Nieuwsbrief ZOMER Mondriaan Preventie ondersteunt! In deze editie. Mondriaan Preventie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Nieuwsbrief ZOMER Mondriaan Preventie ondersteunt! In deze editie. Mondriaan Preventie"

Transcriptie

1 ZOMER 2017 Nieuwsbrief Mondriaan Preventie Mondriaan Preventie ondersteunt! De afdeling verslavingspreventie van Mondriaan heeft een adviserende en ondersteunende rol als het gaat over middelengebruik van jongeren. Wij helpen jongeren, ouders, scholen en andere opvoeders met hun vragen over alcohol en andere drugs. In deze nieuwsbrief vertellen we je graag wat meer over wat ons bezighoudt. Als je een vraag hebt over alcohol en andere drugs, of een van de onderwerpen in deze nieuwsbrief, kun je altijd contact opnemen. In deze editie Kopstoring online In Charge LVO campagne Be wise, think twice Alcohol: jongeren en hun hersenen Tot ziens! Verslavingspreventie Mondriaan

2 Kopstoring groepscursus Help mee met onderzoek van lespakket InCharge! Kopstoring is een website voor jongeren die een vader of moeder met psychische of verslavingsproblemen hebben. Zij hebben meestal weinig tijd om stil te staan bij zichzelf. Het zijn vaak sterke en zelfstandige mensen. Toch wordt het ook hen wel eens teveel. Je vindt hier informatie voor, over en door jongeren met een ouder met psychische of verslavingsproblemen. Op Kopstoring kun je vanaf nu ook online een groepscursus volgen. In deze cursus ga je in acht online bijeenkomsten met andere jongeren belangrijke onderwerpen bespreken en oefeningen doen. Jullie hebben het bijvoorbeeld over de ziekte van je ouder, de gevolgen voor jou, tijd voor jezelf maken, positief denken en je sociale netwerk. Verder kun je op Kopstoring: vragen per stellen aan een deskundige verhalen van andere jongeren lezen en je eigen verhaal met anderen delen informatie over psychische en verslavingsstoornissen lezen hulp zoeken Voor meer informatie: In de adolescentie worden jongeren in toenemende mate geconfronteerd met allerlei verleidingen, zoals alcohol, drugs en social media. De manier waarop leerlingen met deze verleidingen omgaan, hangt af van hun zelfcontrole. Gelukkig kun je zelfcontrole trainen. Het trainen van zelfcontrole helpt leerlingen beter te focussen op wat echt belangrijk voor hen is en heeft een positieve uitwerking op hun schoolprestaties. Incharge bestaat uit vier lessen en een applicatie voor de Smartphone: de 7-days challenge. Tijdens de lessen denken leerlingen na over verleidingen en de risico s van verschillende gevaarlijke verleiders, zoals alcohol en drugs. De leerlingen leren wat het belang is van wilskracht en op welke manier je wilskracht kunt trainen. Tot slot gaan zij aan de slag met het trainen van hun eigen zelfcontrolevaardigheden om een zelf gekozen verleiding te leren weerstaan. InCharge is ontwikkeld voor leerlingen vanaf 16 jaar. De lessen zijn zowel geschikt voor de bovenbouw van het HAVO/ VWO als voor de eerste twee leerjaren van het MBO. Onderzoek InCharge is een nieuw ontwikkeld lespakket. Hoewel de eerste ervaringen met de pilot-versie van het lespakket positief waren, weten we nog niet wat het effect is van InCharge. In het schooljaar 2017/2018 start daarom een groot effectonderzoek. Graag nodigen we jullie school uit om mee te doen met het onderzoek. De looptijd van het onderzoek (vier lessen en afname van drie vragenlijsten) duurt ongeveer 6 maanden (inclusief vakanties). Dit betekent dat als in september/ oktober gestart wordt, de leerlingen uit de controlegroep de lessen nog in hetzelfde schooljaar kunnen volgen. Indien u hier minder belang aan hecht, dan is ook een ruimere planning mogelijk. De definitieve planning zal in overleg met de school worden gemaakt. Aanmelden kan via: dgsg@trimbos.nl of neem contact op met de preventiewerker in uw regio.

3 Cannabis project Voortgezet onderwijs Maastricht Pilot 2017 Heeft u ze al zien hangen? De posters van onze cannabis campagne? In de maand april hebben wij in samenwerking met CODE043 deelgenomen aan de Code Market. Op deze markt kregen scholieren op een laagdrempelige en interactieve manier informatie over veilig uitgaan. Met onderwerpen als alcohol, seksualiteit en roken sloot ook onze cannabis campagne hier mooi bij aan. Het doel van het cannabis project is het beïnvloeden van de norm onder alle leerlingen met betrekking tot het gebruik van cannabis en het interveniëren binnen de diverse groepen blowende leerlingen onder schooltijd. Dit doel willen we bereiken door in te zetten op drie pijlers: Pijler I Uitstellen eerste gebruik Preventieve inzet onder alle leerlingen, gebruik makende van de Sociale Norm Aanpak Pijler II Bevorderen verantwoord gebruik Preventieve inzet onder leerlingen die onder schooltijd cannabis gebruiken, gebruik makende van peer educatie Pijler III Empowerment! Preventieve inzet binnen de omgeving van de leerling, gebruik makende van deskundigheidsbevordering Pijler I in de vorm van de poster campagne hebben wij tijdens de Code Market uitgevoerd en wij zijn erg tevreden met de resultaten. In totaal hebben wij per school met gemiddeld 178 leerlingen kwalitatief goede gesprekjes kunnen voeren over wiet gebruik. Deze gesprekken werden gevoerd door onze zogenaamde peers: jongeren die getraind zijn om op een laagdrempelige en aansprekende wijze voorlichting te geven. In de maanden mei en juni zullen de peers ook inzet leveren buiten de schoolpoorten (pijler II). Zij zullen scholieren benaderen die onder en vlak na schooltijd buiten op straat wiet gebruiken en hen informeren en/of adviseren. Deze aanpak wordt gevolgd door een onderzoekster van de Universiteit Maastricht en in de maand augustus zullen wij een evaluatie rapport uitbrengen waarin wij terugblikken op deze pilot en vooruitblikken op een vervolg. Bent u nieuwsgierig geworden? Heeft u vragen of zou u te zijner tijd graag het evaluatie rapport willen ontvangen? Stuur dan een mail of bel naar de betrokken preventiewerker: Pauline Heuperman p.heuperman@mondriaan.eu

4 Be Wise, Think Twice Samen met het Trimbos-instituut heeft VSO De Buitenhof in Heerlen nieuwe voorlichtingslessen over alcohol en drugs ontwikkeld voor deze specifieke doelgroep; VSO cluster 4. De Buitenhof heeft een pilot uitgevoerd: de theorie is in praktijk gebracht en de bevindingen zijn gedeeld met het Trimbos-instituut. Het resultaat is de methode Be Wise, Think Twice. Trimbos bezoekt De Buitenhof In het kader van deze ontwikkeling bracht o.a. Simone Onrust, senior wetenschappelijk medewerker van het Trimbos, een tweedaags werkbezoek aan de school. 'Ik ben erg onder de indruk van de manier waarop VSO De Buitenhof er in slaagt een veilige leeromgeving te creëren voor leerlingen met diverse achtergronden. Regels worden duidelijk uitgelegd en consequent toegepast en leerlingen en leerkrachten gaan respectvol met elkaar om. Dit zorgt ervoor dat op beide locaties een prettige sfeer hangt.', aldus Simone Onrust. Tijd voor implementatie van de methode Nu de ontwikkelingsfase is afgerond staat de implementatiefase voor de deur. Het Trimbos-instituut stemt op dit moment met de school af wanneer en op welke manier er een kick-off plaats zal vinden. Ook Marianne Maat, implementatie deskundige van het Trimbos, heeft de school bezocht. Het Trimbos zal de methode Be Wise, Think Twice nog dit schooljaar lanceren. Hier zal De Buitenhof ook een rol bij spelen. Deze nauwe samenwerking tussen school en het Trimbos-instituut zal ook in de toekomst blijven bestaan. Vooral de kwetsbare doelgroepen hebben baat bij een meer afgestemd aanbod en daar streven beide partijen dan ook naar. Meer informatie over dit aanbod (VSO De Buitenhof)

5 Alcohol: jongeren en hun hersenen In het peilstationsonderzoek uit 2015 is aan ouders gevraagd over drinken en roken onder de 18 jaar. Opvallende uitkomsten zijn: ouders vinden roken schadelijker dan alcohol drinken onder de 18 jaar. Slechts 39% van de ouders zegt dat drinken voor 18 jaar niet mag, bij roken is dit 90%. Ouders zijn in de loop van 6 jaar minder gaan roken in het bijzijn van hun kind, maar drinken nog even vaak in het bijzijn van hun kind. Hoe komt het dat ouders het drinken van alcohol door hun kinderen minder erg vinden dan roken? Van roken is men bewust van de schadelijke gevolgen. Alcohol daarentegen wordt geassocieerd met feest vieren, gezelligheid, blijdschap en de eigen nostalgie van de ouders. En dat gevoel willen ze hun eigen kinderen vaak niet ontnemen. Dat maakt alcohol echter niet minder schadelijk voor uw puber! De ontwikkeling van onze hersenen loopt door tot ongeveer ons 25 e jaar. De ontwikkeling wordt aangestuurd door enerzijds de emotionele en anderzijds de rationele hersengebieden. Omdat deze twee hersengebieden zich in een ander tempo ontwikkelen, raken pubers uit balans. De emotionele hersengebieden zijn hypergevoelig en de rationele gebieden zijn nog niet voldoende ontwikkeld om die emoties goed te kunnen controleren. Alcohol een negatief invloed op deze ontwikkeling. De risico s ico s van alcoholgebruik op de hersenen op de korte termijn: Alcohol neemt remmingen weg in het gedrag. Daardoor is er meer kans op: agressie en geweld (verkeers)ongelukken Onveilig vrijen. Pubers zijn gevoeliger voor een alcoholvergiftiging omdat ze vaak te veel en te snel drinken. Minder goede school- en werkprestaties. Wat ouders kunnen doen Geef zelf het goede voorbeeld Onderzoek laat zien dat overmatig drinken door ouders leidt tot hetzelfde gedrag bij kinderen. Stel duidelijke regels Bijvoorbeeld: geen alcohol onder de 18. Geen uitzonderingen, dus ook niet af en toe. Praat met uw kind Verdiep u in wat uw kind te zeggen heeft en leg uit waarom de regels er zijn. Beperk de beschikbaarheid van alcohol Zichtbaar alcohol in huis maakt de drempel voor kinderen lager. Niet alleen omdat het voorhanden is, maar vooral omdat het positieve associaties oproept bij alcohol. Informeren over soorten alcohol Veel jongeren blijken vaak sterke drank te drinken. Focus op de korte termijnrisico s Langetermijn risico s maken niet veel indruk op pubers. Breng het positief Puberhersenen zijn extra gevoelig voor beloning. Eerder positief gedrag belonen dan negatief gedrag bestraffen. Praat met andere ouders Probeer ook afspraken met hen te maken, bijvoorbeeld over regels en toezicht bij feestjes.

Nieuwsbrief. Mondriaan Preventie ondersteunt! In deze editie. Mondriaan Preventie

Nieuwsbrief. Mondriaan Preventie ondersteunt! In deze editie. Mondriaan Preventie W I N T E R / V O O R J A A R 2 0 1 6 Nieuwsbrief Mondriaan Preventie Mondriaan Preventie ondersteunt! De afdeling verslavingspreventie van Mondriaan heeft een adviserende en ondersteunende rol als het

Nadere informatie

Preventie. Nieuwsbrief. Voorjaar 2014. Informatie en advies over alcohol, drugs, opvoeding en puberteit. In deze nieuwsbrief

Preventie. Nieuwsbrief. Voorjaar 2014. Informatie en advies over alcohol, drugs, opvoeding en puberteit. In deze nieuwsbrief Nieuwsbrief Preventie Wij houden u graag op de hoogte Informatie en advies over alcohol, drugs, opvoeding en puberteit In deze nieuwsbrief Veel vragen over NIX18 Fabels en feiten De Buitenhof is een landelijk

Nadere informatie

Verslavingspreventie in het Voortgezet Onderwijs

Verslavingspreventie in het Voortgezet Onderwijs Verslavingspreventie in het Voortgezet Onderwijs Preventie Verslavingspreventie in het Voortgezet Onderwijs Introductie Opgroeiende kinderen krijgen te maken met allerlei verleidingen. Als pubers groeien

Nadere informatie

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011

Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start

Nadere informatie

OUDERAVOND FRISSE START. Het Hooghuis 31 januari Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering

OUDERAVOND FRISSE START. Het Hooghuis 31 januari Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering OUDERAVOND FRISSE START Het Hooghuis 31 januari 2017 Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering Programma Overgang van groep 8 naar de brugklas Het puberbrein Consequenties in gedrag (roken en alcohol)

Nadere informatie

Toepassen van Sociale Marketing op ontwikkeling van alcoholmatigingsinterventies

Toepassen van Sociale Marketing op ontwikkeling van alcoholmatigingsinterventies Toepassen van Sociale Marketing op ontwikkeling van alcoholmatigingsinterventies A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl KvK Utrecht 30276683 T 030 274 91 11

Nadere informatie

verslavingspreventie binnen het onderwijs

verslavingspreventie binnen het onderwijs verslavingspreventie binnen het onderwijs In dit overzicht is per type onderwijs en de verschillende leeftijdsfasen te zien welke preventieve interventies er ingezet kunnen worden. De richtlijnen geven

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA P u b e r s e n g e n o t m i d d e l e n P R O G R A M M A PUBERS EN Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering GGD HM Puberteit Puberbrein Populaire Genotmiddelen Preventie Als er meer hulp nodig is

Nadere informatie

Roken, drank en drugs

Roken, drank en drugs Roken, drank en drugs VOO R TG E Z E T O N D E R W I JS De helft van de rokers begint op het schoolplein. GGD GRONINGEN JANUARI 2019 Waarom aandacht voor roken, drank en drugs? Er zijn verschillende redenen

Nadere informatie

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers

Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers Tips voor Ouders van niet-drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: Kies als ouders samen regels voor het gezin. Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

verslavingspreventie binnen het onderwijs

verslavingspreventie binnen het onderwijs verslavingspreventie binnen het onderwijs In dit overzicht is per type onderwijs en de verschillende leeftijdsfasen te zien welke preventieve interventies er ingezet kunnen worden. De richtlijnen geven

Nadere informatie

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1

Genotmiddelen. Genotmiddelen. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1 zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Uw kind in klas 1 van het voortgezet onderwijs Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 21 mei 2015 marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Brijder jeugd Preventie Voorlichting (in de klas en aan docenten) ABC gesprekken Aanwezig bij verschillende ZAT

Nadere informatie

Pubers en verleidingen

Pubers en verleidingen Pubers en verleidingen Hadewig Bijsterveld Ouderavond 25 september 2018 Puberteit: een turbulente periode Pubers vinden het moeilijk om - belangrijke zaken eerst te doen - doelen te stellen - gevoelens

Nadere informatie

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen

4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Alle ouders met kinderen tot 4 jaar die in ons werkgebied wonen. Pedagoog. 4.3. Aanbod voor (ouders van) basisschoolkinderen Dit aanbod is gericht op kinderen die naar de basisschool gaan en hun ouders.

Nadere informatie

Alcohol FACT. Twee op de drie jongeren heeft weleens gedronken. Helft 4 e -klassers heeft recent gedronken SHEET. Gelderland-Zuid E-MOVO

Alcohol FACT. Twee op de drie jongeren heeft weleens gedronken. Helft 4 e -klassers heeft recent gedronken SHEET. Gelderland-Zuid E-MOVO Gelderland-Zuid E-MOVO 2015-2016 De resultaten in deze factsheet zijn afkomstig uit het 4 e E-MOVO jongerenonderzoek. In 2015 werd dit onderzoek uitgevoerd onder ruim 10.000 leerlingen in het voortgezet

Nadere informatie

Inleiding. Uw gegevens. Geachte mevrouw, geachte heer,

Inleiding. Uw gegevens. Geachte mevrouw, geachte heer, Inleiding Geachte mevrouw, geachte heer, De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het gebruik van alcohol en tabak extra schadelijk is voor de gezondheid van jongeren. De ontwikkeling van de hersenen

Nadere informatie

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering

UW KIND EN ALCOHOL. Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering UW KIND EN ALCOHOL Liesbeth Faber Adviseur gezondheidsbevordering PROGRAMMA Welkom in de puberteit Alcohol Opvoeding en genotmiddelen DE PUBERTEIT Dit is de periode waarin jongeren zich tot volwassene

Nadere informatie

OUDERAVOND METAMEER PUBERBREIN. Metameer Boxmeer 27 maart Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering

OUDERAVOND METAMEER PUBERBREIN. Metameer Boxmeer 27 maart Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering METAMEER OUDERAVOND PUBERBREIN Metameer Boxmeer 27 maart 2017 Yvon Dieks Medewerker gezondheidsbevordering Programma Heldertheater Het puberbrein Seksualiteit en media Zelfbeeld Social media Verschillende

Nadere informatie

Alcohol, Roken en opvoeding

Alcohol, Roken en opvoeding Alcohol, Roken en opvoeding Tips voor ouders met opgroeiende kinderen Als kinderen naar het voortgezet onderwijs gaan, verandert er veel in hun leven. Ze krijgen andere interesses en hun vriendengroep

Nadere informatie

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school

Een Positief. leer en leefklimaat. op uw school Een Positief leer en leefklimaat op uw school met TOPs! positief positief denken en doen Leerlingen op uw school ontwikkelen zich het beste in een positief leer- en leefklimaat; een klimaat waarin ze zich

Nadere informatie

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd

27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83. www.twitter.com/brijderjeugd 27 mei 2015 Sanne Louw Kikid & marion.kooij@brijder.nl 08835 83880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Kikid Het is als ouder jouw verantwoordelijkheid, dat je kind NEE kan zeggen tegen drank!

Nadere informatie

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29

ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet

Nadere informatie

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige.

De lessen kunnen op elk gewenst tijdstip bekeken worden. Aantal deelnemers. Pedagoog. Jeugdverpleegkundige. 4.2.12. Digitale opvoedondersteuning voor ouders van het jonge kind Ondersteuning in de vorm van een aantal online lessen voor ouders met kinderen tot 4 jaar, om ze voor te bereiden op de (toekomstige)

Nadere informatie

Verslag bijeenkomst alcoholgebruik jongeren thema aandacht voor alcoholmatiging in het Hardenbergse onderwijs 19 januari 2010

Verslag bijeenkomst alcoholgebruik jongeren thema aandacht voor alcoholmatiging in het Hardenbergse onderwijs 19 januari 2010 Verslag bijeenkomst alcoholgebruik jongeren thema aandacht voor alcoholmatiging in het Hardenbergse onderwijs 19 januari 2010 Aanwezig: Nicole Buné, Mark Gortemaker, Dirk Hoek, Rolanda Dijkman, Ineke Odink,

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN?

HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? UW KIND EN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? U KUNT ER IETS AAN DOEN! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens

Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens Rook-, Alcohol- en Drugsbeleid het Bouwens Vastgesteld in de MR-vergadering van 8 juni 2015. 1 Inleiding Per 1 januari 2014 is wettelijk vastgelegd dat geen alcohol verkocht mag worden aan jongeren jonger

Nadere informatie

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?

Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Project Alcohol 2014

Project Alcohol 2014 Project Alcohol 2014 Naam: Jong geleerd is oud gedaan!!!! Laat je niet Naam: F L s E s E N Klas:!!! 1 Inleiding De carnaval komt eraan. Een feest dat gevierd moet worden. Maar is het feestje van plezier

Nadere informatie

Pubers. En de verleidingen van nu!

Pubers. En de verleidingen van nu! Pubers En de verleidingen van nu! PUBERTEIT/FUNCTIE Lichamelijke ontwikkeling ONTWIKKELING, HORMONEN, ONZEKERHEID + Cognitieve ontwikkeling DE GROEI VAN DE HERSENEN + Sociaal-emotionele ontwikkeling HOE

Nadere informatie

Welbevinden en sociale veiligheid

Welbevinden en sociale veiligheid Welbevinden en sociale veiligheid VOO R TG E Z E T O N D E R W I JS Een goede psychosociale gezondheid is belangrijk voor het sociaal functioneren, schoolprestaties en de algemene ontwikkeling. Nationaal

Nadere informatie

DDe afgelopen jaren zijn de regels voor

DDe afgelopen jaren zijn de regels voor Bij deze opgave horen informatiebronnen 1 en 2. In informatiebron 1 zijn enkele overzichten opgenomen over het gebruik van alcohol onder scholieren van 12 tot en met 16 jaar. Informatiebron 2 bevat informatie

Nadere informatie

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk

Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk Ouderavond riskante genotmiddelen Andreas College, Rijnmond Katwijk 16 september 2014 Pel van Hattum Programma 1. Middelen 2. Cijfers 3. Puberteit 4. Opvoeding 1. Middelen: Tabak Héél ongezond: de dodelijkste

Nadere informatie

Samen werken aan gezondheid. 27 oktober Ouderavond Het Vlier

Samen werken aan gezondheid. 27 oktober Ouderavond Het Vlier Samen werken aan gezondheid 27 oktober 2016 Ouderavond Het Vlier GGD IJsselland José Plette-Waanders Jeugdverpleegkundige Tactus Marleen Engelbarts Preventiewerker Inhoud Voorstellen Programma: - GGD IJsselland

Nadere informatie

Nieuwsbrief WINTER In deze editie. Mondriaan Preventie ondersteunt! Mondriaan Preventie

Nieuwsbrief WINTER In deze editie. Mondriaan Preventie ondersteunt! Mondriaan Preventie WINTER 2016 Nieuwsbrief Mondriaan Preventie Mondriaan Preventie ondersteunt! De afdeling verslavingspreventie van Mondriaan heeft een adviserende en ondersteunende rol als het gaat over middelengebruik

Nadere informatie

Preventieve voorlichtingen. voor kerk & gemeente

Preventieve voorlichtingen. voor kerk & gemeente Preventieve voorlichtingen voor kerk & gemeente Inhoud Inleiding... 3 Als kerk ben je sterk, als je nadenkt over preventiewerk... 3 Het preventieplan voor de kerken... 4 De ambtsdragers... 4 Ouders en

Nadere informatie

Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker

Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker Bianca Wagenaar-Swart Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Stedendriehoek, Twente, Zwolle/Noord Veluwe en Flevoland Preventie Behandeling Nazorg Alcohol, roken, drugs, medicijnen, gamen, gokken Programma

Nadere informatie

IJslands preventiemodel op Texel

IJslands preventiemodel op Texel Factsheet IJslands preventiemodel op Texel IJslandse jongeren waren 20 jaar geleden nog de grootverbruikers in Europa van drank, sigaretten en drugs. Door een andere manier van preventie, gebruiken zij

Nadere informatie

Visie op ouderbetrokkenheid

Visie op ouderbetrokkenheid Visie op ouderbetrokkenheid Basisschool Lambertus Meestersweg 5 6071 BN Swalmen tel 0475-508144 e-mail: info@lambertusswalmen.nl website: www.lambertusswalmen.nl 1 Maart 2016 Inleiding: Een beleidsnotitie

Nadere informatie

E V E N V O O R S T E L L E N: P R O G R A M M A P U B E R O N T W I K K E L I N G 10/6/2016. Roken en alcohol. Roken en alcohol.

E V E N V O O R S T E L L E N: P R O G R A M M A P U B E R O N T W I K K E L I N G 10/6/2016. Roken en alcohol. Roken en alcohol. E V E N V O O R S T E L L E N: Eef Hollman Adviseur Gezondheidsbevordering GGD Hollands Midden Roken en alcohol P R O G R A M M A Relaties en seksualiteit Voeding en bewegen Sociale Media Roken en alcohol

Nadere informatie

Op weg naar een generatie Nix? Vandaag: HBSC-landen in de studie. Trends in middelengebruik onder scholieren. Tom ter Bogt Wilma Vollebergh

Op weg naar een generatie Nix? Vandaag: HBSC-landen in de studie. Trends in middelengebruik onder scholieren. Tom ter Bogt Wilma Vollebergh Op weg naar een generatie Nix? Trends in middelengebruik onder scholieren Tom ter Bogt Wilma Vollebergh Vandaag: HBSC: de studie Middelengebruik: trends 2001-2013 Ouders en middelengebruik Indicatoren

Nadere informatie

Wanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant?

Wanneer zijn zorgen om mijn kinderen relevant? Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen p/a Dimence Postbus 398 7600 AJ Almelo www.kenbis.nl Opgroeien en de bipolaire stoornis Als ouder met een bipolaire stoornis kun je je zorgen maken over je kinderen;

Nadere informatie

Uw kind en genotmiddelen

Uw kind en genotmiddelen Welkom! Uw kind en genotmiddelen Pel van Hattum Gezondheidsbevorderaar Programma Genotmiddelen Ontwikkeling pubers Middelen: Energydrinks Roken Alcohol Opvoeding Genotmiddelen Indeling naar werking Verdovend

Nadere informatie

PUBERS EN SOCIALE MEDIA

PUBERS EN SOCIALE MEDIA UW KIND EN RISICOVOL GEDRAG DE PUBERTEIT UW KIND EN SOCIALE MEDIA PUBERS EN SOCIALE MEDIA Dit is de periode waarin meisjes en jongens zich tot volwassene ontwikkelen. Ze worden geslachtsrijp en ontwikkelen

Nadere informatie

Cannabis preventie IrisZorg

Cannabis preventie IrisZorg Cannabis preventie IrisZorg Inleiding Een effectieve preventie van drugsproblemen zoals cannabis vraagt een integrale aanpak. Dat betekent dat samen met uiteenlopende beleidsterreinen en partnerorganisaties

Nadere informatie

Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Gemeente Bergen

Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Gemeente Bergen Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Bergen Bergen NH 2 Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Bergen 1. Inleiding In het beleidsplan Naar een nuchter Bergen 2012 2015 zijn de volgende ambities

Nadere informatie

FAQ lijst Hooghuisbreed

FAQ lijst Hooghuisbreed FAQ lijst Hooghuisbreed Algemeen Hoe is passend onderwijs in deze regio geregeld? Sinds 2014 is passend onderwijs ingevoerd op alle scholen in Nederland. Dat houdt in dat de leerlingen zoveel mogelijk

Nadere informatie

Open en Alert. en drugsgebruik door (delinquente) jongeren met LVG. Els Bransen, projectleider

Open en Alert. en drugsgebruik door (delinquente) jongeren met LVG. Els Bransen, projectleider Improving Mental Health by Sharing Knowledge Open en Alert Aanpakken van alcohol en drugsgebruik door (delinquente) jongeren met LVG Els Bransen, projectleider ebransen@trimbos.nl Jeugd en middelengebruik

Nadere informatie

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Informatie bijeenkomst NIX18 campagne

Improving Mental Health by Sharing Knowledge. Informatie bijeenkomst NIX18 campagne Improving Mental Health by Sharing Knowledge Informatie bijeenkomst NIX18 campagne Programma 1. Highlights en resultaten campagne 2016 Ministerie van VWS - Liesbeth Sluis NIX18-team Trimbos - Ingrid Schulten

Nadere informatie

2016 Gemeentelijke rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd

2016 Gemeentelijke rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd 2016 Gemeentelijke rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd Gemeente Kaag en Braassem is een werkwijze van Gemeentelijke rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd 2016 Gemeente Kaag en Braassem Verantwoordingsperiode

Nadere informatie

Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers

Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers Ziekenhuis Gelderse Vallei Alcohol drinken is een onderdeel van het sociale leven geworden. De Nederlandse jongeren behoren tot de grootste drinkers van Europa.

Nadere informatie

ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT. Gezondheidsmonitor jongeren jaar

ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT. Gezondheidsmonitor jongeren jaar ALCOHOLGEBRUIK VAN JONGEREN IN DE REGIO IJSSEL-VECHT Gezondheidsmonitor jongeren 12-24 jaar INHOUD factsheet alcoholgebruik 1 inleiding 2 het gebruik van alcohol 3 hoeveelheid drank 4 welke dranken 5 waar

Nadere informatie

GENOTMIDDELEN. Jongerenmonitor 2015 10.163. 40% ooit alcohol gedronken. Klas 2. Klas 4. 5% ooit wiet gebruikt. 24% weleens gerookt.

GENOTMIDDELEN. Jongerenmonitor 2015 10.163. 40% ooit alcohol gedronken. Klas 2. Klas 4. 5% ooit wiet gebruikt. 24% weleens gerookt. IJsselland GENOTMIDDELEN Jongerenmonitor 1 4% ooit alcohol gedronken.163 jongeren School Klas 13-14 jaar Klas 4 1-16 jaar 4% weleens gerookt % ooit wiet gebruikt Genotmiddelen Psychosociale gezondheid

Nadere informatie

voor kerk & gemeente

voor kerk & gemeente voor kerk & gemeente Stichting Voorkom!, Postbus 91, 3990 DB Houten, Tel: 030-6373144 Inhoudsopgave: Inhoudsopgave blz 2 Inleiding blz 3 Als kerk ben je sterk blz 3 Het preventieplan voor de kerken blz

Nadere informatie

Praten helpt. Informatie voor hulpverleners

Praten helpt. Informatie voor hulpverleners Praten helpt Informatie voor hulpverleners KOPP/KVO preventie voor ouders en kinderen Jaarlijks krijgen in Nederland 1,6 miljoen kinderen en jongeren onder de 22 jaar te maken met een psychische ziekte

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING 2015-2018

PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 PROGRAMMABEGROTING 2015-2018 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van

Nadere informatie

Alcohol, roken en opvoeding De Gezonde School en Genotmiddelen Samenwerking!

Alcohol, roken en opvoeding De Gezonde School en Genotmiddelen Samenwerking! Welkom! Programma 1. Welkom 2. De Gezonde School en Genotmiddelen 3. Laatste ontwikkelingen (media en cijfers) 4. Mama saus 5. Interactief Theater 6. Aanvullende informatie 7. Afsluiting Alcohol, roken

Nadere informatie

Preventie en voorlichting

Preventie en voorlichting Preventie en voorlichting Verslavingszorg Preventie en voorlichting Verslavingszorg Mondriaan voor geestelijke gezondheid Verslavingszorg Preventie en voorlichting Doordacht dynamisch! Colofon Tekst Afdeling

Nadere informatie

Peilstationsonderzoek Scholieren Vragenlijst voor de school

Peilstationsonderzoek Scholieren Vragenlijst voor de school Schoolnr. Peilstationsonderzoek Scholieren 2015 Vragenlijst voor de school Uw school doet mee aan het Peilstationsonderzoek Scholieren 2015 over roken, drinken en drugsgebruik onder Nederlandse scholieren.

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING

PROGRAMMABEGROTING PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Programma 1 : Zorg, Welzijn, Jeugd en Onderwijs 1A Lokale gezondheidszorg Inleiding Op grond van de Wet publieke gezondheid (Wpg) heeft de gemeente de taak door middel van

Nadere informatie

Preventie van middelengebruik in een ontwikkelingsperspectief. Simone Onrust

Preventie van middelengebruik in een ontwikkelingsperspectief. Simone Onrust Preventie van middelengebruik in een ontwikkelingsperspectief Simone Onrust Wat werkt op welke leeftijd? Grootschalige literatuurstudie (288 schoolprogramma s) Effecten middelenpreventie op school per

Nadere informatie

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016

34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie. van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2016 34300 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs,

Nadere informatie

Resultaten Jongerenonderzoek

Resultaten Jongerenonderzoek Resultaten Jongerenonderzoek 2013 Groenewald GGD Zuid Limburg Geleen, april 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Resultaten van uw school 2.1 VMBO klas 2 3 2.2 VMBO klas 4 4 2.3 HAVO/VWO klas 2 5 2.4 HAVO/VWO

Nadere informatie

Kennissessie: Gierende hormonen en educatie; hoe redden jongeren zich in het verkeer?

Kennissessie: Gierende hormonen en educatie; hoe redden jongeren zich in het verkeer? Kennissessie: Gierende hormonen en educatie; hoe redden jongeren zich in het verkeer? In deze kennissessie vertelden Lisette de Wildt van DTV en Kim Ruijs van XTNT over hun verkeerseducatie projecten om

Nadere informatie

Tips voor Ouders van drinkende pubers

Tips voor Ouders van drinkende pubers Tips voor Ouders van drinkende pubers 1. Bepaal uw standpunt. Eenduidigheid over de regels bij beide ouders is cruciaal. Tips: - Kies als ouders samen regels voor het gezin. - Bepaal als ouders vooraf

Nadere informatie

Gezondheidsbeleid: visie van onze school

Gezondheidsbeleid: visie van onze school Gezondheidsbeleid: visie van onze school Wij stellen ons tot doel onze leerlingen de nodige kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes bij te brengen voor een gezonde leefstijl met respect voor zichtzelf

Nadere informatie

14-12-2011. Programma. Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB. Alcohol- en drugsgebruik bij LVB. Definitie LVB

14-12-2011. Programma. Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB. Alcohol- en drugsgebruik bij LVB. Definitie LVB Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB Marijke Dijkstra Trimbos instituut Focus op onderzoek Utrecht, 2 december 2011 Improving Mental Health by Sharing Knowledge Programma Middelengebruik

Nadere informatie

Vignet Gezonde School. Congres Gezondrondom 15 mei 2013

Vignet Gezonde School. Congres Gezondrondom 15 mei 2013 Vignet Gezonde School Congres Gezondrondom 15 mei 2013 Inhoud Wat is een Gezonde School? Wat is het vignet Gezonde School? Wat is de meerwaarde van het vignet? Certificaten Het vignet aanvragen Implementatie

Nadere informatie

E-Mental Health Interventies Bronnen: Robuust, Trimbos Instituut, Lijn1

E-Mental Health Interventies Bronnen: Robuust, Trimbos Instituut, Lijn1 E-Mental Health Interventies Bronnen: Robuust, Trimbos Instituut, Lijn1 Doelgroep Inhoud Waar? Type cursus Kosten* Volwassenen Mentaal Vitaal Informatie over psychische gezondheid en overzichtssite met

Nadere informatie

Dat doet mijn kind toch niet?!

Dat doet mijn kind toch niet?! Dat doet mijn kind toch niet?! Informatie over alcohol en drugs 17 maart 2016 marion.kooij@brijder.nl 088 3583 880 06 30 26 24 83 www.twitter.com/brijderjeugd Brijder jeugd Preventie Voorlichting (in de

Nadere informatie

Titel van deze presentatie

Titel van deze presentatie Roken en drinken onder jongeren Titel van deze presentatie De Subtitel trend van in de de cijfers presentatie NIX18 Informatiemiddag 2018 Marlous Tuithof Titel van deze presentatie Subtitel van de presentatie

Nadere informatie

WELKOM! MENTIMETER Ga naar Code Wat vind jij van het opvoeden van pubers?

WELKOM! MENTIMETER Ga naar   Code Wat vind jij van het opvoeden van pubers? WELKOM! MENTIMETER Ga naar www.menti.com Code 61 95 41 Wat vind jij van het opvoeden van pubers? 8 oktober 2018 Hartelijk welkom programma 19.30 Mentimeter 19.35 welkom 19.40 Scene puber opvoeden 19.50

Nadere informatie

Preventieoverzicht alcohol Gezondheidswinst voor Interventie en werkwijze/producten

Preventieoverzicht alcohol Gezondheidswinst voor Interventie en werkwijze/producten < 0 ar Voorlichting over de risico's van Zwangeren Voorkomen van alcoholgebruik bij STAP alcoholgebruik rondom de zwangerschap door middel van de brochure 'Zwanger?...en Alcohol?' en website www.alcoholenzwangerschap.nl

Nadere informatie

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra

Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Haw it der oer! Marcel Seuninga/ Auke Zandstra Programma Enkele cijfers over roken, drinken en gamen Jongeren en alcohol Andere drugs Enkele tips t.a.v. opvoeding en genotmiddelen Vragen en afsluiting

Nadere informatie

VORMGEVER RPC / SIGNSPECIALIST

VORMGEVER RPC / SIGNSPECIALIST VORMGEVER RPC / SIGNSPECIALIST VORMGEVING NAAM: KLAS: VAK: LB 131 & NEDERLANDS 131: PROJECT GEZONDHEID CODE: LB/NED 131 LEERJAAR: 1 PERIODE: 3 TIJD: 20 uur DOEL: verwerven van kennis op het gebied van

Nadere informatie

Liska Vulperhorst Preventiewerker

Liska Vulperhorst Preventiewerker Liska Vulperhorst Preventiewerker Tactus Verslavingszorg Vijf circuits Behandeling & Begeleiding Sociale Verslavingszorg Forensische Verslavingszorg Verslavingsreclassering Preventie & Consultancy Programma

Nadere informatie

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS 2 Als u psychische problemen heeft of last van stress, is de zorg voor kinderen soms een hele klus. Ouders en gezinnen verdienen onder deze omstandigheden extra aandacht en

Nadere informatie

Menukaart Gezonde School 2014-2015

Menukaart Gezonde School 2014-2015 Menukaart Gezonde School 2014-2015 Gezondheidsaanbod in het mbo Deze menukaart geeft een overzicht van het gezondheidsaanbod voor het middelbaar beroepsonderwijs. Wilt u op uw school met een thema aan

Nadere informatie

Preventie en voorlichting

Preventie en voorlichting Preventie Preventie en voorlichting Introductie De afdeling preventie geeft voorlichting en advies over genotmiddelen aan jongeren, ouders en professionals. Verslavingszorg verleent hulp aan volwassenen

Nadere informatie

Alcohol(voorlichting): een ander verhaal!

Alcohol(voorlichting): een ander verhaal! Alcohol(voorlichting): een ander verhaal! Resultaten van het evaluatieonderzoek in 2008/2009 Achtergrond De negen gemeenten van West-Friesland, de gemeente Schagen, organisaties in de preventieve gezondheidszorg,

Nadere informatie

Pubers en verleidingen. Voorlichting en Preventie Bill de Smeth

Pubers en verleidingen. Voorlichting en Preventie Bill de Smeth Pubers en verleidingen Voorlichting en Preventie Bill de Smeth Programma Puberteit Middelen Gamen Tips Nog steeds drinken Nederlandse jongeren te vroeg te vaak te veel Puberteit: een turbulente periode

Nadere informatie

ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker.

ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker. ALCOHOL ANDERE DRUGS GAMEN EN OUDERS ONGEZELLIG? Bernard van t Klooster, preventiewerker bernard.van.t.klooster@novadic-kentron.nl DEURNE- ZEILBERG 5 juni 2018 Wat heeft u zelf wel eens gebruikt? Cocaine

Nadere informatie

Help, mijn kind gaat uit!?

Help, mijn kind gaat uit!? Help, mijn kind gaat uit!? Uit met ouders Time Out 29-11-2017 Bas Zegers, kinderarts sociale pediatrie Mathijs de Croon, preventiewerker Novadic-Kentron 5-12-2017 2 Er zijn ouders die zich helemaal geen

Nadere informatie

Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers

Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers Werkvloer mantelzorg en vrijwilligers Thema/Bron/Beleid Ondersteuning vrijwilligers/ mantelzorgers, WMO prestatieveld 4 Begroting 2015 Bedrag Notitie Mantelzorg Notitie Vrijwilligers AWBZ Pakketmaatregel

Nadere informatie

Angst de baas voor 55+

Angst de baas voor 55+ Angst de baas voor 55+ Ouderen Angst de baas voor 55+ Introductie Ben ik mijn angst de baas? Ieder mens is wel eens bang. Gelukkig maar, want angst kan mensen waarschuwen voor gevaar. Angst is pas een

Nadere informatie

Welkom! Uw kind en genotmiddelen. Pel van Hattum Gezondheidsbevordering

Welkom! Uw kind en genotmiddelen. Pel van Hattum Gezondheidsbevordering Welkom! Uw kind en genotmiddelen Pel van Hattum Gezondheidsbevordering Agenda Genotmiddelen Pubergedrag en hersenontwikkeling Energiedrank Alcohol: cijfers, feiten en de wet Opvoedtips Wat zijn genotmiddelen?

Nadere informatie

2016 Gemeentelijke rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd

2016 Gemeentelijke rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd 2016 Gemeentelijke rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd Gemeente Leiderdorp is een werkwijze van Gemeentelijke rapportage Gezondheidsbevordering Jeugd 2016 Gemeente Leiderdorp Verantwoordingsperiode

Nadere informatie

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS

OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS OPVOEDEN IN TIJDEN VAN STRESS U heeft zich aangemeld bij MET ggz voor begeleiding bij of behandeling van uw psychische klachten. Dat is een hele stap! Veel ouders die bij ons in zorg komen geven aan dat

Nadere informatie

Omgaan met Drank en Drugs gebruik leerlingen

Omgaan met Drank en Drugs gebruik leerlingen Omgaan met Drank en Drugs gebruik leerlingen Vrije School Zutphen VO Inhoudsopgave Inleiding Regels Voorlichting Protocol Vastgesteld 31 mei 2016 inleiding Visie Met bevlogen vakmensen, bieden wij onze

Nadere informatie

Workshop Gezonde School GGD Kennemerland

Workshop Gezonde School GGD Kennemerland Workshop Gezonde School GGD Kennemerland Opzet bijeenkomst Voorstellen Achtergrond Gezonde School Meerwaarde Gezonde School Uitwerking Gezonde School Gunningschool Vervolg Vragen Voorstelrondje Associatie-oefening

Nadere informatie

ENQUETE OPIAAT BASECOKE GEBRUIKERS Bevindingen januari - november 2017

ENQUETE OPIAAT BASECOKE GEBRUIKERS Bevindingen januari - november 2017 ENQUETE OPIAAT BASECOKE GEBRUIKERS Bevindingen januari - november 2017 Vrouwen 12 Mannen 55 Anoniem 2 Leeftijd 18 t/m/ 25 jaar 1 26 t/m 40 jaar 10 41 t/m 55 jaar 31 55+ jaar 22 onbekend 5 Waar woon je?

Nadere informatie

Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders

Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders preventieprogramma kopp/kvo zuid-limburg Informatie voor hulpverleners over preventieactiviteiten voor kinderen en ouders Kinderen van Ouders met Psychische Problemen (KOPP) Kinderen van Verslaafde Ouders

Nadere informatie

Jongeren. Experimenteren Zijn onzeker Overzien risico s niet of nauwelijks Kunnen moeilijk nee zeggen Voelen druk van buitenaf Willen indruk maken

Jongeren. Experimenteren Zijn onzeker Overzien risico s niet of nauwelijks Kunnen moeilijk nee zeggen Voelen druk van buitenaf Willen indruk maken Ontstaan Straathandel Niet alleen voor toeristen en personen die zich niet wilden laten registreren Ook jongeren werden aangesproken op straat Niet enkel wiet Ook andere drugs Jongeren Experimenteren

Nadere informatie

Opvoeden en opgroeien doen we samen

Opvoeden en opgroeien doen we samen s a m e n met ouders Opvoeden en opgroeien doen we samen Dé brede taalschool Het Kompas Het Kompas vindt het belangrijk dat de kinderen zich welkom, veilig, gesteund en gewaardeerd voelen. Op iedere basisschool

Nadere informatie