Er werd geprobeerd alles zo helder mogelijk te formuleren en waar nodig met figuurtjes aan te vullen om de duidelijkheid te verhogen.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Er werd geprobeerd alles zo helder mogelijk te formuleren en waar nodig met figuurtjes aan te vullen om de duidelijkheid te verhogen."

Transcriptie

1 Lawyer Beste student, U hebt zonet een officiële cursus van het Ministerie van Onderwijs aangeschaft. Dit is de uitgebreide versie die alle informatie bevat die u nodig hebt om te slagen voor het staatsexamen. Wie in staat is om de eindvragen op te lossen, is ook in staat om het examen van de Cyberische Minister van Onderwijs met een voldoende af te leggen. Er werd geprobeerd alles zo helder mogelijk te formuleren en waar nodig met figuurtjes aan te vullen om de duidelijkheid te verhogen. Dit is de werkmethode: Download de cursus uit de bibliotheekof via het Ministerie van Onderwijs. Lees de cursus aandachtig door. Probeer eventueel de vragen aan het einde van de cursus op te lossen. Vraag in het Ministerie van Onderwijs een staatsexamen aan. Indien u het diploma al bezit en het gewoon wenst te verlengen, kan de cursus beschouwd worden als opfrisser en informatiebron bij het oplossen van het staatsexamen. Veel succes! bonanza Auteur Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 1

2 Wat doet een advocaat? Als je denkt aan advocaten denk je spontaan aan rechtszaken in een rechtbank, maar het gaat eigenlijk wel wat verder. De belangrijkste taak van een advocaat is zijn cliënten begeleiden in het juridische proces. Dat houdt inderdaad pleiten in, maar ook adviezen geven. Om anderen advies te kunnen geven en te begeleiden in het rechtsproces, is het noodzakelijk om de regels en richtlijnen van de wet te kennen. Dat is meteen ook de verklaring waarom de lawyer-cursus soms als saai wordt omschreven. Het is redelijk technisch en er wordt verwacht dat je het wetboek goed, snel en efficiënt kan gebruiken. Wij helpen je uiteraard met deze taak. De cursus is logisch opgebouwd, zodat je de stappen één per één aanleert op de best mogelijke manier. Achtereenvolgens gaan we de volgende onderwerpen behandelen: Het rechtssysteem Internationale wetgeving Cyberische wetgeving Buitenlandse wetgeving Een wet schrijven Rechtszaakverloop Pleidooi schrijven Rechtszaken voorzitten Eindvragen Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 2

3 Het rechtssysteem Het rechtssysteem is zeer eenvoudig opgebouwd, maar bestaat uit verschillende componenten. Hieronder vind je een schematische voorstelling. International Law Federals International Treaties Cyberian Law Digitalian Law Virtuan Law Ibishan Law Het is essentieel dat je dit schema in je hoofd prent. Internationale wetgeving (International Law of kortweg IL) staat boven alle andere wetgeving. Alle regels die je daarin dus terugvindt, moeten gevolgd worden door de ondergeschikte wetgevingen. De Federals zijn echter een uitzondering. In principe houden ze zich ook aan de IL, maar zij hebben het recht om af te wijken van de wet. Toch is het mogelijk om hen voor het gerecht te slepen en verantwoording te laten afleggen voor hun daden. Vandaar dat ze in dit schema ondergeschikt aan de IL genoteerd staan. International Treaties (IT), in het Nederlands ook Internationale Akkoorden genoemd, zijn afspraken die door landen gemaakt werden en die in principe ook steeds moeten nageleefd worden. Ze zijn als het ware een verlengstuk van de IL. Ze verschillen echter op twee kritieke punten van elkaar. De IL wordt bijgehouden door de Federals en de FU (Federal Union*, een organisatie waar alle leiders in vergaderen). Landen hebben maar een beperkte invloed op de IL-regelgeving. IT's zijn echter gemaakt door en voor de landen. De inhoud wordt dus voor 100 procent bepaald door de landen zelf. Het tweede onderscheid is de naleving. Iedereen (met uitzondering van de Federals) in de Federatie is verplicht om de IL na te leven. Overtreden van de regels wordt streng bestraft. De IT s zijn echter niet afdwingbaar. Landen hebben het recht om IT s op elk moment op te zeggen en de regels die erin opgenomen zijn, te overtreden. Let wel op: zolang een land een IT niet heeft opgezegd, is elke burger van dat land onderworpen aan de IT-regelgeving. Tot slot zijn er de nationale wetgevingen, ook wel National Law of NL genoemd. Zij zijn allen ondergeschikt aan bovenstaande wetgevingen. Indien er dus een conflict optreedt tussen de Cyberische wetgeving en de internationale wetgeving, primeert de laatste altijd. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 3

4 Laten we vervolgens eens dieper ingaan op de Cyberische regelgeving. International Law Cyberian Law Ministeriële Richtlijnen en Verordeningen Zoals eerder gezegd primeert de International Law (IL) dus over alle andere wetgeving. Daaronder staat de Cyberian Law (CL). CL mag geen regelgeving opstellen die in conflict is met de IL. Doet ze dat toch, dan moet de IL gevolgd worden en mag de CL genegeerd worden. De CL wordt aangepast door het Cyberische Parlement. Zij kunnen wetsvoorstellen indienen die, wanneer ze door minstens de helft van het Parlement worden goedgekeurd, wet worden*. Goedgekeurde wetsvoorstellen worden pas echt wet de ronde nadat ze zijn goedgekeurd. Nieuwe wetten worden tussen twee rondes in geplaatst in het wetboek door de Federals. Een goedgekeurd wetsvoorstel is dus nog geen wet en dient dan ook niet gevolgd te worden. Onder de Cyberische wet staat er nog een derde regelgeving. Dit zijn de ministeriële richtlijnen en verordeningen. Elke minister dient bij zijn aanstellingen richtlijnen op te stellen die van toepassing zijn op zijn werkgebied. Dat betekent concreet dat er drie domeinen zijn waar je aandacht aan moet besteden: Financiën, Onderwijs en Justitie. Financiële richtlijnen bevatten doorgaans regels voor banken en kansspelen, maar kunnen ook regelgeving bevatten voor subsidies. Onderwijsrichtlijnen bevatten regels die te maken hebben met scholen en examens. Aan welke eisen dienen scholen en cursussen te voldoen en hoeveel punten moet je halen om te slagen voor het staatsexamen? Justitiële richtlijnen zijn er om de procedures betreffende rechtszaken vast te leggen, wie er als rechter zal fungeren en wie Openbaar Aanklager wordt. Ook de aanstelling van bodyguards wordt in deze richtlijnen behandeld. Verordeningen zijn extra wetten die uitgevaardigd kunnen worden door de President, de ministers en de burgemeesters. Ze gelden enkel voor hun respectievelijke domein, maar zijn in staat om IL en NL wetgeving tijdelijk op te heffen. In die zin staan verordeningen meestal boven de wetboeken, maar aangezien er strikte regels bestaan in zowel de IL als de CL over het gebruik ervan, horen ze in de praktijk onder deze wetgevingen thuis. We gaan later in de cursus dieper in op verordeningen, want je wordt hier als advocaat zeer vaak mee geconfronteerd. Zij het in een adviserende functie, zij het in een verdedigende of aanvallende functie. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 4

5 Openbare Rechtbank Hoger Beroep Normale Rechtszaak Internationale Rechtbank Register procedure Snelrechts zaak Ten derde is er het rechtssysteem zelf. We moeten een onderscheid maken tussen nationale instituten en internationale instituten. In Cyberië is er één nationaal rechtsinstituut, de Openbare Rechtbank (aangegeven in oranje). Deze behandelt alleen rechtszaken die gaan tussen twee Cyberiërs. De Minister van Justitie is verantwoordelijk voor: Het oprichten van de rechtbank en het rechter overleg; Het aanstellen van de rechters; Het aanstellen van de Openbaar Aanklager; Het opstellen van regelgeving m.b.t. de gang van zaken in Cyberische rechtszaken. Wanneer een zaak is afgehandeld in een nationale rechtbank, maar één van de partijen is niet tevreden over de uitspraak, kan er een Hoger Beroep worden aangevraagd in de Internationale Rechtbank, ook wel International Court of IC genoemd. Vaak wordt de Engelse term gehanteerd, omdat alles in het Engels dient te verlopen. Je kunt er dus geen Nederlandstalige zaak voeren, ook al zijn de twee partijen Nederlandssprekende Cyberiërs. Daarnaast heb je nog twee andere mogelijkheden. Beiden vinden alleen plaats in de IC en kunnen dus niet aangevraagd worden in de Openbare Rechtbank. Snelrechtszaak of Preliminary Injunction is een rechtszaak waarin de aanklager expliciet enkele vastgelegde feiten moet staven, waarna een rechter ogenblikkelijk een uitspraak doet. De verdediging heeft dus niet het recht om te pleiten. Een dergelijke rechtszaak kan alleen aangevraagd worden wanneer aan de volgende voorwaarden is voldaan: De kans om te winnen is groot; Als er niet snel een beslissing wordt gemaakt, dreigt de aanklager onherstelbare schade op te lopen; De schade die de aanklager dreigt op te lopen is groter dan de schade die de aangeklaagde zal oplopen als gevolg van de uitspraak; De rechtszaak dient een maatschappelijk doel. Ten derde zijn er nog Normale Rechtszaken of Normal Cases. Deze kunnen aangevraagd worden wanneer de aanklager en de verdediging niet over dezelfde nationaliteit beschikken, of indien één van de partijen Federal of CBI-agent is. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 5

6 Rechters benoemen NL aanpassen Tot slot hebben we de Registerprocedures. Het Register is een databank waar alle intrekkingen van passief kiesrecht worden bijgehouden. Intrekking van passief kiesrecht houdt in dat je je niet langer verkiesbaar mag stellen voor politieke functies en ze ook niet mag uitvoeren voor een (standaard)periode van 2 rondes. Men kan een dergelijke intrekking oplopen wanneer men ontslagen wordt uit een politieke functie. Concreet gaat het om overtreding van de volgende gevallen [Artikel 5, IL]: Diverse IL-artikelen Artikelen met betrekking tot illegale goederen en diensten Artikelen met betrekking tot vrijwillig ontslag (uitgezonderd wanneer onmiddellijk een nieuwe functie werd opgenomen) Artikelen met betrekking tot inactiviteit Men is gerechtigd om in beroep te gaan tegen opname in het register en dat dient aldus te gebeuren in de IC. Ook nationaal aangestelde functionarissen kunnen een registerprocedure starten tegen ontslagen politieke medeburgers om zo de termijn van het verlies van passief kiesrecht te verlengen tot meer dan 2 rondes of het te laten gelden voor alle alter-ego s. * Het onderhoud van de IL is sinds ronde 88 gewijzigd. Vroeger stond de Council of Veterans de Federals bij voor het veranderen van de IL-wetgeving, maar deze taak ligt nu bij de Federals en de Federal Union. Hieronder geven we een schematisch overzicht van de nieuwe taakverdeling. Nationale Besturen Leiders zetelen in Federal Union Federals Nationale Wetboeken Hoge Raad Internationaal Wetboek Bestuur Wetboek Rechterlijk orgaan Nationale Rechtbank Hoger Beroep Internationale Rechtbank Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 6

7 Internationale wetgeving Om het wetboek te overlopen beginnen we in het hoogste orgaan, de Internationale wetgeving of International Law. De wetten dienen te allen tijde gevolgd te worden en nationale wetten mogen niet in contradictie zijn met de internationale regelgeving. In het onderstaande schema vind je links de structuur van het wetboek, rechts vind je meer informatie over het betreffende artikel. Definities Artikel 1: Grondwet Artikel 2: Federal Union Hier vind je de definties van de termen die verder in het wetboek worden gebruikt. Lid 5: Hierin staat welke rechten elke burger van de Federatie bezit. Lid 7: Beledigen = iemand kwetsen; bedriegen = oplichten of opzettelijk foutieve informatie verspreiden; bedreigen = iemand fysiek of mentaal onder druk zetten; in kwaad daglicht stellen = iemands goede naam aantasten Discriminatie wordt strikt omschreven als het maken van een ongeoorloofd onderscheid. Onderscheid maken op zich is dus niet per definitie discriminatie! Hierin staan alle taken van de Federal Union. Artikel 3: Hoge Raad Artikel 4: Internationale Rechtbank Artikel 5: Kieswet Artikel 6: Ondernemingswet Artikel 7: Aandelenwet Artikel 8: Criminele activiteiten Artikel 9: Financiën Artikel 10: Documenten Artikel 11: Bestuur Artikel 12: Status/beroep Artikel 13: Verordeningenwet Artikel 14: Spammen/flooden Artikel 15: Scheppingsrecht Hierin staan alle taken van de Hoge Raad. Alle informatie m.b.t. de IC. Hiervoor werd de werking van dit orgaan al uitgelegd. Informatie m.b.t. het intrekken van passief kiesrecht. Dit werd hiervoor al behandeld. MV (Miniconomy Vennootschap) Leningen Lees dit artikel zeer aandachtig door. Er wordt hieromtrend vaak advies van advocaten gevraagd. Dit lid zegt niet dat criminele activiteiten verboden zijn en bestraft zullen worden! De NL kunnen dit echter wel zo omschrijven. Dit artikel is belangrijk voor de Minister van Financiën. Contracten Internationale Akkoorden Lokaal Bestuur (burgemeesters) Nationaal Bestuur (aanstellingen, wetten, taken & ontslagregeling) Informatie betreffende cheaters, officers, CBI-Agenten, Priesters, FCS'ers en Criminals. Lees deze wet aandachtig door. Er worden veel rechtszaken rond gevoerd en de meningen van advocaten worden vaak ingewonnen. Spammen = het plaatsen van reclameboodschappen en polls zonder toestemming van de administrator, hoewel het verbod duidelijk is aangegeven in de club Flooden = het meer dan tweemaal posten van een gelijkaardig bericht in één en dezelfde club, hoewel het verbod duidelijk is aangegeven door de administrator De rechten van de Federale Overheid (Federals) Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 7

8 Cyberische wetgeving Artikel 1: Grondwet Wat is Cyberië en wie zijn Cyberiërs? Welke wetten zijn van toepassing op personen die zich in Cyberië bevinden? Artikel 2: Criminele activiteiten Wat zijn verboden (illegale) goederen? Wat zijn de mogelijke straffen? Artikel 3: Rechtspraak 3A: Algemeen lid 1: Ook failliete personen mogen berecht worden indien de rechter dit uitdrukkelijk toestaat lid 3: Wanneer een overtreding in een ander land plaatsvindt of één van de partijen is geen Cyberiër, dan dient men naar de IC te gaan lid 5: Rechters dienen over een advocatendiploma te beschikken lid 6: "Ik beloof de waarheid en niets dan de waarheid te spreken" lid 7: Straffen kunnen nooit hoger zijn dan de gestelde straffen in het wetboek lid 8: Alleen advocaten mogen pleiten. lid 12: Hoger Beroep vindt altijd plaats in de IC in het Engels lid 15: Spreek nooit in een rechtszaak als je niet de expliciete toestemming hebt gekregen lid 16: Print screens of alle elementen buiten Miniconomy om zijn nooit een geldig bewijsstuk lid 19: Je kan steeds pleiten dat de tegenpartij jouw kosten vergoedt Artikel 3 B: Openbaar Ministerie Artikel 4: Onderwijswet Alle informatie met betrekking tot het Ministerie van Onderwijs Artikel 5: Verordeningenwet Alle regels rond verordeningen. De meeste regels rond verordeningen vind je terug in Artikel 13 (IL) Artikel 6: Bankiers-, Kansspel- en Verzekeringswet Informatie met betrekking tot het Ministerie van Financiën Artikel 7: Bestuur A Algemeen: Functies en lonen B Lokaal Bestuur: Regels m.b.t. de steden C Nationaal Bestuur: Wetsvoorstellen, moties, stemmingen en richtlijnen D (Vice-) President: Functies van de President en opvolgingsregeling E Ministers: Functies van Ministers en richtlijnen F Parlement: Functies en opvolging van Parlementsleden G Nationaal Budget: Budgetten van de Cyberische Staat (Minister van Financiën) H Openbare Veiligheid: Verhoogde Staat van Paraatheid I Voorzitter van het Parlement: Functie en taken van de voorzitter Artikel 8: Documenten Regelgeving rond het aangaan van Internationale Akkoorden Artikel 9: Kavels Regelgeving rond het kavelbeleid Artikel 10: Federal Union Goedkeuring wetgeving FU. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 8

9 Buitenlandse wetgeving Naast de internationale wetgeving en de Cyberische wetgeving zijn er ook nog drie buitenlandse wetboeken. Het Digitaliaanse wetboek is in het Nederlands en is van toepassing op alle Digitalianen en iedereen die zich op Digitaliaans grondgebied bevindt. Vooraleer je dus een tocht naar Digitalië onderneemt, is het handig om het wetboek eens door te nemen. Buitenlanders (zogenaamde toeristen ) krijgen heel wat beperkingen opgelegd, dus het is opletten om de regels niet te overtreden. Het Digitaliaanse gerechtshof staat niet bekend om haar eerlijke uitspraken, dus probeer conflicten te allen tijde te vermijden. Het is Digitalianen, in tegenstelling tot Cyberiërs, toegestaan om te handelen in illegale goederen zoals kruit, bommen en pistolen. Digitalië is een autoritaire monarchie met aan het hoofd een Koning(in), die zich laat bijstaan door een Hofmeester en Senatoren. Correcte verwijzing (voorbeeld): Artikel 6, lid 2 (DL) Het Virtuaanse systeem leunt dichter aan bij het Cyberische. Virtua is een democratie met aan het hoofd een President en Consuls die het uitvoerende bestuur mee organiseren. De voertaal in Virtua is Engels en dus is ook het wetboek alleen maar opgesteld in het Engels. Correcte verwijzing (voorbeeld): Article 1.3, Par. 4 (VL) Ibisha is het vierde en meest recente land in de Federatie. De mayor is er tegelijkertijd ook de President en heeft veel meer uitvoerende macht dan zijn Cyberische collega. De voertaal is er Spaans en Engels. Ook hier zal je dus geen Nederlandstalige versie van de wetboeken terugvinden. Correcte verwijzing (voorbeeld): Article 11, Par. 6 (IbL) Er is nog een wetboek dat we voorlopig niet behandeld hebben. Volgens Artikel 11, lid 1c (IL) en Artikel 7B, lid 3 (CL) is een Mayor-handleiding een bindend document. Het gaat alle burgemeesters aan die verplicht zijn om zich aan de daarin gestelde regels te houden. Dit handboek is te verkrijgen bij de Federals. Het kan van pas komen bij zaken waarin mayors en/of officers betrokken zijn. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 9

10 Een wet schrijven Wetten dienen te voldoen aan enkele belangrijke eisen. Ze dienen duidelijk te zijn, niet op meerdere manieren interpreteerbaar en ze moeten worden opgesteld in correct Nederlands of Engels. In de praktijk zijn er vele internationale en Cyberische wetten die niet aan een of meerdere van deze eisen voldoen. Aangezien deze cursus gericht is op Cyberische studenten, zullen we een Cyberische wet als voorbeeld nemen, maar het spreekt voor zich dat deze uitleg ook toepasbaar is op buitenlandse of internationale wetgeving. De moeilijkheden starten al bij de titel. In Cyberië dienen nieuwe wetten ingegeven te worden in een wetsvoorstellendatabase. De titel dient correct en volledig te zijn. 7.2a is geen goede titel, Artikel 7C, lid 2a wel. We hebben eerder al gezien hoe je op een correcte manier verwijst. Hanteer dus ook bij het schrijven van wetten deze correcte verwijzingen. Volgens Artikel 7C, lid 2d dient een wetsvoorstel meteen in de database geplaats te kunnen worden. Strikt genomen houdt dit in dat je alleen maar in het voorstel mag zetten wat er op de plaats van de wetsvoorsteltitel moet komen. Laten we even dit wetsvoorstel zelf als voorbeeld hanteren. Titel: Artikel 7C, lid 2d Inhoud: Een wetsvoorstel behoort te worden geschreven in de juiste juridische formulering. Dit betekent dat een wetsvoorstel direct moet kunnen worden opgenomen in het Cyberisch Wetboek zonder aanpassing van de tekst. In de praktijk wordt hier echter wel eens van afgeweken. Om duidelijker te maken wat nu net veranderd is, gebruiken sommige politici een andere kleur voor het veranderde stuk tekst of plaatsen ze zelfs het oude stuk tekst boven de nieuwe tekst, zodat Parlementsleden niet moeten gaan zoeken in de originele wettekst. Vaak wordt er ook nog een extra uitleg onderaan het voorstel geplaatst om uit te leggen waarom een bepaalde wijziging is doorgevoerd. Dat laatste is echter af te raden of er moest een duidelijk onderscheid worden gemaakt met behulp van kleuren wat het aan te passen stuk en wat de bijhorende uitleg is. In principe worden alle wetsvoorstellen immers eerst ter discussie voorgelegd in het Parlement alvorens een wetsvoorstel wordt ingediend en is die uitleg in het wetsvoorstel dus overbodig. Waar moet je nu op letten als je een wet schrijft? Correct taalgebruik (geen spel- of grammaticafouten); Correcte titelverwijzing; Correcte verwijzingen naar andere wetteksten (bijvoorbeeld: een uitzondering op dit principe is te vinden in Artikel 12, lid 2 (CL) ); Duidelijke, ondubbelzinnige formulering (er mag geen twijfel zijn over de exacte bedoeling van de wet); Hanteren van bepaalde normen (bijvoorbeeld: ISH wordt I-Shell, namen van steden en landen worden niet afgekort, President, Kabinet, Minister van Financiën, Parlement, Parlementslid (allen met hoofdletter) ); Er mag geen conflict zijn met de IL of de MayorManual; Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 10

11 Rechtszaakverloop Bovenstaande figuur geeft een schematisch overzicht van hoe een doorsnee rechtszaak eruit ziet. Het is de Minister van Justitie (of de Voorzitter van de IC) die in zijn richtlijnen aanpassingen kan maken aan het verloop van een rechtszaak, maar doorgaans houdt men zich aan de standaardprocedure. Ook rechters genieten een beperkte vrijheid om de rechtszaak te leiden naar eigen inzicht. Zo komt het af en toe voor dat rechtszaken maar één pleidooienronde bevatten en niet twee, zoals te zien is in bovenstaand schema. In het volgende uitgewerkte voorbeeld gaan we uit van een rechtszaak in de Openbare rechtbank, maar het spreekt voor zich dat de uitleg grotendeels ook van toepassing is op IC-rechtszaken. De tijd die is uitgetrokken voor elke fase wordt bepaald door de richtlijnen van de Minister van Justitie. De gebruikelijke termijn schommelt tussen 24 en 48 uur. Elke advocaat krijgt dus 24, 36 of 48 uur de tijd om te reageren. Op aanvraag kan de termijn verlengd worden. Dit doe je door in de rechtszaak zelf een verlenging van de reactietijd te vragen met bijvoorbeeld 12 of 24 uur. We zagen al eerder dat je slechts mag praten in een rechtszaak wanneer een rechter je daartoe de toestemming heeft gegeven. Leef deze regel strikt na, want op het overtreden ervan staat een boete van 200 ISH (Artikel 3A, lid 15 (CL)). Eerst zal de Minister van Justitie een topic aanmaken waarin de rechtszaak zal plaatsvinden. Vervolgens zal de woordvoerende rechter, aangesteld door de Minister van Justitie, de rechtszaak openen. Hij zal beide partijen vragen om hun advocaat bekend te maken, waarna deze advocaten dat dienen te bevestigen. Nadat de voorgaande stap voltooid is, zal de rechter het woord geven aan de aanklager. Hij kan zijn eerste pleidooi posten. Dit pleidooi wordt het requisitoir genoemd. In sommige gevallen heeft de verdediging het recht om onmiddellijk te reageren op het pleidooi van de aanklager, soms moet hij wachten op de uitdrukkelijke toestemming van de rechter. Wanneer die er is, mag de verdediging haar pleidooi posten. Dit wordt het betoog genoemd. Meestal krijgen beide partijen opnieuw de kans om hun standpunt duidelijk te maken. Dit gebeurt pas na uitdrukkelijke toestemming van de woordvoerende rechter. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 11

12 Nadat beide partijen hun pleidooi hebben gepost, zullen de rechters in beraad gaan. Wanneer ze hun oordeel hebben geveld, posten ze hun uitspraak in de rechtszaak. Het is niet toegestaan om te reageren op de uitspraak in de rechtszaak zelf. Gebruik daarvoor een ander topic dat daarvoor bestemd is of zoek een gepaste club. Neem de uitspraak sportief op. Als je verloren hebt, ga de rechters dan niet onmiddellijk beschuldigen van vriendjespolitiek of omkoperij. Het is niet verboden om het debat aan te gaan, maar doe het op een volwassen manier. Ga in op de feiten en wijs aan waar de rechters verkeerd zitten. Als je het absoluut niet eens bent met de uitspraak, vraag dan een Hoger Beroep aan in de Internationale Rechtbank. Houd er rekening mee dat dit in het Engels dient te gebeuren en dat de regels daar mogelijk kunnen afwijken van de Cyberische regels. Lees dus eerst de richtlijnen van de Voorzitter van de Internationale Rechtbank grondig door. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 12

13 Pleidooi schrijven Een pleidooi schrijven is niet zo gemakkelijk als je misschien denkt. Het is niet maar wat dingen op papier zetten. De tekst moet helder, duidelijk, vlot en overtuigend zijn. Helder en duidelijk opdat de rechters en de tegenpartij gemakkelijk kunnen zien waar je heen wil en wat je punt is. De boodschap moet met andere woorden niet verstopt zitten. Vlot omdat het aangenaam om te lezen moet zijn. Wanneer je een pleidooi van enkele honderden woorden schrijft waarbij je na de helft al in slaap valt, dan mist je pleidooi zijn effect en zullen de rechters je standpunt onvoldoende begrijpen. Ten slotte moet een pleidooi ook overtuigend zijn. Je moet voor de volle honderd procent achter je beweringen staan om zo de tegenpartij en de rechters te overtuigen van jouw gelijk. Rechters zijn in principe neutraal en moeten dus overgehaald worden om jouw zienswijze te volgen. Als je een rechtszaak aanneemt of er uit eigen naam één start, volg dan volgend stappenplan dat van toepassing is op zowel het requisitoir (aanklager) en het betoog (verdediging). Situatieschets Schets de situatie van je casus - Wie zijn de actoren? - Wat hebben ze gedaan? - Wat is er juridisch gezien gebeurd? Analyse Analyseer de situatie op een juridische manier - Welke wetsartikelen kunnen van toepassing zijn? - Hoe interpreteer je de wetsartikelen? - Welke wetsartikelen zijn het belangrijkste? Selectie Selecteer de wetsartikelen die je zal gebruiken - Link de feiten met de wetsartikelen - Elimineer overtollige wetsartikelen - Bepaal de hoofdstelling van de zaak Formulering Formuleer de case tot een pleidooi - Schrijf een verklaring bij elk gekozen wetsartikel - Kies een geschikte volgorde van behandeling - Verzorg een inleiding, een eis en een slot De essentie van elk pleidooi is het linken van de feiten aan wetsartikelen. Als je de feiten niet aan de wet kan linken, heb je geen zaak. Veel advocaten maken de fout om verwijzingen naar de wet weg te laten, omdat ze weten dat het wetboek hen niet helpt. Rechters doorprikken die strategie echter heel eenvoudig. Verwijzen naar een wetsartikel gebeurt op een gestandaardiseerde manier. Volgende voorbeelden geven aan hoe je verwijst: Artikel 1, lid 2 (IL) of Article 1, Par. 2 (IL) Artikel 11, lid 1c (IL) of Article 11, Par. 1c (IL) Artikel 7C, lid 2b (CL) of Article 7C, Par. 2b (CL) Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 13

14 In het bovenstaande schema werd uitgelegd hoe je de feiten kan omzetten naar concrete wetsartikelen. De opbouw van een pleidooi wordt hieronder uitvoerig behandeld. Inleiding Schets de situatie Belicht hoe beide partijen betrokken zijn Middenstuk Belicht elk feit Link elk feit met een wetsartikel Slot Herhaal de belangrijkste punten Formuleer een eis De inleiding moet een overzicht geven van de situatie waarover de rechtszaak draait. Wat is er juist gebeurd, wie is er betrokken partij, wanneer gebeurde het en wat was de aanleiding? Je kunt de situatie uiteraard een beetje naar jouw hand schetsen, maar doe het niet te opvallend. Als de rechters merken dat je de situatie volledig verdraait, zal dat ook een negatieve impact hebben op de manier waarop ze de rest van je pleidooi lezen. Het middenstuk is het hart van het pleidooi. Hierin schets je alle feiten die zich hebben voorgedaan en link je die onmiddellijk met een wetsartikel. Vermeld het wetsartikel zoals hierboven werd aangegeven. De handigste manier van werken is volgend stappenplan: Feit Wetsartikel Beargumentering Doorgaans begint men met de meest krachtige argumenten, maar opbouwen naar een climax is ook mogelijk. Indien je er zeker van bent dat de rechter twee pleidooirondes zal houden, kan je ook een verrassingseffect inbouwen door pas in het tweede pleidooi met een uitzonderlijk krachtig argument te komen. De tegenpartij heeft zo minder kans om het argument aan te vallen. Zeker als je de advocaat bent van de verdediger en het laatste woord krijgt, kan deze tactiek uitzonderlijk gunstig uitvallen, omdat de tegenpartij dan geen kans krijgt om het argument onderuit te halen. Zorg ervoor dat je middenstuk overzichtelijk is en gebruik een nieuwe alinea voor elk argument. Dit verhoogt het overzicht en accentueert de veelheid aan argumenten die je tentoon kan spreiden. Het slot is tweeledig. Eerst herhaal je heel kort de belangrijkste argumenten van je pleidooi. Vervolgens formuleer je de eis die je baseert op het middenstuk. Een slot mag niet te lang zijn, maximaal vier of vijf zinnen. Eindigen met een leuke afsluiter zorgt ervoor dat je pleidooi beter blijft hangen. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 14

15 Tot slot van dit hoofdstuk volgen nu nog een aantal tips waar je tijdens het schrijven van je pleidooi op moet letten. Let op taalfouten. Niets doet meer afbreuk aan een goed pleidooi dan slordigheden in je taal. o Gebruik hoofdletters en leestekens; o Schrijf namen van medespelers correct; o Let op dt-fouten; o Controleer je pleidooi met een spellingchecker. Wees steeds beleefd. Je tegenstander belachelijk maken helpt niet. Dat staat echter niet in de weg dat je je tegenstander op een ludieke wijze mag wijzen op zijn fouten. Wees duidelijk. Draai niet rond de pot, kom to-the-point. Gebruik per argument een nieuwe alinea. Gebruik de correcte verwijzing naar wetsartikelen om het zoeken voor anderen gemakkelijker te laten verlopen. Begroet de rechters op een eerbiedige manier Geachte rechter, Your Honor,. Sluit af met een slotzin Bedankt voor uw aandacht of Ik laat u in alle wijsheid een besluit nemen. Eerbiedig de bevelen van een rechter altijd. Ga niet met hem of haar in discussie. Zorg ervoor dat je posts te lezen zijn van boven naar onder. Post dus eerst het slotstuk van je pleidooi en het begin pas als laatste. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 15

16 Rechtszaken voorzitten Zoals we eerder al gezien hebben, zijn alleen personen met een advocatendiploma gerechtigd om te zetelen in een rechtscollege. De kans is groot dat je gevraagd zal worden als je een aantal succesvolle rechtszaken hebt gevoerd. Om je voor te bereiden kan je je baseren op de vorige hoofdstukken van de cursus, waar ook rechters regelmatig ter sprake zijn gekomen. In dit hoofdstuk behandelen we enkele onderdelen die nog onderbelicht zijn gebleven zoals het formuleren van een uitspraak en de betalingen. Allereerst is het nuttig om te weten wie er naast de rechters nog allemaal betrokken zijn in het proces. Partijen Minister van Justitie Getuige Besluit & FCS'er De Minister van Justitie bepaalt de regels volgens dewelke je werkt en zal doorgaans de rechtszaken openen. Nadat dit gebeurd is, kom jij als rechter in actie en mag je de twee partijen, de aanklager en de verdediging, oproepen om hun advocaten bekend te maken. Wanneer dit gebeurd is, kunnen de pleidooien starten, zoals we eerder al gezien hebben. Het is mogelijk dat één of beide partijen een getuige willen laten verschijnen op het proces. Het is aan jou om af te wegen of het een toegevoegde waarde heeft of niet. Indien je denkt dat het de zaak vooruit kan helpen, geef dan toestemming, maar verplicht de getuige(n) om een eed van waarheid af te leggen. Deze luidt: Ik beloof de waarheid en niets dan de waarheid te spreken. Je kunt besluiten om de vragen vooraf eerst door te nemen of de advocaten de vrije hand te geven om de vragen te stellen die ze wensen. Als alle pleidooien afgelopen zijn, dient een besluit te worden genomen. Doorgaans is men met minstens drie rechters om tot een consensus te komen. Overleg en probeer een unaniem besluit te nemen. Indien dat niet mogelijk is, moet er een besluit bij meerderheid genomen worden. Een besluit moet net zoals een pleidooi logisch worden opgebouwd met vermelding van de artikelen waarop het besluit is gebaseerd. Probeer bij alle wetsartikelen die tijdens de zaak door beide partijen Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 16

17 zijn aangehaald een argument te geven waarom er wel of niet werd meegegaan met een van beide partijen. Dit voorkomt dat je later meer uitleg moet geven over het genomen besluit. Na het overlopen van de argumenten dien je een definitief besluit te formuleren en verklaar je de aangeklaagde of de aanklager schuldig of vrij van de geformuleerde aanklachten. Indien je van oordeel bent dat er wetsovertredingen werden begaan waarop een straf staat, dan dien je deze uitdrukkelijk te formuleren in het besluit met passend wetsartikel. Bijvoorbeeld: Op basis van voorgaande argumenten werd er beslist om Jantje een boete van 150 ISH te geven op basis van Artikel X, lid Y (CL). Er werd aldus beslist om Jantje een tweedegraads criminalstatus toe te kennen, zoals ons is toegestaan door Artikel A, lid B (CL). Tot slot dien je onderaan het besluit nog een vaste zin mee te geven dat Hoger Beroep mogelijk is. Doorgaans hanteert men: Hoger Beroep is aan te vragen in de Internationale Rechtbank. De zaak is gesloten. Wanneer je een geldboete uitschrijft, dien je contact op te nemen met de Minister van Financiën of zijn FCS er (Financial Civil Servant, aangesteld door de Minister van Financiën). Zij zijn gerechtig om boetes op basis van een rechtsbevel uit te voeren, aldus Artikel 3, lid 14 (CL). Indien je gevraagd werd om te jureren in de Internationale rechtbank, denk er dan aan dat alle pleidooien in het Engels zullen plaatsvinden, net zoals de beraadslaging en het formuleren van het besluit. Daarnaast kan er ook afgeweken worden van de rechtsregels die hierboven werden geformuleerd. Lees de richtlijnen van de Voorzitter van de Internationale Rechtbank dus goed door alvorens de betrekking te aanvaarden. Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 17

18 Eindvragen Los onderstaande 7 vragen op en mail de oplossingen terug naar het adres dat je deze cursus bezorgde. Voor het oplossen van de vragen heb je alle wetboeken nodig die in de cursus werden vermeld, inclusief de Mayor-Handleiding. Veel succes! 1) Pietje post op de Eveso-webchat (een website buiten miniconomy waar miniconomy-nieuws en muziek te beluisteren valt): Jantje is een dikke hypocriet! Jantje is niet opgezet met deze uitspraak en vraagt aan jou advies wat hij moet doen. Wat zou je adviseren? Vermeld welke wetsartikelen je gebruikt! (8) 2) Je bent een Eurodammer. Een inwoner van Monapoli, Ronnie, post vijfmaal in je club Ik bied hout aan in Eurodam voor 0.29 ISH!, hoewel spammen en flooden duidelijk verboden werd. Vermeld bij elke deelvraag welke wetsartikelen je hebt gebruikt! a. Aan welke officer ga je vragen om een boete uit te schrijven? Aan de officer uit Monapoli of aan de officer die in jouw stad woont? b. De officer weigert om een boete uit te schrijven. In welke rechtbank start je een procedure? (8) 3) Geef de verwijzing naar het correcte wetsartikel en lid zoals je geleerd hebt in de cursus. a. Spelers kunnen alleen aanspraak maken op statussen wanneer zij niet over de Criminal- of Cheaterstatus beschikken. b. ( ) Als een Financial Civil Servant constateert dat een Toerist pistolen, buskruit en/of explosieven aanbiedt in één zijner winkels op Digitaliaans grondgebied zal er een vordering plaatsvinden van 1000 I-Shell op de handelaar en worden alle bovengenoemde goederen uit de betreffende winkel(s) verwijderd door een officer. c. Wanneer er geen opvolging vastgelegd is voor de president bij diens (on)vrijwillig ontslag, duidt de grootste partij bij de laatste verkiezingen binnen 24 uur een nieuwe president aan. (9) 4) Staat de Mayor-Handleiding boven de Cyberische wetgeving of niet? Moet met andere woorden de Cyberische wetgeving gevolgd worden of de Mayor-Handleiding in geval van een conflict tussen beiden? Vermeld welk wetsartikel je hebt gebruikt. (5) Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 18

19 5) Schrijf het requisitoir in de volgende zaak: Karel is een Eurodamse officer die inkopen doet in Kronenburg. Plots ziet hij in de Kronenburgse hoofdstraat dat Mieke, een Eurodamse, twee pistolen (300 ISH per stuk) en een bom (450 ISH) aanbiedt in een winkel. Hij aarzelt geen moment en vraagt Jefke, een Kronenburger, om de illegale goederen te inspecteren als bewijs. Nadat Jefke bevestigt dat hij de goederen heeft zien liggen, opent Karel zijn officer manager en verwijdert de illegale goederen. Vervolgens schrijft hij een boete uit die er als volgt uitziet: Mieke Op 16 juni 2011 om 16:32 werden in de winkel Bij Mieke 2 pistolen en 1 bom te koop aangeboden. Dit is in overtreding met Artikel 2, lid 1 (CL). Ik heb de goederen verwijderd en de boete bedraagt 3 x 250 ISH = 750 ISH. 750 Mieke is het absoluut niet eens met de boete en besluit om jou onder de arm te nemen. Schrijf het pleidooi. (30) 6) Schrijf het betoog in de voorgaande zaak en verdedig officer Karel. (30) 7) Formuleer een uitspraak in de zaak van vraag 5 en 6. (10) Ministerie van Onderwijs Lawyer bonanza 19

Er werd geprobeerd alles zo helder mogelijk te formuleren en waar nodig met figuurtjes aan te vullen om de duidelijkheid te verhogen.

Er werd geprobeerd alles zo helder mogelijk te formuleren en waar nodig met figuurtjes aan te vullen om de duidelijkheid te verhogen. Teacher Beste student, U hebt zonet een officiële cursus van het Ministerie van Onderwijs aangeschaft. Dit is de uitgebreide versie die alle informatie bevat die u nodig hebt om te slagen voor het staatsexamen.

Nadere informatie

Cursus Officer. Introductie. Let op

Cursus Officer. Introductie. Let op Introductie Beste student, Namens het ministerie van onderwijs wil ik u van harte welkom heten bij deze cursus Officer. In deze cursus treft u alle informatie aan die u nodig heeft om het staatsexamen

Nadere informatie

Priest. Er werd geprobeerd alles zo helder mogelijk te formuleren en waar nodig met figuurtjes aan te vullen om de duidelijkheid te verhogen.

Priest. Er werd geprobeerd alles zo helder mogelijk te formuleren en waar nodig met figuurtjes aan te vullen om de duidelijkheid te verhogen. Priest Beste student, U hebt zonet een officiële cursus van het Ministerie van Onderwijs aangeschaft. Dit is de uitgebreide versie die alle informatie bevat die u nodig hebt om te slagen voor het staatsexamen.

Nadere informatie

Hoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat?

Hoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat? Scheiding der machten De rechters zijn gescheiden www.rechtvoorjou.nl Hoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat? Maak de volgende oefeningen met behulp van de informatie op de website*. Naam Leerling:...Klas:...

Nadere informatie

KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING

KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING KRACHTENVELD EUROPESE UNIE KORTE OMSCHRIJVING De deelnemers plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

in de school Adv ocaat

in de school Adv ocaat Advocaat in de school LAGER ONDERWIJS Wat is het recht? Scheiding der machten Iemand pesten is niet tof, door het rode licht fietsen of lopen is gevaarlijk, met mes en vork eten is beleefd, roepen in de

Nadere informatie

Ombudsman voor de Handel Procedurereglement 27/03/2017

Ombudsman voor de Handel Procedurereglement 27/03/2017 Ombudsman voor de Handel Procedurereglement 27/03/2017 Procedurereglement (Reglement) Het Reglement van de Ombudsman voor de Handel heeft als doel om een oplossing aan te reiken bij geschillen tussen een

Nadere informatie

Examen VMBO-GL en TL 2006

Examen VMBO-GL en TL 2006 Examen VMBO-GL en TL 2006 tijdvak 1 woensdag 31 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 37 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Wat is een rechtsstaat?

Wat is een rechtsstaat? Wat is een rechtsstaat? Nederlanders hebben veel vrijheid. We hebben bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting: we mogen zeggen en schrijven wat we willen. Toch heeft deze vrijheid grenzen. Zo staat er in

Nadere informatie

DE RECHTERS ZIJN GESCHEIDEN

DE RECHTERS ZIJN GESCHEIDEN DE RECHTERS ZIJN GESCHEIDEN www.rechtvoorjou.nl Hoofdstuk 3.0 Wat is een democratische rechtsstaat? Maak de volgende oefeningen met behulp van de informatie op de website. Naam Leerling: Klas:. 3.0 a.

Nadere informatie

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk!

De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! De activiteit in het Brussels Parlement voorbereiden of verwerken in de klas? Niet verplicht, wel leuk! Je vindt in dit document authentiek materiaal van het parlement waarmee je zelf aan de slag kan.

Nadere informatie

Deel 1 Structuur. Handleiding scripties

Deel 1 Structuur. Handleiding scripties Deel 1 Structuur Elke scriptie heeft een aantal onderdelen dat min of meer vaststaat. Mijn ervaring leert mij dat de onderdelen in de scriptie en de volgorde waarin je deze onderdelen verwerkt, afhankelijk

Nadere informatie

Voorwoord 7. 1 De vaardigheden van de jurist Ongeveer zoals een kip een ei legt Instrumenten voor het oplossen van casusposities 10

Voorwoord 7. 1 De vaardigheden van de jurist Ongeveer zoals een kip een ei legt Instrumenten voor het oplossen van casusposities 10 Inhoudsopgave Voorwoord 7 1 De vaardigheden van de jurist 9 1.1 Ongeveer zoals een kip een ei legt 9 1.2 Instrumenten voor het oplossen van casusposities 10 2 Het vinden van rechtsregels in de wet 13 2.1

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland 1p 1 In 1848 werd de grondwet in Nederland veranderd. Dit had gevolgen voor de machtsverhouding tussen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO

Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting Geschiedenis Samenvatting Staatsinrichting hoofdstuk 1 VMBO Samenvatting door Marieke 1467 woorden 30 april 2015 7,4 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1: Het

Nadere informatie

U bent gedagvaard. >voor de politierechtbank >voor de correctionele rechtbank. Wegwijs in justitie. In de hoofdrol bij justitie.

U bent gedagvaard. >voor de politierechtbank >voor de correctionele rechtbank. Wegwijs in justitie. In de hoofdrol bij justitie. Wegwijs in justitie In de hoofdrol bij justitie De instellingen Meer informatie Justitie in de praktijk Federale Overheidsdienst Justitie U bent gedagvaard >voor de politierechtbank >voor de correctionele

Nadere informatie

Praktische gids voor het gebruik van sociale netwerksites

Praktische gids voor het gebruik van sociale netwerksites Rapport Praktische gids voor het gebruik van sociale netwerksites Je rechten en plichten eenvoudig uitgelegd Colofon Praktische gids voor het gebruik van sociale netwerksites auteur(s): Ellen Wauters,

Nadere informatie

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid

waardigheid participatie gelijke rechten solidariteit individuele vrijheid individuele vrijheid participatie gelijke rechten solidariteit waardigheid Basisrechten Santé België is een rechtsstaat en een democratie die ieders mensenrechten e De Staat garandeert de naleving van

Nadere informatie

HOE LOSSEN WE DIT OP

HOE LOSSEN WE DIT OP HOE LOSSEN WE DIT OP APRIL 2014 - POLITIEK IN PRAKTIJK DE WERKVORM IN HET KORT U beschrijft aan de leerlingen een conflictsituatie. Daarna vraagt u hoe zij dit probleem zouden oplossen. Zouden ze naar

Nadere informatie

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8

Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Lesbrief bij Mijn broer is een boef van Netty van Kaathoven voor groep 7 en 8 Inhoud van deze lesbrief - Thema s in het boek - Lesopzet - Doel van de les - Uitwerking - Bijlage: opdrachtenblad Thema s

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen met je

Nadere informatie

Klachtenregeling VeWeVe

Klachtenregeling VeWeVe Klachtenregeling VeWeVe Artikel 1. Definities Aangeklaagde: Auditbureau: Beroep: Bestuur: Cliënt: Klacht: Klachtencommissie: Klager: Kwaliteitsprotocol: Lid: Secretaris: de natuurlijke of rechtspersoon

Nadere informatie

Doe mee en test je kennis. Stuur je antwoorden naar mij en ik informeer je over de scoren.

Doe mee en test je kennis. Stuur je antwoorden naar mij en ik informeer je over de scoren. Quiz over politiek, Europa en staatsrechtelijke spelregels Toelichting In de periode 2008-2010 werkte ik als staatsrechtjurist binnen het projectteam versterking Grondwet bij het Miniserie van BZK. Dit

Nadere informatie

5,9. Samenvatting door een scholier 1292 woorden 15 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer

5,9. Samenvatting door een scholier 1292 woorden 15 februari keer beoordeeld. Maatschappijleer Samenvatting door een scholier 1292 woorden 15 februari 2005 5,9 76 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Samenvatting Hoofdstuk 2 Politieke Besluitvorming Democratie bestaat uit 2 basisprincipes: Vrijheid

Nadere informatie

Geschillen, claims en terugboekingen oplossen. Er kan altijd iets fout gaan bij een bestelling. We helpen je graag om problemen op te lossen.

Geschillen, claims en terugboekingen oplossen. Er kan altijd iets fout gaan bij een bestelling. We helpen je graag om problemen op te lossen. Geschillen, claims en terugboekingen oplossen. Er kan altijd iets fout gaan bij een bestelling. We helpen je graag om problemen op te lossen. Mogelijke problemen. 1 Geschillen en claims Als een klant heeft

Nadere informatie

Derde Kamer Handboek Politiek 2

Derde Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid, Jij bent lid van de Derde Kamer der Staten-Generaal. Als politicus moet je natuurlijk wel verstand hebben van politiek. Samen

Nadere informatie

Handboek Politiek deel 2

Handboek Politiek deel 2 Handboek Politiek deel 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Hallo Kamerlid van de Derde Kamer der Staten-Generaal, Gefeliciteerd! Deze week ben jij een politicus. Je gaat samen met je klasgenoten discussiëren

Nadere informatie

Eindexamen vmbo gl/tl geschiedenis en staatsinrichting II

Eindexamen vmbo gl/tl geschiedenis en staatsinrichting II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland 1p 1 De nieuwe grondwet van 1848 zorgde voor een verandering in het kiessysteem. De leden van de

Nadere informatie

Inleiding. Definitie recht

Inleiding. Definitie recht Inleiding Wat is recht? Dat is de centrale vraag in deze cursus. In de inleiding zullen we ons niet al te veel verlaten in een academische waterval aan tekstblokken en moeilijk woorden. We gaan meteen

Nadere informatie

CONTROLECOMMISSIE VOOR PRESTATIES VAN BODEMVERONTREINIGINGSDESKUNDIGEN EN BODEMSANERINGSAANNEMERS: HUISHOUDELIJK REGLEMENT

CONTROLECOMMISSIE VOOR PRESTATIES VAN BODEMVERONTREINIGINGSDESKUNDIGEN EN BODEMSANERINGSAANNEMERS: HUISHOUDELIJK REGLEMENT CONTROLECOMMISSIE VOOR PRESTATIES VAN BODEMVERONTREINIGINGSDESKUNDIGEN EN BODEMSANERINGSAANNEMERS: HUISHOUDELIJK REGLEMENT 1. ALGEMEEN Artikel 1. Dit huishoudelijk reglement wordt opgesteld door de controlecommissie

Nadere informatie

Het examen is op de computer afgenomen. Docenten hebben daar bezwaar tegen. Er is een duidelijke voorkeur voor een papieren versie.

Het examen is op de computer afgenomen. Docenten hebben daar bezwaar tegen. Er is een duidelijke voorkeur voor een papieren versie. Examenbespreking VMBO maatschappijleer 2 Dinsdag 31 mei 16.00-16.30 (vmbo bb) & 16.30-17.30 uur (vmbo kb en g/tl) Aanwezig: 13 docenten (inclusief NVLM-bestuursleden) Opmerking: Het antwoordmodel van het

Nadere informatie

DE PROCEDURE IN TUCHTZAKEN VAN DE ORDE DER GENEESHEREN

DE PROCEDURE IN TUCHTZAKEN VAN DE ORDE DER GENEESHEREN DE PROCEDURE IN TUCHTZAKEN VAN DE ORDE DER GENEESHEREN Inleiding. Nico Biesmans, Magistraat-assessor Provinciale Raad van Antwerpen Bij de oprichting van de Orde der Geneesheren heeft de wetgever het toezicht

Nadere informatie

Hier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz.

Hier vertel je wat je hebt gedaan om informatie te vinden. Wat en waar gezocht? Wie geïnterviewd, enz. Onderzoeksverslag Omslag en titelpagina Op het omslag staan in elk geval de titel van het onderzoek en de namen van de schrijvers. Op de titelpagina opnieuw de titel en de namen van de schrijvers. Nu uitgebreid

Nadere informatie

Wijk-werkorganisatie Leie en Schelde.

Wijk-werkorganisatie Leie en Schelde. STATUTEN Projectvereniging Wijk-werkorganisatie Leie en Schelde. 1. BENAMING, ZETEL, DOEL, DUUR Artikel 1 De voornoemde stads- en gemeentebesturen sluiten een intergemeentelijke samenwerkingsovereenkomst

Nadere informatie

Beginselen voor de openbare dienst

Beginselen voor de openbare dienst Europese Ombudsman Beginselen voor de openbare dienst voor EU-ambtenaren 2012 NL Inleiding De vijf Beginselen voor de openbare dienst 1. Toewijding aan de Europese Unie en haar burgers 2. Integriteit 3.

Nadere informatie

Instructie Machtenscheidingsquiz

Instructie Machtenscheidingsquiz Instructie Machtenscheidingsquiz Korte omschrijving werkvorm De leerlingen worden ingedeeld in teams. Elk team strijdt om de meeste punten. Er zijn kennisvragen en blufvragen. Bij kennisvragen kiest elk

Nadere informatie

Inhoudstafel keuzemoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht:... 2 Praktische voorbereiding...

Inhoudstafel keuzemoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht:... 2 Praktische voorbereiding... Inhoudstafel keuzemoment Chicago Jongeren Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht:... 2 Praktische voorbereiding... 2 Duur... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Voorbereiding...

Nadere informatie

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal

Handboek Politiek 2. Derde Kamer der Staten-Generaal Handboek Politiek 2 Derde Kamer der Staten-Generaal Plak hier je pasfoto Derde Kamerlid Dit Handboek Politiek is van: Naam Klas Leeftijd Fractie Fotografie & cartoons: - Hans Kouwenhoven - RVD: p. 17 -

Nadere informatie

PROCEDUREREGLEMENT VAN HET VLAAMS DOPINGTRIBUNAAL (Goedgekeurd door de Raad van Bestuur van Vlaams Dopingtribunaal vzw 03.12.09)

PROCEDUREREGLEMENT VAN HET VLAAMS DOPINGTRIBUNAAL (Goedgekeurd door de Raad van Bestuur van Vlaams Dopingtribunaal vzw 03.12.09) Artikel 1. PROCEDUREREGLEMENT VAN HET VLAAMS DOPINGTRIBUNAAL (Goedgekeurd door de Raad van Bestuur van Vlaams Dopingtribunaal vzw 03.12.09) Titel I. De instellingen. Er bestaat een Disciplinaire Commissie

Nadere informatie

Procedurereglement met betrekking tot de Ombudsdienst van de advocaten van de Orde van Franstalige en Duitstalige balies

Procedurereglement met betrekking tot de Ombudsdienst van de advocaten van de Orde van Franstalige en Duitstalige balies Procedurereglement met betrekking tot de Ombudsdienst van de advocaten van de Orde van Franstalige en Duitstalige balies Artikel 1. Voorwerp van het procedurereglement Onderhavig reglement regelt de procedure

Nadere informatie

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën

Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Pagina 1 Profielwerkstuk: stappenplan, tips en ideeën Je gaat een profielwerkstuk maken. Dan is euthanasie een goed onderwerp. Het is misschien niet iets waar je dagelijks over praat of aan denkt, maar

Nadere informatie

Handboek PROCES VERBAAL 2018

Handboek PROCES VERBAAL 2018 Handboek PROCES VERBAAL 2018 Domein 1 Openbare Ruimte Met voorbeeld processen verbaal, uitleg en tips over diverse formuleringen aangaande overtredingen van de APV, Wetboek van Strafrecht en bijzondere

Nadere informatie

Spoor je leerlingen dus aan om een verzorgde taal te hanteren tijdens en buiten de lessen. Je maakt hen enkel sterker!

Spoor je leerlingen dus aan om een verzorgde taal te hanteren tijdens en buiten de lessen. Je maakt hen enkel sterker! Jongeren en chattaal geen probleem, standaardtaal is ook een must in ons systeem! September Aandacht voor Standaardnederlands Taal verbindt en maakt van een groep mensen een samenleving. Een rijke taal

Nadere informatie

ASSERTIVITEIT INHOUD

ASSERTIVITEIT INHOUD ASSERTIVITEIT INHOUD Fight, Flight, Freeze of assertiviteit? De communicatiestijlen De spelregels van assertiviteit 3 situaties waarin assertief communiceren nuttig is Je wilt feedback geven en ontvangen

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement van de Federale Deontologische Commissie aangenomen op 8 september 2016

Huishoudelijk reglement van de Federale Deontologische Commissie aangenomen op 8 september 2016 Huishoudelijk reglement van de Federale Deontologische Commissie aangenomen op 8 september 2016 Artikel 1 Dit huishoudelijk reglement bepaalt de werking en de nadere regels volgens dewelke de Federale

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING. - Ontwerp van decreet houdende het terugkommoment in het kader van de rijopleiding categorie B - Definitieve goedkeuring

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING. - Ontwerp van decreet houdende het terugkommoment in het kader van de rijopleiding categorie B - Definitieve goedkeuring DE VLAAMSE MINISTER VAN MOBILITEIT, OPENBARE WERKEN, VLAAMSE RAND, TOERISME EN DIERENWELZIJN NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van decreet houdende het terugkommoment in het kader van de

Nadere informatie

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat

Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat Module 7 Staatsinrichting en rechtsstaat 7.1 Onze democratie Tekst 1: Wie is de baas in Nederland? Nederland is een democratie. Dat betekent: de bevolking is de baas. Maar je kunt niet 16,7 miljoen bazen

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland Gebruik bron 1 en 2. 1p 1 De twee bronnen hebben te maken met de constitutionele monarchie. Welke

Nadere informatie

Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat

Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat Samenvatting Maatschappijleer Politiek - Democratie en rechtstaat Samenvatting door een scholier 1047 woorden 16 maart 2008 5,7 7 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Democratie en rechtstaat Hoofdstuk

Nadere informatie

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. De Reizende DNA Rechter

Afsluitende les. Leerlingenhandleiding. De Reizende DNA Rechter Afsluitende les Leerlingenhandleiding De Reizende DNA Rechter Dossier HER2 cellijn Achtergrond informatie Mevrouw X is een borstkankerpatiënt. Voor onderzoek zijn bij haar tumorcellen afgenomen en op kweek

Nadere informatie

Instelling. Onderwerp. Datum

Instelling. Onderwerp. Datum Instelling My Lawyer Info Monard D Hulst www.monard-dhulst.be Onderwerp De vereffening van vennootschappen vereenvoudigd Datum 7 juni 2012 Copyright and disclaimer De inhoud van dit document kan onderworpen

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl I

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl I Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland 1p 1 Op welke manier werd de Tweede Kamer tussen 1848 en 1917 samengesteld? A De leden werden benoemd

Nadere informatie

De sancties die door de Federale Bemiddelingscommissie kunnen opgelegd worden, zijn:

De sancties die door de Federale Bemiddelingscommissie kunnen opgelegd worden, zijn: Beslissing van 25 september 2008 betreffende de procedure tot intrekking van de erkenning, de bepaling van de sancties die voortvloeien uit de gedragscode en de procedure tot toepassing van deze sancties

Nadere informatie

Europese beroepskaart Handleiding voor professionals

Europese beroepskaart Handleiding voor professionals Europese beroepskaart Handleiding voor professionals 28 september 2018 Versie 1 Europese Commissie DG GROW R2 Europese beroepskaart Handleiding Europese beroepskaart Handleiding Versies Datum Versienummer

Nadere informatie

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en aan wie: een brief aan de minister

Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken. Wat voor tekst schrijf je en aan wie: een brief aan de minister Les 1: Een brief aan de minister schrijven Waarom ga je schrijven: Nieuwsbegripfilmpje kijken 1. Bekijk het Nieuwsbegripfilmpje van het Jeugdjournaal op www.nieuwsbegrip.nl. Het filmpje gaat over de staking

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede dkamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede dkamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede dkamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.rijksoverheid.nl/jenv

Nadere informatie

Inleiding tot Recht. Uit Praktisch Burgerlijk Recht

Inleiding tot Recht. Uit Praktisch Burgerlijk Recht Inleiding tot Recht Uit Praktisch Burgerlijk Recht 1. Wat is recht? Een exacte definitie is niet te geven. Elke klassieke definitie bevat vier elementen: Gedragsregels, normen Doel = maatschappelijk leven

Nadere informatie

Model van een tuchtreglement

Model van een tuchtreglement Model van een tuchtreglement VOORAFGAANDE BEPALINGEN 1.1 Artikel 1: Toepassingsgebied: De Tuchtcommissie van de [ ]Federatie is bevoegd om in eerste aanleg te oordelen over iedere overtreding van een algemeen

Nadere informatie

GEBRUIKERS- HANDLEIDING KIOSK

GEBRUIKERS- HANDLEIDING KIOSK / handleiding GEBRUIKERS- HANDLEIDING KIOSK PROJECTSUBSIDIE VOOR BOVENLOKALE CULTUURPROJECTEN/ 14.03.2019 cjm.vlaanderen.be INHOUD 1 Kop 1...Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2 Kop 1... 3 3 Kop 1...Fout!

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Bestuurslagen in Nederland rijksoverheid provinciale overheid gemeentelijke overheid

Bestuurslagen in Nederland rijksoverheid provinciale overheid gemeentelijke overheid Vak Maatschappijwetenschappen Thema Politieke besluitvorming (katern) Klas Havo 5 Datum november 2012 Hoofdstuk 4 Het landsbestuur (regering en parlement) Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit vier

Nadere informatie

Camera-toezicht op de werkplek

Camera-toezicht op de werkplek Camera-toezicht op de werkplek december 2006 mr De auteur heeft grote zorgvuldigheid betracht in het weergeven van delen uit het geldende recht. Evenwel noch de auteur noch kan aansprakelijk worden gesteld

Nadere informatie

TUCHTREGLEMENT VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE GOLF FEDERATIE

TUCHTREGLEMENT VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE GOLF FEDERATIE TUCHTREGLEMENT VAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE GOLF FEDERATIE Het Tuchtreglement is naar aanleiding van gewijzigde Statuten van de Federatie d.d. 20 maart vastgesteld in de Algemene Ledenvergadering van

Nadere informatie

Hiermee hebt u zich (mogelijk) schuldig gemaakt aan een strafbare handeling en/of overtreding als bedoeld in:

Hiermee hebt u zich (mogelijk) schuldig gemaakt aan een strafbare handeling en/of overtreding als bedoeld in: NEDERLANDSE TAFELTENNISBOND Tuchtcommissie Zaak-no: 12-006 In de zaak tegen: UITSPRAAK Datum: 18 maart 2013 M.C. R. De aangifte en aanklacht en het verloop van de procedure 1. Aangifte Door de heer J.

Nadere informatie

Deze brochure 3. Dagvaarding 3. Bezwaarschrift 3. Rechtsbijstand 4. Slachtoffer 4. Inzage in uw dossier 4. Getuigen en deskundigen 5.

Deze brochure 3. Dagvaarding 3. Bezwaarschrift 3. Rechtsbijstand 4. Slachtoffer 4. Inzage in uw dossier 4. Getuigen en deskundigen 5. U MOET TERECHTSTAAN INHOUD Deze brochure 3 Dagvaarding 3 Bezwaarschrift 3 Rechtsbijstand 4 Slachtoffer 4 Inzage in uw dossier 4 Getuigen en deskundigen 5 Uitstel 5 Aanwezigheid op de terechtzitting 6 Verstek

Nadere informatie

VO Algemene voorwaarden rechtsbijstandverzekering

VO Algemene voorwaarden rechtsbijstandverzekering VO 18-05 Algemene voorwaarden rechtsbijstandverzekering Algemene voorwaarden rechtsbijstand Deze algemene voorwaarden en de bijzondere voorwaarden hierna gelden alleen als deze op uw polisblad staan. De

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET DE RECHTSSTAAT

AAN DE SLAG MET DE RECHTSSTAAT OKTOBER 2018 AAN DE SLAG MET #3 WAT HEB JE NODIG? PowerPoint Per groepje twee werkbladen met opdrachten van verschillende landen DE WERKVORM IN HET KORT Eerst leg je aan de hand van een PowerPointdia uit

Nadere informatie

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument Kwaliteitsinstrument Til je afdeling naar een hoger niveau Het kwaliteitsinstrument in het kort Het KLJ-kwaliteitsinstrument werd ontwikkeld door KLJ zodat je als leiding/bestuur zelf jouw afdeling kan

Nadere informatie

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument

Kwaliteitsinstrument. Til je afdeling naar een hoger niveau. Het kwaliteitsinstrument in het kort. Doel van het instrument. Inhoud van het instrument Kwaliteitsinstrument Til je afdeling naar een hoger niveau Het kwaliteitsinstrument in het kort Het KLJ-kwaliteitsinstrument werd ontwikkeld door KLJ zodat je als leiding/bestuur zelf jouw afdeling kan

Nadere informatie

Puzzel: Krachtenveld Europese Unie

Puzzel: Krachtenveld Europese Unie Puzzel: Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving werkvorm: Door de Europese schuldencrisis vindt er veel extra overleg plaats in de Europese Unie. Welke instituties spelen bij de besluitvorming in

Nadere informatie

OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN.

OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN. ASSERTIVITEIT OEFENING OM DE CLIËNT BEWUST TE MAKEN VAN EIGEN COMMUNICATIESTIJL OP HET ASSERTIEVE SPECTRUM EN EIGEN VAARDIGHEDEN TE ONTWIKKELEN. 1 Doel Doel is aan de hand van de methode van Glick en Gibbes

Nadere informatie

Krachtenveld Europese Unie

Krachtenveld Europese Unie Krachtenveld Europese Unie Korte omschrijving De leerlingen plaatsen de begrippen op de juiste plek in de puzzel, waardoor ze een overzicht krijgen van de belangrijkste instellingen binnen de Europese

Nadere informatie

Reglement geschillenadviescommissie

Reglement geschillenadviescommissie Definities Artikel 1 In dit reglement wordt verstaan onder: 1.1 Corporatie: de in de Stichting Woningcorporaties Het Gooi en Omstreken samenwerkende woningcorporaties te weten: RK Bouwstichting St. Joseph

Nadere informatie

U bent getuige. Wegwijs in justitie. In de hoofdrol bij justitie. De instellingen. Meer informatie. Justitie in de praktijk

U bent getuige. Wegwijs in justitie. In de hoofdrol bij justitie. De instellingen. Meer informatie. Justitie in de praktijk Wegwijs in justitie In de hoofdrol bij justitie De instellingen Meer informatie Justitie in de praktijk Federale Overheidsdienst Justitie U bent getuige U wordt opgeroepen om te getuigen in een strafzaak.

Nadere informatie

A D V I E S Nr Zitting van woensdag 27 juni

A D V I E S Nr Zitting van woensdag 27 juni A D V I E S Nr. 1.801 ----------------------------- Zitting van woensdag 27 juni 2012 ------------------------------------------- Wetsvoorstel tot wijziging van het koninklijk besluit van 10 augustus 1998

Nadere informatie

MELDPROCEDURE MISSTANDEN. Voor iedereen die werkzaam is bij een van de bedrijfsonderdelen van Transdev Nederland

MELDPROCEDURE MISSTANDEN. Voor iedereen die werkzaam is bij een van de bedrijfsonderdelen van Transdev Nederland MELDPROCEDURE MISSTANDEN Voor iedereen die werkzaam is bij een van de bedrijfsonderdelen van Transdev Nederland INLEIDING INHOUDSOPGAVE Bij Transdev Nederland willen we op een zo eerlijk en integer mogelijke

Nadere informatie

Hoe beleven leerlingen de rechtsstaat? Workshop: rechtsstaat in de les; leerlingen activeren

Hoe beleven leerlingen de rechtsstaat? Workshop: rechtsstaat in de les; leerlingen activeren Hoe beleven leerlingen de rechtsstaat? Workshop: rechtsstaat in de les; leerlingen activeren Rollenspel Befje op Befje af Hoger Lager Dilemma s Hoe lossen we dit op? Opgepakt, wat dan? Rechtenteller Landenspel

Nadere informatie

KLACHTENPROCEDURE. Een klacht moet goed onderscheiden worden van een melding en van een vraag om informatie.

KLACHTENPROCEDURE. Een klacht moet goed onderscheiden worden van een melding en van een vraag om informatie. KLACHTENPROCEDURE 1. UITGANGSPUNTEN 1.1. Klachtendecreet De klachtenprocedure wordt geregeld door het decreet van 1 juni 2001 houdende toekenning van een klachtrecht ten aanzien van bestuursinstellingen

Nadere informatie

Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3.

Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3. Welkom Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3. Onderstreep de woorden waarvan je de betekenis niet weet en zoek

Nadere informatie

7,2. Samenvatting door een scholier 1410 woorden 9 april keer beoordeeld. Maatschappijleer. Hoofdstuk 1

7,2. Samenvatting door een scholier 1410 woorden 9 april keer beoordeeld. Maatschappijleer. Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1410 woorden 9 april 2005 7,2 36 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Het Nederlands recht kent een driedeling: * Burgerlijk recht (civiel recht, privaatrecht):

Nadere informatie

Stel een compliance program op voor jouw organisatie. Werk daarbij de volgende onderdelen uit:

Stel een compliance program op voor jouw organisatie. Werk daarbij de volgende onderdelen uit: PRAKTIJKOPDRACHT LCO/LCP Het inleveren van de praktijkopdracht is alleen noodzakelijk voor de deelnemers die uiteindelijk het Diploma Compliance Officer (modules 1 t/m 4) of het Diploma Compliance Professional

Nadere informatie

EEN E MAIL STUREN NAAR EEN DOCENT

EEN E MAIL STUREN NAAR EEN DOCENT Monitoraat op maat Academisch Nederlands 1 EEN E MAIL STUREN NAAR EEN DOCENT De communicatie tussen een student en een docent verloopt vaak per e mail. Een groot voordeel van het medium is namelijk de

Nadere informatie

Wettelijk kader integriteit

Wettelijk kader integriteit Wettelijk kader integriteit Afleggen eed of belofte Provinciewet Artikel 14 lid 1: Alvorens hun functie te kunnen uitoefenen, leggen de leden van Provinciale Staten in de vergadering, in handen van de

Nadere informatie

Advies van de Executive Board van het Europees Netwerk van Raden voor de. Justitie (ENRJ) over de aanvraag van de Krajowa Rada Sądownictwa uit Polen.

Advies van de Executive Board van het Europees Netwerk van Raden voor de. Justitie (ENRJ) over de aanvraag van de Krajowa Rada Sądownictwa uit Polen. Advies van de Executive Board van het Europees Netwerk van Raden voor de Justitie (ENRJ) over de aanvraag van de Krajowa Rada Sądownictwa uit Polen. Het ENRJ heeft een verzoek tot samenwerking ontvangen

Nadere informatie

VRAAGSTELLLING EERSTE HULP BIJ GAS

VRAAGSTELLLING EERSTE HULP BIJ GAS VRAAGSTELLLING EERSTE HULP BIJ GAS Eerste Hulp bij Gas Wat doe je als je een gas krijgt? Waar moet je op letten als je gesanctionneerd wordt voor het voeren van sociale actie? Is er beroep mogelijk? Wat

Nadere informatie

Verdieping: welke staat past bij jou?

Verdieping: welke staat past bij jou? Verdieping: welke staat past bij jou? Korte omschrijving werkvorm Op 6 april houdt Nederland een raadgevend niet-bindend referendum over het associatieverdrag tussen de Europese Unie en Oekraïne. Nederland

Nadere informatie

Reglement Geschillencommissie WOONINC.

Reglement Geschillencommissie WOONINC. Reglement Geschillencommissie WOONINC. Artikel 1 Definities a. Commissie of Geschillencommissie: de klachtencommissie als bedoeld in artikel 16 van het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh). b. Wooninc.:

Nadere informatie

BIJLAGE 3 BIJ SAMENWERKINGSAFSPRAKEN NAM-EZ-NCG REGLEMENT ARBITER BODEMBEWEGING EERSTE AFDELING - ALGEMEEN

BIJLAGE 3 BIJ SAMENWERKINGSAFSPRAKEN NAM-EZ-NCG REGLEMENT ARBITER BODEMBEWEGING EERSTE AFDELING - ALGEMEEN BIJLAGE 3 BIJ SAMENWERKINGSAFSPRAKEN NAM-EZ-NCG REGLEMENT ARBITER BODEMBEWEGING EERSTE AFDELING - ALGEMEEN Artikel 1 - Definities In dit reglement hebben de volgende woorden en uitdrukkingen de volgende

Nadere informatie

Klachtencommissie Goed Bestuur MBO Reglement

Klachtencommissie Goed Bestuur MBO Reglement Klachtencommissie Goed Bestuur MBO Reglement (Branchecode goed bestuur in het MBO, paragraaf 5.3.) Inleiding Bij besluit van het Platform Raden van Toezicht mbo-instellingen en de Vereniging MBO Raad d.d.

Nadere informatie

UITVOERINGSREGLEMENT, Tuchtrechtspraak NVKF. In relatie tot Reglement Structuur Tuchtrechtspraak NVKF Geaccordeerd bestuur: 17 maart 2009

UITVOERINGSREGLEMENT, Tuchtrechtspraak NVKF. In relatie tot Reglement Structuur Tuchtrechtspraak NVKF Geaccordeerd bestuur: 17 maart 2009 - 1 - UITVOERINGSREGLEMENT, Tuchtrechtspraak NVKF Van: NVKF Vastgesteld op ALV: 17 maart 2009 Datum van ingang: 18 maart 2009 Status: 1 ste uitvoeringsreglement, Opgesteld: In relatie tot Reglement Structuur

Nadere informatie

3. De afhandeling van de klachten worden uitgevoerd door het onafhankelijke instituut KIGID.

3. De afhandeling van de klachten worden uitgevoerd door het onafhankelijke instituut KIGID. Geschillenregeling NVI Hoofdstuk 1: Klachtenbehandeling in de Prefase Artikel 1 1. De klachtenprocedure van de NVI ziet op geschillen, die tussen leden en derden zijn gerezen en betrekking hebben op de

Nadere informatie

WET van 5 januari 1952, tot regeling van de verantwoordelijkheid van de ministers (G.B no. 3).

WET van 5 januari 1952, tot regeling van de verantwoordelijkheid van de ministers (G.B no. 3). WET van 5 januari 1952, tot regeling van de verantwoordelijkheid van de ministers (G.B. 1952 no. 3). Artikel 1 1 1. De ministers zorgen voor de uitvoering van de Grondwet, de verdragen en andere overeenkomsten

Nadere informatie

Proefexamen JURIDISCHE KENNIS

Proefexamen JURIDISCHE KENNIS Proefexamen JURIDISCHE KENNIS Beschikbare tijd: 90 minuten 5063 Proefexamen HET PROEFEXAMEN BESTAAT UIT 7 GENUMMERDE PAGINA'S, waarin opgenomen: 5 CASES, waarbij in het totaal 5 vragen moeten worden beantwoord

Nadere informatie

Voor kinderen die meer willen weten over kosteloze rechtsbijstand. uitgave 2010

Voor kinderen die meer willen weten over kosteloze rechtsbijstand. uitgave 2010 Voor kinderen die meer willen weten over kosteloze rechtsbijstand uitgave 2010 ... jongeren en hun advocaat Als je jonger bent dan 18 jaar ben je minderjarig. Omdat je minderjarig bent, moet je volgens

Nadere informatie

Postbus HM Leeuwarden

Postbus HM Leeuwarden Postbus 20120 8900 HM Leeuwarden Aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, mr. J.P.H. Donner, DGBK/Openbaar Bestuur en Democratie Kwaliteit en Kaderstelling Bestuur Postbus 20011 2500

Nadere informatie

20 tips voor een goed debat!

20 tips voor een goed debat! 20 tips voor een goed debat! Moedig elkaar aan tijdens jullie voorbereidingen en de wedstrijd. Geef elkaar tips en zoek samen de sterktes en zwaktes van de argumenten. Je kan veel leren van elkaar, ook

Nadere informatie

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten

Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten Commissie voor de toegang tot en het hergebruik van bestuursdocumenten Afdeling openbaarheid van bestuur 7 mei 2018 ADVIES 2018-41 met betrekking tot de toegang tot informatie die in een databank aanwezig

Nadere informatie

Reglement KlachtenCommissie WOONINC.

Reglement KlachtenCommissie WOONINC. Reglement KlachtenCommissie WOONINC. Artikel 1 Definities a. Commissie: de klachtencommissie als bedoeld in artikel 16 van het Besluit beheer sociale huursector (Bbsh). b. Wooninc.: Stichting Wooninc.

Nadere informatie