Agri & Food. Bijlagen

Transcriptie

1 Agri & Food Bijlagen

2 2

3 Inhoud i. Stichting Centrum Innovatief Vakmanschap Agri & Food... 4 a. Begroting... 4 b. Verdeling Prestatieafspraken... 5 ii. Samenvatting Businessplan Meeting Point Food & Fresh Lab Zuid- Oost Brabant iii. Samenvatting Businessplan Meeting Point Food Noord iv. Samenvatting Businessplan Meeting Point Food Academy Amsterdam v. Samenvatting Businessplan Meeting Point Foodport Academy Zeeland vi. Samenvatting Businessplan Meeting Point Akkerbouw vii. Samenvatting Businessplan Meeting Point Pluimvee viii. Samenvatting Businessplan Meeting Point Varkens ix. Samenvatting Businessplan Meeting Point Melkvee Lijst met deelnemers

4 i Stichting Centrum Innovatief Vakmanschap Agri & Food 1.1. Begroting Stichting Landelijk bureau Uitgaven Totaal Bijdragen Meeting Points Menskracht (in geld) Reiskosten, overig Administratie, accountant PR e.a Projecten (doorsnijdend)+innovatietest Aanloopkosten Totaal geld Inkomsten Totaal Subsidie EZ E- learning bijdrage (flex+afstand) Projecten (doorsnijdend)+ Sociale fondsen Totaal geld Saldo

5 1.2. Verdeling prestatieafspraken VOORSTEL PRESTATIEAFSPRAKEN Interne processen en organisatie Stichting Interne processen en organisatie Doelstelling Nulmeting Mid term review Eindmeting Instrument CIV Agri & Food is opgericht als stichting, bestuur en projectleiding benoemd Prestatieafspraken doorgecontracteerd naar Meeting Points PR en communicatieplan ontwikkeld en in uitvoering Sluitend systeem van registratie bijdragen in natura in werking Jaarprogramma en innovatieagenda vastgesteld Statuten vastgesteld, bestuur en projectleider benoemd Overeenkomsten getekend Uitgangspunten in businessplan Timesheets Genoemd in businessplan Zonodig bijstelling prestatiecontracten Plan vastgesteld en in uitvoering Koppeling aan standaardsystemen instellingen Vastgesteld door bestuur en gehanteerd door Meeting Points 6 Uitwisselingskalender vastgesteld Genoemd in businessplan Roostering afgesproken Nieuwe zittingstermijnen vastgesteld Prestaties behaald Plan waar nodig aangepast en in uitvoering Koppeling aan standaardsystemen instellingen Statuten, handelsregister Overeenkomsten, Jaarverslag Plan Uitdraaien Bedrijfspartners hebben aantoonbare inbreng Jaarverslag Roostering door alle Meeting Points daadwerkelijk gebruikt voor uitwisseling Jaarverslag 5

6 VOORSTEL PRESTATIEAFSPRAKEN NULMETING Financiën CIV totaal Food&Fresh Food Noord Foodport Ac Z Food Ac Amst Akkerbouw Melkvee Pluimvee Varkens Doelstelling Stichting Helicon Nordwin C. Edudelta Wellant Groenhorst Groenhorst Groenhorst Groenhorst 2013 Nulmeting Geconsolideerde verkopen per jaar aan bedrijven stijgen naar Geconsolideerde begroting kent positief resultaat (nulmeting 2014) Waarde onderlinge onderwijsverzorging (macrodoelmatig) stijgt Aandeel subsidie EZ in totale inkomsten daalt 50% 40% 60% 50% 65% 30% 45% 55% 50% Aandeel inkomsten uit bedrijven (geld en natura) per jaar stijgt 30% 25% 20% 25% 25% 40% 20% 35% 25% Kennis en innovatie CIV totaal Food&Fresh Food Noord Foodport Ac Z Food Ac Amst Akkerbouw Melkvee Pluimvee Varkens Doelstelling Stichting Helicon Nordwin C. Edudelta Wellant Groenhorst Groenhorst Groenhorst Groenhorst 2013 Nulmeting Innovatief vermogen deelnemers wordt gemeten bij instroom en uitstroom in het CIV programma - 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% Innovatief praktijkonderzoek in BOL en BBL MBO 3/ Innovatiecyclus wordt gehanteerd aantal focusgroepen aantal expertgroepen Docenten volgen een technisch en didactisch professionaliseringstraject - 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 6

7 16 Bedrijfsexperts volgen een didactische training - 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 17 Landelijke gespecialiseerde netwerken Ketenprojecten en doorsnijdende thema's Klanten en markten CIV totaal Food&Fresh Food Noord Foodport Ac Z Food Ac Amst Akkerbouw Melkvee Pluimvee Varkens Doelstelling Stichting Helicon Nordwin C. Edudelta Wellant Groenhorst Groenhorst Groenhorst Groenhorst 2013 Nulmeting 19 Uitstroom BOL groeit (Food opleidingen) Uitstroom BBL groeit (Food opleidingen) Uitstroom BOL blijft constant (Agri 21 opleidingen) Uitstroom BBL blijft constant (Agri opleidingen) Minoren voor studenten technisch en 23 agrarisch onderwijs Masterclasses Aantal deelnemers aan flexibele leertrajecten groeit Nederlands Aantal deelnemers aan flexibele leertrajecten groeit Engels Aantal deelnemers uit Vlaanderen groeit Ondernemers geven aan dat studenten hen helpen hun KPI's te verbeteren test ontwikkeld

8 VOORSTEL PRESTATIEAFSPRAKEN MIDTERM Financiën CIV totaal Food&Fresh Food Noord Foodport Ac Z Food Ac Amst Akkerbouw Melkvee Pluimvee Varkens Doelstelling Stichting Helicon Nordwin C. Edudelta Wellant Groenhorst Groenhorst Groenhorst Groenhorst 2015 Midterm review Geconsolideerde verkopen per jaar aan bedrijven stijgen naar Geconsolideerde begroting kent positief resultaat 0 Waarde onderlinge onderwijsverzorging (macrodoelmatig) stijgt Aandeel subsidie EZ in totale inkomsten daalt 25% 40% 50% 50% 20% 25% 20% 20% 30% Aandeel inkomsten uit bedrijven (geld en natura) per jaar stijgt 40% 25% 40% 25% 50% 40% 25% 40% 50% Kennis en innovatie CIV totaal Food&Fresh Food Noord Foodport Ac Z Food Ac Amst Akkerbouw Melkvee Pluimvee Varkens Doelstelling Stichting Helicon Nordwin C. Edudelta Wellant Groenhorst Groenhorst Groenhorst Groenhorst Innovatief vermogen deelnemers wordt gemeten bij instroom en uitstroom in het CIV programma 2015 Midterm review test ontwikkeld en gevalideerd 40% 40% 40% 40% 40% 40% 40% 40% Innovatief praktijkonderzoek in BOL en BBL MBO 3/ Innovatiecyclus wordt gehanteerd aantal focusgroepen aantal expertgroepen

9 Docenten hebben een technisch en didactisch professionali- seringstraject gevolgd - 40% 40% 40% 40% 40% 40% 40% 40% Bedrijfsexperts hebben een didactische training gevolgd - 30% 30% 30% 30% 30% 30% 30% 30% Landelijke gespecialiseerde netwerken Ketenprojecten en doorsnijdende thema's onderwijs /bedrijfsleven groen/grijs internationaal instroom Dairy Chain afstands- leren smart farming Dairy Chain docenten- training dieren- welzijn e- learning Klanten en markten CIV totaal Food&Fresh Food Noord Foodport Ac Z Food Ac Amst Akkerbouw Melkvee Pluimvee Varkens Doelstelling Stichting Helicon Nordwin C. Edudelta Wellant Groenhorst Groenhorst Groenhorst Groenhorst 2015 Midterm review Uitstroom BOL groeit (Food opleidingen) Uitstroom BBL groeit (Food opleidingen) Uitstroom BOL blijft constant (Agri opleidingen) Uitstroom BBL blijft constant (Agri opleidingen) Minoren voor studenten technisch en agrarisch onderwijs Masterclasses Aantal deelnemers aan flexibele leertrajecten groeit Nederlands Aantal deelnemers aan flexibele leertrajecten groeit Engels Aantal deelnemers uit Vlaanderen groeit Ondernemers geven aan dat studenten hen helpen hun KPI's te verbeteren %

10 VOORSTEL PRESTATIEAFSPRAKEN EINDMETING Financiën CIV totaal Food&Fresh Food Noord Foodport Ac Z Food Ac Amst Akkerbouw Melkvee Pluimvee Varkens Doelstelling Stichting Helicon Nordwin C. Edudelta Wellant Groenhorst Groenhorst Groenhorst Groenhorst 2017 Eindmeting Geconsolideerde verkopen per jaar aan bedrijven stijgen naar Geconsolideerde begroting kent positief resultaat Waarde onderlinge onderwijsverzorging (macrodoelmatig) stijgt Aandeel subsidie EZ in totale inkomsten daalt 20% 40% 40% 40% 15% 10% 10% 15% 25% Aandeel inkomsten uit bedrijven (geld en natura) per jaar stijgt 50% 25% 60% 45% 80% 40% 30% 40% 70% Kennis en innovatie CIV totaal Food&Fresh Food Noord Foodport Ac Z Food Ac Amst Akkerbouw Melkvee Pluimvee Varkens Doelstelling Stichting Helicon Nordwin C. Edudelta Wellant Groenhorst Groenhorst Groenhorst Groenhorst Innovatief vermogen deelnemers wordt gemeten bij instroom en uitstroom in het CIV programma 2017 Eindmeting test geëvalueerd en herzien 80% 80% 80% 80% 80% 80% 80% 80% Innovatief praktijkonderzoek in BOL en BBL MBO 3/ Innovatiecyclus wordt gehanteerd aantal focusgroepen aantal expertgroepen Docenten hebben een technisch en didactisch professionaliseringstraject 15 gevolgd - 80% 80% 80% 80% 80% 80% 80% 80% 10

11 16 Bedrijfsexperts hebben een didactische training gevolgd - 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 50% 17 Landelijke gespecialiseerde netwerken onderwijs /bedrijfs- leven groen/grijs internatio- naal instroom afstands- leren docenten- training e- learning 18 Ketenprojecten en doorsnijdende thema's Dairy Chain smart farming Dairy Chain dieren- welzijn Klanten en markten CIV totaal Food&Fresh Food Noord Foodport Ac Z Food Ac Amst Akkerbouw Melkvee Pluimvee Varkens Doelstelling Stichting Helicon Nordwin C. Edudelta Wellant Groenhorst Groenhorst Groenhorst Groenhorst 2017 Eindmeting 19 Uitstroom BOL groeit (Food opleidingen) Uitstroom BBL groeit (Food opleidingen) Uitstroom BOL blijft constant (Agri opl.) Uitstroom BBL blijft constant (Agri opl.) Minoren technisch en agrarisch onderwijs Masterclasses Aantal deelnemers aan flexibele leertrajecten groeit Nederlands Aantal deelnemers aan flexibele leertrajecten groeit Engels Aantal deelnemers uit Vlaanderen groeit Ondernemers geven aan dat studenten hen helpen hun KPI's te verbeteren - 25% 25% 25% - 50% - 25% - 11

12 ii Samenvatting Businessplan Meeting Point Food & Fresh Lab Zuid- Oost Brabant Food & Fresh Lab Zuid- Oost Brabant Het Food & Fresh Lab is zowel fysiek als functioneel dé plek waar bedrijfsleven en onderwijs samenkomt. Een praktijkruimte waar elke periode van 10 weken weer een andere productielijn staat opgesteld waarop studenten, medewerkers uit de foodindustrie en machineleveranciers naar hartenlust kunnen experimenteren om zo op een praktische manier kennis op te doen. Dit varieert van een op maat gemaakt lesprogramma gelinkt aan de lijn die op dat moment aanwezig is tot het volgen van bijscholing op diverse aspecten die komen kijken bij het verantwoord produceren binnen een food bedrijf. Tevens kunnen de machineleveranciers testen uitvoeren op de machines die zij op dat moment beschikbaar hebben gesteld of met gasten (c.q. potentiële kopers) een bezoek brengen aan ons Food & Fresh Lab. Binnen het Food & Fresh Lab brengen we de Plan- Do- Act- Check cyclus in de praktijk met échte machines waardoor studenten en cursisten continue verbeteringen doorvoeren om uiteindelijk een volledig beheerst proces te kunnen draaien, met alle bijhorende leermomenten van dien. Uiteindelijk is dit een pakket kennis en ervaring die ze meenemen en waarop ze altijd terug kunnen vallen in hun verdere carrière. Kortom: Het Food & Fresh Lab is een inspirerende praktijkomgeving waar iedereen op een praktische manier oneindig veel kan leren! Voor meer informatie: 1. Profiel Het profiel Food & Technologie De gouden Driehoek te weten; Gemeente Helmond/Eindhoven, Food Connection Point en de onderwijsketen in de regio vormen een uniek samenwerkingsverband. Door georganiseerde samenwerkingsverbanden met Nederlandse bedrijven in de Food sector is de uitrolbaarheid van het regio concept een haalbaar gedachtengoed voor andere regio s met overeenkomstige economische motieven. Investering in de duurzame inzetbaarheid van de beroepsbevolking bouwt voort op hoge bereidheid bij Food bedrijven en Kenniscentra als De Groene Campus om te investeren in een leven lang leren. Duurzame georganiseerde aansluiting tussen de clusters en het beroepsonderwijs door de realisatie van vraag gestuurde centra voor beroepsonderwijs van topkwaliteit met doorlopende leerlijnen zijn uitgangspunten van het food innovation concept van de regio Helmond - Eindhoven. Arbeidsrelevantie Voor de food regio s is duurzame participatie van de potentiële beroepsbevolking van groot belang, maar dat alleen zal niet voldoende zijn. Er zal ook slimmer gewerkt 12

13 moeten worden aan het ontwikkelen van producten en diensten met hoge toegevoegde waarde en met het verhogen van de productiviteit als uiteindelijke doel. Een flexibele arbeidsmarkt waarin aandacht is voor duurzame inzetbaarheid van mensen, leeftijds- bewust personeelsbeleid en werkzekerheid is een belangrijke randvoorwaarde om internationaal competitief te blijven. Voor Zuidoost- Nederland is arbeidsmarkt- flexibiliteit van bijzonder groot belang, aangezien de bedrijfsbasis sterk op de internationale markt is gericht en meer dan gemiddeld blootstaat aan conjunctuur- schommelingen. De situatie in Zuidoost- Nederland is niet anders dan in de rest van Nederland; gebrek aan belangstelling en interesse in technische beroepen kan leiden tot marktverlies in de foodsector. Met name het tekort aan operators gaat de sector en dus Nederland enorm opbreken. Het concept Food en Technologie gaat het tij keren. Bedrijven en werknemersvraag Technologische ontwikkelingen waar veel werknemers in Zuidoost- Nederland in de kern hun brood aan verdienen, vragen aandacht voor scholing en het bijspijkeren van competenties. Het gemis aan adequaat opgeleid personeel in de Food branche verzwakt duurzaamheidsprincipes voor bedrijven en vertraagt economische dynamiek. Door te investeren in duurzame inzetbaarheid beschikt de regionale beroepsbevolking uit elke leeftijdscategorie over de benodigde kennis en vaardigheden om op deze ontwikkelingen in te spelen. Zo n investering draagt ook bij aan vermindering van tekorten op de arbeidsmarkt doordat meer mensen beschikken over de benodigde kennis en vaardigheden om langdurig inzetbaar te zijn. Verder krijgt ondernemerschap, een ander belangrijk aandachtspunt, door deze investeringen een impuls. Het unieke van vraag en aanbod matchen. Vraaggestuurde centra voor beroepsonderwijs van topkwaliteit hebben de ambitie meer jongeren te interesseren voor een technisch beroep door het aanbieden van zeer attractief onderwijs. Op deze manier willen partners een oplossing realiseren voor de tekorten aan technici. Als gevolg van banengroei en uitstroom van werknemers komt Zuidoost- Nederland jaarlijks technisch geschoolde MBO- ers en HBO- ers tekort. Het concept speelt in op de steeds hogere eisen die worden gesteld aan personeel met juiste kwalificaties op de juiste tijd en de noodzaak van innovatie in de clusters. De centra bieden één gespecialiseerd loket voor bedrijven in de clusters wat de samenwerking met het bedrijfsleven sterk zal bevorderen, zowel in het initiële onderwijs aan jongeren als bij de leven- lang- leren trajecten van de medewerkers. Het concept met onderwijsdoelen Het concept voorziet in mogelijkheden voor zowel opleidingen van jongeren als scholing van werkenden in de clusters. De betrokken onderwijsinstellingen van het (V)MBO, HBO en WO stemmen hun inzet af op Zuidoost- Nederlands schaalniveau en zoeken maximaal aansluiting bij nationale programma s. Met deze actie worden de voordelen van schaalgrootte in het onderwijs gezocht, terwijl het onderwijs kleinschalig wordt georganiseerd. De herschikking van kwalificaties door de minister in 2014 te realiseren wordt effectief realiseerbaar in het kader focus op vakmanschap. MBO- en HBO- studenten kunnen het onderwijs vinden in de regio waardoor reisafstanden geen belemmering zijn voor de studie en ze behouden blijven voor de arbeidsmarkt in de regio. De minoren die HBO en MBO onderwijs in onderwijsmodellen aan moeten bieden maken het mogelijk dat middels Food- minoren bestaande opleidingen food gerelateerd 13

14 worden. Daardoor ontstaat een bijzonder doelmatig curriculum in MBO en HBO programma s. In de afgelopen jaren is gebleken dat de beproefde samenwerking met partners in de gouden driehoek tot effectieve resultaten leidt. Onderwijs en bedrijfsleven vormen een unieke eenheid, zowel bestuurlijk als kennis delend. De gouden driehoek komt tot een economisch stabiele Food maak industrie die technologische ontwikkelingen uitprobeert en direct kennis deelt. 2. Bijdrage aan innovatie werkveld en onderwijs Bijdrage aan onderwijs: verhoging van actuele kennisniveau van docenten en deelnemers. Door de sterke wisselwerking met de bedrijven wordt de innovatiekracht versterkt. Studenten zijn beter voorbereid en toegerust voor deelname aan de arbeidsmarkt. Daardoor is er een betere match en een effectievere instroom in de foodarbeidsmarkt een maakbaar resultaat. Het onderwijsaanbod wordt op een innovatieve wijze middels de praktische insteek van het concept van het Food en Fresh Lab gegarandeerd. Studenten BOL/ BBL en medewerkers van food bedrijven krijgen op De Groene Campus een up to date arrangement van food onderwerpen aangeboden. Bedrijven uit de regio worden middels de samenwerking met het Food Connection Point direct betrokken bij het onderwijsaanbod. Elke 10 weken wisselt de lijn met machines in het Food & Fresh Lab. Door gebruik te maken van gastdocenten uit de regionale food industrie verhogen samenwerkingsacties het actuele kennisniveau van medewerkers, deelnemers en docenten. 3. Landelijke samenwerking Food & Fresh Lab biedt arrangementen zowel aanbod- als vraaggestuurd aan. De continu doorontwikkelde Food arrangementen worden zowel aanbod- als vraag gestuurd aangeboden. Het concept en de inrichting van het Food & Fresh Lab staat garant voor een optimaal flexibele praktische leeromgeving. Leerinhouden worden continu in overleg met bedrijven in zgn. try outs voorgelegd en vervolgens op maat doorontwikkeld. Toegankelijkheid en kwaliteit wordt middels een Plan Do Check Act cyclus geborgd. Nieuwe technologische toepassingen voortkomend uit het Food Tech Park worden door onderwijs direct geïmplementeerd in zichtbare onderwijs- programma s. Lees een uniek Food en Fresh Lab naast een Food Tech Park. 14

15 4. Sectorvisie en arbeidsmarkt Alle ingrediënten voor een (inter)nationaal excellent ecosysteem op het snijvlak van food & technology zijn aanwezig in Zuidoost- Nederland inclusief de 5- sterrenregio in Noordoost- Brabant. In en nabij de Brainport regio is een bovengemiddeld aantal (wereldwijd opererende) bedrijven op het gebied van food gevestigd met een grote diversiteit en grote spelers aan de vraagzijde. Daarnaast zijn veel hoogwaardige innovatieve bedrijven aanwezig met kennis van complexe high tech food systems, waaronder mechatronica en food processing, en is sprake van een hoogwaardige regionale foodgerelateerde onderwijs- en kennisinfrastructuur (o.a. Helicon, ROC Eindhoven, ROC ter AA, Fontys, HAS Den Bosch, OMO, TU/e, WUR, TNO). Het belang van de food sector binnen en buiten de regio zal de komende jaren aanzienlijk toenemen vanwege noodzakelijke innovaties in duurzame voedselsystemen en het creëren van hogere toegevoegde waarde (gezondheid, duurzaamheid, smaak en gemak). Valorisatie van kennis en verstevigen van kunde op het snijvlak van food & technology speelt op al deze terreinen een zeer belangrijke rol. Het thema food & technology raakt de volledige breedte van de voedingsindustrie en voor alle bedrijfstypen en grootte. Denk bijvoorbeeld aan food gerelateerde procestechnologie (milde conservering), scheidingstechnologie (bioraffinage), grondstofflexibiliteit, logistieke concepten en verpak- en bewaarmethoden. Het food bedrijfsleven heeft op de cross- over food & technology (F&T) een groeiende behoefte aan goed opgeleide technische vakmedewerkers. Goed opgeleide mbo- professionals zijn daarvoor nodig in zowel de procesmatige, industriële als ambachtelijke voedselbereiding (inclusief advisering over voeding, voedselbereiding en voedselveiligheid). Onze visie is dat technische kennis en kunde steeds meer cruciale en onderscheidende aspecten worden in het economisch innovatievermogen van het agrofood bedrijfsleven. De technologische ontwikkelingen in deze markt gaan razendsnel, waar het onderwijs continu en flexibel op moet aansluiten zodat het bedrijfsleven geen momentum in deze internationale markt zal verliezen. Jongeren met een bètatechnisch (top)talent, geënt op een state- of- art kennisbasis en gekoppeld aan bedrijfsrelevante onderwerpen, zijn de ankerpunten voor de economische groei van de food sector in de komende decennia. De verbinding van groen en grijs onderwijs is om die reden cruciaal. Om toekomstige kennisvragen en de vraag naar competente ondernemers en medewerkers in de kernsectoren van het agrofoodcomplex te beantwoorden, is verbinding van de groene en grijze onderwijskolom noodzakelijk en dient tot uitgangspunt te worden genomen voor de bijdrage die vanuit het onderwijs mag worden verwacht. De relevante kennisdomeinen agro & food, mechatronica, marketing, design, logistiek en een breed terrein aan technologische kennisterreinen dienen interdisciplinair en open te worden benaderd. Juist op de crossovers is de noodzakelijke winst te behalen voor een ondernemer. 15

16 5. Ambitie en missie Het Meeting Point F&T zal een prominente rol vervullen in de samenwerking tussen bedrijfsleven, mbo- onderwijs en andere partners op het snijvlak van food & technology (snijvlak agrofood, high- tech en/of chemie) vanuit De Groene Campus in Helmond als duurzaam, praktijkgeïntegreerd opleidings-, kennis- en ontwikkelcentrum. Vraagsturing vanuit het bedrijfsleven staat daarbij voorop. Het Meeting Point F&T onderzoekt, verzamelt en vertaalt de behoeftes van het food bedrijfsleven om te komen tot verleidend en vraaggericht onderwijs in een praktische leeromgeving en tot een kweekvijver voor talent via mbo- niveau 3 en 41, doorstroom, zijinstroom en het concept bedrijfsscholen. Daarbij wordt ingezet op een ondernemersgedreven aanpak en valorisatie van kennis. Deze missie van het Meeting Point F&T is vertaald in de volgende drie doelstellingen: versterken van de aanpak en samenwerking tussen het regionale bedrijfsleven en MBO; vergroten van de instroom, doorstroom en zijinstroom van mbo studenten, werkzoekenden en werknemers in het food bedrijfsleven; uitnutten van de faciliteiten van het praktijkleervoorziening Food & Fresh Lab op De Groene Campus door bedrijfsleven (o.a. via bedrijfsscholen) en onderwijsinstellingen. Versterken aanpak en samenwerking bedrijfsleven en onderwijs. 6. Organisatie Het management van het Meeting Point F&T ligt in handen van Helicon, locatie De Groene Campus, in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven verenigd binnen FoodConnectionPoint. Managementtaken omvatten: 1. Overall management van het Meeting Point F&T, waaronder verzorgen samenhang en afstemming activiteiten tussen partners. 2. Opstellen overall werkprogramma en projectstructuur. 3. Samenwerking met andere Meeting Points en overall CIV Agri & Food (Aeres). 4. Monitoren van de resultaten van het Meeting Point F&T. 5. Administratief en financieel beheer, bewaking planning en financiën. Het Meeting Point F&T wordt op hoofdlijnen aangestuurd door een stuurgroep, waarin de Triple Helix zitting heeft: bedrijfsleven (FCP, ZLTO en een bedrijf), onderwijsinstellingen (penvoerder Helicon, ROC Eindhoven, HAS Den Bosch en OMO Scholengemeenschap) en (semi)overheden (gemeente Helmond en Brainport Development). De stuurgroep wordt voorgezeten door een vertegenwoordiger van FCP. Het dagelijks management (Helicon, locatie De Groene Campus) stuurt in samenwerking met FCP de uitvoering aan van de doelstellingen. Zie onderstaand schema voor de organisatieopzet. 16

17 7. Partners Het Meeting Point Food & Technology in Helmond wordt gedragen door de triple helix partners, ondernemers, onderwijs en overheid in de regio Zuidoost- Nederland. Deze partners hebben reeds een lange en succesvolle geschiedenis van onderlinge samenwerking, waaronder het onlangs gerealiseerde Food & Fresh Lab en het in aanbouw zijnde Food Tech Park Brainport. Kern daarbij is het streven naar excellentie en onderscheidend vermogen op het snijvlak van groen en grijs. Opleidingencentrum De Groene Campus in Helmond is daarbij het fysieke ankerpunt geworden voor vele initiatieven in de regio. 17

18 De partners in het Meeting Point F&T zijn (primaire partners zijn weergegeven met een P): Ondernemers: o samenwerkingsverbanden: Food Connection Point (P), Food Tech Park Brainport (P), ZLTO (P) en het Werkgeversplein Helmond; o bedrijven: AAE, Ad van Geloven, Bavaria, Groentehof, Huijbregts Groep, Scelta Mushrooms. Onderwijs & onderzoek: o MBO- onderwijs: Helicon (P en penvoerder), ROC Eindhoven (P) en ROC ter Aa (P); o HBO- onderwijs: Hogeschool HAS Den Bosch en Fontys Hogeschool Eindhoven; o VMBO- MAVO- HAVO- VWO- onderwijs: OMO Scholengroep Helmond en Jan van Brabant College. Overheid & ontwikkelingsmaatschappijen: o o o gemeenten Helmond (P), Veldhoven, Best en Eindhoven; regionale overheid: Provincie Brabant en Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE); ontwikkelingsmaatschappijen: Brainport Development (P) en BOM. 8. Doelstellingen De behoeftes van het food bedrijfsleven op terrein van aanbod van mbo professionals moeten op een juiste manier worden ingevuld. Het regionale food & tech bedrijfsleven krijgt daartoe meer invloed en verantwoordelijkheid op de besturing en inhoud van de MBO- opleidingen en gerelateerde voor- en vervolgopleidingen. De inbreng van het bedrijfsleven wordt daartoe gebundeld om versnippering tegen te gaan en om de sturingsmogelijkheden te vergroten. Op dit terrein worden de volgende activiteiten ontplooid: 1. Bevorderen van effectieve samenwerking tussen ondernemers en onderwijs door het opzetten van een onderlinge samenwerkingsstructuur t.b.v. continue afstemming op inhoud en diepgang van onderwijsmodules. 2. Vergroten van het aantal stages, opdrachten en leerwerktrajecten van studenten in het bedrijfsleven (te organiseren via de infrastructuur van het Werkgeversplein Regio Helmond). 3. Ontwikkelen van stages voor docenten om in het regionale bedrijfsleven enkele dagen (intern) mee te werken om inspiratie en actuele kennis op te doen voor de eigen onderwijsomgeving. 4. Bijbrengen onderwijsvaardigheden aan gastdocenten uit het bedrijfsleven en verzorgen van gastdocentschappen. 5. Opstart internationaliseringsslag door ontwikkelingssamenwerking. 18

19 9. Deelnemersaantallen groen BOL minoren master afstand BBL in uit in uit Studieomvang 60 uur 32 uur 10. Samenvatting begroting Meeting Point Food & Fresh Lab Zuid- Oost Brabant Uitgaven totaal Menskracht (in kind) Menskracht (in geld) Huur (in kind) Totaal geld Totaal in kind Inkomsten totaal Bijdrage bedrijven in kind Bijdrage onderwijs geld Bijdrage onderwijs in kind Bijdrage overheid e.a. in geld Bijdrage overheid e.a. in kind Bijdrage landelijk CIV Totaal geld Totaal in kind Totaal

20 iii Samenvatting Businessplan Meeting Point Food Noord Food Noord Het CIV Food Noord richt zich op innovatie en ontwikkeling van opleidingen in de zuivelsector vanuit de door bedrijven gewenste verbinding van zuiveltechnologie en procestechniek. Hierbij sluit het CIV aan op ontwikkelingen in de regionale markt. Door de komst van nieuwe vestigingen van zuivelbedrijven als A- ware en Fonterra en uitbreidingen van bestaande bedrijven als Friesland Campina en CSK Food Enrichment, komt de Noordelijke arbeidsmarkt voor MBO- ers in de Food- sector de komende jaren sterk onder druk te staan. In kwantitatieve zin, maar ook in kwalitatieve zin door verregaande innovaties in bedrijven. Het CIV Food Noord zal, samen met die bedrijven, de dagopleidingen en deeltijdopleidingen versterken en innoveren om voldoende vakspecialisten te leveren op excellent niveau. Het CIV Food Noord ontsluit de kennis en ervaring op landelijk niveau door het inrichten van een Community of Knowledge. Daarnaast maakt het CIV Food Noord deel uit van de ontwikkeling Dairy Chain Friesland. Hierin werken de HBO en MBO instellingen hogeschool van Hall Larenstein en MBO Life Sciences (Nordwin College en het Friesland College) samen. Dairy Chain Friesland werkt in de breedte van de gehele keten "van gras tot glas", dus van primaire productie tot zuivelproduct, waarin zowel het CIV- Meeting Point Melkveehouderij als het CIV- Meeting Point Food Noord zijn betrokken. Het heeft de ambitie in de doorlopende leerlijn MBO- HBO- WO toonaangevend opleider op wereldniveau te worden. Aan een uitbreiding op wetenschappelijk niveau wordt gewerkt via de University Campus Fryslân. Tenslotte is Food Noord een actieve deelnemer aan het Programma Arbeidsmarkt en Opleiding Zuivelindustrie dat door het bedrijfsleven is opgezet om het grote tekort aan operators aan te pakken. 1. Profiel Het Meeting Point Food Noord maakt onderdeel uit van het landelijk Centrum voor Innovatief vakmanschap Agri & Food en is toegankelijk voor de volledige breedte in de Foodsector, maar specialiseert zich in Zuiveltechnologie. Het wordt hét landelijke (en later internationale) MBO Centre of Knowledge and Practice voor de zuivel, via een netwerk en een open elektronische omgeving. Daarnaast is de verbinding van voedingstechnologie en procestechniek een belangrijk speerpunt. Dit komt o.a. tot uiting in de inrichting van een Voedingsapplicatiecentrum (VAC), waarin samen met de HBO opleidingen Food & Technology een reële productie- omgeving wordt ingericht tezamen met een ontwikkelomgeving waar MBO- ers en HBO- ers gezamenlijk toegepast onderzoek uitvoeren voor bedrijven. Het Meeting Point Food Noord richt zich, als partnership van onderwijsinstellingen en bedrijven, primair op het opleiden van jonge mensen in dagopleiding en op het om-, bij- en nascholen van bestaand personeel, met als doel zowel kwantitatief als kwalitatief te voldoen aan de door technische en technologische innovaties veranderde benodigde 20

21 personele inzet op MBO niveau binnen de bedrijven in de Foodsector. Het zwaartepunt ligt op de door bedrijven benoemde ontwikkelingen op snijvlakken tussen voedingstechnologie en techniek (procesautomatisering). Het Meeting Point Food Noord wordt verbonden aan de ontwikkeling van een Voedingsapplicatiecentrum, dat in een samenwerking tussen bedrijven, HBO Life Sciences en mbo Life Sciences in Leeuwarden tot stand komt. Het voert opdrachten, onderzoeken en projecten uit voor bedrijven. Deze kunnen betrekking hebben op research, productontwikkeling en - verbetering, kwaliteitszorg, etc. Met name voor het grote aantal MKB voedingsbedrijven in Noord Nederland voorziet het in een behoefte. Een van de kernen van het Voedingsapplicatiecentrum is een productie- eenheid Food waar een werkelijk voedingsproduct wordt gemaakt in een geautomatiseerde productielijn. In samenwerking met de voedingsopleidingen van HBO Life Sciences wordt het volledige proces uitgevoerd, van productontwikkeling tot nazorg, inclusief productie, kwaliteitszorg, technisch onderhoud, etc. Alle MBO rollen in de voedingsindustrie vinden we hierin terug. De ervaringen die in het werkelijke productie proces worden opgedaan sturen het leren en verdiepen van kennis en vaardigheden. Doordat het product in alle opzichten aan de eisen moet voldoen ontstaat een reële situatie. De didactiek is afgestemd op dit leerprincipe. 2. Bijdrage aan innovatie werkveld en onderwijs Het Meeting Point Food Noord werkt sterk van buiten naar binnen. De vele ontwikkelingen in bedrijven en in de (arbeids)markt sturen de ontwikkeling en uitvoering van onderwijsinnovaties. In de voorgenomen uitbreidingen van productiebedrijven als Friesland Campina, A- ware en Fonterra worden geheel nieuwe technologieën toegepast die vertaald dienen te worden naar het dagonderwijs, maar die zeker ook opleidingsvragen voor zittend personeel en zij- instromers op gaan leveren. Om adequaat te kunnen reageren op hoog innovatieve ontwikkelingen, zoals die het gevolg zijn van de recent gestegen vraag naar babyvoeding, is met name voldoende menskracht op MBO- niveau onontbeerlijk. Het Meeting Point Food Noord draagt zorg voor de innovaties die in het onderwijs nodig zijn om zowel inhoudelijk als didactisch de doelen van het praktijkgestuurd leren en het opleiden van innovatieve vakmensen te realiseren. Nieuwe manieren van samenwerking in partnership tussen bedrijven en opleidingen, ontwikkeling van praktijkgestuurde didactische concepten, e- learning, professionalisering van docenten, zijn elementen de in het CIV- Meeting Point Food Noord worden vormgegeven. Enerzijds om het Voedingsapplicatiecentrum in Leeuwarden tot een succes te maken, anderzijds om de ervaringen landelijk, en later internationaal uit te rollen. 21

22 3. Landelijke samenwerking Het nadrukkelijke doel van het Meeting Point Food Noord is het verzorgen van landelijke dekking voor kennis- en ervaringsontwikkeling op het gebied van zuivel en procestechniek. Voor docenten, praktijkbegeleiders, HR medewerkers, etc. Maar ook als kwaliteitspracticum voor cursisten. Het Meeting Point Noord zet hiervoor de volgende ontwikkelingen in: MBO minoren aangeboden met landelijke dekking, waarvan een deel op locatie (afstandsleren) wordt uitgevoerd en een deel in het voedingsapplicatiecentrum; een kenniscentrum voor bedrijven, MBO cursisten en docenten, nationaal en later internationaal, voor BOL en BBL/maatwerk/leven lang leren; kwaliteitsnetwerkbijeenkomsten en masterclasses in MBO zuivel en procestechniek, maar ook in didactiek en praktijkleren; bijscholing en opleidingen voor docenten i.s.m. bedrijven. De uitschenkpunten zullen, voor wat betreft de studenten op scholen, in eerste instantie vooral liggen bij de AOC s Nordwin College, AOC Oost en AOC Helicon, drie scholen die zich richten op de voedingproductietechnologie. Het ROC Friesland College leidt op voor de procestechniek, die binnen het CIV Food Noord verbonden wordt aan de voedingstechnologie. De genoemde scholen werken al landelijk samenwerken in Zuivelopleidingen Nederland voor BBL opleidingen en bij- en nascholing. Voor bijscholing van docenten op de gebieden technologie/techniek en zuivel is een landelijke dekking mogelijk. In principe kunnen medewerkers van alle relevante VMBO, MBO en HBO instellingen deelnemen. In samenwerking met de Dairy Chain Friesland wordt de ambitie opgepakt de ontwikkelingen ook internationaal in te zetten. Wat dit voor mogelijkheden biedt op het gebied van MBO zal moeten blijken. Te denken valt aan opleiden van buitenlandse MBO cursisten en - docenten, het verzorgen van kwaliteitspractica, het leveren van Engelstalige leermaterialen, het organiseren van stages heen en weer. 4. Sectorvisie en arbeidsmarkt In het Noorden van Nederland speelt de voedingsindustrie een belangrijke maatschappelijke en economische rol. Dit blijkt ook uit het document Kennistransfer Noord Nederland Agri- Food en Groen, ontwikkeld in opdracht van Nordwin College, AOC Terra en Hogeschool van Hall Larenstein om inhoud te geven aan de verwezenlijking van de gezamenlijke ambitie om onderwijs en beroepenveld optimaal op elkaar aan te laten sluiten. Verschillende vestigingen van multinational Friesland Campina en een groot aantal MKB bedrijven zorgen voor meer dan 10% van de totale werkgelegenheid in Friesland. Een deel van de MKB bedrijven is verenigd in Innexus, een koepelorganisatie die zich primair richt op het innovatief creëren van meer business in Food, maar ook op kennisoverdracht en - uitwisseling. Daarnaast kent de Friese markt in de Food sector veel kleine ambachtelijke bedrijven. 22

23 Naast HBO- ers is er in de Food industrie grote behoefte aan MBO opgeleide vakmensen. In de productie en de kwaliteitszorg, maar ook in laboratoria, productontwikkeling, planning, etc. In de Trendwatch Arbeidsmarkt die in april 2011 door de COLO is gepubliceerd, is voor verschillende sectoren onderzoek uitgevoerd naar de kans op werk in het Noorden. Op MBO- niveau 3 en 4 staat de voedingsindustrie op de hoogste plaats (figuur 1). Recent onderzoek geeft aan dat in de periode tot 2020 vijftig procent van de productiemedewerkers uitstromen. Daarnaast is er een grote uitbreiding van de vraag voorzien door significante uitbreidingen bij bedrijven, w.o. Friesland Campina, A- ware en Fonterra. Bedrijven in de regio benoemen dat de vraag naar MBO- ers op niveau 2 in de toekomst zal afnemen en de vraag naar vakmensen op niveau 4 en 4+ zal stijgen. Veel huidige werknemers in de Foodindustrie zijn als zij- instromer gestart en via deeltijdopleidingen (BBL) geschoold. De praktijk leert dat het aantal mensen dat via een BBL opleiding doorstroomt naar niveau 4 traditioneel gering is. Het aantal deelnemers in dagopleidingen (BOL) is in de laatste decennia sterk afgenomen. Om aan de vraag vanuit de industrie, zowel kwantitatief als kwalitatief te kunnen voldoen is verhoging van het aantal initiële opleidingsplaatsen (dagschool) op MBO niveau 3 en vooral op niveau 4 nodig. Figuur 1: Kans op werk, niveau 3 en 4 Regio Noord,

24 De benodigde competenties binnen de voedingsindustrie verschuiven niet alleen in termen van opleidingsniveau, maar ook inhoudelijk. Van werknemers worden bijvoorbeeld kennis en vaardigheden gevraagd op het gebied van technologie (product en proces) en (automatiserings)techniek. Dit geldt voor de productieomgeving, maar in toenemende mate ook voor het laboratorium. Kwaliteitszorg, systeemdenken en het uitvoeren van eenvoudige bepalingen (analyses) worden op de productievloer belangrijker. Als gevolg van opschaling van de automatisering van productieprocessen en ontwikkelingen in de grensgebieden van traditionele vakgebieden wordt een bredere visie gevraagd van toekomstige werknemers. 5. Ambitie en missie Missie Het CIV Meeting Point Food Noord is hét centrum voor opleiden in de zuivel. Het leidt excellente en innovatieve vakmensen op voor nieuwe gewenste competenties, passend bij ontwikkelingen in bedrijven in de voedingsindustrie: werken vanuit brede kennis met visie in de keten, verbinding van technische en technologische kennis en vaardigheden, ondernemendheid, kwaliteitsbesef, ontwikkelings- en resultaatgerichtheid. Groen en grijs samen meer dan twee afzonderlijke werelden Met name in de Foodsector zijn mensen traditioneel opgeleid in de technologie gerichte (groene) AOC s of in de techniek gerichte (grijze) ROC s. Jongeren en medewerkers uit bedrijven moeten kiezen tussen een opleiding vanuit technisch perspectief, gericht op machines, automatisering, onderhoud, of een opleiding vanuit de technologie van het product, levensmiddelentechnologie, productontwikkeling, chemie, microbiologie, etc. De markt geeft al enkele jaren aan dat de medewerker in de productieomgeving een bredere visie nodig heeft en in beide gebieden moet kunnen functioneren. Binnen het CIV- Meeting Point Food Noord lopen deze werelden naadloos in elkaar over. Opleidingen worden vanuit een breed perspectief ingericht. Er vindt volledige integratie plaats van de onderdelen die eerder uitsluitend door een AOC of een ROC werden aangeboden. De ervaringen die hiermee worden opgedaan worden landelijk gedeeld en uitgewisseld. Ontschotten opleidingsniveaus Om optimaal te kunnen voldoen aan de marktvraag dient er een doorlopende leerlijn te zijn voor MBO- HBO- WO. Hierbij kan door afstemming en integratie op effectieve en kwalitatieve wijze invulling worden gegeven aan de verschillende opleidingen. In bij- na en omscholingstrajecten voor bedrijven blijkt het soms niet eenvoudig het opleidingsniveau te categoriseren. Vaak wordt gesproken van een MBO + niveau. Door vervolgonderwijs gezamenlijk, door de niveaus heen, te organiseren hoeft die vraag niet te worden beantwoord om bedrijven te kunnen bedienen. Internationaal weer meetellen In de vorige eeuw was de School voor Levensmiddelentechnologie in Bolsward, ook wel Zuivelschool genoemd, een belangrijk internationaal erkend kenniscentrum. De samenwerkende opleidingsinstituten en bedrijven in het Noorden hebben de ambitie 24

25 opgepakt dit weer te terug te brengen naar Nederland. Het Meeting Point Food Noord wil hierin het MBO deel in versterken. De totale keten is van belang Door te denken en te werken vanuit een totale ketenbenadering sluit de opleiding beter aan bij de wensen van bedrijven en is deze aantrekkelijker voor nieuwe cursisten. 6. Organisatie Om direct slagvaardig te kunnen starten zal het Meeting Point Food Noord eerst worden ingericht als samenwerkingsverband van onderwijs- en bedrijfspartners. De directie wordt gevoerd door de directeur van MBO Life Sciences. Naast de directeur wordt een programmamanager aangesteld die de vragen van bedrijven vertaalt naar het onderwijs en samen met de ontwikkelgroepen zorg draagt voor de beoogde resultaten in programma s en invulling. Er wordt één focusgroep ingericht waarin de strategische koers, positionering en de gewenste ontwikkelingen met de bijbehorende KPI s voor het Meeting Point Noord worden vastgesteld. In de focusgroep hebben zitting vertegenwoordigers van de partnerbedrijven en de betrokken onderwijsinstellingen op strategisch niveau. De focusgroep komt in de eerste vier jaren minimaal tweemaal per jaar bijeen. Er wordt daarnaast een expertgroep ingesteld die voor de vertaling naar de uitvoering zorg draagt. Deze bestaat uit vertegenwoordigers van de bedrijven en onderwijsinstellingen op operationeel niveau. De expertgroep initieert en volgt de ontwikkelingen. De programmamanager zit de expertgroep voor en rapporteert aan de focusgroep en aan de directie. Afhankelijk van de gekozen ontwikkelingen worden er een of meerdere ontwikkelgroepen samengesteld. Elke groep kent een voorzitter. Ontwikkelgroepen zijn (onder voorbehoud): 1. Onderwijs ontwikkeling leermaterialen. 2. Middelen en leeromgeving. 3. Nationale en internationale ontwikkeling. De verantwoording naar de partners vindt plaats via de terugkoppeling aan de focusgroep. Hiertoe stelt de directeur jaarlijks een verantwoordingsdocument op met daarin minimaal de voortgang m.b.t. de gestelde doelen, de ontwikkelingen in de door de focusgroep aangegeven items en een financiële rapportage. In 2014 wordt de samenwerking en werkwijze geëvalueerd en wordt onderzocht of de ervaringen aanleiding geven tot een andere governance structuur, bijvoorbeeld een stichting of een coöperatieve vereniging, waarin het bestuur formeel wordt vastgelegd. Om dit ontwikkelmodel succesvol in te zetten is vertrouwen tussen de partners nodig. Gezien de samenwerking in het verleden en de beperkte omvang van het aantal partners is deze werkwijze verantwoord. 25

26 7. Partners De penvoerder van het Meeting Point Food Noord is het AOC Nordwin College. MBO Life Sciences is een samenwerkingsverband van het Nordwin College en het ROC Friesland College. De deelnemende bedrijven zijn in eerste instantie: de Innexus groep (CSK, Koopmans, Smilde Foods, DOC, Laco Crumbs, Lypack, en anderen); Friesland Campina; AB Fryslân. De bovenstaande bedrijven hebben toegezegd de cofinanciering te verzorgen. Momenteel zijn er gesprekken gaande met meerdere bedrijven betreffende aansluiting. De deelnemende onderwijsinstellingen zijn in eerste instantie: MBO Life Sciences, vertegenwoordiger van het Nordwin College en het Friesland College; HBO Life Sciences, vertegenwoordiger van Hogeschool van Hall Larenstein en de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. Momenteel zijn er gesprekken gaande met meerdere onderwijsinstellingen betreffende aansluiting, met name met AOC Oost. 8. Doelstellingen De doelen die het Meeting Point Food Noord nastreeft zijn hieronder geformuleerd met globale resultaten. 1. Versterken van initieel onderwijs Om aan de groeiende vraag naar niveau 4 medewerkers te kunnen voldoen moet de dagopleiding in de voeding groeien middels innovatieve aanpak en kwalitatieve verbetering, imagoverbetering door inzet van het Bèta- Mentality- model en gezamenlijke werving. Een te ontwikkelen model voor praktijkgestuurd leren in dagschool (BOL), deeltijd (BBL) en maatwerkopleidingen, gekoppeld aan een gemeenschappelijke elektronische leeromgeving, opdat de door bedrijven gewenste competenties worden aangeleerd en verdiept. Daarnaast worden meerdere MBO- minoren ontwikkeld waaraan cursisten van verschillende scholen deel kunnen nemen, waaronder de minor Zuiveltechnologie voor operators die aangeboden wordt aan technische operatoropleidingen (ROC). Toename tot een minimale instroom en uitstroom van 50 MBO- studenten per jaar in Leeuwarden. Verder jaarlijkse deelname van minimaal 30 studenten van andere ROC s en AOC s aan innovatieve opleidingprogramma s. 2. Omscholing, bijscholing, nascholing Vanwege de structurele vergrijzinggolf voor de komende 10 jaar bij voedings- bedrijven en de toenemende uitbreidingsvraag naar hoger opgeleide productiemedewerkers is er structurele behoefte aan om- en bijscholing van 26

27 vakmensen. Het Meeting Point gaat middels praktijkgestuurde didactiek, naast de bestaande opleidingen van mbo Life Sciences, jaarlijks 10 CIV trajecten ontwikkelen die tegelijk een proeftuin en leeromgeving vormen voor het nieuwe maatwerk in de Food volgens een flexibel model voor inhoud en werkwijze. 3. Delen van kennis en ervaring: Meeting Point Food Noord is een community of practice Het opzetten van een community of practice, een kennis- en ervaringsnetwerk (Meeting Point) voor het nieuwe leren in de Foodsector zoals in dit plan is beschreven. Hierbij worden inzichten en ervaringen gedeeld en beleefd door deelname van landelijke opleidingspartners en bedrijven. Realisatie door opzetten een digitaal platform en inspirerende netwerkbijeenkomsten. Opleidingen en cursussen voor docenten worden in samenwerking met bedrijven ingericht. Zwaartepunten zijn het verbinden van technologie en techniek en de ontwikkelingen binnen de zuivelsector. 4. Werving en opleiding voor zijinstroom De vraag van de arbeidsmarkt is tot 2020 te groot om door vergroting van de dagschool in te kunnen voorzien. Met de bedrijven is afgesproken dat er een gezamenlijk plan wordt gemaakt voor werving via zijinstroom door het aanbieden van een perspectief van werk en opleiding, gericht op specifieke doelgroepen. Daar dit probleem breder is dan de reikwijdte van de betrokken bedrijven, zijn en worden nieuwe partners benaderd om de gehele noordelijke markt te kunnen bestrijken. 5. Uitwisseling onderwijs bedrijfsleven Naast docentenstages en gastcolleges wordt de samenwerking verdiept door het vormen van duo s uit bedrijfsleven en onderwijs en door in een latere fase mogelijk gedeeld werkgeverschap voor combinaties van onderwijs- en bedrijfsbanen te realiseren. De mogelijkheden dienen te worden onderzocht. Het te bereiken resultaat is afhankelijk van de uitkomsten van dit onderzoek. 9. Deelnemersaantallen groen BOL grijs BOL minoren master BBL AOC BBL ROC flex NL in uit in uit

28 10. Samenvatting begroting Meeting Point Food Noord Uitgaven totaal Menskracht (in kind) Menskracht (in geld) Organisatiekosten Ontwikkelkosten materiaal Netwerk bedrijven- /onderwijs Vullen digital kennisplatform Overige Totaal geld Totaal in kind Inkomsten totaal Bijdrage bedrijven in kind Bijdrage onderwijs geld Bijdrage onderwijs in kind Opbrengsten Bijdrage landelijk CIV Totaal geld Totaal in kind Totaal