Mercatorplein: Hip, Hot en Happening. Spectaculaire transformatie van een volksbuurt. Veilig op vakantie p15

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mercatorplein: Hip, Hot en Happening. Spectaculaire transformatie van een volksbuurt. Veilig op vakantie p15"

Transcriptie

1 Huurdersmagazine Stadgenoot Achtste jaargang juni 2015 nummer 1 Wonen in een VvE Wat betekent dat eigenlijk? Gratis en voor niks Onderhoud aan uw CV-ketel Beter een goede buur Bijzondere bewonersinitiatieven Veilig op vakantie p15 Mercatorplein: Hip, Hot en Happening Spectaculaire transformatie van een volksbuurt

2 inhoud mijn Transvaalbuurt De Transvaalbuurt is net een walvis 6 Het Mercatorplein Bezoek het kattencafé of de paradijstuin 11 dorpsgevoel Touwtje door de brievenbus Het van Aaf 12 woongroep Samenwonen 2015 De moderne 16 zoeken Zomer in je bol Amsterdammers de zon op Google Kijk je op de kaart, dan lijkt de Transvaalbuurt net een walvis. In de buik van deze kleine walvis is het veilig, rumoerig, altijd levendig. Ik woon er al meer dan 20 jaar met plezier. Als ik rust wil, kan ik altijd nog verhuizen naar een buurt waar het altijd zondag is. Bewoonster Hella de Groot 1 vertelt over haar buurt Tekst Hanna de Groot Fotografie Jean-Pierre Jans 23 Dat beetje extra Deze bewoners doen het belangeloos 28 in Genieten van Amsterdam De zomer staat weer voor de deur. In deze Stadleven daarom tips voor vakantiegangers. Hoe zorg je ervoor dat de tv er nog staat als je thuiskomt? En dat het lekker fris ruikt als je de deur weer opendoet? Voor de thuisblijvers hebben we trucs en suggesties om zo aangenaam mogelijk in de stad te vertoeven. De reportage over parken en ander Amsterdams groen maakt dat je zin krijgt eropuit te gaan. Vrolijk word je van de sfeerimpressie van het Mercatorplein en omgeving. Niet zo lang geleden was die buurt nog behoorlijk achenebbisj. Nu ligt er een plein met hippe terrassen en een spetterende fontein. Er zijn leuke winkeltjes, het is er gezellig druk en de sfeer is ontspannen. Daar flaneer je met genoegen Een eigenzinnig museum Op bezoek de Bilderdijkbuurt overheen. Dat weet ik zeker, want ik kom er geregeld. Ik woon in die buurt. Dus haal ik er een ijsje bij het IJscuypje. Grote bollen, luxe smaken. Mijn zoon gaat mee, want hij is al één. Willem weet inmiddels wel wat lekker is. De ijszaak zit in een monumentje op het plein. Stadgenoot verhuurt het, net zoals we die grote rode paddenstoel verhuren, met z n grote terras en z n fijne hapjes en drankjes. Het succes van die zaken heeft zeker meegeholpen de leefbaarheid van de buurt op te krikken. Het gaat er inmiddels zo goed, dat Stadgenoot de pandjes kan verkopen. De bestemming zal ongeveer dezelfde blijven en wij kunnen de opbrengst gebruiken om een andere buurt weer een steuntje in de rug te geven. Open vuur in de 30 woonkamer 31 Mijn woning valt in een VvE Wat De uitvoerder vertelt moet ik daarmee? De revitalisering van het Mercatorplein is zeker ook te danken aan de mensen die daar wonen. Ze doen hun best wat van hun buurt te maken. Verderop in het blad geven we meer inspirerende voorbeelden van bewoners die zich belangeloos inzetten voor hun buurt. Tenslotte wil ik wijzen op onze reportage over woongroepen. Deze bijzondere woonvorm wint aan populariteit. Speciaal voor wie samen met gelijkgestemden iets moois wil maken het leven in de grote stad. Ik wens u veel leesplezier en een fijne zomer! Pim de Ruiter Manager Communicatie Stadgenoot woord vooraf Geen kapsones Aan kappers geen gebrek in de Transvaalbuurt. Maar ík ga altijd naar de kapper in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis (OLVG). Ik ontdekte Kapsalon OLVG toen ik daar patiënt was. Je weet zeker dat je er na je bezoek nog uitziet als de foto in je paspoort; je haar wordt er zonder kapsones geknipt en gekleurd. Prettig is ook dat er geen muziekgeblèr klinkt. Amsterdam heeft maar één stadsziekenhuis, mooi dat het in Oost staat! Aquajoggen om de hoek Sportfondsenbad Amsterdam Oost (1929) is vorig jaar gerenoveerd. Ik ben er elke week in het - heerlijk warme! water te vinden, samen met een aantal Marokkaanse vrouwen uit de buurt. Een uurtje aquajoggen om weer wat conditie op te bouwen na een blessure. Tugela 85 2 Iedere vrijdag wordt bij de culturele wijkonderneming Tugela 85 heerlijke soep geserveerd als lunch, zoveel mogelijk bereid met kruiden en groenten uit de tuin. Buurtbewoners zijn welkom om mee te helpen in de tuin en/of aan te schuiven voor soep. Kom tijdig (12.45 uur), want de soep is zó op! Kunst op straat 3 Altijd verrassend is het viaduct van de Wibautstraat naar de Ben Viljoenstraat. Op de lichtmuren schieten schaduwen van wilde dieren voorbij, ze trekken zo de Transvaalbuurt in. Een mooi kunstwerk dat voor mij voelt als een geschenk aan de buurt. In de Majubastraat zijn de ouwe ramen van de fietshokken opgefrist met schilderingen door kunstenaars uit de buurt. Deze schilderingen zijn goed voor mijn humeur. Gedenkstenen De buurt is niet altijd veilig geweest voor ál haar bewoners. Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonden er veel Joodse mensen. Velen zijn tijdens de bezetting vanaf de Polderweg zijn weggevoerd. Met de in de trottoirs verzonken gedenkstenen worden deze inwoners herdacht. Olijfoliejuwelier en glutenvrije producten 4 De Pretoriusstraat is nu een leuke straat geworden met een goede mix van winkels: een olijfoliejuwelier, een winkel met glutenvrije producten en restaurant Meram tegenover de hippe koffiezaak Ali Baba. Groentezaak Karman is mijn favoriet. Ik hoop alleen niet dat de Pretoriusstraat ál te zeer verhipt. Je ziet veel bruine cafés verdwijnen. Café de Zon is al gesloten, zelfs de teddybeer in de boom ervoor is weggehaald. Ik mis m. 4 Reageren? Mail naar stadleven@stadgenoot.nl Wilt u ook over uw buurt vertellen? Mail naar stadleven@stadgenoot.nl Fotografie Jan Freriks 2 Stadleven Stadgenoot 3

3 kort nieuws kort nieuws Eindelijk duidelijkheid voor Kolenkitbuurt Bewoners van de Kolenkitbuurt zijn opgelucht. Na jaren wachten komt er eindelijk vervolg op de verbetering van hun buurt. Sinds ruim tien jaar is er in de Kolenkitbuurt sprake van stedelijke vernieuwing. Eind 2008 kwam de uitvoering van de vernieuwingsplannen stil te liggen, vooral vanwege de crisis die ook woningcorporaties raakte. Nu worden de plannen weer opgepakt. Naar verwachting zijn de verbeteringen rond 2020 afgerond, zijn 2500 woningen vernieuwd en is de openbare ruimte heringericht. Sociaal tuinieren Sociaal Tuinieren Amsterdam knapt tuinen op van bewoners die zelf niet in staat zijn hun tuin te onderhouden. Nadat het werk gedaan is, houdt de stichting contact en komen de vrijwilligers regelmatig langs om onderhoud te plegen aan de opgeknapte tuin. Wil je meer informatie over dit project? Kijk dan op sociaaltuinieren.wordpress.com Zet de datum alvast in de agenda! Op 26 september 2015 is het weer Burendag. Een dag waarop je met buren samen komt voor een borrel, een spelletjesmiddag of om de buurt op te knappen. Op de website zie je wat er in jouw buurt allemaal wordt georganiseerd. Het Oranje Fonds stelt zelfs budget beschikbaar voor leuke en bijzondere initiatieven. Beter een goede buur... Gratis energie-advies in Diemen De gemeente vindt energie besparen erg belangrijk. Vooral om de fors stijgende woonlasten te verlagen. In de komende maanden kunnen alle huurders in Diemen daarom een gratis advies aan huis krijgen. Bewoners ontvangen hierover een brief van het Energie Spaar Centrum. Tijdens het huisbezoek ontvangt de bewoner een energiebespaarbox, zodat enkele energiebesparende maatregelen al meteen kunnen worden ingevoerd. Energie besparen is gemakkelijk en levert meteen tientallen euro s per jaar op. In memoriam Op 7 mei 2015 is Albert Ravestein plotseling overleden. Onze dierbare collega was pas 58 jaar oud. We missen je, Albert! Foto vlnr: Bestuurders Gerard Andriesen van Stadgenoot, Jeroen van Berkel van Stadsdeel West, en René Grotendorst van Rochdale schudden elkaar de hand nadat de handtekening officieel is gezet. Voorkom een boete Twee linkerhanden en geen tijd? Met Jobado zit je nooit meer met je handen in het haar. Dit online platform laat handige mensen en kleine karweitjes samenkomen. Plaats je job online en vind er jouw match die de klus voor jou kan klaren. Hou je van strijken en kan je er geen genoeg van krijgen, dan kan je juist jouw vaardigheden aanbieden op de site. Geen klusje blijft nu nog liggen... In de lappenmand Ziek en kan je wel wat hulp gebruiken? Meld je dan aan bij de Facebookgroep Ziekenboeg Amsterdam. Hierdoor is hulp altijd dichtbij en zo geregeld. Het werkt simpel: je doet een oproep, vertelt wat er scheelt en naar wat voor een hulp je op zoek bent: een kommetje soep, het ophalen van medicijnen of het uitlaten van de hond. Via een persoonlijk bericht kun je verdere afspraken maken. Kleine moeite, groot plezier Boodschappen meenemen, helpen met ophangen van een schilderij of gewoon een klein ommetje maken, het is vaak de moeite niet maar zo ontzettend waardevol voor de ander. Help je buur met iets wat bij jou past, wanneer het jou uitkomt. Burennetwerk koppelt mensen aan elkaar. Dus ook wanneer je hulp nodig hebt kun je hier terecht. Taalles aan huis Stichting Amsterdams Buurvrouwen Contact (ABC) geeft taalles aan huis aan anderstalige vrouwen in Amsterdam en ondersteunt bij de inburgering. De lessen worden gegeven door vrouwelijke vrijwilligers en zijn gericht op het vergroten van zelfredzaamheid, het leren van de Nederlandse taal en kennis over de Nederlandse samenleving. Meer informatie kunt u lezen op U bent wettelijk verplicht om aan de gemeente door te geven waar u woont. Als er iets verandert in uw situatie, bijvoorbeeld als u verhuist, trouwt of een kind krijgt, moet u dat melden. De gemeente verwerkt deze gegevens in de Basisregistratie Personen (BRP). Om de kwaliteit van de BRP te vergroten en fraude tegen te gaan, kan de gemeente vanaf 1 juni een boete opleggen aan personen die wijzigingen niet (op tijd) doorgeven. Veranderingen kunt u doorgeven via telefoonnummer of Spullen lenen van je buren via Peerby.nl Benieuwd wat jouw buren allemaal delen? Download de Peerby app en leen alles wat je nodig hebt van mensen in de buurt. Waarom kopen als je kan lenen? Het grootste openluchtcafé van Nederland Schuif eens aan op het Bitterballenbankje, Motje n Shotje of het Snertbankje. Leer daarna de juiste steek vallen op het breibankje of ga naar het vrijheidsbankje Ban Ki Moon voor een goed gesprek. Iedere eerste zondag van de maand bent u van harte welkom op een van de vele bankjes van het Bankjescollectief. Bewoners zetten hun bankje buiten en geven daar zelf een invulling aan. De bankjes zijn verspreid door de hele stad. Wil je zelf een bankje openen of weten waar ze precies staan, kijk dan op de site: bankjescollectief.nl 4 Stadleven Stadgenoot 5

4 buurt in beeld buurt in beeld Volksbuurt vol verrassingen Tekst G. Coffeng Fotografie H.v.d. Vliet Stap op een mooie zomerdag eens op je fiets en rijd naar het Mercatorplein. Je ontdekt er een buurt met verrassende gebouwen, leuke winkels en cafés en een goede sfeer. De Hudsonhof met ijzeren poort en zijn woongroep voor Surinaamse ouderen, de Jeruzalemkerk, een topper uit de Amsterdamse School, de Vespuccistraat met zijn vriendelijke voortuintjes, de gerenoveerde Cabralstraat met zijn kersenbomen, het zijn maar een paar voorbeelden van de verrassingen die de Mercatorbuurt in petto heeft. Voor ieder wat wils Dit is een gezellige volksbuurt, een buurt met vele gezichten. Dat zie je ook terug in de winkels aan de Jan Evertsenstraat, oftewel de Jan Eef, zoals de winkelstraat liefkozend wordt genoemd. Je komt er de bekende Amsterdamse banketbakker Kwakman tegen, maar ook Döner Plaza, het wisselkantoor Suri Change en een Volendammer vishandel. Ook voor hippe winkeltjes met tweedehands items en kinderkleding kun je hier terecht. Kortom, een mooie variëteit in een straat, net zo divers als de bezoekers zijn. In glorie hersteld Enkele jaren geleden sprak men nog over een onveilige buurt met een slechte sfeer. Maar hier is hard aan gewerkt. Het plein is in al zijn glorie hersteld en ligt er weer net zo statig bij als haar beroemde ontwerper Berlage het bedoelde. Ook zijn veel gebouwen gerenoveerd, zo is de Cabralstraat net opgeknapt en zijn de trappenhuizen van Orteliusstraat en de Baffinstraat geschilderd. Doordat vrijgekomen sociale woningen zijn verkocht of in de vrije sector worden verhuurd zijn er andere mensen in de buurt gaan wonen. Dit komt de buurt allemaal ten goede. Een buurt in een stroomversnelling Café Zurich In de paddenstoel op het plein huist café Zürich, een absolute publiekslieveling. Even verderop in de oude kiosk zit de populaire ijswinkel IJscuypje. Stadgenoot heeft deze ondernemingen indertijd aangetrokken om het plein levendiger te maken. Nu dat eenmaal voor elkaar is, zie je ook dat andere ondernemingen zich aanmelden. Sinds een paar maanden is het hippe café Frits geopend en naar verwachting komt in het wereldpand binnenkort een Short Stay Hotel. Het plein heeft een metamorfose ondergaan en kan het nu wel verder alleen af. Stadgenoot gaat de bedrijfspanden verkopen. De huismeester Aan het plein ligt het verkoopkantoor van Stadgenoot en het kantoor van huismeesters Rob de Zwart, Steve Anches, Virgil Heller en Patrick Zeelen. Rob de Zwart: Ik ken deze buurt als mijn broekzak. Ik heb hier zelf heel lang gewoond. In die tijd was het niet zo best gesteld met de veiligheid. De zwartste bladzij was de schietpartij waarbij juwelier Hund werd gedood. De samenstelling van de buurt is nu aan het veranderen. De driekamerwoningen gaan steeds vaker naar de jonge stedelingen, starters of studenten die zo n woning met zijn drieën huren. Het doet de buurt goed. Er zijn veel initiatieven van bewoners en ondernemers die de buurt goed doen, zoals Ik geef om de Jan Eef en een hartstikke leuk project van Anita Groenink in de Westerweelschool. Zij is een bewoonster die het leegstaande pand huurt voor één euro en er samen met kunstenaars allerlei dingen organiseert voor omwonenden. En laten we eerlijk zijn: de buurt verdient het. Het is een mooie wijk met een perfecte ligging, vlakbij de ring en een kwartiertje van het centrum. De ondernemer Stijn Gelijsteen: Vijf jaar geleden ben ik begonnen met bar Radijs, onlangs heb ik mijn tweede café geopend, op de hoek van het Mercatorplein: Frits Bier en Burgers. Ik heb bewust voor deze buurt gekozen. Er was nog niet veel hoogwaardige horeca en de buurt zit in een stroomversnelling. De jonge stedeling die hier komt wonen ging rechtstreeks naar de stad, maar nu wordt het steeds aantrekkelijker om in de buurt te > 6 Stadleven Stadgenoot 7

5 buurt in beeld buurt in beeld White Label Coffee, Jan Evertsenstraat De zaterdagmarkt op het Mercatorplein De Jeruzalemkerk De Jeruzalemkerk is gebouwd in de typerende stijl van de Amsterdamse school. Het imponerende gebouw gaat naadloos over in het naastgelegen woonblok. Deze kerkgemeenschap stelt zich open voor veel verschillende soorten activiteiten. Naast de kerkelijke bijeenkomsten worden er namelijk filmavonden georganiseerd door de filmclub CineCook en kunnen ZZP ers uit de buurt hier op gezette tijden terecht. In de tuin werken gemeenteleden en kunstenaars aan een eetbare tuin. De bakker appt of je niet vergeet je brood op te halen. blijven. Zo n zelfde ontwikkeling heb je ook gezien in De Pijp en in Oost. Ik ben zelf ook actief in de winkelstraatvereniging Jan Eef. Het leuke is dat we daarin met ondernemers en bewoners samenwerken. Het is dus bewust geen winkeliersvereniging, we doen het samen met de bewoners. Met de vereniging organiseren we bijvoorbeeld de Mercatormarkt en Jan Eef-avonden met theater in de winkels. Onze Kassamassa-actie vind ik zelf heel leuk. Daarbij zetten we een winkelier in het zonnetje; we roepen op om op een bepaalde dag allemaal bij deze winkelier langs te gaan. De bewoonster Bea Kamerman: Ik woon hier al mijn hele leven, ben opgegroeid aan de Hoofdweg. We speelden op de brede stoepen, in het Rembrandtpark of op het Columbusplein. Dit is zo n gezellige buurt. Je zou het niet zeggen, maar het is echt een dorp. We wonen hier met heel veel mensen in een relatief klein stadsdeel. Iedereen kent elkaar. Dat was zo toen ik hier als kind woonde en dat is nog steeds zo. Als je boodschappen gaat doen, moet je daar echt tijd voor uittrekken; het is een praatje hier en een praatje daar. De bakker appt of je niet vergeet je brood op te halen. Fantastisch toch. Ik ken die jongen van de bakker nog van vroeger, gewoon uit de buurt. Veel mensen wonen hier hun hele leven, of ze komen er nog regelmatig. Je blijft de buurt trouw. Ik voel me hier ook helemaal niet onveilig. Ben je gek, ik loop rustig om twee uur s nachts over straat. Ja, ik heb één kort uitstapje gemaakt naar Slotermeer, maar ik miste het plein en de buurt, de drukte en de dynamiek. Al die verschillende culturen die het met elkaar gezellig maken. Ik zie nog wel eens een droomhuis hoor, maar dan denk ik: leuk huis, verkeerde buurt. Cafe Cook, vanaf 9:00 staat de koffie klaar Het kattencafé Kopjes is een plek waar je ultra ontspannen en gelukkig weer de deur uitgaat. Cats, coffee & cake in een jasje van liefde, wat wil je nog meer! aldus oprichtster Lenny Popelier, gekleed in een kattenblouse, met kattentatoeage en eigenaresse van twee katten. Ze begon het kattencafé na een bezoek aan Tokio. Inmiddels is de trend overgewaaid naar het westen en zijn ook in steden als Londen en Parijs soortgelijke cafe s geopend. In Kopjes wonen acht katten, met liefde geselecteerd uit het asiel, waar de bezoekers mee kunnen spelen en knuffelen. De inrichting is een ware kattenwalhalla, met krabpalen, mandjes, speeltjes en kussens. Verder hangen er kattenschilderijen, staan er kattenbeeldjes en kun je er boeken over katten lezen. De bezoeker betaalt drie euro entree en mag dan twee uur lang vertoeven in het 'kattenparadijs' onder het genot van een hapje en een drankje. Wel even reserveren want er is maar plek voor 20 bezoekers per keer. Café Kopjes, Marco Polostraat Een cattucino in het kattenparadijs. Wat is er te doen? Theaterfestival Muziek, cabaret en toneel in de winkels van de Jan Eef op 7 november. Hou de website in de gaten: festivaljaneef.nl De Tuin van Jan Op dit vergeten binnenterrein (1600 m 2 ) achter het Jan Maijenplein ligt de Tuin van Jan, een verscholen stadsoase. De paradijstuin is te bezichtigen op zondagen van uur detuinvanjan.nl Midwest Een culturele hotspot voor theater, muziek en filmvoorstellingen. Je kunt er ook studio s en vergaderruimte huren. De tuin is dagelijks toegankelijk voor publiek. Aan een van de picknickbanken tussen de fruitbomen zou je bijna vergeten dat je midden in de stad zit. Loop er op een zonnige middag eens langs op Cabralstraat 1. De Mercatormarkt Honing van de imker, olijfolie van kleine producenten in Spanje en kaas van koeien uit de Noord-Hollandse wei naast kraampjes met originele non-food producten. Voor de kinderen is er ook altijd iets leuks te beleven; een draaimolentje, poppentheater of knutselworkshop. Kijk op de website op welke zaterdagen de markt wordt gehouden mercatormarkt.nl West ival Het Mercatorplein wordt tijdens West ival veranderd in een gezellige ouderwetse huiskamer compleet met loungestoelen, fat boys en een decor dat zo uit grootmoeders huis komt. Iedereen is uitgenodigd om samen van de laatste dagen van de zomer te genieten. Een gratis openluchtfestival met Film, fotografie en muziek. westival-amsterdam.com 8 Stadleven Stadgenoot 9

6 de ondernemer column Iedereen is welkom, van hangjongere tot oud dametje Aaf Brandt Corstius (1975) is columniste en schrijfster. In haar vaste column in Stadleven schrijft ze over haar leven in de stad. Mijn straatje Wat Snackbar Ecom Wie Kerim Yildiz, eigenaar Waar Spaanse Brabanderstraat 59, Bos en Lommer Je zegt niet Écom, maar Étsjem, legt Kerim uit. Vernoemd naar mijn dochter. Ik heb deze zaak een jaar geleden overgenomen van mijn zwager. Mijn vrouw Melik en schoonvader werken ook in de zaak. Wij wonen hierboven. De ouders van mijn vrouw wonen aan de overkant. De zaken gaan wel goed, maar het mag wat drukker worden. We zitten midden in een woonwijk, niet aan de drukke Bos en Lommerweg. Maar goed, hier heeft altijd een snackbar gezeten. Dus het kan niet zijn dat mensen niet weten dat we hier zitten. We hebben één counter voor de Hollandse snacks, dus de patat en kroketten. En één counter voor de döner, shoarma en Turkse pizza. Wat vervelend is, is dat tegenwoordig iedereen broodjes döner en kroketten verkoopt. Mijn schoonvader maakt zich er vaak boos om, want het is slecht voor onze zaak. De enige onderneming in Bos en Lommer die géén döner verkoopt is de Albert Heijn. Schoonvader Topal: Ja, mag dat wel, vraag ik me af. Hebben die zaken een horecavergunning? Ik bedoel: wij verkopen ook geen brood of groenten. De gemeente mag hier wel eens naar gaan kijken. Melik: We zijn wel streng met betalen. Er hangen hier bordjes met Geen krediet VERESIYE YOKTUR. Als je te weinig geld bij je hebt, dan is het jammer. Bij de supermarkt krijg je je boodschappen ook niet mee als je vijf cent te kort komt. Kerim: Hier komen veel kinderen, maar ook oude dametjes. Die gaan dan vertellen over de Tweede Wereldoorlog. Dan luisteren wij naar hun verhalen. Dat hoort erbij en zo krijg je een band met de buurt. Melik: Iedereen is welkom bij ons. Ook de jongens uit de buurt die op straat hangen. Als ze hier komen willen ze meestal alleen een praatje maken. Dus praten wij met die jongens en hebben we nooit problemen met ze. We behandelen iedereen met respect. Al die verschillende klanten maakt het werken hier elke dag weer leuk. Tekst Dagmar Holtman Fotografie Jean-Piere Jans Stadgenoot geeft ondernemers de ruimte. Kijk op of bel: (optie 2). Als kind woonde ik in een gemoedelijk straatje in Amsterdam-Zuid, met een schoolplein tegenover ons huis en een boel kinderen als buren. We konden aan een koordje trekken dat door de brievenbus hing en dan waren we binnen bij ons buurmeisje. Buurkinderen liepen ook bij ons binnen en mijn vader herhaalde graag de anekdote dat hij ooit een buurmeisje aantrof dat boterhammen met Nutella stond te smeren in onze keuken terwijl wij, de kinderen, zelf helemaal niet thuis waren. Op latere adressen had ik nooit meer het koordjedoor-de-brievenbus-gevoel. Totdat ik in de straat kwam wonen waar ik sinds vier jaar woon. Het is een klein straatje, dat helpt, en smal ook; taxichauffeurs vragen zich altijd af waarom er hier tweerichtingsverkeer is. De huizen zijn niet bijzonder mooi, maar ook niet lelijk. Er wonen gezinnen, alleenstaanden, een paar bejaarde mensen en van sommige huizen heb ik nog niet door wat er zich precies afspeelt. Van één huis heb ik het idee dat het een AirBnB is; ik zie er regelmatig Russen, Engelsen, Fransen en Duitsers intrekken en weer weggaan. Maar het gekke is: van de meeste huizen weet ik precies wie er woont. Onlangs had ik vrienden te eten en die beweerden dat actrice Hadewych Minis bij mij in de straat woonde. Nee, zei ik stellig. Dat kan niet, want ik weet van iedereen in mijn straat waar en hoe hij woont. Dat is toch wonderlijk in de grote stad. En het blijft niet bij elkaar kennen, begroeten en elkaars bol.com-pakjes aannemen. Het buurmeisje past soms bij ons op. Ik geef wel eens kinderkleren door aan een buurvrouw en krijg kleren van een ander. Onze buren wilden net als wij een houtkachel, dus huurden we samen een schoorsteeninspecteur in. Die bleek half-crimineel te zijn en ook dat schiep een band. Met andere buren delen we een wagenpark aan plastic tractors, skelters en fietsjes. Die staan her en der in de straat. En als die mevrouw met die rollator langskomt, is er altijd wel een buur die het tractortje opzijschuift. Tegelijkertijd is er nul sociale controle van de enge soort. Niemand zeurt erover dat er alleen maar onkruid groeit in mijn geveltuintje, of dat mijn kinderen de stoep volkrijten of te vroeg s ochtends schreeuwen op straat. Maar ze laten het wel weten als mijn vriend voor de zoveelste keer de ramen van onze auto open heeft laten staan. Als ik mijn huis ooit verkoop, kan ik deze informatie niet kwijt in een Funda-advertentie. Dan zien mensen op de foto wat ik ooit zag; een huis in een rustig straatje, een beetje suf zelfs. Niet mooi, niet lelijk. Maar het is zoveel meer dan dat, en daarom blijf ik er voorlopig heel erg wonen. 10 Stadleven Stadgenoot 11

7 reportage reportage Samen ben je niet alleen Wonen in een woongroep? Zo gek is dat niet. We moeten tegenwoordig steeds langer op onszelf blijven wonen en dan kan de aanwezigheid van medebewoners best gezellig maar ook handig zijn. De jarenzeventig-commune heeft inmiddels plaatsgemaakt voor andere vormen van samenwonen. We vroegen drie heel verschillende Amsterdamse woongroepen hoe dat samenwonen er tegenwoordig aan toegaat. Tekst Caroline Freriks Fotografie Jean-Piere Jans De bewoners van krakerswoongroep de Plofhoek sloopten met behulp van vrienden en buren zelf het pand waar ze lange tijd woonden. In nauw overleg met Stadgenoot kwam er een duurzaam gebouwd en energiezuinig pand voor terug. Ook in de afbouwfase doen de bewoners veel zelf. Vandaag is de tuin aan de beurt. Verse graszoden zijn met vereende krachten gelegd en op het binnenplaatsje slaan Adam van 16 en Mike de laatste terrassteentjes op maat. In de huiskamer is geen tv. Hier ben je om te hangen, wat te kletsen of een krantje te lezen. Als er een tv aanstaat gaat iedereen daar maar Tijdens de vergaderingen van het huis gaat het er soms fel aan toe Woongroep Tweede Lente Sinds 2008 Waar Elckerlijcstraat in Bos en Lommer Wonen 12 driekamerwoningen voor ouderen Bewoners 11 echtparen en een alleenstaande, tussen de 65 en 80 jaar Gemeenschappelijke ruimte huiskamer De huiskamer van de Turkse woongroep Tweede Lente loopt vandaag helemaal vol. Mannen op leeftijd scharen zich rond de grote tafel. Hun vrouwen zitten op de lage banken bij het raam dat uitkijkt op een Turkse groentewinkel. De televisie staat aan en Turkse muziek vult de kamer. Vanaf een uur of twaalf zijn er altijd bewoners in de huiskamer te vinden, vertelt Ahmed Yufmaz. Ze komen voor een spelletje rummikub of voor een praatje. Waar ze het over hebben? Over gezondheid, over de kinderen, het nieuws of over Turkije. Niet over slechte dingen, zegt hij. Dat is haram en dat mag niet van ons geloof. In het kleine keukentje achterin is Yusuf Süne druk in de weer met koffie en thee. Soms bakt hij er koekjes of braadt hij kippenboutjes. Wie dan komt heeft geluk. Süne vanuit de keuken. Nu zijn we allemaal vrienden. En zorgen we ook een beetje voor elkaar. Hij helpt de andere bewoners soms met de vertaling van brieven of documenten. De Ze boffen met elkaar, dat is wel duidelijk huiskamer is hun ontmoetingsplek. Alsof je naar een andere kamer in je huis gaat, zo voelt het. Voordat ik boodschappen ga doen, kom ik hier, vertelt Nadiye Ozdemlrogh Sahin. En als ik terugkom ook weer. Vanwege haar knieblessure kan ze nu de deur niet uit en koken de andere vrouwen om de beurt voor haar en haar man. Als Nadiye s man haar even later op wil tillen voor de foto buiten, gilt ze lachend tussen al het Turks door: Nee, nee. Sodemieter op! Tot grote hilariteit van de andere vrouwen. Naar de moskee gaan de meeste mannen dagelijks. De vrouwen doen vaak samen boodschappen bij de vertrouwde winkels in de buurt. Het Suikerfeest en het vierdaagse offerfeest Kurban vieren de bewoners jaarlijks met een feestmaal in de huiskamer. Dan koken we alles zelf, zegt Yusuf. Ze boffen met elkaar, dat is wel duidelijk. En mocht er ooit een woning vrijkomen, dan kiezen de bewoners zelf wie daar in komt. Woongroep de Plofhoek Sinds 2001, als krakers begonnen, sinds oktober 2014 officiële huurders Waar Van Beuningenplein in Westerpark Wonen 7 wooneenheden/slaapkamers Bewoners 7 volwassenen tussen de 26 en 48 jaar en 2 kinderen (4 en 16) Gemeenschappelijke ruimtes tuin, keuken/ huiskamer, gastenkamer, badkamer, toiletten Je kan het vergelijken met een groot gezin. De kern is dat je samen een huishouden voert. Dat je met elkaar eet en dat iedereen kookt, vertelt Edwin in de grote lichte keuken die ook als huiskamer dienst doet. Het kookrooster hangt op de koelkast. Maar we zijn geen commune hoor, Zie je iets lekkers in de koelkast, dan neem je er een stukje van, en niet alles. Soms moet er vijf minuten gewacht worden op de douche. Maar hoe erg is dat? naar zitten staren, vertelt Edwin tijdens de zaterdaglunch. Je een tijdje schuil houden in je kamer is er niet bij in de Plofhoek. Bewoners moeten erop uit om wat te eten in de keuken, rekening houden met elkaars gewoontes en compromissen sluiten. Zo wil de een biologisch eten en maalt de ander daar niet om. Tijdens de huisvergaderingen gaat het er soms fel aan toe. Maar we zorgen dat we er altijd uitkomen. Samenwonen op een kamer is niet de bedoeling. Wel is er een stel in de woongroep, maar ieder met een eigen kamer. En Edwins kinderen wonen om de week in de Plofhoek. Ze horen er helemaal bij, maar ik heb de verantwoordelijkheid voor ze. > De bewoners komen voor een spelletje rummikub of voor een praatje Hoe we hier leven heeft niks met de seventies te maken De naam Tweede Lente slaat op de populaire Turkse televisieserie Inkinci bahar en op de nieuwe start die de bewoners hier maakten. We kenden elkaar al uit de buurt, roept Yusuf lacht hij. Hoe we hier leven heeft niks met de seventies te maken. Eten is bij de Plofhoek vegetarisch. En wat in de koelkast staat is van iedereen. Geen gedoe met namen op een pakje. 12 Stadleven Stadgenoot 13

8 reportage Klantenservice Woongroep Stadskruid Sinds 2002 Waar Wilhelmina Gasthuis-terrein in Oud-West Wonen 14 driekamerwoningen Bewoners 13 vrouwen en 2 mannen tussen de 65 en 85 jaar Gemeenschappelijke ruimtes galerijen, klusruimte en wasruimte Op de brede galerij staan bankjes, potten en plantenbakken met groen in de knop. Het is lente, maar te koud om buiten koffie te drinken. Dat doen we in de huiskamer van Anqelique Glaser. Tien jaar geleden was zij de laatste nieuwkomer bij woongroep Stadskruid. Onze gesprekken gaan altijd door, zegt bewoonster Maartje Bakker bij de koffie. We weten veel van elkaar. De woongroep is ontstaan uit een groep vrienden die zich afvroegen hoe je op een leuke manier in Amsterdam oud kunt worden. Nou zo dus. Er is veel saamhorigheid. Toch mag je ook je eigen gekkigheid hebben We komen graag bij elkaar over de vloer. Daarom hebben we ook geen gemeenschappelijke huiskamer, legt Lien de Jong uit. Ook de tweemaandelijkse vergaderingen en themaavonden zijn bij de woongroepleden thuis. Met wijn en hapjes. Maatschappelijke betrokkenheid en interesse in kunst en cultuur zijn gemene delers. Bewoners van Stadskruid moeten goede buren zijn, maar ook op eigen benen kunnen staan. Dat is het uitgangspunt. Natuurlijk zorgen we voor iemand die ziek is, maar heb je voor langere tijd hulp nodig, dan moet je dat zelf regelen. We zijn geen mantelzorgers, vertelt Angelique. Toch is er wel veel zorgzaamheid en aandacht. Bewoners hebben elkaars sleutel, kijken of de gordijnen die dag wel open gaan Ook zo wonen? Wonen in een woongroep kan aantrekkelijk zijn. Elk jaar krijgen wij verzoeken binnen van mensen die gezamenlijk willen gaan leven. Het betekent wel dat er in een gebouw meerdere en weten wie te bellen als er iets mis is. Als je alleen thuis bent, voel je toch de betrokkenheid van de mensen om je heen, vindt Maartje. Er is Niemand zegt me: Zou jij je ramen niet eens lappen? veel saamhorigheid, maar je mag je eigen gekkigheid hebben, zegt Lien. We houden elkaar woningen (kamers) tegelijk vrij moeten zijn en dat komt in een volle stad als Amsterdam niet vaak voor. Maar Stadgenoot staat open voor gezamenlijke woonvormen en probeert altijd, daar waar mogelijk, naar een geschikte locatie te zoeken. Heeft u interesse? Stuur dan alert. En natuurlijk is er wel eens gedoe, maar dan zorgen we dat we er met elkaar uitkomen. Zomers staan de voordeuren naar de galerij vaak open. Nu kloppen we aan bij Geertrui van Herwijnen, die laatst een expositie van haar foto s in het trappenhuis had. Ik vind het goed hoe we met elkaar omgaan. Doe je wat aan je plantjes op de galerij, dan is daar aandacht voor. Maar niemand zegt me Zou jij je ramen niet eens lappen? een mail naar info@stadgenoot.nl en geef de specifieke wensen aan. Omschrijf het doel, de woonvorm, het aantal mensen, dan zullen wij kijken wat de mogelijkheden zijn. Hou er wel rekening mee dat dit nooit op korte termijn kan worden gerealiseerd. Slippers aan, zonnebril op je hoofd en de koffers ingepakt? Loop nog wel even dit lijstje na voordat je de deur achter je dichttrekt. Bron: Politiekeurmerk.nl en Weethetsnel.nl Laat het niet de hele wereld weten Als je je vrienden via Facebook of Twitter laat weten hoe leuk je vakantie is, bedenk dan wel dat ook onbekenden kunnen lezen dat je huis een tijdje onbemand is. Scherm daarom je persoonlijke berichten zoveel mogelijk af voor buitenstaanders, verwijder adresgegevens en telefoonnummer en zet je locatiemelding uit. Zorg ervoor dat er uit de automatische beantwoording niet kan worden afgeleid dat je op vakantie bent en noem geen exacte data van je afwezigheid. Hetzelfde geldt ook voor je voic of antwoordapparaat. Schakel elektrische apparaten uit Laat je tv en andere apparaten niet op stand-by staan, maar schakel ze helemaal uit. Haal de stekker uit het stopcontact, zo weet je zeker dat je apparaten geen stroom verbruiken en loop je geen risico op kortsluiting en brand. Er zijn voordelige stekkerdozen te koop met een schakelaar en een lampje, waarmee meer apparaten tegelijk kunt uitschakelen. Maak van je huis geen stilleven Zorg ervoor dat je huis er bewoond uitziet tijdens je afwezigheid. Laat de gordijnen open en laat bijvoorbeeld een tijdschrift en een kopje op tafel achter. Is er iemand die de planten of huisdieren verzorgt, vraag dan of hij/zij de compositie zo nu en dan verandert. Heeft u planten in de vensterbank staan, laat deze dan ook tijdens uw vakantie daar staan en vraag of iemand ze water geeft. Gebruik een tijdschakelklok voor je woonen slaapkamer. Voorkom dat de post zich zichtbaar opstapelt. Probeer iemand te vinden die je brievenbus dagelijks wil legen. Je kunt de post ook gedurende je vakantie laten bewaren en na terugkomst afhalen op een postkantoor bij jou in de buurt. Dit is via internet te regelen. De krant kun je laten doorsturen naar je vakantieadres of tijdelijk stopzetten. Het aantal niet ontvangen kranten wordt later op je rekening in mindering gebracht. Voorkom schimmel Het is belangrijk dat je huis kan ventileren, zeker als je er een langere tijd niet bent. Zorg ervoor dat alle ventilatieroosters openstaan. Verwijder alle bederfelijke levensmiddelen uit de koelkast en laat de deur van de koelkast iets openstaan als je hem uitzet. Vergeet niet de vuilniszak weg te brengen voordat je vertrekt. Check check dubbel check Controleer kort voordat je weggaat of alle ramen en deuren goed vergrendeld zijn en of het gas uitstaat. Berg waardevolle zaken en spullen van emotionele waarde goed op. Laat een sleutel bij de buren achter voor noodgevallen. Geef vluchtgegevens en vakantieadres door aan familie. AirBnB niet toegestaan Steeds meer Amsterdammers verdienen een centje bij door hun woning tijdens hun vakantie te verhuren, via AirBnb bijvoorbeeld. Stadgenoot en alle andere woningcorporaties staan onderhuur, doorverhuur of vakantieverhuur niet toe. Het wordt scherp in de gaten gehouden. Als blijkt dat een huurder zijn woning doorverhuurt, beëindigen wij het huurcontract. Daarnaast kan er een dwangbevel worden opgelegd tot wel Je woning doorverhuren aan iemand anders is namelijk een vorm van woonfraude. 14 Stadleven Stadgenoot 15

9 reportage reportage Naar buiten in de stad Bijna geen stad ter wereld zo groen als Amsterdam. Nergens staan zo veel bomen in de straten, heb je zo n grote keus aan parken en speelveldjes, fiets je zo de polder in. Wat doen we allemaal in dat groen? Fotograaf Janus van der Eijnden pakte zijn camera en ging op onderzoek uit. Vondelpark Van Woustraat Amsterdamse Bos Vondelpark > 16 Stadleven Stadgenoot 17

10 reportage reportage Sloterplas Sarphatipark Vondelpark Vondelpark Stadionweg Amstelpark Vondelpark 18 Stadleven Stadgenoot 19

11 veilig wonen veilig wonen Een op de vijf huurders weigert onderhoud Zoals je je auto een APK geeft om ongelukken te voorkomen, zo moeten de installaties thuis ook regelmatig worden nagekeken om gevaarlijke situaties uit te sluiten. Stadgenoot heeft dit vastgelegd in de huurovereenkomst en stuurt er een servicemedewerker voor langs. Gratis en voor niks! En toch stoot die medewerker in 20% van de gevallen zijn neus. Tekst Gijs Coffeng Laat het aan een ander over Wilt u kleine klussen zoals een slecht functionerend scharnier, een lekkende kraan of een kapotte schakelaar niet zelf repareren. Overweeg dan eens een serviceabonnement. Voor 7,40 per maand kunt u het uitbesteden en bent u van alle ongemakken af. Kijk op stadgenoot.nl voor meer informatie. Woningonderhoud : wat kunt u zelf doen? Vermijd brand Woont u in een eengezinswoning tot 6 meter, hou dan de schoorsteen in de gaten. U bent verantwoordelijk voor het vegen en openhouden van de schoorsteen en overige kanalen. Verwijder ook de vogelnesten bovenop het kanaal. Weigeren is niet slim, want onderhoud gaat over veiligheid en gezondheid. Zaken waar we ons allemaal druk over maken. Toch zijn er jaarlijks zo n 2800 huurders van Stadgenoot, die niet meewerken aan het onderhoud van cv-ketels en mechanische ventilatie. En die weigeraars zitten in alle lagen van de bevolking. De meest gehoorde reden: ik moet er vrij voor nemen en dat gaat niet. Wat gebeurt er als er geen onderhoud wordt gepleegd? Bij gebrekkig onderhoud aan de cv-ketel betaal je sowieso teveel voor je energierekening. Dat is zonde, maar het kan veel erger. Wordt er geen onderhoud gepleegd, dan kan dat het gebeuren dat er koolmonoxide vrijkomt. Koolmonoxide is dodelijk en heeft in het verleden al verschillende slachtoffers gemaakt. Bij de mechanische ventilatie moeten de filters regelmatig worden vervangen. Gaan die filters verstopt zitten, dan ventileert je huis niet meer goed, wat leidt tot schimmelvorming en een ongezond woonklimaat. Daarnaast gaan apparaten die niet goed worden onderhouden eerder stuk. Wat gebeurt er als de ketel kapot gaat? Bij je huurovereenkomst maak je een afspraak over onderhoud. Het onderhoud is gratis en hoort bij een goede en veilige woning maar je moet wel medewerking verlenen. Gaat een ketel kapot, dan moet er een nieuwe worden geïnstalleerd. Dit betekent dat de bewoner (alsnog) thuis moet zijn om de monteur binnen te laten. In de tussentijd is er geen warm water of verwarming. Deze ongemakken hadden voorkomen kunnen worden. Een doorsnee ketel gaat zo n achttien jaar mee. Als hij er al na enkele jaren mee ophoudt en er is nooit onderhoud gepleegd, dan zullen de weigeraars moeten gaan meebetalen aan de grote reparatie en/of de nieuwe ketel. Wat kun je doen om het op te lossen? Helaas is het niet mogelijk om een afspraak in de avonduren in te plannen. Maar wellicht is het mogelijk die dag, in overleg met je werkgever, thuis te werken. Kan dat niet, geef dan de sleutel aan je buren of familie. Het is altijd mogelijk om een nieuwe afspraak te maken. Dat kan als je het kaartje met de afspraak ontvangt, maar ook als de monteur langs is geweest en een Ik heb u gemist-kaartje heeft achtergelaten. Voorkom wateroverlast Houd regenpijp en balkonafvoer schoon. Bewoners in een eengezinswoning tot 6 meter zijn ook verantwoordelijk voor het leeghouden van de dakgoot. Hou het veilig Controleer uw rookmelder minstens twee keer per jaar en vervang batterijen op tijd. Voorkom schimmel Heeft u een mechanische ventilatiesysteem of ventilatie in het raam? Maak de roosters dan regelmatig schoon. Daarnaast is het ook zeer af te raden om ramen en deuren geheel af te plakken. Uw woning heeft frisse lucht nodig. Goedendag, gratis onderhoud aan uw woning Fetch ontvangt uw monteur Kunnen de buren niet of wil je je familie niet inschakelen? Tegenwoordig zijn er bedrijfjes die bewoners hierin ondersteunen. Eén van die bedrijfjes is Fetch Amsterdam. Hier koop je tijd. Op hun website zeggen ze letterlijk: wij regelen alles waar u geen tijd voor heeft. En dat is o.a. iemand die wacht op de installateur. Kijk op hun website fetchamsterdam.nl Vraag je iemand anders om voor jou thuis te blijven dan is dit wel op eigen risico, ook als het de buurvrouw is. > Bespaar geld Vul en ontlucht uw radiator op tijd, dan blijft de cv-ketel goed werken en dat merk je in de afrekening. 20 Stadleven Stadgenoot 21

12 veilig wonen portretserie Hoe lang duurt een bezoek van de monteur? De monteur is bij een reguliere onderhoudsbeurt een uur bezig. Tenzij er problemen worden gevonden, dan kan het langer duren. De monteur komt één keer in de twee jaar voor onderhoud aan de mechanische ventilatie en één keer in de drie jaar voor onderhoud aan de hr-ketel. Alles bij elkaar heb je dus hooguit één keer per twee jaar een onderhoudsmedewerker over de vloer. Nick Los, servicemonteur Bewoners zijn zich vaak niet bewust van de gevaren die kunnen ontstaan als een cv-ketel niet voldoende wordt onderhouden. Dit is ook best logisch, want tegenwoordig ziet het toestel er heel modern en kwalitatief uit. Je ziet geen vlammetje meer en de gasleidingen zijn mooi weggewerkt. Het enige wat vaak zichtbaar is, is de stekker. De gedachte dat er nog steeds gas aan te pas komt, hebben mensen vaak niet meer. Gevaren slecht onderhoud cv-ketel X Koolmonoxidevergiftiging is levensgevaarlijk X Brand X Meer storingen Gevolgen slecht onderhoud cv-ketel en ventilatie Hogere kosten Slecht woonklimaat Slecht voor de gezondheid Schimmelvorming Pareltjes uit de buurt Bijzondere bewoners die zich belangeloos inzetten voor de buurt en haar bewoners. Het wordt door omwonenden zeer gewaardeerd, maar waarom doen ze het eigenlijk? Tekst & Fotografie Marieke de Bra Het komt regelmatig voor dat bewoners niet thuis zijn terwijl we een afspraak hebben gemaakt. Maar het gebeurd ook steeds vaker dat bewoners niet reageren op de brief waarin een datum voor een onderhoudsafspraak wordt voorgesteld. De bedoeling is dat huurders deze afspraak bevestigen, per post, telefoon of mail. Als de voorgestelde datum of tijd niet uitkomt, kunnen we een ander moment uitkiezen. Maar als er helemaal niet wordt gereageerd, komen we niet langs. Als vakspecialist heb ik de veiligheid hoog in het vaandel staan en vind ik dit best zorgwekkend. Krijgen wij na het versturen van twee brieven geen antwoord, dan melden we dat aan de medewerkers op het kantoor. Zij sturen dan opnieuw een brief met het verzoek contact op te nemen. Momenteel rijden we onbevestigde afspraken na wanneer we er even tijd voor hebben. De hoop is dat we bewoners thuis aantreffen en wij het toestel toch even kunnen bekijken. Voor de bewoners heeft dit alleen maar voordelen. Slijtage aan het toestel doordat het niet wordt onderhouden, kan immers leiden tot hoog gasverbruik en storingen. Ernstiger zijn de gevaarlijke situaties die kunnen ontstaan door de uitstoot van CO-gassen. Nog steeds overlijden er jaarlijks mensen aan een koolmonoxidevergiftiging, veroorzaakt door slecht of geen onderhoud en te weinig ventilatie. Wil je een veilig werkende ketel en maximaal rendement, zorg dan voor goed en tijdig onderhoud door de vakman. Ik raad het iedereen zeer aan. Wat doe je zelf aan het onderhoud en wat doen wij? In de huurdersgids Gids voor goed wonen, kunt u dat nalezen. U heeft het boekje thuisgestuurd gekregen maar de informatie is tevens terug te vinden op stadgenoot.nl/ik-ben-huurder De gids is ook aan te vragen via de klantensevice: De sluipmoordenaar Koolmonoxide is een sluipmoordenaar. Je ruikt het niet, je ziet het niet, maar bij slechte ventilatie in de woning kun je buiten bewustzijn raken en overlijden. Dat risico wil Stadgenoot niet lopen. Dat was dan ook de reden om alle open verbrandingstoestellen in woningen, zoals de gaskachel en geiser, te vervangen door een HR-ketel. Niet alle huurders wilden hier aan meewerken, maar de rechter heeft Stadgenoot gelijk gegeven. Inmiddels is 90% van de 3500 woningen gedaan en is het einde in zicht. Maar met de HR-ketel is het gevaar niet helemaal geweken. Want bij uitblijven van onderhoud blijft de kans op het vrijkomen van koolmonoxide bestaan. Naast onderhoud laten plegen is het aan te raden om een koolmonoxidemelder op te hangen, te koop bij doe-het-zelfzaken. Bea Klaasen initiatiefneemster Eten wat de pot schaft Je moet hier eten wat de pot schaft. Dus als je het niet lekker vindt, heb je pech. Bea zegt het kordaat. Ze is duidelijk een dame die niet met zich laat sollen, maar ook één met een hart van goud. Bea Klaasen is initiatiefneemster van het seniorenproject Eten wat de pot schaft op de Krelis Louwestraat te Bos en Lommer. Tweewekelijks dineert een groep van ongeveer vijftig ouderen in een pand dat aandoet als een oud klaslokaal. Al twee jaar komen de meeste mensen telkens weer terug om te genieten van een gezonde maaltijd. Iedere editie kookt er iemand anders tenzij Bea niemand kan vinden, dan kookt ze zelf. Vandaag maakt de dochter van één van de senioren andijviestamp met een gehaktbal. Gezond eten is het uitgangspunt, want veel ouderen kunnen zelf niet meer koken en zijn daarom vaak aangewezen op kant-en-klaarmaaltijden. Naast lekker dineren vindt Bea het belangrijk dat de mensen niet achter de zogenaamde geraniums zitten. Een project als dit gaat dus ook sociaal isolement tegen. De vrijwilligster lijkt weinig onder de indruk van de belangrijke functie die zij ongetwijfeld voor velen vervult. Bescheiden vertelt zij over haar tweede telefoon. Ze is te allen tijde bereikbaar voor de senioren in haar buurt. 22 Stadleven Stadgenoot 23

13 portretserie portretserie Hebben mensen geen geld voor een maaltijd, dan mogen ze altijd mee-eten. Henk Alkema aanspreekpunt voor huurders en instanties Vaak zitten we met een groepje bewoners te borrelen in de zon of bestellen we gezamenlijk eten, vertelt Annelies Rouwenhorst (68). Het is de gezelligheid waar we het voor doen, zodat bewoners zich niet zo eenzaam voelen. Samen met de 72-jarige Henk Alkema en An Jansen (74) zit zij in de bewonerscommissie van het Regentenhof op de Da Costastraat. Henk is sinds tien jaar voorzitter van de commissie en dus ook aanspreekpunt voor huurders en instanties. Hij is goed op de hoogte van wat er zich afspeelt in het hofje. Bewoners voelen zich namelijk op hun gemak bij de sympathieke Henk. Ik studeer Farsi en Arabisch, dat nodigt ook etnische mensen uit een babbel te komen maken. Ze vinden het fijn dat ik hun taal spreek, vermoed Henk. Wanneer er problemen zijn onder bewoners kijkt het drietal eerst zelf wat zij kunnen doen. Meestal is een luisterend oor voldoende. Hebben mensen geen geld voor een maaltijd? Dan mogen ze van Annelies met haar en de familie mee-eten. Of ik nou voor drie mensen kook of voor zeven, dat scheelt niets. An is penningmeester ( of ben ik nou meesteres? Ze lacht ondeugend). Het budget van de bewonerscommissie gaat voornamelijk op aan maaltijden en feestjes, maar bijvoorbeeld ook snoepzakken voor Sint Maarten. In het Regentenhof wonen vooral mensen die het niet breed hebben. Ook staat in de statuten dat je vijfenvijftig jaar of ouder moet zijn. Veel huurders zijn dus op een leeftijd dat zelfs een nieuw peertje indraaien een mission impossible is. Maar we helpen elkaar graag. Henk, Annelies en An zeggen het haast in koor. We weten inmiddels wat wel en niet werkt. Christine Boers en Bo Schröders onderhouden geveltuinen Buurvrouw en Buurvrouw, zoals Christine Boers en Bo Schröders elkaar noemen, zijn de vrolijkste tuinvrouwen van Amsterdam. Tijdens het bijhouden van de geveltuintjes en plantenbakken in hun straat wordt er flink wat afgegiecheld. Ze nemen hun taak echter wel serieus. Sterker nog, het was hún initiatief het groen in de straat te planten en onderhouden. Omdat Christine in 2005 nog bij stadsdeel Oud-West werkte, wist zij dat er budget vrij kwam voor een groenproject. Christine en Bo besloten een plan in te dienen. De tuinvrouwen in spe zijn inmiddels bekende gezichten in de Jacob van Lennepstraat en vaste kern als het op tuinieren aankomt. Iedereen mag meehelpen en meedenken, maar over het algemeen doen ze het met z n tweeën. De meeste spulletjes worden gefinancierd door subsidies, hoewel ze ook wel eens dingen gratis krijgen. De twee zijn ondertussen acht jaar bezig maar leren nog steeds. Christine: Ik baal ervan dat ik in mijn jeugd niet beter op heb gelet, daar had ik nu veel aan gehad. Ze groeide namelijk op met ouders die alles wisten van planten. Bo stond er op haar beurt nooit bij stil hoe ingewikkeld tuinieren kan zijn: Sommige delen van de straat krijgen meer zon dan andere bijvoorbeeld en daar moet je rekening mee houden als je planten uitkiest. We zijn er door schade en schande achter gekomen wat wel en niet werkt. Maar inmiddels weten we wel wat we doen hoor!, vult Christine haar snel aan. De dames zijn tegenwoordig dikke vriendinnen. 24 Stadleven Stadgenoot 25

14 portretserie portretserie Dingen fixen met emotionele waarde, dat is toch mooi werk. Je leefomgeving verbeteren is een te gek gevoel. Anita Groenink oprichtster creatieve ontmoetingsplek MidWest Theo van den Akker en Marion Fruin initiatiefnemer van het Repair Café Theo van den Akker is altijd eigen baas geweest in de techniek, maar inmiddels alweer een paar jaar met pensioen. Volgens zijn vriendin Marion Fruin is er niks dat Theo niet kan. De blijmoedige Theo vertelt op zijn beurt dat Marion coördineert als de beste. Samen runnen zij het Repair Café in Betondorp. Weggooien? Mooi niet, is de slogan van het caf. Mensen die weinig geld hebben, kunnen hier hun kapotte spulletjes laten repareren. Het vrolijke stel helpt door heel Amsterdam, maar het Repair-punt in Betondorp is hun kindje. Veel mensen komen ook voor de gezelligheid langs. En dat kunnen wij ons goed voorstellen met de spraakzame Theo en Marion als gastheer en -vrouw. De koffie en stroopkoeken komen even later op tafel. Theo geniet het meeste van zijn rol als monteur wanneer hij dingen mag fixen met emotionele waarde. Er kwam een keer een meisje bij me met een lieveheersbeestje zaklamp. Een prul van twee euro, maar ze had hem van haar overleden vader gekregen. Gelukkig kreeg ik het ding weer aan de praat. Daar doe je het voor, Theo wordt ineens wat serieuzer. Marion zit eveneens niet verlegen om goede anekdotes. Eén ervan gaat over een buurvrouw van tachtig die ook een steentje bij wilde dragen. De dame besloot op een dag met haar stopdoosje langs te komen om kapotte-sokken-eigenaren te helpen met gaten. Ze komt regelmatig maar heeft nog geen sok gestopt. We vinden het evenwel hartstikke gezellig haar erbij te hebben. Marion zegt het met een tevreden glimlach op haar gezicht. Het begon vijf jaar geleden toen juwelier Fred Hunt op de Jan Evertsenstraat in Amsterdam-West werd neergeschoten. De buurt had al een ellendige reputatie en dat werd door deze gebeurtenis alleen maar erger. Zelf fietste Anita Groenink ook al een tijdje niet meer door de Jan Evertsenstraat. Het maakte de onderneemster boos: Ik werkte voor grote organisaties om hen beter te laten functioneren en wat deed ik voor mijn eigen buurt? Niks. Ze startte buurtbewonersinitiatief Geef om de Jan Eef, met de bedoeling de straat leefbaarder te maken. Anita merkte dat de sociale cohesie in haar leefomgeving hierdoor groter werd en besloot zich in te blijven zetten voor het stadsdeel. Omdat zij zzp er was en vaak bij koffietentjes in de Baarsjes werkte, bedacht Groenink dat er een verzamelplek voor ondernemers moest komen waar ook buurtbewoners kennis kunnen maken. Een oud maar prachtig pand op de Cabralstraat werd antikraak bewoond door studenten en was slecht onderhouden. Doodzonde van het gebouw vond Anita. Samen met nog drie anderen stelde ze een plan op om het complex een nieuwe functie te geven. Het heet nu Midwest en is een zogenaamd bedrijfsverzamelgebouw: een ontmoetings- en werkplek voor professionelen uit de buurt. Vijf jaar geleden kreeg Anita de sleutel, ze stopte met freelancen en beheert sindsdien fulltime het pand. Ook organiseert zij activiteiten voor buurtbewoners, zoals het kippenhok waar een aantal buren gezamenlijk voor zorgen. De tuin is ook een goed voorbeeld van zo n buurtinitiatief. Het moet een stadsboomgaard worden waar iedereen uit de baarsjes aan mee mag helpen. Anita streeft niet meer naar winst zoals vroeger, ze wil impact maken. Je leefomgeving verbeteren is een te gek gevoel. 26 Stadleven Stadgenoot 27

15 zo woon ik zo woon ik Mijn slaapkamer is als een ansichtkaart Hennie Kaercher heeft haar huis in de Bilderdijkbuurt omgetoverd tot eigenzinnig museum. Geen muur is hetzelfde. Kwakersplein tweekamerwoning begane grond met tuin woont hier sinds 2000 is dol op haar buurt Ik verzamel van alles. Nou ja, niet álles vind ik mooi. Geen dingen met krullen enzo, geen kitsch. En er staat wel veel, maar het is niet rommelig. Voor mij is dit allemaal even waardevol. Kijk die schoen daar, bezaaid met schelpen. Gevonden op Bonaire. Dan vind ik zoiets, plak daar nog meer schelpen op en nu is het dit. Leuk toch? Vroeger hadden mijn man en ik een boerderij in Frankrijk. Heerlijk. Veel spullen in dit huis komen daar vandaan. Een vriend van mij heeft eens een foto gemaakt van dit dressoir met brocante stoffen en opgestuurd aan mensen als ansichtkaart. Dat vind ik toch bijzonder. In de tuin komen veel vogeltjes, heel gezellig. De veranda is heel kleurrijk, net als de keuken. Zie je die lamp in de vorm van een gans? Die heb ik al een hele tijd, nog voordat het in de mode was om zulke lampen te hebben. En die dinosauruskop heb ik om een fles afwasmiddel gezet. Koop je gewoon bij de Action, hoor. Mijn favoriete plek is dit hoekje van de bank. Toen mijn kleindochters nog jong waren, gingen we lekker tegen elkaar aan zitten en filmpjes kijken. Mijn jongste kleindochter werkt nu in Australië als au-pair. En ze zegt tegen me: Oma, dat mis ik wel hoor, bij jou op de bank zitten. En onder die mooie markiezen aan de voorkant vind ik ook een fijne plek. Zo tussen de planten. In deze bedstee in zigeunerstijl slapen mijn kleinkinderen als ze uitgaan in Amsterdam. Komen ze bij oma eten en logeren. Ik heb zeven kleinkinderen, en ze zijn allemaal al in de twintig. Overal hangen foto s van hen en mijn kinderen. 'Als mijn kleinkinderen uitgaan in Amsterdam logeren ze bij oma' Deze grote gloeilamp was van Fred. Hij had een winkel met elektra op de hoek en daar hing deze lamp in de etalage. Fred was een lieve man, maar ongelukkig. Hij dronk veel. Ik bracht wel eens een stamppotje naar hem toe, daar was hij heel dankbaar voor. Toen hij er niet meer was mocht ik deze lamp hebben. Ik durf hem alleen niet aan te sluiten, ben bang dat de stoppen doorslaan. Ik woon hier al vijftien jaar en ik vind het hier al vijftien jaar geweldig. Ja natuurlijk, de buurt is veranderd. Vooral sinds de komst van de Hallen. Maar ik ontdek elke keer weer nieuwe adresjes. En mijn vrienden wonen verderop. Bij Marqt boodschappen doen? Nee zeg, hou op, veel te duur. Ik ga lekker naar Dirk. Tekst Yvonne Polman Fotografie Hans vd Vliet 28 Stadleven Stadgenoot 29

16 mijn werk Stadgenoot verkoopt Als uitvoerder dagelijks onderhoud maak je behoorlijk wat mee, drukt Cor Meijer ons op het hart, wanneer mijn telefoon overgaat, kun je ervan uitgaan dat het een extreme situatie is. Oh jee, ik woon in een VvE In mijn appartementencomplex zijn woningen verkocht en nu valt mijn huurwoning ineens binnen een VvE. Wat betekent dat eigenlijk? Hier vindt u de antwoorden op een aantal veelgestelde vragen. En u zult zien, het valt wel mee wat er verandert. Tekst Caroline Freriks Cor wordt alleen ingeschakeld als de monteurs het probleem niet kunnen vinden of niet kunnen oplossen. Zo kreeg de uitvoerder een keer een melding van rookoverlast. Het was een wat vreemde oproep vond Cor, want waar rook is... Misschien was het dus beter geweest de brandweer in te schakelen? Professioneel als hij is, volgde Meijer zijn gebruikelijke routine en ging hij met zijn nooduitrusting op pad. Die uitrusting bestaat onder andere uit meetapparatuur, een zaklamp en wat basic tools. Cor verricht in principe zelf geen onderhoud, maar gaat naar adressen om te inventariseren wat het mysterieuze probleem zou kunnen zijn. Het zijn vaak ingewikkelde zaken waar een specialistische oplossing voor gevonden moet worden. Eenmaal op het adres aangekomen van de rookoverlast, zag Cor inderdaad walmen door de ramen naar buiten komen. Alle alarmbellen gingen in zijn hoofd af terwijl hij aanbelde. Een wat oudere, etnische vrouw deed open. Ze leek Cor niet te begrijpen maar hij mocht wel binnenkomen om de woning te inspecteren. Het huis was kaal, maar zag er verder prima uit. Meijer begreep dan ook niet waar het probleem, dat vanaf de straat duidelijk te signaleren was, vandaan kwam. Toen hij de woonkamer betrad, werd het in één klap duidelijk. Hij had gelijk gehad: waar rook is, is vuur. De dame was haar avondeten aan het klaarmaken op een open vuur. Op de betonnen grond lagen enkele grote stenen in een cirkel met daarin een paar stukken brandend hout. Daar bovenop stond haar pannetje. Het was soep, vermoedde Meijer. Hij adviseerde de mevrouw een gasfornuis aan te schaffen alvorens hij actie ondernam. Voor de verandering had Cor zijn noodtools dit keer niet nodig. Het enige gereedschap dat die dag van pas kwam, was een emmer water. Van alle situaties die ik meegemaakt heb, was dit toch wel de vreemdste De leukste kant van dit werk is De Veelzijdigheid. Ik kom uiteenlopende bouwkundige werkzaamheden tegen en elk probleem is anders. Daarnaast vind ik werken in Amsterdam geweldig. Zelf woont Cor in Heemstede. Hiervoor heb ik gewerkt bij Klont, als chef werkplaats. Klont is een bedrijf dat stands voorbereidt en opbouwt voor beurzen. Het grootste misverstand is Dat er veel te makkelijk gedacht wordt over dagelijks onderhoud. Men heeft geen flauw idee wat er zich allemaal afspeelt achter de voordeur. Soms maken we best heftige dingen mee terwijl mensen vaak denken dat we licht onderhoud plegen. Wat is een VvE? VvE staat voor Vereniging van Eigenaren. Het bestuur van de VvE bestaat uit een aantal gekozen eigenaren van woningen. De VvE zorgt ervoor dat alle collectieve voorzieningen in het gebouw onderhouden worden. Dat zijn liften, galerijen, trappenhuizen, daken, centrale leidingen, echt alles wat gemeenschappelijk is. Het bestuur van een VvE stelt soms ook nieuwe leefregels op, bijvoorbeeld geen was op de balkons hangen of de trappenhuizen leeg houden. Verhuist u naar een woning met een bestaande VvE, dan bent u gebonden aan het huishoudelijk reglement dat voor eigenaren en huurders hetzelfde is. Woonde u al in het gebouw voordat het een VvE werd, dan blijven de oude richtlijnen van Stadgenoot gelden. Wat verandert er voor mij nu mijn woning in een VvE zit? Bij een VvE is Stadgenoot niet de enige eigenaar van het pand. Voor onderhoud of aanpassingen van de gemeenschappelijke ruimtes is medewerking van het bestuur van de VvE nodig. In de meeste gevallen is dat geen probleem. De gebiedsbeheerder van Stadgenoot vertegenwoordigt haar huurders in de VvE. Bij het voor of tegen stemmen van een besluit laat de gebiedsbeheerder de belangen van de huurders altijd zwaar wegen. Praat mee in uw VvE Wie bel ik als het licht in de hal stuk is? U hoeft u nooit rechtstreeks bij de VvE aan te kloppen. Bij een lekkage van de standleiding, een kapotte lamp of andere mankementen van de gemeenschappelijke voorzieningen kunt u contact opnemen met Stadgenoot. Het probleem wordt dan gemeld bij de technisch beheerder van uw VvE en die zorgt ervoor dat het probleem wordt opgelost. Een reparatie kan soms wat langer op zich laten wachten, omdat eerst de toestemming van de VvE nodig is. En als ik het niet eens ben met een besluit van de VvE? Als individuele huurder heeft u in de meeste situaties geen directe inspraak in de VvE. Toch is het wel zinvol om naar onze klantenservice te bellen. Vaak heeft Stadgenoot de meerderheid in een VvE, wat betekent dat onze stem beslissend is. Als meerdere huurders in een complex het niet eens zijn met een besluit, dan kan de gebiedsbeheerder dit namens Stadgenoot in de VvE-vergadering inbrengen. Ook bewonerscommissies kunnen de gebiedsbeheerder van advies voorzien. In VvE s die na 2014 zijn opgericht, kunnen huurders voor bepaalde onderwerpen direct hun stem uitbrengen tijdens de algemene ledenvergadering. Wilt u graag meepraten in uw VvE, neem dan contact op met de gebiedsbeheerder van uw complex via Hij of zij kan u verder helpen. Tekst & Fotografie Marieke de Bra 30 Stadleven Stadgenoot 31

17 fotostrip Oppassen Ype & friends colofon contactgegevens Hoofdredactie Pim de Ruiter Eindredactie Fleur Mees Vormgeving Milja Oortwijn Coverbeeld Hans van der Vliet Medewerkers Marieke de Bra, Aaf Brandt Corstius, Gijs Coffeng, Ype Driessen, Janus van den Eijnden, Caroline Freriks, Hella de Groot, Dagmar Holtman, Jean-Piere Jans, Hans van der Vliet Drukker Lecturis Stadleven is een uitgave van Stadgenoot. Het huurdersmagazine verschijnt vier keer per jaar. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van Stadgenoot worden gekopieerd en/of gebruikt. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend. Klantenservice Website Bezoekadres Sarphatistraat 370, 1018 GW Amsterdam Postadres Postbus 700, 1000 AS Amsterdam

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1

MEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden

Nadere informatie

Nieuwsbrief 14, september 2010

Nieuwsbrief 14, september 2010 Stichting WoonMere Nieuwsbrief 14, september 2010 Redactie: Mariska Elfrink Hallo allemaal, Eindelijk is het dan gebeurt: we zijn verhuist naar ons eigen appartement! Inmiddels wonen we hier alweer een

Nadere informatie

Thema In en om het huis.

Thema In en om het huis. http://www.edusom.nl Thema In en om het huis. Les 22. Een huis zoeken Wat leert u in deze les? Praten over uw huis Informatie over het vinden van een nieuwe woning Praten over wat afgelopen is Veel succes!

Nadere informatie

Gewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS?

Gewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS? Gewoon zo! WONEN: HOE ONTMOET JE BUURTBEWONERS? Inhoud WELKE INFORMATIE VIND JE IN DIT BOEKJE? Bladzijde 3 - Waarom een boekje over je buurt? Bladzijde 4 - Ontdek je buurt Bladzijde 6 - Een buurtkaart

Nadere informatie

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin.

REGELS. Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 61 61 REGELS 1 Onderstreep de pluralisvorm in de zin. 1 Ik woon met mijn gezin in een rijtjeshuis met vier slaapkamers. 2 De vijf appartementen in deze flat zijn heel klein. 3 Hij heeft een groot huis

Nadere informatie

Wat kan ik voor u doen?

Wat kan ik voor u doen? 139 139 HOOFDSTUK 9 Wat kan ik voor u doen? WOORDEN 1 1 Peter is op vakantie. Hij stuurde mij een... uit Parijs. a brievenbus b kaart 2 Ik heb die kaart gisteren.... a ontvangen b herhaald 3 Bij welke...

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer

KLEM. Katja en Udo in de schulden. Anne-Rose Hermer KLEM Katja en Udo in de schulden Anne-Rose Hermer Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen 1 Katja ontmoet Udo Katja is bijna negentien jaar. Ze woont nog bij haar ouders. Katja werkt in een warenhuis.

Nadere informatie

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop.

de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. Woordenlijst bij hoofdstuk 4 de aanbieding reclame, korting De appels zijn in de a Ze zijn vandaag extra goedkoop. alleen zonder andere mensen Hij is niet getrouwd. Hij woont helemaal a, zonder familie.

Nadere informatie

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang.

Die nacht draait Cees zich naar me toe. In het donker voel ik heel zachtjes zijn lippen op mijn wang. Vanavond ga ik mijn man vertellen dat ik bij hem wegga. Na het eten vertel ik het hem. Ik heb veel tijd besteed aan het maken van deze laatste maaltijd. Met vlaflip toe. Ik hoop dat de klap niet te hard

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 4 Wonen

Spreekopdrachten thema 4 Wonen Spreekopdrachten thema 4 Wonen Opdracht 1 bij 4.1 ** Uitleg voor de docent: Op de volgende pagina vind je een blad met plaatjes. Knip de plaatjes uit en doe ze in een envelop. Geef elk tweetal een envelop.

Nadere informatie

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht.

1. Joris. Voor haar huis remt Roos. Ik ben er. De gordijnen beneden zijn weer dicht. 1. Joris Hé Roos, fiets eens niet zo hard. Roos schrikt op en kijkt naast zich. Recht in het vrolijke gezicht van Joris. Joris zit in haar klas. Ben je voor mij op de vlucht?, vraagt hij. Wat een onzin.

Nadere informatie

Spreekopdrachten thema 4 Wonen

Spreekopdrachten thema 4 Wonen Boven: Spreekopdrachten thema 4 Wonen Opdracht 2 bij 4.1 * slaapkamer 2 trap Beneden: tuin garage TaalCompleet A1 Spreken Plus Thema 4-1 Opdracht 3 bij 4.1 ** Vertel. Wat voor huis heb jij? - Woon je in

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

Te huur HOOFDSTUK 4 WOORDEN. Kies het goede woord. 1 Ik woon in een flat op de vierde... a verdieping b appartement

Te huur HOOFDSTUK 4 WOORDEN. Kies het goede woord. 1 Ik woon in een flat op de vierde... a verdieping b appartement 51 51 HOOFDSTUK 4 Te huur WOORDEN 1 1 Ik woon in een flat op de vierde.... a verdieping b appartement 2 Het is een rijtjeshuis met een grote woonkamer en drie.... a tuinen b slaapkamers 3 Mijn woonkamer

Nadere informatie

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd

Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd Mijn ouders zijn gescheiden en nu? Een folder voor jongeren met gescheiden ouders over de OTS en de gezinsvoogd 1 Joppe (13): Mijn ouders vertelden alle twee verschillende verhalen over waarom ze gingen

Nadere informatie

INTRO LOES THIERRY MARK

INTRO LOES THIERRY MARK INZICHTEN INTRO In dit document staan acht inzichten die de resultaten zijn van het onderzoek dat drie studenten van de Hogeschool Utrecht hebben gedaan naar de leden van WattsNext. De inzichten zijn

Nadere informatie

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag

Thema Op het werk. Demet TV. Lesbrief 8. De eerste werkdag Thema Op het werk. Demet TV Lesbrief 8. De eerste werkdag Deze les gaat over de eerste werkdag. gaat voor het eerst werken bij een snoepfabriek. Hij komt binnen en maakt kennis met de chef. De chef vertelt

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Huren bij De Zorgcirkel. veilig & vertrouwd wonen voor ouderen

Huren bij De Zorgcirkel. veilig & vertrouwd wonen voor ouderen Huren bij De Zorgcirkel veilig & vertrouwd wonen voor ouderen Inhoudsopgave Welkom bij De Zorgcirkel Wonen bij De Zorgcirkel Zorgcirkel services 4 De Zorgcirkel vestigingen 6 Meer informatie 7 5 6 Welkom

Nadere informatie

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten

werkt voor en met bewoners in wijken en buurten werkt voor en met bewoners in wijken en buurten Oma Geertje vertelt. 2 Welbions: we werken er allemaal. Wij zijn dé woningcorporatie van Hengelo en verhuren meer dan 13.000 woningen aan in totaal 25.000

Nadere informatie

10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen.

10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen. 10 tips om je partner zo goed mogelijk te ondersteunen. Omdat het automatische gedrag is uitgeschakeld kosten onderstaande handelingen je partner al veel energie (hier denk je zo snel niet aan, omdat het

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

WELKOM BIJ VERPLEEGHUIS DE LINGEHOF

WELKOM BIJ VERPLEEGHUIS DE LINGEHOF WELKOM BIJ VERPLEEGHUIS DE LINGEHOF VOOR EEN LEVEN MET KLEUR Welkom bij De Lingehof het huis in het hart van het Over-Betuwse Bemmel In De Lingehof kunt u aangenaam wonen met gespecialiseerde verzorging

Nadere informatie

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart

Nadere informatie

Waar gaan we het over hebben?

Waar gaan we het over hebben? Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Als je verliefd op iemand bent is dat vaak een fijn gevoel. Als de ander dan ook verliefd op jou is, wordt dit gevoel alleen maar sterker. Het is echter niet altijd

Nadere informatie

Huizen van. Hoekstra & van Eck. Hoofdweg 137 -II, 1057 CN Amsterdam. centrale ligging. uitvalswegen. openbaar vervoer. uitgaan. goed onderhouden H6H

Huizen van. Hoekstra & van Eck. Hoofdweg 137 -II, 1057 CN Amsterdam. centrale ligging. uitvalswegen. openbaar vervoer. uitgaan. goed onderhouden H6H Huizen van Hoekstra & van Eck Hoofdweg 137 -II, 1057 CN Amsterdam centrale ligging uitvalswegen openbaar vervoer uitgaan goed onderhouden H6H Kenmerken Soort Kamers Woonoppervlakte Inhoud Tuin Garage Verwarming

Nadere informatie

U en uw buren. Wie zijn die mensen? Maak even kennis. Missie van Haag Wonen

U en uw buren. Wie zijn die mensen? Maak even kennis. Missie van Haag Wonen Bijna iedereen heeft buren. Zeker in een drukke stad als Den Haag. Iedereen leeft op zijn of haar eigen manier. De een heeft een groot gezin. De ander slaapt overdag. Weer een ander klust graag. Zoveel

Nadere informatie

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO

c A R i N T R E G G E L A N D H u i s T GERBRAND H E N G E LO carintreggeland huis T GERBRAND HENGELO Een warme sfeer in een modern jasje. Van harte welkom! Wilt u graag wonen in een mooi en comfortabel appartement? Vindt u een gezellige en veilige woonomgeving belangrijk?

Nadere informatie

Over schulden gesproken

Over schulden gesproken Over schulden gesproken Verhalen uit de praktijk Sandra van der Stege 8 Inleiding In Nederland zijn veel mensen met schulden. Ongeveer 1 op de 5 mensen heeft moeite om elke maand rond te komen. In de schulden

Nadere informatie

Stadgenoot stopt met geisers en gaskachels

Stadgenoot stopt met geisers en gaskachels Stadgenoot stopt met geisers en gaskachels Veilig en comfortabel wonen Veiligheid van onze huurders gaat bij Stadgenoot boven alles. Daarom nemen we een ingrijpende maatregel. In 2013 en 2014 vervangen

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel

Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP. marian hoefnagel REALITY REEKS Hey Russel! EEN BIJZONDERE VRIENDSCHAP marian hoefnagel Een gekke naam Rudsel?? Jims mond valt open van verbazing. Is dat een naam? Hij kijkt met grote ogen naar de jongen die naast hem zit.

Nadere informatie

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14

Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Zorgboerderij Sterrenland 30-01-14 Inhoudsopgaven Inleiding...3 Bedrijfsgegevens...4 Afzetmarkt...5 De ligging...6 Het uiterlijk...7 De afdelingen...8 Regels... 9 Personeel...10 Vragen...11 Slot...12 Inleiding

Nadere informatie

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht:

Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: Wie zijn jouw vrienden? Opdracht: 1. Maak een spinnenweb van jouw belangrijkste vrienden. 2. Schrijf er telkens bij waar je die vriend hebt leren kennen. 3. Schrijf de meest positieve eigenschap als vriend

Nadere informatie

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort.

Wat? Ambers mond valt open. Krijg ik dertigduizend euro? De notaris knikt. Dat klopt. Gefeliciteerd. Liz weet ook niet wat ze hoort. Een erfenis Dag dames, kan ik iets voor u doen? Amber kijkt Liz even aan en zegt dan: Ik heb hier een afspraak met de notaris. Mijn naam is Amber Overgauw. De vrouw kijkt op haar beeldscherm. Ik zie het,

Nadere informatie

15. eten moet je toch

15. eten moet je toch GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.

Nadere informatie

2c nr. 1 zinnen met want en omdat

2c nr. 1 zinnen met want en omdat OPDRACHTKAART www.nt2taalmenu.nl nt2taalmenu is een website voor mensen die Nederlands willen leren én voor docenten NT2. Iedereen die Nederlands wil leren, kan gratis online oefenen. U kunt ook veel oefeningen

Nadere informatie

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco.

3 Bijna ruzie. Maar die Marokkanen en Turken horen hier niet. Ze moeten het land uit, vindt Jacco. 1 Het portiek Jacco ruikt het al. Zonder dat hij de voordeur opendoet, ruikt hij al dat er tegen de deur is gepist. Dat gebeurt nou altijd. Zijn buurjongen Junior staat elke avond in het portiek te plassen.

Nadere informatie

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet.

Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Bezoek op kantoor Papa en mama hebben ruzie. Ton en Toya vinden dat niet leuk. Papa wil graag dat Ton en Toya bij hem op bezoek komen, maar van mama mag dat niet. Ton en Toya hebben wat problemen thuis.

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

Persona s zorgtechnologie ouderenzorg Tangenborgh najaar 2015

Persona s zorgtechnologie ouderenzorg Tangenborgh najaar 2015 Persona s zorgtechnologie ouderenzorg Tangenborgh najaar 2015 Mevrouw van de Berg intramurale zorg bewoner Heidehiem Kim de Jong EVV-er Anna de Vries - medewerker verzorging intramurale zorg en thuiszorg

Nadere informatie

BINNENSUIS Jehudi van Dijk

BINNENSUIS Jehudi van Dijk BINNENSUIS Jehudi van Dijk Op het toneel staat een vrouw. Ze draagt gewone kleren en ze heeft een horloge om. Ook staat er een stoel en een prullenbak en ligt er een pluisje op de grond. Ik denk altijs

Nadere informatie

Wie waakt als je slaapt? Rookmelders laten je niet stikken!

Wie waakt als je slaapt? Rookmelders laten je niet stikken! Wie waakt als je slaapt? Rookmelders laten je niet stikken! 1 Brand! Je moet er niet aan denken dat je op een nacht wakker schrikt omdat er brand is. De paniek die dan uitbreekt. Hoe breng je jezelf, je

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

De MS van Tess Als elke dag onzeker is

De MS van Tess Als elke dag onzeker is Morgen gaan we naar de huisarts, zegt haar moeder s middags. Ik weet niet wat er met je is. Je bent zo moe de laatste tijd. En nu heb je ook nog last van je oog. De juf zegt dat ik misschien een bril moet,

Nadere informatie

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.

Tijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen. Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven

Nadere informatie

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde

Info. Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten. Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Info Aanraken, knuffelen en meer... Informatie voor cliënten Expertisecentrum voor epilepsie en slaapgeneeskunde Inhoud INHOUD 1. Waar gaat het over 3 2. Aanraken 4 3. Hoe noem jij dat? 5 4. Baas over

Nadere informatie

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT

Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT Kinderfolder ALS JE EEN GELEIDEHOND TEGENKOMT ROOS Roos (27) is zeer slechtziend. Ze heeft een geleidehond, Noah, een leuke, zwarte labrador. Roos legt uit hoe je het beste met geleidehond en zijn baas

Nadere informatie

BEHEERDER ZIJN BIJ DE DORPSBOERDERIJ IN WASPIK Het is inmiddels al een jaar geleden (maart 2012) dat onze Dorpsboerderij haar deuren officieel opende. Dankzij de inzet van een team van ongeveer 30 beheerders

Nadere informatie

Wil jij minderen met social media?

Wil jij minderen met social media? Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.

Nadere informatie

Het kasteel van Dracula

Het kasteel van Dracula Uit het dagboek van Jonathan Harker: Het kasteel van Dracula 4 mei Eindelijk kom ik bij het kasteel van Dracula aan. Het kasteel ligt in de bergen. Er zijn geen andere huizen in de buurt. Ik ben moe. Het

Nadere informatie

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in

Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in Met het hele gezin gezond het nieuwe jaar in LINDA AMMERLAAN KINDERVOEDINGSCOACH Inleiding Wie ben ik? Als moeder van 2 kinderen weet ik hoe lastig het is om in deze tijd je kinderen gezond te laten opgroeien.

Nadere informatie

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen

Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen www.edusom.nl Opstartles 10. EXTRA Oefenen met woorden bij de lessen Het is belangrijk om veel woorden te leren. In deze extra les vindt u extra woorden bij de Opstartlessen 1 t/m 5. Kijk ook eens naar

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Dat is een koopje! HOOFDSTUK 8 WOORDEN. Kies het goede woord. Ik ga even naar de... Ik ga sla en tomaten halen. a groenteman b slager

Dat is een koopje! HOOFDSTUK 8 WOORDEN. Kies het goede woord. Ik ga even naar de... Ik ga sla en tomaten halen. a groenteman b slager 119 119 HOOFDSTUK 8 Dat is een koopje! WOORDEN 1 2 3 1 Ik ga even naar de.... Ik ga sla en tomaten halen. a groenteman b slager 2 Wil je wat drinken? Ja graag, een... koffie alsjeblieft. a fles b beker

Nadere informatie

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.

Het is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen. De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.

Nadere informatie

Upload foto. tip: vul eerst het titelvlak voordat je de foto toevoegt. Nieuwsflits Wildeman- en Blomwijckerbuurt

Upload foto. tip: vul eerst het titelvlak voordat je de foto toevoegt. Nieuwsflits Wildeman- en Blomwijckerbuurt Upload foto tip: vul eerst het titelvlak voordat je de foto toevoegt. Nieuwsflits Wildeman- en Blomwijckerbuurt September/oktober 2018 Zo gaat het Broekmanhuis eruit zien. Wat gebeurt er in uw buurt? We

Nadere informatie

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel

Veertien leesteksten. Leesvaardigheid A1. Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek. Ad Appel Veertien leesteksten Leesvaardigheid A1 Te gebruiken bij : Basisexamen Inburgering Studieboek Ad Appel Uitgave: Appel, Aerdenhout 2011-2016 Verkoopprijs: 1,95 Ad Appel Te bestellen via www.adappelshop.nl

Nadere informatie

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 Ik arriveer op een zon overgoten Wijkpark. Nog geen kwartier later wordt het park in de schaduw gelegd door donkere wolken. Die trokken gelukkig weg en wederom

Nadere informatie

Eerste week vd advent

Eerste week vd advent Advent vieren en beleven derde graad Eerste week vd advent De adventskrans staat centraal. Er speelt zachte muziek. De kinderen nemen bij het binnenkomen een sparrentakje uit de mand en leggen dit rond

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 5 Juni/Juli 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar:

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is.

De woonkamer. Er staan veel dozen in de woonkamer, er staat een bank en een kast die half in elkaar gezet is. SAMENWONEN 1. EXT. ROND HET HUIS - DAG Rond het huis. Judith en Peter zijn aan het verhuizen, er staat een verhuiswagen voor het huis. Judith en Peter lopen vaak heen en weer met dozen. Ze lachen naar

Nadere informatie

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten

Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten www.edusom.nl Opstartlessen Les 3. Familie, vrienden en buurtgenoten Wat leert u in deze les? Een gesprek voeren over familie, vrienden en buurtgenoten. Antwoord geven op vragen. Veel succes! Deze les

Nadere informatie

Roos Hensen Fijn wonen vragenlijst. Ben jij blij met je huis en de spullen die erin staan? Beantwoord de volgende vragen om daar achter te komen.

Roos Hensen Fijn wonen vragenlijst. Ben jij blij met je huis en de spullen die erin staan? Beantwoord de volgende vragen om daar achter te komen. Roos Hensen Fijn wonen vragenlijst Ben jij blij met je huis en de spullen die erin staan? Beantwoord de volgende vragen om daar achter te komen. Fijn wonen vragenlijst Persoonlijke vragen: Wat vind je

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Ambthuis. Wonen Welzijn Zorg en behandeling. Woonzorgcentrum. Appartementen te huur. Groepswonen

Ambthuis. Wonen Welzijn Zorg en behandeling. Woonzorgcentrum. Appartementen te huur. Groepswonen Ambthuis Woonzorgcentrum Appartementen te huur Groepswonen Wonen Welzijn Zorg en behandeling Welkom in het Ambthuis In het centrum van het stadje Bredevoort staat het Ambthuis. Wonen in het Ambthuis betekent

Nadere informatie

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren'

Vragen bij het prentenboek 'De tovenaar die vergat te toveren' De tovenaar tovert De verhalenvertelster vertelt Wat zou een tovenaar allemaal kunnen toveren? Hoe zouden de kinderen zich voelen? Waar zie je dat aan? Is de tovenaar blij/ boos/ verdrietig of bang? Hoe

Nadere informatie

Antwoorden Thema 5 woonomgeving. Oefening 3. 1. mag 2. moest 3. Mag 4. moeten 5. Mag 6. moeten 7. moet 8. mogen 9. mocht 10.

Antwoorden Thema 5 woonomgeving. Oefening 3. 1. mag 2. moest 3. Mag 4. moeten 5. Mag 6. moeten 7. moet 8. mogen 9. mocht 10. Antwoorden Thema 5 woonomgeving Oefening 3 A 1. mag 2. moest 3. Mag 4. moeten 5. Mag 6. moeten 7. moet 8. mogen 9. mocht 10. moesten B 1. Kon 2. Willen 3. Kan 4. kunnen 5. mocht 6. Kan - kan 7. wilde 8.

Nadere informatie

Antwoorden Thema 6 Wonen

Antwoorden Thema 6 Wonen Antwoorden Thema 6 Wonen Luisteren Oefening 2 1 b Hun etage is te klein. 2 een grote woonkamer twee slaapkamers een tuin of een balkon een nieuw huis in of vlakbij het centrum wonen 3 a maximaal 250.000

Nadere informatie

Help, mijn papa en mama gaan scheiden!

Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Help, mijn papa en mama gaan scheiden! Joep ligt in bed. Hij houdt zijn handen tegen zijn oren. Beneden hoort hij harde boze stemmen. Papa en mama hebben ruzie. Papa en mama hebben vaak ruzie. Ze denken

Nadere informatie

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14

Nadere informatie

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine?

Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? Thema Op het werk. Lesbrief 13. Hoe werkt de machine? is op het werk. moet aan de machine werken. De chef vertelt eerst hoe de machine werkt. Dan werkt met de machine. De machine doet het niet. roept een

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4

Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4 bas Educatief materiaal bij de voorstelling Buurman en Buurvrouw, groep 3 en 4 In deze lesbrief staan een aantal ideeën die u na de voorstelling met de kinderen kunt doen. U krijgt deze lesbrief voorafgaand

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT

HANDIG ALS EEN HOND DREIGT l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT

Nadere informatie

Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek

Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek Mr Dim Turkije Zuid-Egeïsche kust Göcek 1. Algemene informatie Eliza was here - Mr Dim - /turkije/_zuid-egeische_kust/gocek_/mr_dim.htm 1.1. Naam - Ligging - Eliza sterren Mr Dim - (Turkije Zuid-Egeïsche

Nadere informatie

Een uitgave van Careander Kort & Krachtig. Talent ontwikkelen

Een uitgave van Careander Kort & Krachtig. Talent ontwikkelen Contact Een uitgave van Careander - 1 2019 Kort & Krachtig Talent ontwikkelen VAN DE BESTUURDER: Ontdek je talent Talent. Dat betekent dat je iets goed kunt. Zoals eten koken. Of genieten van muziek. Je

Nadere informatie

H E T V E R L O R E N G E L D

H E T V E R L O R E N G E L D H E T V E R L O R E N G E L D Personen Evangelieschrijver Vrouw (ze heet Marie) Haar buurvrouwen en vriendinnen; o Willemien o Janny o Sjaan o Sophie (Als het stuk begint, zit de evangelieschrijver op

Nadere informatie

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp.

Uitzicht op de heuvels 10 km van Kabaya Uitzicht op de heuvels ten noorden van Kabaya. Ongeveer 7 km van het dorp. Verblijf van Tautvydas Rindzevicius in Kabaya/RWANDA in het kader van het bezoek aan wezen en kwetsbare kinderen gesponsord door de Jyambere stichting. Inleiding Tijdens de periode van juli-augustus 2015,

Nadere informatie

En rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden.

En rijke mensen werken niet. Die kunnen de hele dag doen wat ze leuk vinden. Warm in Verona Romeo loopt een beetje rond. Dat doet hij bijna elke dag. Hij vindt het leuk om door het stadje te lopen. Door de kleine straatjes. Langs de rivier waar de meisjes de was doen. En over de

Nadere informatie

sarie, mijn vriend kaspar en ik

sarie, mijn vriend kaspar en ik sarie, mijn vriend kaspar en ik Leen Verheyen sarie, mijn vriend kaspar en ik is een theatertekst voor kinderen vanaf 4 jaar en ging in première op 12 september 2009 bij HETPALEIS in Antwerpen 1 ik: het

Nadere informatie

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet!

Gevaarlijke liefde. Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Ik geloof dat hij Ramon heet! Gevaarlijke liefde Gevaarlijke liefde In de pauze Mooi hè, Kim? Maar wel duur! Weet jij wie die jongen is? Zit hij ook bij ons op school? Als je verliefd wordt ben je in de wolken. Tegelijk voel je je

Nadere informatie

Extra Vertrouwd Dichtbij

Extra Vertrouwd Dichtbij Extra s voor een goed leven Extra Fijn die extra s. Ze maken mijn leven een stuk prettiger en makkelijker. Extra informatie, voordeel en gemak ZuidZorg ondersteunt u op alle mogelijke manieren. En als

Nadere informatie

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor

Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord. Nieuwe leidinggevenden bij SDW stellen zich voor SDWNIEUWS Informatie voor cliënten, ouders en cliëntvertegenwoordigers oktober 2010 BELANGRIJKE Informatie voor jou, lees dit blad goed! Directeur/bestuurder Peter Meijs aan het woord > Lees verder op

Nadere informatie

Inhoud. Mijn leven. ik ga verhuizen

Inhoud. Mijn leven. ik ga verhuizen Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Plannen... 4 Hoofdstuk 2 Meubels enzo... 6 Hoofdstuk 3 Geld... 8 Hoofdstuk 4 Winkelen... 10 Hoofdstuk 5 Adreswijziging... 12 Hoofdstuk 6 De sleutel!... 14 Hoofdstuk 7 Voorbereiden...

Nadere informatie

Interview Rob van Brakel

Interview Rob van Brakel Interview Rob van Brakel Atributes Consequences Values Hallo Rob van Brakel, mag ik jou een aantal vragen mogen stellen? Prima. Hoe oud ben je? 21 jaar Wat is je woonsituatie op het moment? Op het moment

Nadere informatie

Leefbaarheid in de Fruithof Biddinghuizen. Claudia van Loveren

Leefbaarheid in de Fruithof Biddinghuizen. Claudia van Loveren Leefbaarheid in de Fruithof Biddinghuizen Claudia van Loveren Ik weet nog goed dat er tijdens de modernisering van onze woningen in 2007, in de Flevopost een prijsvraag stond van de gemeente en Oost Flevoland

Nadere informatie

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken

Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Wat je voelt is wat je denkt! De theorie van het rationeel denken Mensen zoeken hulp omdat ze overhoop liggen met zichzelf of met anderen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten. Sommige mensen worden

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan.

Vertel de kinderen, of praat met hen over het verschil tussen film, tv kijken of naar het theater gaan. LESBRIEF Binnenkort gaan jullie met jullie groep naar de voorstelling Biggels en Tuiten Hieronder een aantal tips over hoe je de groep goed kan voorbereiden op de voorstelling. VOOR DE VOORSTELLING Vertel

Nadere informatie

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen. Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen

Nadere informatie