnventariseerd en geanalyseerd om eventuele patronen te ontdekken en daar actief op in te spelen, bij voorkeur in gezamenlijkheid met de operators. Medische klachten worden doorverwezen naar de GGD. Indien noodzakelijk worden relevante kwesties onder de aandacht van het Rijk gebracht. 4

5 Conclusie Gele op het rijksbeleid en de actuele resultaten van wetenschappelijk onderzoek zijn er geen redenen om te twijfelen aan of af te wijken van het gevoerde beleid op gebied van zendmasten. Op brieven en vragen van bewoners wordt serieus ingegaan. Indien brievenschrijvers geen genoegen nemen met de gegeven antwoorden en telkens weer opnieuw dezelfde vragen stellen volgt echter een bericht dat de inhoud voor kennisgeving wordt aangenomen. Dit neemt niet weg dat brieven serieus worden genomen. Bij nieuwe inzichten vanuit rijksbeleid volgt direct communicatie met raad en betrokkenen. Ik hoop u hiermee naar tevredenheid te hebben geïnformeerd en zie uit naar de bespreking bij de commissievergadering op 22 maart Met vriendelijke groet, ir. J.B. Helms Bijlagen: - Antwoorden op (technische) vragen van de heer K. Rijnders van Leefbaar Eindhoven ten behoeve van de vergadering van de commissie Economie en Mobiliteit van 22 maart Overzicht Electromagnetisch Spectrum. 5